Użyteczność diagnostyczna zautomatyzowanego analizatora osadu

diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics
2009 • Volume 45 • Number 4 • 301-307
Praca oryginalna • Original Article
Użyteczność diagnostyczna zautomatyzowanego
analizatora osadu moczu iQ200 Select
Anna Rodziewicz-Lurzyńska, Małgorzata Brzozowska, Dagna Bobilewicz
Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Streszczenie
Obecnie prawie we wszystkich obszarach diagnostyki laboratoryjnej obserwuje się ogromny postęp technologiczny, który tylko
w niewielkim stopniu dotyczy badania ogólnego moczu. Jednym z powodów jest skomplikowana matryca moczu, w której cząstki
różnią się od siebie wielkością nawet 100-krotnie oraz małe stężenie tych elementów. Mimo tego od kilku lat próbuje się wprowadzić analizatory moczu, które miałyby poprawić jakość otrzymywanych wyników, jak również skrócić czas oczekiwania na nie.
Celem badania było porównanie metody mikroskopowej stosowanej rutynowo w laboratoriach medycznych do oceny osadu
moczu z metodą automatyczną (iQ200). Uzyskano zadawalające wyniki zarówno dla erytrocytów, jak i leukocytów oraz pozostałych składników upostaciowanych moczu.
Diagnostic usefulness of the iQ200 Select automated urine sediment microscopy analyser
Summary
Recently we observe a huge technological progression in laboratory diagnostics, but it’s less effective to urine analysis. One
of the problem is a matrix, a various sizes of the particles and their low concentration in urine. There are several automated
urine analyzers on the market, which can change the quality of the urine results for better and reduce the time of examination.
We compared the performance of the iQ200 with traditional light microscopy and obtain satisfactory results for erythrocytes,
leukocytes and others particles of urine.
Słowa kluczowe:osad moczu, zautomatyzowany analizator moczu, iQ200
Key words:urine sediment, automated urine microscopy analyzer, iQ200
Badanie ogólne moczu jest jednym z najstarszych i podstawowych badań wykonywanych w laboratorium medycznym. Badanie przesiewowe, wykonywane głównie w oparciu
o testy paskowe, zostało częściowo zautomatyzowane. Natomiast badanie osadu moczu, dostarczające istotnych informacji, wciąż wykonywane jest manualnie i interpretowane
mikroskopowo. Jest ono zarówno praco-, jak i czasochłonne
oraz pozostaje wciąż badaniem subiektywnym „autorskim”,
gdyż zależy nie tylko od staranności przygotowania preparatu, ale również od doświadczenia analityka [1, 3, 6]. Niestety w wielu laboratoriach w próbkach moczu, niewykazujących zmian w badaniu „paskowym”, osady w ogóle nie są
oglądane. Z tych powodów nadal poszukiwane są metody
pozwalające na automatyzację wszystkich etapów badania
w moczu, w tym również i osadu. Na światowym rynku i od
kilku lat w Polsce wprowadzane są analizatory osadu moczu
wykorzystujące technikę cytometrii przepływowej. Wykazując bardzo dobrą korelację z wynikami mikroskopowymi
mają one jednak odmienną od dotychczasowej formę przed-
stawienia wyników, co nastręcza lekarzom problemów z interpretacją. Drugą grupę, której przedstawicielem jest iQ200
firmy Iris Diagnostics, stanowią aparaty oparte na cyfrowej
analizie zdjęć mikroskopowych, a forma wyniku nie różni się
od obecnie stosowanej, gdzie elementy osadu moczu wyrażane są jako liczba cząstek w polu widzenia lub w mikrolitrze. Dodatkowo każdy wynik można sprawdzić wizualnie
poprzez ocenę zdjęć na ekranie, co nie jest możliwe w technice cytometrii, gdzie do końca nie wiadomo, jakie komórki
zostały przyporządkowane do danej grupy.
Celem pracy było porównanie metody mikroskopowej stosowanej rutynowo w laboratorium medycznym do oceny
osadu moczu z metodą automatyczną (iQ200 firmy Iris Diagnostics).
Materiał i metody
Materiałem do badań były 602 niewyselekcjonowane próbki
moczu kierowane na badanie ogóle do Pracowni Analityki
Ogólnej Centralnego Laboratorium SP CSK w Warszawie.
301
Użyteczność diagnostyczna zautomatyzowanego analizatora osadu moczu iQ200 Select
Próbki moczu pochodziły bądź od pacjentów szpitalnych,
bądź ambulatoryjnych i badano je w okresie czasu nie
dłuższym niż 2-3 godziny od dostarczenia do laboratorium.
W tym czasie przechowywane były w temperaturze pokojowej. Każdą próbkę moczu badano dwukrotnie — metodą
mikroskopową zgodnie z rutynową procedurą stosowaną
w laboratorium i metodą automatyczną przy pomocy analizatora iQ 200 firmy Iris Diagnostics.
klatki. Z kolei program do automatycznego rozpoznawania
cząstek, wykorzystując ich wielkość, kontrast i strukturę,
kwalifikuje je do jednej z 12 kategorii: erytrocyty, leukocyty, skupiska leukocytów, bakterie, nabłonki płaskie, nabłonki
„okrągłe”, kryształy, wałeczki szkliste, wałeczki niesklasyfikowane, drożdże, plemniki i śluz (ryc. 1) [2, 3, 4, 5, 7]. Wyniki
przedstawiane są na ekranie przeglądowym operatora lub
bezpośrednio przesyłane do systemu i mogą być wyrażone
jako liczba cząstek w mikrolitrze lub liczba cząstek w polu
widzenia. Otrzymane wyniki można przechowywać i edytować.
Metoda automatyczna
iQ200 Select firmy Iris Diagnostics jest w pełni zautomatyzowanym analizatorem osadu moczu. W skład systemu iQ200
wchodzi moduł mikroskopowy połączony z kamerą cyfrową i program do automatycznego rozpoznawania cząstek
(APR™ – wysoko wyszkolona sieć neuronalna). Materiałem
do badań jest nieodwirowany mocz w ilości 2-3 ml. Analizator automatycznie miesza i pobiera około 1 ml próbki, równocześnie aspirując izotoniczny roztwór iQ Lamina, dzięki
któremu próbka może zostać zaprezentowana mikroskopowi połączonemu z kamerą cyfrową CCD. Przymocowana do
mikroskopu lampa stroboskopowa jest zsynchronizowana
z kamerą CCD. Błysk lampy podświetla pole widzenia mikroskopu, którego obraz zostaje utrwalony przez kamerę CCD.
Kamera CCD wykonuje pięćset zdjęć w każdej próbce pod
powiększeniem 400-krotnym. Następnie uzyskane obrazy
są zapisywane cyfrowo i wysyłane do komputera, gdzie poszczególne zdjęcia cząstek są izolowane w obrębie jednej
a)
b)
e)
f)
h)
i)
Metoda mikroskopowa
Jako metodę odniesienia wykorzystano metodę mikroskopową stosowaną rutynowo w laboratoriach medycznych.
W porównaniu do metody automatycznej badania wykonywano w próbce moczu odwirowanego (10 ml, 2000 obr./min
/10 min., temperatura pokojowa). Po odwirowaniu zlewano
płyn znad osadu, pozostawiając ok. 0,5 ml osadu. Preparat
moczu oglądano pod mikroskopem świetlnym. Pod powiększeniem 100-krotnym liczono – nabłonki, wałeczki, a pod
powiększeniem 400-krotnym erytrocyty i leukocyty oraz pozostałe elementy upostaciowane moczu. W każdym preparacie osadu liczono cząstki w 10 polach widzenia, a następnie ustalano średni przedział wartości, jako liczba cząstek
w polu widzenia, przy czym liczono komórki tylko do 30
w jednym polu widzenia. Jeśli ich liczba przekraczała 30,
c)
d)
j)
k)
g)
Rycina 1.
Kategorie samodzielnej klasyfikacji APR; a) erytrocyty, b) leukocyty, c) skupiska leukocytów, d) nabłonki płaskie,
e) nabłonki „okrągłe”, f) bakterie, g) kryształy: szczawian wapnia, szczawian wapnia przypominający erytrocyt, kwas
moczowy, fosforan wapnia, fosforan amonowo-magnezowy, h) wałeczki szkliste, i) drożdże, j) plemniki, k) śluz. Zdjęcia wykonane podczas pracy na iQ200 Select.
302
A. Rodziewicz-Lurzyńska, M. Brzozowska i D. Bobilewicz
Rycina 2.
Schemat przedstawiający ilość badanych próbek oraz sposoby wyrażania wyników: jako liczba cząstek w polu widzenia i liczba cząstek w mikrolitrze. ppw – pokrywające pole widzenia, wpw- w polu widzenia.
Tabela I.
Przedziały wyników dla elementów upostaciowionych przed i po wprowadzeniu zmian.
Oznaczenie
Powiększenie
Przedziały wyników proponowane
przez firmę Iris Diagnostics
Zmienione przedziały wyników
Erytrocyty
HPF
>0 – 0-3 wpw
>4 – 4-10 wpw
>11 – 11-15 wpw
>16 – 16-25 wpw
>26 – ppw
>0 – 0-3 wpw
>4 – 4-6 wpw
>7 – 7-10 wpw
>11 – 11-14 wpw
>15 – 15-18 wpw
>19 – 19-25 wpw
>26 – 26-30 wpw
>30 – ppw
Leukocyty
HPF
>0 – 1-5 wpw
>6 – 6-10 wpw
>11 – 11-18 wpw
>19 – 19-25 wpw
>26 – ppw
>0 – 0-3 wpw
>4 – 4-7 wpw
>8 – 8-12 wpw
>13 – 13-16 wpw
>17 – 17-20 wpw
>21 – 21-25 wpw
>26 – 26-30 wpw
>30 – ppw
Nabłonki okrągłe
LPF
0-brak
2- pojedyncze
5- dość liczne
10- liczne
0-brak
>2 – 1-2 wpw
>3 – 3-5 wpw
>6 – 6-8 wpw
>9 – 9-14 wpw
>15 – > 14 wpw
HPF (High Power Field) – duże powiększenie, LPF (Low Power Field) – małe powiększenie, wpw – w polu widzenia,
ppw – pokrywają pole widzenia
303
Użyteczność diagnostyczna zautomatyzowanego analizatora osadu moczu iQ200 Select
to ilość cząstek upostaciowanych określano jako „pokrywające pole widzenia”. Takie próbki moczu porównano bez
wyliczeń statystycznych z wynikami uzyskanymi metodą
automatyczną.
Ocenę analizatora iQ200 Select przeprowadzono na podstawie badań 602 próbek (ryc. 2). Wyniki badań podawano
jako liczbę cząstek w polu widzenia (N=482) oraz liczbę cząstek w mikrolitrze (N=120). W przypadku 353 próbek stosowano przedziały wyników zaproponowanych przez producenta, następnie w celu przybliżenia warunków dla metody
manualnej zawężono przedziały wyników dla erytrocytów
i leukocytów (N=129). Dla nabłonków okrągłych zmieniono przedziały z określeń jakościowych na ilościowe (liczbę
cząstek w polu widzenia) (tab. I). Każdy wynik sprawdzano poprzez ekran przeglądowy operatora i w razie potrzeby
edytowano. Dla erytrocytów i leukocytów wyrażonych jako
liczba cząstek w mikrolitrze wykonywano w analizatorze 21- krotne powtórzenia.
Obliczenia statystyczne wykonywano przy użyciu programu
STATISTICA 8.0 i Excel (Microsoft Office 2007).
Wyniki
Wykazano dobrą korelację wartości dla erytrocytów (r=0,75),
leukocytów (r=0,72) i wałeczków szklistych (r=0,71) (tab. II,
IV), która tylko nieznacznie zmieniła się po zmianie przedziałów wyników dla erytrocytów (r=0,76) i leukocytów (r=0,78)
(tab. III).
Przy pomocy metody automatycznej wykrywano istotnie
większą liczbę erytrocytów i leukocytów (p<0,001).
W grupie próbek moczu z erytrocytami i leukocytami pokrywającymi pole widzenia (>30 w polu widzenia) uzyskano porównywalne wyniki. Prawie we wszystkich przypadkach, w których tylko w jednej z metod komórki pokrywały pole widzenia
w drugiej metodzie liczba erytrocytów lub leukocytów przekraczała wartości przyjęte za prawidłowe. Duże różnice odnotowane w kilku przypadkach (N=5). Najprawdopodobniej
są one skutkiem wieloetapowości metody manualnej, składającej się z wielu etapów w tym wirowania, w których może
dojść do utraty komórek, ponadto źle zdekantowany osad –
zbyt zagęszczony lub rozcieńczony — może zafałszowywać
wynik.
Wykazano również, że przy pomocy metody automatycznej można wykryć większą liczbę wałeczków szklistych
(p<0,001). Z uwagi na małą liczbę próbek z wałeczkami szklistymi (N=35), wyliczono również korelację dla grupy próbek
moczu zawierających wałeczki szkliste powyżej 2 w polu widzenia (N=22), przy czym nie stwierdzono, iż analizator wykrywa istotnie więcej tych elementów (p>0,05) (tab. IV).
Tabela II.
Porównanie wyników oznaczeń erytrocytów i leukocytów w moczu metodą mikroskopową i metodą automatyczną
(iQ200). Ustawienia firmowe. [Wynik wyrażony jako liczba elementów w polu widzenia].
Oznaczenie
N
Metoda mikroskopowa x
iQ 200 Iris x
Równanie regresji
Współczynnik korelacji
Erytrocyty
305*
2,2
2,9
y=1,34+0,73x
0,75
Leukocyty
303*
3,3
4,5
y=2,29+0,67x
0,72
* próbki moczu, w których erytrocyty lub leukocyty nie przekraczały liczby 30 w polu widzenia
Tabela III.
Porównanie wyników oznaczeń erytrocytów i leukocytów w moczu metodą mikroskopową i metodą automatyczną (iQ200) po zawężeniu przedziałów wyników. [Wynik wyrażony jako liczba elementów w polu widzenia].
Oznaczenie
N
Metoda mikroskopowa x
iQ 200 Iris x
Równanie regresji
Współczynnik korelacji
Erytrocyty
102*
3,7
4,2
y=1,25+0,80x
0,76
Leukocyty
101*
5,1
4,4
y=1,52+0,58x
0,78
* próbki moczu, w których erytrocyty lub leukocyty nie przekraczały liczby 30 w polu widzenia
Tabela IV.
Porównanie wyników oznaczeń liczby wałeczków szklistych w moczu metodą mikroskopową i automatyczną (iQ200)
[Wynik wyrażony jako liczba elementów w polu widzenia].
Oznaczenie
N
Metoda mikroskopowa x
iQ 200 Iris x
Równanie regresji
Współczynnik korelacji
Wałeczki szkliste
482
0,32
0,58
y=0,28+0,95x
0,71
Wałeczki szkliste
>2 wpw
22
5,8
5,9
y=1,68+0,73x
0,62
304
A. Rodziewicz-Lurzyńska, M. Brzozowska i D. Bobilewicz
Uzyskano gorsze wyniki dla nabłonków „okrągłych” w porównaniu do erytrocytów, leukocytów i wałeczków szklistych
(tab. V). Pomimo że w metodzie mikroskopowej wykryto więcej nabłonków okrągłych, na co wskazują średnie arytmetyczne nie wykazano statystycznie istotnych różnic.
Współczynniki zmienności wyliczone w oparciu o dane
z analizatora dla liczby elementów w mikrolitrze były lepsze
dla erytrocytów (11,2-39,3%) i leukocytów (4,6-23,4%) niż
wyrażone jako ilość elementów w polu widzenia dla meto-
dy mikroskopowej, w której zarówno dla erytrocytów (26,733,3%) i leukocytów (22,2-29,1%) wartość współczynnika
zmienności pozostawała stale wysoka bez względu na liczbę zliczanych cząstek (tab. VI, VII).
iQ200 dawał porównywalne wyniki dla kryształów szczawianu wapnia (N=34) i kwasu moczowego (N=14), aczkolwiek
małe szczawiany w niektórych przypadkach kwalifikowane
były przez analizator jako erytrocyty, aczkolwiek bezpośrednia ich obserwacja nie budziła wątpliwości, do jakiej grupy
Tabela V.
Porównanie wyników oznaczeń liczby nabłonków „okrągłych” w moczu metodą mikroskopową i automatyczną
(iQ200). [Wynik wyrażony jako liczba elementów w polu widzenia].
Oznaczenie
N
Metoda mikroskopowa x
iQ 200 Iris x
Równanie regresji
Współczynnik korelacji
Nabłonki okrągłe
248
1,3
1,2
y=0,37+0,66x
0,68
Nabłonki okrągłe
> 2 wpw
35
7,3
6,2
y=3,77+0,33x
0,31
Tabela VI.
Ocena nieprecyzyjności oznaczeń liczby erytrocytów i leukocytów w moczu przy użyciu analizatora iQ 200. [Wyniki
wyrażone jako liczba elementów w μl] (N=21).
Oznaczenie
Średnia
Odchylenie standardowe
Współczynnik zmienności
Erytrocyty
2,8
1,1
39,3%
4,8
1,8
37,5%
24,4
4,3
17,6%
51,4
9,0
17,5%
67,6
7,6
11,2%
430,0
60,1
14,0%
12,8
3,0
23,4%
19,2
3,8
19,8%
25,8
4,0
15,5%
34,0
7,2
21,2%
45,8
6,8
14,8%
54,7
5,6
10,2%
75,8
7,1
9,4%
969,6
44,3
4,6%
Leukocyty
Tabela VII.
Ocena nieprecyzyjności oznaczeń liczby erytrocytów i leukocytów moczu metodą mikroskopową. [Wynik wyrażony
jako liczba elementów w polu widzenia] (N=21).
Oznaczenie
Średnia
Odchylenie standardowe
Współczynnik zmienności
Erytrocyty
3,0
1,0
33,3%
4,0
1,1
31,8%
31,8
8,5
26,7%
0,9
0,2
22,2%
7,9
2,3
29,1%
26,1
6,5
24,9%
Leukocyty
305
Użyteczność diagnostyczna zautomatyzowanego analizatora osadu moczu iQ200 Select
powinny być zakwalifikowane. Dla drożdży (N=24) wyniki
otrzymywane przy pomocy analizatora były bardzo dobre,
porównywalne z metodą mikroskopową, pod warunkiem dokonania przez operatora przeglądu zdjęć, w przeciwnym razie istnieje niebezpieczeństwo wyników fałszywie dodatnich.
Przy pomocy analizatora wykryto znacznie mniej bakterii niż
w metodzie mikroskopowej (33% wyników fałszywie ujemnych), dotyczy to szczególnie bakterii małych – ziarniaków,
co z diagnostycznego punktu widzenia nie jest istotne.
W przypadku tzw. „trudnych obrazów osadu moczu”, gdy
w metodzie mikroskopowej nie można określić liczby erytrocytów, leukocytów i wałeczków z powodu grubej warstwy
elementów komórkowych bądź mineralnych, pokrywających
pole widzenia, analizator iQ200 dawał możliwość podania
wyniku ilościowego (tab. VIII).
Dyskusja
Na jakość wyniku badania osadu ma wpływ szereg czynników, związanych z etapami przygotowywania próbki moczu
jak mieszanie, wirowanie, zlewanie supernatantu i ponowne wymieszanie uzyskanego osadu. Pomimo propozycji
standaryzacji etapu wirowania i przygotowywania osadu
do mikroskopowania (zalecenia ECLM) nadal istnieje pewna dowolność odnośnie czasu wirowania. W popularnych
w Polsce pozycjach piśmiennictwa [1] mówi się o 10 minutach, również w takim czasie uzyskiwali próbki van den
Broek i wsp [2]. Również w przedstawianej pracy przyjęto
ten czas, który jest stosowany do przygotowania osadu
w warunkach rutynowych. Niekorzystne działanie ma również czas, jaki upływa od momentu pozyskania moczu do
chwili oceny osadu. Im jest dłuższy, tym bardziej należy się
liczyć z namnożeniem bakterii, a także z rozpadem komórek pod wpływem zmian pH i temperatury. Nawet prawidłowo przygotowany preparat osadu moczu nie gwarantuje
wiarygodnego wyniku, gdyż oko ludzkie już po obejrzeniu
kilkudziesięciu próbek ulega zmęczeniu. Wyniki uzyskane
w badaniach własnych wskazują na dobrą korelację dla erytrocytów, leukocytów i wałeczków szklistych nieco gorszą
dla nabłonków „okrągłych”, które są ogólnym i niesprecyzo-
Bardzo dobrą zgodność wyników pomiędzy iQ200 i metodą
mikroskopową (komora Fuchsa-Rosenthala) otrzymali Wah
i wsp. dla erytrocytów (r=0,96) i leukocytów(r=0,94) wyrażonych jako liczba elementów w mikrolitrze [8]. Natomiast
Linko i wsp. porównali wyniki iQ200 z metodą referencyjną,
wykorzystującą mikroskop fazowo-kontrastowy i komorę
Bűrker’a, uzyskując jeszcze lepszą korelację dla leukocytów
(r=0,98) i erytrocytów (r=0,95) [5]. Shayanfar i wsp. wykazali
że iQ200 ma mniejszą czułość w stosunku do leukocytów
niż analizator UF-100 (cytometria przepływowa) ze względu
na to, że nie zlicza on uszkodzonych leukocytów, tylko kwalifikuje je jako artefakty. Ponadto autorzy ci uzyskali niższe
wyniki dla erytrocytów wyługowanych i zmienionych, które
klasyfikowane były jako artefakty, przy czym w przypadku
UF-100 analizator jedynie „oflagowywał” taką próbkę [7].
Natomiast według Linko i wsp. erytrocyty zmienione nawet
pod mikroskopem świetlnym są trudne do rozróżnienia, dlatego dobrym rozwiązaniem wydaje się być podłączenie do
analizatora sekcji czytnika pasków, co daje ogólną, dodatkową orientację odnośnie obecności erytrocytów (hemoglobiny) [5]. Z przeprowadzonych badań wynika, że metodą
mikroskopową wykrywana jest mniejsza ilość wałeczków
szklistych, można to wytłumaczyć rozpadem ich w trakcie
wirowania, jak i ich półprzezroczystą strukturą, z powodu
której łatwo je przeoczyć oglądając preparat pod mikroskopem [8].
Przez wielu autorów poruszany jest problem wykrywania
obecności bakterii przez analizator iQ200 [2, 3, 4, 7]. Jednym z ograniczeń jest brak możliwości poprawienia ostrości uzyskanego zdjęcia, jak jest to w przypadku mikroskopii
świetlnej [4]. Trzeba mieć jednak na uwadze, że standardem
bakteriurii nadal pozostaje posiew moczu. W trakcie badań
własnych uzyskiwano fałszywie dodatnie wyniki dla drożdży
i kryształów. Podobne spostrzeżenia mieli także inni autorzy
[2, 3, 4, 5 ]. Jednakże w trakcie przeglądu raportu wstępnego w oparciu o wykonane przez analizator zdjęcia można
było taki wynik skorygować. Obserwowane kryształy również można było przyporządkować do określonej klasy, co
nie jest możliwe w przypadku pomiarów cytometrycznych
wanym określeniem dla nabłonków innych niż typowe, pochodzące z górnych warstw dróg wyprowadzających mocz.
[7]. W trakcie badań zaobserwowano kilka przypadków,
w których małe kryształy szczawianu wapnia były klasyfiko-
Tabela VIII.
Przykładowy wynik badania osadu moczu, w którym nie można było ustalić dokładnej liczby erytrocytów i leukocytów w metodzie mikroskopowej ze względu na obecność moczanów bezpostaciowych zestawiony z wynikiem badania metodą automatyczną.
306
Badanie osadu moczu
Mikroskopowe
Automatyczne (iQ200)
nabłonki płaskie
pojedyńcze
nieliczne
nabłonki okrągłe
3-5 wpw
8-12 wpw
śluz
skąpy
bakterie
bardzo liczne
pojedyńcze
leukocyty
obecne
11-18 wpw
erytrocyty
obecne
16-25 wpw
kryształy
moczany bezpostaciowe bardzo liczne
moczany bezpostaciowe obecne
A. Rodziewicz-Lurzyńska, M. Brzozowska i D. Bobilewicz
wane jako erytrocyty, jednakże doświadczony analityk jest w
stanie je odróżnić. Z obserwacji Lamchiagdhase i wsp. Trichomonas vaginalis był kwalifikowany do kategorii nabłonków, przy czym uważają oni, że zdjęcia nie są wystarczająco wyraźne, żeby potwierdzić jego obecność ze względu na
brak możliwości obserwacji charakterystycznego ruchu tego
pierwotniaka [4]. Cytometr przepływowy przypisywał rzęsistka do wałeczków szklistych [3].
Celem badań własnych była nie walidacja analizatora
i ocena możliwości wykorzystania go do „trudnych” osadów,
które wymagają dodatkowych etapów postępowania (barwienie) lub technik (mikroskop fazowo-kontrastowy), ale
wykazanie jego przydatności dla laboratoriów rutynowych,
wykonujących dużą liczbę analiz. Pomimo kilku ograniczeń
analizator iQ200 jest użytecznym narzędziem do pracy
w laboratorium. Niewątpliwą jego zaletą jest badanie próbki
moczu nieodwirowanego, co narzuca standaryzację warunków badania, znacznie skraca czas oczekiwania na wynik
i zapobiega wpływom wirowania i czasu przechowywania na
elementy morfotyczne, a także umożliwia ilościową ocenę
elementów morfotycznych w przypadkach, kiedy inne składniki osadu pokrywają całe pole widzenia, uniemożliwiając
podanie wartości liczbowych. Analizator iQ200 wykonuje
50 osadów moczu na godzinę, co znacznie przyśpiesza
i ułatwia pracę szczególnie w dużych laboratoriach. Posiada przyjazne oprogramowanie pozwalające m.in. na przedstawianie wyniku jako liczby elementów w polu widzenia
i liczby w mikrolitrze. Edytowanie wyniku, tzn. przegląd zdjęć
zakwalifikowanych do poszczególnych kategorii i ewentualne przeniesienie do innych, jest dodatkowym atutem. Zaletą
jest także możliwość połączenia analizatora ze stacją biochemiczną (czytnik pasków), co stanowi już pełną jednostkę
automatyczną.
Wnioski
Zastosowanie w pracy rutynowej analizatora iQ200 Select
eliminuje etapy przygotowywania preparatu osadu moczu,
skraca czas uzyskania wyniku, a także umożliwia uzyskanie szczegółowych danych odnośnie liczby elementów
morfotycznych w przypadkach dużej ilości kryształów bezpostaciowych czy innych elementów pokrywających grubą
warstwą pole widzenia. Cechy te wpływają pozytywnie na
jakość wyniku.
Analizator osadu moczu iQ200 Select firmy Iris Diagnostics
może być wykorzystywany w codziennej praktyce laboratoryjnej, przy czym w przypadkach trudnych i niejednoznacznych do interpretacji osadów konieczna jest indywidualna
korekta poprzez ocenę zdjęć lub dodatkowa ocena mikroskopowa.
Piśmiennictwo:
1. Węgrowicz-Rebandel I, Rebandel H. Atlas osadu moczu PZWL,
Warszawa 2006.
2. Broek D, Keularts I, Wielders J. Benefits of the iQ200 automated
urine microscopy analyser in routine urinalysis. Clin Chem Lab
Med 2008; 46: 1635-1640.
3. Chien TI, Kao JT, Liu HL. Urine sediment examination: A comparison of automated urinalysis systems and manual microscopy.
Clin Chim Acta 2007; 384: 28-34.
4. Lamchiagdhase P, Preechaborisutkul K, Lomsomboon P. Urine sediment examination: A comparison between the manual
method and iQ200 automated urine microscopy analyzer. Clin
Chim Acta 2005; 358: 167-174.
5. Linko S, Kouri TT, Toivonen E. Analytical performance of the Iris
iQ200 automated urine microscopy analyzer. Clin Chim Acta
2006; 372: 54-64.
6. Mayo S, Acevedo D, Quinones-Torrelo C. Clinical Laboratory
Automated Urinalysis: Comparison among automated microscopy, flow cytometry, two test strip analyzers, and manual microscopic examination of urine sediments. J Clin Lab Anal 2008;
22: 262-270.
7. Shayanfar N, Tobler U, von Eckardstein A. Automated urinalysis: first experiences and comparison between the Iris iQ200
urine microscopy system, the Sysmex UF-100 flow cytometer
and manual microscopic particle counting. Clin Chem Lab Med
2007; 49(9): 1251-1256.
8. Wah DT, Wises PK, Buth AW. Analytic performance of iQ200
automated urine microscopy analyzer and comparison with manual counts using Fuchs-Rosenthal cell chambers. Am J Clin
Pathol 2005; 123: 290-296.
Adres Autorów:
Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej
WUM
ul.Banacha 1a
02-097 Warszawa
(Praca wpłynęła do Redakcji: 2010-01-01)
(Praca przekazana do opublikowania: 2010-02-12)
307