Niska liczba meldujących się mieszkańców a wzrost

Konkurs Wiedzy Obywatelskiej
i Ekonomicznej
Projekt rozwiązania problemu
Temat nr.1: WaŜny problem mojej miejscowości/gminy – jak go
rozwiązać?
Problem mojej miejscowości/gminy: niska liczba meldujących się
mieszkańców a wzrost potrzeb miasta
teren działania: miasto Ząbki
autor: Mateusz Wrzosek
Publiczne Gimnazjum nr 2 w Ząbkach im. ks. Jerzego Popiełuszki
Praca pod kierunkiem
nauczyciela Wiedzy o Społeczeństwie
Pani Doroty Bisialskiej
1
Spis treści
Plan projektu: ...................................................................................................................................3
WSTĘP DO PROJEKTU.................................................................................................................4
Na czym polega obowiązek meldunkowy?......................................................................................5
Jak miasto Ząbki próbuje zachęcić mieszkańców do meldowania się?...........................................6
Jak wygląda sytuacja z perspektywy miasta? – korespondencja drogą mailową ............................8
Ocena przedstawionych rozwiązań................................................................................................13
Dlaczego ludzie niechętnie meldują się? .......................................................................................14
Co zrobić, aby zachęcić mieszkańców Ząbek do meldowania się? ...............................................15
Problemy społeczne między zameldowanymi a niezameldowanymi mieszkańcami. ...................19
ANKIETA ......................................................................................................................................20
Podsumowanie ...............................................................................................................................22
Bibliografia ....................................................................................................................................23
2
Plan projektu:
1.
Wstęp, przedstawienie problemu
2.
Analiza tekstów pisanych (artykułów, wywiadów, poradników)
3.
Rozmowa na temat problemu z Panią Sekretarz miasta Ząbki
a) W jaki sposób gmina chce zachęcać mieszkańców do meldunku?
b)Jakie korzyści przyniosłaby większa liczba zameldowanych
mieszkańców?
c) Priorytetowe inwestycje w Ząbkach.
4.
Ankieta dotycząca:
a) Procentowego składu mieszkańców zameldowanych i bez
meldunku (grupa badawcza 50 osób)
b) Liczba osób zainteresowanych zameldowaniem się w Ząbkach
c) Świadomość lokalnego społeczeństwa na temat meldunku i
korzyści z niego płynących dla miasta
5.
Własna ocena problemu i zestawienie metod jego rozwiązania ze
wskazaniem najbardziej trafnego pomysłu.
3
WSTĘP DO PROJEKTU
Miasto Ząbki leŜy na wschód od Warszawy, jest oddalone o 7 km od centrum
stolicy Polski. Dogodne połoŜenie miasta i róŜnorakie sposoby komunikacji
z Warszawą (autobusy, pociąg, drogi) zachęcają do osiedlenia się w Ząbkach osób,
które na co dzień pracują w największym mieście Polski. Przyjęło się mówić
o Ząbkach jako o ,,sypialni Warszawy”.
Obecnie w Ząbkach liczba zameldowanych mieszkańców wynosi ok. 26 tys.
jednak według róŜnych szacunków, podawanych nie tylko w lokalnej gazecie ,,Co
słychać”, ale takŜe przez urząd miasta, w Ząbkach moŜe mieszkać nawet 40 – 45
tysięcy osób1. Wynika z tego, Ŝe niewiele ponad połowa mieszkańców jest
zameldowana w Ząbkach.
Nasze miasto połoŜone jest na powierzchni 11 km2, co czyni go najmniejszą
gminą powiatu wołomińskiego. Jednocześnie jest bardzo silnie zurbanizowane,
w wielu częściach miasta są prowadzone budowy nowych domów, osiedli i bloków.
Gęstość zaludnienia wynosi 2.453 os./km2.
Miasto się rozrasta, zwiększa się liczba mieszkańców, a co za tym idzie –
zwiększają się potrzeby inwestycyjne i natęŜenie ruchu. W mieście tworzą się
w godzinach szczytu duŜe korki. Większy ruch samochodów powoduje niszczenie
nawierzchni drogowej. Autobusy i pociągi często są przepełnione. Jak juŜ wcześniej
nadmieniłem, potrzeby inwestycyjne w mieście wzrastają, ale liczba mieszkańców
zameldowanych – a co za tym idzie płacących w Ząbkach podatki – wzrasta
w niewystarczająco szybkim tempie. W mieście powstaje błędne koło, któremu
naleŜy zaradzić.
1
2
„Co słychać” (25/237) str. 5.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Z%C4%85bki
4
3
PołoŜenie Ząbek na planie Warszawy
Na czym polega obowiązek meldunkowy?
Obowiązek meldunkowy wynika z ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku
o ewidencji ludności i dowodach osobistych.4 W myśl tego aktu prawnego
„Zameldowanie osoby w lokalu jest czynnością rejestracyjną, potwierdzającą
wyłącznie fakt pobytu osoby w tym lokalu i następuje pod oznaczonym adresem”.5
Zameldować moŜna się na pobyt stały i czasowy (do 3 miesięcy lub na ponad
3 miesiące). Zgodnie z polskim prawem, „Osoba, która przebywa w określonej
miejscowości pod tym samym adresem dłuŜej niŜ trzy doby, jest obowiązana
zameldować się na pobyt stały lub czasowy najpóźniej przed upływem czwartej doby,
licząc od dnia przybycia”6
W dniu 24 września 2010 roku Sejm Rzeczpospolitej Polskiej uchwalił nową
ustawę o ewidencji ludności7. Dokument został juŜ podpisany przez Prezydenta
Rzeczpospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego i wejdzie w Ŝycie 1 sierpnia
2011 roku. W myśl nowej ustawy od 1 stycznia 2014 roku zostanie zniesiony
3
http://zabki.pl/index.php?menu=spacer
Dziennik Ustaw 1974 r. nr 14 poz. 85
5
http://www.mswia.gov.pl/portal/pl/362/4520/Informacje_ogolne.html
6
Dziennik Ustaw 1974 r. nr 14 poz. 85 art. 10 ust. 1
7
Dziennik Ustaw 2010 r. nr 217 poz. 1427
4
5
obowiązek meldunkowy. Ponadto do tego czasu uproszczona zostanie procedura
meldunkowa. Obywatel dokonując zameldowania w urzędzie będzie mógł w nim
równieŜ złoŜyć wymeldowanie z poprzedniego miejsca zamieszkania. Obecnie
wymaga to najpierw wymeldowania się w jednym urzędzie, a dopiero potem złoŜenia
meldunku w drugim. Konieczne były dwie wizyty w róŜnych urzędach, mogących
być od siebie oddalonych o wiele kilometrów, co zniechęcało do zmiany adresu
zameldowania.8
Jak miasto Ząbki próbuje zachęcić mieszkańców do
meldowania się?
Miasto Ząbki od wielu lat zdaje sobie sprawę z zaistniałego problemu. Co
więcej, prowadzone są lub były róŜne działania mające na celu zachęcanie
mieszkańców do meldunku.
Jednym z nich było tzw. „gminne becikowe” - dodatkowy 1.000 zł dla
rodziców zameldowanych w Ząbkach wypłacane po narodzeniu dziecka.
Ząbki były jedną z pierwszych gmin zapewniających takie świadczenie.
Jednak pomysł ten nie odniósł większego sukcesu i nie przyczynił się do
znacznego zwiększenia meldujących się mieszkańców, dlatego z niego
zrezygnowano9.
Nowym pomysłem władz miasta jest akcja „zniŜka za dowód”10. Jej
załoŜenie jest takie, Ŝe zameldowani mieszkańcy Ząbek mogą
w wybranych zakładach, sklepach, przedsiębiorstwach uzyskać rabat za
okazaniem dowodu osobistego. Projekt ma zachęcić do meldowania się,
a takŜe zachęcić klientów do korzystania z usług róŜnych firm. W tej
akcji kaŜda ze stron coś zyskuje: mieszkańcy miasta - zniŜki na zakupy,
zakłady uŜyteczności publicznej - nowych klientów, a miasto – większe
8
http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Obowiazek-meldunkowy-to-juzprzeszlosc,wid,12757913,wiadomosc.html?ticaid=1bcf9
9
„Co słychać” (3/240) str. 7.
10
http://zabki.pl/index.php?menu=zn izka&go=&sel=znizka_za_dowod
6
wpływy z podatków. W projekt zaangaŜowało się juŜ wiele lokalnych
przedsiębiorstw, jednak na razie nie moŜna się wypowiadać na temat
wpływu tejŜe akcji na liczbę meldujących się osób.
Innym pomysłem urzędu miasta jest uruchomienie darmowego autobusu
dla zameldowanych mieszkańców
Ząbek11. Nowa linia autobusowa
połączyłaby najwaŜniejsze punkty miasta (szkoły, kościoły, urząd
miasta, osiedla, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, przychodnie),
a takŜe umoŜliwiałaby dojazd do centrum handlowego M1, gdzie istnieje
moŜliwość dogodnych przesiadek i zrobienia zakupów w sklepach.
Prawdopodobnie niezameldowani mieszkańcy teŜ będą mogli korzystać
z tego środka transportu, ale za opłatą.
Więcej informacji o akcjach prowadzonych przez władze miasta Ząbki
znajduje się w dziale „jak wygląda sytuacja z perspektywy miasta –
korenspondencja drogą mailową”.
12
Plakat ząbkowskiej akcji „ZniŜka za dowód”
11
12
http://perkowski.pl/ dział popularne tematy: „od lutego 2011 będzie coś lepszego niŜ autobus 170”
http://www.zabki.pl/teksty/znizka/pliki/znizka_plakat.pdf
7
Jak wygląda sytuacja z perspektywy miasta? – korespondencja drogą mailową
Rozmowa z panią Patrycją śołnierzak – sekretarzem Miasta Ząbki
1. Jak miasto planuje zachęcać mieszkańców do meldowania się i jakie
kroki w tej sprawie poczyniono dotychczas?
Sukcesywnie prowadzimy wiele akcji zachęcających do meldowania się w naszym Mieście. Do najwaŜniejszych naleŜy zaliczyć:
- Akcję informacyjną „Zamelduj się” (plakaty, publikacje prasowe)
- Akcję „ZniŜka za dowód”
- Akcję „Wypełnij NIP – 3” Dla ułatwienia formularze NIP 3 były publikowane w gazecie „Co Słychać”?, obecnie są równieŜ dostępne w Urzędzie (przy wejściu głównym)
- „Becikowe gminne”, które funkcjonowało przez kilka lat, polegało na wypłacie zameldowanym
rodzicom 1.000 zł za urodzone dziecko
- Zameldowani mieszkańcy mają teŜ inne wymierne korzyści: np. pierwszeństwo w przyjmowaniu
dzieci do przedszkoli publicznych, będą mieli moŜliwość bezpłatnego poruszania się autobusem
miejskim (na obszarze Ząbek)
2. Ile miasto mogłoby zyskać na meldujących się osobach? Jak wpłynęłoby to na budŜet i inwestycje w mieście?
Szacujemy, Ŝe obecnie zamieszkuje w Ząbkach nawet 50 tys. osób. Niestety zameldowanych jest
tylko niewiele ponad 26 tys. Biorąc pod uwagę wysokość obecnych wpływów budŜetowych średnio
na jednego zameldowanego mieszkańca przypada 1.000 zł. Gdyby pozostałe 24 tys. zameldowało
się, to do budŜetu mogłoby wpłynąć dodatkowo ok. 24 mln zł. To bardzo duŜa kwota. Stanowiłaby
niemal połowę tegorocznego budŜetu inwestycyjnego (który w głównej mierze zasilany będzie ze
środków unijnych). W warunkach zaś braku zewnętrznego dofinansowania, jak było przed laty, byłaby kwotą nawet kilkukrotnie większą niŜ planowane roczne wydatki inwestycyjne. Za 24 mln zł
moŜna byłoby wybudować duŜy obiekt kubaturowy lub kilka/kilkanaście (w zaleŜności od długości)
dróg.
8
3. Czy istnieją prawne moŜliwości przymusowego meldowania osób
mieszkających na danym obszarze przez dłuŜszy czas?
KaŜdy, kto posiada obywatelstwo polskie i stale przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany zameldować się w miejscu zamieszkania, czyli dopełnić obowiązku meldunkowego. W praktyce realizacja tego obowiązku jest róŜna.
Zaniedbanie wykonania obowiązku powoduje odpowiedzialność na podstawie przepisów kodeksu wykroczeń. Zmiana adresu wiąŜe się z koniecznością wymiany dokumentów tj. prawa jazdy, dowodu osobistego, rejestracyjnego, aktualizacji danych w banku itp., za co mieszkańcy nie chcą płacić.
Do końca 2010r. ustawa o ewidencji ludności i dowodach osobistych wyraźnie określała, iŜ Policja była organem sprawującym kontrolę nad realizacją obowiązku. Zagadnienie to w ostatnim
czasie było równieŜ przedmiotem licznych dyskusji w Parlamencie, gdyŜ jest to problem w skali
całego kraju.
Przewiduje się, iŜ w 2014 r. dojdzie do zniesienia obowiązku meldunkowego, a na obywatelu
będzie spoczywał obowiązek zgłoszenia w urzędzie swojego miasta faktu zamieszkiwania. W tym
miejscu naleŜy zaznaczyć, Ŝe ustawodawca daje moŜliwość osobom niezameldowanym wpisania się
na listy wyborcze, przyznania świadczenia z opieki społecznej, czy uiszczania podatków wg miejsca
zamieszkania, a nie zameldowania, z czego spora część naszych mieszkańców korzysta. Świadomi
mieszkańcy, ci którym nie są obojętne sprawy miasta, dokonują sami zameldowania. Ich finanse
w postaci podatków zasilają budŜet miasta. Mają prawo wymagać od władz naleŜących im się
świadczeń w postaci np. dobrych dróg, chodników, czy bogatej infrastruktury. Natomiast mieszkańcom, którzy świadomie uchylają się od zameldowania, Ŝadne argumenty, zachęty ani kary nie przekonają do realizacji obowiązku.
4. Jakie są obecne priorytety inwestycyjne w Ząbkach?
INWESTYCJE PLANOWANE
ul. Piastowska
ul. Nowa
ul. Bortnowskiego
ul. Kombatantów
ul. świrki
Oświetlenie przy
ul. Wybickiego
Monitoring
9
ul. Malczewskiego
ul. Wiosenna
ul. Zakopiańska
projekt budowy kanału deszczowego w projektowanym pasie drogowym
ul. Nowoziemowita
i projekt urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe
z południowej części Miasta Ząbki
ul. Projektowana
(od ul. Gajowej do
ul. Powstańców)
ul. Powstańców (od ul. Dzikiej do ul. Kopernika)
ul. Powstańców (od ul. Kopernika do ul. śołnierskiej)
IWESTYCJE ROZPOCZĘTE
Budowa trybuny głównej z zapleczem
administracyjno-socjalnym na terenie
Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji
budowa drogi w ulicy Piotra Skargi
budowa drogi w ulicy Rychlińskiego i
Sobieskiego
budowa drogi w ulicy Langiewicza (na odcinku od ulicy Wyzwolenia
do ulicy ks. Skorupki)
budowa drogi w ulicy Wolności (od ulicy Batorego do ulicy
Radzymińskiej)
przebudowa nawierzchni jezdni ciągu
pieszo-jezdnego ulicy Mazowieckiej (na odcinku od ul. Powstańców
do ul. Andersena)
przebudowa nawierzchni jezdni ciągu
pieszo-jezdnego ulicy Brzozowej
budowa drogi w ul. 3-go Maja
budowa drogi w ul. 11-go Listopada
budowa drogi w ul. Jana Pawła II
budowa tunelu drogowego pod torami kolejowymi w ciągu ulic Wojska
Polskiego – Orla
budowa Centrum Turystyczno – Rekreacyjno - Sportowego – budowa
krytej pływalni
Rozmowa z Panią sekretarz wniosła wiele nowych informacji do mojej pracy.
Pozwoliła mi inaczej spojrzeć na sytuację – zwłaszcza z perspektywy finansowej. To,
o czym dowiedziałem się od pani Patrycji śołnierzak, a wcześniej nie zamieściłem
w swojej pracy, przedstawia się następująco:
10
PoniŜej zamieszczam tabelę13, obrazującą polskie miasta o największym
wzroście ludności w latach 1995 – 2007. Ząbki uplasowały się na wysokiej, drugiej
pozycji:
L.p
1.
Ludność
Miasto
Borne
Sulinowo
Ludność
1995 1995-2007
Wzrost ludności
1.549
+
191,93%
2.
Ząbki
15.866
3.
Radomyśl Wlk.
1.892
4.
Piaseczno
25.305
↓0,67%
5.
Marki
15.931
6.
Luboń
20.716
7.
Serock
2.935
+
60,70%
+
57,24%
+
54,79%
+
54,16%
+
34,95%
+
31,55%
2007
4.522
25.497
2.975
39.170
24.559
27.957
3.861
13
http://pl.wikipedia.org/wiki/Miasta_w_Polsce_o_najwi%C4%99kszym_wzro%C5%9Bcie_i_spadku_ludno%C5%9Bc
i#2006-2007 rozdział nr 3 „Okresy wieloletnie”
11
8.
Józefów
14.472
9.
Łomianki
12.709
10.
Reda
15.136
+
31,01%
+
28,13%
+
25.91%
18.960
16.284
19.058
Jak widać, w przeciągu 13 lat ludność Ząbek zwiększyła się o prawie 10 tys.
osób, czyli o ponad 60 %. To bardzo duŜy wzrost. Dane w tabeli są oparte wyłącznie
na zameldowanych mieszkańcach, zatem współczynnik przyrostu ludności w
Ząbkach moŜe być znacznie większy. Przyglądając się danym ze strony znajdującej
się w przypisie nr 11, zauwaŜyłem, Ŝe w Ząbkach średnio rocznie meldowało się ok.
700 osób. PrzełóŜmy tę liczbę mieszkańców na kształtowanie się budŜetu gminy.
Tyle mniej więcej rocznie miasto zyskiwało na zameldowanych mieszkańcach.
Policzmy, ile miasto mogło zarobić przez te 13 lat:
Przypuszczając, Ŝe tendencja wzrostu ludności o 700 osób rocznie się
utrzymała, to zobaczmy jak sytuacja wyglądała w roku 2010:
Ponad 11 mln zł – to kwota o jaką w przybliŜeniu wzrosły w przeciągu
ostatnich 15 lat przychody miasta z podatków od mieszkańców. Pieniędzy duŜo,
jednak w zestawieniu z informacją, Ŝe gdyby wszyscy mieszkańcy Ząbek się
zameldowali, to do budŜetu wpłynęłoby ok. 24 mln zł więcej, ich ilość wydaje się
niewystarczająca.
12
Ocena przedstawionych rozwiązań
Moim zdaniem najbardziej trafnym pomysłem władz miasta mogącym
zachęcić nowych mieszkańców do meldunku na terenie Ząbek , a co za tym idzie tu
odprowadzających podatki, jest akcja „ZniŜka za dowód”. W tym projekcie osoby
z meldunkiem w Ząbkach mogą liczyć na rabat od 2 do nawet 30 %14 w wybranych
punktach. Przy częstym korzystaniu z pewnych usług te zniŜki mogą zachęcić do
zameldowania się, bowiem w domowym budŜecie zostanie więcej pieniędzy.
Z informacji uzyskanych od Pani Sekretarz wynika, Ŝe miasto Ząbki
przeprowadziło takŜe kampanię „Zamelduj się” i „Wypełnij NIP – 3” które miały
zachęcać do meldunku, ale wymiernego skutku nie przyniosły.
Najmniej skutecznie do meldowania się – moim zdaniem - zachęca pomysł
darmowego autobusu dla mieszkańców – argumentuję to tym, Ŝe cena biletu dla
pozostałych osób nie będących zameldowanymi mieszkańcami Ząbek nie będzie na
tyle wysoka, by przekonała te osoby do meldunku w tym mieście. Aczkolwiek
pomysł jest świetny dla mieszkańców i umoŜliwi dojazd do wielu miejsc.
Co do „gminnego becikowego” to był to dobry pomysł, ale skoro nie przyniósł
on efektu, to lepiej pieniądze przeznaczone na ten cel wykorzystać w inny sposób.
Poza tym w innych gminach teŜ mogą być dostępne takie świadczenia, stąd niski
wpływ tej akcji na liczbę meldujących się mieszkańców.
W kwestii przedszkoli, to w Ząbkach, jak i zresztą w wielu miastach Polski,
tych placówek jest zdecydowanie za mało i pojawią się problemy z przyjęciem
dziecka, a rodzice składają podania nawet do 7 przedszkoli, często odległych od
miejsca zamieszkania o kilkanaście kilometrów.
Oto zestawienie pomysłów miasta Ząbki, które są według mnie najbardziej
trafne (i nie biorę tutaj pod uwagę efektów, ale sam zamysł, nie zawsze związany
z zachętą do przemeldowania, a z budowaniem pozytywnego wizerunku miasta).
14
http://www.zabki.pl/teksty/znizka/pliki/znizka_plakat.pdf
13
Dlaczego ludzie niechętnie meldują się?
Powodów dla których ludzie niechętnie meldują się jest wiele. Część osób robi
to z lenistwa. Jednak z moich obserwacji wynika, Ŝe to nie jest główny powód.
Podstawowa przyczyna to konieczność wymiany wielu dokumentów wiąŜąca się ze
stratą czasu w urzędach i instytucjach oraz niemałymi kosztami tych operacji.
RównieŜ opłata rejestracyjna pojazdów (która trafia do budŜetu powiatu) jest wyŜsza,
a ponadto wyŜsze są stawki za ubezpieczenia pojazdów samochodowych. Dlatego po
terenie powiatu wołomińskiego porusza się wiele pojazdów o rejestracji innej niŜ
WWL.
Jak juŜ wcześniej napisałem, obecny proces wymeldowania i zameldowania się
wymaga dwóch wizyt w róŜnych urzędach, co zniechęca ludzi do działania, następnie
trzeba jeszcze poinformować o tym m.in. swój bank, zmienić prawo jazdy itd. Jednak
od 1 sierpnia 2011 roku dwie wizyty w urzędach juŜ nie będą konieczne. Od 2014
roku obowiązek meldunkowy zniknie, zamiast tego na obywatelu będzie spoczywał
obowiązek zgłoszenia w urzędzie miejsca swojego faktycznego zamieszkania.
14
Co zrobić, aby zachęcić mieszkańców Ząbek
do meldowania się?
Kłopot z niemeldującymi się mieszkańcami dotyka nie tylko miasto Ząbki.
Inne miejscowości równieŜ borykają się z tym zjawiskiem. Moim zdaniem
naleŜałoby wprowadzić pewne upusty podatkowe dla nowych mieszkańców. Miałoby
to polegać na tym, Ŝe po zameldowaniu się przez określony czas płaciliby oni niŜszy
o kilka – czy kilkanaście procent podatek. NaleŜałoby teŜ dalej kontynuować politykę
ulg i promocji dla zameldowanych mieszkańców. Niektóre osoby wysuwają pomysły
dość dyskryminacyjne, np. pływalnia miejska miałaby być dostępna tylko dla osób
zameldowanych w Ząbkach. Takie postępowanie byłoby łamaniem prawa (i bardziej
przypominało czasy okupacji hitlerowskiej niŜ XXI wiek), a poza tym zmniejszyłoby
zyski z działalności basenu, co mogłoby przyczynić się do jego rychłej likwidacji.
Aby zachęcić ludzi do meldowania się, to według mnie, przede wszystkim nie naleŜy
ich dyskryminować, tylko zachęcać. Polityka ulg i dodatkowych wygód będzie
bardziej przekonująca niŜ zakazy korzystania z niektórych obiektów. Mogłoby to
spowodować niekorzystny obraz miasta, odstraszający nowych mieszkańców
i inwestorów.
Podejście wielu osób niezameldowanych „ja będę korzystał, ale nic nie dam
w zamian” prowadzić moŜe do kłopotów finansowych gminy. No bo przecieŜ miasto
się rozrasta, drogi niszczeją, trzeba działać. Pojawia się problem z pieniędzmi od
mieszkańców, więc trzeba zaciągnąć wielomilionowe kredyty. Potem te poŜyczki
trzeba spłacić, a liczba mieszkańców zameldowanych praktycznie się nie zmieniła.
W takiej sytuacji trzeba podnieść m.in. podatek od nieruchomości, opłaty za wywóz
śmieci, opłaty za wodę. Ten problem naleŜy uświadomić mieszkańcom, poniewaŜ od
tego zaleŜeć będą przyszłe podatki i opłaty w mieście, a co za tym idzie – komfort
Ŝycia mieszkańców. PrzecieŜ kaŜdy chce Ŝyć w mieście czystym, spokojnym,
w którym nie musi ponosić wysokich opłat. Powstaje system zaleŜności, który
moŜemy zobrazować w następujący sposób:
15
Tak wygląda scenariusz sytuacji Ząbek, jeśli utrzyma się obecna tendencja
meldunkowa. Nie rysuje się on korzystnie. MoŜliwe, Ŝe jest on trochę przesadzony,
lecz kłopoty z niemeldującymi się mieszkańcami były, są i będą miały miejsce, jeśli
nie poczynimy odpowiednich starań. Nawiasem mówiąc, w czasie ostatnich wyborów
samorządowych w 2010 roku pojawiały się głosy, Ŝe miasto Ząbki jest zadłuŜone na
ponad 47 milionów złotych15. Na ile te informacje są trafne i czy była to prawda, czy
tylko zabieg wyborczy – nie będę się teraz zastanawiał. Jednak to, Ŝe miasto Ząbki
moŜe mieć jakieś długi i zaciągnięte kredyty, jest rzeczą moŜliwą. W mieście
prowadzi się duŜo inwestycji, część z nich jest dofinansowana z Unii Europejskiej.
15
„Co słychać” (20/232) str. 11.
16
Jednak UE nie finansuje budowy w 100%, miasto musi wnieść wkład własny, który
w zaleŜności od projektu moŜe wynieść ok. 20%. W przeszłości nigdy tak wiele
w naszym mieście nie budowano. Patrząc na rozmiar wielu inwestycji (chociaŜby
trybuna stadionu czy kryta pływalnia) i zestawiając to z informacjami o niskiej
liczbie meldujących się mieszkańców, moŜna mieć wraŜenie, Ŝe tę lukę trzeba
zapełnić pieniędzmi z kredytów. Trzeba poczynić wszelkie starania, aby nie zadłuŜać
teraz lub w przyszłości miasta (a jak miasta to i mieszkańców, bo to oni składają się
na jego budŜet i na nich spadnie w pewnej części obowiązek spłaty zadłuŜenia
miasta) i czynić starania, aby coraz więcej osób było zainteresowanych meldunkiem
w Ząbkach.
Dlatego - moim zdaniem - naleŜałoby przygotować serię spotkań, konsultacji
społecznych w wielu miejscach miasta. Informacje o tych spotkaniach powinny
zostać rozpropagowane w Internecie (na przykład na stronie urzędu miasta Ząbki),
poprzez ulotki i ogłoszenia w gazetce samorządowej „Co słychać”. W spotkaniach
w których uczestniczyliby przedstawiciele władz miasta, przekonywanoby ludzi
do korzyści,
jakie
przyniosłoby
meldowanie
się
tj.
zwiększenie
środków
wpływających do budŜetu miasta, co z kolei pozwoli poprawić róŜne aspekty Ŝycia
mieszkańców
– np. umoŜliwi budowę nowych miejsc rekreacji i wypoczynku,
wyremontowanie dróg itp. NaleŜałoby przedstawić takŜe tzw. „czarny scenariusz” –
prognozę jak mogłyby wzrosnąć opłaty i podatki lokalne, gdyby liczba mieszkańców
wzrastała, ale liczba zameldowanych osób juŜ nie. Wydaje mi się, Ŝe takie
oddziaływanie na psychikę, moŜe sporą część osób zachęcić do meldunku. Oprócz
tego na takim spotkaniu, moŜnaby omówić sposób, w jaki dokonuje się
przemeldowania, udostępnić mieszkańcom odpowiednie arkusze, formularze,
wskazać jak powinni je wypełnić i gdzie złoŜyć. W tym celu miasto mogłoby
wydrukować broszurki, na których byłoby napisane, jak krok po kroku zmienić
meldunek i jakie przyniesie to korzyści.
17
Ogólnie zarys tego programu oraz jego wad i korzyści moŜna przedstawić
następująco:
Warto nadmienić, Ŝe mimo niepewności sukcesu spotkań z mieszkańcami,
moim zdaniem naleŜy podjąć to ryzyko, poniewaŜ lepiej próbować, niŜ „siedzieć
z załoŜonymi rękami” – problem sam się nie rozwiąŜe. 24 mln zł to kwota, która jest
lekarstwem na inwestycje w mieście. KaŜde działanie moŜe nas wyłącznie przybliŜyć
do sukcesu, nigdy oddalić. Akcji moŜe w znacznym stopniu pomóc zainteresowanie
mediów lokalnych i ogólnokrajowych, o co władze miasta powinny zabiegać. Jeśli
akcja powiodłaby się w naszej miejscowości, to pozostałe gminy mogłyby podąŜyć
wytyczoną przez Ząbki ścieŜką. Nasze miasto stałoby się wzorem dla innych.
W kwestii finansowania akcji, to istnieje kilka moŜliwości:
18
wydysponowanie z budŜetu miasta odpowiednich środków
przeznaczenie pieniędzy ze sprzedaŜy gruntów na akcję
pozyskanie sponsorów, którzy w zamian za wsparcie finansowe, byliby
reklamowani na bilbordach, broszurach, w gazetce miejskiej itp.
Problemy społeczne między zameldowanymi a niezameldowanymi mieszkańcami.
Obserwując codzienne Ŝycie mieszkańców Ząbek (ale nie tylko, poniewaŜ
w niedalekiej Warszawie ten problem występuje w jeszcze większej skali),
zauwaŜam, Ŝe istnieje konflikt między tymi dwiema grupami mieszkańców. Osoby
zameldowane są niechętnie nastawione do tych drugich, poniewaŜ ludzie
niezameldowani nie odprowadzają części podatków do kasy miasta Ząbki/Warszawy,
mimo
iŜ
są
jego
mieszkańcami.
Istnieje
swoisty
podział
na
,,swoich”
i „przyjezdnych”. „Swoi” uwaŜają, Ŝe ci „przyjezdni” wykorzystują moŜliwości jakie
daje im miasto, nie dając mu nic w zamian (chodzi oczywiście o opłaty i podatki).
Poza tym zabierają oni miejsca pracy i nauki. Na róŜnych forach internetowych
moŜna znaleźć posty, na których wyraŜana jest niechęć do niezameldowanych
w miejscu zamieszkania osób16. Problem rzeczywiście istnieje, w samej tylko
Warszawie osób bez meldunku moŜe być nawet około 500 tyś - 1 mln17. W Ząbkach
moŜe ich być ok. 15 – 25 tys. To prawie połowa mieszkańców. Gdyby wszyscy się
zameldowali, do kasy miasta trafiłoby wiele milionów złotych więcej rocznie.18
Środki te moŜnaby spoŜytkować na kilka sposobów, m.in. budując miejsca do
rekreacji, boiska, rozwijając komunikację zbiorową.
Osobiście zwróciłem uwagę, Ŝe niektóre osoby niezameldowane w Ząbkach
narzekają na to miasto – Ŝe drogi są dziurawe, Ŝe są korki, Ŝe nie ma gdzie odpocząć
i spędzić czas z dziećmi. Jednak zapominają, Ŝe gdyby się zameldowali, to miasto
16
m.in. www.tvnwarszawa.pl
http://www.goldenline.pl/forum/140157/milion-osob-bez-meldunku-w-warszawie
18
„Co słychać” (25/237) str. 5.
17
19
miałoby większe moŜliwości finansowe, umoŜliwiające częściowe lub całkowite
rozwiązanie tych problemów. Dlatego naleŜałoby przedstawić niezameldowanym, jak
wygląda sytuacja. Zameldowanie poza Ząbkami powoduje, Ŝe osoby te niektóre
podatki płacą niŜsze, więc w ich domowym budŜecie zostaje więcej funduszy. Tylko
po co oddawać pieniądze do miejscowości, w której ktoś nie mieszka i dla którego
tamtejsze inwestycje nie są tak istotne? Osoba, która tak postępuje, nie ma moralnego
prawa narzekać i Ŝądać od władz miasta rozwiązania jego problemów.
ANKIETA
Ankieta została przeprowadzona w dniu 22.02.2011 roku na grupie badawczej
50 osób. Na wstępie pragnę zaznaczyć, Ŝe sonda została przeprowadzona
w północnej części Ząbek, gdzie inwestycji i nowych miejsc zamieszkania nie jest tak
duŜo jak w południowej części miasta.
PowyŜszy diagram w duŜej mierze odzwierciedla sytuację w mieście Ząbki –
tylko 50% mieszkańców jest zameldowanych. Nie cieszący jest teŜ fakt, Ŝe 22 %
osób nie potrafiło odpowiedzieć na pytanie, czy są w Ząbkach zameldowane.
Świadczy to o niskim zainteresowaniu i świadomością lokalnego społeczeństwa.
20
28% osób nie jest zameldowanych w Ząbkach, więc zadałem im kolejne pytanie:
Większość osób, które nie mają meldunku w Ząbkach, nie podjęło jeszcze
decyzji, czy zamelduje się w tym mieście. Na pewno jeszcze przez jakiś czas będą
odprowadzać swoje podatki do innych miejscowości. 29 % osób zadeklarowało, Ŝe
się nie zamelduje. 14 % osób odpowiedziało, Ŝe się przemelduje. Muszę zaznaczyć,
Ŝe ten diagram dotyczy tylko osób, które na pierwsze pytanie (Czy ma Pan/Pani
meldunek w Ząbkach) odpowiedziały „nie”, a takich osób było 14.
Czy wie Pan/Pani, jakie korzyści dla miasta
przynoszą zameldowani mieszkańcy?
30%
TAK
NIE
70%
21
70 % osób potrafiło odpowiedzieć na to pytanie – zawsze w ich
wypowiedziach mowa była o podatkach. Reszta osób nie wiedziała, jakie korzyści
przynoszą zameldowani mieszkańcy. Zazwyczaj były to osoby młode w wieku około
15 – 20 lat. Oznacza to, Ŝe młodzi ludzie nie wiedzą po co jest meldunek i jak to
wpływa na kwestie związane z budŜetem miasta, w którym Ŝyją. Świadczy teŜ o tym,
Ŝe nie czują oni więzi z tym miejscem, wychodzą z załoŜenia „dziś tu – jutro gdzie
indziej”.
W związku z tym naleŜy zająć się tą sprawą i wytłumaczyć, co to jest adres
zameldowania i jaki ma związek z finansami miasta. Najbardziej powiązany
tematycznie ze sprawami społecznymi i samorządowymi jest przedmiot Wiedza
o Społeczeństwie, zatem na tych lekcjach powinny być takie kwestie poruszane.
Uświadamianie naleŜałoby zacząć juŜ na etapie szkoły gimnazjalnej, a moŜe nawet
wcześniej. MoŜe naleŜałoby zmienić coś w programie nauczania?
Podsumowanie
Praca nad projektem pozwoliła mi zapoznać się bliŜej z problemem niskiej liczby
meldujących się mieszkańców w Ząbkach. Wcześniej nie zdawałem sobie sprawy ze
skali sytuacji i jej niekorzystnego wpływu na budŜet gminy. Dowiedziałem się
równieŜ, jak władze mojego miasta starają się uporać z tym zagadnieniem. Podjąłem
się teŜ własnych badań i propozycji rozwiązania. Mam nadzieję, Ŝe w przyszłości
skala tego problemu w znacznym stopniu się zmniejszy, mieszkańcy staną się sobie
bardziej przyjaźni, zaczną czuć większe więzi z miejscem swojego zamieszkania,
a budŜet miasta będzie na tyle duŜy, by władze mogły sprostać oczekiwaniom
lokalnej społeczności. Wyniki mojego projektu mogę przedstawić urzędowi miasta
Ząbki jako pomysł rozwiązania kwestii małej liczby meldujących się mieszkańców.
22
Bibliografia
1. Źródła
1.1.
Dziennik Ustaw
1.1.1.
1974 r. nr 14 poz. 85
1.1.2.
1974 r. nr 14 poz. 85 art. 10 ust. 1
1.1.3.
2010 r. nr 217 poz. 1427
2. Artykuły prasowe
2.1.
2.2.
2.3.
„Co słychać” (20/232) str. 11.
„Co słychać” (25/237) str. 5.
„Co słychać” (3/240) str. 7.
3. Adresy stron internetowych
3.1.
http://perkowski.pl/ dział popularne tematy: „od lutego 2011
będzie coś lepszego niŜ autobus 170”
http://pl.wikipedia.org/wiki/Miasta_w_Polsce_o_najwi%C4%9
3.2.
9kszym_wzro%C5%9Bcie_i_spadku_ludno%C5%9Bci#2006-2007
rozdział nr 3 „Okresy wieloletnie”
3.3.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Z%C4%85bki
http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Obowiazek3.4.
meldunkowy-to-juzprzeszlosc,wid,12757913,wiadomosc.html?ticaid=1bcf9
http://www.goldenline.pl/forum/140157/milion-osob-bez3.5.
meldunku-w-warszawie
3.6.
http://www.mswia.gov.pl/portal/pl/362/4520/Informacje_ogolne
.html
3.7.
http://www.tvnwarszawa.pl
3.8.
http://www.zabki.pl/index.php?menu=znizka&go=&sel=znizka
_za_dowod
3.9.
http://www.zabki.pl/teksty/znizka/pliki/znizka_plakat.pdf
23