Informator Krainy Domów Przysłupowych
Transkrypt
Informator Krainy Domów Przysłupowych
Informator Krainy Domów Przysłupowych Nr 13 – Styczeń 2006 Drodzy przyjaciele i współpracownicy inicjatywy ochrony domów przysłupowych! Jak każdego miesiąca, tak i teraz pojawia się kolejny biuletyn informacyjny naszego Projektu. O ile zazwyczaj donosimy o działaniach już dokonanych, o tyle na początku nowego roku chcemy rzucić okiem w przyszłość. Jesienią minionego już roku członkowie Konwentu Krainy Domów Przysłupowych przyjęli najważniejsze cele i zadania w ramach Projektu na rok bieżący; teraz naszym już zadaniem jest, by plany stały się rzeczywistością. W tym roku czekają nas zatem: 25 stycznia: Start programu zabezpieczenia obiektów szczególnie zagrożonych Jeszcze w tym miesiącu rozpoczynają się przygotowania do realizacji programu mającego na celu zabezpieczenie przed zniszczeniem kilku opuszczonych obiektów po stronie niemieckiej. Otrzymane dofinansowanie w wysokości 228 tysięcy euro pozwoli zastosować niezbędne środki „pierwszej pomocy”, ale także znaleźć dla tych domów nowych właścicieli. 24 lutego: pierwsza rocznica uruchomienia giełdy domów przysłupowych Po roku od uruchomienia internetowej giełdy domów przysłupowych na sprzedaż, będzie można pokusić się o bilans, czy działanie to się opłaciło. Zaprezentujemy historie ludzi, którzy właśnie w naszej internetowej giełdzie znaleźli dom swoich marzeń i już obecnie dzielnie pracują przy jego remoncie. Równocześnie przedstawimy drukowany katalog domów na sprzedaż. Poza tym gotowa będzie broszura zachęcająca do zainteresowania się domami przysłupowymi. 2 marca: początek działalności Sieci Rzemieślników Dom Przysłupowy Po kilkumiesięcznych przygotowaniach, licznych spotkaniach jest już jasne: utworzymy sieć fachowców, którzy poświęcili się budownictwu przysłupowemu w naszych trzech krajach. Z wymiany ich doświadczeń i wiedzy będą mogli skorzystać także inwestorzy i właściciele obiektów, którzy będą mogli zasięgnąć fachowej opinii. Pierwszą okazją do zaprezentowania się Sieci Rzemieślników będą targi budowlane HAUS 2006 w Dreźnie. 6 marca: konferencja UNESCO Już niebawem rozesłane będą zaproszenia na trójstronną konferencję UNESCO, która wyjaśni nam, czy jest sens wnioskowania o przyjęcie krajobrazu kulturowego architektury przysłupowozrębowej na Górnych Łużycach na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. W Szkole Wyższej Görlitz-Zittau spotkają się referenci i goście z Polski, Niemiec i Czech, którzy w przyszłości mieliby wesprzeć nasz wniosek. 27 maja: wręczenie Nagrody Domów Przysłupowych W tym roku po raz pierwszy przyznana zostanie Nagroda Domów Przysłupowych, która ma na calu uhonorowanie wzorcowych inicjatyw z naszego regionu mających na celu zachowanie i ratowanie domów przysłupowych. Nagrodę w wysokości 7 tysięcy euro przyzna Konwent Krainy Domów Przysłupowych, w którym reprezentowane są powiaty z Polski, Czech i Niemiec oraz Euroregion „Nysa”. Więcej o Nagrodzie – w dalszym ciągu załączonego materiału: na stronie 3-5. Wręczenie nagrody nastąpi w przededniu II Dnia Otwartego Domów Przysłupowych. 28 maja: II Dzień Otwarty Domów Przysłupowych 28 maja 2006 po raz drugi zorganizowany zostania Dzień Otwarty Domów Przysłupowych, kiedy to oczekiwać będziemy gości chcących bliżej zapoznać się z domami łużyckimi. Z pietyzmem odnowione domy przysłupowe będą stały otworem, a w niektórych miejscowościach staną się one także okazją do festynów, prezentacji rzemiosła czy prowadzonych wycieczek po okolicy. Po raz pierwszy odbędą się także w przeddzień (czyli w sobotę, 27 maja) dodatkowe programy, m.in z fachowymi prezentacjami dotyczącymi architektury przysłupowej. Być może przygotowane na ten dzień atrakcje zachęcą gości spoza naszego regionu do spędzenia weekendu na Górnych Łużycach. 11 czerwca: bilans trzech lat Krainy Domów Przysłupowych Tego dnia spojrzymy na minione 3 lata, które minęły od zaistnienia naszej inicjatywy i pospiania umowy o współpracy przez powiaty Lubań, Zgorzelec, Löbau-Żytawa, Budziszyn i Szwajcaria Saksońska. Ten bilans stanie się także dobrą okazją do spojrzenia wprzód. 1 lipca: start projektu „Wakacje w Krainie Domów Przysłupowych” Pomimo złożenia projektu, nie jest jeszcze pewne, czy projekt ten otrzyma konieczne dofinansowanie. Niezależnie od tego, będziemy próbować – wraz z organizacjami turystycznymi z naszych krajów – umożliwić turystom jak najbliższe poznanie naszego regionu wraz z jego wyjątkową specyfiką. Jednym z elementów tych działań może być np. znalezienie i wyeksponowanie odnowionych domów przysłupowych dysponujących także bazą noclegową. 21 sierpnia: „przysłupowa szkatułka” dla szkół Tego dnia w saksońskich szkołach (w Niemczech wakacje trwają 6 tygodni i mają one miejsce w różnych terminach w poszczególnych krajach związkowych) zaplanowane są zajęcia mające na celu promocję architektury przysłupowej już wśród najmłodszych. Będą to m.in. specjalnie przygotowane „szkatułki” zawierające podstawowe informacje na temat tego rodzaju zabudowy, a także tekturowy model typowego domu przysłupowego. 1 grudnia: zakończenie prac nad koncepcją rozwoju regionalnego Prace nad nią rozpoczęliśmy jesienią 2004 roku, a do końca bieżącego roku powinna być gotowa: regionalna koncepcja rozwoju i działań. Jej część polsko-niemiecka jest gotowa już od wiosny 2005, a obecnie przygotowywana jest część niemiecko-czeska. Jesienią 2006 obie części zostaną skompilowane do jednego, przejrzystego dokumentu, który zostanie zaprezentowany 1 grudnia br. Przygotował: Geschäftstelle Umgebindeland – Biuro Projektu Kraina Domów Przysłupowych Landkreis Löbau-Zittau, Hochwaldstr. 29, D-02763 Zittau Tel. +49 3583 / 72 15 50; e-mail: [email protected]; www.umgebindeland.de Wersja polska: Korkonosze, tel. +48 / 756 427 681; e-mail: [email protected] Wręczenie Nagrody Domów Przysłupowych na trójstyku Polski, Niemiec i Czech Wprowadzenie Samorządy polskich powiatów Lubań i Zgorzelec, niemieckich – Löbau-Żytawa, Budziszyn i Szwajcaria Saksońska oraz czeskich okręgów: Liberec i Usti nad Łabą, zdecydowały się podjąć ścisłą współpracę w celu zachowania dla przyszłych pokoleń wspólnego dziedzictwa kulturowego, jakim są domy przysłupowo-zrębowe (tzw. domy łużyckie). W ostatnim czasie rozpoczęto realizację projektów, które prowadzą do utrwalenia architektury przysłupowej jako elementu charakterystycznego dla regionu oraz atrakcji turystycznej Górnych Łużyc i Pogórza Izerskiego. Wkładem w to wielkie dzieło ma stać się uhonorowanie szczególnych i godnych naśladowania inicjatyw zmierzających do rewitalizacji „domów łużyckich”. Temu celowi ma służyć nagroda domów przysłupowych, która po raz pierwszy zostanie przyznana w roku 2006. Wręczenie nagrody ma być powiązane z intensywnymi kontaktami z opinią publiczną. Poprzez włączenie mediów w etapy prac poprzedzające samą uroczystość przyznania nagrody, można oczekiwać zwrócenia uwagi na szczególną rolę architektury przysłupowej dla regionu. Organizacja Idea wręczenia nagrody domów przysłupowych powstała w powiecie Löbau-Żytawa, w ramach działań mających na celu znalezienie nabywców opustoszałych „domów łużyckich”. Wskazanie laureatów oraz samo przyznanie nagrody jest zadaniem Konwentu Krainy Domów Przysłupowych, z którym współpracować będzie Biuro Projektu (z siedzibą w Żytawie), biorące również na siebie odpowiedzialność za całą organizację przedsięwzięcia. Merytorycznie będzie ono wspomagane przez Saksońskie Towarzystwo Budownictwa Ludowego (Sächsischer Verein für Volksbauweise). Kategorie Nagroda Domów Przysłupowych będzie przyznawana w dwóch kategoriach: a) Obiekty przysłupowo-zrębowe Nagroda w tej kategorii przeznaczona będzie dla właścicieli domów, architektów, inżynierów oraz organizacji pozarządowych za wzorcową dbałość o obiekt i jego otoczenie, jak również za szczególne rozwiązania renowacyjne czy też związane z wykorzystaniem obiektu. Dotyczy to głównie: • Wyjątkowej dbałości o obiekt i jego otoczenie (podwórze, ogród, zieleń przydomowa) przy jego renowacji i eksploatacji • Wzorcowego remontu, odbudowy, przebudowy domu przysłupowo-zrębowego. b) Osoby Z drugiej strony, nagroda przeznaczona jest dla osób i grup, które w sposób szczególny zasłużyły się w dziedzinie badań oraz ochrony zabytków. Dotyczy to głównie: • Szczególnych osiągnięć w zakresie zachowania krajobrazu kulturowego architektury przysłupowo-zrębowej na polu badań, edukacji, publikacji, ochrony zabytków, działalności w organizacjach pozarządowych • Innowacyjnych koncepcji użytkowania domów przysłupowych. Kryteria Saksońskie Towarzystwo Budownictwa Ludowego (Sächsischer Verein für Volksbauweise) przygotowało następujące kryteria dla osób i obiektów ubiegających się o nagrodę domów przysłupowych: • Dzięki odpowiednim zabiegom konserwatorskim, wykorzystaniu materiałów typowych dla regionu oraz wysoką jakość wykonawstwa obiekt przyczynia się do podniesienia kultury budowlanej na obszarach wiejskich • W możliwie dużym stopniu zachowana została stara substancja, zaś uzupełnienia i odtworzenia wykonano z bardzo wysoką jakością, wiernością i dokładnością • Dzięki zachowaniu zabytkowych wartości wnętrza domu zachowano spójność wewnętrznego i zewnętrznego wizerunku obiektu • Obiekt przez długie lata był wzorcowo zachowany, przez co wśród okolicznej ludności uznany za dom wzorcowo zadbany • Wykorzystanie obiektu stanowi rozwiązanie, które z punktu widzenia funkcjonalności, zagospodarowania, zabezpieczenia czy ochrony środowiska gwarantuje jego długotrwałe zachowanie • Przestrzeń otaczająca dom jest zagospodarowana w odpowiedni sposób Przy ocenie obiektu brana będzie pod uwagę także sytuacja społeczna i ekonomiczna inwestora w momencie rozpoczęcia rewitalizacji, jak również jego konsekwencja w realizacji wymagań konserwatorskich oraz innowacyjność na etapie remontu oraz wykorzystania obiektu. Wyróżnienia i nagrody pieniężne Każdego roku przyznawana będzie większa liczba nagród. Dokładna liczba wyróżnień oraz związane z nimi nagrody pieniężne zależeć będą od dostępnych środków finansowych. Wszyscy uhonorowani poza nagrodą pieniężną otrzymają także barwną plakietę do umieszczenia na odnowionym obiekcie. Harmonogram • • • • Styczeń: Koniec lutego: Marzec/kwiecień: Maj: Informacja w mediach o naborze zgłoszeń do nagrody zamknięcie naboru wybór laureatów nagrody przez jury wręczenie nagród przez poszczególnych starostów (w Republice Czeskiej – hetmanów): każdorazowo w przededniu Dnia otwartych domów przysłupowych Warunki uczestnictwa Obiekty zgłoszone do wyróżnienia powinny znajdować się na obszarze Krainy Domów Przysłupowych (powiat Löbau-Żytawa, południowa część powiatu Budziszyn, wschodnia część powiatu Szwajcaria Saksońska, kraj Liberec oraz Usti nad Łabą, powiat Lubań oraz powiat Zgorzelec). Podobnie: proponowane osoby i stowarzyszenia również powinny działać na tym terenie. Obiekty do nagrody zgłaszać mogą osoby fizyczne i prawne, także właściciele tych domów. Ocena Do zgłoszenia należy dołączyć następujące załączniki: W przypadku zgłoszenia obiektu • Krótki opis obiektu z uwzględnienia jego cech szczególnych • Rys lokalizacji wraz z mapą • Rzuty obiektu (dopuszczalny szkic z natury) w formacie A4 • Opisane zdjęcia obiektu przed i po renowacji, zarówno fasady, jak i wnętrze W przypadku zgłaszanych kandydatur osób i stowarzyszeń • Krótki życiorys • Opis szczególnych osiągnięć w dziedzinie domów przysłupowych • Zdjęcie Przesłane załączniki nie będą zwracane. Będą one mogły być wykorzystane w publikacjach dotyczących nagrody, bez dodatkowej zgody osób zgłaszanych lub zgłaszających. Zażalenia do tych publikacji nie będą przyjmowane. Zgłoszenia do nagrody oraz wymagane materiały należy przesyłać do Biura Projektu Kraina Domów Przysłupowych: Jeanette Gosteli Geschäftsstelle Umgebindeland Landkreis Löbau-Zittau Hochwaldstr. 29 D-02763 Zittau Tel. +49 / 35 83 / 72 15 50; e-mail: [email protected] www.umgebindeland.de Jury Ocena nadesłanych zgłoszeń i załączonych materiałów oraz weryfikacja obiektów w terenie prowadzona będzie przez trójnarodowe jury, w którym reprezentowane będą osoby zaangażowane w projekt Kraina Domów Przysłupowych, przedstawiciel euroregionalnych grup eksperckich (Eurex „Zabytki”) oraz inne grupy fachowe. Postanowienia jury będą ostateczne; odwołania na drodze prawnej są wykluczone.