Kresomózgowie i międzymózgowie

Zarys budowy układu
nerwowego
Biologiczne podstawy zachowania
KFZiE PŁ
2009/10
Zarys budowy układu nerwowego
I. Sprawdzian z lab. 6.
II. Konwersatorium z zagadnień bieżących:
1/ struktura układu nerwowego – główne podziały;
2/ neuron - budowa i funkcje;
3/ mielina i typy włókien nerwowych - funkcjonalne konsekwencje
zróżnicowania;
4/ zwoje, sploty, jądra, drogi nerwowe;
5/ nerwy rdzeniowe i czaszkowe - budowa odcinka przyrdzeniowego
nerwu obwodowego;
6/ sploty nerwowe;
7/ tkanka glejowa, płyn mózgowo-rdzeniowy, opony rdzeniowe i
mózgowe;
8/ budowa zewnętrzna rdzenia kręgowego.
III. Ćwiczenia tablicowe – przegląd foliogramów (slajdów/.
IV. Ćwiczenia praktyczne:
1/ przegląd preparatów mokrych i mikroskopowych; 2/ historia
badań UN – film (opcjonalnie).
Układy nerwowe
Zwoje
(parzyste)
Połączenia:
• wzdłużne
- konektywy
• poprzeczne - komisury
Zwojowe
typu
drabinkowatego
Zwój nerwowy Aplysii
Można
policzyć
na palcach
neurony
i każdemu
nadać imię
Kandel: The Brain. Sci. Amer.
Mózgowie: kręgowce
Cewkowaty
układ nerwowy
Sci.Amer. 1977
Mózgowie: kot, ptak, żaba
www.uoguelph.ca
Neurony
Typowy neuron – taki jaki nie istnieje
http://www2.cedarcrest.edu/academic/bio/hale/bioT_EID/
Neurony
czyli podstawowe typy neuronów
http://static.howstuffworks.com/gif/brain-neuron-typ... /
Neurony
Typowe neurony spośród kilku
tysięcy typowych neuronów
http://www.mind.ilstu.edu/curriculum/neurons_intro/imgs/neuron_types.gif
Neurony w
kolumnach
korowych
http://www.alzheimer.ca/english/alzheimer_brain_mini_site/
http://domino.watson.ibm.com/comm/pr.nsf/pages/rscd.neurons_picb.html/
/NeuronsInAColumn1.bmp
Glej
Podstawowe typy
komórek glejowych w OUN
A jeszcze jest
glej obwodowy
http://www.dmacc.edu/instructors/rbwollaston/Nervous_system/neuroglia_of_CNS.gif
Mielina
Mielina ośrodkowa i obwodowa
Zarzycki: Histologia zw. domowych i człow. oraz Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii
Włókna nerwowe i mielina
Typy aksonów (włókien nerwowych) w zależności od budowy osłonek
Przewodzenie pobudzenia w komórce zależności od budowy aksonu
bez osłonki
nagie
osłonięte komórką glejową lub jej wytworami - mieliną
bezrdzenne
rdzenne
ośrodkowe
rdzenne
obwodowe
bezmielinowe
mielinowe
przewodzą wolno, w sposób ciągły,
z dekrementem - stratami zanikaniem
przewodzą szybko, w sposób
skokowy,
bez strat
Włókna nerwowe - typy wg E-G i L-H
Klasyfikacja i własności aksonów w zależnośći od budowy i funkcji
za to też Nobel dla Erlangera i Gassera (1944)
Neurylemma -1m; Mielina - 3 m,
Międzywęźle - 50-1000 m,
Osłonka/Akson - 0,6-1,0
Typ E-G
Erlanger Gasser
Typ L-H
Lloyd Hunt
Średnica
[m]
Szybkość
[m/s]
Mielina
Wrażliwość
na hipoksję
Wrażliwość
na
znieczulenie
Funkcja
czuciowa
Funkcja
ruchowa
Specyfika
A
I a, b
12-20
70120
+
+++
-
+
+
motoneuron alfa,
wrzecionka
A
II
5-12
30-70
+
+++
-
+
A
-
3-6
15-30
+
+++
-
+
motoneuron gamma
A
III
2-3
12-30
+
++
+
+
ciepło,
zimno, ból
B
-
1-3
3-15
+
++
++
+
przedzwoj.
autonom.
Cs
-
0,31,3
0,72,3
-
+
+++
+
zazwojowe
sympat.
Cdr
IV
0,41,2
0,52,0
-
-
+++

korzonek
grzbiet
+
somatosensoryczne
Synapsa
Neuronalny matrix
albo
Miliony krosien
wg Sherigtona
Często wylicza się, że
możliwości połączeń miedzy
neuronami jest więcej niż
atomów we wszechświecie.
Na szczęście nie wszystkie
się realizują
Mózgowie człowieka
ułożone
precyzyjnie z:
• 10111012
neuronów
• i 50  więcej
gliocytów
Na początek trzy pęcherzyki
IVb
III
IVb
IV
III
II
II
IVa
III
IIb
IIc
IVa
II
IIb
IIa
IIa
I
I
I
Mózgowie
kręgowców
Od ryby
do konia
- jak
formowały się
pęcherzyki
mózgowia
Nason, Dehaan: Świat biologii
Mózgowie
kręgowców
Od ryby
do kota
(dla odmiany)
- jak
formowały się
pęcherzyki
mózgowia
Encyklopedia szkolna Biologia
Komory mózgowia
x
Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii
Komory mózgowia
Z zewnątrz
trójwarstwowa
torebka
Opony:
• Twarda
• Pajęcza
• Miękka
5
3
2
1
4
Płyn
mózgowordzeniowy
Netter: Atlas anatomiic
Bariera
hematoencefaliczna
Netter: Atlas anatomii
Mózgowie - najważniejsze części
Rdzeń
kręgowy
Mózgowie
Przodomózgowie
Śród
-mózgowie
Kresomózgowie
Międzymózgowie
Śród
-mózgowie
Półkule mózgu
Wzgórzo
-mózgowie
Śród
-mózgowie
Mózg
Jądra
podstawy
mózgu
Wzgórze
oraz
Podwzgórze
Tyłomózgowie
Wtórne
Tyłomózgowie
Most
Móżdżek
Rdzeń
kręgowy
Rdzeniomózgowie
Rdzeń
kręgowy
Rdzeń
przedłużony
Rdzeń
kręgowy
Pień mózgu oraz Móżdżek
(w pniu: Pokrywa, Nakrywka, Konary
mózgu
tu m.in. Twór siatkowaty)
Rdzeń
kręgowy
UN człowieka
- karykatura
• XX
Struktura
w krzywym
zwierciadle
Tylko co najważniejsze
Małgorzata Scheiki i Piotr Laszczyca
Mózgowie – przekrój strzałkowy
•
•
Rzut boczny
i przekrój strzałkowy
Mózgowie – przekrój strzałkowy
•
Części układu limbicznego
Rdzeń kręgowy
Bruzdy …
Szczelina …
Sznury …
Rogi i słupy …
Pola korzonkowe
Korzonki …
Segmenty = neuromery
Koński ogon
Nic końcowa
Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii
Rdzeń
kręgowy
Netter: Atlas anatomii
Rdzeń
kręgowy
Netter: Atlas anatomii
Rdzeń
kręgowy
Netter: Atlas anatomii
Rdzeń kręgowy
xxxx
Jak się robią nerwy …
Dwa korzonki: grzbietowy i brzuszny
Wspólny pień nerwu
Pięć gałązek:
grzbietowa
brzuszna
dooponowa
łącząca szara
łącząca biała
Dwa zwoje
międzykręgowy
przykręgowy
i bardzo logicznie
poukładane neurony
(somatotopia,
bez zapętleń)
Jak się robią nerwy …
Dwa korzonki: grzbietowy i brzuszny
Wspólny pień nerwu
Pięć gałązek:
grzbietowa
brzuszna
dooponowa
łącząca szara
łącząca biała
Dwa zwoje
międzykręgowy
przykręgowy
i bardzo logicznie
poukładane neurony
(somatotopia,
bez zapętleń)
Jak się robią nerwy …
Dwa korzonki: grzbietowy i brzuszny
Wspólny pień nerwu
Pięć gałązek:
grzbietowa
brzuszna
dooponowa
łącząca szara
łącząca biała
Dwa zwoje
międzykręgowy
przykręgowy
i bardzo logicznie
poukładane neurony
(somatotopia,
bez zapętleń)
Nerwy
czaszkowe
I
„Nerw węchowy”
= opuszka mózgu = paleocortex
II „Nerw wzrokowy”
= odsznurowanie
międzymózgowia
III Nerw okoruchowy
IV Nerw bloczkowy
V Nerw trójdzielny
VI Nerw odwodzący
VII Nerw twarzowy
VIII Nerw ślimakowo-przedsionkowy
IX Nerw językowo-gardłowy
X Nerw błędny
XI Nerw dodatkowy
XII Nerw podjęzykowy
Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii
Nerwy czaszkowe
CZUCIOWE
RUCHOWE
PRZYWSPÓLCZULNE
I „N. węchowy”
= opuszka mózgu
= paleocortex
II „N. wzrokowy”
= odsznurowanie
międzymózgowia
III N. okoruchowy
IV N. bloczkowy
VI N. odwodzący
ruchy gałki ocznej
VII N. twarzowy
IX N. językowo-gardłowy
X N. błędny
pot, śluzy,
soki trawienne,
krążenie, oddychanie,
perystaltyka
V
V N. trójdzielny
VII N. twarzowy
XII N. podjęzykowy
mimika i mowa
żucie
III N. okoruchowy
tęczówka i soczewka
N. trójdzielny
dotyk
VIII N. ślimakowoprzedsionkowy
słuch, równowaga
VII N. twarzowy
XI N. dodatkowy
postawa
IX N. językowo-gardłowy
X N. błędny
smak i czucie trzewne
Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii