System administracyjny

System administracyjny
2015-12-27 09:51:33
2
Księstwo Andory jest monarchią konstytucyjną od 1993 r., kiedy dokonano gruntownej reformy państwa poprzez
przyjęcie konstytucji i przeprowadzenie pierwszych wyborów powszechnych.
Ustrój polityczny
Księstwo Andory jest monarchią konstytucyjną od 1993 r., kiedy dokonano gruntownej reformy państwa poprzez
przyjęcie konstytucji i przeprowadzenie pierwszych wyborów powszechnych.
Na mocy Traktatu o Wspólnej Suwerenności z 1278 r. ustanowiono dwupodmiotową głowę państwa, którą są
książęta Andory – Prezydent Francji (obecnie Francois Hollande) oraz biskup katalońskiego miasta Seu de Urgell
(Joan Enric Vives Sicilia), reprezentowani na terytorium Andory przez delegatów. W 1992 r. kompetencje głów
państwa zostały ograniczone do funkcji reprezentacyjnych oraz prawa weta w sprawach międzynarodowych.
Odpowiedzialność polityczną ponosi szef rządu.
Władza ustawodawcza:
W Księstwie Andory ciałem reprezentującym interesy ogółu obywateli jest Rada Generalna (Consell General). Jest
ona kontynuatorką andorskich tradycji parlamentarnych zapoczątkowanych przez Radę Dwudziestu Czterech
(Consell de Ventiquatre) i Radę Ziemi (Consell de la terra).
Konstytucja przyjęła rozwiązanie, zgodnie z którym połowa członków Rady Generalnej jest wybierana w równej
liczbie w każdej z siedmiu parafii, zaś drugą połowę wybiera się w ramach okręgu narodowego (circumscripció
nacional), obejmującego cały kraj. Dzięki temu w Radzie Generalnej jest zapewniona mieszana i równa liczbowo
reprezentacja populacji narodowej i siedmiu parafii. Warto też zauważyć, że chociaż obecnie w skład Rady
Generalnej wchodzi dwudziestu ośmiu deputowanych, to zgodnie z ustawą zasadniczą księstwa, możliwe jest
powiększenie jej składu do czterdziestu dwóch osób. Członkowie Rady Generalnej są wybierani w powszechnym,
bezpośrednim i tajnym głosowaniu na czteroletnią kadencję. Przy podziale mandatów w okręgu narodowym
stosuje się system proporcjonalny, zbliżony do tego, który jest wykorzystywany przy wyborach do comuns.
Władza wykonawcza:
W Księstwie Andory władza wykonawcza należy do rządu (El Govern). Przed uchwaleniem konstytucji, instytucję
tą określano również mianem Rady Wykonawczej. Od 1993 r., zarówno w ustawie zasadniczej, jak i innych
aktach prawnych oraz we wszystkich dostępnych opracowaniach funkcjonuje wyłącznie termin „rząd”.
W skład rządu księstwa wchodzą premier (Cap de Govern) i ministrowie (els ministres). Cały gabinet zaś składa
się z jedenastu ministerstw: finansów; urbanistyki i porządku terytorialnego; spraw zagranicznych;
sprawiedliwości i spraw wewnętrznych; zdrowia, bezpieczeństwa socjalnego i rodziny; gospodarki; edukacji i
3
szkolenia zawodowego; turystyki; młodzieży, szkolnictwa wyższego i badań naukowych; sportu i wolontariatu;
rolnictwa i środowiska naturalnego.
Wyboru premiera dokonuje Rada Generalna. Elekcja szefa rządu ma miejsce na pierwszym zwyczajnym
posiedzeniu nowo wybranego parlamentu, które odbywa się w ciągu ośmiu dni następujących po sesji
inauguracyjnej. Prawo zgłaszania kandydatów do fotela premiera przysługuje grupie deputowanych, w sile co
najmniej jednej piątej członków Rady, przy czym każdy członek może poprzeć tylko jedną kandydaturę.
Mianowanie poszczególnych ministrów należy do kompetencji premiera. Szef rządu i ministrowie mają ten sam
status prawny, co członkowie Rady Generalnej. Premier, podobnie jak Syndyk Rady, nie może pełnić swojego
urzędu dłużej niż przez dwie pełne następujące po sobie kadencje. Ponadto ustawa zasadnicza wprowadza zakaz
łączenia funkcji rządowych z członkostwem w Radzie Generalnej.
Najważniejsze funkcje andorskiego rządu sprowadzają się do wykonywania ustaw przyjętych przez parlament
księstwa, kierowania administracją publiczną oraz definiowania i prowadzenia polityki zagranicznej państwa. Dla
efektywnej realizacji tych zadań niezbędna jest współpraca rządu z Radą Generalną.
4