ochrona praw pasażerów linii lotniczych w unijnym prawodawstwie
Transkrypt
ochrona praw pasażerów linii lotniczych w unijnym prawodawstwie
OCHRONA PRAW PASA ERÓW LINII LOTNICZYCH W UNIJNYM PRAWODAWSTWIE Od 17 lutego 2005 roku obowi zuj w Polsce (oraz na terenie pozostałych pa stw członkowskich Unii Europejskiej) nowe przepisy reguluj ce prawa pasa era w ruchu lotniczym. Dotycz one m.in. sytuacji odmowy przyj cia na pokład, odwołania lotu lub jego znacznego opó nienia. Regulacja ta, oparta na rozporz dzeniu WE nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady, nie ma na razie oficjalnego polskiego tłumaczenia. Poni szy artykuł przybli a tre tych przepisów, które m.in. okre laj odpowiedzialno przewo nika, bez wzgl du na to, czy lot, z którego korzysta pasa er, jest lotem rejsowym czy czarterowym, czy bilet został kupiony bezpo rednio u przedstawiciela linii lotniczych czy w biurze podró y, a tak e zawiera krótkie omówienie innych aktów prawnych zwi zanych z tematyk praw pasa erów na terenie Unii Europejskiej. Na wst pie nale y zaznaczy , e podstawowymi aktami prawnymi, reguluj cymi kwestie praw pasa erów linii lotniczych w Unii Europejskiej, s : • Rozporz dzenie Rady (WE) nr 2027/ 97 z dnia 9 pa dziernika 1997 roku w sprawie odpowiedzialno ci przewo nika lotniczego z tytułu przewozu lotniczego pasa erów i ich baga u (dawniej: w sprawie odpowiedzialno ci przewo nika lotniczego z tytułu wypadków lotniczych), • Rozporz dzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 1 1 lutego 2004 roku ustanawiaj ce wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasa erów w przypadku odmowy przyj cia na pokład albo od wołania lub du ego opó nienia lotów, uchylaj ce rozporz dzenie (EWG) nr 295/91. Warto przy tym wspomnie , e kwestia ochrony praw pasa erów linii lotniczych była przedmiotem komunikatu Komisji z dnia 21 czerwca 2000 roku, skierowanego do Parlamentu Europejskiego oraz Rady, w którym Komisja przedstawiła swoje propozycje, maj ce zwi kszy gwarancje prawne dla pasa erów, w szczególno ci w nast puj cym zakresie: • umo liwienie pasa erom, których lot został opó niony, kontynuowania podró y, • stworzenie nowych uprawnie dla pasa erów poprzez ustanowienie minimum wymogów dla umów w podró ach lotniczych, • zagwarantowanie pasa erom prawa do pełnej informacji, umo liwiaj cej dokonywanie przemy lanych decyzji, co do wyboru przewo nika. Podobne cele zostały wyszczególnione w Uchwale Rady z dnia 2 pa dziernika 2000 r. w sprawie praw pasa erów linii lotniczych, b d cej w istocie list najpilniejszych zagadnie do uregulowania. Zobowi zania przewo nika Pierwsze z przytoczonych na wst pie rozporz dze - rozporz dzenie Rady (WE) nr 2027/97 okre la zobowi zania wspólnotowych przewo ników lotniczych w zakresie ich odpowiedzialno ci z tytułu szkód poniesionych przez pasa erów podczas wypadków lotniczych, ich mierci b d zranienia, jak równie z tytułu utraty lub zniszczenia baga u. Rozporz dzenie implementuje w cało ci konwencj w sprawie ujednolicenia niektórych zasad odnosz cych si do mi dzynarodowego przewozu lotniczego, podpisan w Montrealu 28 maja 1999 roku, ustanawiaj c ogólne zasady odpowiedzialno ci z tytułu wypadków w mi dzynarodowym transporcie lotniczym. Zgodnie z postanowieniami konwencji nie ma górnej granicy odpowiedzialno ci przewo nika za szkod doznan przez pasa era w wyniku wypadku lotniczego b d w razie jego mierci. Ponadto przewo nik jest zobowi zany dostarczy pasa erom pisemn informacj odno nie jego odpowiedzialno ci z tytułu zranienia pasa era lub jego mierci, utraty lub zniszczenia baga u, jak równie z tytułu szkód poniesionych przez klienta w wyniku ewentualnego opó nienia lotu. Zasady udzielania odszkodowa Rozporz dzenie (WE) nr 261/2004 ma zastosowanie do pasa erów wylatuj cych z portu lotniczego znajduj cego si na terenie pa stwa członkowskiego oraz do pasa erów wylatuj cych z pa stwa nienale cego do Unii Europejskiej do portu lotniczego na terenie pa stwa członkowskiego. Rozporz dzenie stosuje si pod warunkiem, e pasa er ma potwierdzon rezerwacj na dany lot, a tak e stawi si do odprawy z odpowiednim wyprzedzeniem, w czasie wskazanym uprzednio na pi mie przez przewo nika lub jego agenta/biuro podró y, a w razie, gdy brakuje takiego wskazania - nie pó niej ni 45 minut przed planowanym czasem odlotu. Rozporz dzenie stosuje si w razie odmowy przyj cia pasa era na pokład wbrew jego woli, odwołania lotu lub jego opó nienia. Nie stosuje si do pasa erów podró uj cych gratis lub na preferencyjnych warunkach cenowych, które nie s dost pne dla ogółu potencjalnych podró nych. Poszczególne prawa przyznane pasa erom zostały omówione poni ej: Odmowa przyj cia pasa era na pokład Zgodnie z art. 4 rozporz dzenia, je li przewo nik przypuszcza, e b dzie zmuszony do odmowy przyj cia pasa erów na pokład, najpierw wzywa ochotników, maj cych rezerwacj na dany lot, do rezygnacji z niej w zamian za okre lone korzy ci. Je li oka e si , e liczba takich ochotników jest niewystarczaj ca, by umo liwi pozostałym pasa erom wej cie na pokład, przewo nik mo e wbrew woli pasa erów odmówi ich przyj cia (na pokład), w zamian za okre lone odszkodowanie. Przewo nicy udzielaj pierwsze stwa osobom o ograniczonych mo liwo ciach ruchowych oraz osobom im towarzysz cym. W razie odwołania lotu lub odmowy przyj cia na pokład pasa erowie maj prawo do: • zwrotu kosztów biletu w terminie 7 dni lub biletu powrotnego do miejsca, z którego przylecieli („miejsce pierwszego wylotu"), lub biletu na innej trasie, w porównywalnych warunkach transportowych, do planowego miejsca przylotu (art. 8); • bezpłatnej opieki, w tym posiłków, napojów, noclegu w hotelu, transportu pomi dzy lotniskiem a hotelem, dwóch rozmów telefonicznych, faksu, poczty elektronicznej (art. 9); • wypłaty odszkodowania (z wył czeniem wypadku odwołania lotu i poinformowania o tym fakcie pasa erów, z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem lub w razie poinformowania pasa erów z wyprzedzeniem krótszym ni dwa tygodnie wraz z za oferowaniem biletu na innej trasie przelotu do planowanego miejsca przylotu) w nast puj cej wysoko ci: • 250 euro dla lotów na trasie nie dłu szej ni 1 500 km, • 400 euro dla lotów wewn trzunijnych na trasie dłu szej ni 1500 km lub lotów na innych trasach powy ej 1500 km, ale nie dłu szych ni 3500 km; • 600 euro dla pozostałych lotów. Opó nienia Zgodnie z art. 6 rozporz dzenia, w razie: • dłu szego ni dwie godziny opó nienia lotu na trasach poni ej 1500 km, • opó nienia minimum trzygodzinnego na trasach wewn trzunijnych dłu szych ni 1500 km lub na ka dej innej trasie dłu szej ni 1500 km i krótszej ni 3500 km, • w razie opó nienia, o co najmniej cztery godziny na pozostałych trasach, pasa erom przysługuje prawo do darmowych posiłków i napojów, dwóch bezpłatnych telefonów, dost pu do faksu lub poczty elektronicznej. W razie, gdy oczekiwany czas odlotu przypada na nast pny dzie po pierwotnie planowanym dniu odlotu, przewo nik zapewnia nocleg i transport z lotniska do miejsca noclegu. W sytuacji, gdy opó nienie wynosi, co najmniej 5 godzin - pasa erom przysługuje prawo do zwrotu pełnej ceny biletu i ewentualnie prawo do bezpłatnego biletu powrotnego do miejsca pierwszego wylotu. Inne prawa pasa era W razie umieszczenia pasa era w klasie ni szej ni ta, na jak został zakupiony bilet, pasa erom przysługuje zwrot w terminie 7 dni nast puj cych kwot: • 30% ceny biletu dla lotu na trasie nie dłu szej ni 1500 km, • 50% ceny biletu w przypadku wszystkich lotów wewn trzunijnych na trasach dłu szych ni 1500 km (z wył czeniem lotów pomi dzy pa stwami członkowskimi a francuskimi terytoriami zamorskimi) i w przypadku wszelkich innych lotów na trasach o długo ci pomi dzy 1500 km a 3500 km, • 75% ceny biletu dla wszelkich innych lotów, w tym lotów pomi dzy pa stwami członkowskimi a francuskimi terytoriami zamorskimi. Ponadto przewo nik jest zobowi zany do umieszczenia przy stanowisku odprawy czytelnej, pisemnej informacji o nast puj cej tre ci: „W razie odmowy przyj cia na pokład albo odwołania lotu lub jego opó nienia, o co najmniej dwie godziny, prosz zgłosi si do stanowiska odprawy po informacje o przysługuj cych Panu/Pani prawach, w szczególno ci prawie do odszkodowania i pomocy". Adam Kaminski Specjalista ds. prawnych Centrum Euro Info w Białymstoku