planywojenne sobieskiego - Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl

http://grzbiet.pl/sklep/wyprawa-sobieskiego-do-moldawii-w-1686-r
Przykładowy rozdział książki: Wyprawa Sobieskiego do Mołdawii w 1686 r.
SPIS TREŚCI
WSTĘP
9
ROZDZIAŁ I
PLANYWOJENNE SOBIESKIEGO
Jan III inicjatorem sprawy wschodniej. -Jego program wojenny po zwycięstwie
wiedeńskim.- Połskie plany strategiczne z wiosny 1684 r.- Pierwsza, nieudana
próba ich urzeczywistnienia w kampanii iwaniecki ej 1684 r.- Nowy projekt wo­
jenny Jana III z grudnia 1684 r. i jego warianty z 1685 r.- Układy z Wiedniem
o współdziałanie sojuszników. - Misja Lubomirskiego do cesarza, memoriał
królewski z 16.IX.l685 r. i niepowodzenie starań. - Rada wojenna z grudnia
1685 r. i plan kampanii na rok następny.
11
ROZDZIAŁ
II
PRZYGOTOWANIA DO WYPRAWY
Siły wojenne Rzeczpospolitej w 1685 r.- Pierwsze dyspozycje króla.- Konfe­
rencja z hetmanami w styczniu 1686 r. i prace przygotowawcze aż do marcowej
rady senatu. - Drugi etap przygotowań: rozkazy, artyleria, pontony i magazyny
żywnościowe. - Pornoc nuncjatury papieskiej. - Starania o posiłki zagraniczne
i Kozacy. - Zagadnienia operacyjne. - Rada wojenna lwowska z l O.IV. - Rozkazy
mobilizacyjne hetmana. - Fiasko pierwszej mobilizacji. -Wyjazd króla do armii
4.VI. i jego prace nad przysposobieniem armii. - Koncentracja wojsk w obozie
generalnym w lipcu. - Zarządzenia co do obrony pogranicza. - Przegląd armii
19-W.VIl., jej wygląd i liczebność.- Dyskusja w obozie nad planem operacyj­
nym. - Na Bodziak czy ku Dunajowi. - Nowy projekt posła francuskiego. - Rada
wojenna z 20.VII.- Król odracza decyzję.
....................
23
Książki historyczne
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/sklep/wyprawa-sobieskiego-do-moldawii-w-1686-r
----··
Przykładowy rozdział książki: Wyprawa Sobieskiego do Mołdawii w 1686 r.
Srrs TREŚCI
6
ROZDZIAŁ III
MARSZ KU DUNAJOWI
Początek kampanii. - Przejście ciaśnin bukowińskich. - Zabezpieczenie traktu
i etapów. - Postój pod Pererytą. - Poselstwo o. Wierzchowskiego. - Zdrada ho­
spodara Kantemira. - Na polach Cecory. - Król w Jassach, uroczyste przyjęcie.
- Entuzjazm króla i decyzja ataku na tatarski Budziak. - Układy z księciem Wo­
łoszczyzny. - Stworzenie podstawy operacyjnej. - Wymarsz ku Bodziakowi.
- Kontakt z nieprzyjacielem. - Bitwa z Tatarami pod Pagułem 24.VIII. - W wą­
wozach Lopuszny. - Cofanie się wroga. - Susza, palenie traw i walka podjazdo­
wa. - Zmiana planu. - Przeprawa przez Prut. - Naprzeciw wojsk wołoskich. Nowe przeszkody. - Brak wieści spod Budy i z Wołoszczyzny. - Pod groźbą
głodu i rozstroju. - Rada wojenna pod Saratą l2.IX. - Załamanie się woli
królewskiej. - Decyzja odwrotu
ROZDZIAŁ
47
IV
ODWRÓT
Strategiczny kontrmarsz kuJassom.- Turcy na widowni.- Akcja pod Drinceni.
-Seraskier uchyla się od bitwy. - Przybycie pod Jassy. -Bez wiadomości i komu­
nikacji z krajem. -Manewry, narady, niepewności. - Pożar Jass 15.lX. i zniszcze­
nie podstawy operacyjnej. - Rada wojenna i projekt serecki. - Ewakuacja Jass
i marsz ku Wołoszczyźnie.- Spotkanie pod Poduł-Hoiei l9.lX.- W oczekiwaniu
bitwy. - Nad Seretem. - Nieprzewidziany manewr seraskiera. - Zagrożenie gra­
nic państwa i tyłów armii. - Między obawą a nadzieją. - Konieczność odwrotu.
- Przyczyny decyzji królewskiej. - Szlakiem olbrachtowych rycerzy. - Pere­
chowce 5.X. i rozbicie tatarskiej pogoni. - W granicach Polski. - Akcja kamieniecka. -Jej fiasko i zakończenie kampanii
-3
ROZDZIAŁ V
ZAKOŃCZENIE
Głosy o kampanii: Jana III, de Bethuna i Pallaviciniego.- Uwagi krytyczne.- Bra­
ki w planie strategicznym i w jego wykonaniu. - Przyczyny wewnętrzne. -Talent
seraskiera. - Skutki niepowodz.enia .
93
Książki historyczne
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/sklep/wyprawa-sobieskiego-do-moldawii-w-1686-r
Przykładowy rozdział książki: Wyprawa Sobieskiego do Mołdawii w 1686 r.
SPIS TREŚCI
ZALĄCZNIKł
DIARIUSZ KAMPANII W WOŁOSKIEJ ZIEMI 1686 R.
KRÓLEWICZA JAKUBA SOBIESKIEGO .
101
KOMPUT WOJSKAJKM-CI I RZPLTEJ
NA KAMPANIĘ W ROKU 1686 . . . . . . .
114
KOMPUT WOJSKA CUDZOZIEMSKIEGO ZACIĄGU
NA KAMPANII W WOŁOSZECH DO GRANIC
BUDZIAKU SAMEGO OD PRAWIONEJ W 1686 R.
121
MATERIAŁ ŹRÓDŁOWY, NA KTÓRYM OPARTO
OPIS OPERACJI WOJENNYCH 1686 R... . . . . . . . . . . .
123
MAPY
126
Książki historyczne
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/sklep/wyprawa-sobieskiego-do-moldawii-w-1686-r
Przykładowy rozdział książki: Wyprawa Sobieskiego do Mołdawii w 1686 r.
WSTĘP
dział Rzeczypospolitej w wojnie Ligi Świętej z Turcją u schyłku XVII w.
U nie
został dotąd w naszej literaturze historyczno-wojskowej należycie wy­
jaśniony.
Wojna, którą tak chlubnie rozpoczął król Jan III pod Wiedniem
w 1683 r. i której przez długie lata był głównym uczestnikiem, przedstawia się
nam w świetle dotychczasowych badań jako splot zdarzeń drugorzędnego zna­
czenia, przyćmionych blaskiem wiedeńskiego zwycięstwa, stojących nawet
poza czynami Podhajec, Chocimia, Lwowa i Żórawna z pierwszej wojny turec­
kiej. A przecież kampanie iwaniecka i bukowińska, wyprawy mołdawskie, ak­
cje oblężnicze pod Kamieńcem i obrona pogranicza ruskiego przed Tatarami
w latach 1683-1699 to działania oręża polskiego, które może nie były tak bły­
skotliwe jak tamte, zwłaszcza że dokonywały się na tle rozprzęgania się naszej
wojskowości, niemniej jednak zasługiwać powinny na większe zainteresowa­
nie już przez to, że przypadały na ostatnie lata największego naszego wodza
i jego zamierającego geniuszu. Dziejopis rejestrujący zarówno wydarzenia
świetne, jak małe i bolesne, utknąwszy w swoich studiach nad wojnami Sobie­
skiego przed tajemnicą lat pawiedeński ch, musiał nieraz zastanawiać się nad tą
nagłą przemianą sytuacji; niejednokrotnie zadawał sobie pytanie, co było przy­
czyną tak gwałtownego załamania się armii chocimska-wiedeńskiej i jej zwy­
cięskiego wodza, dlaczego reakcja społeczeństwa polskiego na militarny wysi­
łek 1683 r. nastąpiła tak szybko i jeszcze w tym samym pokoleniu. Niniejsza
praca 1 chce zająć się jedną z wypraw Sobieskiego w tym pawiedeńskim okresie
wojny tureckiej, tzw. kampanią mołdawską 1686 r. Przypada ona właśnie na
przełomowe lata wzlotu i upadku króla Jana, a tym samym jednoczy blaski
i cienie jego wojennego talentu. Może więc zbadanie genezy i przebiegu tej
niefortunnej wyprawy rzuci jakiś snop światła na powyższe zagadnienia; jeżeli
nie, to przynajmniej wypełni ono lukę w dziejach naszej wojskowości, gdyż
kampania ta nie była dotąd naukowo opracowana.
Książki historyczne
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/sklep/wyprawa-sobieskiego-do-moldawii-w-1686-r
Przykładowy rozdział książki: Wyprawa Sobieskiego do Mołdawii w 1686 r.
ROZDZIAŁ l
PLANYWOJENNE SOBIESKIEGO
Jan lll inicjatorem sprawy wschodniej. -Jego program wojenny po zwycięstwie wiedeńskim.
- Polskie plany strategiczne z wiosny 1684 r. - Pierwsza, nieudana próba ich urzeczywistnienia
w kampanii żwanieckiej 1684 r.- Nowy projekt wojenny Jana III z grudnia 1684 r. i jego wa­
rianty z 168S r. - Układy z Wiedniem o współdziałanie sojuszników. - Misja Lubomirskiego
do cesarza, memoriał królewski z 16.lX.168S r. i niepowodzenie starań. - Rada wojenna
z grudnia 168S r. i plan kampanii na rok następny.
W
yprawa polska do Mołdawii w 1686 r. nie była bynajmniej jakąś dorywczą
operacją wojenną, jak to się powszechnie przedstawia 1, dywersją popro­
wadzoną przez króla Sobieskiego dla odciążenia wojsk cesarskich walczących
z Turkarni na Węgrzech- poprzedziły ją bowiem kilkuletnie, mozolne przygoto­
wania, które swymi początkami sięgały jeszcze 1683 r. oraz najistotniejszych pla­
nów króla i Rzeczpospolitej. Zwycięstwo wiedeńskie z 12 września 1683 r. stwo­
rzyło, jak wiadomo, w sprawie tureckiej nową sytuację; wytrąciło z rąk sułtana
dotychczasową inicjatywę zaczepnego działania, oddało zaś ją Europie chrześci­
jańskiej, a przede wszystkim temu, który swą szablą i geniuszem głównie przy­
czynił się do zwycięstwa. W istocie nikt inny, jak tylko Sobieski, pozostając pod
wpływem antytureckich planów Batorego i Władysława IV, już nazajutrz po bi­
twie pierwszy rzucił hasło kontynuowania wojny aż do zupełnego wyparcia Tur­
ków z Europy; on pierwszy, ścigając rozgromionego nieprzyjaciela, rozpoczął na
Węgrzech dalsze kroki wojenne uwieńczone nowymi sukcesami (Parkany
i Ostrzyhom), dzięki którym alians polsko-cesarski nabrał charakteru zaczepne­
go, a po przyłączeniu się doń Wenecji w marcu 1684 r. przekształcił się w antytu­
recką Ligę Świętą, cel życia i marzeń naszego króla 2•
' Jonsac, H1st. de St. Jablonowski, Lipsk 1774, t. III, s. 3-26; Coyer, Hist. de f. Sobieski, tłum. Wilno
1852, t. l, s. 99, sq.; Salvandy, Hi st. de J. Sobieski, tłum. Lwów 1862, t. III, s. 125, sq.;J. Szujski, Dzieje
Polsk1, Kraków 1894, t. IV, s. 116, sq.; T. Morawski, Dzieje, Poznań 1877, t. IV, s. 94; A. Śliwiński, fan
Sobieski, Warszawa 1924, s. 292, sq.; T. Korzon, Dzieje wojen, Lwów 1923, t. III, s. 23, sq.; E. Kotłubaj,
Dzieje wojenne Polski, rkps w zbiorach Akademii Umiejętności, nr 1404, t. III, s. 525, sq.; Lengnich,
Gesch. d. pr. Landes, Gdańsk 1748, t. VIII, s. 259, sq., itd.
1
C. Chowaniec, Z dziejów pawiedeńskiej polityki fana III, [w:] "Przegląd Współczesny", 1929 r., nr 89,
Książki historyczne
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.