zobacz - Okręgowa Izba Radców Prawnych w Katowicach
Transkrypt
zobacz - Okręgowa Izba Radców Prawnych w Katowicach
Załącznik nr 1 Konspekt zajęć Retoryka, erystyka i etykieta w wykonywaniu zawodu dla III roku aplikacji radcowskiej prowadzonej przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w Katowicach Katowice, luty 2015 Prowadzący: dr Beata Drabik-Frączek, dr Aneta Załazińska Przedmiot: Retoryka, erystyka i etykieta w wykonywaniu zawodu Czas trwania i typ zajęć: 12 godzin - ćwiczenia Tematyka zajęć: Rola i znaczenie retoryki oraz erystyki w zawodzie radcy prawnego; wybór strategii komunikacyjnych – retorycznych lub erystycznych w świetle etykiety oraz skuteczności w komunikowaniu Cele zajęć: - zwrócenie uwagi na najważniejsze obszary kompetencji komunikacyjnych i retorycznych w zawodzie radcy prawnego; - wskazanie na różnice między argumentacją retoryczną a erystyczną; - pokazanie możliwości indywidualnego kształcenia kompetencji retorycznych - werbalnych i niewerbalnych Forma pracy: praca zbiorowa, praca indywidualna. Metody pracy: - metoda podająca: wprowadzające omówienia poruszanych zagadnień - metoda aktywizująca: dyskusja dydaktyczna, ćwiczenia dotyczące sposobów argumentacji retorycznej i erystycznej; ćwiczenia dotyczące poprawności językowej i stylistycznej tekstu - metoda programowana: prezentacja - pokaz slajdów. Treści: Część I: Retoryka werbalna: zagadnienia inwencji, kompozycji i argumentacji 1. Różnice między dawnym a współczesnym rozumieniem retoryki i wynikające z tego konsekwencje. 2. Pięć etapów kształtowania mowy, typy gatunków retorycznych, zadania retoryki – dziedzictwo retoryczne ujęte współcześnie i w świetle zawodu prawnika 3. Typy argumentów retorycznych 4. Rozpoznawanie błędów argumentacyjnych 5. Kompetencje retoryczne: związek kompetencji psychologicznych (empatia, asertywność) z kompetencjami językowymi i komunikacyjnymi (wybór strategii). 6. Dialogiczność i dbałość o odbiorcę komunikatu. Problem „nieprofesjonalisty na sali rozpraw”. Część II Retoryczne kompetencje językowe prawników – stylistyka, poprawność gramatyczna i stosowność wypowiedzi 1. Specyfika języka prawniczego na tle polszczyzny ogólnej. 2. Zagadnienie elokucji – językowego przygotowania wypowiedzi retorycznej: poprawność językowa (błędy, źródła błędów), jasność i zrozumiałość, stosowność (zewnętrzna i wewnętrzna), ozdobność (metafory, toposy) 3. Język pisany i język mówiony – cechy i wynikające z nich specyficzne umiejętności tworzenia tekstów. Część III Retoryka, erystyka a zagadnienia etykiety i grzeczności w komunikacji 1. Retoryka porozumienia i retoryka konfliktu – istota erystyki i różnice między erystyką a retoryką 2. Typy argumentów erystycznych 3. Sposoby reagowania na argumentację erystyczną 4. Erystyka i jej konsekwencje dla „twarzy” i relacji komunikujących się osób Część IV Retoryka niewerbalna 1. Retoryczne action a komunikacja niewerbalna 2. Fakty i mity dotyczące komunikacji niewerbalnej i jej roli w retoryce 3. Znaczenie mimiki, wokaliki, okulestyki i gestykulacji w sztuce przemawiania i rozmawiania 4. Dobre i złe niewerbalne strategie komunikacyjne Literatura polecana: Bielarczyk Piotr, Język orzeczeń sądowych w latach 2002-2004 na tle przepisów Ustawy o języku polskim [w:] Polszczyzna publiczna początku XXI wieku, pod. red. E. Wolańskiej, Warszawa 2007, s. 117- 130. Budzyńska-Daca Agnieszka., Jacek Kwosek: Erystyka, czyli o sztuce prowadzenia sporów, Warszawa 2009 Ćwiczenia z retoryki, red. M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, M. Załęska, Warszawa 2010 Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. K. Kłosińska, Warszawa 2013 Gizbert-Studnicki Tomasz, Edukacja językowa prawników [w:] Edukacja językowa Polaków, pod red. W. Miodunki, Kraków 1998, s. 98-102. Knapp Mark, Hall Judith, Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludzkich, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2000 . Korolko Mirosław, Przekonuj i daj się przekonać. Dialektyka, retoryka, erystyka z ćwiczeniami, Piotrków Trybunalski 2003. Korolko Mirosław, Retoryka i erystyka dla prawników, Wydawnictwo Prawnicze PWN, Warszawa 2001. Korolko Mirosław, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Wiedza Powszechna, Warszawa 1998. Leathers Dale, Komunikacja niewerbalna. Zasady i zastosowania, Wydawnictwo Naukowe PWN,Warszawa2007 Lizisowa M. T., Język prawny w obiegu społecznym [w:] Polska polityka komunikacyjnojęzykowa wobec wyzwań XXI wieku, pod red. S. Gajdy, J. PorayskiegoPomsty, Warszawa 2005, s. 177-196. Mosty zamiast murów, red. Stewart J., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. Perelman Chaim, Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002. 2 Schopenhauer Artur: Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, przeł. B. i Ł. Konorscy, Kraków 1973 Szymanek Krzysztof, Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004. Thun Friedmann Schulz von, Langer Inghart, Tausch Reinhard, Wyrażać się zrozumiale, Wydawnictwo WAM, Kraków 2004. Thun Friedmann Schulz von, Sztuka rozmawiania. Analiza zaburzeń, Wydawnictwo WAM, Kraków 2001. Załazińska Aneta, Rusinek Michał, Retoryka codzienna. Poradnik nie tylko językowy, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2010. Zgółka Tadeusz, Zieliński Maciej, Perswazja w języku prawnym i prawniczym [w:] Język perswazji publicznej, pod red. K. Mosiołek-Kłosińskiej, T. Zgółki, Poznań 2003, s. 182-189. Zieliński Maciej, Języki prawne i prawnicze [w:] Polszczyzna 2000, pod red. W. Pisarka, Kraków 1999, s. 50-74. Zieliński Maciej, O potrzebie nauczania języka prawa [w:] Edukacja językowa Polaków, pod red. W. Miodunki, Kraków 1998, s. 103- 111. 3