Małgorzata Budyta-Budzyńska

Małgorzata Budyta-Budzyńska
Strategie adaptacyjne Polaków na Islandii w czasie kryzysu
finansowego 2008-2010
Wiadomości z Islandii, jakie można było przeczytać w prasie polskiej do października
2008 rok, były dość skąpe i nieliczne. Pojawiały się w kontekście cudu gospodarczego, jaki
miał miejsce w ostatnich latach na wyspie, a po 2006 roku były związane z otwarciem
islandzkiego rynku pracy dla obywateli polskich, co skutkowało kilkunasto tysięczną polską
emigracją na wyspie. Do jesieni 2008 roku Islandia opisywana była jako raj na ziemi, kraj
dobrobytu, o bardzo wysokim poziomie życia. Sytuacja zmieniła się w październiku 2008
roku, wiadomości z Islandii w mediach światowych od tego czasu jest znacznie więcej i
zostały zdominowane przez islandzki kryzys gospodarczy. W Polsce pojawiły się też
informacje o tym, jak radzą sobie Polacy na coraz trudniejszym islandzkim rynku pracy.
W artykule opisano źródła i fazy kryzysu islandzkiego oraz zrekonstruowano na
podstawie badań socjologicznych strategie adaptacyjne polskich imigrantów w tym czasie. Są
one różne i zależą od kompetencji językowych i kulturowych imigrantów, od wyuczonego
zawodu, a przede wszystkim od motywów wyjazdu i planów na przyszłość. Generalnie,
Polacy na Islandii, mimo większego wśród nich niż wśród Isalndczyków bezrobocia, nieźle
sobie radzą, paradoksalnie wielu z nich mniej od autochtonów odczuło załamanie
gospodarcze, głównie z powodu bardzo tradycyjnych zachowań ekonomicznych.
Strategie adaptacyjne w czasie kryzysu ekonomicznego w kraju przyjmującym mogą być
wskaźnikiem odnalezienia się imigranta w obcym środowisku społecznym i na obcym rynku
pracy. Kryzys powoduje, że gorzej radzą sobie niemal wszyscy, ale szczególnie dotyka
imigrantów, bo zaczyna się ostra rywalizacja o pracę, państwo obcina rozmaite dotacje, w
tym na programy pomocowe dla imigrantów, większość - wcześniej akceptująca obecność
przybyszów - zaczyna być wobec nich wyraźnie niechętna. Co w takiej sytuacji robią
imigranci? Wracają do kraju? Przejeżdżają gdzie indziej? Próbują przetrwać na zasiłku lub
korzystając ze wsparcia opieki społecznej? Z trudem, ale odnajdują się w nowej sytuacji? Czy
może radzą sobie całkiem nieźle? Czy podzielają problemy większości, czy problemy
imigrantów w czasie kryzysu są całkiem inne, swoiste tylko dla imigrantów? Artykule
przedstawiono krótki opis islandzkiego kryzysu i analizę strategii adaptacyjnych polskich
imigrantów w czasie załamania finansowego na wyspie.