Budowa trzech stawów rybnych w miejscowościach Mostowice

Transkrypt

RAPORT
o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia
Budowa trzech stawów rybnych
w miejscowościach Mostowice, Piaskowice
Część III – przyrodnicza
koordynacja i redakcja
dr Wojciech Jankowski
autorzy
mgr inŜ. Grzegorz Bobrowicz
dr Wojciech Jankowski
mgr Michał Smoczyk
prof. dr hab. Andrzej Witkowski
konsultacje
mgr Tomasz Gottfried
052/2010 Raport o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia – Część III, przyrodnicza
Budowa trzech stawów rybnych w miejscowościach Mostowice, Piaskowice
1
SPIS TREŚCI CZĘŚCI III
1.
WSTĘP (DR W.JANKOWSKI)........................................................................................................................... 4
1.1.
PROCEDURA REALIZACJI INWESTYCJI MOGĄCYCH WPŁYNĄĆ NA OBSZAR NATURA 2000 ................................ 4
2.
SIEĆ NATURA 2000 W POLSCE (DR W.JANKOWSKI)............................................................................. 10
3.
DANE PODSTAWOWE (DR W. JANKOWSKI)............................................................................................ 11
3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
3.5.
3.6.
ZWIĘZŁY OPIS PLANOWANEJ INWESTYCJI ...................................................................................................... 11
LOKALIZACJA PRZEDSIĘWZIĘCIA, POWIERZCHNIA ......................................................................................... 11
DOTYCHCZASOWY SPOSÓB WYKORZYSTANIA TERENU .................................................................................. 11
OPIS ALTERNATYWNYCH ROZWIĄZAŃ. .......................................................................................................... 12
OPIS SKUTKÓW ALTERNATYWY ZEROWEJ (NIE WYKONYWANIA INWESTYCJI)............................................... 12
INNE MOśLIWE LOKALIZACJE PROJEKTOWANEJ INWESTYCJI.......................................................................... 12
4.
OBSZARY PODLEGAJĄCE OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DN. 16 KWIETNIA
2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY (PROF. DR HAB. ANDRZEJ WITKOWSKI) ............................... 12
5.
WYNIKI BADAN TERENOWYCH ................................................................................................................. 12
5.1.
5.2.
5.3.
METODYKA ................................................................................................................................................... 12
SZATA ROŚLINNA (MGR MICHAŁ SMOCZYK) ................................................................................................. 13
WYSTĘPOWANIE W ZASIĘGU PLANOWANEJ INWESTYCJI ORAZ W JEJ SĄSIEDZTWIE CENNYCH ELEMENTÓW
PRZYRODNICZYCH (MGR MICHAŁ SMOCZYK) ............................................................................................... 14
5.3.1 Siedliska przyrodnicze sieci Natura 2000 ........................................................................................ 14
5.3.2 Gatunki roślin sieci Natura 2000, chronione oraz zagroŜone ..................................................... 14
5.4.
ŹRÓDŁA PIŚMIENNICTWA (MGR MICHAŁ SMOCZYK) ..................................................................................... 15
5.5.
FAUNA ........................................................................................................................................................... 15
5.5.1 Ptaki (mgr inŜ. Grzegorz Bobrowicz, dr Wojciech Jankowski)................................................... 15
5.5.2. Płazy (mgr inŜ. Grzegorz Bobrowicz).............................................................................................. 17
5.5.3. Gady (mgr inŜ. Grzegorz Bobrowicz) ............................................................................................... 17
5.5.4. Nietoperze i inne ssaki (dr Wojciech Jankowski, konsultacja mgr Tomasz Gottfried) ....... 17
5.5.5. Ryby i minogi (prof. dr hab. Andrzej Witkowski) .......................................................................... 17
6.
OCENA WPŁYWU REALIZACJI INWESTYCJI NA SIEDLISKA, ROŚLINY I ZWIERZĘTA
(DR WOJCIECH JANKOWSKI, PROF. DR HAB. ANDRZEJ WITKOWSKI) ....................................... 18
7.
DZIAŁANIA MINIMALIZUJĄCE (DR WOJCIECH JANKOWSKI, PROF. DR HAB. ANDRZEJ
WITKOWSKI) ................................................................................................................................................... 20
8.
REKOMPENSATY – KOMPENSACJE EKOLOGICZNE (DR WOJCIECH JANKOWSKI,
PROF. DR HAB. ANDRZEJ WITKOWSKI) ................................................................................................. 20
9.
MONITORING ................................................................................................................................................... 20
10.
WNIOSKI KOŃCOWE...................................................................................................................................... 20
11.
LITERATURA I DANE NIEPUBLIKOWANE............................................................................................... 21
BMT POLSKA SP Z O.O., BIURO: UL. MENNICZA 13, 50-057 WROCŁAW, TEL./FAX. 071 343 58 95, [email protected]
2
STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Prace wykonano na podstawie zlecenia pana Kazimierza Mazura. Planowana inwestycja nie
naleŜy do "przedsięwzięć za którym przemawiają nadrzędne wymogi interesu publicznego"
Planowana inwestycja polegać ma na budowie 3 stawów rybnych dla hodowli ryb łososiowatych
o łącznej powierzchni lustra wody 5660 m3, o łącznej powierzchni obiektów stawowych 10900 m3,
drogi gruntowej o długości 220 m i powierzchni 890 m2 oraz sieci wodociągów technologicznych
o łącznej długości 950 m, przełoŜeniu i przebudowie 2 rowów, budowie 2 rybaczówek.
Przedsięwzięcie będzie realizowane na terenie miejscowości Mostowice gmina Bystrzyca Kłodzka.
Obecnie są tu grunty pokryte łąkami, terenami podmokłymi, z niewielką ilością drzew i krzewów.
Teren inwestycji i tereny i przyległe są ogrodzone. w obrębie ogrodzenia znajdują się fragmenty
lasów, nasadzenia lasu, fragmenty torfowisk, pojedyncze zabudowania, drogi. Nie przedstawiono
alternatywnych rozwiązań. Nie wystąpią Ŝadne negatywne dla przyrody skutki zaniechania
inwestycji. Nie przewiduje się innych wariantów lokalizacji inwestycji. W pobliŜu, wzdłuŜ Dzikiej
Orlicy znajduje się obszar siedliskowy PLH 020061 „Dzika Orlica”, granica obszaru odległa jest
o około 400 m na zachód od terenu inwestycji), ustanowiony przede wszystkim dla zachowania
populacji głowacza białopłetwego. Po czeskiej stronie przylega do niego analogiczny obszar
siedliskowy „Divoká Orlice”. W odległości około 4 km w kierunku wschodnim znajduje się obszar
siedliskowy sieci natura 2000 „Dolina Bystrzycy Łomnickiej” (PLH020083). Po stronie czeskiej
granicy, w odległości 0,5 km na W, znajduje się obszar ptasi sieci Natura 2000 o nazwie „Orlické
Záhoří” (903 ha, powołany głównie dla ochrony licznej populacji bociana czarnego i derkacza).
Teren inwestycji w całości leŜy w Obszarze Chronionego Krajobrazu Gór Bystrzyckich i Orlickich.
Badania prowadzono w sierpniu 2009 i w kwietniu i maju 2010 r.. Obecnie teren planowanej
inwestycji porośnięty jest głównie roślinnością łąkową. Są to w większości ubogie łąki poodłogowe
na terenie dawnej wsi Piaskowice i obecnej Mostowice o mało zróŜnicowanym składzie
gatunkowym. Istnieje niewielkie torfowisko niskie o powierzchni około 2 ha, nie moŜna go uznać za
siedlisko 7140 sieci Natura 2000. Występują tu luźne zakrzaczenia i zadrzewienia, największa
powierzchnia zalesiona (głównie świerkiem) znajduje się na północ od planowanego przełoŜenia
odcinka rowu R-1. Przestoje starych drzew (jawor, lipa, świerk) są zwłaszcza w pobliŜu strumienia
(rowu). Na terenie inwestycji nie występują Ŝadne typy siedlisk przyrodniczych wymienionych w
Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej. W sąsiedztwie występują niewielkie płaty następujących
typów siedlisk: 6230 murawy bliźniczkowe bogate florystycznie, 6520 łąki konietlicowe, 7140
torfowiska przejściowe. Planowana inwestycja nie będzie miała wpływu na płaty tych siedlisk. Na
terenie inwestycji nie występują Ŝadne gatunki roślin wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady
92/43/EWG. Jest tu 6 gatunków roślin podlegających ochronie prawnej. Nie będą one zagroŜone
przez inwestycję. Z ptaków lęgowych 2 gatunki są zamieszczone w załączniku I Dyrektywy
Ptasiej. Są to dzięcioł czarny i gąsiorek. Występują one poza obszarem inwestycji w odległości
kilkuset metrów od niej. Występują 3 gatunki chronionych płazów (nie wymienione w II i IV
załączniku Dyrektywy Siedliskowej). Stwierdzono 4 gatunki nietoperzy z załącznika IV Dyrektywy
Siedliskowej. W pobliskiej rzece Dzika Orlica, będącej juŜ poza obszarem inwestycji występuje
wydra - gatunek z II załącznika Dyrektywy Siedliskowej. Z ichtiologicznych badań
przeprowadzonych w tej rzece wynika, Ŝe na granicznym odcinku występuje 7 gatunków ryb, w
tym 1 z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej -głowacz białopletwy i jeden przedstawiciel
smoczkoustych – minóg strumieniowy teŜ z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej.
W lewobrzeŜnych dopływach Dzikiej Orlicy mających źródła w Górach Bystrzyckich (m.in.
zasilających gospodarstwo) nie stwierdzono obecności ryb. W trakcie badań nie stwierdzono
3
gatunków bezkręgowców, ani z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, ani gatunków chronionych.
Etap realizacji (budowy). Niekorzystny wpływ będzie wiązał się z dowozem materiałów
budowlanych i sprzętu budowlanego i związanego z tym hałasu, płoszeniem zwierząt,
zanieczyszczeń spalinami, oraz samymi pracami budowlanymi - hałasem, aktywnością ludzi, co
przyczyni się do płoszenia zwierząt a szczególnie ptaków. Dwa gatunki ptaków z załącznika I
Dyrektywy Ptasiej występują poza obszarem inwestycji i jej wpływ na nie będzie nie znaczący.
Zbyt silne oświetlenie terenu inwestycji moŜe ograniczać bazę Ŝerowiskową nietoperzy. Ze
względu na mały obszar inwestycji oddziaływanie to moŜe mieć nieznaczny wpływ na występujące
tutaj populacje. Ruch samochodów i sprzętu budowlanego moŜe powodować śmierć pojedynczych
płazów. Będzie istniało niewielkie zagroŜenie zanieczyszczenia wód rzeki Orlicy. Przebudowa
rowów moŜe spowodować niewielkie zmiany uwodnienia przyległych terenów torfowisk i łąk. Etap
funkcjonowania. Funkcjonowanie stawów i ich obsługa nie spowoduje znaczących zmian
w okolicznych siedliskach przyrodniczych i siedliskach chronionych gatunków zwierząt. Głównym
zagroŜeniem jest tu funkcjonowanie stawów. W związku z tym Ŝe mają tu być hodowane ryby
łososiowate zagroŜone będą płazy które będą zjadane przez te ryby. Projektowane gospodarstwo,
a szczególnie trzy planowane stawy zasilane będzie dwoma niezaleŜnymi strumieniami, których
wody poprodukcyjne swoje ujście będą miały w juŜ istniejącym stawie hodowlanym (łowisko
komercyjne). Staw hodowlany (łowisko komercyjne) będzie pełnił rolę osadnika i oczyszczalni wód
poprodukcyjnych. Dlatego teŜ na koniec sezonu hodowlanego zaleca się usunięcie/ wybranie
osadów poprodukcyjnych zalegających na dnie stawów. Tak więc produkcja pstrągów prowadzona
w tych stawach nie będzie bezpośrednio zagraŜać ekosystemowi rzecznemu Dzikiej Orlicy.
W przypadku spłynięcia hodowanych pstrągów do Dzikiej Orlicy nie spowoduje większych
zaburzeń w ekosystemie tej rzeki, bowiem niezamierzone „zarybienie” rodzimym gatunkiem,
szybko zostanie zniwelowane przez presję wędkarską. Oczyszczanie wód poprodukcyjnych moŜna
ponadto w istotny sposób zwiększyć instalując w osadniku na wylocie ze stawu retencyjnego
kurtyny z foli lub zuŜytych worków siatkowych. Kurtyny będą podłoŜem dla glonów i hydrofauny
bezkręgowej wykorzystujących biogeny rozpuszczone w odprowadzanej wodzie. Dla róŜnych
asortymentów planowanej produkcji (od wylęgu po rybę towarową) zaleca się pasze
wysokoenergetyczne: Aller-Aqua, BioMar czy Dana Feed, których uŜycie spowoduje minimalny
odpływ biogenów do wód otwartych. Do pozostałych działań minimalizujących naleŜy ograniczanie
hałąsu, powierzchni zajętej w czasie prowadzenia prac, ograniczanie odwodnienia przyległych
terenów, szczególnie w trakcie przebudowy rowów. W przypadku oświetlenia terenów stawów
oświetlenie powinno być jak najmniej intensywne. Jako kompensacje zaleca się utworzenie/
wykopanie na terenie gospodarstwa pstrągowego niewielkiego (10-15 x 5-8 m), płytkiego (0.5-1,2
m), bezodpływowego, ziemnego zbiornika/ stawu jako miejsca rozrodu płazów (Ŝab i traszek).
Ponadto naleŜy wyciąć zasadzone na torfowisku olsze czarne na powierzchni 2 ha. W ramach
monitoringu naleŜy po wybudowaniu stawów oceniać jakość wód wypływających ze stawów do
rzeki Orlicy. W przypadku stwierdzenia ponadnormatywnego zanieczyszczania wód zaplanować
i wykonać działania naprawcze. W konkluzji naleŜy stwierdzić, Ŝe przy wprowadzeniu działań
minimalizujących i kompensacji realizacja projektu nie spowoduje istotnych strat w siedliskach
przyrodniczych i gatunkach z załączników do Dyrektyw Siedliskowej i Ptasiej i będzie moŜliwa do
realizacji.
4
1. Wstęp (dr W.Jankowski)
Prace wykonano na podstawie zlecenia pana Kazimierza Mazura
Potrzeba wykonania tego raportu wynika z Ustawy z dn. 16 kwietnia 2004 O ochronie przyrody
(Dz. U. Z 2004 r. Nr 92. poz. 880), i późniejszej Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o zmianie
ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Z dnia 13 listopada 2008 r.
Nr 201, poz.1237):, w której dokonano implementacji prawa międzynarodowego, wyraŜonego
w postanowieniach Dyrektyw 92/43/EEC oraz 79/409/EEC. Przepisy dotyczące ocen
oddziaływania inwestycji na obszary Natura 2000 zawarte są w art. 25-39 ustawy o ochronie
przyrody. Uwzględniono takŜe przepisy wynikające z Ustawy z dnia 3 października 2008
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko - dotyczące ocen oddziaływania
inwestycji na obszary Natura 2000.
Metodyka i układ niniejszej oceny uwzględnia, z dostosowaniem do charakteru przedmiotowej
inwestycji, zalecenia zawarte w:
o publikacji "Assessment of plans and projects significantly affecting Natura 2000 sites Methodological guidance on the provisions of Article 6(3) and (4) of the Habitats Directive
92/43/EEC"; wydanej przez European Comission, DG Environment w 2002 r.
o wytycznych Ministerstwa Środowiska odnośnie postępowania w zakresie oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ) na obszary Natura 2000, z marca 2005 r.
W aspektach nie uregulowanych precyzyjnie aktualnie obowiązującymi w Polsce przepisami
prawnymi, metodykę i układ niniejszego opracowania starano się dostosować bezpośrednio do
celów Dyrektywy 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych dzikiej fauny i flory (zwanej
„Dyrektywą Siedliskową”) oraz Dyrektywą 79/409/EEC, zwaną Ptasią
1.1. Procedura realizacji inwestycji mogących wpłynąć na obszar
Natura 2000
Na mocy Art. 33 . 3 z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody, zmienionego
postanowieniem Art. 8. ust. 1. pkt. c) Ustawy z dnia 18 maja 2005 o zmianie ustawy - Prawo
ochrony środowiska, dnia 3 października 2008 r o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Z dnia 13 listopada 2008 r. Nr 201, poz.1237):
„Projekty polityk, strategii, planów i programów oraz zmian do takich dokumentów, a takŜe
planowane przedsięwzięcia, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a które nie
są bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub obszarów, o których mowa w ust. 2,
lub nie wynikają z tej ochrony, wymagają przeprowadzenia odpowiedniej oceny oddziaływania na
zasadach określonych w ustawie z dnia 3 października 2008, o udostępnianiu informacji o
środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko
O powstaniu przedmiotowego obowiązku decyduje miejsce wywierania, a nie miejsce
powstawania wpływu. Obowiązkowi oceny podlegają więc takŜe plany i projekty przedsięwzięć
zlokalizowanych poza obszarami Natura 2000, ale mogące wpływać na przedmioty ochrony w tych
obszarach. Z obowiązku tego zwolnione są jedynie plany i przedsięwzięcia bezpośrednio związane
z ochroną obszaru Natura 2000.
O ile przedsięwzięcia, o których mowa w Art. 33 o ochronie przyrody są jednocześnie
przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na Środowisko, dla których, zgodnie z ustawą
Prawo Ochrony Środowiska, sporządzenie raportu oddziaływania na Środowisko jest obligatoryjne,
5
ocena oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 powinna być częścią raportu
oddziaływania na Środowisko. Komisja Europejska zaleca, by część taka była wyraźnie
wyodrębniona.
O ile przedsięwzięcia, o których mowa w Art. 33 o ochronie przyrody są jednocześnie
przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko, dla których, zgodnie
z przepisami Ustawy z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko, sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko moŜe być wymagane, to
konsekwencją art. 33. 3 o ochronie przyrody jest, Ŝe naleŜy nałoŜyć obowiązek sporządzenia
raportu, przynajmniej w aspekcie oddziaływania na obszar Natura 2000.
Art. 34.
1. JeŜeli przemawiają za tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogi
o charakterze społecznym lub gospodarczym, i wobec braku rozwiązań alternatywnych, właściwy
miejscowo wojewoda, a na obszarach morskich dyrektor właściwego urzędu morskiego, moŜe
zezwolić na realizację planu lub przedsięwzięcia, które mogą mieć negatywny wpływ na siedliska
przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura
2000, zapewniając wykonanie kompensacji przyrodniczej niezbędnej do zapewnienia spójności
i właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura 2000, z zastrzeŜeniem ust. 2.
2. JeŜeli na obszarze Natura 2000 występuje siedlisko lub gatunek o znaczeniu priorytetowym,
zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, moŜe zostać udzielone wyłącznie w celu:
1) ochrony zdrowia i Ŝycia ludzi;
2) zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego;
3) uzyskania korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska
przyrodniczego;
4) wynikającym z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, po uzyskaniu opinii
Komisji Europejskiej.
Jednocześnie, zgodnie z Art. 59 obowiązującej z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko
Art 59.
1. Przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaga realizacja
następujących planowanych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko:
1) planowanego przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko;
2) planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko, jeŜeli obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na
środowisko został stwierdzony na podstawie art. 63 ust. 1.
2. Realizacja planowanego przedsięwzięcia innego niŜ określone w ust. 1 wymaga
przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeŜeli:
1) przedsięwzięcie to moŜe znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a nie jest
bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynika z tej ochrony;
2) obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000
został stwierdzony na podstawie art. 96 ust. 1.
Art. 60.
Rada Ministrów, uwzględniając moŜliwe oddziaływanie na środowisko przedsięwzięć oraz
uwarunkowania, o których mowa w art. 63 ust. 1, określi, w drodze rozporządzenia:
6
1) rodzaje przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko;
2) rodzaje przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko;
3) przypadki, gdy zmiany dokonywane w obiektach są kwalifikowane jako przedsięwzięcia, o
których mowa w pkt 1 i 2.
W związku z tym do czasu wydania w.w rozporządzenia obowiązuje:
Rozporządzenie Rady ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. W sprawie określenia rodzajów
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań
związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na
środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z późn. zm.) projektowane przedsięwzięcie zaliczone jest do
przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których
sporządzenie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko moŜe być wymagane –( wg.
nowej ustawy z dnia 3 października 2008 r.
Art. 61.
4. Ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, o której mowa w art. 62 ust. 2,
przeprowadza się w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji, o której mowa w art. 96 ust.
1, jeŜeli obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000
został stwierdzony na podstawie art. 97 ust. 1.
5. Ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, stanowiącą część postępowania
w sprawie wydania decyzji, o której mowa w art. 96 ust. 1, przeprowadza regionalny dyrektor
ochrony środowiska.
Art. 62.
2. W ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 określa się,
analizuje oraz ocenia oddziaływanie przedsięwzięć na obszary Natura 2000, biorąc pod
uwagę takŜe skumulowane oddziaływanie przedsięwzięcia z innymi przedsięwzięciami.
Art. 66.
1. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien zawierać:
9) opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację
przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, w szczególności na cele i przedmiot
ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru;
16) przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie
jego budowy i eksploatacji lub uŜytkowania, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru
Natura 2000 oraz integralność tego obszaru;
Art.96.
1.Organ właściwy do wydania decyzji wymaganej przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia,
innego niŜ przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie jest
bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, jest
obowiązany do rozwaŜenia, przed wydaniem tej decyzji, czy przedsięwzięcie moŜe potencjalnie
znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000.
2. Do decyzji, o których mowa w ust. 1, naleŜą w szczególności:
1) decyzje, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1-13;
2) koncesja, inna niŜ wymieniona w art. 72 ust. 1 pkt 4 - wydawana na podstawie ustawy z dnia 4
lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze;
7
3) pozwolenie wodnoprawne, inne niŜ wymienione w art. 72 ust. 1 pkt 6 - wydawane na
podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne;
4) zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów - wydawane na podstawie ustawy z dnia 16
kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody;
5) pozwolenie na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w
polskich obszarach morskich - wydawane na podstawie ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o
obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2003 r. Nr 153,
poz. 1502, z późn. zm.23)).
3. JeŜeli organ, o którym mowa w ust. 1, uzna, Ŝe przedsięwzięcie, inne niŜ przedsięwzięcie
mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie jest bezpośrednio związane z ochroną
obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, moŜe potencjalnie znacząco oddziaływać na
obszar Natura 2000, wydaje postanowienie w sprawie nałoŜenia obowiązku przedłoŜenia
właściwemu miejscowo regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska:
1) wniosku o wydanie decyzji, o której mowa w ust. 1;
2) karty informacyjnej przedsięwzięcia;
3) poświadczonej przez właściwy organ kopii mapy ewidencyjnej obejmującej przewidywany
teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz obejmującej obszar, na który będzie
oddziaływać przedsięwzięcie;
4) w przypadku przedsięwzięć wymagających decyzji, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 4 lub 5,
prowadzonych w granicach przestrzeni niestanowiącej części składowej nieruchomości gruntowej,
zamiast kopii mapy, o której mowa w pkt 3 - mapę sytuacyjno-wysokościową sporządzoną w skali
umoŜliwiającej szczegółowe przedstawienie przebiegu granic terenu, którego dotyczy wniosek,
oraz obejmującą obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie;
5) wypisu i wyrysu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeŜeli plan ten został
uchwalony, albo informacji o jego braku; nie dotyczy to drogi publicznej, linii kolejowej o znaczeniu
państwowym, przedsięwzięć Euro 2012, przedsięwzięć wymagających koncesji na poszukiwanie
i rozpoznawanie złóŜ kopalin oraz bezzbiornikowego magazynowania substancji w górotworze.
Art. 97.
1. Po otrzymaniu dokumentów, o których mowa w art. 96 ust. 3, regionalny dyrektor ochrony
środowiska stwierdza, uwzględniając łącznie uwarunkowania, o których mowa w art. 63 ust. 1,
w odniesieniu do oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, w szczególności
w odniesieniu do integralności i spójności tych obszarów, oraz biorąc pod uwagę skumulowane
oddziaływanie przedsięwzięcia z innymi przedsięwzięciami, w drodze postanowienia, obowiązek
przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000.
2. Postanowienie o którym mowa w ust. 1, wydaje się w przypadku stwierdzenia, Ŝe
przedsięwzięcie moŜe znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000.
3. W postanowieniu, o którym mowa w ust. 1, regionalny dyrektor ochrony środowiska nakłada
obowiązek przedłoŜenia, w dwóch egzemplarzach wraz z ich zapisem w formie elektronicznej na
informatycznych nośnikach danych, raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na obszar Natura
2000 i określa zakres tego raportu. W tym przypadku stosuje się przepisy art. 68.
4. Zakres raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 powinien być
ograniczony do określenia oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000.
5. W przypadku stwierdzenia, Ŝe przedsięwzięcie nie będzie znacząco oddziaływać na obszar
Natura 2000, regionalny dyrektor ochrony środowiska stwierdza, w drodze postanowienia, brak
potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000.
8
6. Postanowienia, o których mowa w ust. 1 i 5, wydaje się w terminie 14 dni od dnia otrzymania
dokumentów, o których mowa w art. 96 ust. 3. Przepisy art. 35 § 5 i art. 36 Kodeksu postępowania
administracyjnego stosuje się odpowiednio.
7. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje zaŜalenie.
8. Uzasadnienie postanowienia, o którym mowa w ust. 1, niezaleŜnie od wymagań wynikających z
Kodeksu postępowania administracyjnego, powinno zawierać informacje o uwarunkowaniach, o
których mowa w art. 63 ust. 1.
9. Do postanowienia, o którym mowa w ust. 5, nie stosuje się przepisów art. 106 § 3, 5 i 6 Kodeksu
postępowania administracyjnego.
Art.98.
1. Po przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 regionalny
dyrektor ochrony środowiska wydaje postanowienie w sprawie uzgodnienia warunków realizacji
przedsięwzięcia w zakresie oddziaływania na obszar Natura 2000.
2. Regionalny dyrektor ochrony środowiska uzgadnia warunki realizacji przedsięwzięcia, jeŜeli:
1) z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 wynika, Ŝe przedsięwzięcie nie
będzie znacząco negatywnie oddziaływać na ten obszar;
2) z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 wynika, Ŝe przedsięwzięcie
moŜe znacząco negatywnie oddziaływać na ten obszar, i jednocześnie zachodzą przesłanki, o
których mowa w art. 34 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
3) JeŜeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 wynika, Ŝe
przedsięwzięcie moŜe znacząco negatywnie oddziaływać na ten obszar, i jeŜeli nie zachodzą
przesłanki, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,
regionalny dyrektor ochrony środowiska odmawia uzgodnienia warunków realizacji
przedsięwzięcia.
4. Przed wydaniem postanowienia, o którym mowa w ust. 1, regionalny dyrektor ochrony
środowiska występuje do organu, o którym mowa w art. 96 ust. 1, o zapewnienie moŜliwości
udziału społeczeństwa w trybie art. 33-36 i 38, przekazując temu organowi raport o oddziaływaniu
przedsięwzięcia na obszar Natura 2000.
5. Organ, o którym mowa w art. 96 ust. 1, przekazuje regionalnemu dyrektorowi ochrony
środowiska zgłoszone przez społeczeństwo uwagi i wnioski oraz protokół z rozprawy
administracyjnej otwartej dla społeczeństwa, jeŜeli była przeprowadzona.
6. Regionalny dyrektor ochrony środowiska rozpatruje uwagi i wnioski, o których mowa w ust. 5.
7. Postanowienie, o którym mowa w ust. 1, regionalny dyrektor ochrony środowiska wydaje w
terminie 45 dni od dnia otrzymania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na obszar Natura
2000. Przepisy art. 35 § 5 i art. 36 Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się
odpowiednio.
8. Do postanowienia, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisów art. 106 § 3, 5 i 6 Kodeksu
postępowania administracyjnego.
Art. 99.
1. Postanowienie, o którym mowa w art 98 ust. 1 wymaga uzasadnienia.
2. Uzasadnienie postanowienia, niezaleŜnie od wymagań wynikających z Kodeksu postępowania
administracyjnego, powinno zawierać:
1) informacje o przeprowadzonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa oraz
o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione uwagi
i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa;
9
2) informacje o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały
uwzględnione ustalenia zawarte w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na obszar Natura
2000.
Art. 100.
Postanowienie, o którym mowa w art.98 ust. 1, wiąŜę organ właściwy do wydania decyzji, o której
mowa w art. 96 ust. 1.
Art. 101.
1. Właściwy organ wydaje decyzję, o której mowa w art. 96 ust. 1. uwzględniając warunki realizacji
przedsięwzięcia określone w postanowieniu, o którym mowa w art. 98 ust. 1.
2. W decyzji, o której mowa w art. 96 ust. 1, właściwy organ moŜe:
1) nałoŜyć na wnioskodawcę obowiązki dotyczące ograniczania transgranicznego oddziaływania
na środowisko w odniesieniu do przedsięwzięć, dla których przeprowadzono postępowanie
dotyczące transgranicznego oddziaływania na środowisko;
2) w przypadku decyzji, o której mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1 - nałoŜyć na wnioskodawcę
obowiązek przedstawienia analizy po realizacyjnej, określając jej zakres i termin przedstawienia.
3. W decyzji, o której mowa w art. 96 ust. 1, właściwy organ, w przypadku gdy z oceny
oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 wynika potrzeba:
1) wykonania kompensacji przyrodniczej - stwierdza konieczność wykonania tej kompensacji;
2) zapobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
- nakłada obowiązek tych działań.
4. jeŜeli z oceny oddziaływania na środowisko wynika, Ŝe przedsięwzięcie moŜe znacząco
negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, organ właściwy do wydania decyzji, o której
mowa w art 96 ust, 1, odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia, o ile nie zachodzą przesłanki
o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody.
Art. 102.
W analizie porealizacyjnej, o której mowa w art. 101 ust. 2 pkt 2, dokonuje się porównania ustaleń
zawartych w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko i w decyzji, o której mowa w
art. 72 ust. 1 pkt 1, w szczególności ustaleń dotyczących przewidywanego charakteru i zakresu
oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 oraz planowanych działań
zapobiegawczych z rzeczywistym oddziaływaniem przedsięwzięcia na obszar Natura 2000
i działaniami podjętymi dla jego ograniczenia.
Art. 103.
1. Decyzja o której mowa w art. 96 ust. 1 wymaga uzasadnienia
2. Uzasadnienie decyzji powinno równieŜ zawierać informacje o tym w jaki sposób zostały wzięte
pod uwagę i uwzględnione warunki realizacji przedsięwzięcia określone w postanowieniu, o którym
mowa w art. 98 ust. 1.
Planowana inwestycja jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na
środowisko, dla którego sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko w zakresie
przedmiotów ochrony na obszarze Natura 2000 jest obligatoryjne. W związku z tym musi
być uwzględniony wpływ przedsięwzięcia w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych oraz
gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony zostały wyznaczone obszary Natura 2000.
10
Zgodnie z Ustawą z 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody, z późniejszymi zmianami
w której dokonano implementacji prawa międzynarodowego, wyraŜonego w postanowieniach
Dyrektyw 92/43/EEC oraz 79/409/EEC, wynik oceny oddziaływania przedsięwzięcia na
obszary Natura 2000 decyduje o dopuszczalności tego przedsięwzięcia.
JeŜeli ocena stwierdzi, Ŝe przedsięwzięcie będzie wywierać negatywny wpływ na
przedmioty ochrony w obszarze Natura 2000, to moŜna wydać decyzję zezwalającą na
realizację przedsięwzięcia wyłącznie wtedy, gdy "przemawiają za tym konieczne wymogi
nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogi o charakterze społecznym lub
gospodarczym, i wobec braku rozwiązań alternatywnych". Obowiązkowe jest wówczas
nałoŜenie obowiązku wykonania "kompensacji przyrodniczej niezbędnej do zapewnienia
spójności i właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura 2000" (np. utworzenia
odpowiednich siedlisk w innym miejscu)."
Dodatkowo, gdy przewidywany negatywny wpływ dotyczy tzw. gatunków i siedlisk
priorytetowych, moŜliwość samodzielnego udzielenia takiego zezwolenia przez krajowe
organy administracji jest ograniczona do sytuacji, gdy przedsięwzięcie jest niezbędne dla
ochrony zdrowia i Ŝycia ludzi, zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego lub dla uzyskania
korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska przyrodniczego. W
przypadku innych przedsięwzięć „wynikających z koniecznych wymogów nadrzędnego
interesu publicznego" (inne w ogóle nie są dopuszczalne) udzielenie zezwolenia na ich
realizację wymaga wcześniejszej opinii Komisji Europejskiej.
Planowana inwestycja nie naleŜy do „przedsięwzięć za którym przemawiają
nadrzędne wymogi interesu publicznego”. Oznacza to, Ŝe:
JeŜeli niniejsza ocena stwierdzi istnienie istotnego negatywnego wpływu inwestycji na
przedmioty ochrony w obszarach Natura 2000, i nie da się znaleźć rozwiązań alternatywnych
umoŜliwiających uniknięcie tego wpływu, to Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Ochrony
Środowiska moŜe odmówić wydania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych na
realizację inwestycji lub teŜ moŜe wydać decyzję na jej realizację, lecz z jednoczesnym
określeniem wielkości i sposobu skompensowania spowodowanych strat przyrodniczych.
JeŜeli wpływ inwestycji dotyczyłby tzw. siedlisk lub gatunków priorytetowych, Dyrektor
Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska nie moŜe wydać decyzji w zakresie zezwalającym
na ich zniszczenie lub pogorszenie stanu.
2. Sieć Natura 2000 w Polsce (dr W.Jankowski)
Zgodnie z postanowieniami prawa Wspólnoty Europejskiej, Natura 2000 to spójna
europejska sieć ekologiczna, której celem jest zachowanie rodzajów siedlisk przyrodniczych
oraz gatunków waŜnych dla Wspólnoty. Rodzaje siedlisk przyrodniczych oraz gatunki
będące przedmiotami ochrony są wymienione w odpowiednich załącznikach Dyrektywy
92/43 EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (tzw. Dyrektywy
Siedliskowej) i Dyrektywy 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków (tzw. Dyrektywy
Ptasiej).
specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO), tworzone na podstawie Dyrektywy
Siedliskowej dla ochrony:
- typów siedlisk przyrodniczych,
11
- siedlisk gatunków roślin i zwierząt,
obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO), tworzone na podstawie Dyrektywy Ptasiej
dla ochrony siedlisk ptaków,
Zgodnie z zapisami Dyrektywy Siedliskowej (art. 10), obszary te mają być połączone
w miarę moŜliwości fragmentami krajobrazu zagospodarowanymi w sposób umoŜliwiający
migrację, rozprzestrzenianie i wymianę genetyczną gatunków. Sieć Natura 2000 w Polsce
jest wciąŜ w toku tworzenia i nie jest przesądzone, jaki przybierze kształt ostateczny (tj. ile
i jakie dokładnie obszary zostaną włączone do sieci).
3. Dane podstawowe (dr W. Jankowski)
3.1.
Zwięzły opis planowanej inwestycji
Planowana inwestycja polegać ma na:
budowie 3 stawów rybnych dla hodowli ryb łososiowatych
•
staw B: powierzchni lustra wody FB = 3 850 m2; powierzchnia obiektu: 7 700 m2
•
staw C: powierzchni lustra wody FC = 1 450 m2; powierzchnia obiektu: 2 500 m2
•
staw D: powierzchni lustra wody FD = 360 m2; powierzchnia obiektu: 700 m2
Dodatkowym elementem infrastrukturalnym jest droga gruntowa o długości 220 m i
powierzchni 890 m2 oraz sieć wodociągów technologicznych o łącznej długości 950 m.
Realizacja przedsięwzięcia wymaga takŜe przełoŜenia rowu R-1 równolegle do
projektowanej drogi dojazdowej, przebudowy rowu R-2/.
Dla budynków (mieszkalnych i rybaczówek) projektów budowlanych jeszcze nie ma.
Parametry określone we wniosku o określenie środowiskowych uwarunkowań dla inwestycji
– budowy trzech stawów rybnych – wzmiankują jedynie jedną rybaczówkę, o powierzchni
zabudowy 126 m2.
PoniewaŜ w innych dokumentach mowa jest o dwóch rybaczówkach, z których
powierzchnia zabudowy (kaŜdej z nich) jest niemal dwukrotnie większa, dlatego – kierując
się zasadą przezorności przy ocenie – do dalszej analizy przyjęto te parametry, zapisane
w Decyzji o warunkach zabudowy.
3.2.
Lokalizacja przedsięwzięcia, powierzchnia
Przedsięwzięcie będzie realizowane na terenie miejscowości Mostowice, gmina
Bystrzyca Kłodzka.
3.3.
Dotychczasowy sposób wykorzystania terenu
Obecnie są tu grunty pokryte łąkami, terenami podmokłymi, z niewielka ilością drzew
i krzewów. Teren inwestycji i tereny i przyległe są ogrodzone. w obrębie ogrodzenia znajdują
się fragmenty lasów, nasadzenia lasu, fragmenty torfowisk, pojedyncze zabudowania, drogi
3.4.
12
Opis alternatywnych rozwiązań.
Nie przedstawiono alternatywnych rozwiązań
3.5. Opis skutków alternatywy zerowej
(nie wykonywania inwestycji)
Nie wystąpią Ŝadne negatywne dla przyrody skutki zaniechania inwestycji.
Pozostanie istniejący duŜy staw, ale nie będzie stawów narybkowych, co spowoduje
konieczność kupowania obcego materiału (narybku) do hodowli.
3.6.
Inne moŜliwe lokalizacje projektowanej inwestycji
Nie przewiduje się innych wariantów lokalizacji inwestycji.
4. Obszary podlegające ochronie na podstawie ustawy
z dn. 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (prof. dr
hab. Andrzej Witkowski)
W pobliŜu, wzdłuŜ Dzikiej Orlicy znajduje się obszar siedliskowy PLH 020061 „Dzika
Orlica” (Smoczyk 2008) granica obszaru odległa jest o około 400 m na zachód od terenu
inwestycji), ustanowiony przede wszystkim dla zachowania populacji głowacza
białopłetwego. Dzika Orlica jest na tym odcinku rzeką graniczną, stąd po czeskiej stronie
przylega do niego analogiczny obszar siedliskowy „Divoká Orlice” (Smoczyk 2008).
W odległości około 4 km w kierunku wschodnim znajduje się kolejny obszar siedliskowy sieci
„Dolina Bystrzycy Łomnickiej” (PLH020083). Po stronie czeskiej granicy, w odległości 0,5 km
na W, znajduje się obszar ptasi sieci Natura 2000 o nazwie „Orlické Záhoří” (903 ha,
powołany głównie dla ochrony licznej populacji bociana czarnego i derkacza).
Teren inwestycji w całości leŜy w Obszarze Chronionego Krajobrazu Gór Bystrzyckich
i Orlickich.
5. Wyniki badan terenowych
5.1.
Metodyka
Badania podzielono na 2 grupy. Podstawowe badania dotyczyły wyznaczania,
oznaczania siedlisk przyrodniczych z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, opisu pozostałych
siedlisk, oznaczania gatunków roślin i zwierząt z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej i I
załącznika Dyrektywy Ptasiej i innych cennych gatunków chronionych, Druga grupa badań
dotyczyła ryb i minogów.
W następnym etapie oceniono zagroŜenia dla przyrody wynikające z realizacji
inwestycji.
Badania prowadzono w sierpniu 2009 i w kwietniu i maju 2010 r.. W godzinach
rannych prowadzono nasłuch gatunków ptaków, w późniejszych godzinach prowadzono
obserwacje wzrokowe. Poszukiwano między innymi dziupli i prowadzono ich obserwacje.
Przeszukiwano cała powierzchnię projektowanej inwestycji i tereny przyległe w poszukiwaniu
chronionych i rzadkich gatunków roślin, zwierząt bezkręgowych, płazów, gadów, ssaków,
13
określano obszar i granice siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. Wykorzystano
wyniki badań nad nietoperzami wykonane w ostatnich kilku latach które były prowadzone
standartowymi metodami. W przypadku ryb przedstawione wyniki badań prowadzone przy
pomocy elektropołowów. Wykorzystano teŜ wyniki wieloletnich badań zespołu wrocławskich
ichtiologów (Błachuta J., Kotusz J., Kusznierz J., Witkowski A.
5.2.
Szata roślinna (mgr Michał Smoczyk)
Obecnie teren planowanej inwestycji porośnięty jest głównie roślinnością łąkową. Są
to w większości ubogie łąki poodłogowe na terenie dawnej wsi Piaskowice i obecnej
Mostowice o mało zróŜnicowanym składzie gatunkowym nawiązujące na siedliskach
świeŜych do rzędu Arrhenatheretalia elatioris. Na niewielkich powierzchniach rzędu
kilkunastu metrów kwadratowych nad ciekami występują łąki wilgotne ze związku Calthion
palustris (płaty zespołu Scirpetum sylvatici i Cirsietum rivularis oraz zbiorowisk
wykształconych w sposób niepełny). Na siedliskach świeŜych i suchych oraz ubogich
glebach wykształciły się małe płaty ubogich gatunkowo muraw bliźniczkowych z rzędu
Nardetalia (ich ubogi skład gatunkowy nie pozwala zaliczyć ich do typu siedliska
przyrodniczego 6230) – są to głównie dawne miedze polne i skarpy przy drogach
gruntowych, np. przy duŜym stawie „A” oraz wzdłuŜ rowu R-2. Nad ciekami i przy ruinach
dawnych domostw wsi Piaskowice występują zbiorowiska nitrofilnych ziołorośli ze związku
Aegopodion podagrariae: Chaerophylletum aromatici, zbiorowisko z Urtica dioica,
zbiorowisko z Myrrhis odorata.
W zlewni rowu R-2 powyŜej przepustu na drodze gruntowej istnieje niewielkie
torfowisko niskie o powierzchni około 2 ha. Jest to kwaśne torfowisko zasilane głównie lub
wyłącznie przez wody gruntowe, a ponadto poprzecinane głębokimi rowami, stąd silnie
zdegradowane. Porasta je roślinność niskoturzycowa z rzędu Caricetalia nigrae, ale o
niezbyt bogatym florystycznie składzie i nie moŜna go uznać za siedlisko 7140 sieci Natura
2000 (Herbichowa 2004). Cześć powierzchni torfowiska obsadzona została niedawno olszą
czarną.
Luźne zakrzaczenia i zadrzewienia zajmują niewielkie powierzchnie, np. przy stawie
D, wzdłuŜ rowu R-2, a największa powierzchnia zalesiona (głównie świerkiem) znajduje się
na północ od planowanego przełoŜenia odcinka rowu R-1. Okolice (zlewnia) rowu R-1 to
mozaika łąk z kępami drzew i krzewów oraz młode nasadzenia leśne. Okolice (zlewnia) rowu
R-2 to mozaika łąk z kępami drzew i krzewów, powierzchnie ze świeŜo odkrytą ziemią oraz
młode nasadzenia leśne. Przestoje starych drzew (jawor, lipa, świerk), zwłaszcza w pobliŜu
strumienia (rowu). Bezpośrednio do ogrodzenia południowo-zachodniej części obiektu (juŜ
poza jego obszarem) przylegają łąki z krwiściągiem lekarskim Sanguisorba officinalis,
rdestem węŜownikiem Polygonum bistorta, a wyŜej z dziewięćsiłem bezłodygowym Carlina
acaulis – gatunek pod ochroną ścisłą.
14
5.3. Występowanie w zasięgu planowanej inwestycji oraz w jej
sąsiedztwie cennych elementów przyrodniczych (mgr Michał
Smoczyk)
5.3.1 Siedliska przyrodnicze sieci Natura 2000
Na terenie inwestycji nie występują Ŝadne typy siedlisk przyrodniczych wymienionych
w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG. W sąsiedztwie występują niewielkie płaty
następujących typów siedlisk:
•
6230 murawy bliźniczkowe bogate florystycznie – na terenie inwestora około 0,4 km
na S od stawu A, przy szosie z Mostowic do Spalonej; z liczną populacją lilii bulwkowatej
w płatach tego siedliska, dominacją Nardus stricta i udziałem m.in. Festuca rubra,
Hypericum maculatum, Galium saxatile, Hieracium spp., Luzula multiflora, Deschampsia
flexuosa.
•
6520 łąki konietlicowe – juŜ poza terenem we władaniu inwestora na obszarze dawnej
wsi Piaskowice, około 1,5 km na NW od stawu A oraz przy szosie z Mostowic do
Spalonej (około 0,6 km na S od stawu A). Zbiorowiska ze związku Polygono-Trisetion z
udziałem m.in. Centaurea oxylepis, Alchemilla spp., Cardaminopsis halleri, Crepis
succisifolia, Hypericum maculatum, Holcus mollis, Festuca rubra, Agrostis capillaris.
•
7140 torfowiska przejściowe – j.w., małe torfowisko przejściowe w źródłowych
obszarach drobnych dopływów Dzikiej Orlicy, około 1,1 km na NW od stawu A, na
gruntach Lasów Państwowych. Porośnięte przez płaty zespołów Carici canescentisAgrostietum caninae i Cirsietum rivularis z udziałem m.in. Viola palustris, Carex
canescens, C. nigra, C. canescens, C. flava, Eriophorum angustifolium, Dactylorhiza
majalis, Primula elatior, Cirsium rivulare.
Planowana inwestycja nie będzie miała wpływu na płaty tych siedlisk.
5.3.2 Gatunki roślin sieci Natura 2000, chronione oraz zagroŜone
1. Na terenie inwestycji nie występują Ŝadne gatunki roślin wymienione w Załączniku II
Dyrektywy Rady 92/43/EWG.
2. Gatunki roślin podlegających ochronie prawnej:
Dziewięćsił bezłodygowy Carlina acaulis L. - rozproszony w kilku subpopulacjach
na całym terenie, łączna liczebność metapopulacji to kilkadziesiąt osobników. Rośnie
na suchych skarpach dawnych miedzy polnych. Nie jest zagroŜony, licznie występuje
równieŜ na przyległych terenach (Smoczyk i Gębura 2009). Gatunek pod ochroną
ścisłą.
Lilia bulwkowata Lilium bulbiferum L. - bardzo liczna populacja występuje juŜ poza
terenem inwestycji, lecz na terenie naleŜącym do inwestora, w odległości 300 m na
południe od stawu A, przy szosie z Mostowic do Spalonej. Gatunek pod ścisłą
ochroną, silnie zagroŜony w Polsce i na Dolnym Śląsku.
Kukułka szerokolistna Dactylorhiza majalis (Rchb.) P. F. Hunt et Summerh. –
nieliczna populacja (kilka osobników) występuje na torfowisku w zlewni rowu R-2
(poza terenem inwestycji, ale we władaniu inwestora). Gatunek pod ścisłą ochroną,
lokalnie rozpowszechniony.
Torfowiec Sphagnum sp. - licznie występuje na trzech stanowiskach poza terenem
inwestycji: (1) torfowisku w zlewni rowu R-2, (2) w dolince potoku ponad kościołem w
Mostowicach oraz (3) na torfowisku w źródliskowym obszarze rowu R-1. Mech pod
15
ścisłą ochroną, niezagroŜony i lokalnie częsty.
Pierwiosnek wyniosły Primula elatior L. – nielicznie występuje w dolince cieku (rów
R-2) około 0,2 km na N od planowanego stawu D. Gatunek częściowo chroniony,
niezagroŜony i lokalnie częsty.
Podejźrzon marunowy Botrychium matricariifolium (Retz.) A. Braun ex W.D.J. Koch
– stanowisko tego gatunku z pastwiska na terenie dawnej wsi Piaskowice podał w
latach 50. XX wieku czeski botanik F. Procházka (1959). Było ono skrajnie nieliczne,
rósł tam tylko jeden osobnik. Mimo specjalnych poszukiwań w ostatnich latach, nie
zostało ono potwierdzone. Brak teŜ danych odnośnie dokładnej lokalizacji tego
stanowiska. Gatunek chroniony, wymierający w Polsce i na Dolnym Śląsku.
3. Gatunki roślin zagroŜonych i lokalnie rzadkich
Szczaw domowy Rumex longifolius DC. - dwa stanowiska na terenie naleŜącym do
inwestora, lecz poza wpływem inwestycji: na torfowisku w zlewni rowu R-2 oraz na
niewielkim torfowisku powyŜej kościoła w Mostowicach, przy ujęciu wody. Gatunek
rzadki w Polsce, lecz o niepewnym statusie, najprawdopodobniej jego stanowiska
tutaj są pochodzenia antropogenicznego (relikt uprawy na terenie Piaskowic i
Mostowic). W tym rejonie istnieje kilka dalszych stanowisk tego gatunku nad Dziką
Orlicą w Mostowicach i Lasówce.
Planowana inwestycja nie będzie miała wpływu na populacje w/w gatunków.
5.4.
Źródła piśmiennictwa (mgr Michał Smoczyk)
Herbichowa M. 2004. Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przewaŜnie z roślinnością
z Scheuchzerio–Caricetea nigrae). ss. 147-157. [W:] Herbich J. (red.). Poradniki
ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Tom 2. Wody
słodkie i torfowiska. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
Procházka F. 1959. Rare vascular plant species in the Góry Bystrzyckie Mountains (South
Poland). Fragm. Flor. Geobot. 19: 411-413.
Smoczyk M. 2008. Dolina Dzikiej Orlicy – Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk europejskiej
sieci Natura 2000. Wyd. Klubu Przyrodników, Świebodzin. ss. 48.
Smoczyk M., Gębura K. 2009. Rzadkie i zagroŜone gatunki roślin naczyniowych Gór
Bystrzyckich i Orlickich (Sudety Środkowe) – część 3. Przyr. Sudetów 12: 13-38.
Załącznik (na końcu Części III)
Mapa rozmieszczenia gatunków roślin i siedlisk przyrodniczych w rejonie planowanej
inwestycji.
5.5.
Fauna
5.5.1 Ptaki (mgr inŜ. Grzegorz Bobrowicz, dr Wojciech Jankowski)
Na terenie planowanej inwestycji i w jej najbliŜszym otoczeniu stwierdzono
występowanie następujących gatunków ptaków
• KrzyŜówka Anas platyrhynchos
• Jastrząb Accipiter gentilis
• Myszołów Buteo buteo
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Pustułka Falco tinnunculus
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Sójka Garrulus glandarius
16
Grzywacz Columba palumbus
Kukułka Cuculus canorus
Dzięcioł czarny Dryocopus martius - gatunek z zał.I Dyrektywy Ptasiej
Dzięcioł duŜy Dendrocopos major
Skowronek Alauda arvensis
Świergotek drzewny Anthus trivia
Pliszka siwa Motacilla alba
StrzyŜyk Troglodytes troglodytes
Pokrzywnica Prunella modularis
Rudzik Erithacus rubecula
Pokląskwa Saxicola rubetra
Kos Turdus merula
Śpiewak Turdus philomelos
Paszkot Turdus viscivorus – gatunek potencjalnie zagroŜony na Śląsku
Kapturka Sylvia atricapilla
Świstunka leśna Phylloscopus sibilatrix
Pierwiosnek Phylloscopus collybita
Piecuszek Phylloscopus trochilus
Mysikrólik Regulus regulus
Muchołówka Ŝałobna Ficedula hypoleuca
Raniuszek Aegithalos caudatus
Czarnogłówka Parus montanus
Sosnówka Parus ater
Modraszka Parus caeruleus
Bogatka Parus major
Kowalik Sitta europaea
Pełzacz leśny Certhia familiaris
Gąsiorek Lanius collurio – gatunek z Zał. I Dyrektywy Ptasiej ; potencjalnie zagroŜony
na Śląsku
Kruk Corvus coraz
Szpak Sturnus vulgaris
Zięba Fringilla coelebs
Dzwoniec Carduelis chloris
Szczygieł Carduelis carduelis
Gil Pyrrhula pyrrhula
Grubodziób Coccothraustes coccothraustes
Trznadel Emberiza citrinella
17
Z powyŜszej listy ptaków lęgowych 2 gatunki są zamieszczone w załączniku I Dyrektywy
Ptasiej. Dzięcioł czarny i gąsiorek. dzięcioł czarny -1 para i gąsiorek 1 para występują poza
obszarem inwestycji w odległości kilkuset metrów od niej.
5.5.2. Płazy (mgr inŜ. Grzegorz Bobrowicz)
W rejonie inwestycji stwierdzono występowanie 3 chronionych gatunków płazów. Nie ma
wśród nich gatunków z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Gatunki te składają skrzek
w istniejącym juŜ na terenie inwestycji kilkuhektarowym stawie, wykorzystują teŜ jako miejsce
bytowania przyległe łąki i tereny podmokłe. Występują tu dość licznie.
• Traszka górska Triturus alpestris
• Ropucha szara Bufo bufo
• śaba trawna Rana temporaria
5.5.3. Gady (mgr inŜ. Grzegorz Bobrowicz)
Nie stwierdzono gadów w rejonie inwestycji
5.5.4. Nietoperze i inne ssaki (dr Wojciech Jankowski, konsultacja mgr Tomasz
Gottfried)
W Mostowicach w kościele znajduje się mała kolonia rozrodcza gacka brunatnego.
W rejonie rzeki Dzikiej Orlicy stwierdzono Ŝerowanie 2 gatunków: mroczek późny, karlik
malutki. NajbliŜszym waŜnym zimowiskiem nietoperzy jest zimowisko w sztolniach
w Młotach. Jest ono oddalone od miejsca inwestycji o około 10 km. W samych Mostowicach
znaleziono w budynku nr 9 zimowisko mroczka pozłocistego i gacka brunatnego. Zimują tam
pojedyncze osobniki. Wszystkie te 4 gatunki są wymieniane w załączniku IV Dyrektywy
Siedliskowej.
Nie stwierdzono tu innych niŜ nietoperze ssaków wpisanych do II i IV załącznika
Dyrektywy Siedliskowej. natomiast w rzece Dzika Orlica będącej juŜ poza obszarem
inwestycji występuje wydra - gatunek z II załącznika Dyrektywy Siedliskowej. Do Dzikiej
Orlicy dokonano teŜ w latach ubiegłych próby wsiedlenia bobra innego gatunku z II
załącznika Dyrektywy Siedliskowej.
5.5.5. Ryby i minogi (prof. dr hab. Andrzej Witkowski)
Projektowane gospodarstwo rybackie, w którego planach zakłada się hodowlę ryb
łososiowatych w pełnym cyklu produkcyjnym, zlokalizowane jest w obrębie osad MostowicePiaskowice. Teren gospodarstwa znajduje się w Dolinie Dzikiej Orlicy (w Górach
Bystrzyckich) – w Specjalnym Obszarze Ochrony Siedlisk europejskiej sieci NATURA 2000 –
„Dzika Orlica” (PLH020061). Obszar ten ze względu na swoje walory przyrodnicze:12
siedlisk (w tym 2 priorytetowe dla Wspólnoty Europejskiej) i 12 gatunków zwierząt o
znaczeniu europejskim (w tym 4 gatunki z Załącznika Dyrektywy Siedliskowej) jest
przedmiotem specjalnej troski strony polskiej (Obszar Chronionego Krajobrazu Gór
Bystrzyckich i Orlickich) i Republiki Czeskiej (Chranena krajina oblast Orlicke hory: obszar
siedliskowy sieci NATURA 2000 „Divoka Orlice” i „Trčkov”) (Smoczyk 2008).
18
Z ichtiologicznych badań przeprowadzonych w tej rzece (Witkowski i in. 2006) wynika,
Ŝe na granicznym odcinku występuje 7 gatunków ryb: pstrąg potokowy (Salmo trutta m.
fario), lipień (Thymallus thymallus), strzebla potokowa (Phoxinus phoxinus), jelec (Leuciscus
leuciscus), węgorz (Anguilla anguilla), miętus (Lota lota) i głowacz białopletwy (Cottus gobio)
i jeden przedstawiciel smoczkoustych – minóg strumieniowy (Lampetra planeri). w
zdecydowanej większości są to gatunki są charakterystyczne dla wód I klasy czystości. Dwa
ostatnie to gatunki naturowe, znajdujące się w najwyŜszych kategoriach zagroŜenia (VU –
gatunki naraŜone) oraz znajdujące się na liście gatunków objętych ścisłą ochroną gatunkową
w Polsce i Republice Czeskiej (kategorie: VU i EN)(Hanel, Lusk 2005,Witkowski i in. 2009).
Skład gatunkowy ichtiofauny Dzikiej Orlicy i jej względne ilościowe dominacje
przedstawia tabela.
Tabela 1. Skład gatunkowy, wskaźnik stałości występowania (C) i dominacji gatunków
w granicznym odcinku Dzikiej Orlicy
Gatunek
C
D
Minóg strumieniowy
11
0,12
Strzebla potokowa
22
3,32
Lipień
89
4,46
Pstrąg potokowy
100
78,44
Głowacz białopletwy
89
Jelec
33
9,70
0,76
Miętus
67
2,68
Węgorz
33
0,51
Ponadto w tej rzece odnotowano obecność jednego obcego gatunku – pstrąga
źródlanego (Salvelinus fontinalis), wprowadzanego tam jako poŜądany obiekt sportu
wędkarskiego, przez czeskie organizacje rybackie (ČRS).
W lewobrzeŜnych dopływach Dzikiej Orlicy mających źródła w Górach Bystrzyckich
(m.in. zasilających gospodarstwo), prawdopodobnie ze względu na ich niewielkie
rozmiary i ilość prowadzonej w ciągu roku wody, nie stwierdzono obecności ryb.
5.5.6. Zwierzęta bezkręgowe (mgr. inŜ Bobrowicz)
W trakcie badań nie stwierdzono gatunków bezkręgowców ani z załącznika II Dyrektywy
Siedliskowej, ani gatunków chronionych
6. Ocena wpływu realizacji inwestycji na siedliska, rośliny
i zwierzęta (dr Wojciech Jankowski, prof. dr hab. Andrzej
Witkowski)
Na terenie inwestycji i w odległości do 200 m od niej nie ma chronionych siedlisk
z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej Natura 2000. Siedliska te – ich niewielkie płaty są
w dalszej odległości. Nie stwierdzono tu gatunków roślin z załącznika II Dyrektywy
Siedliskowej. Nie stwierdzono w rejonie inwestycji zwierząt z II załącznika Dyrektywy
Siedliskowej, ale w tym rejonie stwierdzono 4 gatunki nietoperzy z IV załącznika Dyrektywy
Siedliskowej.
19
Natomiast pod potencjalnym wpływem inwestycji znajduje się ekosystem rzeki Dzikiej
Orlicy z występującymi w nim gatunkami z II załącznika Dyrektywy Siedliskowej wydrą,
głowaczem białopletwym i minogiem strumieniowym (Lampetra planeri)
Stwierdzono na przyległych obszarach 2 gatunki ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej.
Etap realizacji (budowy)
Niekorzystny wpływ będzie wiązał się z dowozem materiałów budowlanych i sprzętu
budowlanego i związanego z tym hałasu, płoszeniem zwierząt, zanieczyszczeń spalinami,
oraz samymi pracami budowlanymi -hałasem, aktywnością ludzi co teŜ przyczyni się do
płoszenia zwierząt, a szczególnie ptaków. Dwa gatunki ptaków z załącznika I Dyrektywy
Ptasiej występują poza obszarem inwestycji i jej wpływ na nie będzie nie znaczący. Zbyt
silne oświetlenie terenu inwestycji moŜe ograniczać bazę Ŝerowiskową nietoperzy. Jednak
ze względu na mały obszar inwestycji oddziaływanie to moŜe mieć nieznaczny wpływ na
występujące tutaj populacje. Dla nietoperzy ze względu na nocną aktywność oddziaływanie
to będzie miało raczej niewielki wpływ i dotyczyć będzie tylko stale oświetlonych fragmentów
inwestycji. Ruch samochodów i sprzętu budowlanego moŜe powodować śmierć
pojedynczych płazów. Będzie istniało niewielkie zagroŜenie zanieczyszczenia wód rzeki
Orlicy. Przebudowa rowów moŜe spowodować niewielkie zmiany uwodnienia przyległych
terenów torfowisk i łąk.
Etap funkcjonowania
Funkcjonowanie stawów i ich obsługa nie spowoduje znaczących zmian
w okolicznych siedliskach przyrodniczych i siedliskach chronionych gatunków zwierząt.
Głównym zagroŜeniem jest tu funkcjonowanie stawów. W związku z tym Ŝe mają tu być
hodowane ryby łososiowate zagroŜone będą płazy które będą zjadane przez te ryby.
Osobno omówiono wpływ funkcjonowania stawów rybnych na ekosystem rzeki Dzikiej
Orlicy
Ocena potencjalnego wpływu projektowanego gospodarstwa pstrągowego,
zlokalizowanego w miejscowościach Mostowice-Piaskowice, i wskazania dotyczące
łagodzenia skutków hodowli ryb łososiowatych na ekosystem rzeki Dzikiej Orlicy
(prof. dr hab. Andrzej Witkowski)
Projektowane gospodarstwo, a szczególnie trzy planowane stawy zasilane będzie
dwoma niezaleŜnymi strumieniami, których wody poprodukcyjne swoje ujście będą miały
w juŜ istniejącym stawie hodowlanym (łowisko komercyjne), na którego wybudowanie
i eksploatację właściciel obiektu wcześniej otrzymał stosowną zgodę. Staw hodowlany
(łowisko komercyjne) będzie pełnił rolę osadnika i oczyszczalni wód poprodukcyjnych.
Dlatego teŜ na koniec sezonu hodowlanego zaleca się usunięcie/ wybranie osadów
poprodukcyjnych zalegających na dnie stawów.
Tak więc produkcja pstrągów prowadzona w tych stawach nie będzie bezpośrednio
zagraŜać ekosystemowi rzecznemu Dzikiej Orlicy.
W przypadku spłynięcia hodowanych pstrągów do Dzikiej Orlicy nie spowoduje
jednak większych zaburzeń w ekosystemie tej rzeki, bowiem niezamierzone „zarybienie”
rodzimym gatunkiem, szybko zostanie zniwelowane przez presję wędkarską.
20
Oczyszczanie wód poprodukcyjnych moŜna ponadto w istotny sposób zwiększyć
instalując w osadniku na wylocie ze stawu retencyjnego kurtyny z foli lub zuŜytych worków
siatkowych. Kurtyny będą podłoŜem dla glonów i hydrofauny bezkręgowej wykorzystujących
biogeny rozpuszczone w odprowadzanej wodzie (Szlauer 1996, Goryczko 1999).
Wykorzystanie wody do produkcji pstrągów wiąŜe się zawsze ze zmianą jej jakości,
w wyniku wprowadzania do urządzeń hodowlanych „substancji obcych” takich jak pasza, leki
czy środki chemiczne stosowane w profilaktyce. Jednak pstrągarstwo w niewielkim stopniu
partycypuje w ogólnym poziomie zanieczyszczeń wód śródlądowych. W duŜym stopniu
przyczyniło się upowszechnienie pasz wysokoenergetycznych. W pstrągarstwie osiąga się
juŜ na paszy tuczowej współczynniki pokarmowe 1 i poniŜej 1, zaś na paszach narybkowych
i starterach 0.6-0.8. Oczywiście im niŜszy współczynnik pokarmowy, tym niŜszy ładunek
zanieczyszczeń organicznych w wodzie wypływającej z obiektu pstrągowego.
Dlatego teŜ dla róŜnych asortymentów planowanej produkcji (od wylęgu po rybę
towarową) zaleca się pasze wysokoenergetyczne: Aller-Aqua, BioMar czy Dana Feed,
których uŜycie spowoduje minimalny odpływ biogenów do wód otwartych.
7. Działania minimalizujące (dr Wojciech Jankowski, prof.
dr hab. Andrzej Witkowski)
Oprócz wymienionych w poprzednim punkcie działań dotyczących hodowli ryb,
naleŜy ograniczać hałas, powierzchnię zajętą w czasie prowadzenia prac, ograniczać
odwodnienie przyległych terenów szczególnie w trakcie przebudowy rowów. W przypadku
oświetlenia terenów stawów oświetlenie powinno być jak najmniej intensywne
8. Rekompensaty – kompensacje ekologiczne (dr Wojciech
Jankowski, prof. dr hab. Andrzej Witkowski)
Zaleca się utworzenie/ wykopanie na terenie gospodarstwa pstrągowego niewielkiego
(10-15 x 5-8 m), płytkiego (0.5-1,2 m), bezodpływowego, ziemnego zbiornika/ stawu jako
miejsca rozrodu płazów (Ŝab i traszek). Ponadto naleŜy wyciąć zasadzone na torfowisku
olsze czarne na powierzchni 2 ha.
9. Monitoring
W ramach monitoringu naleŜy po wybudowaniu stawów oceniać jakość wód
wypływających ze stawów do rzeki Orlicy. W przypadku stwierdzenia ponadnormatywnego
zanieczyszczania wód zaplanować i wykonać działania naprawcze.
10. Wnioski końcowe
W konkluzji naleŜy stwierdzić, Ŝe przy wprowadzeniu działań minimalizujących
i kompensacji realizacja projektu nie spowoduje istotnych strat w siedliskach przyrodniczych
i gatunkach z załączników do Dyrektyw Siedliskowej i Ptasiej i będzie moŜliwa do realizacji.
21
11. Literatura i dane niepublikowane
AMENDMENTS TO THE INTERPRETATION MANUAL OF EUROPEAN UNION HABITATS. ETC/NC,
Paris. 15.01.2001. Draft.
ANIOŁ-KWIATKOWSKA J., DAJDOK Z., KĄCKI Z. 1998. W ALORY PRZYRODNICZE PROJEKTOWANEGO
PARKU KRAJOBRAZOWEGO "DOLINA ODRY II". ACTA UNIV. W RAT. PRACE BOT. 74, 201233.
BAŃKOWSKI J., ŚWIERKOSZ K. 2003. Ustalenie połoŜenia i powierzchni cennych przyrodniczo
siedlisk leśnych w ramach sieci obszarów chronionych Natura 2000 [w:] ŚWIERKOSZ
K.(red.) Europejska sieć ekologiczna Natura 2000 na Dolnym Śląsku – waloryzacja
przyrodnicza priorytetowych ów siedlisk z załącznika I Dyrektywy 92/43/EEC.
Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju. pp. 41. Msc.
DYRCZ A., GRABIŃSKI W., STAWARCZYK T., WITKOWSKI J. Ptaki Śląska. Monografia
faunistyczna. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław
GORYCZKO K. 1999. Pstrąg tęczowy. Chów i hodowla. Wyd. Instytutu Rybactwa
Śródlądowego, Olsztyn, 139 pp.
HANEL L., LUSK S. 2005. Ryby a mihule Česke Republiky. Česki Svaz Ochrancu Přirody,
Vlasim, 447 pp.
Interpretation manual of European Union habitats. 1999. European Commision DG
Environment. EUR 15/2, 121pp.Swierkosz K. 2003. (red.) Europejska sieć ekologiczna
Natura 2000 na Dolnym Śląsku – waloryzacja przyrodnicza priorytetowych typów
siedlisk z załącznika I Dyrektywy 92/43/EEC. Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju. pp.
41, 18 tab., 30 fig
JANKOWSKI W red. 2002 Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Bystrzyca Kłodzka.Msc.
Obszary Natura 2000, strona Ministerstwa Środowiska, [http://natura2000.mos.gov.pl/
natura2000/index.php].
PAWLACZYK P., KEPEL A., JAROS R., DZIĘCIOŁOWSKI R., W YLEGAŁA P., SZUBERT A., SIDŁO P.O.
2004. propozycja optymalnej sieci obszarów Natura 2000 w Polsce „Shadow List”.
Warszawa 2004.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 w sprawie gatunków dziko
występujących roślin objętych ochroną, Dz. U. Nr 168, poz. 1764.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2995 r. w sprawie typów siedlisk
przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, wymagających ochrony w formie
wyznaczania obszarów Natura 2000. Dz. U Nr 94 poz. 795
SZLAUER L. 1996. MoŜliwość intensyfikowania samooczyszczania się zbiorników wodnych
przez zawieszanie w nich folii polietylenowej. Zesz. Nauk. Uniw. Szczecińskiego,
Marine Sciences, 3: 121-140.
SMOCZYK M. 2008. Dolina Dzikiej Orlicy. Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk europejskiej
sieci Natura 2000. 48 pp.
22
TWOREK S., MAKOMASKA-JUCHNIEWICZ M., PERZANOWSKA J., CIERLIK G. Raport. ocena
propozycji sieci obszarów Natura 2000 w Polsce – „Shadow List’. Instytut Ochrony
przyrody PAN w Krakowie, luty 2005.
Ustawa z 16 kwietnia 2004 r o ochronie przyrody Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn. zm. tekst
jednolity na 1.08.2005, z uwzględnieniem zmian wniesionych ustawami zm. Prawo
ochrony Środowiska z 18.05.2005 i Prawo Wodne z 3.06.200.5.
WALCZAK. W i in. 2001. Obszary chronione w Polsce. Instytut Ochrony Środowiska
Warszawa
WITKOWSKI A., KOTUSZ J., KUSZNIERZ J., POPIOŁEK M., BALDY K. 2006. Ichtiofauna polskich
dopływów dorzecza Łaby. Roczniki Naukowe PZW, 19: 25-45.
WITKOWSKI A., KOTUSZ J., PRZYBYLSKI M. 2009. Stopień zagroŜenia słodkowodnej ichtiofauny
Polski: Czerwona lista minogów i ryb –stan 2009. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 65: 3352.
Załączniki do Części II Raportu
1. Mapa rozmieszczenia siedlisk i gatunków chronionych w otoczeniu inwestycji
2. Mapa rozmieszczenia siedlisk i gatunków chronionych w otoczeniu inwestycji
(fragment)
Lokalizacja gatunków i siedlisk chronionych – mapa ogólna
Lokalizacja gatunków i siedlisk chronionych – mapa szczegółowa

Budowa trzech stawów rybnych w miejscowościach Mostowice

Transkrypt

Podobne dokumenty

Co to jest Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000?

Pierwsze spotkanie Forum Współpracy

5.3 Ochrona różnorodności biologicznej

Platforma e-learningowa - Projekty Generalnej Dyrekcji Ochrony

Teledysk “O lesie” promujący kampanię "Natura 2000. Poczuj to

tutaj

W oczekiwaniu na działania naprawcze w obszarach Natura 2000

Michał Miazga Regionalne Centrum Ekologiczne Na Europę