Matryca usług i problemów społecznych

Transkrypt

Matryca usług i problemów społecznych
Projekt współfinansowany ze środków
Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego
„PI Nowoczesne zarządzanie outsourcingiem usług społecznych”
Matryca usług i problemów społecznych
www.fim.org.pl
Lublin, styczeń 2013 r.
„PI Nowoczesne zarządzanie outsourcingiem usług społecznych”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1. Wprowadzenie
Matryca Usług i problemów społecznych to narzędzie wspierające pracę Zespołów ds.
Kontraktowania, funkcjonujących w ramach projektu „PI Nowoczesne zarządzanie
outsourcingiem usług społecznych” realizowanego przez Fundację Inicjatyw
Menedżerskich (FIM) w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Kapitał Ludzki,
Priorytet V – Dobre rządzenie Działanie 5.4 – Rozwój potencjału trzeciego sektora
Poddziałanie 5.4.2 Rozwój dialogu obywatelskiego. Szczegółowy opis procesu w którym
wykorzystywana jest matryca zawarty został w Podręczniku. Na potrzeby niniejszego wstępu
wystarczy wskazać, że projekt ,,PI Nowoczesne zarządzanie outsourcingiem usług
społecznych” w skrócie zwany KUS (od kontraktowania usług społecznych) ma na celu
wypracowanie i wdrożenie innowacyjnego modelu umożliwiającego bardziej efektywne
zarządzanie usługami społecznymi świadczonymi w formie outsourcingu w samorządach
gminnych i powiatowych Podkarpacia i Lubelszczyzny.
Kluczowym zadaniem Matrycy Usług i Problemów Społecznych jest identyfikacja i priorytetyzacja problemów i potrzeb społecznych. Zadanie to realizowane jest wieloetapowo
w oparciu o pracę wewnątrz Zespołów ds. Kontraktowania, spotkania RADAR
oraz współpracę Zespołów ds. Kontraktowania ze środowiskiem funkcjonowania projektu,
które stanowią: Rada Gminy (lub miasta lub powiatu lub sejmik w zależności od szczebla
samorządu), aktualni wykonawcy usług społecznych, potencjalni wykonawcy usług
społecznych, beneficjenci, otoczenie beneficjentów, eksperci. Otoczenie projektu KUS
prezentuje poniższy rysunek.
Strona
2
Na potrzeby projektu KUS zakres oddziaływania Matrycy Usług i Problemów Społecznych
został ograniczony do Usług Społecznych, rozumianych jako podzbiór usług publicznych.
„PI Nowoczesne zarządzanie outsourcingiem usług społecznych”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Pod pojęciem usługi publiczne rozumie się usługi świadczone przez administrację publiczną
(w szczególności samorządową) dla obywateli: bezpośrednio (w ramach sektora publicznego)
albo poprzez finansowanie podmiotów zapewniających ich realizację, a niebędących
administracją publiczną. Pod pojęciem usługi społeczne rozumie się specyficzną grupę usług
publicznych świadczonych przez samorząd dla obywateli w celu zaspokojenia ich potrzeb
wynikających z praw człowieka (zagadnienie to szerzej opisane jest w podręczniku projektu
KUS). Zakres Matrycy obejmuje następujące obszary usług społecznych:






ochrona zdrowia,
edukacja publiczna,
kultura, w tym kultura fizyczna i rekreacja,
pomoc i opieka społeczna,
mieszkalnictwo,
porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli.
Podstawą do opracowania Matrycy Usług i Problemów Społecznych są: Katalog Usług
Społecznych (opisany szczegółowo w podręczniku KUS) oraz Mapa Aktywności Organizacji
Pozarządowych. Tak jak to zostało opisane w procesie KUS, dane do Mapy aktywności
organizacji pozarządowych zostaną zebrane na podstawie informacji zgromadzonych przez
samorząd i zaktualizowanych na portalu KUS za pomocą „Ankiety - portfolio organizacji
pozarządowej”. W oparciu o to działanie powstanie zestawienie analogiczne
do przedstawionego na poniższym schemacie.
ratownictwo i ochrona
ludności
pomoc społeczna, w tym
pomoc rodzinom i osobom
w trudnej sytuacji życiowej
oraz wyrównywanie szans
tych rodzin i osób
wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej
kultura, sztuka, ochrona dóbr
kultury i dziedzictwa
narodowego;
nauka, edukacja, oświata
i wychowanie
Zadania własne
samorządu w
obszarach usług
społecznych :
ochrona i promocja zdrowia
Usługi społeczne realizowane przez organizacje pozarządowe
ochrona zdrowia
edukacja
publiczna
kultura, w tym
kultura fizyczna
i rekreacja
pomoc i opieka
społeczna
NGO 1
NGO 2
„PI Nowoczesne zarządzanie outsourcingiem usług społecznych”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Strona
porządek
publiczny
i bezpieczeństwo
obywateli
3
mieszkalnictwo
Kolejnym krokiem w procesie budowania matrycy usług i problemów społecznych
jest inwentaryzacja usług świadczonych przez samorząd i podległe mu jednostki.
Po zrealizowaniu tego kroku Matryca przyjmuje następujący wygląd (przy czym kolejne
strzałki oznaczają kolejne szczegółowo opisane w legendzie usługi świadczone przez
samorząd). W procesie budowy matrycy każdemu z obiektów umieszczonych na diagramie
odpowiada jeden rozdział w dokumencie „Matrycy Usług i Problemów Społecznych”
W pierwszej kolejności opisywane są obszary, których dotyczy matryca, w drugiej potencjał
organizacji pozarządowych do świadczenia poszczególnych usług poprzez opisanie jednej
organizacji po drugiej, w trzeciej kolejności następuje opisanie istniejących usług wraz
z informacją nt. sposobu ich prowadzenia i podmiotów realizujących te usługi.
ratownictwo i ochrona
ludności
mieszkalnictwo
pomoc społeczna, w tym
pomoc rodzinom i osobom
w trudnej sytuacji życiowej
oraz wyrównywanie szans
tych rodzin i osób
wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej
kultura, sztuka, ochrona dóbr
kultury i dziedzictwa
narodowego;
nauka, edukacja, oświata
i wychowanie
Zadania własne
samorządu w
obszarach usług
społecznych:
ochrona i promocja zdrowia
Usługi społeczne realizowane przez organizacje pozarządowe
ochrona
zdrowia
edukacja
publiczna
kultura, w tym
kultura fizyczna
i rekreacja
pomoc i opieka
społeczna
NGO 1
NGO 2
mieszkalnictwo
„PI Nowoczesne zarządzanie outsourcingiem usług społecznych”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Strona
Kolejnym krokiem jest identyfikacja usług oczekiwanych. Identyfikacja ta odbywa
się w ramach pierwszego i drugiego spotkania RADAR. Poziom oczekiwanych usług jest
symbolizowany za pomocą wielkości okręgu. Budując Matrycę Usług i Problemów
Społecznych można wykorzystać także inne elementy graficzne oraz inne wymiary
wynikające ze specyfiki danego samorządu. Istotne jest aby matryca miała postać graficzną,
pozwalającą na szybką komunikację wizualną. Możliwym jest opracowanie matrycy, która
jest rozwinięciem obszarów do poziomu poszczególnych usług. Realnym jest takie
zbudowanie matrycy, w którym kolor poszczególnych komórek diagramu lub długość strzałek
odzwierciedla stopień realizacji danej usługi lub stopień oceny danej usługi przez lokalną
społeczność. Dyskusja nt. usług i kształtu matrycy powinna mieć charakter warsztatowy
i powinna być przeprowadzana zarówno w gronie zespołu ds. kontraktowania jak i w trakcie
4
porządek
publiczny i
bezpieczeństwo
obywateli
spotkań RADAR. Finalna postać matrycy powinna być prezentowana Radzie (Sejmikowi)
przez Zespół ds. Kontraktowania lub Wójta (Burmistrza / Prezydenta / Starostę / Marszałka).
ratownictwo i ochrona
ludności
mieszkalnictwo
pomoc społeczna, w tym
pomoc rodzinom i osobom
w trudnej sytuacji życiowej
oraz wyrównywanie szans
tych rodzin i osób
wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej
kultura, sztuka, ochrona dóbr
kultury i dziedzictwa
narodowego;
nauka, edukacja, oświata
i wychowanie
Zadania własne
samorządu w
obszarach usług
społecznych :
ochrona i promocja zdrowia
Usługi społeczne realizowane przez organizacje pozarządowe
ochrona
zdrowia
edukacja
publiczna
kultura, w tym
kultura fizyczna
i rekreacja
pomoc i opieka
społeczna
NGO 1
NGO 2
mieszkalnictwo
porządek
publiczny i
bezpieczeństwo
obywateli
„PI Nowoczesne zarządzanie outsourcingiem usług społecznych”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Strona
Na podstawie tak skonstruowanej Matrycy, Zespół ds. Kontraktowania powinien
przeanalizować:
a) możliwość zmiany sposobu świadczenia usług w obszarze „pomoc i opieka społeczna”
(być może zmianę z aktualnego sposobu na kontraktację ale decyzja taka powinna być
poprzedzona studium celowości);
b) celowość przeniesienia części zasobów z obszaru „opieka społeczna” do obszaru
„zdrowie”;
c) jakości świadczenia usług w obszarach „kultura”, „porządek” i „edukacja”.
5
Przedstawiona powyżej, przykładowa „Matrycy Usług i Problemów Społecznych” pokazuje,
że w jednostce świadczonych jest 9 usług społecznych, z czego 8 przez jednostki samorządu,
a jedna przez organizację społeczną. Matryca wskazuje, że istnieje potencjał dodatkowej
organizacji społecznej, która mogłaby świadczyć usługi w obszarze pomoc i opieka
społeczna. Matryca pokazuje że istnieje duże oczekiwanie społeczne dodatkowych usług
w obszarze ochrona zdrowia, średnie w obszarze porządek publiczny i bezpieczeństwo
obywateli oraz mniejsze w obszarach edukacji publicznej, kultury oraz mieszkalnictwa.