docplik pdf
download 
Reklamacja Transkrypt
plik pdf
Wynikowy plan nauczania biologii skorelowany z drugą częścią cyklu edukacyjnego Biologia z tangramem Poniższy plan wynikowy dotyczy[ew. jest związany z] realizacji cyklu Biologia z tangramem. Zawiera wykaz treści materiału oraz szczegółowy opis oczekiwanych osiągnięć ucznia, które podzielono na dwa poziomy: podstawowy (wymagania konieczne i podstawowe) oraz ponadpodstawowy (wymagania rozszerzające i dopełniające). Poziom wymagań podstawowych obejmuje wiadomości i umiejętności typowe, najważniejsze, uniwersalne, niezbędne na dalszym etapie kształcenia, użyteczne w życiu codziennym. Poziom wymagań ponadpodstawowych dotyczy treści i umiejętności trudnych, złożonych, twórczych, teoretycznych, wymagających korzystania z różnych źródeł informacji, a także stosowania wiedzy z innych przedmiotów. W zaproponowanym planie wynikowym oznaczono kategorie celów nauczania na podstawie taksonomii „ABC”: A – zapamiętywanie wiadomości, B – zrozumienie wiadomości, C – stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych, D – stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych. Zaproponowany plan wynikowy zawiera także treści nieobowiązkowe (wyróżnione kursywą). Ich realizacja zależy od decyzji nauczyciela, do którego należy również indywidualna modyfikacja planu, z uwzględnieniem warunków szkoły i możliwości uczniów. Treści dodatkowe (nieobowiązkowe) zaznaczono kursywą. Materiał nauczania Wymagania podstawowe Kat. Wymagania ponadpodstawowe Kat. Dział: KRÓLESTWO ZWIERZĄT 1. Królestwo zwierząt – wspólne cechy organizmów zwierzęcych – symetria ciała zwierząt 2. Gąbki Uczeń: Uczeń: – wymienia wspólne cechy organizmów zwierzęcych A – charakteryzuje wspólne cechy organizmów zwierzęcych C – podaje rodzaje symetrii ciała zwierząt i wymienia przykłady ich występowania A – analizuje związek między symetrią ciała zwierzęcia a jego trybem życia D – dokonuje podziału w obrębie królestwa zwierząt B – przedstawia kryteria podziału w obrębie królestwa zwierząt C – podaje charakterystyczne cechy budowy gąbek A – charakteryzuje budowę gąbek C – budowa gąbek C – rozmnażanie się gąbek – określa środowisko występowania i tryb życia gąbek A – analizuje wybrane czynności życiowe gąbek A – ocenia znaczenie gąbek w przyrodzie i życiu człowieka D – różnorodność gąbek – wymienia sposoby rozmnażania się gąbek – znaczenie gąbek – przedstawia różnorodność budowy gąbek B – wyjaśnia znaczenie gąbek w przyrodzie i dla człowieka C – wyjaśnia, co to jest tkanka B B – charakteryzuje budowę poszczególnych tkanek zwierzęcych C – dokonuje podziału tkanek zwierzęcych na: tkankę nabłonkową, łączną, mięśniową i nerwową – charakteryzuje rolę poszczególnych tkanek zwierzęcych C – wykazuje związek budowy poszczególnych tkanek zwierzę- D 3. Tkanki zwierzęce – tkanka nabłonkowa – tkanka łączna – tkanka mię- – wymienia podstawowe cechy budowy poszczególnych rodzajów 1 B śniowa – tkanka nerwowa cych z pełnionymi funkcjami w organizmie tkanek zwierzęcych – określa najważniejsze funkcje różnych rodzajów tkanek zwierzęcych – określa lokalizację wybranych rodzajów tkanek w organizmie zwierzęcym – rozpoznaje wybrane tkanki zwierzęce podczas obserwacji mikroskopowej oraz na zdjęciach B B C – rozpoznaje poszczególne tkanki zwierzęce na schematach, zdjęciach i w trakcie obserwacji mikroskopowych – charakteryzuje lokalizację poszczególnych tkanek w organizmie C C Dział: BEZKRĘGOWCE 4. Parzydełkowce – budowa zewnętrzna parzydełkowców – budowa wewnętrzna parzydełkowców – rozmnażanie się parzydełkowców – różnorodność parzydełkowców – znaczenie parzydełkowców 5. Płazińce – budowa zewnętrzna płazińców – budowa wewnętrzna płazińców – rozmnażanie się płazińców – różnorodność płazińców – znaczenie płazińców Uczeń: Uczeń: – podaje charakterystyczne cechy parzydełkowców A – charakteryzuje budowę parzydełkowców B – porównuje budowę dwóch form parzydełkowców – polipa i meduzy B C – określa środowisko występowania i tryb życia parzydełkowców A – wykazuje związek budowy parzydełkowców ze środowiskiem i trybem ich życia – wymienia sposoby rozmnażania się parzydełkowców A – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe parzydełkowców – rozpoznaje wybrane gatunki parzydełkowców C – wyjaśnia działanie komórek parzydełkowych – określa znaczenie parzydełkowców w przyrodzie i dla człowieka C – wymienia charakterystyczne cechy płazińców A – rozpoznaje przedstawicieli poszczególnych grup płazińców na podstawie cech ich budowy zewnętrznej B – omawia sposób rozmnażania się płazińców B – wyjaśnia znaczenie pojęć „żywiciel pośredni” i „żywiciel ostateczny” B – opisuje cykl rozwojowy tasiemca uzbrojonego B – podaje sposoby zakażania się człowieka płazińcami pasożytniczymi – omawia profilaktykę chorób wywołanych przez pasożytnicze płazińce – określa znaczenie płazińców w przyrodzie i dla człowieka 6. Nicienie – budowa zewnętrzna nicieni – budowa wewnętrzna nicieni C C – analizuje cykl rozwojowy parzydełkowców na przykładzie chełbi modrej B – wyjaśnia znaczenie parzydełkowców w przyrodzie i dla człowieka C – charakteryzuje budowę zewnętrzną poszczególnych grup płazińców C – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe płazińców na przykładzie wypławka C – wykazuje związek budowy tasiemców z ich pasożytniczym trybem życia D – analizuje przystosowania płazińców do pasożytniczego trybu życia D – analizuje cykl rozwojowy tasiemca uzbrojonego D B C – wymienia charakterystyczne cechy nicieni A – charakteryzuje budowę zewnętrzną nicieni C – rozpoznaje przedstawicieli nicieni na podstawie cech ich budowy zewnętrznej B – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe nicieni na przykładzie C 2 – rozmnażanie się nicieni – opisuje cykl rozwojowy glisty ludzkiej – różnorodność nicieni – podaje sposoby zarażania się nicieniami pasożytniczymi – znaczenie nicieni – omawia profilaktykę chorób wywołanych przez pasożytnicze płazińce – określa znaczenie nicieni w przyrodzie i dla człowieka glisty ludzkiej – charakteryzuje wybranych przedstawicieli nicieni jako pasożyty C C – analizuje cykl rozwojowy glisty ludzkiej D B – porównuje budowę nicieni i płazińców C C C 7. Pierścienice – budowa zewnętrzna pierścienic – budowa wewnętrzna pierścienic – rozmnażanie się pierścienic – różnorodność pierścienic – znaczenie pierścienic – wymienia charakterystyczne cechy pierścienic A – rozpoznaje przedstawicieli poszczególnych grup pierścienic na podstawie charakterystycznych cech ich budowy zewnętrznej C – rozpoznaje pierścienice na zdjęciach i w środowisku naturalnym C – omawia sposoby rozmnażania się pierścienic B – określa znaczenie pierścienic w przyrodzie i dla człowieka C – charakteryzuje budowę zewnętrzną poszczególnych grup pierścienic – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe pierścienic na przykładzie dżdżownicy – budowa ciała stawonogów – budowa zewnętrznego szkieletu stawonogów 8a. Skorupiaki – budowa zewnętrzna skorupiaków – budowa wewnętrzna skorupiaków – rozmnażanie się skorupiaków D – charakteryzuje znaczenie pierścienic w przyrodzie i dla człowieka C A – charakteryzuje budowę zewnętrzną stawonogów C – wymienia wspólne cechy budowy wszystkich grup stawonogów B C – rozpoznaje stawonogi na podstawie charakterystycznych cech budowy C – uzasadnia zakwalifikowanie skorupiaków, pajęczaków i owadów do jednej grupy zwierząt – rozpoznaje przedstawicieli poszczególnych grup stawonogów na zdjęciach i wśród okazów naturalnych C – omawia budowę zewnętrzną skorupiaków B – omawia sposoby rozmnażania się skorupiaków B – rozpoznaje wybranych przedstawicieli skorupiaków C – określa znaczenie skorupiaków w przyrodzie i w życiu człowieka C – znaczenie skorupiaków – budowa zewnętrzna paję- C – wymienia charakterystyczne cechy stawonogów – różnorodność skorupiaków 8b. Pajęczaki C – wykazuje związek budowy pierścienic od środowiska i trybu życia dżdżownicy – porównuje budowę pierścienic z wcześniej poznanymi grupami zwierząt 8. Stawonogi C – omawia budowę zewnętrzną pajęczaków – omawia sposoby rozmnażania się 3 B – porównuje poszczególne grupy stawonogów – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowisko i tryb życia skorupiaków – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe skorupiaków na przykładzie raka B C C – analizuje przystosowania skorupiaków do środowiska i trybu życia D – omawia różnorodność gatunkową w grupie skorupiaków B – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowisko i tryb życia pajęczaków C czaków – budowa wewnętrzna pajęczaków – rozmnażanie się pajęczaków – różnorodność pajęczaków pajęczaków B – rozpoznaje wybranych przedstawicieli pajęczaków C – określa znaczenie pajęczaków w przyrodzie i w życiu człowieka B – wymienia nazwy chorób wywoływanych przez pajęczaki pasożytnicze A – znaczenie pajęczaków 8c. Owady – budowa zewnętrzna owadów – budowa wewnętrzna owadów – rozwój owadów – różnorodność owadów – omawia budowę zewnętrzną owadów B – omawia typy rozwoju owadów – rozróżnia przeobrażenie zupełne i niezupełne – budowa ciała mięczaków – budowa zewnętrzna ślimaka – budowa wewnętrzna mięczaków – budowa wewnętrzna głowonoga – rozmnażanie się mięczaków – analizuje przystosowania pajęczaków do środowiska i trybu życia – omawia różnorodność gatunkową w grupie pajęczaków C D B C B – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowisko i tryb życia owadów C – rozpoznaje wybranych przedstawicieli owadów C – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe owadów na przykładzie skorka – określa znaczenie owadów w przyrodzie i w życiu człowieka C – analizuje przystosowania owadów do środowiska i trybu życia – charakteryzuje różnorodność budowy aparatów gębowych i odnóży owadów w zależności od pełnionej funkcji – znaczenie owadów 9. Mięczaki – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe pajęczaków na przykładzie pająka – wymienia charakterystyczne cechy mięczaków i określa środowisko ich życia – rozpoznaje przedstawicieli poszczególnych grup mięczaków na zdjęciach i wśród okazów naturalnych A C – omawia zróżnicowanie budowy przedstawicieli poszczególnych grup mięczaków B – rozpoznaje przedstawicieli ślimaków, małży i głowonogów C – określa znaczenie owadów w przyrodzie i w życiu człowieka C D D – omawia różnorodność gatunkową w grupie skorupiaków B – charakteryzuje budowę zewnętrzną poszczególnych grup mięczaków C – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe mięczaków na przykładzie ślimaka C – wykazuje zróżnicowanie budowy w grupie mięczaków jako wynik przystosowania do różnych trybów życia D – charakteryzuje znaczenie mięczaków w przyrodzie i dla człowieka C – różnorodność mięczaków – znaczenie mięczaków Dział: KRĘGOWCE 10. Kręgowce Uczeń: Uczeń: – wspólne cechy kręgowców – wymienia charakterystyczne cechy zwierząt kręgowych A – analizuje charakterystyczne cechy zwierząt kręgowych C – ciepłota ciała zwierząt – wymienia nazwy poszczególnych części szkieletu kręgowców A – charakteryzuje budowę szkieletu kręgowców C – błony płodowe – wyjaśnia znaczenie pojęć „stałocieplność” i „zmiennocieplność” B – charakteryzuje błony płodowe jako przystosowanie do życia na C – porównanie 4 budowy kręgowców i bezkręgowców – omawia funkcję błon płodowych i wymienia ich nazwy C lądzie – omawia rozmieszczenie i funkcję poszczególnych błon płodowych – porównuje rozmieszczenie układów wewnętrznych bezkręgowców i kręgowców 11. Ryby – budowa zewnętrzna ryby kostnoszkieletowej – budowa wewnętrzna ryby kostnoszkieletowej – narządy wymiany gazowej ryb – rozmnażanie się i rozwój ryb A – charakteryzuje budowę zewnętrzną i tryb życia ryb C – podaje nazwy i rolę poszczególnych rodzajów płetw ryby A – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe ryb na przykładzie szczupaka C – wymienia przystosowania ryb do życia w wodzie – wymienia funkcję linii nabocznej i łusek – omawia funkcję skrzeli jako narządu wymiany gazowej – omawia typ rozwoju ryb (określa rodzaj zapłodnienia, wyjaśnia pojęcia „tarło”, „ikra”, „narybek”) A B B B – rozpoznaje wybrane gatunki ryb – omawia różnorodność gatunkową ryb – znaczenie ryb – określa znaczenie ryb w przyrodzie i życiu człowieka C B – określa środowisko życia płazów A – budowa szkieletu płazów – wymienia przystosowania płazów do życia w dwóch środowiskach B – budowa wewnętrzna płazów – omawia związek budowy żaby z jej sposobem poruszania się A – narządy wymiany gazowej płazów – wymienia stadia rozwojowe żaby A – omawia cykl rozwojowy płaza na przykładzie żaby C – rozmnażanie się i rozwój płazów – podaje przykłady gatunków płazów beznogich, bezogonowych i ogoniastych – różnorodność płazów 13. Gady – budowa zewnętrzna gadów – charakteryzuje skrzela i analizuje sposób wymiany gazowej u ryb C – omawia przyczynę wędrówek ryb – rozpoznaje wybrane gatunki ryb C – wymienia gatunki ryb objęte w Polsce ochroną gatunkową D – charakteryzuje znaczenie ryb w przyrodzie i życiu człowieka B – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowisko i tryb życia płazów – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe płazów na przykładzie żaby wodnej C C – wykazuje związek budowy płazów ze środowiskiem i trybem ich życia D – rozpoznaje przedstawicieli płazów i analizuje ich charakterystyczne cechy budowy D B – omawia różnorodność gatunkową płazów B – wymienia gatunki płazów objęte w Polsce ochroną gatunkową B – określa znaczenie płazów w przyrodzie i w życiu człowieka B – charakteryzuje znaczenie płazów w przyrodzie i w życiu człowieka C – wymienia charakterystyczne cechy gadów A – określa środowisko życia gadów A A – budowa szkieletu gadów – wymienia przystosowania gadów do życia na lądzie – budowa wewnętrzna gadów – omawia budowę szkieletu gadów – narządy wymiany gazowej D C A – znaczenie płazów – wykazuje związek budowy wybranych narządów z trybem życia B – wymienia charakterystyczne cechy płazów – budowa zewnętrzna płazów B – wymienia charakterystyczne cechy ryb – różnorodność ryb 12. Płazy B – omawia narządy wymiany gazowej gadów – omawia rozmnażanie się i rozwój 5 B B B – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowisko i tryb życia gadów – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe gadów na przykładzie jaszczurki zwinki – wykazuje związek budowy gadów (m.in. pokrycie ciała) ze środowiskiem życia C C D gadów – rozmnażanie się i rozwój gadów – różnorodność gadów – znaczenie gadów gada – podaje przykłady gatunków gadów występujących w Polsce – podaje przykłady gatunków krokodyli, żółwi, jaszczurek i węży A B B – określa znaczenie gadów w przyrodzie i w życiu człowieka – wymienia charakterystyczne cechy ptaków A – określa środowisko życia ptaków A – omawia budowę szkieletu ptaków B – wymienia przystosowania ptaków do aktywnego lotu A – określa rolę piór i wymienia ich rodzaje B – określa specyfikę wymiany gazowej u ptaków C – rozmnażanie się i rozwój ptaków – podaje charakterystyczne cechy rozmnażania się i rozwoju ptaków B – omawia budowę jaja A – okres godowy ptaków – podaje przyczynę wędrówek ptaków – różnorodność ptaków – podaje przykłady gatunków ptaków 14. Ptaki – budowa zewnętrzna ptaków – budowa szkieletu ptaków – budowa wewnętrzna ptaków – narządy wymiany gazowej ptaków – znaczenie ptaków 15. Ssaki – budowa zewnętrzna ssaków – budowa szkieletu ssaków (różnorodność budowy szkieletu kończyn przednich ssaków) – budowa zębów ssaków – budowa wewnętrzna ssaków – określa znaczenie ptaków w przyrodzie i w życiu człowieka – porównuje budowę, środowisko i tryb życia gadów i płazów C – rozpoznaje przedstawicieli gadów i analizuje ich charakterystyczne cechy budowy D – wymienia gatunki gadów objęte w Polsce ochroną gatunkową B – charakteryzuje znaczenie gadów w przyrodzie i w życiu człowieka C – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowisko i tryb życia ptaków – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe ptaków na przykładzie kwiczoła C C D – wykazuje związek między sposobem wymiany gazowej a przystosowaniem ptaków do aktywnego lotu D B – charakteryzuje rozmnażanie się i rozwój ptaków C A – charakteryzuje rolę poszczególnych elementów jaja C – porównuje budowę, środowisko i tryb życia ptaków i gadów C A – określa środowiska życia ssaków A – omawia budowę szkieletu ssaków B – wymienia rodzaje kończyn ssaków i omawia ich związek z trybem ich życia A – omawia budowę zęba B B – omawia budowę i rolę skóry B – omawia rolę włosów i gruczołów potowych B 6 D – wykazuje związek budowy dzioba ptaka z rodzajem pobieranego pokarmu – wymienia charakterystyczne cechy ssaków – omawia budowę płuc i rolę przepony – analizuje związek między sposobem rozmnażania się i rozwojem gadów a środowiskiem ich życia – rozpoznaje przedstawicieli ptaków i analizuje ich charakterystyczne cechy budowy D – wymienia gatunki ptaków objęte w Polsce ochroną gatunkową B – charakteryzuje znaczenie ptaków w przyrodzie i w życiu człowieka C – charakteryzuje budowę zewnętrzną, środowiska i tryb życia ssaków, C – charakteryzuje budowę wewnętrzną oraz wybrane czynności życiowe ssaków na przykładzie wilka, C – wykazuje związek budowy szkieletu kończyn a przystosowanie do trybu życia i sposobu poruszania się, D – analizuje przystosowania budowy zębów w zależności od rodza- D – narządy wymiany gazowej ssaków – podaje charakterystyczne cechy rozmnażania i rozwoju ssaków B – podaje przykłady gatunków ssaków A – budowa skóry ssaków – rozróżnia ssaki wśród innych zwierząt oraz w terenie C – rozmnażanie się i rozwój ssaków – podaje przystosowania ssaków do życia w różnych środowiskach B – określa znaczenie ssaków w przyrodzie i w życiu człowieka B – różnorodność ssaków – znaczenie ssaków 7 ju spożywanego pokarmu, – charakteryzuje budowę płuc ssaków – wykazuje, w jaki sposób budowa płuc zwiększa wydajność wymiany gazowej, – analizuje budowę i funkcję skóry (określa funkcję gruczołów skórnych) D C – charakteryzuje rozmnażanie i rozwój ssaków (określa rolę łożyska) C – rozpoznaje przedstawicieli ssaków wodnych i lądowych oraz analizuje ich charakterystyczne cechy budowy D – wymienia gatunki ssaków objęte w Polsce ochroną gatunkową B – charakteryzuje znaczenie ptaków w przyrodzie i w życiu człowieka C
