Galicyjska Gazeta Lekarskiej nr 2/109

CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
W NUMERZE M.IN.
• Relacja z XXV Okrêgowego Zjazdu Lekarzy w Przemyœlu, w tym:
– wyst¹pienia zjazdowe przewodnicz¹cego ORL, Rzecznika i przewodnicz¹cego OSL
– sprawozdanie przewodnicz¹cego Okrêgowej Komisji Rewizyjnej
– sprawozdanie Skarbnika
– Preliminarz na 2009 rok
– uchwa³y i wnioski
– frekwencja naszych delegatów
na Zjazdach w V kadencji
• Prof. Micha³ Kulesza o wniosku
Rzecznika Praw Obywatelskich
w sprawie obligatoryjnej przynale¿noœci do izb lekarskich
• Wywiad z prof. Tomaszem Machem, kierownikiem Katedry i Kliniki Gastroenterologii, Hepatologii
i Chorób ZakaŸnych
• Rzut oka na stan szarlatanerii
medycznej w Polsce
• Wizyta w MONAR-ze
• „Zielona Ksiêga” Komisji Europejskiej nie budzi entuzjazmu
• Relacja z IV Zimowych Igrzysk
Sportowych Lekarzy w Zakopanem
• Liczne apele o odpis podatkowy
(m.in. na rzecz dr Andrzeja Nabzdyka i dr. Jerzego Trybusa)
• Z kart historii – sylwetka zapomnianego lekarza, rektora i premiera, prof. med. Juliana Nowaka
Fot. na okładce: Mariusz Janikowski
– Zamek w Krasiczynie
Szanowne Koleżanki,
Szanowni Koledzy,
Zmar³ profesor Zbigniew Religa. By³ wspania³ym lekarzem,
pionierem przeszczepów serca w Polsce, twórc¹ polskiej szko³y
kardiochirurgii. Dzielnie zmaga³ siê ze œmierteln¹ chorob¹. Mia³
te¿ ambicje polityczne. Jako minister zdrowia próbowa³ reformowaæ system ochrony zdrowia, a w³aœciwie system jego finansowania. Na tym polu, niestety, nie odniós³ sukcesu. Dlaczego? Jako
praktykuj¹cy lekarz zna³ wszystkie uwarunkowania i s³abe punkty systemu. Myœlê, ¿e przeszkodzi³a mu w tym w³aœnie polityka, bo
nie chcia³ naruszaæ pewnych spo³ecznych tabu, których likwidacja skutkowa³aby spadkiem g³osów wyborców partii, do której siê
przypisa³.
Do takiego tabu nale¿y np. wspó³p³acenie chorych za us³ugi
medyczne, praktykowane w wielu krajach, w tym równie¿ w pobliskich Czechach. Powiedzenie „p³acê sk³adkê, wiêc mi siê nale¿y” mo¿na nierzadko us³yszeæ w lekarskich gabinetach. Najczêœciej zreszt¹ mówi¹ tak ci, którzy p³ac¹ niskie sk³adki na KRUS
lub za których zani¿one sk³adki p³aci bud¿et. Dop³acaj¹ do tych
osób np. lekarze pracuj¹cy z koniecznoœci na wielu etatach, p³ac¹c w ka¿dym miejscu zatrudnienia odrêbne sk³adki.
Kolejnym tabu omijanym przez wszystkie ekipy rz¹dowe od
20 lat jest stworzenie koszyka œwiadczeñ gwarantowanych. Ekipa
profesora Religi stworzy³a spis procedur medycznych, który koszykiem nie jest, bo obejmuje wszystkie procedury, ale nie zawiera ich wyceny. Skoro nie ma koszyka, to nie bêdzie te¿ alternatywnych ubezpieczeñ, bo ¿adna firma ubezpieczeniowa nie stworzy
pakietu œwiadczeñ nie znaj¹c ich ceny. Tak¿e szpitale nie przestan¹ generowaæ d³ugów, je¿eli bêd¹ zmuszane do wykonywania procedur wycenionych poni¿ej kosztów – i to bez wzglêdu na
organ za³o¿ycielski czy w³aœcicielski. Profesor Religa wierzy³, ¿e
razem ze wzrostem gospodarczym coraz wiêcej pieniêdzy bêdzie
przeznaczane na ochronê zdrowia, a wiêc i lekarze bêd¹ wiêcej
zarabiali. Ta wiara w samoistn¹ poprawê powodowa³a, ¿e profesor z niechêci¹ odnosi³ siê do protestów pracowniczych. Tymczasem uzyskane przez lekarzy podwy¿ki zosta³y, powiedzmy to jasno
wymuszone, g³ównie przez dzia³ania OZZL, a nie dane z dobrego
serca.
Brak rozwi¹zania tych fundamentalnych zagadnieñ spowoduje, ¿e wszelkie dzia³ania kolejnych ekip ministerialnych bêd¹
tylko kosmetyk¹, a nie realn¹ reform¹, zw³aszcza ¿e mamy do czynienia obecnie miast wzrostu gospodarczego, optymistycznie mówi¹c ze stagnacj¹.
Ale je¿eli gdzieœ jest Ÿle, to musz¹ byæ winni. Najlepiej, ¿eby
to byli lekarze. Aktywnoœæ i spektakularne dzia³ania organów œcigania utwierdzaj¹ mnie w przekonaniu, ¿e ta teza nadal bliska
jest sercu w³adzy. Gdy wreszcie upadnie, bêdziemy o krok bli¿ej
do normalnoœci. Tego ¿yczê wszystkim Kole¿ankom i Kolegom.
Jan Kowalczyk
1
1
2
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
AKTUALNOŒCI
Zmar³ prof. Zbigniew Religa
Zmar³ profesor Zbigniew Religa. Wybitny kardiochirurg, pionier transplantacji serca w Polsce,
by³y rektor Œl¹skiej Akademii Medycznej, by³y senator i pose³ Rzeczypospolitej, Marsza³ek Senior
Sejmu VI kadencji, Minister Zdrowia w latach 2005-2007, odznaczony Orderem Or³a Bia³ego.
Lista funkcji, które piastowa³, jest znacznie d³u¿sza i wymieniamy tu tylko najwa¿niejsze. Lista
natomiast zas³ug Profesora jest nie do przytoczenia, bo ka¿de uratowane ¿ycie – a by³o tych przypadków tysi¹ce – musia³oby tu zostaæ przypomniane. Mo¿e jednak napiszmy przynajmniej, ¿e by³ twórc¹ pierwszego polskiego programu mechanicznego wspomagania kr¹¿enia z wykorzystaniem sztucznych komór; ¿e by³ inicjatorem pierwszych w kraju zabiegów we wstrz¹sie kardiogennym i przewlek³ej zatorowoœci p³ucnej.
Odszed³ wybitny Polak, i to odszed³ w sposób tak dalece normalny, ¿e a¿ niezwyk³y. Nie kry³
swojej choroby. Powiedzia³ o niej otwarcie, publicznie, bo nie chcia³ ludziom – jak to sam okreœli³ –
wciskaæ kitu. Pokaza³ te¿ w mediach swoj¹ wyniszczon¹ chemioterapi¹ twarz. Powiedzia³ otwarcie,
¿e nie boi siê œmierci, boi siê bólu. Œmieræ – jak j¹ okreœli³ – to sen, tyle ¿e wieczny. Mocno zabrzmia³y w Jego ostatnich wywiadach zdania, ¿e szpital, jako jej miejsce, to koszmar, kilkuosobowa sala,
zero intymnoœci; ¿e nieudzielenie pacjentowi informacji o chorobie nowotworowej to zbrodnia;
¿e rozumie samobójstwo, ale jest zdeklarowanym przeciwnikiem eutanazji, bo podstawowym obowi¹zkiem lekarza jest przed³u¿anie ¿ycia ludzkiego, a nie jego skracanie.
I na koniec, ju¿ wœród nas nieobecny, zamiesza³ w ¿yciu publicznym ¿¹daniem œwieckiego charakteru swojego pogrzebu. Ca³e ¿ycie by³ cz³owiekiem niewierz¹cym – i takim odszed³. W katolickim spo³eczeñstwie, tak swoim ¿yciem, jak i œmierci¹ potwierdzi³, ¿e ateista mo¿e byæ kimœ uczciwym, godnym szacunku. Nada³ tej postawie prawo obywatelstwa.
¯egnamy Profesora Zbigniewa Religê z uczuciem g³êbokiego smutku. Spo³ecznoœæ lekarska
w Polsce utraci³a swego najwybitniejszego przedstawiciela.
Konstanty Radziwi³³
– prezydentem elektem
Sta³ego Komitetu Lekarzy Europejskich
Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej dr Konstanty Radziwi³³ zosta³ 14 marca 2009 r. na posiedzeniu w Pradze jednog³oœnie wybrany prezydentem
elektem Sta³ego Komitetu Lekarzy Europejskich
(Comite Permanent des Médicins Européens –
CPME), skupiaj¹cego organizacje medyczne
wszystkich krajów UE. Kadencja nowego prezydenta obejmuje lata 2010-2011. Polska posiada
w CPME status kraju stowarzyszonego.
CPME to najwiêksza unijna organizacja lekarska. Do jej zadañ nale¿y promowanie najlepszych standardów kszta³cenia specjalizacyjnego,
przygotowywanych na jej zlecenie przez towarzystwa naukowe; rekomendowanie procedur dotycz¹cych swobodnego przep³ywu lekarzy miêdzy krajami UE oraz uznawania dyplomów; opra2
cowywanie danych zbieranych w poszczególnych
krajach nt. nasycenia specjalistami; opiniowanie
zagadnieñ dotycz¹cych kwestii etyki lekarskiej,
kszta³cenia ustawicznego, telemedycyny itp. Swoje opinie, opracowywane przez ekspertów kilku
Komitetów specjalistycznych CPME przedstawia
Parlamentowi Europejskiemu, dla którego opiniuje tak¿e propozycje legislacyjne dotycz¹ce ochrony zdrowia.
Wybór lekarza z nowego kraju cz³onkowskiego na szefa presti¿owej organizacji europejskiej
postrzegany jest jako sukces Polski. Gratulujemy zatem Prezesowi, maj¹c nadziejê, ¿e wpadnie czasem do Krakowa. Sta³e Biuro CPME mieœci siê w Brukseli.
392 mln „oszczêdnoœci”
W ramach programu oszczêdnoœciowego rz¹du z bud¿etu Ministerstwa Zdrowia wynosz¹ce-
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Przyjmowanie materia³ów do n-ru zakoñczono 30 marca 2009
go 4,6 mld z³ zdjêto 392 miliony. Najwiêksze
„oszczêdnoœci” dotycz¹ inwestycji (300 mln)
i procedur wysokospecjalistycznych – 52 mln
(przeszczepy, dializy, skomplikowane zabiegi leczenia rzadkich chorób), których koszt ma teraz
pokrywaæ NFZ. Jeœli wzi¹æ pod uwagê skutki kryzysu w postaci mniejszej œci¹galnoœci sk³adek
oraz wzrostu cen leków w wyniku niekorzystnych
kursów walut, sytuacja rysuje siê nieweso³o. Protestuj¹ zw³aszcza transplantolodzy.
Lepsze s¹ wiadomoœci „lokalne”. MZ bowiem
obiecuje, ¿e œrodki na remont Szpitala Dzieciêcego w Prokocimiu oraz budowê nowego Szpitala Uniwersyteckiego zostan¹ przekazane w minimalnie ograniczonej wielkoœci.
Choroby nowotworowe
w Polsce
Specjaliœci z Zak³adu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii im. M. Sk³odowskiej-Curie w Warszawie przedstawili stan na
koniec 2006 roku. Zachorowa³o w nim na choroby nowotworowe 126 tys. osób, zmar³o 91,5 tys.
osób.
Mê¿czyŸni najczêœciej zapadaj¹ na raka p³uc
(24%), na drugim miejscu jest rak jelita grubego
(12%), dalej prostata (11%), pêcherz moczowy
(6%), ¿o³¹dek (5%). Kobiety natomiast choruj¹
na raka: piersi (22%), jelita grubego (11%), p³uc
(8%), trzonu macicy (7%), jajników (5%) szyjki
macicy (5%).
Nieco odmiennie kszta³tuj¹ siê wskaŸniki
œmiertelnoœci. Wœród mê¿czyzn jej przyczyn¹ a¿
w 33% jest rak p³uc, pozosta³e choroby nowotworowe z wyj¹tkiem raka jelita grubego i ¿o³¹dka odnotowuj¹ spadek œmiertelnoœci. Natomiast
wœród kobiet radykalnie zmala³y wskaŸniki œmiertelnoœci na raka p³uc (13% wobec wspomnianych
22% zachorowalnoœci) i raka szyjki macicy (5%,
choæ tu akurat na tle europejskim, gdzie chorobê
tê leczy siê niemal ca³kowicie, s¹ to wskaŸniki
kompromituj¹ce).
W raporcie po raz pierwszy w Polsce przedstawiono tak¿e wskaŸniki tzw. prze¿yæ 5-letnich
i d³u¿szych. S¹ one dramatycznie niskie jeœli chodzi o raka p³uc (mê¿czyŸni – 9,6%; kobiety –
AKTUALNOŒCI
14,7%); Ÿle te¿ rokuje rak jelita grubego (mê¿czyŸni – 37,7%; kobiety – 40,3). Najwiêcej prze¿yæ powy¿ej 5 lat u kobiet rokuje rak piersi (72%)
i trzonu macicy (74,2%); u mê¿czyzn rak prostaty (52,6%) i rak j¹dra (86%). WskaŸników porównawczych z krajami UE nie przedstawiono.
Drogocenne wyk³ady
619 tys. z³ w ci¹gu 2 lat zarobi³ na szkoleniach wczesnego rozpoznawania raka dla lekarzy rodzinnych prof. Janusz Meder, kierownik
jednej z klinik Centrum Onkologii w Warszawie,
400 tys. jeden z jego wspó³pracowników. Rzecz
prowadzi³a firma Kszta³cenia Ustawicznego
„Lancet”, program szkoleñ zatwierdza³a Rada do
Zwalczania Chorób Nowotworowych, z udzia³em
m.in. szefa Centrum Onkologii oraz prof. Medera i innych osób uczestnicz¹cych w przetargach.
Wg NIK œrednia pensja w Centrum Onkologii wynosi 6 tys. z³. Zbulwersowany wysokoœci¹ kwot
b. wiceminister zdrowia dr Andrzej W³odarczyk
zleci³ kontrolê wydatków, a wiceminister Marek
Twardowski j¹ kontynuowa³.
W portalu „rynekzdrowia.pl” profesor wyjaœnia, ¿e by³a to kwota brutto, ¿e s¹ w niej koszty
delegacji, slajdy, skrypty i podatki, po czym zainteresowanie swoj¹ ga¿¹ t³umaczy zawiœci¹ kolegów. Nie to jednak bulwersuje, ani zdanie, ¿e
„atakuj¹ nas moraliœci”, ani nawet wysokoœæ zarobków. Niesmakiem napawa porównywanie
kosztów szkoleñ z nak³adami na leczenie onkologiczne i t³umaczenie, ¿e na wyk³adach sponsorowanych przez firmy farmaceutyczne mo¿na
zarobiæ wiêcej.
Powiedzia³y jaskó³ki,
¿e niedobre s¹...
Mimo apeli Minister Zdrowia i nacisków kierownictwa partii rz¹dz¹cej na w³asnych radnych
w samorz¹dach, program przekszta³cania szpitali publicznych w spó³ki prawa handlowego idzie
marnie – i nic dziwnego.
Z potrzebnych 4 mld, a obiecanych 2,7 mld,
zosta³ ju¿ tylko 1,15 mld na odd³u¿enie szpitali.
Tymczasem chêtnych do rzucenia siê w objêcia
samorz¹dów terytorialnych, brak. Po pierwsze
3
3
4
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
AKTUALNOŒCI
obiecane zad³u¿onym szpitalom pieni¹dze maj¹
iœæ przede wszystkim na sp³atê nale¿noœci wobec
ZUS i urzêdów skarbowych. Natomiast wierzycielami s¹ przede wszystkim banki kredytuj¹ce
remonty i zakupy drogiego sprzêtu, dostawcy
leków, energii itp. Przekszta³cenia skutkowa³yby
zatem przede wszystkim kolejn¹ redukcj¹ personelu i likwidacj¹ deficytowych oddzia³ów. Ma³o
tego, d³ugi przysz³oby sp³acaæ nowym organom
za³o¿ycielskim czyli samorz¹dom. A te siê nie
kwapi¹, bo same ledwie dysz¹, a poza tym procedura przekszta³cania mo¿e potrwaæ przesz³o rok.
I nim nadejd¹ pieni¹dze z bud¿etu, same mog¹
siê pogr¹¿yæ w bankructwie.
Bonifratrzy obchodz¹ 400-lecie
Szpital Zakonu Bonifratrów, za³. 1609, obchodzi wyj¹tkowy jubileusz 400 lat pos³ugi medycznej. Z tej okazji w auli im. Jana Paw³a II przy
Sanktuarium Bo¿ego Mi³osierdzia w £agiewnikach ok. 200 goœci z Polski, W³och i Watykanu
dyskutowa³o o potrzebie obecnoœci w szpitalach
przygotowanych do pos³ugi cierpi¹cym, kapelanów. Wysuniêto ideê powo³ania w tym celu specjalnego oœrodka, przygotowuj¹cego duchownych
do tej roli. Dyrektor Szpitala dr Marek Krobicki
zapowiedzia³ uruchomienie Oœrodka w marcu 2010
roku, jako akcentu wieñcz¹cego rok jubileuszowy.
G³ówne uroczystoœci planowane s¹ w dniach
27-31 maja 2009 roku. Spodziewany jest m.in.
udzia³ w³adz Zakonu z Rzymu i przedstawicielstw
z jego zagranicznych prowincji, planowana jest
sesja naukowa Polskiej Akademii Umiejêtnoœci,
odbêdzie siê uroczysta gala w Teatrze im. J. S³owackiego, natomiast w Koœciele œw. Józefa wykonane bêdzie specjalne oratorium kompozycji
Jana Kantego Pawluœkiewicza, do libretta Leszka Aleksandra Moczulskiego.
Barbara Bulanowska
szefem MOW NFZ
Prezes NFZ Jacek Paszkiewicz skierowa³ do
Rady Spo³ecznej Wojewódzkiego Oddzia³u
w Krakowie wniosek o powo³anie mgr Barbary
Bulanowskiej na stanowisko jego dyrektora. Kilka gazet wyrazi³o zdziwienie faktem braku wy4
kszta³cenia medycznego kandydatki, kieruj¹cej
ostatnio Ma³opolskim Centrum Rehabilitacji
Dzieci w Radziszowie. Tymczasem kwalifikacjami BB mo¿na by obdzieliæ kilka oddzia³ów NFZ.
W wydaniu wrzeœniowym „Galicyjskiej Gazety
Lekarskiej” drukowaliœmy jej tekst „System opieki kierowanej w USA”, zamieszczaj¹c przy okazji jej biogram. Przytaczamy go tutaj ponownie:
mgr Barbara Bulanowska – absolwentka Szko³y Zdrowia Publicznego Collegium Medicum UJ
(1991-93), Wy¿szej Szko³y Bankowoœci i Finansów w Warszawie, stypendystka uniw. amerykañskich: im. Thomasa Jeffersona (Massachusets,
1994-1995), Harvard School of Public Health
(1999), Sheffield University School for Health and
Related Research (1998), konsultant i ekspert
w zakresie organizacji i zarz¹dzania ochron¹ zdrowia, twórca i pierwszy dyrektor Departamentu
Nadzoru i Kontroli w Ministerstwie Zdrowia.
Kierowa³a wieloma projektami MZ i miêdzynarodowymi (m.in. Georgetown University, USAID, PHARE, Tempus, Data for Decision Making,
Harvard & Jagiellonian Consortium for Health,
IESE – Barcelona).
Wystarczy? Oczywiœcie, nie wiemy, jak¹ bêdzie szefow¹ NFZ, ale ¿yczymy jej jak najlepiej,
wyra¿aj¹c nadziejê, ¿e nasza wspó³praca u³o¿y
siê nie gorzej ni¿ z jej poprzedniczk¹. Urz¹d ma
obj¹æ 1 maja br.
ABW zatrzyma³a
dyrektora Pasowicza
Agencja Bezpieczeñstwa Wewnêtrznego zatrzyma³a dyrektora Szpitala im. Jana Paw³a II,
dr. med. hab. Mieczys³awa Pasowicza (nazwisko
zosta³o upublicznione na wyraŸne ¿¹danie zainteresowanego). Tym razem obesz³o siê bez spektaklu telewizyjnego i komandosów w maskach,
zatrzymanie nast¹pi³o w domu, dyrektora przewieziono do £odzi na przes³uchanie, a jedynym
akcentem publicznym by³o przeszukanie jego
gabinetu s³u¿bowego i zabranie dokumentów
przetargowych, a nastêpnie zawieszenie Dyrektora w pe³nieniu obowi¹zków s³u¿bowych.
Dyrektor Szpitala JP II od 18 lat, œwietny
mened¿er (w 2005 roku najlepszy w Polsce), bu-
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
AKTUALNOŒCI
downiczy Instytutu Kardiologii, jeden z liderów
informatyzacji szpitali w skali kraju, wiceprezydent Europejskiego Stowarzyszenia Dyrektorów
Szpitali zosta³ zatrzymany pod zarzutem niew³aœciwego kontraktu z objêt¹ trwaj¹cym ju¿ od
3 lat œledztwem firm¹ „Diagnostyka” (nota bene
nie posiadaj¹c¹ w³aœciwie powa¿niejszych zleceñ
od Szpitala).
Œrodowisko medyczne jest wzburzone. Dlaczego dyrektora nie wezwano po prostu do z³o¿enia wyjaœnieñ w Krakowie. Kiedy wreszcie
Policja i Prokuratura zaczn¹ dzia³aæ w zgodzie
z elementarn¹ kultur¹. Duch Ziobry pêta siê po
aparacie sprawiedliwoœci.
Przewodnicz¹cy ORL dr Jerzy Friediger wyst¹pi³ z gotowoœci¹ porêczenia.
W Ma³opolsce i na Podkarpaciu
– najgorzej!
Polska znajduje siê na szarym koñcu Europy
pod wzglêdem pobrañ narz¹dów do transplantacji, a w Ma³opolsce, Podkarpackim i Œwiêtokrzyskim jest wrêcz tragicznie. Œrednia pobrañ na
1 mln mieszkañców w 2008 roku wynios³a w Polsce 11 (dla porównania w Hiszpanii – 30),
a w wymienionych województwach 2, 5 i 6. Gdyby nie wielkopolskie (85), zachodniopomorskie
(69) i mazowieckie (52) w ogóle mo¿na by uznaæ,
¿e transplantacje s¹ u nas w zaniku. Z braku narz¹dów do przeszczepu zmar³o w ub. roku 140
osób. W kolejce czeka aktualnie na nerkê i trzustkê 1479 osób, na w¹trobê 134 osoby, a na serce
207 osób.
Problemem s¹ nie tylko odmowy rodzin pacjentów, które zreszt¹ godz¹ siê na pobrania w
coraz wiêkszym stopniu. Gorzej z lekarzami,
kompletnie nie przygotowanymi do rozmów
z rodzinami dawców, z brakiem koordynatorów
szpitalnych potrafi¹cych wdro¿yæ odpowiednie
procedury, z obawami lekarzy przed oskar¿eniami z powództwa cywilnego, z klimatem spo³ecznym towarzysz¹cym transplantacjom.
¯a³osne emerytury
20 marca w Warszawie obradowa³a Komisja
Lekarzy Emerytów i Rencistów NRL. Przewod-
nicz¹cy Komisji dr Zdzis³aw Bednarek omówi³
badania ankietowe, które objê³y 1830 osób otrzymuj¹cych œwiadczenia emerytalne.
Na 131 292 lekarzy figuruj¹cych w Centralnym Rejestrze Lekarzy (stan na 28.02.2009 r.)
by³o 31 639 tj. 24% emerytów i rencistów (w tym
59% kobiet), a na 36 425 lekarzy dentystów by³o
9998 (27,45%) emerytów i rencistów, z jeszcze
wy¿sz¹ preferencj¹ kobiet (86%). Œwiadczenie
w wysokoœci od 1001 do 1500 z³ miesiêcznie
otrzymuje 40% ankietowanych, 47% mieœci siê
w przedziale 1501 a 2000 z³. Szczegó³owe dane
zostan¹ opublikowane przez „Gazetê Lekarsk¹”.
W dyskusji poruszono kwestiê tragicznego
losu osób samotnych, którym nale¿y organizowaæ
pomoc, analizowano modele organizacji „¿ycia” emerytów i rencistów w poszczególnych
izbach. Przy okazji podkreœlono niejasnoœæ
uchwa³y NIL dotycz¹cej sk³adek cz³onkowskich emerytów. (w)
Powstaje
Jagielloñskie Centrum Rozwoju Leków
Dziêki przyznaniu ponad 45 mln dotacji ze
œrodków europejskich w ramach Programu Operacyjnego „Innowacyjna Gospodarka” w Krakowie powstanie Jagielloñskie Centrum Rozwoju
Leków (Jagiellonian Centre for Experimental
Therapeutics – JCET) – pierwsza tego typu placówka badawcza w Polsce. Pomys³odawc¹ i koordynatorem projektu jest prof. Stefan Ch³opicki
z Katedry Farmakologii Wydzia³u Lekarskiego
CM UJ. Centrum bêdzie siê mieœciæ w na terenie
Parku Technologicznego „Life Science” w Pychowicach i zostanie wyposa¿one w najnowoczeœniejsz¹ aparaturê do specjalistycznych i interdyscyplinarnych badañ farmakologicznych i przedklinicznych leków.
Z uwagi na interdyscyplinarnoϾ projektu,
wspó³pracowaæ z nim bêd¹ laboratoria Politechniki £ódzkiej oraz Instytutu Fizyki J¹drowej PAN
w Krakowie. Dalekosiê¿nym celem tego projektu jest d¹¿enie, aby Jagielloñskie Centrum Rozwoju Leków sta³o siê wiod¹cym oœrodkiem innowacyjnej farmakologii œródb³onka i naczyñ
krwionoœnych w Europie.
5
5
6
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
AKTUALNOŒCI
Cukrzyca a ci¹¿a
7 lutego odby³a siê w Krakowie konferencja
naukowo-szkoleniowa nt. „Cukrzyca a ci¹¿a”
zorganizowana przez Katedrê i Klinikê Chorób
Metabolicznych oraz Klinikê Po³o¿nictwa
i Perinatologii Collegium Medicum UJ. W trakcie konferencji dyskutowano na temat rozpoznawania i leczenia cukrzycy w Polsce u kobiet
w ci¹¿y i jej wp³ywu na zdrowie matki i dziecka.
Prze³amuj¹c tabu
(Breaking the Taboo)
W dniu 20 marca br. w Collegium Nowodworskiego odby³a siê konferencja pt. „Breaking the
Taboo” czy w innym ujêciu Przemoc wobec starszych kobiet w rodzinie: rozpoznanie i dzia³anie,
zorganizowana przez Katedrê Epidemiologii
i Medycyny Zapobiegawczej Wydzia³u Lekarskiego CM UJ, kierowan¹ przez prof. Beatê Tobiasz-Adamczyk. Konferencja jest czêœci¹ du¿ego projektu finansowanego przez Komisjê Europejsk¹, którego partnerami – obok Katedry Epidemiologii i Medycyny Zapobiegawczej CM UJ
– s¹ oœrodki badaj¹ce problematykê przemocy
w rodzinie wobec starszych kobiet z Austrii,
Finlandii, W³och, Belgii, Francji i Portugalii.
Celem tego projektu jest wsparcie pracowników
socjalnych i medycznych w walce z przemoc¹
wobec starszych kobiet, która – jak wskazuj¹ badania – ma najczêœciej miejsce w najbli¿szej
rodzinie i jest tematem tabu.
100-lecie Towarzystwa
Przyjació³ Nauk w Przemyœlu
i „Gloria Medicinae”
dla Doktora Stanis³awa Sobockiego
14 lutego 2009 roku w setn¹ rocznicê za³o¿enia Towarzystwa Przyjació³ Nauk w Przemyœlu
odby³o siê tam¿e uroczyste zebranie cz³onków
TPN.
W programie spotkania znalaz³o siê: przypomnienie rejestracji Towarzystwa w Urzêdzie Wojewódzkim we Lwowie (19 II 1909), omówienie
perspektyw dalszej dzia³alnoœci oraz przybli¿enie sylwetki dr. Stanis³awa Sobockiego, zas³u¿onego kronikarza Jaros³awia, specjalisty chirurga
6
ortopedy i traumatologa, seniora lekarzy-cz³onków Towarzystwa, za³o¿yciela Sekcji Nauk
Medycznych i organu Towarzystwa w Przemyœlu oraz zas³u¿onego redaktora naczelnego „Acta
Medica Premisliensis” odznaczonego przez Polskie Towarzystwo Lekarskie presti¿owym orderem „Gloria Medicinae”.
Na zebraniu odczytano list do Doktora Stanis³awa Sobockiego od Minister Zdrowia Ewy Kopacz, w którym Minister wyrazi³a swój szacunek
dla Jubilata i wdziêcznoœæ za 31. tom redagowanego przez niego rocznika.
„Pragnê pogratulowaæ Panu Doktorowi nie
tylko wspania³ego dorobku naukowego na polu
medycyny, ale równie¿ wielkiego zaanga¿owania w pracê na rzecz utrwalania w pamiêci dziejów Jaros³awia oraz historii jego s³u¿b medycznych. Cieszê siê, ¿e mamy w Polsce lekarzy, którzy bêd¹c doskona³ymi specjalistami, nie ograniczaj¹ swoich zainteresowañ wy³¹cznie do spraw
stricte zawodowych” – napisa³a dr Ewa Kopacz.
Nowy szpital ortopedyczny
w Krakowie
Z pocz¹tkiem lutego zacz¹³ dzia³aæ w Krakowie nowy, prywatny szpital specjalistyczny Ortopedicum, oferuj¹cy pe³ny zakres procedur ortopedycznych. W po³owie marca przeprowadzono tu pierwsze operacje. Szpital dzia³a wy³¹cznie na zasadach komercyjnych, lecz zamierza
zabiegaæ o kontrakt z NFZ na wszystkie wykonywane œwiadczenia.
W Krakowie na zabieg wszczepienia endoprotezy stawu biodrowego czeka siê od kilkunastu miesiêcy do blisko trzech lat. Tymczasem
w nowej placówce bez kolejki mo¿na wymieniæ
staw biodrowy czy kolanowy, tyle ¿e za niespe³na 16 tysiêcy z³otych (koszt zabiegu i pobytu).
Szpital dysponuje 33 ³ó¿kami w nowoczesnych,
spe³niaj¹cych oczekiwania nawet najbardziej wybrednych pacjentów klimatyzowanych salach; posiada dwie sale operacyjne wyposa¿one w nawiew
laminarny i nawigacjê komputerow¹ u³atwiaj¹c¹
wszczepianie endoprotez, trwa monta¿ cyfrowego aparatu RTG i ultrasonografu. Ortopedicum
ma te¿ nowoczesne zaplecze rehabilitacyjne.
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
AKTUALNOŒCI
Szefem Szpitala jest dr med. Artur G¹dek,
ortopeda, wychowanek Kliniki Ortopedii CM UJ,
a wczeœniej ordynator oddzia³u urazowo-ortopedycznego krakowskiego Szpitala MSWiA. Inwestorem by³a spó³ka Aesculap Chifa z Nowego
Tomyœla.
Doktor Miko³aj Spodaryk
Mi³osiernym Samarytaninem
2008 roku
Doc. dr hab. Miko³aj Spodaryk, pediatra, twórca i ordynator Oddzia³u Leczenia ¯ywieniowego
Uniwersyteckiego Szpitala Dzieciêcego w Prokocimiu. otrzyma³ tytu³ Mi³osiernego Samarytanina 2008 roku w kategorii Pracownik s³u¿by
zdrowia, dla którego pomoc cierpi¹cym jest powo³aniem, a nie tylko wype³nianiem obowi¹zków.
Zaszczytne wyró¿nienie ju¿ po raz szósty przyzna³ Karmelitañski Wolontariat œw. Eliasza w Krakowie.
Wrêczenie presti¿owego wyró¿nienia odby³o
siê dnia 5 marca 2009 roku podczas uroczystej
gali w Sali Koncertowej Akademii Muzycznej
w Krakowie. Laureatowi, tak zas³u¿onemu w wielu inicjatywach na rzecz dzieci, serdecznie gratulujemy! Nale¿a³o mu siê to absolutnie.
W Krakowie powsta³ Ogólnopolski
Zwi¹zek Pracodawców Ambulatoryjnej
Opieki Specjalistycznej
16 grudnia 2008 roku podczas Zgromadzenia
Za³o¿ycielskiego, uchwalono powstanie Zwi¹zku Pracodawców Ambulatoryjnej Opieki Specjalistycznej z siedzib¹ w Krakowie i zatwierdzono
jego statut. Organizacja dzia³a niezale¿nie od organów administracyjnych, samorz¹du terytorialnego oraz organizacji politycznych, spo³ecznych
i zawodowych.
Celem Zwi¹zku jest ochrona praw i reprezentowanie interesów pracodawców Ambulatoryjnej
Opieki Zdrowotnej, realizuj¹cych kontrakty
z Narodowym Funduszem Zdrowia oraz oddzia³ywanie na kszta³towanie polityki zdrowotnej
i wspieranie niepublicznej opieki zdrowotnej.
„Niejednokrotnie postanowienia Funduszu
bywa³y niekorzystne dla lekarzy realizuj¹cych
kontrakty, dlatego chcieliœmy stworzyæ organizacjê, która mog³aby godnie reprezentowaæ interesy naszych firm, a tym samym staæ siê powa¿nym
partnerem do rozmów z Funduszem. Jesteœmy jednoczeœnie lekarzami i pracodawcami. Dajemy zatrudnienie ludziom z ca³ego œrodowiska medycznego, od techników pielêgniarek po lekarzy i pragniemy, by nasz zawód w Opiece Medycznej Ambulatoryjnej by³ realizowany w sposób jak najlepszy. Chcielibyœmy, ¿eby Zwi¹zek obejmowa³ jak
najszersz¹ grupê lekarzy pracodawców ró¿nych
specjalnoœci”. – mówi prezes Zwi¹zku, dr Maciej Dendura.
Cz³onkami Zwi¹zku mog¹ zostaæ wszyscy
pracodawcy dzia³aj¹cy na rzecz ochrony zdrowia.
Deklaracje cz³onkowskie dla osób chêtnych do
przyst¹pienia do Zwi¹zku bêd¹ dostêpne na stronie internetowej: www.aoskrakow.pl
Dbajmy o Rejestr!
Zgodnie z ustaw¹ z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2008 roku,
Nr 136, poz.857 – tekst jednolity z póŸn. zmn.) oraz
Uchwa³¹ Nr 104/97/II Naczelnej Rady Lekarskiej lekarz
jest zobowi¹zany niezw³ocznie zg³aszaæ do rejestru prowadzonego przez w³aœciw¹ okrêgow¹ radê lekarsk¹
ka¿d¹ zmianê danych rejestracyjnych w szczególnoœci
danych osobowych, adresowych, danych dotycz¹cych
miejsca zatrudnienia, uzyskanej specjalizacji czy tytu³u
naukowego.
Powy¿szy obowi¹zek nie jest jedynie formalnym
wymogiem, ale zapewnia w³aœciwe dzia³anie samorz¹du lekarskiego m.in. realizacjê zadañ sprawozdawczych
oraz umo¿liwia dystrybucjê periodyków œrodowiskowych,
informacji o aktualnych dzia³aniach samorz¹du, samopomocowej ofercie bytowej i edukacyjnej, i inne.
W zwi¹zku z powy¿szym zwracamy siê z proœb¹
o jego bie¿¹c¹ realizacjê.
Przewodnicz¹cy
Komisji Organizacyjnej ORL w Krakowie
dr Mariusz Janikowski
7
7
8
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Z PRAC ORL I JEJ PREZYDIUM
Powa¿ny wysi³ek organizacyjny towarzyszy dwóm
nadchodz¹cym Zjazdom: bud¿etowemu w marcu i sprawozdawczo-wyborczemu w pocz¹tkach grudnia. Nak³ada siê na to trwaj¹ca ju¿ kampania wyborcza (w Krakowie potrzeba ponad 80 „komisarzy wyborczych”), uroczystoœci 20-lecia samorz¹du, kryzys finansowy zmuszaj¹cy do oszczêdnoœci i ponowna fala incydentalnych ataków na lekarzy.
Rada powo³a³a kilka doraŸnych zespo³ów organizacyjnych i urz¹d Rzecznika Praw Lekarzy (patrz sprawozdania z obrad ORL i uchwa³y). Na jego czele stanie
dr Katarzyna Turek-Fornelska, wspomagana przez analogicznych rzeczników w Delegaturach i kilka innych
osób. W projekcie Preliminarza na 2009 rok zaplanowano kwotê 50 tys. z³ dla Rzecznika i 100 tys. na ochronê prawn¹. Profesjonalna obrona lekarzy staje siê koniecznoœci¹.
Prezydium ORL uzna³o za celowe opublikowanie
w „Galicyjskiej Gazecie Lekarskiej” listy delegatów na
dobiegaj¹c¹ koñca kadencjê i ich obecnoœci na Zjazdach.
To niby drobiazg, ale mo¿e warto wiedzieæ, kto i jak nas
reprezentowa³.
XXV Okręgowy Zjazd Lekarzy
Krasiczyn, 28 marca 2009 roku
W piêknej, acz jeszcze nietkniêtej powiewem wiosny, scenerii XIXwiecznej siedziby Sapiehów*) odby³
siê ostatni w V kadencji samorz¹du
lekarskiego Okrêgowy Zjazd Lekarzy OIL w Krakowie, o charakterze
przede wszystkim bud¿etowym.
Gospodarzem by³a tym razem Delegatura Przemyska i w jej to imieniu
przyby³ych Delegatów powita³ jej
pe³nomocnik dr Marek Zasadny.
„Mi³o mi powitaæ Pañstwa na Ziemi Przemyskiej – zacz¹³ – w tak szczególnym roku dla samorz¹du, w którym
obchodziæ bêdziemy jego 20-lecie,
a w dodatku to ju¿ XXV Zjazd, wiêc
te¿ poniek¹d jubileuszowy. Na dodatek mija w³aœciwie dziesiêæ lat od
chwili wprowadzenia pierwszej reformy ochrony zdrowia, czyli systemu
powszechnych ubezpieczeñ spo³ecznych, koñczymy w nim
kolejn¹ kadencjê samorz¹du, rozpoczynamy nastêpn¹ z nadziej¹, ¿e przygotowywana przez Ministerstwo Zdrowia nowelizacja ustawy o izbach lekarskich pozostawi w rêkach
*) Zamek w Krasiczynie wybudowany w latach 1602-1633 przez Marcina Krasickiego o charakterze okaza³ej rezydencji, wg projektu Galeazzo Appaniego. Po bezpotomnej œmierci w³aœciciela zaniedbany przez nastêpców z bocznych linii rodu. Odkupiony za symboliczne pieni¹dze w 1835 roku przez
Leona Sapiehê, przekszta³cony we wspania³¹ rodow¹ siedzibê, pozostawa³ w ich rêkach do wybuchu II WŒ. Zdemolowany doszczêtnie w kilka dni po
17 wrzeœnia 1939 roku, przez oddzia³y sowieckie. Przez 10 dni palono i niszczono dos³ownie wszystko, dzie³a sztuki, meble, sztukaterie, nawet
pod³ogi. Odnawiany od 1963, w ostatnich latach przez Agencjê Rozwoju Przemys³u, czaruje na zewn¹trz urod¹ (4 baszty naro¿ne, ponad 7 tys. m kw.
sgraffiti, przepiêkne attyki). Wnêtrza stoj¹ kompletnie puste, bez pod³óg, z pobielonymi œcianami. Koszt renowacji jest niewyobra¿alny. W parterze
jednego ze skrzyde³ mieœci siê restauracja i winiarnia, rolê Hotelu Zamkowego pe³ni s¹siaduj¹cy budynek dawnych pomieszczeñ gospodarczych.
Wokó³ park z unikalnym, czêœciowo egzotycznym drzewostanem.
8
CMYK
samorz¹du decyzjê w kwestii kszta³tu organizacyjnego izb lekarskich”
Nastêpnie dr Marek Zasadny powita³ przyby³ych goœci, reprezentuj¹cych w³adze województwa podkarpackiego: przewodnicz¹cego Sejmiku
Wojewódzkiego – mec. Andrzeja Matosiewicza;
dyrektora Departamentu Zdrowia w Urzêdzie
Marsza³kowskim – Miros³awa Sosnê; z-cê dyrektora ds. medycznych podkarpackiego oddzia³u
NFZ – dr. Roberta Bugaja oraz odczyta³ okolicznoœciowe adresy gratulacyjne. Nades³ali je m.in.
Marsza³ek Województwa Podkarpackiego Zygmunt Cholewiñski, prezydent Przemyœla Robert
Choma, przewodnicz¹cy s¹siaduj¹cych izb lekarskich z Bielska Bia³ej, Kielc i Rzeszowa (w którym akurat równie¿ odbywa³ siê zjazd okrêgowy),
dziekan Okrêgowej Izby Radców Prawnych
w Krakowie mec. Michalina Nowokuñska, prezes Okrêgowej Izby Aptekarskiej w Krakowie
mgr Piotr JóŸwiakowski, przewodnicz¹cy Izby
Pielêgniarek i Po³o¿nych w Rzeszowie Jan Ropczyk. Z otrzymanych ¿yczeñ wybieram dwa piêkne zdania z adresu z-cy dyrektora MOW NFZ
w Krakowie dr. n. med. Krzysztofa Mawlichanowa: „Samostanowienie korporacyjne œrodowiska
lekarskiego, rozkwit³e po latach powojennej marginalizacji przez w³adze – to jedynie w³aœciwa
droga zmierzaj¹ca do przywrócenia nale¿nego
statusu braci medycznej w strukturze spo³ecznej.
Wierzê, ¿e starczy Pañstwu determinacji do utrzymania nakreœlonej dotychczas œcie¿ki o wartoœci
etyczne, wysokie standardy jakoœci i – co równie
istotne – godne warunki uprawiania misji lekarskiej”. ¯yczenia owocnych obrad przekaza³ te¿
Delegatom w imieniu dr. Konstantego Radziwi³³a, prezesa NRL (w swoim póŸniejszym wyst¹pieniu) dr Mariusz Janikowski – sekretarz NRL.
W podobnym tonie wypowiedzieli siê równie¿ z trybuny zjazdowej zaproszeni goœcie. Mec.
Andrzej Matusiewicz mówi³ o strategii Urzêdu
Marsza³kowskiego, organu za³o¿ycielskiego dla
11 du¿ych SP ZOZ-ów regionu, która stawia sobie za cel w tym biednym sk¹din¹d województwie licz¹cym 2,1 mln mieszkañców, podŸwigniêcie opieki zdrowotnej na mo¿liwie wysoki poziom, o czym œwiadcz¹ ostatnie inwestycje, m.in.
uruchomienie kardiochirurgii w Szpitalu w Rzeszowie, uruchomienie Podkarpackiego Centrum
Onkologii, Oddzia³u psychiatrii dla dzieci, zakup
akceleratora dla Szpitala im. Chopina i in.
Na przeszkodzie stoi brak kadr medycznych. Województwo podkarpackie ma zaledwie 184 lekarzy na 100 tys. mieszkañców, co sytuuje je na 227
miejscu wœród 254 regionów UE. Jest to tak¿e
ostatnie miejsce w Polsce wœród 16 województw
– kontynuowa³ ten w¹tek przedstawiciel NFZ
p. Miros³aw Sosna – brakuje lekarzy wszystkich
specjalnoœci. By dorównaæ œredniej krajowej nale¿a³oby podwoiæ ich iloœæ, a wiêc zwiêkszyæ zatrudnienie o ok. 1300 lekarzy.
Na tym czêœæ oficjalna obrad zosta³a zakoñczona, jeœli nie liczyæ mi³ego dla naszej redakcji
akcentu, jakim by³o nadanie jej przez Towarzystwo Lekarskie Krakowskie medalu im. Aleksandra Kremera, przekazanego dr. Janowi Kowalczykowi przez sekretarza TLK dr. Adama Wiernikowskiego.
W czêœci „roboczej” obrad na wstêpie powierzono ich przewodnictwo dr. Markowi Zasadnemu, cz³onkowi Prezydium ORL, szefowi Delegatury Przemyskiej. Na wiceprzewodnicz¹cych
Zjazdu wybrano dr Irenê Gawroñsk¹ i dr. Mariana Fedorowicza. Sekretarzami zostali dr Tadeusz
Fr¹czek i dr S³awomir Kolet. W sk³ad Komisji
9
BLOK ZJAZDOWY
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
9
10
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Mandatowej weszli dr Jerzy Pasadyn (jako przewodnicz¹cy), dr Andrzej Pyrich i dr Tomasz
Œliwiñski. Przyjêto te¿ porz¹dek obrad. Jako
pierwszy przed³o¿y³ Delegatom sprawozdanie
Okrêgowej Rady Lekarskiej za miniony rok przewodnicz¹cy ORL dr Jerzy Friediger. Mia³o ono
w znacznym stopniu charakter programowy,
w wielu kwestiach stanowi³o krytyczn¹ refleksjê
nad systemem ochrony zdrowia w Polsce, nad celowoœci¹ bezustannych reform i nad miejscem samorz¹du oraz lekarza w dzisiejszej Polsce.
Wyst¹pienie przewodnicz¹cego
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr. Jerzego Friedigera
„W za³¹czonych „Materia³ach Sprawozdawczych”, które otrzymali wszyscy Delegaci (wysy³amy je tak¿e do wszystkich cz³onków OIL, jako
za³¹cznik do „Galicyjskiej Gazety Lekarskiej”red.) zosta³y zawarte wszystkie informacje, jakie
wynikaj¹ ze statutowego obowi¹zku z³o¿enia
Pañstwu sprawozdania ORL za miniony rok. St¹d
skupiê siê raczej na wybranych zagadnieniach” –
rozpocz¹³ swoje wyst¹pienie dr Friediger.
Wyra¿aj¹c zadowolenie, ¿e nie dosz³o do prywatyzacji szpitali, która by³aby procesem nieodwracalnym i za parê lat pañstwo musia³oby budowaæ kolejne publiczne szpitale, mówca zaj¹³
siê na wstêpie zagadnieniem deficytu kadr medycznych, których brakuje w ca³ej Europie.
W Polsce b³êdem by³o zw³aszcza przeprowadzenie w 1997 roku zmian w systemie specjalizacji,
a praktycznie ogromne utrudnienie w ich dostêpnoœci. Widaæ to na przyk³adzie wielu dyscyplin
medycyny, gdzie spadek iloœci uzyskiwanych specjalizacji w przedziale wieku 35-40 lat, w porównaniu z populacj¹ 41-45 lat, jest drastyczny, czêsto przekracza 50 procent. Tak sta³o siê w urologii, dermatologii, gastroenterologii, kardiologii,
pediatrii, dyscyplinach stomatologicznych i innych. Równoczeœnie za spraw¹ rozmaitych lobby postawiono na medycynê rodzinn¹, kosztem
interny i pediatrii (specjalistom tych dyscyplin
zakazano pracy w poz-ach). Uchwalono te¿ kompletnie nierealne plany np. wykszta³cenia w ci¹gu 5 lat a¿ 3000 specjalistów medycyny ratunkowej, a ¿e dzisiaj jest ich razem oko³o 500, musielibyœmy ka¿dego roku co najmniej podwajaæ ich
10
iloœæ. Jak, gdzie, za pomoc¹ jakich kadr? – nonsens.
Nastêpnym zagadnieniem omówionym przez
przewodnicz¹cego ORL by³o zagadnienie nak³adów na ochronê zdrowia, siêgaj¹cych w nieporównywalnym stopniu do innych krajów UE, do
prywatnych portfeli pacjentów (przede wszystkim
na leki). Zagadnienie to zosta³o szerzej omówione w „Materia³ach Sprawozdawczych”, st¹d nie
bêdziemy go tutaj relacjonowaæ.
Kilka dalszych refleksji poœwiêconych by³o
mno¿eniu biurokracji, m.in. przy wypisywaniu
recept, nieprzygotowanym w³aœciwie reformom
(wprowadzenie JGP), monopolistycznej pozycji
NFZ, od którego decyzji nie ma odwo³añ, co stanowi przejaw osobliwej patologii prawnej.
Pozytywnym zjawiskiem by³a natomiast
w ostatnim roku wywalczona g³ównie przez
OZZL podwy¿ka p³ac lekarzy, st¹d zamach na ni¹
prowadzony przez dyrekcjê Szpitala w Ciechanowie powinien byæ bezwzglêdnie udaremniony
(dr Friediger zaproponowa³ uchwalenie przez
Zjazd pomocy finansowej na ten cel – o czym
bêdzie jeszcze mowa w czêœci koñcowej relacji).
Zdaniem dr. Friedigera ustawiczne reformy
systemu, wiara, ¿e jak za dotkniêciem magicznej
ró¿d¿ki, da siê go uzdrowiæ, jest nonsensem, czas
najwy¿szy wzi¹æ siê za spokojne, przemyœlane
dzia³ania, a nie niszczenie tego, co funkcjonuje
nieŸle. Przyk³adem mo¿e tu byæ próba zastêpowania systemu ordynatorskiego mianowanymi
kierownikami oddzia³ów o nieznanych kwalifikacjach czy tzw. konsultantami o niewiadomej
odpowiedzialnoœci.
Nastêpnie dr Friediger rekomendowa³ Zjazdowi (wspólnie z doc. Andrzejem Matyj¹) trzy
stanowiska: w sprawie spektakularnych zatrzy-
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
mañ lekarzy; w kwestii utrzymania dotychczasowej struktury terytorialnej samorz¹du oraz Apel
do w³adz w sprawie zwrotu Izbom maj¹tku zagrabionego w latach stalinowskich. W tej ostatniej sprawie przed powa¿nym problemem budowy nowej siedziby w Krakowie stan¹ w³adze nastêpnej kadencji, o ile nie zostan¹ odzyskane przejête przez skarb pañstwa, budynki. Tymczasem
sukcesem minionego roku jest urz¹dzenie nowej
siedziby Delegatury w Nowym S¹czu której
otwarcie nast¹pi³o 5 lipca – oraz zakup dzia³ki
dla Delegatury w Przemyœlu.
Ostatnim problemem omówionym szerzej
w wyst¹pieniu by³a ochrona praw lekarzy.
Jakkolwiek zmieni³ siê ton mediów – za wyj¹tkiem tabloidów, z którymi trzeba walczyæ – pisma opinii s¹ wyraŸnie po stronie lekarzy. Natomiast mno¿¹ siê incydentalne zachowania organów œcigania (policji, prokuratury), narasta te¿
agresja pacjentów wywo³ana de facto niewystarczaj¹cymi nak³adami na zdrowie. W tej sprawie
ORL wspólnie z Polskim Towarzystwem Praw
Medycznego i Studenck¹ Poradni¹ Prawa Medycznego UJ przygotowa³o dwa dokumenty:
Kartê Praw Lekarza oraz zbiór absurdów w prawie medycznym. Natomiast sama ORL powo³a³a
do ¿ycia urz¹d Rzecznika Praw Lekarza (z dr Katarzyn¹ Turek-Fornelsk¹ na czele), zabezpieczaj¹c w rekomendowanym w³aœnie Delegatom projekcie Preliminarza na 2009 rok wcale pokaŸne
pieni¹dze.
Koñcz¹c swoje wyst¹pienie przewodnicz¹cy
ORL rekomendowa³ jeszcze innym Izbom kszta³t
autonomii stomatologów wypracowany w krakowskiej Izbie, podkreœli³ wyraŸn¹ aktywizacjê
w minionym okresie Klubów Seniora (w Krakowie i Nowym S¹czu) i Klubu M³odego Lekarza
oraz wspomnia³ o pozbawionej ustrojowych podstaw inicjatywie Rzecznika Praw Obywatelskich
w sprawie obligatoryjnej przynale¿noœci ludzi zawodów zaufania publicznego do samorz¹dów zawodowych.
Odznaczenia Izbowe
dla zas³u¿onych cz³onków
samorz¹du lekarskiego
Akcentem szczególnym dalszej czêœci obrad
by³o wrêczenie osobom zas³u¿onym dla samorz¹du honorowych odznaczeñ Okregowej Izby Le-
karskiej w Krakowie, ustanowionych przed trzema laty. Decyzj¹ Kapitu³y otrzymali je dr dr.:
Erazm Baran, Tadeusz Fr¹czek, Wojciech Groñ,
Leszek Kamiñski, Teresa Kaznowska, Wojciech
Kolanko, Janusz Kulon, Janina Lankosz-Lauterbach, Irena Michalik, Zbigniew Raszczyk, Bogdan Sawicki, Maria Syrek, Halina Traczewska,
Barbara Woœ i Tadeusz Zaj¹c.
Wszystkim odznaczonym serdecznie gratulujemy. Obecnych na ZjeŸdzie utrwaliliœmy na zdjêciu.
Ulgê zebranym Delegatom przyniós³ g³oszony przez Komisjê Mandatow¹ komunikat o prawomocnoœci obrad Zjazdu, odczytany przez dr.
Jerzego Pasadyna. Na 264 uprawnionych Delegatów, obecnych by³o 136, co stanowi³o 51,5 procent.
Sprawozdanie Okrêgowego Rzecznika
Odpowiedzialnoœci Zawodowej
dr Ewy Mikoszy-Januszewicz
Dane statystyczne opisuj¹ce sprawy, z którymi zmagali siê w minionym roku rzecznicy, zosta³y opublikowane w „Materia³ach Sprawozdawczych”. Rzecz¹ optymistyczn¹ jest, ¿e ich iloœæ
maleje, choæ nag³aœnianie przypadków korupcji
przez media sprawia wra¿enie powszechnoœci
tego zjawiska wœród lekarzy. Bol¹czk¹ specjalnoœci zabiegowych jest kwestia trudnych do przewidzenia komplikacji wystêpuj¹cych w trakcie
leczenia, a traktowanych przez chorych jako b³êdy w sztuce lekarskiej, upowa¿niaj¹ce do sk³adania skarg. Wydaje siê konieczne przedstawianie
przez lekarzy pacjentom przed zabiegiem wyczer11
11
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Sprawozdanie przewodnicz¹cego
Okrêgowego S¹du Lekarskiego
dr. Jana Kowalczyka
BLOK ZJAZDOWY
12
puj¹cych informacji o ewentualnych komplikacjach. Tylko to mo¿e ograniczyæ skargi. Lekarze
winni te¿ bezwzglêdnie przyk³adaæ nale¿yt¹ wagê
do prowadzenia dokumentacji. Jej niechlujstwo,
zdawkowoœæ, nieczytelnoœæ to g³ówny powód niekorzystnych dla lekarzy rozstrzygniêæ w trakcie
rozpatrywanych skarg.
Pani Rzecznik zaapelowa³a te¿ o kontrolowanie przez lekarzy swoich emocji przed pacjentami i ich rodzinami, choæ bywa to trudne i o powstrzymanie siê od uwag krytycznych na temat
pracy innych lekarzy.
Spraw¹ szczególn¹ wydaje siê beztroska przy
wydawaniu rozmaitych zaœwiadczeñ. Np. w wypadku chorych psychicznie nie powinny one trafiaæ do r¹k osób postronnych, nawet do cz³onków rodzin, a tylko do pacjentów – jak reguluje
to ustawa. W¹tpliwoœci natury etycznej budzi te¿
praktyka wystêpowania lekarzy w mediach reklamuj¹cych np. materia³y stomatologiczne. Skargi
na stomatologów, nawiasem mówi¹c, dotycz¹
zazwyczaj pospolitych b³êdów zwi¹zanych z ekstrakcj¹ lub niedba³oœci¹ o estetyczny skutek prac
protetycznych.
Koñcz¹c wyst¹pienie p. Rzecznik wyrazi³a
podziêkowanie dla rzeczników za zaanga¿owanie w prowadzone sprawy, za w³o¿ony trud, czego œwiadectwem jest minimalna iloœæ uchylonych
decyzji przez Naczelnego Rzecznika (6 na 158
zakoñczonych spraw). Podziêkowañ doczekali siê
te¿ pracownicy Biura Rzecznika mgr M. Login
i mgr S. Smoleñ.
12
Do Okrêgowego S¹du Lekarskiego wp³ynê³y
w 2008 roku 23 sprawy dotycz¹ce 25 lekarzy
medycyny i 3 lekarzy dentystów. Z okresu poprzedniego pozosta³o do rozpoznania 55 spraw.
I one to w³aœnie rodz¹ najwiêcej k³opotów,
z regu³y tocz¹ siê bowiem przed s¹dami powszechnymi. S¹d lekarski przekazuje im swoj¹
dokumentacjê, a bywa, ¿e prokuratura stawia sobie zadanie przes³uchania stu œwiadków. To
wszystko trwa.
Osi¹gniêciem minionego roku jest mo¿liwoœæ
dobrowolnego poddania siê karze, o ile Rzecznik
nie wyrazi zastrze¿eñ.
Pozosta³e sprawy znajd¹ Pañstwo w „Materia³ach Sprawozdawczych” – stwierdzi³ dr Kowalczyk – wyra¿aj¹c na koniec podziêkowanie dla
pracowników Okrêgowego S¹du mgr Darka Dziubiny i mgr Ma³gorzaty G¹sior.
Wyst¹pienie Skarbnika
Okrêgowej Izby Lekarskiej
dr. Janusza Legutki
W tej czêœci obrad Skarbnik OIL przedstawi³
komentarz do wykonania Preliminarza za 2008
rok. Zosta³o ono wydrukowane w „Materia³ach
Sprawozdawczych”, st¹d relacjonujemy je tylko
w wybranych aspektach.
• I tak œci¹galnoœæ sk³adki siêgnê³a 101 procent w liczbach bezwzglêdnych, co jest rezultatem podwy¿szenia sk³adki w ostatnim kwartale
minionego roku. Ale i bez tego œci¹galnoœæ jest
wysoka, siêga 94% lekarzy, co w porównaniu ze
stanem sprzed 7 lat, kiedy obejmowa³a 60-70%
lekarzy oznacza radykalna poprawê. Wypada tu
podziêkowaæ dr Robertowi Stêpniowi za ustano-
CMYK
Sprawozdanie przewodnicz¹cego
Okrêgowej Komisji Rewizyjnej OIL
dr. Jerzego Pasadyna
wienie odpowiedniego systemu i stanowiska pracy porz¹dkuj¹cego stan op³acalnoœci sk³adek,
choæ niektórych irytuj¹ ponaglenia z Urzêdów
Skarbowych. Zdaniem Skarbnika powinny je poprzedzaæ monity z Izby.
• Podziêkowania nale¿¹ siê te¿ Komisji
Finansowej pod przewodnictwem dr. Macieja
Jachymiaka, która bie¿¹co manewruj¹c naszymi
funduszami, mimo kryzysu zdo³a³a osi¹gn¹æ
54 tys. zysku.
• Koszty dzia³alnoœci ogó³em, w stosunku do
planu, wynios³y 97 procent. Poniewa¿ ¿adna z Komisji problemowych nie wykorzysta³a przyznanych œrodków, w projekcie Preliminarza na 2009
rok wprowadza siê nowy system ich dotowania.
• Nie budzi ¿adnych zastrze¿eñ rozliczenie
kosztów remontu nowej siedziby Delegatury
w Nowym S¹czu. To przyk³ad wyj¹tkowo udanej
inwestycji, która zaczyna nawet przynosiæ dochód
(z wynajmu pomieszczeñ).
Okrêgowa Komisja Rewizyjna dzia³a w sk³adzie: Jerzy Pasadyn – przewodnicz¹cy OKR (Delegatura Nowy S¹cz),
Andrzej Mazaraki – wiceprzewodnicz¹cy
OKR (Kraków),
Maria Gnatowska-Kowalczyk – sekretarz
OKR (Kraków),
Cz³onkowie: Jerzy Bielec (Delegatura Przemyœl), Bogdan Dudkowski, Marian Fedorowicz
(Delegatura Krosno), Marek G³adysz, Rafa³
Harat, Wojciech Tokarski, Dariusz Zarotyñski.
W okresie sprawozdawczym OKR odby³a
4 plenarne spotkania. W wiêkszoœci posiedzeñ
ORL i Prezydium ORL w Krakowie uczestniczyli:
przewodnicz¹cy OKR Jerzy Pasadyn lub wiceprzewodnicz¹cy OKR Andrzej Mazaraki.
Na plenarnym posiedzeniu w dniu 6 marca
br. OKR w Krakowie dokona³a oceny dzia³alnoœci finansowej OIL w Krakowie oraz oceny wyników przeprowadzonych kontroli w Delegaturach. Protoko³y z zebrañ i z wizytacji stanowi¹
za³¹czniki do niniejszego sprawozdania.
Delegatura w Kroœnie
– przewodnicz¹cy: dr Antoni Jakubowicz
Kontrolê przeprowadzi³a Komisja w sk³adzie:
dr Andrzej Mazaraki i dr Marek G³adysz. Wyniki
kontroli: po³¹czenie internetowe (TP S.A.) wykazuje mankamenty zwi¹zane z niewydolnoœci¹
sieci (wolna praca, trudnoœci w przekazywaniu
danych do OIL w Krakowie). Oglêdziny budynku wskazuj¹ na potrzebê wykonania remontu dachu i elewacji po zniszczeniach, do których dosz³o
w czasie wichury w 2007 r. Nie naprawiono instalacji odgromowej budynku, pozosta³ te¿ problem
• Sta³ym dostarczycielem deficytu finansowego Izbie jest brak pe³nego pokrycia przez Ministerstwo Zdrowia nak³adów na zadania administracji pañstwowej (prowadzenie Rejestru – 233
tys. z³, Rzecznika – 264 tys. z³ i S¹du – 82 tys.
z³). W minionym roku Izba musia³a pokryæ
400 tys. z³ ze swojego bud¿etu. Ministerstwo traktuje przekazywane œrodki jako „dotacjê”. Wydaje siê s³uszn¹ decyzja ORL, by w tej sprawie skierowaæ skargê do Trybuna³u Konstytucyjnego.
13
BLOK ZJAZDOWY
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
13
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Ocena delegatury wypad³a bardzo pozytywnie. Wymieniono opinie z pracownikami Biura
na temat zadañ Delegatury i mo¿liwoœci usprawnienia funkcjonowania Biura. Zespó³ wizytuj¹cy
pozytywnie opiniuje potrzeby Delegatury.
Na podkreœlenie zas³uguje fakt ogromnego zaanga¿owania w proces remontu siedziby Delegatury
– pani doktor Ireny Gawroñskiej. Pochwaliæ nale¿y
równie¿ pracowników Biura Delegatury – p. Katarzyny Bienias oraz p. Kariny Piwowarskiej (za³. 2).
BLOK ZJAZDOWY
14
ogrodzenia budynku i zabezpieczenia elewacji
przed dewastacj¹. Od strony zachodniej istnieje
mo¿liwoœæ wykonania parkingu. Zespó³ wizytuj¹cy stwierdzi³ potrzebê przeprowadzenia konserwacji sprzêtu komputerowego. Do rozwa¿enia jest
zakup dzia³ki przylegaj¹cej do terenu siedziby Delegatury jako ewentualnej lokaty kapita³u (z mo¿liwoœci¹ wykorzystania jej dla potrzeb Izby).
Ocena delegatury wypad³a pozytywnie.
Obs³uga lekarzy i ogólny obraz pomieszczeñ
w Delegaturze jest na wysokim poziomie, co jest
tak¿e zas³ug¹ zatrudnionych w delegaturze pracownic Biura (za³. 1).
Delegatura w Nowym S¹czu
– przewodnicz¹ca: dr Irena Gawroñska
Kontrolê przeprowadzi³a Komisja w sk³adzie:
dr Wojciech Tokarski i dr Dariusz Zarotyñski.
W 2008 r. zosta³ zakoñczony remont zakupionego budynku. Oficjalnie otwarto now¹ siedzibê
4 lipca 2008 r. przy udziale cz³onków Prezydium
ORL w Krakowie oraz zaproszonych goœci. Sprawy finansowe dotycz¹ce remontu by³y przedmiotem odrêbnego posiedzenia OKR, które odby³o
siê 20 paŸdziernika 2008 roku. Komisja Rewizyjna nie wnios³a zastrze¿eñ. Potrzeby Delegatury: priorytetem by³oby zainstalowanie klimatyzacji i bezprzewodowego systemu nag³aœniaj¹cego w du¿ej sali wyk³adowej. W zwi¹zku z kosztami eksploatacji kserokopiarki wkrótce uzasadniona mo¿e siê wydaæ jej wymiana na now¹.
Ze wzglêdu na aktywnoœæ Klubu Seniora do rozwa¿enia jest zakup sprzêtu audiowizualnego,
który by³by wykorzystywany podczas imprez na
terenie Delegatury (szkolenia, kursy, konferencje
itp.).
14
Delegatura w Przemyœlu
– przewodnicz¹cy: dr Marek Zasadny
Kontrolê przeprowadzi³a Komisja w sk³adzie:
dr Jerzy Bielec i dr Bogdan Dudkowski. Analizuj¹c wykonanie planu finansowego przez Delegaturê Przemysk¹ za rok 2008 osoby wizytuj¹ce
nie dopatrzy³y siê nieprawid³owoœci. Nie stwierdzono przekroczeñ wydatków na rok 2008.
Komisja otrzyma³a informacjê, ¿e w dniu
28.01.2009 r. dokonano zakupu dzia³ki budowlanej w Przemyœlu na ul. Boles³awa Chrobrego za
kwotê 105 000,00 z³ z przeznaczeniem pod budowê nowej siedziby Delegatury. Jest to zgodne
z uchwa³¹ Nr 3/2008 XXIV Zjazdu Delegatów
OIL w Krakowie (za³. 3). Po uzyskaniu dodatkowych informacji na ten temat od Sekretarza ORL
w Krakowie dr. Jacka Têtnowskiego i Skarbnika
ORL w Krakowie dr. Janusza Legutko – OKR
w Krakowie sugeruje obecnoϾ przy realizacji
transakcji zakupu nieruchomoœci przedstawicieli
Biura Prawnego OIL w Krakowie.
Siedziba g³ówna OIL w Krakowie
Okrêgowa Komisja Rewizyjna zapozna³a siê
z wykonaniem preliminarza OIL w Krakowie ze
wszystkimi Delegaturami na dzieñ 31.12.2008
roku (za³. 4). Wyjaœnieñ dokonali Skarbnik ORL
w Krakowie dr Janusz Legutko oraz g³ówna ksiêgowa OIL mgr Barbara Klec.
W 2008 r. osi¹gniêto nadwy¿kê finansow¹
(z wy³¹czeniem przychodów i wydatków Komisji Praktyk Prywatnych ORL w Krakowie, zadañ
przejêtych przez OIL w Krakowie od administracji pañstwowej i dzia³alnoœci gospodarczej)
w kwocie (+) 595 700 z³ w stosunku do planowanych (+) 29 300 z³.
Przy omawianiu Preliminarza zwrócono uwagê na niektóre pozycje:
CMYK
a) Przychody (wykonano 103,19% planu):
– sk³adki – zaplanowano 4 042 200 z³, wykonanie 4 100 994; rytm œci¹gania sk³adek zarówno
w OIL w Krakowie, jak i w Delegaturach proporcjonalnie by³ taki sam; wzrost przychodów by³
rezultatem podwy¿szenia wysokoœci sk³adki
z 30 z³ na 40 z³ od paŸdziernika 2008 r.
– przychody kapita³owe z odkupienia jednostek uczestnictwa FIO – w celu sfinansowania remontu nowej siedziby Delegatury OIL w Nowym
S¹czu (plan – 300 000 z³, wykonanie 433 864 z³).
Ogó³em przychody: plan na 2008 r. (4 897 800
z³), wykonanie na 31.12.2008 r. (5 054 207 z³).
b) Wydatki (wykonano 91,58% planu):
– na ogóln¹ dzia³alnoœæ ORL: plan –
1 591 500 z³, wydano – 1 545 467 z³; przekroczenie wydatków zwi¹zane by³o z: Okrêgowym Zjazdem Lekarzy o 3 587 z³ (koszty transportu),
Zak³adowym Funduszem Œwiadczeñ Socjalnych
oraz tzw. „13-tk¹” o 3 788 z³ (koszt zatrudnienia
1 osoby dla potrzeb Okrêgowego S¹du Lekarskiego), zrycza³towanymi dietami – posiedzenia ORL
(wiêksza frekwencja na posiedzeniach ORL
w Krakowie), zrycza³towanymi dietami – wykonywanie zadañ samorz¹dowych (wiêksza aktywnoœæ cz³onków ORL, Delegatur i Prezydium wynikaj¹ca ze spotkañ wyjazdowych).
Delegatura OIL w Nowym S¹czu: wzrost nale¿nych sk³adek cz³onkowskich dla NIL, kosztów
osobowych + ZUS (zatrudnienie osoby na umowê zlecenie), pozosta³ych us³ug na rzecz Delegatury (wydatki zwi¹zane ze zmian¹ siedziby + zakup dodatkowego komputera z oprogramowaniem).
– Delegatura OIL w Kroœnie: wzrost sk³adek
cz³onkowskich dla NIL, kosztów osobowych
+ ZUS.
– Delegatura OIL w Przemyœlu: wzrost nale¿nych sk³adek cz³onkowskich dla NIL; zwrócono uwagê na wyp³acon¹ odchodz¹cej na emeryturê pracownicy biura odprawê emerytaln¹
z nagrod¹ jubileuszow¹ (35 lat pracy) w wysokoœci 23 207 z³ (brutto). Wspomniana kwota pozostaje w zgodzie z regulaminem wynagradzania
pracowników OIL w Krakowie.
– OIL w Krakowie – wykonano 103,59% planu (plan – 646 480 z³, wykonanie – 669 715 z³);
wzrost nale¿nych sk³adek cz³onkowskich dla NIL,
wzrost kosztów lokalowych i us³ug pocztowych;
wyjaœniono sprawy zwi¹zane z ubezpieczeniem
maj¹tku trwa³ego OIL.
– Fundusz ORL – koszty komisji ORL – plan
– 346 500 z³, wykonanie – 184 246 z³ (ogó³em
53,17%). Zaproponowano, aby ORL w Krakowie
uchwali³a regulamin dotycz¹cy finansowania, np.
Komisji ds. Lekarzy Emerytów i Rencistów, który ma definiowaæ zakres i obszar przyznawania
dofinansowañ.
– Fundusz Kszta³cenia Lekarzy – (wykonano
90,46% planu): plan – 425 000 z³, wykonanie –
384 453 z³. Poruszono temat nagród za specjalizacje oraz uzyskanie stopnia naukowego. OKR
w Krakowie stoi na stanowisku, ¿e nagrody pieniê¿ne nie s¹ najw³aœciwsz¹ form¹ uznania sukcesu zawodowego. Wed³ug opinii OKR (popartej
nieformalnie przez opinie PT Lekarzy, cz³onków
OIL w Krakowie) powinna to byæ wartoœciowa,
symboliczna nagroda rzeczowa i okolicznoœciowy dyplom.
– Komisja ds. Prywatnych Praktyk Lekarskich
– plan – 240 000 z³, wykonanie – 282 600 z³, najlepiej dzia³aj¹ca Komisja pod wzglêdem przychodów.
– Komisja Bioetyki OIL w Krakowie – stan
œrodków finansowych na 31.12.2008 r. wyniós³
(-) 36 262 z³,
– dzia³alnoœæ wydawnicza i kolporta¿: wzrost
kosztów g³ównie z powodu wzrostu ceny kolporta¿u (z planowanych 61 200 wydano 68 090 z³),
– koszty remontu OIL w Krakowie przekroczono o 8 337 z³ z powodu wymiany okien na
parterze OIL,
– pozosta³e wydatki: zakupy wyposa¿enia
OIL w Krakowie – wy¿sze o 27 148 z³ (zakup
5 nowych komputerów pozwalaj¹cych obs³ugiwaæ program FINN oraz dla nowoutworzonego
stanowiska pracy w biurze Okrêgowego S¹du Lekarskiego),
– pozosta³e koszty operacyjne: kara za zerwanie umów – operator „Polkomtel” w wysokoœci
7 800 z³.
Ogó³em wydatki: plan na 2008 r. (4 868 500
z³), wykonanie na 31.12.2008 r. (4 458 507 z³).
c) Dzia³alnoœæ gospodarcza OIL w Krakowie
(us³ugi reklamowe):
– zysk – wykonano 113,74% planu: Galicyjska Gazeta Lekarska: plan (+) 8 158 z³, wykona15
BLOK ZJAZDOWY
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
15
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
BLOK ZJAZDOWY
16
nie (+) 15 817 z³; Galicyjska Gazeta Lekarska
Lekarza Dentysty: plan (+) 8 330 z³, wykonanie
(+) 2 937 z³,
– uzyskano dodatkowe dochody z dystrybucji reklam z NIL oraz z wynajmu sali konferencyjnej w Delegaturze OIL w Nowym S¹czu – na
³¹czn¹ kwotê 2 790 z³.
d) Realizacja zadañ przejêtych od administracji pañstwowej:
– plan: przychody (176 000 z³) – koszty
(667 490 z³), co daje (-) 491 490 z³,
– wykonanie: przychody (181 380 z³) – koszty (581 449 z³), co daje deficyt (-) 400 069 z³.
Konieczna jest rzetelna wycena kosztów dzia³alnoœci: Okrêgowego Rzecznika Odpowiedzialnoœci Zawodowej, Okrêgowego S¹du Lekarskiego i Okrêgowego Rejestru Lekarzy, która bêdzie
stanowi³a podstawê ubiegania siê w Ministerstwie
Zdrowia o pokrycie rzeczywistych kosztów.
Skarbnik ORL w Krakowie dr Janusz Legutko przygotowa³ i przedstawi³ cz³onkom OKR:
Rachunek zysków i strat za okres od 01.01.2008 r.
do 31.12.2008 r. (za³. 5) oraz Bilans (na dzieñ
31.12.2008 r.) (za³. 6).
G³ówna ksiêgowa mgr Barbara Klec omówi³a dane wynikaj¹ce z rachunku zysków i strat dotycz¹ce ogó³em dzia³alnoœci OIL w Krakowie.
Porównano dane z roku sprawozdawczego 2007
i 2008:
– Przychody statutowe utrzymuj¹ siê na podobnym poziomie, nieco wy¿sze s¹: sk³adki
cz³onkowskie, wp³ywy z bud¿etu pañstwa (Ministerstwo Zdrowia i Urz¹d Marsza³kowski), op³aty rejestracyjne (Komisji Praktyk Prywatnych
ORL w Krakowie). Ogólnie wzrost przychodów
wyniós³ 1,3%.
– Koszty dzia³alnoœci statutowej – nast¹pi³
wzrost kosztów w roku 2008 w porównaniu z rokiem 2007 o 11,3%: amortyzacja, zu¿ycie materia³ów i energii, us³ugi obce, podatki i op³aty, wynagrodzenia (wszelkiego rodzaju), ubezpieczenia
spo³eczne i inne œwiadczenia.
Rok sprawozdawczy 2008 zakoñczy³ siê ujemnym
wynikiem finansowym w kwocie (-) 467 700,89 z³.
W 2008 r. OIL w Krakowie odkupi³a jednostki
uczestnictwa w Pieniê¿nych Funduszach Inwestycyjnych na kwotê ogó³em 2 268 000 z³. Powy¿16
sza kwota zosta³a przeznaczona na: zakup obligacji (jedne za 500 000 z³, drugie w marcu 2008
r. za 515 000 z³), adaptacjê i remont nowej siedziby Delegatury OIL w Nowym S¹czu 740 530
z³, jej wyposa¿enie 78 606 z³ oraz na realizacjê
zadañ przejêtych od administracji pañstwowej (do
sfinansowania przez MZ) 433 864 z³. W rachunku zysków i strat wyst¹pi³ zysk z odkupienia jednostek uczestnictwa w Funduszach Inwestycyjnych w kwocie 54 468,81 z³.
Œrodki finansowe OIL w Krakowie zainwestowano w bezpieczne Pieniê¿ne Fundusze Inwestycyjne, których wartoœæ rynkowa na dzieñ
31.12.2008 r. wynosi³a 4 439 626,19 z³ + wartoœæ
obligacji 1 015 000 z³, co w sumie daje oko³o
5 500 000 z³. Ponadto OIL w Krakowie jako w³asnoœæ hipoteczn¹ posiada nieruchomoœci oraz
grunty o ³¹cznej wartoœci netto 1 220 810 z³.
OKR wyra¿a uznanie i podziêkowanie dla
Skarbnika ORL w Krakowie doktora Janusza Legutko i g³ównej ksiêgowej OIL w Krakowie mgr
Barbary Klec za rzetelne przygotowanie Preliminarza.
Osobiœcie dziêkujê wszystkim cz³onkom
OKR, którzy brali udzia³ w pracach OKR,
w szczególnoœci: Andrzejowi Mazarakiemu, Markowi G³adyszowi, Dariuszowi Zarotyñskiemu,
Bogdanowi Dudkowskiemu, Wojciechowi Tokarskiemu, Jerzemu Bielcowi.
Dziêkujê te¿ pani Agnieszce Widle zajmuj¹cej siê sprawami Komisji Rewizyjnej. Zebrania
i dokumentacja przygotowane by³y wzorowo, bez
zaleg³oœci i uchybieñ. Bardzo dziêkujê przewodnicz¹cym poszczególnych Delegatur za dobr¹
wspó³pracê i pomoc w realizacji statutowych zadañ OKR. Na zakoñczenie chcê podziêkowaæ zarówno PT Cz³onkom ORL w Krakowie jak i Prezydium ORL za mo¿liwoœæ uczestnictwa w spotkaniach tych gremiów.
Okrêgowa Komisja Rewizyjna po wnikliwym
zapoznaniu siê z przed³o¿onymi sprawozdaniami oraz informacjami uzupe³niaj¹cymi postanowi³a jednog³oœnie:
1) przyj¹æ i zatwierdziæ sprawozdania zespo³ów wizytuj¹cych Delegatury OIL w Krakowie,
2) wnioskowaæ do Okrêgowego Zjazdu Lekarzy OIL w Krakowie o udzielenie absolutorium
Okrêgowej Radzie Lekarskiej w Krakowie za rok
2008.
CMYK
Dyskusja nad sprawozdaniami
Jako pierwszy w dyskusji g³os zabra³ dr
Mariusz Janikowski, sekretarz NRL. Na wstêpie
przeprosi³ za nieobecnoœæ prezesa Konstantego
Radziwi³³a, który zawsze przyje¿d¿a³ na krakowskie zjazdy, poniewa¿ 27 marca odbywa³o siê kilka zjazdów okrêgowych, w tym w Warszawie,
gdzie prezes jest delegatem i musia³ byæ obecny.
Dr Janikowski poinformowa³ te¿, ¿e dr Konstanty Radziwi³³ zosta³ wybrany prezydentem elektem Sta³ego Komitetu Lekarzy Europejskich (na
lata 2010-2011), co jest niew¹tpliwym sukcesem
Polski, jako nowego kraju cz³onkowskiego UE
(piszemy o tym w „Aktualnoœciach”).
Nastêpnie sekretarz NRL przedstawi³ losy
dwóch wa¿nych nowelizacji ustaw: o izbach lekarskich i o zawodzie lekarza. Pierwsza, przygotowana przy znacznym udziale samorz¹du,
w ostatnich chwilach uleg³a przeredagowaniu,
skreœlono m.in. paragraf dotycz¹cy odzyskania
maj¹tku, a tym samym nie uznaje siê ob. samorz¹du za nastêpcê prawnego izb przedwojennych
oraz wprowadzono zasadê zgodnoœci terytorialnej Izb z podzia³em administracyjnym kraju, co
oznaczaæ bêdzie likwidacjê 8 Izb (jest ich 24).
To cios w samorz¹dnoœæ. Dla Izby krakowskiej
obie decyzje s¹ niekorzystne. Tracimy prawa do
maj¹tku, bêdziemy zmuszeni organizowaæ ponowne wybory. W tej sytuacji mówca zaproponowa³ uchwalenie przez Zjazd Apelu do w³adz
o zachowanie podzia³u Izb wg obecnego stanu.
Drugi projekt nowelizacji ustawy o zawodzie
lekarza wnosi inne w¹tpliwe zmiany. Pozostaje
LEP zdawany w dowolnym terminie, znosi siê
natomiast sta¿ podyplomowy, przeciw czemu protestuj¹ m³odzi lekarze. Dr Janikowski poinformowa³ jeszcze o preferencji systemu modu³owego
w kszta³ceniu specjalizacyjnym, o zmianach
w zasadzie rozliczania punktów edukacyjnych
(proponuje siê formê elektroniczn¹ w ramach
FINN) oraz zaapelowa³ o pomoc œrodowiska lekarskiego dla ofiary katastrofy œmig³owca ratunkowego dr. Andrzeja Nabzdyka.
Wniosek ten poszerzy³ natychmiast dr Andrzej Matyja proponuj¹c objêcie pomoc¹ tak¿e
drugiego lekarza, anestezjologa z II Kliniki Chirurgii Szpitala Uniwersyteckiego dr Jerzego Trybusa, który dozna³ wylewu podpajêczynówkowego podczas dy¿uru. Po opuszczeniu Szpitala
w Bydgoszczy pozostaje w³aœciwie bez pomocy.
Oba wnioski o pomoc finansow¹ dla naszych
lekarzy, choæby w formie przeznaczenia 1%
podatku na ich rzecz drukujemy na na str. 59.
Wobec braku chêtnych do dalszej dyskusji
przewodnicz¹cy obrad dr Marek Zasadny podda³
pod g³osowanie wniosek Okrêgowej Komisji Rewizyjnej OIL w Krakowie o udzielenie absolutorium Okrêgowej Radzie Lekarskiej za rok 2008.
Wniosek przeszed³ jednog³oœnie. Poni¿ej jego
treϾ.
Uchwa³a Nr 2/OKR/2009
Okrêgowej Komisji Rewizyjnej OIL
w Krakowie
z dnia 6 marca 2009 roku
w sprawie wniosku o udzielenie absolutorium Okrêgowej Radzie Lekarskiej w Krakowie
Na podstawie art. 27 pkt 3 ustawy z dnia 17 maja
1989 roku – O izbach lekarskich (Dz. U. z 1989 roku,
Nr 30, poz. 158 z póŸn. zmn.)
§1
Okrêgowa Komisja Rewizyjna OIL w Krakowie postanawia zwróciæ siê do Okrêgowego Zjazdu Lekarzy Okrêgowej Izby Lekarskiej w Krakowie z wnioskiem o udzielenie absolutorium Okrêgowej Radzie Lekarskiej w Krakowie za rok 2008.
§2
Uchwa³a wchodzi w ¿ycie z dniem podjêcia.
Sekretarz
Komisji Rewizyjnej
OIL w Krakowie
Marta Gnatowska-Kowalczyk
Przewodnicz¹cy
Przewodnicz¹cy Komisji
Rewizyjnej OIL w Krakowie
Jerzy Pasadyn
Jako ostatnia przed przerw¹ g³os zabra³a przewodnicz¹ca Komisji Wyborczej dr Jolanta Or³owska-Heitzman, która przypomnia³a niektóre wa¿niejsze terminy i zadania zwi¹zane z trwaj¹c¹
kampania wyborcz¹ do samorz¹du VI kadencji.
Wybory w rejonach powinny siê odbyæ miedzy
23 kwietnia a 3 lipca. Wymagaj¹ one m.in. obs³ugi przez 104 uprawnionych przedstawicieli. Komisja Wyborcza sama sobie nie poradzi, potrzebuje minimum jeszcze 10 osób z Krakowa.
Wszelkie informacje o wyborach zawarte s¹
na stronie internetowej OIL w Krakowie pod adresem: www.oilkrakow.org.pl, zak³adka: wybory.
17
BLOK ZJAZDOWY
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
17
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
BLOK ZJAZDOWY
18
Zwiedzanie Zamku i obiad na dwie kolejne
godziny przerwa³o obrady. Wznowiono je po godzinie 15-tej, kiedy to Skarbnik OIL dr Janusz
Legutko przedstawi³ projekt Preliminarza na 2009
rok (drukujemy go tutaj w pe³nej wersji – ju¿ zatwierdzonej)
PRELIMINARZ
na rok 2009
Okrêgowa Izba Lekarska w Krakowie
z Delegaturami
PRZYCHODY
I. Sk³adki cz³onkowskie lekarzy (netto)
(443 180 x 12 m-cy) – wg. Rej. Lekarzy OIL na bazie
12/2008 (5 318 160 minus 797 720 odpis NIL)
II. Refundacja poniesionych przez OIL kosztów –
sta¿e podyplom. lekarzy – U. Marsza³kowski
III. PPozosta³e
ozosta³e przychody
IV
IV.. Zysk z dzia³alnoœci gospodarczej
IV
rzychody kapita³owe *
IV.. PPrzychody
PRZYCHODY RAZEM (2009)
Pozosta³oœæ œr. finansowych na bie¿¹cym rachunku
bankowym OIL na 31.12.2008
OGÓ£EM: PRZYCHODY
WYDATKI
1. Ogólna dzia³alnoœæ ORL
Organizacja posiedzeñ – ORL
Organizacja posiedzeñ – Prez. ORL
Okrêgowy i Sprawozdawczo-Wyborczy Zjazd Lekarzy
Komisja Wyborcza
Fundusz Przewodnicz¹cego ORL
Rozmowy z tel. komórkowych
Organizacja szkoleñ – sta¿e podyplomowe
Koszty osobowe + ZUS
Grupowe ubezpieczenie "NW" dla lekarzy
Zrycza³towane diety – posiedzenia ORL
Zrycza³towane diety – posiedzenia Prez. ORL
Zrycza³towane diety – wykon. zadañ samorz¹d.
Wynagrodzenia zrycza³towane
Rycza³ty samochodowe
Koszty wprowadzenia metody memoria³owej sk³adek
cz³onkowskich lekarzy
2. Delegatura OIL w N. S¹czu
Koszty osobowe + ZUS
Koszty lokalowe delegatury
Koszty us³ug pocztowych
Koszty us³ug telekomunikacji
Koszty materia³owe
Prenumerata czasopism
18
PL
AN
PLAN
4 520 440
172 500
60 000
18 210
100 000
4 871 150
318 860
5 190 010
PL
AN
PLAN
1 875 000
34 000
22 000
150 000
50 000
15 000
30 000
172 500
1 140 500
7 000
30 000
15 000
35 000
132 000
22 000
20 000
116 120
70 700
8 000
2 000
6 000
3 000
500
Organizacja posiedzeñ lekarzy w delegaturze
Pozosta³e us³ugi na rzecz delegatury
Delegacje
Zakupy wyposa¿enia
Op³ata – wieczyste u¿ytkowanie – nieruchomoœæ
5 000
5 000
500
13 000
2 420
3. Delegatura OIL w Kroœnie
Koszty osobowe + ZUS
Nagroda Jubileuszowa
Koszty lokalowe delegatury
Koszty us³ug pocztowych
Koszty us³ug telekomunikacji
Koszty remontów
Pozosta³e us³ugi na rzecz delegatury
Koszty materia³owe
Prenumerata czasopism
Organizacja posiedzeñ lekarzy w delegaturze
Delegacje
Zakup wyposa¿enia biurowego
Dofinansowanie Rad Lekarskich w terenie
147 700
67 500
5 500
8 500
3 000
3 700
45 000
3 000
2 000
1 500
1 500
500
1 000
5 000
4. Delegatura OIL w PPrzemyœlu
rzemyœlu
Koszty osobowe + ZUS
Koszty lokalowe delegatury
Koszty us³ug pocztowych
Koszty us³ug telekomunikacji
Koszty materia³owe
Organizacja posiedzeñ lekarzy w delegaturze
Pozosta³e us³ugi na rzecz delegatury
Delegacje
Zakupy wyposa¿enia biurowego
Prace remontowe
104 500
63 000
6 500
2 500
4 000
1 500
1 000
3 500
1 500
9 000
12 000
5. OIL Kraków
Koszty lokalowe – siedziba OIL
Koszty us³ug pocztowych
Koszty us³ug telekomunikacji
Koszty materia³owe
Koszty prenumeraty czasopism i publikacji
Konferencje szkoleniowe
Pozosta³e us³ugi
Serwis i naprawa sprzêtu biurowego
Us³ugi informatyczne
Delegacje
Koszty parkowania samochodów lekarzy
Ubezpieczenie maj¹tku trwa³ego OIL
Koszty spotkania szkoleniowo-integracyjnego z pracownikami OIL
Pañstwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepe³nosprawnych
263 900
50 000
45 000
15 000
20 000
10 000
15 000
35 000
5 000
20 000
15 000
10 000
6 500
15 000
6. Okrêgowa Komisja Rewizyjna
7. Fundusz ORL – koszty komisji ORL
Kom. Stomatologiczna ORL
11 000
447 000
70 000
2 400
CMYK
Kom. Kultury i Sportu ORL
Kom. Kszta³cenia ORL
Kom. ds. Wspó³pracy z Zagranic¹ ORL
Kom. Etyki Lekarskiej ORL
Kom. Finansowa ORL
Kom. ds. Obcokrajowców ORL
Kom. Prawna ORL
Kom. ds. Zmian Systemowych ORL
Kom. ds. Uzdrowisk ORL
Kom. ds. M³odych Lekarzy
Kom. ds. Lekarzy Emerytów
Fundusz rezerwowy Komisji ORL
55 000
20 000
5 000
2 000
4 000
1 000
4 000
2 000
4 000
30 000
50 000
200 000
8. Fundusz Kszta³cenia Lekarzy
Komisja Kszta³cenia ORL
Komisja Stomatologiczna ORL
(Zespó³ ds. Kszta³cenia Lekarzy Stomatologów)
561 400
370 000
191 400
9. Rzecznik PPraw
raw Lekarza
10. Komisja Bytowa ORL
11. PPomoc
omoc PPrawna
rawna dla lekarzy
12. Jubileusz 20-lecia Izby Lekarskiej
13. Dzia³alnoœæ wydawnicza i kolporta¿
GGL Lekarza oraz GGL Lek. Dentysty
w tym:
– GGL Lekarza – 6 edycji (50 000 x 6)
– dodatki sprawozdawcze (2 edycje)
– insert – karta praw lekarza
– GGL Lekarza Dentysty – 5 edycji (16 100 x 5)
– kolporta¿ – NIL
w tym: GGL (11 500 x 6)
69 000
wk³adkow. GGL Dentysty
2 500
14. Koszty remontu OIL w Krakowie
15. PPozosta³e
ozosta³e wydatki (A+B)
A . Zakupy wyposa¿enia – OIL Kraków
– wyposa¿enie biura OIL
15 000
– komputery, laptopy
8 500
B. Oprogramowania
Sp³ata rat w 2009 r.
13 030
16. PPozosta³e
ozosta³e koszty operacyjne
RAZEM WYDATKI (2009)
50 000
905 000
100 000
50 000
479 000
300 000
18 000
9 000
80 500
71 500
10 000
36 530
23 500
OGÓ£EM PRZYCHODY
OGÓ£EM WYDATKI
(2009)
(2009)
Planowana nadwy¿ka œrodków finansowych
na 31.XII.2009
PL
AN
PLAN
I .PRZYCHODY
w tym:
– Op³aty rejestracyjne
270 000
II. WYDATKI
w tym:
– Koszty wizytacji gabinetów prywatnych
– Koszty osobowe (obs³uga administracyjna)
– Materia³y biurowe, œrodki czystoœci
– Koszty organizacji posiedzeñ
– Koszty lokalowe
– Us³ugi telekomunikacji
– Us³ugi pocztowe
– Naprawa i konserw. sprzêtu biurowego
– Delegacje
– Szkolenia
– Pozosta³e koszty
260 270
III. Planowany stan œrodków finansowych
na 31.XII.2009 r.
270 000
69 000
127 270
7 000
8 000
14 000
12 000
5 000
3 000
4 000
5 000
6 000
(+) 9 730
KOMISJA KSZTA£CENIA ORL
Rozporz¹dzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 grudnia 2006 r.,
w sprawie rejestru podmiotów prowadz¹cych kszta³cenie podyplomowe
lekarzy i lekarzy dentystów
Preliminarz na 2009 rok
PL
AN
PLAN
13 030
15 000
5 172 150
ZESTAWIENIE ZBIORCZE
Preliminarz na 2009 rok
(z wy³¹czeniem przychodów i wydatków Kom. Praktyk Prywatnych ORL, czynnoœci przejêtych od adm.
pañstwowej oraz dzia³alnoœci gospodarczej)
KOMISJA PRAKTYK PRYWATNYCH ORL
Preliminarz na 2009 rok
PL
AN
PLAN
5 190 010
5 172 150
PRZYCHODY
w tym:
œrodki finansowe na 01.01.2009
op³aty wniesione przez podmioty kszta³c¹ce
(zgodnie z rozporz¹dzeniem Ministra Zdrowia)
142 050
96 550
45 500
WYDATKI
w tym:
– wydatki – kontrole podmiotów kszta³c¹cych
– pozosta³e wydatki
82 160
PL
ANOWANY stan œrodków finansowych
PLANOWANY
na 31.12.2009 r.
59 890
25 000
57 160
(+) 17 860
19
BLOK ZJAZDOWY
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
19
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
BLOK ZJAZDOWY
20
Preliminarz na 2009 rok
Preliminarz
na 2009 rok
(dzia³alnoœæ gospodarcza)
realizacja zadañ przejêtych
od administracji pañstwowej
Okrêgowa Izba Lekarska w Krakowie
PL
AN
PLAN
I. PRZYCHODY – Ministerstwo Zdrowia
182 000
II. KOSZTY – zad. przej. od adm. pañstw.
Okrêgowy Rzecznik Odpowiedzialnoœci Zawodowej
1. materia³y + energia
2. us³ugi obce
3. podatki i op³aty
4. wynagrodzenia
5. narzuty
6. pozosta³e koszty
6.1 delegacje
6.2 biegli – ekspertyzy
6.3 czynsz
6.4 inne *
678 540
304 710
10 000
30 000
1 000
106 630
19 080
138 000
45 000
20 000
3 000
70 000
Okrêgowy S¹d Lekarski
1. materia³y + energia
2. us³ugi obce
3. wynagrodzenia
4. narzuty
5. pozosta³e koszty
5.1 delegacje
5.2 biegli – ekspertyzy
5.3 czynsz
5.4 inne*
108 090
3 500
4 500
35 280
6 310
58 500
6 000
3 000
3 000
46 500
Okrêgowy Rejestr Lekarzy
1. materia³y + energia
2. us³ugi obce
3. wynagrodzenia
4. narzuty
5. pozosta³e koszty
5.1 czynsz
5.2 inne*
263 740
15 000
22 000
183 850
32 890
10 000
5 000
5 000
Komisja Orzekaj¹ca
III. Ró¿nica: dotacja minus koszty
2 000
(–) 496 540
* poz. Inne – ORO
OROZ
koszty szkoleñ zastêpców OROZ
diety dla Zastêpców OROZ
70 000
40 000
30 000
* poz. Inne – OSL
koszty szkoleñ i spotkañ Sêdziów
diety dla Sêdziów
rycza³t samochodowy dla Przew. OSL
46 500
30 000
15 000
1 500
* poz. Inne – Okrêgowy Rejestr Lekarzy
dodruk ksi¹¿eczek PWZ – 5 000
5 000
20
Galicyjska Gazeta Lekarska
– materia³y reklamowe w 2009 roku
SPRZEDA¯ US£UG REKL
AMOWYCH
REKLAMOWYCH
I. SPRZEDA¯ BRUTTO
minus „vat” (22%)
PL
AN
PLAN
29 280
–5 280
II. PRZYCHODY NETTO – edycja 6 numerów: GGL
(6 x 4 000)
24 000
II. KOSZT REKL
AM
REKLAM
1. materia³y + energia
2. us³ugi obce – udzia³ w kosztach wydawnictwa „GGL”
3. wynagrodzenia + narzuty
3.1 – obs³uga dzia³alnoœci gospodarczej
3.2 – pozyskanie reklam (10%)
3.3 – udzia³ w kosztach osobowych wydawnictwa „GGL”
17 980
–
7 600
10 380
7 300
2 400
680
III. Ró¿nica – przychody (netto) minus koszty (ZYSK) (+) 6 020
Galicyjska Gazeta Lekarska
Lekarza Dentysty
– materia³y reklamowe w 2009 roku
SPRZEDA¯ US£UG REKL
AMOWYCH
REKLAMOWYCH
I. SPRZEDA¯ BRUTTO
minus „vat” (22%)
II. PRZYCHODY NETTO – edycja 5 n-ów GGL
Lekarza Dentysty – (5 x 2 000)
PL
AN
PLAN
12 200
–2 200
10 000
II. KOSZT REKL
AM
REKLAM
1. materia³y + energia
2. us³ugi obce – udzia³ w kosztach wydawnict. „GGL/D”
3. wynagrodzenia + narzuty
3.1 – obs³uga dzia³alnoœci gospodarczej
3.2 – pozyskanie reklam (10%)
3.3 – udzia³ w kosztach osobowych wydawnict. „GGL/D"
6 810
–
2 300
4 510
3 120
1 000
390
III. Ró¿nica – przychody (netto) minus koszty (ZYSK)
PLUS POZOSTA£E PRZYCHODY
+ 3 190
P rzychody z NIL – inserty w Gazecie Lekarskiej
P rzychody z najmu – Delegatura OIL w N. S¹czu
+ 5 000
+ 4 000
OGÓ£EM ZYSK z dzia³alnoœci gospodarczej
+ 18 210
CMYK
W komentarzu do Projektu dr Janusz Legutko zwróci³ uwagê na nastêpuj¹ce kwestie:
• przeznaczenie kwoty 500 tys. z³ na zakup
drugiej dzia³ki i wszczêcie prac przy budowie siedziby Delegatury OIL w Przemyœlu;
• wzrost kosztów organizacyjnych zwi¹zanych
z przygotowaniem w tym roku dwóch zjazdów,
w tym sprawozdawczo-wyborczego z udzia³em
455 delegatów, co poci¹gnie za sob¹ tak¿e dodatkowe wydatki „Galicyjskiej Gazety lekarskiej”
na wydania materia³ów sprawozdawczo-programowych;
• utworzenie wspólnego funduszu rezerwowego dla komisji problemowych w wys. 200 tys. z³,
z równoczesnym pomniejszeniem dot¹d planowanych wydatków przez ka¿d¹ komisjê;
• wzrost o 100 tys. z³ œrodków Komisji
Socjalno-Bytowej, co wi¹¿e siê z podwy¿szeniem
przez ORL wysokoœci zapomóg i stypendiów;
• utworzenie nowej pozycji bud¿etowej
Rzecznika Praw Lekarzy z bud¿etem 50 tys. z³
i mo¿liwoœci¹ organizowania pomocy prawnej dla
lekarzy do kwoty 100 tys. z³.
Projekt Preliminarza przyjêto jednog³oœnie.
Przed przyst¹pieniem do koñcowej czêœci
obrad, czyli rozpatrywania uchwa³ i wniosków,
wiceprzewodnicz¹ca ORL dr Irena Gawroñska
przedstawi³a w krótkim multimedialnym pokazie
dawny stan zakupionego przez Izbê obiektu
w Nowym S¹czu i jego obecny wygl¹d po
trwaj¹cym 9 miesiêcy remoncie. Brawa by³y zas³u¿one.
Uchwa³y i wnioski
W imieniu Komisji Wniosków i Uchwa³ Zjazdów Lekarzy V Kadencji, dzia³aj¹cej w sk³adzie:
Lech Kucharski (przewodnicz¹cy), El¿bieta Bierczyñska, Jan Kowalczyk, Jolanta Or³owska-Heitzman, Jerzy Pasadyn, Andrzej Stopa, Jaros³aw
Zawiliñski – uchwa³y, stanowiska i apele przedstawi³ dr Kucharski:
Zamieszczamy je– ze wzglêdu na pilne terminy drukarskie „Gazety” – w wersji „roboczej”.
Pe³ne oficjalne brzmienie wszystkich Uchwa³
XXV Zjazdu przedstawimy w nastêpnym wydaniu. Natomiast kolejnoœæ wniosków ma charakter przypadkowy, p³yn¹cy z chronologii ich z³o¿enia.
Wniosek nr 1 (wnioskuj¹cy dr Jerzy Friediger, mandat nr 40) W sprawie udzielenia Okrêgowej Radzie Lekarskiej pe³nomocnictwa do
wyboru bieg³ego rewidenta, powo³anego do przeprowadzenia badania rocznego sprawozdania
finansowego, a uzasadniony dobiegaj¹c¹ koñca
II kadencj¹ przewodnicz¹cego (projekt uchwa³y
przyjêty jednog³oœnie)
Wniosek nr 2 (wnioskuj¹cy dr Jerzy Friediger i doc. Andrzej Matyja, mandat nr 40 i 146)
W odpowiedzi na apel OZZL, o upowa¿nienie
Okrêgowej Rady Lekarskiej w Krakowie do przeznaczenia pewnej puli œrodków finansowych na
pomoc dla lekarzy z Ciechanowa, którzy wobec
planowanych obni¿ek p³ac z³o¿yli wypowiedzenia przez co grozi im utrata pracy i p³acy (po dyskusji z udzia³em dr dr.: A. Prokop, J. Pasadyna,
K. Turek-Fornelskiej, M. Zasadnego wniosek wycofany, ze wzglêdu na brak bli¿szych szczegó³ów
dotycz¹cych konfliktu z dyrekcj¹ oraz precedensowy charakter sprawy mog¹cej wywo³aæ pod
adresem ORL lawinê podobnych wniosków przy
sporach z pracodawc¹).
Wniosek nr 3 (wnioskuj¹cy dr Jerzy Friediger i doc. Andrzej Matyja, mandat nr 40 i 146)
O zajêcie Stanowiska przez Zjazd w sprawie oburzaj¹cych standardów postêpowania przyjêtych
przez organy œcigania wobec lekarzy (Wniosek
przyjêty, po dyskusji z udzia³em dr E. Staszkowa,
dr E. Bierczyñskiej i mec. Ewy Krzy¿owskiej,
z zaleceniem drobnych korekt stylistycznych
i ewentualnego skrótu).
Wniosek nr 4 (wnioskuj¹cy dr Mariusz Janikowski, doc. Andrzej Matyja, dr Jerzy Friediger
– mandat nr 84, 146 i 40) Apel XXV Zjazdu Lekarzy do pos³ów i senatorów o usuniêcie z rz¹dowego projektu nowelizacji Ustawy o izbach lekarskich, paragrafu 3 dotycz¹cego zmian terytoriów dzia³ania izb lekarskich i dostosowania ich
do podzia³u administracyjnego kraju, jako naruszaj¹cego zasady demokracji oraz ingeruj¹cego
w wewnêtrzne sprawy samorz¹du lekarskiego.
W dyskusji doc. A. Matyji (Wniosek przyjêty przy
jednym g³osie wstrzymuj¹cym siê)
Wniosek nr 5 (wnioskuj¹cy dr Marek Zasadny – mandat nr 256, opatrzony dodatkowo podpisami 10 Delegatów z Krosna i 16 Delegatów
z Przemyœla) O uchwalenie Apelu, wzywaj¹cego
21
BLOK ZJAZDOWY
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
21
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
BLOK ZJAZDOWY
22
Naczeln¹ Radê Lekarsk¹ do zaskar¿enia nowelizacji ustawy o izbach lekarskich w zakresie dotycz¹cym obowi¹zku pokrywania siê zasiêgu dzia³ania Izb z podzia³em terytorialnym kraju (Wniosek przyjêty przy trzech g³osach wstrzymuj¹cych
siê).
Wniosek nr 6 (wnioskuj¹cy dr Jerzy Friediger i doc. Andrzej Matyja – mandat nr 40 i 146)
Apel do premiera rz¹du RP, Ministra Zdrowia oraz
Pos³ów i Senatorów RP o zwrot zagrabionego
Izbom, w drodze stalinowskiego rozporz¹dzenia,
maj¹tku (wniosek przyjêty jednog³oœnie).
Wniosek nr 7 (wnioskuj¹cy dr Leszek Jab³oñski i dr Robert Stêpieñ -mandat 76 i 211) Apel do
Naczelnej Rady Lekarskiej o podjêcie dzia³añ
maj¹cych na celu przejêcie przez samorz¹d lekarski prowadzenia szkoleñ i egzaminów specjalizacyjnych wraz z nadawaniem tytu³ów oraz przekazaniem bazy dydaktycznej i œrodków na tê dzia³alnoœæ. Wniosek wywo³a³ o¿ywion¹ dyskusjê.
Zdaniem dr. Leszka Badacza Izba nie posiada odpowiedniego potencja³u kadrowego do prowadzenia specjalizacji, musi to robiæ uczelnia; zdaniem
dr. Emila Staszkowa chodzi przede wszystkim
o dostêpnoœæ specjalizacji i zniesienie limitów,
tak by wybór specjalizacji nastêpowa³ z woli lekarza; zdaniem dr. Roberta Stêpnia Polska to jedyny kraj który nie ma nadzoru specjalizacyjnego; zdaniem dr. Jerzego Friedigera mija 12 lat bezskutecznych dzia³añ samorz¹du w sprawie przejêcia specjalizacji; zdaniem dr Anny Prokop-Staszeckiej istnieje w ogóle w¹tpliwoœæ, czy kadra
uczelniana jest zainteresowana kszta³ceniem specjalistów, czy mo¿e blokowaniem lekarzom awansu; zdaniem Ma³gorzaty Nabag³o-Bolek niechêtni kszta³ceniu specjalistów s¹ równie¿ w niema22
³ym procencie konsultanci wojewódzcy, chroni¹cy kadrê profesorsk¹ przed konkurencj¹; zdaniem
dr. Antoniego Jakubowicza chodzi tylko o Apel,
bo niczego siê uczelniom nie zabiera; zaœ dr Grzegorz Nawrotek zada³ pytanie, czemu s³u¿¹ punkty przy staraniach o specjalizacjê.
Dyskusjê przerwa³ wniosek formalny o jej
zamkniêcie dr Wojciecha Tokarskiego (wniosek
o uchwalenie Apelu przyjêty przy 2 g³osach
wstrzymuj¹cych siê).
Wniosek nr 8 (wnioskuj¹ca dr Ma³gorzata
Nabag³o-Bolek, mandat nr 157) O wprowadzenie dla lekarzy (na wzór nauczycieli) pe³nop³atnego urlopu dla poratowania zdrowia (Wniosek
nierekomendowany przez Komisjê, zosta³ odrzucony w g³osowaniu stosunkiem 22 g³osów sprzeciwu, przy 7 g³osach poparcia; pozostali Delegaci wstrzymali siê od g³osu).
Wniosek nr 9 (wnioskuj¹ca dr Izabela Pietrzak i dr Ma³gorzata Nabag³o-Bolek – mandat
nr 178 i 157). Apel do NRL o wszczêcie dzia³añ
zmierzaj¹cych do usuniêcia patologii, która siê
zarysowa³a po podwy¿szeniu wynagrodzeñ dla
rezydentów. Mianowicie w niektórych placówkach lecznictwa zamkniêtego zarobki lekarzy
specjalistów z wieloletnim doœwiadczeniem zawodowym staj¹ siê ni¿sze od uposa¿eñ lekarzy
w trakcie specjalizacji. W dyskusji dr Izabela Pietrzak stwierdzi³a, ¿e „czeladnik nie powinien zarabiaæ wiêcej ni¿ mistrz”. Nie chodzi jednak –
podkreœli³ dr J. Friediger o zabranie rezydentom,
a o przestrzeganie w szpitalach publicznych okreœlonych taryfikatorów. Regulowa³ tê kwestiê
wniosek OZZL – doda³a dr Katarzyna Turek-Fornelska – który sugerowa³ ustanowienie minimalnych progów p³acowych dla specjalistów I i II
CMYK
stopnia. O pensjach w szpitalach decyduj¹ dyrektorzy – stwierdzi³ dr Janusz Legutko. Natomiast
porównywanie wynagrodzeñ specjalistów z rezydentami jest o tyle niestosowne, ¿e w pensjach
rezydentów mieszcz¹ siê rozmaite koszty kszta³cenia. Chodzi jednak o to, ¿eby ró¿nice by³y na
korzyœæ specjalistów – doda³a druga wnioskodawczyni dr Nabag³o-Bolek (Wniosek zaakceptowano z zastrze¿eniem takiego zredagowania jego
treœci, by nie zosta³ zrozumiany jako próba obni¿enia wynagrodzeñ rezydentów).
Wniosek nr 10 (wnioskuj¹cy dr Maciej Dendura – mandat nr 25) Wniosek o podjêcie dzia³añ, które by uniemo¿liwi³y aptekarzom samodzielne zamiany przypisanych pacjentowi leków
na inne, zastêpcze. Tracimy bowiem kontrolê nad
procesem leczenia pacjentów. Leczyæ ma lekarz,
a nie aptekarz – stwierdzi³ wnioskodawca. (Wniosek odrzucony przez Komisjê bez zadawalaj¹cego wyjaœnienia).
Wniosek nr 11 (wniosek natury formalno
prawnej zg³oszony przez mec. Ewê Krzy¿owsk¹)
o podjêcie przez Zjazd Uchwa³y w sprawie zmiany w regulaminie organizacji i trybu dzia³ania
okrêgowego zjazdu, w paragrafie 3, ust. 3 w postaci wykreœlenia z kalendarium obowi¹zku organizacji zjazdów s³owa „paŸdziernik”. (Uchwa³a przyjêta jednog³oœnie).
Wniosek nr 12 (wnioskuj¹ca dr Anna Prokop-Staszecka – mandat 182) – nie zosta³ poddany przez Komisjê g³osowaniu, ze wzglêdu na charakter publicystyczny, stawiaj¹cy pod prêgierzem
ogólnego oskar¿enia o zapaœæ w ochronie zdrowia œrodowiska profesorskie i mened¿erskie.
Na tym Komisja Wniosków i Uchwa³ Zjazdów Lekarzy V Kadencji zakoñczy³a prezentacjê
propozycji, które do niej nap³ynê³y.
„Tym samym XXV Okrêgowy Zjazd Lekarzy w Krasiczynie wyczerpa³ porz¹dek obrad –
stwierdzi³ dr Marek Zasadny, i z³o¿y³ podziêkowania pracownikom Delegatury Przemyskiej
i Biura OIL za sprawne przygotowanie Zjazdu.
Mam nadziejê, ¿e proponowana w ustawie
o Izbach zmiana przynale¿noœci terytorialnej nie
dojdzie do skutku i spotkamy siê w Przemyœlu
nieraz w równie mi³ej atmosferze”.
„A ja dziêkujê – doda³ dr Jerzy Friediger – za
4 minione lata wspólnej pracy wszystkim Dele-
BLOK ZJAZDOWY
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
gatom i pracownikom Biura, które uwa¿am za wysoce profesjonalne. Nie zmarnowaliœmy tego czasu”.
O godzinie 16.30 Zjazd zakoñczy³ obrady.
W autokarach zapalono silniki. Perspektywa tych
piêciu czy szeœciu godzin jazdy do Krakowa to
by³ najmniej mi³y akcent XXV Zjazdu.
Stefan Ciep³y
23
23
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Obecnoœæ na Zjazdach Okrêgowych OIL w Krakowie
BLOK ZJAZDOWY
24
IMIÊ I NAZWISKO ZJAZD
Adamczyk Halina
Adrian Alicja
Badacz Leszek
Bak Maria
Balawender Robert
Ba³aga Andrzej
Batko Bogdan
Bednarz Stefan
Biel Anna
Bielec Jerzy
Bieñko S³awomir
Bierczyñska El¿bieta
Borowczak Jacek
Bryja Beata
Buczko Maria
Cabak-Fiut Danuta
Cherian Zenobiusz
Chodorowska Teresa
Chodorowski Janusz
Chudyba Klaudia
Ciochoñ Joanna
Czeœnikiewicz-Guzik Marta
Czunko Piotr
Darasz Zbigniew
Dendura Maciej
Derebas Tymoteusz
D³ugosz Urszula
Dudkowski Bogdan
Dutkiewicz Waldemar
Dynowski Franciszek
Dynowski Piotr
Dziewoñska Barbara
Fedorowicz Marian
Ferenc Antoni
Figiel-Ró¿ycka Marta
Fortuna Andrzej
Fortuna Maciej
Fortuna Tomasz
Fr¹czek Tadeusz
Friediger Jerzy
FryŸlewicz Edward
Fudalej Krzysztof
Fugiel Andrzej
Gajda Barbara
Gajda-Pawlik Irena
Gajewski Wac³aw
Ga³da-Zieliñska Ma³gorzata
Gawroñska Irena
G¹siorek Ma³gorzata
Giza Dariusz
Glazar Janusz
G³adysz Krystyna
G³adysz Marek
G³uszko Anna
Gnatowska-Kowalczyk Marta
Goszcz Halina
Górecki Wojciech
Górska-Kot Aneta
Grandys Krzysztof
Grodzicki Maciej
24
2005 2006 2007 2008 2009
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gronkiewicz Krzysztof
Grudzieñ Grzegorz
Gryglewski Andrzej
Guzik-Grymek Marzena
Habieda Lucjan
Harat Rafa³
Hartwich Artur
Hawajski Tomasz
Herbut Grzegorz
Herman Krzysztof
Hetna³ Marcin
Hille Anna
Huczyñski Jacek
Irzeñski Grzegorz
Jab³oñska-Wachta Izabela
Jab³oñski Leszek
Jab³oñski Marcin
Jachymiak Maciej
Jagie³owicz-Borawska Ewa
Jakiel Andrzej
Jakubas Bogdan
Jakubowicz Antoni
Jamski Jerzy
Janikowski Mariusz
Jaracz Grzegorz
Jasieñski Jerzy
Jasiewicz Wojciech
Jasiñski Krzysztof
Jastrzêbski Jacek
Jaworski W³adys³aw
Jêdrzejowski Adam
Jurczyñski Witold
Jurek Gra¿yna
Jurenko Andrzej
Kaczmarek Henryk
Kaczor Józef
Kalita Hanna
Kapa³ka Krzysztof
Kapko-£oziñska Justyna
K³odziñski Kazimierz
K³osiñski Piotr
Knapik Agata
Kojzar Jolanta
Kolanko Wojciech
Kolet S³awomir
Ko³odziejski Lech
Konior Ryszard
Kopytko Ewa
Kortas S³awomir
Kot Anna
Kowal Andrzej
Kowalczyk Jan
Kowalska Alicja
Kowalski Piotr
Kózka Mariusz
Krêpa Grzegorz
Król Magdalena
Krupiñska Ewa
Kryczko Stefan
Ksi¹¿ek Anna
Kucharski Lech
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
CMYK
Kuchno S³awomir
Kucmin Jan
Kulon Janusz
Kumela Barbara
Kustroñ Anna
Kwiatkowski Janusz
Kwiatkowski Stanis³aw
Lech-Skopek Ma³gorzata
Legutko Janusz
Leszczyñski Marian
£¹czkowska Teresa
£oœ Marek
£ukiewicz-Wenczyñska Bogna
Mac Marian
Machnicki Maciej
Maci¹g Anna
Magiera Tadeusz
Makuch Wojciech
Marcinek Antoni
Marcinkowski Marcin
Marecik Jerzy
Markiewicz Adam
Martuszewska Katarzyna
Matuszyk Marcin
Matyja Andrzej
Mazaraki Andrzej
Mazurek Ma³gorzata
M¹ka Cecylia
Mierzwiñski Stefan
Mikosza-Januszewicz Ewa
Milczarek-Moczulska Agata
Mirocka Joanna
Misztal Monika
Morga Rafa³
Muciek Eugeniusz
Nabag³o-Bolek Ma³gorzata
Nawrotek Grzegorz
Niedermaier Ludwika
Nikliñski Tomasz
Niwicka-W³odek Sonia
Nowak Agata
Nowak Ryszard
Nowak Tomasz
Nowak-Bieñkowska Ma³gorzata
Noworolski Remigiusz
Oleksy Wojciech
Or³owska-Heitzman Jolanta
Osuch Czes³aw
Osuch Jacek
Palka Ryszard
Pa³ys Wojciech
Pasadyn Jerzy
Pawlicka Ilona
Pelc Marek
Pietraszkiewicz-Bogusz Marzenna
Pietraszko Wojciech
Pietrzak Izabela
Pitera Józef
Plewa Wies³aw
Podsiad³o Bo¿ena
Prokop-Staszecka Anna
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Puka Izabela
Pyclik Józef
Pyrich Andrzej
Pytko-Poloñczyk Jolanta
Rachel Wojciech
Radecki Jacek
Raszczyk Zbigniew
Rembiasz Kazimierz
Romanowska-Dixon Bo¿ena
Rudel Bogus³aw
Rusek Piotr
Ryngier Jerzy
Rzemieniuk Maria
Samitowski Zbigniew
Sapu³a Roman
Sendur Ryszard
Siembab Katarzyna
Skiba Adam
Smarzyñska-Filipecka Maria
Sobczyk Ma³gorzata
Sorysz Tomasz
Sowa Bronis³aw
Sowa Wies³aw
Sroka Miros³awa
Stanek Adam
Stangel-Wójcikiewicz Klaudia
Staszków Emil
Staudt-Spycha³owicz Gra¿yna
Stêpieñ Robert
Stobiecki Marcin
Stopa Andrzej
Stopa Antoni
Straszak Tomasz
Strebecka Magdalena
Styka-Barañska Lucyna
Suwa³a Zofia
Szczawiñska Maria
Szczepanik-Dziadowicz Anna
Szczuka Kazimierz
Szczurek Jaros³aw
Szpakowski Jerzy
Szpyt El¿bieta
Szurek Stanis³aw
Szymkowiak Jacek
Szyszko Jadwiga
Œliwiñski Tomasz
Œwiêch Krzysztof
Tabasz-Mikulska Katarzyna
Telega Micha³
Têtnowski Jacek
Tokarski Wojciech
Tomasik Zbigniew
Tomaszewska-Rzepecka Anna
Turek-Fornelska Katarzyna
Umiñska Gra¿yna
W¹¿ Krzysztof
Wiejowska Barbara
Wilk Halina
Wilk Marek
Wiœniowska Jolanta
Witkowicz-Wójtowicz Mariola
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
25
BLOK ZJAZDOWY
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
25
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
BLOK ZJAZDOWY
26
Wojnarowicz El¿bieta
Wojton Adam
Wojtyœ Andrzej
Woœ Barbara
Wójciak Igor
Wójcik Aleksander
Wróbel Andrzej
Wróblewski Krzysztof
Zaj¹c Tadeusz
Zapolska-Fitrzyk Iwona
Zarotyñski Dariusz
Zarychta Jacek
Zasadny Marek
Zawiliñski Jaros³aw
Zieliñski Jerzy
Zimmer Zbigniew
Zimny Janusz
Zió³kowska-Graca Bo¿ena
¯ak Hubert
¯ak Jacek
¯ak Zbigniew
¯ó³ciñska Jadwiga
Kieres Jolanta *
Graca Marcin *
LEGENDA:
Obecnoœæ na zjeŸdzie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ca³kowity brak obecnoœci
* wybrany w trakcie kadencji
PRAWO I MEDYCYNA
W zwi¹zku z wyst¹pieniem Rzecznika Praw Obywatelskich do Trybuna³u Konstytucyjnego
z wnioskiem o zakwestionowanie obowi¹zku przynale¿noœci do niektórych samorz¹dów zawodowych publikujemy poni¿ej – za miesiêcznikiem Okrêgowej Rady Lekarskiej w Warszawie „Puls” –
wypowiedŸ prof. Micha³a Kuleszy, wspó³twórcy reform administracyjnych III RP.
Art. 17 Konstytucji RP
1. W drodze ustawy mo¿na tworzyæ samorz¹dy zawodowe, reprezentuj¹ce osoby wykonuj¹ce zawody zaufania publicznego i sprawuj¹ce pieczê nad nale¿ytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.
2. W drodze ustawy mo¿na tworzyæ równie¿ inne rodzaje samorz¹du. Samorz¹dy te
nie mog¹ naruszaæ wolnoœci wykonywania zawodu ani ograniczaæ wolnoœci podejmowania dzia³alnoœci gospodarczej.
Dlaczego w samorz¹dzie?
Micha³ Kulesza
Samorz¹dy poszczególnych zawodów dzia³aj¹ na podstawie ustaw, w zwi¹zku z przepisem art. 17 ust. 1 Konstytucji RP. Przes³ank¹
ustawowego okreœlenia organizacji danego zawodu w formie samorz¹du jest to jedynie, aby
by³ to „zawód zaufania publicznego”.
26
Takim samorz¹dom pañstwo oddaje swoje
(wszystkie lub niektóre) uprawnienia nadzorcze nad wykonywaniem zawodu, w przeciwieñstwie do innych zawodów, gdzie odpowiednie
kompetencje albo le¿¹ w wy³¹cznej gestii administracji publicznej (np. taksówkarz, nauczy-
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
PRAWO I MEDYCYNA
ciel), albo po prostu nie istniej¹, zaœ weryfikatorem prawid³owego wykonywania zawodu jest
„niewidzialna rêka rynku” (np. kucharz).
Nie by³oby dobrze dla zainteresowanych
(odbiorców us³ug), gdyby weryfikacji prawid³owoœci wykonywania zawodu lekarza, notariusza, adwokata, architekta itp. mia³a dokonywaæ wy³¹cznie owa „niewidzialna rêka rynku”.
Istota zawodu zaufania publicznego polega
m.in. na tym, ¿e klient (np. osoba oskar¿ona,
pacjent, inwestor) musi zawierzyæ swojemu
adwokatowi, lekarzowi, architektowi, bowiem
jego wiedza zawodowa ma charakter szczególny, a wykonywanie zawodu podlega szczególnym rygorom deontologicznym. Dlatego istota
zawodu zaufania publicznego polega te¿ na tym,
¿e to w³aœnie korporacja zawodowa sprawuje –
w myœl art. 17 ust. 1 Konstytucji – „pieczê nad
nale¿ytym wykonywaniem danego zawodu”.
Przejmowanie przez pañstwo tych uprawnieñ
os³abia etos profesjonalizmu i Ÿle s³u¿y interesom klientów, wbrew licznym w Polsce zwolennikom omnipotencji pañstwowej, którzy
uwa¿aj¹, ¿e funkcjê stra¿nika prawid³owego
wykonywania zawodu zaufania publicznego
najlepiej wype³ni urzêdnik pañstwowy. Tak by³o
w PRL, gdzie kontrolê nad wszystkim sprawowa³ aparat pañstwowy. W krajach demokratycznych, do których Polska nale¿y od prawie 20
lat, podzia³ w³adzy miêdzy pañstwo (rz¹d)
i korporacje terytorialne, zawodowe i inne jest
rzecz¹ naturaln¹, a to, czy ze swoich uprawnieñ samorz¹dy korzystaj¹ zgodnie z liter¹
i duchem prawa – weryfikuje ostatecznie s¹d.
Nie jest te¿ prawd¹, ¿e przynale¿noœæ do samorz¹du zawodowego (do korporacji zawodowej) jest „przymusowa” („obowi¹zkowa”). Nie
ma tu w ogóle dylematu: przynale¿noœæ przymusowa czy dobrowolna, bo samorz¹d nie jest
organizacj¹ spo³eczn¹ czy instytucj¹, do której
trzeba lub mo¿na siê zapisaæ – obowi¹zkowo
lub dobrowolnie. Samorz¹d – tak samo terytorialny jak i zawodowy – jest przewidzian¹
przez Konstytucjê i ustawy form¹ organizacji ¿ycia zbiorowego, w ramach której
uprawnienia w³adcze pañstwo przekazuje
samym zainteresowanym – np. mieszkañcom
gminy, osobom wykonuj¹cym dany zawód
itp. Przynale¿noœæ ta nie jest zatem przymusowa; nastêpuje ona z mocy samego prawa – jest
wiêc poniek¹d „automatyczna”, tak samo, jak
z mocy prawa, „automatycznie” nabywamy
obywatelstwo polskie, bo urodziliœmy siê z rodziców maj¹cych obywatelstwo polskie, jak
z mocy prawa, „automatycznie”, jesteœmy
cz³onkami terytorialnej wspólnoty samorz¹dowej (np. gminy), bo tak prawo okreœla skutek
tego, i¿ mieszkamy na terenie tej gminy. Tak
samo – adwokaci, lekarze, doradcy podatkowi
i inne zawody zaufania publicznego tworz¹
z mocy prawa swoje izby, które s¹ wspólnotami osób wykonuj¹cych dany zawód.
Dlatego dylemat, który zosta³ postawiony
przez Rzecznika Praw Obywatelskich, jest zupe³nie fa³szywy. Nale¿y te¿ dodaæ, ¿e nieporozumieniem jest tak¿e sugerowana przez RPO
sprzecznoœæ z Konstytucj¹, jakoby samorz¹dy
zawodowe narusza³y wolnoœæ wykonywania
zawodu albo ogranicza³y wolnoœæ podejmowania dzia³alnoœci gospodarczej. Z cytowanego
przepisu art. 17 Konstytucji wyraŸnie wynika,
¿e zdanie to mieœci siê w ust. 2 odnosz¹cym siê
do samorz¹dów innych ni¿ zawodowe, co jest
zupe³nie zrozumia³e, bowiem takie ograniczenia musz¹ byæ dyktowane szczególnymi okolicznoœciami – te zaœ Konstytucja ³¹czy z uznaniem przez Sejm danej profesji jako „zawodu
zaufania publicznego”. Jeœli zatem Sejm uzna³
dany zawód za zawód zaufania publicznego
i ustanowi³ dla niego samorz¹d zawodowy –
trudno widzieæ w tym nadu¿ycie prawa.
Prof. Micha³ KULESZA, Uniwersytet Warszawski; wspó³twórca
reform administracyjnych w III RP; w latach 1992-1994
i 1997-1999 pe³nomocnik rz¹du ds. reformy administracji
publicznej..
27
27
28
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
UNIA EUROPEJSKA
„Zielona ksiêga” Komisji Europejskiej
w sprawie pracowników ochrony zdrowia w Europie
15 stycznia otrzymaliœmy za poœrednictwem
jednego z polskich senatorów tzw. „Zielon¹ ksiêgê w sprawie pracowników s³u¿by zdrowia
w Europie” opublikowan¹ przez Komisjê Europejsk¹, która do 31 marca br. oczekiwa³a na uwagi i komentarze. „Ksiêga”, to mo¿e zbyt wiele
powiedziane, bo mamy do czynienia raczej
z mocno ogólnikowym raportem, licz¹cym ok.
15 stron maszynopisu, naje¿onym nie tyle wyliczeniami statystycznymi, co dyrektywami dla rz¹dów. Niemniej kilka interesuj¹cych konkretów pozwoliliœmy sobie z niej wybraæ.
I tak Komisja zwraca na wstêpie uwagê, ¿e
w latach 2008-2060 liczba osób w wieku 65 lat
i starszych wzroœnie o 66,9 mln, a osoby w wieku
podesz³ym (+80) bêd¹ stanowiæ najszybciej rosn¹cy segment populacji. Œrednia d³ugoœæ ¿ycia
od po³owy XX wieku roœnie o ok. 2,5 roku na
dekadê. Oznacza to koniecznoœæ dostosowania
systemów opieki zdrowotnej do potrzeb starzej¹cego siê spo³eczeñstwa, w warunkach rosn¹cego
zapotrzebowania na us³ugi zdrowotne i ich ograniczonej poda¿y ze wzglêdu na wzrost kosztów.
Drug¹ konstatacj¹ wstêpn¹ jest fakt, ¿e s³u¿ba
zdrowia stanowi jeden z najwiêkszych sektorów
gospodarki UE, daj¹c zatrudnienie jednej dziesi¹tej pracowników UE, przy czym ok. 70% bud¿etów s³u¿by zdrowia przeznaczane jest w poszczególnych pañstwach na wynagrodzenia.
Iloœæ osób m³odych podejmuj¹cych pracê
w ochronie zdrowia, zastêpuj¹cych osoby odchodz¹ce, jest niewystarczaj¹ca, wachlarz zawodów
zwi¹zanych z opiek¹ zdrowotn¹ nie jest zbyt
atrakcyjny dla m³odego pokolenia – stwierdza
raport, akcentuj¹c równoczeœnie wspólnotow¹
dyrektywê w sprawie czasu pracy personelu medycznego podczas dy¿urów (który nie powinien
byæ liczony odrêbnie). Pomijamy opisane w raporcie starzenie siê si³y roboczej, konstatuj¹c jedynie podobny proces zachodz¹cy wœród personelu pielêgniarskiego, którego ponad po³owa ma
45 lat. Równoczeœnie pog³êbia siê feminizacja
28
ochrony zdrowia, tak¿e na studiach lekarskich
i wœród personelu medycznego, co wymaga – zdaniem Komisji – przeciwdzia³ania.
Raport poœwiêca wiele uwagi promowaniu
zdrowia i profilaktyce, tak¿e w miejscach pracy.
Wœród zagro¿eñ wymienia te¿ mobilnoœæ spo³eczeñstw, której nie krytykuje, a jedynie podkreœla, ¿e w œlad za tym wzrasta m.in. zagro¿enie
rozprzestrzenianiem siê chorób tropikalnych.
Szczególn¹ uwagê „Zielona ksiêga” poœwiêca tworzeniu mo¿liwie korzystnych warunków dla
przep³ywu kadr medycznych miêdzy poszczególnymi pañstwami UE. Pada tu wiele argumentów,
akcentuje siê niedobór kadr na obszarach Afryki
subsaharyjskiej, ale w istocie rzeczy chodzi o ich
zabezpieczenie w pañstwach najbogatszych, których polityka imigracyjna wobec kadr wykwalifikowanych z pañstw biedniejszych rodzi zastrze¿enia etyczne. Komisja opowiada siê jednoczeœnie za opracowaniem klauzuli hamuj¹cej to zjawisko, choæ w odniesieniu do Europy (mo¿na siê
domyœlaæ œrodkowowschodniej) jest ju¿ bardziej
liberalna, by nie rzec postulatywna.
Z innych tez Komisji na uwagê zas³uguje nacisk na przenoszenie opieki zdrowotnej do jednostek podstawowych, a nawet do domu pacjenta, na co pozwalaj¹ niektóre nowe technologie
i telemedycyna, umo¿liwiaj¹c np. diagnostykê na
odleg³oœæ pod warunkiem odpowiedniego przeszkolenia pracowników. K³adzie siê te¿ nacisk na
uruchomienie nowych funduszy strukturalnych
s³u¿¹cych wspieraniu zasobów pracowników
s³u¿by zdrowia oraz sprzyjaj¹cych wyd³u¿eniu
okresu ich aktywnoœci zawodowej.
I to tyle. Czy poczuli siê Pañstwo wzmocnieni dyrektywami Komisji Europejskiej, nie wiem.
Ale jedn¹ uwagê mo¿emy zaryzykowaæ. Czy
wobec tylu rosn¹cych dylematów zdrowotnych
spo³eczeñstw UE nie czas by³oby powo³aæ obok
licznych istniej¹cych komisji problemowych Unii
jednej dedykowanej zdrowiu?
Stefan Ciep³y
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
WYWIADY
Œwiat przyrody nie uznaje pró¿ni. Jeœli s¹ eliminowane
jedne zachorowania, natychmiast powstaj¹ inne...
Rozmowa z prof. dr hab. med. Tomaszem Machem
- kierownikiem Katedry Gastroenterologii, Hepatologii i Chorób ZakaŸnych
Redakcja: Panie Profesorze zacznijmy ¿artobliwie, to ma³¿eñstwo gastroenterologii, hepatologii
i chorób zakaŸnych to z rozs¹dku czy z przypadku?
Tomasz Mach: Jestem wychowankiem Kliniki Gastroenterologii AM w Krakowie, która w 1969 roku,
gdy powstawa³ Instytut Medycyny Wewnêtrznej,
zosta³a do niego w³¹czona. Moim nauczycielem by³
pierwszy kierownik Kliniki i znakomity internista
prof. Stanis³aw Kirchmayer. W 1990 roku Instytut
rozwi¹zano i Klinika Gastroenterologiczna sta³a siê
samodzieln¹ Klinik¹ Wydzia³u Lekarskiego. W po³owie mijaj¹cej dekady w³adze Szpitala Uniwersyteckiego dla poprawy sytuacji finansowej wyrazi³y
zainteresowanie ³¹czeniem niektórych klinik.
W przypadku gastroenterologii taki zamys³ istnia³
ju¿ od kilku lat, tak wiêc po przedwczesnej œmierci
Kierownika Kliniki prof. Józefa Bogda³a w styczniu 2005 roku, doprowadzono do po³¹czenia Klinik
(Oddzia³ów Szpitala Uniwersyteckiego), tj. Kliniki
Gastroenterologii z Klinik¹ Chorób ZakaŸnych i Hepatologii, któr¹ wówczas kierowa³em. Ramy prawne tej nowej struktury organizacyjnej stworzy³o zarz¹dzenie Dyrektora Szpitala z grudnia 2005 r., poprzedzone podjêt¹ w czerwcu 2005 r. decyzj¹ Rektora UJ o po³¹czeniu Katedry Gastroenterologii
z Katedr¹ Chorób ZakaŸnych i Hepatologii. W efekcie tego po³¹czenia powsta³a jedna Katedra z dwoma podjednostkami: Klinik¹ Gastroenterologii i Hepatologii oraz Klinik¹ Chorób ZakaŸnych. Prócz obu
Klinik-Oddzia³ów w sk³ad nowej Katedry wesz³a
Pracownia Endoskopii.
R: Minê³o ju¿ blisko 4 lata od tamtej chwili. Czy
w praktyce ta nowa struktura siê sprawdzi³a?
TM: W chwili po³¹czenia, owszem, koszty finansowe zwi¹zane z prowadzeniem dwóch niezale¿nych
klinik uniwersyteckich, nieco zmala³y, chocia¿ nadal s¹ bardzo wysokie, szczególnie w odniesieniu
do Kliniki Chorób ZakaŸnych. Okaza³o siê jednak
teraz, ¿e ³atwiej by³oby prowadziæ oba oddzia³y oddzielnie, skupiaj¹c siê na realizacji kontraktu z NFZ,
który jest oddzielny dla gastroenterologii i dla chorób zakaŸnych.
R: W tym samym budynku na I piêtrze jest Oddzia³ Gastroenterologii. Mo¿e siê mylê Panie Profesorze, ale czy nie jest to sprzeczne z przepisami?
TM: Faktycznie dawniej istnia³y takie przepisy, które nakazywa³y usytuowanie oddzia³ów zakaŸnych
w samodzielnych budynkach, oddzielonych 30 metrowym pasem zieleni. Nowe rozporz¹dzenie Ministra Zdrowia z 2005 r., które jest zgodne z przepisami unijnymi, zmieni³o te nakazy, pod warunkiem
innych rygorów, jak np. zapewnienie izolacji oddzia³u poprzez œluzy od pozosta³ej czêœci budynku. Tak
wiêc wstawiaj¹c odpowiednie œluzy w budynku,
Szpital uzyska³ akceptacjê s³u¿b sanitarnych do przeniesienia oddzia³u gastroenterologii. Muszê jeszcze
dodaæ, ¿e w przypadku liczniejszych zachorowañ
na choroby zakaŸne w Krakowie obowi¹zuje œciœle
okreœlona lokalizacja hospitalizacji tych chorych.
I tak w naszym mieœcie jest Oddzia³ Chorób ZakaŸnych w Szpitalu im. S. ¯eromskiego, oddzia³ dla
dzieci i chorych na wirusowe zapalenia w¹troby
w Szpitalu im. Jana Paw³a II, s¹ tak¿e podobne
w pobli¿u Krakowa oddzia³y w Myœlenicach i Proszowicach.
R: Panie Profesorze, proszê zatem scharakteryzowaæ w liczbach to swoje gospodarstwo...
29
29
30
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
WYWIADY
TM: Oddzia³ Kliniki Gastroentrologii i Hepatologii posiada 38 ³ó¿ek, pracuje w nim 14 lekarzy pracowników naukowo-dydaktycznych CM UJ, 3 lekarzy na etatach Szpitala Uniwersyteckiego, jeden
rezydent oraz 2 studentów studiów doktoranckich
CM UJ. Natomiast Oddzia³ Kliniki Chorób ZakaŸnych posiada 30 ³ó¿ek, pracuje tu 8 pracowników
naukowych CM UJ (7 z tytu³em doktora nauk medycznych), 3 pracowników Szpitala i 4 rezydentów.
Z oddzia³em tym wspó³pracuje Oddzia³ Intensywnej Terapii z 24-godzinn¹ obsad¹ anestezjologiczn¹. Jest to oddzia³, w którym s¹ hospitalizowani pacjenci w ciê¿kim stanie z zagro¿eniem ¿ycia spowodowanym neuroinfekcjami, seps¹, rzadziej z malari¹, tê¿cem lub botulizmem.
R: Zaskoczy³ mnie pan iloœci¹ rezydentów.
TM: Obie Kliniki s¹ oœrodkami akredytowanymi do
szkolenia podyplomowego, st¹d cieszy nas du¿e zainteresowanie kszta³ceniem podyplomowym lekarzy. W przeciwieñstwie do gastroenterologii, zainteresowanie specjalizacj¹ z chorób zakaŸnych niestety nie jest zbyt du¿e. Wracaj¹c do pracy lekarskiej w Oddzia³ach, to nale¿y podkreœliæ, ¿e liczba
chorych leczonych w Klinikach siêga rocznie kilku
tysiêcy, co siê przelicza na du¿y kontrakt z NFZ,
obejmuj¹cy hospitalizacje z zakresu chorób gastroenterologicznych, chorób zakaŸnych, intensywnej
terapii, programów terapeutycznych NFZ dotycz¹cych leczenia wirusowego zapalenia w¹troby typu
B i C, choroby Leœniowskiego-Crohna, a tak¿e kierowanego przez Krajowe Centrum ds. AIDS w Warszawie programu leczenia zaka¿onych HIV.
Nie ma co ukrywaæ. Kontrakt realizujemy
z ogromnym wysi³kiem zespo³u lekarsko-pielêgniarskiego Oddzia³u, wspomaganego przez personel
pomocniczy. W³aœciwie s¹ to trzy niezale¿ne kontrakty na oddzia³y, trzy dalsze na poradnie, plus kontrakty na programy terapeutyczne NFZ. W sumie
ich wartoœæ w tym roku wynosi kilkanaœcie mln z³otych. Jeœli chodzi o hospitalizacjê z gastroenterologii, to ju¿ obecnie widzimy, ¿e w pierwszym kwartale br. kontrakt mamy przekroczony. Podobnie jest
z poradami specjalistycznymi. Dodam, ¿e porady te
realizujemy w Poradniach: Gastroenterologicznej,
WZW, Chorób ZakaŸnych, Chorób Paso¿ytniczych
i Medycyny Tropikalnej oraz Poradni Nabytych Niedoborów Odpornoœci. Wszystko to wymaga ogromnego zaanga¿owania lekarzy specjalistów, bardzo
30
doœwiadczonych, stale podnosz¹cych swoje kwalifikacje i oczywiœcie oddanych chorym. Niestety, nie
mamy odpowiednich warunków lokalowych...
R: S¹dz¹c po wygl¹dzie zewnêtrznym, to rzeczywiœcie w ca³ym tym kompleksie medycznym przy
ul. Kopernika i Œniadeckich nie ma nic gorzej wygl¹daj¹cego...
TM: Tak, to dla nas, wykonuj¹cych swój zawód
w budynkach przy ul. Œniadeckich 5, jest przykr¹
prawd¹. Budynki te nie by³y od kilkudziesiêciu lat
remontowane, a to co mnie uda³o siê uzyskaæ w ostatnich kilku latach, to generalny remont oddzia³u intensywnej terapii, remont kompleksu poradni, prosz¹ siê pilne remonty oddzia³ów, zw³aszcza zaplecza sanitarnego sal chorych, ponowne remonty poradni, itd. Potrzeb bardzo kosztownych dla Szpitala
jest bardzo wiele, ograniczeni jesteœmy tak¿e brakiem stosownych pomieszczeñ. Pracujemy w dwóch
budynkach po³¹czonych sal¹ seminaryjn¹. W jednym hospitalizujmy chorych, w drugim konsultujemy w poradniach. Budynki te maj¹ przesz³o sto lat,
stoj¹ na podmok³ych terenach dawnych rozlewisk
Wis³y, bez w³aœciwych warunków izolacyjnych.
Koszty eksploatacji s¹ wiêc du¿e. Najgorsze warunki
ma zlokalizowany na parterze pododdzia³ z 10 ³ó¿kami, który czeka na pilny remont, a z powodu braku jakichkolwiek w³asnych œrodków liczymy na decyzje Dyrekcji Szpitala w tej sprawie. Trzeba dodaæ, ¿e aby spe³niæ podane przez Ministerstwo Zdrowia w rozporz¹dzeniu z czerwca w 2005 r. wymagania stawiane aktualnie placówkom medycznym,
ca³y budynek wymaga kosztownego kapitalnego remontu. Byæ mo¿e innym rozwi¹zaniem by³oby przeniesienie oddzia³ów w nim zlokalizowanych do innych, spe³niaj¹cych te wymagania, w³aœciwych pomieszczeñ, decyzja nale¿y do Dyrekcji Szpitala –
my jesteœmy tylko u¿ytkownikami tych budynków.
R: Panie Profesorze, przejdŸmy na grunt medycyny. W czym siê pañstwo specjalizujecie w obszarze chorób zakaŸnych?
TM: Najwiêcej chorych konsultujemy i leczymy
z przewlek³ymi wirusowymi zapaleniami w¹troby,
a tak¿e interesujemy siê neuroinfekcjami, HIV
i AIDS, borelioz¹. Poradnia leczenia chorych z nabytymi niedoborami odpornoœci jest jedyn¹ tego
rodzaju w Ma³opolsce. W ramach opieki nad chorymi zaka¿onymi HIV i z AIDS prowadzimy równie¿
wspomniany program terapeutyczny leczenia HIV,
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
WYWIADY
którym obejmujemy ponad 150 pacjentów. Ta dzia³alnoœæ jest finansowana z centralnego bud¿etu,
a dostêpnoœæ do leczenia jest bardzo dobrze zorganizowana.
R: A jaka jest obecnie spo³eczna skala problemu?
TM: W Polsce zaka¿onych HIV jest oko³o 12 tys.
osób. U nas mamy w obserwacji ambulatoryjnej
kilkaset pacjentów. Z roku na rok przybywa zaka¿onych tym wirusem, czêsto s¹ to m³odzi ludzie.
Jeœli chodzi o inne choroby zakaŸne, to najczêœciej
mamy chorych z wirusowym zapaleniem w¹troby
typu C i B. Liczba osób zaka¿onych wirusem wzw
typu C w Polsce jest znaczna, oko³o 700 tysiêcy.
Mamy pod opiek¹ kilkuset pacjentów zara¿onych
HCV, natomiast objêtych programem terapeutycznym NFZ jest oko³o 150. Pacjent chory na przewlek³e zapalenie w¹troby typu C wymaga na wstêpie
bardzo kosztownej diagnostyki, okreœlenia genotypu i stê¿enia wirusa we krwi. Leczenie jest prowadzone dwoma lekami pegylowanym interferonem
alfa z rybawiryn¹. Chorzy musz¹ byæ kontrolowani
przez nas co najmniej raz w miesi¹cu, a leczenie
trwa jeden rok. W przypadku zaka¿enia wirusem
typu B – w Polsce szacuje siê iloœæ chorych na
500 tys., aktualnie w naszej poradni mamy ponad
100 pacjentów objêtych leczeniem wed³ug programu NFZ. Kolejnym obszarem zainteresowania
Kliniki Chorób ZakaŸnych s¹ badania dotycz¹ce diagnozowania i leczenia chorób zakaŸnych centralnego systemu nerwowego o ró¿nej etiologii – wirusowej, bakteryjnej lub grzybiczej. Klinika zajmuje siê
neuroinfekcjami od wielu lat, mamy wykwalifikowany zespó³ lekarzy. W tej kwestii jesteœmy jednostk¹ wyspecjalizowan¹ od lat. Przyjmujemy chorych z ca³ej Ma³opolski, jeœli oczywiœcie mamy wolne miejsca.
R: Nie wspomina Pan o gruŸlicy?
TM: GruŸlica leczona jest przez pulmonologów.
Do nas trafiaj¹ rzadko przypadki gruŸlicy centralnego systemu nerwowego, które przebiegaj¹ czêsto
skrycie z wysokim odsetkiem powik³añ neurologicznych. Trafia te¿ do nas gruŸlica p³uc lub pozap³ucna
u chorych zaka¿onych HIV z AIDS. Taki pacjent
zwyczajowo jest hospitalizowany nie w oddziale
pulmonologicznym tylko u nas. Tych pacjentów
powinniœmy hospitalizowaæ w izolatkach, których
liczba w tym budynku jest niestety niewystarczaj¹ca. Wed³ug przepisów 10% ³ó¿ek powinno byæ
w izolatkach, a u nas dominuj¹ sale 5-6 osobowe.
R: Mo¿e siê mylê, ale odnoszê wra¿enie, ¿e szpitale chêtnie siê pozbywaj¹ oddzia³ów zakaŸnych…
TM: To b³êdne podejœcie, poniewa¿ choroby zakaŸne by³y, s¹ i bêd¹. Niby wiêkszoœæ chorób zakaŸnych zosta³o wyeliminowanych poprzez szczepienia ochronne. Pojawiaj¹ siê te¿ inne zachorowania,
np. HIV, inne zaka¿enia, jak choæby ostatnio coraz
czêœciej rozpoznawana borelioza. Krêtek Borrelia
burgdorferi zosta³ zidentyfikowany blisko 30 lat
temu i jest przenoszony przez kleszcze. Oczywiœcie,
nie ka¿de uk³ucie przez kleszcze powoduje zaka¿enie. W Ma³opolsce oko³o kilkanaœcie procent kleszczy jest nosicielami krêtków powoduj¹cych boreliozê. W pó³nocno-wschodniej Polsce s¹ takie miejsca, gdzie jest znacznie wiêcej zachorowañ. Choroba siê ró¿nie manifestuje, od wczesnej postaci rumienia wêdruj¹cego, po póŸniejsze etapy zapalenia
stawów, miêœnia sercowego, skóry, neuroboreliozy.
W zwi¹zku z tym nie ma dnia, ¿eby nie by³o w Poradni przyjmowanych kilku czy kilkunastu potencjalnych pacjentów. W wielu wypadkach jest nadu¿ywane przez kolegów lekarzy rozpoznawanie boreliozy, co wynika najpewniej z ma³ego doœwiadczenia na ten temat, a tak¿e testów diagnostycznych
o dalekiej od doskona³oœci czu³oœci i specyficznoœci, co w efekcie skutkuje wi¹zaniem innych objawów chorobowych z t¹ chorob¹. Œwiat przyrody nie
uznaje pró¿ni i jeœli s¹ eliminowane drog¹ szczepieñ jedne zaka¿enia, natychmiast powstaj¹ inne.
Bardzo liczne s¹ zachorowania na ostre infekcje
przewodu pokarmowego w postaci kilkudniowych
biegunek spowodowanych zaka¿eniem wirusowym
lub bakteryjnym.
R: A czym siê zajmuje szczególnie Klinika Gastroenterologii i Hepatologii?
TM: Na przestrzeni ostatnich lat widaæ, jak ulega
zmianie profil chorób przewodu pokarmowego
i w¹troby. 20–30 lat temu dominowa³a choroba
wrzodowa ¿o³¹dka czy dwunastnicy. Poznanie bakterii Helicobacter pylori, odkrytej w 1983 r. przez
Marshalla i Warrena, za co badacze otrzymali
w 2005 r. nagrodê Nobla, a tak¿e poznanie jej roli
w patogenezie zapalenia ¿o³¹dka i wrzodu trawiennego – doprowadzi³o do tego, ¿e lekarze pierwszego kontaktu doskonale sobie radz¹ z t¹ chorob¹ i do
naszej Kliniki pacjenci z tego typu schorzeniami trafiaj¹ bardzo rzadko, zwykle tylko z oporn¹ na
leczenie chorob¹ wrzodow¹. G³ówny profil naszej
31
31
32
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
WYWIADY
Kliniki jest zwi¹zany obecnie z nieswoistymi zapaleniami jelit, celiaki¹, chorobami w¹troby o etiologii metabolicznej i alkoholowej i ich nastêpstwami.
W ostatnich latach narastaj¹ zachorowania na przewlek³e nieswoiste zapalenia jelit, do których zaliczamy wrzodziej¹ce zapalenie jelita grubego i chorobê Leœniowskiego-Crohna. S¹ to choroby, których
diagnozowanie i leczenie wymaga du¿ego doœwiadczenia. Charakteryzuj¹ siê wystêpowaniem wielu powik³añ jelitowych i pozajelitowych. Dramatyzmu
dodaje m³ody wiek pacjentów (ok. 20–30 lat). Wrzodziej¹ce zapalenie jelita grubego charakteryzuje siê
przewlek³¹ biegunk¹ ze œluzem i krwi¹, pacjent wymaga czasem transfuzji krwi, podawania leków immunosupresyjnych. Natomiast choroba Leœniowskiego-Crohna, w przeciwieñstwie do poprzedniej,
dotyczy ca³ego przewodu pokarmowego od jamy
ustnej a¿ po odbyt. Zapadalnoœæ na t¹ chorobê wzrasta do oko³o 10 przypadków na 100 tys. mieszkañców. Wymaga bardzo kosztownego postêpowania
diagnostyczno-terapeutycznego. Podstawowym sposobem leczenia jest farmakoterapia przy pomocy
leków immunosupresyjnych, aminosalicylatów i leków przeciwobjawowych. W ostatecznoœci pacjenci kierowani s¹ na leczenie operacyjne, g³ównie
z powodu powik³añ, których nie udaje siê usun¹æ
postêpowaniem zachowawczym, np. w razie niedro¿noœci, ropni, niegoj¹cych siê przetok, masywnych krwotoków. Leczenie operacyjne nie powoduje wyleczenia z tej genetycznie uwarunkowanej choroby i niestety wysoki jest odsetek jej nawrotów po
zabiegach. Pacjentów z oporn¹ chorob¹ Leœniowskiego-Crohna na farmakoterapiê lub zale¿nych od
nieobojêtnych glikokortykosteroidów mamy mo¿liwoœæ leczenia biologicznego w ramach programu
refundowanego przez NFZ. Leki biologiczne s¹ to
niezwykle kosztowne preparaty rekombinowane,
wytwarzane metodami in¿ynierii genetycznej, a nale¿¹ do nich przeciwcia³a przeciwko tzw. cytokinie
TNF-alfa. Tutaj nasza Klinika obok III Kliniki Chirurgii w Szpitalu im. Narutowicza i Szpitala Wojskowego, a tak¿e Instytutu Pediatrii nale¿y do
4 oœrodków w Ma³opolsce zajmuj¹cych siê terapi¹
biologiczn¹ tej jednostki chorobowej.
R: Termin „gastroenterologia” pojawia siê jeszcze
w nazwie I Kliniki Chirurgii… To konkurencja?
TM: W ¿adnym razie. S¹ zachorowania na choroby
przewodu pokarmowego, w których pomoc chirur32
giczna i leczenie operacyjne s¹ niezbêdne. Nasza
Klinika zlokalizowana jest w oddzielnym budynku
i nie ma zaplecza chirurgicznego. W zwi¹zku z tym
podejmowanie siê przez nas rozmaitych zabiegów
endoskopowych inwazyjnych obarczonych pewnym
odsetkiem groŸnych powik³añ, nie jest mo¿liwe,
gdy¿ podstawowe znaczenie w takim postêpowaniu
ma zapewnienie choremu bezpieczeñstwa tych zabiegów. To robi za nas w³aœnie I Klinika Chirurgii.
Nasza wspó³praca przebiega bardzo dobrze i utrzymuje siê od wielu lat.
R: Na stronach internetowych Kliniki znalaz³em
rozleg³y program badawczy, oko³o 10 konkretnych programów dotycz¹cych rozmaitych schorzeñ...
TM: To programy naukowe Katedry, które realizujemy jako uniwersytecka jednostka naukowo-dydaktyczna, poza dzia³alnoœci¹ lecznicz¹. Prowadzimy
badania dotycz¹ce – najogólniej ujmuj¹c – patogenezy zmian zapalnych jelit, roli niektórych czynników uszkadzaj¹cych œluzówkê we wrzodziej¹cym
zapaleniu jelita grubego, badania nad utajon¹ postaci¹ encefalopatii w¹trobowej. Niektóre z tych
badañ dotycz¹cych przewodu pokarmowego realizujemy we wspó³pracy z Katedr¹ Fizjologii CM UJ.
Ponadto w krêgu naszych zainteresowañ badawczych s¹ zmiany w¹trobowe w niektórych zaburzeniach metabolicznych, a tak¿e zaburzenia lipidowe
w wirusowych zapaleniach w¹troby, prowadzimy te¿
badania nad udzia³em niektórych cytokin prozapalnych w rozwoju i przebiegu wybranych neuroinfekcji.
Od kilku lat interesuj¹ nas zmiany w górnym odcinku
przewodu pokarmowego u chorych zaka¿onych HIV,
a ostatnio niektóre czynniki sprawcze boreliozy.
R: Te prace prowadzone s¹ w ramach grantów
KBN?
TM: Tak, realizujemy obecnie 3 granty KBN/MNiI.
Jeden dotyczy udzia³u czynników infekcyjnych
grzybiczych i stresowych w rozwoju wrzodziej¹cego zapalenia jelita grubego. Wspólnie z Katedr¹ Fizjologii prowadzimy tu badania dotycz¹ce m.in. patogenezy polekowych uszkodzeñ wrzodziej¹cego
jelita grubego na modelu zwierzêcym. Drugi grant
dotyczy chorób w¹troby, a dok³adniej analizy psychometrycznej, psychologicznej, a tak¿e neurofizjologicznej u pacjentów z tzw. subkliniczn¹ encefalopati¹ w¹trobow¹. Ten grant, którego jestem kierownikiem, oparty jest o wspó³pracê naszej Katedry ze
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
WYWIADY
Szpitalem im. Jana Paw³a II. Trzeci grant, którego
kierownikiem jest dr n. med. Gra¿yna Biesiada, dotyczy szeroko zakrojonych badañ nad patogenez¹
ostrych i przewlek³ych biegunek. To s¹ badania prowadzone w oparciu o grupê pacjentów oraz w doœwiadczeniach na zwierzêtach, we wspó³pracy
z Katedr¹ Fizjologii. Te badania s¹ zaplanowane na
trzy lata, a s¹ prowadzone ju¿ od 1,5 roku.
Natomiast pozosta³e programy zg³aszaj¹ koledzy w ramach badañ statutowych uczelni, która je
finansuje. Trwaj¹ one zwykle oko³o 3 lata. Mamy
kilka takich programów o b. szerokiej tematyce –
zarówno z gastroenterologii, jak i chorób zakaŸnych.
R: Czy robicie coœ Pañstwo w ramach wspó³pracy miêdzynarodowej?
TM: Uczestniczymy w badaniach nad nowymi postaciami terapii zapalenia jelit i wirusowego zapalenia w¹troby.
R: Skoñczmy zatem tê czêœæ rozmowy pytaniem
o g³ówne problemy?
TM: Najwiêkszy jest jeden – lokalowy. Mamy ciasno, poniewa¿ w tym samym budynku znajduj¹ siê
dwie Kliniki. Jak ten obiekt wygl¹da, sam Pan zauwa¿y³. Nie mamy miejsc na zajêcia dydaktyczne,
mamy tylko jedn¹ salê dydaktyczn¹, przyda³by siê
remont, na który czekamy.
R: Panie Profesorze, poza kierowaniem Katedr¹
jest Pan prodziekanem Wydzia³u Lekarskiego ds.
stopni i tytu³u naukowego. Co Pan myœli o zniesieniu habilitacji?
TM: Jestem Prodziekanem Wydzia³u Lekarskiego
ju¿ dug¹ kadencjê. Obowi¹zków jest du¿o, bo w tej
dzia³alnoœci odpowiadam za przewody doktorskie,
habilitacyjne i prowadz¹ce do tytu³u naukowego
profesora. Jeœli chodzi o kwestiê habilitacji dyskusje trwaj¹ od d³u¿szego czasu. Ostatnio na stronie
internetowej Ministerstwa Nauki jest upowszechniana nowa propozycja dotycz¹ca uzyskiwania doktoratów, habilitacji i profesur. W jej myœl nale¿a³oby
utrzymaæ habilitacjê, ale znieœæ pisanie pracy habilitacyjnej i tzw. kolokwium habilitacyjne. Habilitacja by³aby przyznawana poprzez specjaln¹ Centraln¹ Komisjê ds. Tytu³u i Stopni Naukowych w Warszawie i opiera³aby siê o dorobek naukowy. Je¿eli
kandydat w oparciu o swój dorobek naukowy, liczbê publikacji, w tym w czasopismach anglojêzycznych uzna³by, ¿e jego dorobek naukowy jest wystarczaj¹cy – sam wystêpowa³by do komisji o wsz-
czêcie postêpowania nad przyznaniem tego stopnia
naukowego.
R: A Pan siê opowiada za tym projektem, czy
przeciw?
TM: Jestem za star¹ formu³¹, poniewa¿ ona daje
pe³ny wgl¹d w przygotowanie do habilitacji, ale
dyskusja publiczna poka¿e, jakie bêd¹ ostateczne
ustalenia.
R: Ile lat ma przeciêtny doktor habilitowany
w Collegium Medicum?
TM: Na Wydziale Lekarskim naszej uczelni œrednia wieku to czterdzieœci kilka lat, bli¿ej piêædziesiêciu. To zale¿y od dziedziny medycyny, np. w naukach podstawowych, rozwijaj¹cej siê szybko biologii molekularnej, czy immunologii, awans jest
szybszy.
R: Ale wci¹¿ s¹ profesorowie, którzy chêtnie kreuj¹
swoich uczniów, i tacy, którzy hamuj¹ ich rozwój...
TM: Co do hamowania rozwoju – nie bêdê siê wypowiada³ bo do mnie nie docieraj¹ takie informacje
z naszego Wydzia³u. S¹dzê, ¿e nowy system usamodzielni drogê awansu i ograniczy mo¿liwoœci jego
blokowania, jeœli takie maj¹ w Polsce miejsce.
Na szczêœcie, nie obserwujê na naszej uczelni takich problemów. Z drugiej jednak strony nawet najlepszy kierownik katedry – je¿eli adiunkt nie rozwija siê naukowo, nie pisze – to sam nie jest w stanie nic zrobiæ, by ten awans siê dokona³. W tej Katedrze, w której pracujê, mam trzech kolegów, którzy siê zbli¿aj¹ do habilitacji, i cieszê siê z tego powodu, bo jest niezbêdnym, ¿eby kadra naukowa siê
odm³adza³a.
R: A droga naukowa do doktoratu jest w³aœciwa
na Wydziale Lekarskim?
TM: Niewiele siê zmieni³a w ostatnich latach. Jeœli
ktoœ ma zainteresowania badawcze i znalaz³ opiekuna naukowego, to nie widzê przeszkód.
R: A kasa?
TM: Je¿eli sprawa dotyczy pracownika naukowego
Collegium Medicum lub Szpitala Uniwersyteckiego, to przewód doktorski jest bezp³atny. Je¿eli natomiast jest to pracownik spoza uczelni, p³aci za przewód doktorski.
R: Ano w³aœnie. A gdzie s¹ stypendia, które u³atwia³yby studia doktoranckie?
TM: Studia doktoranckie to trzeci rodzaj studiowania. Na Wydziale Lekarskim s¹ oczywiœcie studia
doktoranckie, ale niestety, coraz mniej lekarzy siê
33
33
34
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
WYWIADY
do nich garnie. Ciê¿ko siê utrzymaæ, maj¹c stypendium na poziomie tysi¹ca z³otych. Szukamy wyjœcia z tej sytuacji. Ostatnio wielu wychowanków
biologii i biotechnologii dosta³o siê na takie studia
doktoranckie, mniej by³o lekarzy i to nas boli. Studia doktoranckie trwaj¹ 4 lata. W tym samym czasie lekarze mog¹ uzyskaæ specjalizacjê i z regu³y
wol¹ tê drogê.
R: Koñcz¹c ju¿ nasz¹ rozmowê chcê jeszcze zapytaæ: czy z Pañskim zdaniem samorz¹d lekarski jest potrzebny w formule obligatoryjnej, któr¹ zakwestionowa³ ostatnio Rzecznik Praw Obywatelskich?
TM: W ka¿dej grupie zawodowej powinien byæ samorz¹d, który powinien jej pomagaæ i reprezentowaæ j¹ na zewn¹trz. Ja osobiœcie, gdybym mia³ uwagi
krytyczne to dotyczy³yby one niewystarczaj¹cej
ochrony przed atakami medialnymi. W innych kwestiach nie mam zastrze¿eñ. W sytuacjach rosn¹cych
pretensji pacjentów samorz¹d jest niezbêdny. Brak
obowi¹zku przynale¿noœci bardzo by go os³abi³.
R: WeŸmie Pan udzia³ w wyborach?
TM: Tak, zawsze biorê.
Rozmawia³: Stefan Ciep³y
Prof. zw. dr hab. med. Tomasz Mach, ur. 1950 r. w Krakowie w rodzinie lekarskiej (ojciec by³ profesorem medycyny);
absolwent V Liceum im. A. Witkowskiego (w latach dyrekcji
S. Potoczka); studia na Wydziale Lekarskim AM w Krakowie
ukoñczy³ w 1974; roczny sta¿ podyplomowy odby³
w Szpitalu Kolejowym; od grudnia 1975 pracuje w Klinice
Gastroenterologii, gdzie przeszed³ wszystkie etapy kariery naukowej; w 1981 roku uzyska³ doktorat, w 1984 II° specjalizacji z chorób wewnêtrznych, w 1994 habilitacjê, w 1998 II°
specjalizacji z gastroenterologii, od 2004 profesor nauk medycznych. Praca: 1975-1999 Klinika Gastroenterologii, 19992005 Klinika Chorób ZakaŸnych, od 2005 Klinika Gastroenterologii i Hepatologii, od 2005 kierownik Katedry. Dwukrotnie przebywa³ na rocznych stypendiach (1981 i 1991) na
Uniwersytecie Kalifornijskim w Irvine, USA. Autor 160 publikacji naukowych, 16 rozdzia³ów w podrêcznikach. Cz³onek
kilku Towarzystw Naukowych, w tym Zarz¹du G³ównego Polskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego. Opiekun jednej
habilitacji, wypromowa³ 9 doktoratów, kierowa³ kilkunastoma specjalizacjami z chorób wewnêtrznych. Przewodnik górski, mi³oœnik turystyki rowerowej i narciarstwa biegowego (brakuje obecnie na to czasu). ¯ona Bo¿ena – lekarz stomatologii, podobnie jak córka Katarzyna; syn Pawe³ – lekarz medycyny; dwójka wnuków: Zosia i Antoœ.
ORGANIZACJE NON PROFIT
Ze Szczyrzyca do MONAR-u
Szanowna Redakcjo,
W numerze 6/107 red. Stefan Ciep³y opisa³ losy niewielkiego szpitala w Szczyrzycu – ze swojej
strony za³¹czam gratulacje dla Kierownika tej placówki i ¿yczê ca³ej zatrudnionej Kadrze Pracowników dalszych sukcesów zawodowo – ekonomicznych.
W artykule tym pad³o stwierdzenie i¿ „... mamy do czynienia z doœæ nietypow¹ struktur¹ w³asnoœciow¹, która zosta³a wprawdzie zarejestrowana jako NZOZ, ale pod wzglêdem formalnym stanowi
de facto organizm nieznany w Polsce, Szpital bowiem nale¿y do Stowarzyszenia, w dodatku maj¹cego
w statucie okreœlenie non profit”.
Szanowni Pañstwo 31 paŸdziernika 1995 roku dziêki intensywnym staraniom pracowników Centrum Terapii Narkomanów MONAR (które jest równie¿ organizacj¹ non profit) w Krakowie,
a w szczególnoœci dziêki Panu Markowi Zygad³o oraz przychylnoœci ówczesnych w³adz województwa
34
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
ORGANIZACJE NON PROFIT
ma³opolskiego pojawi³ siê na mapie Polski NZOZ Oddzia³ Leczniczo-Rehabilitacyjny dla Osób Uzale¿nionych mieszcz¹cy siê na obrze¿ach Krakowa. Ten 15-osobowy Oddzia³ do dnia dzisiejszego przyj¹³
celem odtrucia ze œrodków odurzaj¹cych 6168 osób daj¹c im szansê postawienia pierwszego kroku ku trzeŸwemu ¿yciu.
Tak wiêc idea nie jest nowa, sprawdza siê zarówno pod wzglêdem organizacyjnym jak i ekonomicznym – my równie¿ nie mo¿emy pozwoliæ sobie na d³ugi, bo nikt ich nie bêdzie za nas sp³aca³,
a zadanie to jest niezwykle trudne przy stale wzrastaj¹cych wg ró¿nych nowych przepisów wymaganiach i proponowanych stawkach za hospitalizacjê pacjenta, który w naszym przypadku jest dodatkowo niezwykle trudny ze wzglêdu na specyfikê choroby.
Gdyby ktoœ z Pañstwa Redakcji by³ zainteresowany naszym Oddzia³em OLR proszê o kontakt.
Z powa¿aniem
Roman Dudzik
Po przeczytaniu listu pana Romana Dudzika,
postanowi³am wybraæ siê do Pleszowa i odwiedziæ tamtejszy NZOZ Oddzia³ Leczniczo-Rehabilitacyjny dla Osób Uzale¿nionych OLR.
Dotarcie pod w³aœciwy adres nie by³o naj³atwiejszym zadaniem, jednak na w³asne oczy mog³am przekonaæ siê, jak wygl¹da miejsce, gdzie
jedni ludzie pomagaj¹ bezinteresownie innym.
Przewodnikiem po Oddziale MONAR-u by³ oczywiœcie autor listu, doktor Roman Dudzik, kierownik OLR, lekarz Oœrodka Terapii D³ugoterminowej oraz Ma³opolskiego Centrum Profilaktyki Leczenia Uzale¿nieñ w Krakowie.
Krocz¹c w¹skimi chodnikami ku placówce,
mijam kilku pacjentów Oœrodka pogr¹¿onych
w pracach ogrodowych.
„Detoks” OLR okazuje siê skromnym, niewielkim, œwie¿o odnowionym, budynkiem po³o¿onym na skraju Krakowa, z dala od zgie³ku wielkiego miasta. W jego bliskim s¹siedztwie znajduje siê wspominany NZOZ Oœrodek Rehabilitacyjno-Readaptacyjny „Dom MONAR-u”
Oœrodka Terapii D³ugoterminowej prowadz¹cy
dalszy etap leczenia d³ugoterminowego osób uzale¿nionych. Opodal stoi zabytkowy koœció³ œw.
Wincentego oraz kilka niewielkich zabudowañ
gospodarczych. Otwarta przestrzeñ pobliskich pól
gwarantuje ciszê i spokój.
„Pacjenci z „Domu MONAR-u” prowadz¹
ma³e gospodarstwo rolne, dbaj¹ o w³asny warzywnik, rabaty kwiatowe, drzewa owocowe, hoduj¹
zagro¿ony gatunek kurek zielononó¿ek” – wylicza kierownik OLR. W ramach spo³ecznoœci te-
rapeutycznej pe³ni¹ oni ró¿ne funkcje – kucharza, kelnera, kierownika pracy, prezesa spo³ecznoœci lub somity (osoby dbaj¹cej, by na terenie
oœrodka nie znalaz³y siê narkotyki czy alkohol).
W ten sposób mog¹ powoli przygotowywaæ siê do
powrotu na ³ono spo³eczeñstwa”.
Wnêtrze Oddzia³u tylko po czêœci wype³niaj¹ sanitarne atrybuty: szpitalne ³ó¿ka i jednorazowa poœciel, bo pracownicy kadry medycznej
staraj¹ siê jak mog¹, ¿eby miejsce to bardziej
przypomina³o dom ani¿eli szpital. Dlatego m.in.
nosz¹ na co dzieñ sportowe stroje, nie chc¹c odró¿niaæ siê od pacjentów i stwarzaæ niepotrzebny
dystans.
Codzienne ¿ycie mieszkañców p³ynie tu zgodnie z indywidualnymi potrzebami podopiecznych.
Choæ leczenie trwa od 10 do 14 dni, to w wyj¹tkowych sytuacjach tj. zapalenie ¿y³, ropnie, zapalenie górnych lub dolnych dróg oddechowych,
wszawica, mo¿e siê nieco wyd³u¿yæ. Zdarza siê,
¿e „pacjent” przyje¿d¿a pod wp³ywem amfeta35
35
36
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
ORGANIZACJE NON PROFIT
miny i pierwsze 3 dni przesypia wstaj¹c jedynie
na posi³ki i do ubikacji. Ci z kilkudniowym sta¿em wstaj¹ oko³o 8.00, po œniadaniu wspólnie
z kadr¹ uk³adaj¹ plan dnia, za¿ywaj¹ lekarstwa,
s³uchaj¹ muzyki, ogl¹daj¹ filmy, graj¹ w ró¿ne
gry. Podstaw¹ ich terapii jest równoczesne oddzia³ywanie farmakologiczne i elementy psychoterapii stosowane przez ca³y personel tworz¹cy zespó³. „Dobre ustawienie”, czyli dobranie przez
specjalistów w³aœciwych leków gwarantuje maksymalne zmniejszenie objawów abstynencyjnych.
Terapeuci, pielêgniarki i lekarze rozmawiaj¹ z pacjentami o motywacji i perspektywach dalszego
leczenia. Nocami ich opiekunowie pe³ni¹ dy¿ury.
Inaczej jest w pobliskim Oœrodku Terapii D³ugoterminowej „Dom MONAR-u” OTD, gdzie leczenie d³ugoterminowe opiera siê na trzech podstawowych dzia³aniach – terapii indywidualnej,
grupowej w ramach spo³ecznoœci terapeutycznej
i pracy w grupach tematycznych. Po miesi¹cu pobytu, pacjenci wybieraj¹ indywidualnego terapeutê, który pomaga im w u³o¿eniu indywidualnego
planu terapii. Dodatkowo wyodrêbniane s¹ odpowiednie grupy, do których pacjenci klasyfikowani s¹ ze wzglêdu na: wiek, stopieñ uzale¿nienia, doœwiadczenia ¿yciowe, choroby, wreszcie
obszary psychiczne, w których maj¹ trudnoœci czy
niedostatki. I tak np. mo¿e to byæ:
• grupa wstêpna dla pacjentów œwie¿o przyjêtych do Oœrodka motywuj¹ca ich do leczenia
i wyjaœniaj¹ca zasady i cele leczenia,
• grupa dla ofiar przemocy,
• grupa dla sprawców przemocy,
• grupa destrukcji okreœlaj¹ca szkody jakie powsta³y u poszczególnych pacjentów pod wp³ywem u¿ywania narkotyków,
36
• grupa nawrotów – dla tych pacjentów, którzy mimo ukoñczenia leczenia w innej placówce
powrócili do narkotyków,
• grupa osób zaka¿onych HIV.
Specyficznym i trudnym, ale zarazem bardzo
rozwojowym zagadnieniem jest funkcjonowanie
w obrêbie ST (spo³ecznoœci terapeutycznej) pacjentów z podwójn¹ diagnoz¹ czyli takich, u których oprócz zespo³u uzale¿nienia rozpoznano inn¹
chorobê psychiczn¹ np. psychozê, depresjê czy
schizofreniê.
Lokalizacja „Detoksu” przy Oœrodku Terapii
D³ugoterminowej jeszcze w latach 90. by³a pomys³em co najmniej dyskusyjnym. Kiedy 16 lat
temu twórca projektu p. Marek Zygad³o (kierownik CTN MONAR Kraków, filozof i pedagog,
dzia³acz spo³eczny) zamierza³ stworzyæ Oddzia³,
funkcjonowa³o przeœwiadczenie, i¿ umieszczenie
pacjentów detoksykowanych w bezpoœrednim s¹siedztwie osób w trakcie terapii w OTD jest niebezpieczne, poniewa¿ mo¿e sprzyjaæ przenoszeniu narkotyków na teren Oœrodka, utrudniaæ postêp leczenia czy wzbudzaæ chêæ przerwania pobytu w OTD. Tylko dziêki uporowi za³o¿ycieli
i pracowników obu placówek MONAR-u, OLR
powsta³ w planowanym miejscu i sprawnie wspó³istnieje z Oœrodkiem do dziœ.
„Czas pokaza³, ¿e takie po³o¿enie ma zdecydowanie wiêcej plusów ni¿ minusów. Pacjenci
przebywaj¹cy na „Detoksie” maj¹ okazjê obserwowaæ normalne ¿ycie w Oœrodku, co czêsto zachêca ich do kontynuacji leczenia” – mówi doktor Dudzik. „Mit o tym, co siê dzieje w placówkach odwykowych niestety wci¹¿ w ró¿nych œrodowiskach funkcjonuje. Do historii przeszed³ ju¿
przyjazd pewnego re¿ysera filmowego, który przekonany, i¿ nasi pacjenci nieustannie biegaj¹
i krzycz¹, chcia³ nakrêciæ film o uzale¿nieniu.
Odjecha³ rozczarowany stwierdzaj¹c lakonicznie,
¿e tutaj nic siê nie dzieje”.
Trzeba mieæ œwiadomoœæ, ¿e uzale¿nienie od
narkotyków to ciê¿ka, œmiertelna choroba, przebiegaj¹ca z nawrotami, z której wg ró¿nych statystyk wychodzi jedynie 6-12% pacjentów. Jak
wynika z obserwacji pracowników „Detoksu”
ponad 70-80% pacjentów nie posiada na wstêpie
wewnêtrznej motywacji do leczenia. Na odwyk
trafili za namow¹ rodziny, z nakazu s¹du b¹dŸ
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
ORGANIZACJE NON PROFIT
prokuratury. Mimo ¿e detoksykacja trwa nieca³e
dwa tygodnie, ponad 40% osób przerywa leczenie po kilku dniach. Ponad 60% po pewnym czasie jednak z w³asnej woli wraca. Rekordzista przebywa³ na detoksykacji ju¿ 27 razy! Najczêœciej
przerywaj¹ leczenie uzale¿nieni równoczeœnie od
kilku œrodków – najczêœciej w ten „ zestaw”
wchodzi: „brown sugar” lub „polska heroina” w
po³¹czeniu z amfetamin¹ i lekami z grupy benzodiazepin (clonazepam, relanium). Oko³o 20%
osób koñcz¹cych terapiê korzysta z mo¿liwoœci
kontynuacji leczenia d³ugoterminowego.
Osoby po 21 roku ¿ycia, uzale¿nione co najmniej 3 lata, maj¹ce za sob¹ nieudane próby leczenia w innych systemach terapeutycznych typu
„drug free” oraz kobiety bêd¹ce w ci¹¿y (przyjmowane poza kolejk¹) kieruje siê do programów
substytucyjnych tzn. takich, w których zastêpuje
siê nielegalne narkotyki substancj¹ legaln¹ o takim samym lub bardzo zbli¿onym dzia³aniu farmakologicznym stosowan¹ doustnie. Pozwala to
zdecydowanie zmniejszyæ ryzyko zaka¿enia HIV,
HCV, HBV.
Krakowskie Centrum Terapii Narkomanów
MONAR dzia³a w tzw. systemie zintegrowanym,
co oznacza, ¿e wszystkie oddzia³y i jednostki s¹
ze sob¹ powi¹zane. Bardzo wa¿n¹ dzia³alnoœci¹
jest program redukcji szkód, w obrêbie którego
funkcjonuje program wymiany igie³ i strzykawek
pozwalaj¹cy oczyœciæ Kraków z oko³o 40 tysiêcy
strzykawek i 60 tysiêcy igie³ do iniekcji w skali
tylko jednego roku!
W wyznaczonym dniu przyjêcia na „Detoks”,
pacjent powinien najpierw udaæ siê do Punktu
Konsultacyjnego MONAR-u na ul. œw. Katarzyny 3 w Krakowie. Tam, po wykonaniu rentgenowskich zdjêæ klatki piersiowej (placówka nie przyjmuje osób z tuberkuloz¹ ze wzglêdu na przebywaj¹ce osoby z HIV) dostanie skierowanie do
Oddzia³u. Codziennie specjalny samochód zabiera
nowych pacjentów z Poradni do Oddzia³u. „¯eby
po drodze ktoœ nie zmieni³ zdania lub nie zb³¹dzi³” – œmieje siê kierownik OLR.
„Detox” jest pierwsz¹ w Polsce placówk¹ detoksykacyjn¹ prowadzon¹ przez organizacjê pozarz¹dow¹, maj¹c¹ w swoim statucie okreœlenie
non profit. Posiada umowê z Narodowym Funduszem Zdrowia, natomiast sponsorów pozysku-
je drog¹ prywatnych kontaktów pracowników
kadry (struktura organizacji przewiduje zatrudnianie zarówno pracowników etatowych, jak
i pomoc wolontariuszy). Obecnie zespó³ medyczno-terapeutyczny sk³ada siê z 6 pielêgniarek,
5 terapeutów i 2 lekarzy – internisty pani Aleksandry Kompe i psychiatry pana Romana Dudzika.
Do placówki trafiaj¹ wy³¹cznie osoby pe³noletnie (nieletnich kieruje siê do Wojewódzkiego
Szpitala Specjalistycznego im. L. Rydygiera)
z terenu ca³ej Polski, wyra¿aj¹ce chêæ podjêcia
leczenia. W ka¿dym miesi¹cu odtruwa siê oko³o
30-50 nowych osób. Zazwyczaj s¹ to m³odzi ludzie w wieku 18-25 lat, choæ najstarszy pacjent
mia³ 62 lata.
Co warto podkreœliæ, z roku na rok znacznie
obni¿a siê wiek inicjacji narkotycznej. Jeszcze kilka lat temu pierwsz¹ stycznoœæ z narkotykami
mieli 16-17-latkowie, dziœ jest to m³odzie¿ w wieku 13-14 lat i m³odsza. Jeden z pacjentów (dziœ
ju¿ pe³noletni) spróbowa³ polskiej heroiny ju¿
w wieku 7 lat!
U ponad 90% osób za¿ywaj¹cych do¿ylnie
œrodki uzale¿niaj¹ce wykrywa siê HCV, du¿y jest
te¿ odsetek osób HIV-pozytywnych wœród uzale¿nionych od polskiej heroiny. Wiadomoœæ o zaka¿eniu jest przyjmowana przez pacjentów bardzo ró¿nie – czêsto staje siê siln¹ motywacj¹ do
walki z uzale¿nieniem. Pacjent nagle stwierdza,
¿e dotar³ do krawêdzi ¿ycia, sk¹d chcia³by wróciæ
do normalnoœci. Bo jak nie teraz, to kiedy?
Czy praca w odludnym miejscu z osobami
uzale¿nionymi mo¿e przynosiæ lekarzowi satysfakcjê? – pytam na zakoñczenie kierownika OLR.
„Oczywiœcie” – przyznaje bez wahania lekarz
psychiatra, Roman Dudzik, który od 15 lat pracuje w Oddziale „Detoksu”, a od 17 lat styka siê
zawodowo z osobami uzale¿nionymi. „Na detoksykacji proces zdrowienia pacjenta jest najbardziej widoczny. To niesamowite jak chory i zaniedbany cz³owiek mo¿e diametralnie zmieniæ swoje
myœlenie, podejœcie do ¿ycia, nawet fizjonomiê
w przeci¹gu zaledwie kilku dni. Nawet ci, którzy
rezygnuj¹ z leczenia, po jakimœ czasie wracaj¹,
z wiêksz¹ motywacj¹ i nadziej¹ na normalne ¿ycie”.
Tekst i fot.
Joanna Depa
37
37
38
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
PRAWO I MEDYCYNA
Uzdrowiciele nadal bezkarni
Ustawa o innych zawodach medycznych tylko w niewielkim stopniu wyeliminuje z rynku
osoby udzielaj¹ce œwiadczeñ medycznych bez odpowiednich kwalifikacji.
W Ministerstwie Zdrowia dobiegaj¹ koñca
prace nad projektem ustawy o innych zawodach
medycznych. Ten przygotowywany od kilku lat
akt prawny ma uregulowaæ dzia³alnoœæ 23 zawodów blisko zwi¹zanych z praktyk¹ lekarsk¹.
W uzasadnieniu projektu czytamy, ¿e ustawa ma
na celu wyeliminowanie z rynku osób udzielaj¹cych œwiadczeñ medycznych bez odpowiednich
kwalifikacji, czêsto nara¿aj¹cych ¿ycie i zdrowie
pacjentów. Tylko w niewielkim stopniu dotknie
ona osoby stosuj¹ce niekonwencjonalne metody
leczenia. Wci¹¿ nierozwi¹zany pozostanie problem uzdrowicieli i szarlatanów w najwiêkszym
stopniu szkodz¹cych pacjentom.
W projekcie ustawy o innych zawodach medycznych wymieniono 23 zawody, w tym logopedy, technika elektroradiologa, protetyka s³uchu,
optometrysty, ratownika medycznego. Na liœcie
znaleŸli siê te¿ dietetycy, fizjoterapeuci, masa¿yœci, instruktorzy i specjaliœci terapii uzale¿nieñ
oraz psychoterapeuci. Ustawa postawi³a im wysokie wymagania odnoœnie kszta³cenia, a co za
tym idzie dostêpu do zawodu. Wymienione
w ustawie zawody bêdzie mo¿na uprawiaæ równie¿ w ramach samodzielnej dzia³alnoœci gospodarczej, ale organ rejestruj¹cy tê dzia³alnoœæ bêdzie mia³ prawo za¿¹daæ aktualnego zaœwiadczenia z rejestru. Wpis do rejestru dokonywany bêdzie natomiast po sprawdzeniu, czy wnioskodawca spe³nia wszystkie ustawowe wymagania.
Dotycz¹ one przede wszystkim wykszta³cenia.
W projekcie wymieniono np. konkretne kierunki
studiów, których ukoñczenie pozwala ubiegaæ siê
o prawo wykonywania zawodu psychoterapeuty
czy terapeuty uzale¿nieñ. Nowe przepisy mog¹
zablokowaæ dzia³alnoœæ osób, które nie lecz¹, lecz
„masuj¹”, cudownie odchudzaj¹, wyzwalaj¹ od
na³ogów za pomoc¹ akupunktury czy uzdrowicieli duchowych o w¹tpliwych kwalifikacjach,
z dyplomami z Chin, Filipin lub Mongolii,
których prawdziwoœci niepodobna sprawdziæ.
Wed³ug danych GUS zawody objête regulacj¹
38
ustawy o innych zawodach medycznych wykonuje ponad 103 tys. osób w kraju.
Ta ustawa pewnie nie wzbudzi wielkiego zainteresowania wœród lekarzy, bowiem porz¹dkuje rynek bardzo bliski i uznawany przez medycynê akademick¹. Wci¹¿ natomiast brakuje przepisów, które porz¹dkowa³yby ca³y rynek medycyny niekonwencjonalnej, ten, który czyni najwiêksze krzywdy chorym. W lipcu 2002 roku zarz¹dzeniem Ministra Zdrowia zosta³a powo³ana Rada
ds. Niekonwencjonalnych Metod Terapii. Jej zadaniem by³o opracowanie merytorycznych za³o¿eñ do uregulowania przepisami problematyki
terapii niekonwencjonalnych, ze szczególnym
uwzglêdnieniem kryteriów prowadzenia takiej
dzia³alnoœci oraz wspó³dzia³ania z lekarzami.
Na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia
Rada wci¹¿ figuruje jako organ doradczy ministra (figurowa³a jeszcze pod koniec marca br., ale
czy tak jest nadal nie wiemy, gdy¿ zwracaliœmy
uwagê Biuru Prasowemu MZ, ¿e w sk³adzie Rady
znajduj¹ siê osoby, m.in. z Krakowa, które ju¿
nie ¿yj¹). O jakimkolwiek dzia³aniu z jej strony
od dawna nie s³yszeliœmy. A mia³aby co robiæ,
gdy¿ w Polsce wed³ug ró¿nych Ÿróde³ funkcjonuje od 70 tys. do nawet 200 tys. osób, paraj¹cych siê „uzdrawianiem”. W wyniku stosowania
niekonwencjonalnych metod terapii rocznie umiera oko³o piêciu tysiêcy chorych na raka – wynika
z badañ prof. Marka Pawlickiego z krakowskiej
Kliniki Onkologicznej. Co najmniej jedna trzecia z nich leczy³a siê u doktora-znachora (dane
za „Wprost” 7/2006). Nikt nie patrzy na rêce
uzdrowicielom, poniewa¿ nie ma przepisów, które
by na to pozwala³y.
Prokuratura mo¿e zaj¹æ siê spraw¹ rzekomego uzdrawiania tylko na wniosek poszkodowanego. Ile pozwów przeciwko szarlatanom wp³ywa do s¹dów – nie wiadomo. Tylko w Izbach Lekarskich uda siê policzyæ doniesienia do prokuratury, sk³adane niejako z urzêdu, jeœli ktoœ podszywa siê pod lekarza. Okrêgowa Izba Lekarska
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
PRAWO I MEDYCYNA
w Krakowie kilkakrotnie zwraca³a siê do prokuratury z pozwami przeciwko tzw. uzdrowicielom.
Wszystkie sprawy umorzono. To zniechêca do podejmowania kolejnych prób.
– Naszym obowi¹zkiem jest ochrona zawodu
lekarza, wiêc wystêpujemy do prokuratury, jeœli
ktoœ leczy, nie maj¹c ku temu kwalifikacji. Ale czy
to my mamy œcigaæ szarlatanów? – zastanawia
siê dr Jerzy Friediger, przewodnicz¹cy ORL
w Krakowie. Izby wystêpuj¹ przeciwko uzdrowicielom z tytu³u naruszenia art. 58 ustawy o zawodzie lekarza. Przewidziane prawem konsekwencje s¹ niewielkie, gdy¿ takie praktyki traktowane s¹ jako wykroczenie.
Dwa lata temu OIL zajê³a siê spraw¹ uzdrowiciela (z zawodu kierowcy TIR-a), który oferowa³ us³ugi uzdrawiania w Nowos¹deckiem.
Dziecko z nerczyc¹, leczone z dobrym skutkiem
w szpitalu, trafi³o do znachora. Przerwano leczenie konwencjonalne. Dziecko zmar³o. Sprawa zosta³a umorzona, gdy¿ stwierdzono, ¿e uzdrowiciel
nie dzia³a³ z chêci osi¹gniêcia korzyœci materialnej. Bra³ co ³aska – przypomina sobie prezes OIL.
– Znana by³a te¿ sprawa pojawiaj¹cych siê w prasie og³oszeñ „dr. med. n.” – co, jak siê okaza³o,
nale¿a³o odczytaæ „doktor medycyny naturalnej”.
Ta sprawa równie¿ zosta³a umorzona.
– Ja sam w swojej praktyce lekarskiej tylko
raz spotka³em siê z konsekwencjami powierzenia
swego zdrowia szarlatanowi. Mia³em pacjentkê
z wrzodziej¹cym zapaleniem jelita grubego, która uda³a siê do uzdrowiciela i pod jego wp³ywem
przerwa³a leczenie. Po pewnym czasie wróci³a
w stanie znacznie gorszym. Na szczêœcie uda³o
siê j¹ uratowaæ – mówi dr Jerzy Friediger. – Mo¿e
mia³em pecha, ale w 35-letniej praktyce chirurga
nie spotka³em siê z przypadkiem wyleczenia metodami niekonwencjonalnymi.
Prezes Okrêgowej Rady Lekarskiej twierdzi,
¿e nie mo¿e zaufaæ metodom, które nie doczeka³y siê naukowego uzasadnienia. Skoro s¹ skuteczne, a stosuj¹ce je osoby powo³uj¹ siê czasami na
kilkusetletnie doœwiadczenia w ich wykorzystywaniu, to dlaczego nikt do tej pory nie udokumentowa³ ich leczniczego dzia³ania? Okazuje siê,
¿e modna kilka lat temu w Polsce homeopatia,
dzisiaj znalaz³a siê w odwrocie. Jedno z najd³u-
¿ej ukazuj¹cych siê na rynku prasowym, naukowe czasopismo medyczne „Lancet” stwierdzi³o,
¿e ¿adna ze 110 prac na temat homeopatii nie
dowiod³a jej skutecznoœci. Tymczasem w Polsce
mamy ponad 10 tys. lekarzy, którzy ukoñczyli
kurs homeopatii.
Lekarze, ratuj¹cy chorych, którym zdrowie
zrujnowali znachorzy, maj¹ problem z w³asnym
œrodowiskiem. W wielu gabinetach medycyny
niekonwencjonalnej zatrudniani s¹ lekarze z dyplomami akademii medycznych. Taki fakt uwiarygadnia gabinet, a u chorych wywo³uje poczucie bezpieczeñstwa. Maj¹ wra¿enie, ¿e powierzaj¹
swoje zdrowie profesjonalistom. Art. 57 kodeksu etyki lekarskiej mówi, ¿e „lekarz nie mo¿e pos³ugiwaæ siê metodami uznanymi przez naukê za
szkodliwe lub bezwartoœciowe. Nie powinien on
nawet wspó³dzia³aæ z osobami zajmuj¹cymi siê
leczeniem, a nie posiadaj¹cymi uprawnieñ”. Lekarz, który korzysta z niekonwencjonalnych metod, nara¿a siê na konsekwencje z tytu³u odpowiedzialnoœci zawodowej.
- Oczywiœcie, zdarza³y siê przypadki ukarania takich lekarzy – przyznaje Tomasz Korkosz, rzecznik Naczelnej Izby Lekarskiej.
Dyplomowani lekarze z pewnoœci¹ nie uczyni¹ takiej szkody chorym, jak oszuœci bez wykszta³cenia medycznego, którzy bezpardonowo
zarabiaj¹ na uzdrawianiu. Uzdrowicielem w Polsce mo¿e zostaæ ka¿dy. Aby legalnie praktykowaæ, wystarczy za³o¿yæ dzia³alnoœæ gospodarcz¹.
O uprawnienia nikt nie pyta. Wed³ug danych
Urzêdu Statystycznego w Krakowie dzia³alnoœæ
paramedyczn¹ ma w swoim zakresie 159 firm, kolejne 600 oferuje us³ugi poprawiaj¹ce kondycjê
fizyczn¹. Uzdrowiciele mogli zarejestrowaæ tak¿e inny rodzaj dzia³alnoœci.
Pró¿ne okazuj¹ siê apele do pacjentów o minimum zdrowego rozs¹dku. Wed³ug CBOS do korzystania z us³ug medycyny niekonwencjonalnej
przynajmniej jeden raz przyznaje siê co trzeci
Polak. W trosce o zdrowie Polaków najwy¿szy
czas, aby ustawowo uregulowaæ œwiadczenie
us³ug z zakresu medycyny niekonwencjonalnej.
W niemal wszystkich krajach Unii Europejskiej
ju¿ to zrobiono.
Adam Herod
39
39
40
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
XXV
Okręgowy
Zjazd
Lekarzy
40
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Krasiczyn, 28 marca 2009 roku
41
41
42
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
OZZL
Zbigniew Lwie Serce
W marcowy smutny pi¹tek po¿egnaliœmy w Warszawie Profesora Zbigniewa Religê. Znakomitego i niepowtarzalnego kardiochirurga. Cz³owieka, który w³asne
serce dawa³ po kawa³ku innym tego potrzebuj¹cym. Cz³owieka, który zara¿a³ ludzi swoj¹ pasj¹ i pracowitoœci¹.
Bardzo wysoko stawia³ poprzeczkê oczekiwañ i wymagañ innym, w tym swoim wspó³pracownikom. Najwy¿ej
jak tylko móg³ postawi³ j¹ sobie. Nie tolerowa³ nijakoœci. Praca i kardiochirurgia by³y na pierwszym miejscu
listy priorytetów Jego ¿ycia i im podporz¹dkowa³ rodzinê, odpoczynek czy hobby. Gdy poczu³ z biegiem lat, ¿e
Jego miejsce za sto³em operacyjnym mog¹ zaj¹æ jego
uczniowie, a on mo¿e zrobiæ coœ dla innych bez skalpela
w rêce, rzuci³ siê, z sobie tylko znan¹ energi¹, w wir polityki. By³ to ju¿ etap, gdy oprócz kardiochirurgii, której
zaprzeda³ duszê i by³ bez reszty oddany, spojrza³ na problemy polskiej medycyny szerzej. Dostrzeg³ w niej niedostatki finansowe i organizacyjne, a jak to Zbigniew
Lwie Serce, z tak¹ sam¹ pasj¹ zaj¹³ siê tym razem tworzeniem partii, pos³owaniem, wreszcie wzi¹³ w swoje rêce
tekê ministerialn¹. Usi³owa³ uporz¹dkowaæ tê niereformowaln¹ machinê. Bardzo chcia³ ruszyæ z posad tê skamienia³¹, ale i zmursza³¹ bry³ê. Prosi³ o siedem lat czasu. Mo¿e, gdyby by³y mu one dane na pocz¹tku dzia³añ
reformatorskich w s³u¿bie zdrowia w roku 1999, poczekalibyœmy cierpliwie na jej efekty. Tymczasem my lekarze i ca³a medyczna machina, mia³a ju¿ za sob¹ siedem
lat dramatycznie chudych. Dokonano wielu nieudanych
a wrêcz szkodliwych zabiegów na jej ¿ywym ciele.
Ponadto obawialiœmy siê, ¿e cyniczni politycy rzuc¹ na
szalê zdarzeñ autorytet Profesora i schowawszy siê za
jego plecami bêd¹ dalej robiæ swoje, czyli nic.
Profesor Religa nawet w takiej sytuacji chcia³ coœ
zrobiæ, zmieniæ, poprawiæ. Zacz¹³ od opracowania s³yn42
nego „Koszyka œwiadczeñ gwarantowanych”, który potem usi³owali zaw³aszczyæ jego nastêpcy. Myœlê, ¿e prze¿y³ spore rozczarowanie, gdy okaza³o siê, ¿e jest on niemo¿liwy w realizacji, bo przeznaczony na niego fundusz
z bud¿etu pañstwa jest niewystarczaj¹cy. Mimo tego nie
ustawa³ w wysi³kach na rzecz usprawniania w tej psuj¹cej siê machinie tego, na co mia³ jeszcze wp³yw. W tym
czasie dostrzeg³ te¿, ¿e nie bêdzie nawet tej kalekiej
ochrony zdrowia w Polsce, gdy zabraknie w niej lekarzy,
masowo emigruj¹cych na Zachód. Jego idea bezinteresownego oddania siê pracy i pacjentom zderzy³a siê
z brutaln¹ rzeczywistoœci¹ wynikaj¹c¹ z dramatycznie
nisko op³acanej pracy lekarzy w naszym kraju. Musia³
to w koñcu zobaczyæ na w³asne oczy, rozmawiaj¹c ze
strajkuj¹cymi lekarzami w 2007 roku. Zmêczeni, niewyspani, oskar¿ani na ka¿dym kroku o korupcjê, nie byli
ju¿ w stanie unieœæ na swoich barkach tego ciê¿aru.
W tym czasie mia³am okazjê rozmawiaæ z Profesorem Relig¹. I mimo ¿e byliœmy po dwóch stronach barykady, to jednak siedzieliœmy przy wspólnym stole
i w wielu kwestiach mieliœmy podobne pogl¹dy. Zawsze
to by³y rozmowy rzeczowe, niekiedy bardzo emocjonalne, ale z zachowaniem szacunku dla obu stron. No có¿,
stawk¹ by³o ludzkie zdrowie i ¿ycie, ale tak¿e zdrowie
i ¿ycie tysiêcy lekarzy w Polsce. W tym momencie Profesor Religa ju¿ wiedzia³, ¿e nie wolno go nad miarê eksploatowaæ. Nie by³y to ju¿ przemyœlenia natury filozoficznej, ale w³asne, bardzo bolesne. Gor¹co dopingowaliœmy Go w walce z chorob¹. Niestety pokona³a ona Jego
cia³o, ale nie serce i nie Jego idee. Jego serce bije nadal
w tych, którym je przeszczepia³, usprawnia³, naprawia³.
Jego pacjenci, to bardzo liczne grono ¿ywych pomników
Jego geniuszu, tytanicznej pracy, ludzkiej ¿yczliwoœci
i dobroci.
Nie dane Mu by³o, niestety, dokoñczyæ dzie³a reformy. Jego kolejna ¿yciowa pasja spo³eczno-polityczna nie
okaza³a siê byæ wdziêcznym pacjentem. Warunkiem powodzenia leczenia jest nie tylko dobry lekarz, ale wiara
pacjenta w wyzdrowienie, jego aktywny udzia³ w walce
z chorob¹, pomoc i ¿yczliwoœæ najbli¿szych. Choroba
w postaci dramatycznego niedofinansowania naszej
ochrony zdrowia, jeœli nawet ma szansê na spotkanie
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
OZZL
dobrego lekarza, który stawia poprawn¹ diagnozê i ma
plan leczenia, nie znajduje zrozumienia, ¿yczliwoœci
i wsparcia ani w Sejmie, ani w Ministerstwie Zdrowia
czy w Pa³acu Prezydenckim. W kluczowych monetach
debat o zdrowiu obojêtnoœæ wykazuje równie¿ Pan
Premier, który jak siê kolejny raz okaza³o, obiecywa³
nam w przedwyborczych spotach reklamowych przys³o-
wiowe gruszki na wierzbie. Niewielu wierzy³o w te obietnice, ale jakiœ cieñ nadziei by³.
Odszed³ Profesor Religa, znikn¹³ cieñ nadziei, zostaje politykierstwo i nasze lekarskie szeregi. Musimy je
mocno zewrzeæ i dalej robiæ swoje. Niech ¿ywi nie trac¹
nadziei.
Dr med. Janina Lankosz-Lauterbach
Rzecznik Regionu Ma³opolskiego OZZL
ORL
Z obrad Okrêgowej Rady Lekarskiej
Kontrakty, korekty rejonów wyborczych
i powo³anie Rzecznika Praw Lekarza
31 stycznia odby³o siê w Niedzicy posiedzenie wyjazdowe Okrêgowej Rady Lekarskiej, któremu przewodniczy³ dr Jerzy Friediger. Tematyka obrad by³a ró¿norodna, niemniej zdominowana generalnie problemami ekonomicznymi ochrony zdrowia. Swego rodzaju wstêpu dokona³ goœæ
Rady, dr n. med. Krzysztof Mawlichanów, z-ca
dyrektora Ma³opolskiego Oddzia³u Wojewódzkiego NFZ.
Jak wynik³o z jego wyk³adu, pieniêdzy w 2009
roku powinno byæ wiêcej a¿ o 700 mln z³ – bud¿et MOW NFZ roœnie bowiem z 3 mld 659 mln
do 4 mld 335 mln z³otych. Czy jednak na œwiadczenia medyczne bêdzie wiêcej? – nie sposób
stwierdziæ, znaczn¹ bowiem czêœæ wzrostu nak³adów poch³on¹ dokonane ju¿ podwy¿ki wynagrodzeñ. Szczególny niepokój budzi malej¹ca
w wyniku kryzysu œci¹galnoœæ sk³adki ubezpieczeniowej. Mo¿e ona wp³yn¹æ na obni¿enie wartoœci punktu w drugim pó³roczu 2009 roku.
W myœl za³o¿eñ bud¿etowych NFZ na leczenie
szpitalne przeznacza siê 43,3 procent (spadek
z 47%), na podstawow¹ opiekê zdrowotn¹ 12,2
procent, na specjalistykê 7,7 procent.
Zjawiskiem nowym, poniek¹d zaskakuj¹cym,
jest wycofywanie siê niektórych NZOZ-ów z kontraktów z NFZ. Tak sta³o siê np. w Zakopanem,
gdzie dwa NZOZ-y zrezygnowa³y oficjalnie
z podpisania umów. Dyr. Mawlichanów przedstawi³ dalej obszerne wyliczenia liczbowe, z których
wynotowa³em nieliczne, ale mo¿e istotne. I tak
roczna stawka kapitacyjna w poz wyniesie 96 z³,
a w szpitalach wartoœæ punktu pozostaje niezmieniona na poziomie 51 z³. Z innych nowoœci:
rosn¹ wyraŸnie nak³ady na SOR-y; wprowadza
siê kontrolê recept wystawianych dla rodziny; pod
jurysdykcjê i finansowanie przez NFZ przechodz¹ procedury transplantacyjne.
Na koniec obszernego wyst¹pienia doktor
Mawlichanów postawi³ prowokacyjne pytanie:
dlaczego takie czy inne us³ugi medyczne op³acaj¹ siê NZOZ-om, a nie s¹ dochodowe w SP ZOZach?
Dziêkuj¹c za to wyst¹pienie prezes dr Jerzy
Friediger zwróci³ uwagê na fakt, i¿ na szczeblu
oddzia³u NFZ nie uprawia siê polityki, tylko dzieli
przyznane pieni¹dze. Polityka, owszem, pozostaje
w jakimœ procencie w rêkach konsultantów wojewódzkich. Jeœli wiêc ktoœ zg³asza brak diabetologów, to powinien odpowiedzieæ sam sobie, czemu powsta³ taki stan rzeczy. Natomiast wobec
niedoboru œrodków, NFZ wczeœniej czy póŸniej
stanie przed problemem: czy zwiêkszaæ iloœæ podmiotów objêtych kontraktem, kosztem obni¿enia
ich wysokoœci (tak¿e tym, którzy udzielali tego
rodzaju œwiadczeñ na danym terenie wczeœniej),
43
43
44
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
ORL
czy mo¿e zahamowaæ rozdrabnianie œrodków
publicznych. Jest to analogiczna sytuacja, do praktyki stosowanej w Niemczech, gdzie nie otrzyma
siê zgody na otwarcie gabinetu w danej miejscowoœci, jeœli istniejacy gabinet podobnego charakteru nie zostanie przedtem zlikwidowany.
By³oby te¿ dobrze, stwierdzi³, gdyby resort
wreszcie opracowa³ jakieœ wskaŸniki, z których
by wynika³o, ilu potrzeba kardiologów na okreœlon¹ populacjê mieszkañców, ile potrzeba ³ó¿ek
chirurgicznych, a ile psychiatrycznych, bo brak
tego rodzaju danych sprawia, ¿e poruszamy siê
w wielu dziedzinach medycyny jak we mgle.
Inny problem zwi¹zany z funkcjonowaniem
NFZ poruszy³ dr Robert Stêpieñ, wskazuj¹c na
brak wskaŸnika koryguj¹cego wycenê tych samych œwiadczeñ udzielanych doros³ym i dzieciom
– te ostatnie wymagaj¹ bowiem znacznie wiêcej
czasu lekarza. Z kolei dr Irena Gawroñska zwróci³a uwagê na ci¹g³e zmiany w sprawozdawczoœci informatycznej. Wreszcie dr Maciej Jachymiak zapyta³ o politykê NFZ w œwietle coraz
wyraŸniej rysuj¹cego siê kryzysu? W odpowiedzi us³ysza³, ¿e pierwsze restrykcje dotyczyæ bêd¹
nadwykonañ, które za 2008 rok jeszcze bêd¹ zap³acone.
Cz³onkowie ORL wyrazili te¿ dezaprobatê dla
jêzyka polemiki medialnej prezesa NFZ z przewodnicz¹cym warszawskiej Rady Lekarskiej
dr Andrzejem W³odarczykiem, uznaj¹c okreœlenie „piêciominutowy minister” za obraŸliwe.
Natomiast s³owa uznania skierowano pod adresem pani dyrektor Marii Janusz, która – ku zaskoczeniu i ¿alowi œrodowiska lekarskiego – z³o¿y³a rezygnacjê ze stanowiska szefa MOW NFZ,
motywuj¹c j¹ „wzglêdami osobistymi”. Na stanowisko to Fundusz rozpisa³ konkurs.
W dalszym toku obrad dotycz¹cym spraw bie¿¹cych prezes Friediger poinformowa³ m.in. ¿e
zmienia siê p³atnik sta¿y podyplomowych (przejmuje je Ministerstwo Pracy) i ¿e Izba dot¹d nie
otrzyma³a odpowiedzi na protest skierowany m.in.
do Ministra Sprawiedliwoœci i Komendanta G³ównego MO w sprawie formy aresztowania dr Anny
Chrapusty, natomiast Prokurator Generalny powiadomi³ Izbê, ¿e skierowa³ sprawê do Prokura44
tury Wojewódzkiej w Krakowie. Inny problem
polityki kadrowej samorz¹dów podj¹³ dr Marek
Zasadny, na przyk³adzie odwo³ania w Lubaczowie jednego z ordynatorów i mianowania jego
nastêpcy bez konkursu, co skoñczy³o siê katastrofalnie, wskutek niekompetencji mianowanego.
W dyskusji zwrócono uwagê, ¿e powo³ywanie ordynatorów w wieku ponad 70 lat wydaje siê w¹tpliwe merytorycznie. Natomiast prezes dr Friediger zaproponowa³, by do Marsza³ków obu województw (ma³opolskiego i podkarpackiego) skierowaæ pismo, w którym zostanie zwrócona uwaga, ¿e w wypadku nominacji na szefa szpitala
osoby nie bêd¹cej lekarzem, w odniesieniu do jego
zastêpcy ds. lecznictwa obowi¹zuje ustawowo zasada konkursu.
Doktor Marek Zasadny poinformowa³ tak¿e
zebranych, i¿ Delegatura OIL w Przemyœlu sta³a
siê – w wyniku wygranego przetargu – w³aœcicielem dzia³ki o powierzchni 14,5 ara, zakupionej z przeznaczeniem na budowê nowej siedziby.
Kolejnym problemem poruszonym podczas
obrad by³a kwestia praw lekarza. Jak poinformowa³ dr J. Friediger w imieniu powo³anego w tym
celu Zespo³u, który odby³ ju¿ merytoryczne spotkanie, rozleg³oœæ obszaru koniecznej ochrony
prawnej lekarzy jest znaczna i wci¹¿ rosn¹ca,
obejmuje sprawy aresztowañ, pomocy przy wystawianiu ekspertyz, zasady porêczeñ, poradnictwa z zakresu prawa farmaceutycznego i prawa
prasowego oraz wiele innych problemów. Na pomoc lekarzom w tym zakresie Izba przeznaczy
powa¿n¹ czêœæ kwot wynikaj¹cych z podwy¿szenia sk³adek cz³onkowskich. Wydaje siê celowe –
stwierdzi³ prezes – powo³anie przy Izbie Rzecznika Praw Lekarza oraz ustanowienie podczas najbli¿szego Zjazdu stosownego bud¿etu do jego
dyspozycji, tworz¹c mu warunki do daleko id¹cej niezale¿noœci.
Na tle tego projektu Skarbnik Izby dr Janusz
Legutko poinformowa³, ¿e po podwy¿szeniu sk³adek pojawi³y siê pewne problemy z jej œci¹galnoœci¹, do czego przyczyni³o siê te¿ wyst¹pienie
Rzecznika Praw Obywatelskich do Trybuna³u
Konstytucyjnego w kwestii obligatoryjnej przynale¿noœci do Samorz¹du. I choæ wniosek ten ma
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
ORL
nik³e szanse powodzenia (wyjaœnia to opublikowany w tym wydaniu „GGL” tekst prof. Micha³a
Kuleszy, jednego z g³ównych twórców reformy
administracyjnej w III RP), to fakt spadku procentu op³acanych sk³adek jest bezsporny. Skarbnik opowiedzia³ siê w tej kwestii za Apelem do
lekarzy, bez uciekania siê do restrykcji wynikaj¹cych z mo¿liwoœci umieszczenia niep³ac¹cych
sk³adek na liœcie osób „niewiarygodnych”, pozbawionych m.in. prawa do kredytów, kupowania
komórek telefonicznych itp.
Rada powo³a³a na stanowisko Rzecznika Praw
Lekarza dr Katarzynê Turek-Fornelsk¹, nominuj¹c równoczeœnie w sk³ad wspomagaj¹cego
j¹ zespo³u dr Irenê Gawroñsk¹, dr Annê Maci¹g,
dr. Antoniego Stopê, dr. Jacka Têtnowskiego i mgr
Marcina Mikosa (z ramienia Polskiego Towarzystwa Prawa Medycznego) (Uchwa³a nr 2).
W dalszym toku obrad Rada powo³a³a Komitet Organizacyjny nadchodz¹cego jubileuszu
20-lecia Samorz¹du. W jego sk³ad weszli dr dr:
Jerzy Friediger, Anna Maci¹g, Andrzej Matyja,
Robert Stêpieñ, Katarzyna Turek-Fornelska, szefowie Delegatur OIL dr dr: Irena Gawroñska,
Antoni Jakubowicz i Marek Zasadny oraz dyrektor Biura OIL mgr Piotr Pachel (Uchwa³a nr 5).
Nawi¹zuj¹c do zadañ powo³anego Komitetu
doc. Andrzej Matyja przedstawi³ wstêpn¹ koncepcjê programu uroczystoœci zwi¹zanych z 20-leciem samorz¹du w Krakowie. Mia³yby one charakter uroczystego koncertu pod has³em „Artyœci
Krakowa Lekarzom”, który odby³by siê jesieni¹
bie¿¹cego roku. W trakcie koncertu zosta³yby wrêczone odznaczenia pañstwowe, resortowe i izbowe, o które Rada wyst¹pi. Specjalny Zespó³
w sk³adzie: dr Jan Kowalczyk, dr Ewa MikoszaJanuszewicz, dr Stefan Bednarz, dr Jaros³aw
Zawiliñski przygotuje stosowne listy i przedstawi je do zatwierdzenia upowa¿nionemu przez
Radê Prezydium ORL oraz Kapitule odznaczeñ
izbowych (Uchwa³a nr 3, Uchwa³a nr 4).
Jako ostatnia zabra³a g³os dr Jolanta Or³owska-Heitzman, przewodnicz¹ca Komisji Wyborczej, która ju¿ na wstêpie obrad zwraca³a uwagê
zebranych na fakt posiadania przez Izbê w Rejestrze ok. 800 lekarzy bez adresów, a tak¿e na pew-
ne uchybienie prawne nieprzewidziane w Regulaminie Wyborczym, mianowicie na konsekwencje przenosin lekarzy z ma³ych rejonów licz¹cych
ok. 30 lekarzy do innych, w wyniku czego do wymaganej iloœci lekarzy uprawnionych do wyboru
delegata mo¿e kogoœ brakowaæ. Rada postanowi³a zwróciæ siê do Krajowej Komisji Wyborczej
z wnioskiem o wyk³adniê prawn¹ i rozwi¹zanie
tego dylematu.
Rada przyjê³a na wniosek przewodnicz¹cej
Komisji Wyborczej uchwa³ê, o modyfikacji
Listy rejonów wyborczych w wyborach 2009
(Uchwa³a nr 1), ustanawiaj¹c now¹ przynale¿noœæ
lekarzy do niektórych rejonów. Na tym obrady
zakoñczono.
(cis)
Uchwa³a Nr 1/ORL/2008
Okrêgowej Rady Lekarskiej w Krakowie
z dnia 31 stycznia 2009 roku
w sprawie modyfikacji Listy rejonów wyborczych w wyborach 2009.
Na podstawie §16 Uchwa³y Nr 16-08-V NRL
z dnia 19 IX 2008 w sprawie regulaminu wyborów do organów Izb Lekarskich… postanawia siê
co nastêpuje:
§1
Okrêgowa Rada Lekarska w Krakowie, na
wniosek Okrêgowej Komisji Wyborczej, dokonuje zmian w liœcie rejonów wyborczych utworzonych na okres VI Kadencji Samorz¹du Lekarskiego (2009-2013).
Zmiana polega na:
1. dostosowaniu opisów rejonów Obwodu I –
Kraków do aktualnie obowi¹zuj¹cych nazw jednostek organizacyjnych Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie;
2. przeniesieniu lekarzy zatrudnionych w Ma³opolskim Centrum Rehabilitacji Dzieci „Solidarnoœæ” w Radziszowie z rejonu nr 2.07 (Wojewódz45
45
46
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
ORL
ki Szpital Okulistyczny) do rejonu nr 2.13 (Krakowskie Centrum Rehabilitacji);
3. uzupe³nienie opisu rejonu nr 2.11 o „Lekarze zatrudnieni w jednostkach s³u¿by zdrowia przy
Areszcie Œledczym przy ul. Montelupich”;
4. na wniosek Komisji Stomatologicznej
ORL:
– likwidacja rejonu nr 3.08 (Powiat krakowski) i w³¹czenie jego cz³onków do dentystycznych
rejonów krakowskich;
– likwidacja rejonów: 3.10 (Proszowice) oraz
3.13 (Miechów) i w³¹czenie ich cz³onków do rejonu 3.05 (Nowa Huta).
§2
Zaktualizowany wykaz rejonów wyborczych
stanowi za³¹cznik do niniejszej Uchwa³y.
§3
Uchwa³a wchodzi w ¿ycie z dniem podjêcia.
Sekretarz
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jacek Têtnowski
Przewodnicz¹cy
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jerzy Friediger
Uchwa³a Nr 2/ORL/2009
Okrêgowej Rady Lekarskiej w Krakowie
z dnia 31 stycznia 2009 r.
w sprawie powo³ania Rzecznika Praw Lekarzy.
Na podstawie art. 4 ust 2 pkt. 10 ustawy z dnia
17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U.Nr 30
poz.158 z póŸn. zmianami) uchwala siê co nastêpuje:
§1
Okrêgowa Rada Lekarska w Krakowie powo³uje Rzecznika Praw Lekarzy Okrêgowej Izby Lekarskiej w Krakowie w sk³adzie:
Rzecznik Praw Lekarzy: dr Katarzyna Turek-Fornelska
Z-cy Rzecznika Praw Lekarzy:
dr Andrzej Pyrich – Delegatura Nowos¹decka
dr Jan Ga³¹b – Delegatura Kroœnieñska
dr El¿bieta Wojnarowicz – Delegatura Przemyska
46
Cz³onkowie: dr Irena Gawroñska
dr Anna Maci¹g
dr Antoni Stopa
dr Jacek Têtnowski
mgr Marcin Mikos
§2
Okrêgowa Rada Lekarska w Krakowie zobowi¹zuje Rzecznika Praw Lekarzy do opracowania Regulaminu dzia³ania i przedstawienia go na
najbli¿szym posiedzeniu ORL.
§3
Uchwa³a wchodzi w ¿ycie z dniem podjêcia.
Sekretarz
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jacek Têtnowski
Przewodnicz¹cy
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jerzy Friediger
Uchwa³a Nr 3/ORL/2009
Okrêgowej Rady Lekarskiej w Krakowie
z dnia 31 stycznia 2009 r.
w sprawie upowa¿nienia Prezydium Okrêgowej Rady Lekarskiej w Krakowie do zatwierdzenia list kandydatów do odznaczeñ pañstwowych i resortowych.
Na podstawie art. 25 ust 5 ustawy z dnia
17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U.Nr 30
poz.158 z póŸn. zmianami) uchwala siê co nastêpuje:
§1
Okrêgowa Rada Lekarska w Krakowie upowa¿nia Prezydium Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie do zatwierdzenia list kandydatów do
odznaczeñ pañstwowych i resortowych przedstawionych przez Zespó³ ds. Odznaczeñ.
§2
Odznaczenia bêd¹ wrêczane z okazji obchodów w Krakowie 20-lecia odrodzonego samorz¹du Lekarskiego.
§3
Uchwa³a wchodzi w ¿ycie z dniem podjêcia.
Sekretarz
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jacek Têtnowski
Przewodnicz¹cy
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jerzy Friediger
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
ORL
Uchwa³a Nr 4/ORL/2009
Okrêgowej Rady Lekarskiej w Krakowie
z dnia 31 stycznia 2009 r.
Uchwa³a Nr 5/ORL/2008
Okrêgowej Rady Lekarskiej w Krakowie
z dnia 31 stycznia 2009 r.
w sprawie powo³ania Zespo³u ds. Odznaczeñ.
Na podstawie art. 25 pkt. 5 ustawy z dnia 17 maja
1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U.Nr 30 poz.158
z póŸn. zmianami) uchwala siê co nastêpuje:
§1
Okrêgowa Rada Lekarska w Krakowie powo³uje zespó³ ds. Odznaczeñ Okrêgowej Izby Lekarskiej w Krakowie w sk³adzie:
dr Jan Kowalczyk
dr Ewa Mikosza-Januszewicz
dr Stefan Bednarz
dr Jaros³aw Zawiliñski
dr Irena Gawroñska
dr Antoni Stopa
§2
Okrêgowa Rada Lekarska w Krakowie zobowi¹zuje Zespó³ do przeanalizowania kandydatur
zg³oszonych do odznaczeñ pañstwowych i resortowych i przedstawienia swojej opinii na najbli¿sze posiedzenie Prezydium ORL w Krakowie.
§3
Uchwa³a wchodzi w ¿ycie z dniem podjêcia.
w sprawie powo³ania Komitetu Organizacyjnego obchodów w Krakowie 20-lecia odrodzenia samorz¹du lekarskiego.
Na podstawie art. 25 ust. 5 ustawy z dnia
17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U. Nr 30
poz. 158 z póŸ.zm.), uchwala co nastêpuje:
§1
Powo³uje siê Komitet Organizacyjny obchodów w Krakowie 20-lecia odrodzenia samorz¹du
lekarskiego w sk³adzie:
Przewodnicz¹cy: dr Jerzy Friediger
Cz³onkowie: dr Andrzej Matyja
dr Jacek Têtnowski
dr Mariusz Janikowski
dr Jolanta Or³owska-Heitzman
mgr Piotr Pachel
§2
Uchwa³a wchodzi w ¿ycie z dniem podjêcia.
Sekretarz
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jacek Têtnowski
Sekretarz
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jacek Têtnowski
Przewodnicz¹cy
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jerzy Friediger
Przewodnicz¹cy
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jerzy Friediger
Z obrad Okrêgowej Rady Lekarskiej
Rozmaitoœci przedzjazdowe
Ostatnie przed XXV Okrêgowym Zjazdem
Lekarzy posiedzenie ORL, odbyte w dniu 11 marca 2009 roku, rozpoczê³o siê nietypowo. Prawdopodobnie po raz pierwszy w historii Narodowego Funduszu Zdrowia zdarzy³o siê, ¿e kierownictwo korporacji lekarskiej w regionie podziêkowa³o oficjalnie i serdecznie dyrektorowi Oddzia³u Wojewódzkiego NFZ za „zaanga¿owanie
w sprawy ochrony zdrowia w Ma³opolsce i jej
lekarzy” oraz za „niekierowanie siê w swoich de-
cyzjach sympatiami do tej czy innej opcji politycznej, lecz wzglêdami merytorycznymi”. Bohaterk¹ tej niecodziennej sytuacji by³a dr Maria
Janusz, która ze wzglêdów osobistych z³o¿y³a
dymisjê z funkcji dyrektora MOW NFZ, po 2,5
roku pe³nienia tych obowi¹zków. Kwiaty i okolicznoœciowy adres wrêczy³ Pani Dyrektor – ¿egnanej z ¿alem – przewodnicz¹cy ORL dr Jerzy
Friediger. Ona zaœ dziêkuj¹c, wzruszona, wspomina³a o swoich lêkach, które jej towarzyszy³y
47
47
48
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
ORL
przy podejmowaniu tych obowi¹zków na „obcym” jej terenie – i o cennych doœwiadczeniach
osobistych, które wynosi z Ma³opolski.
Dalsz¹ czêœæ obrad – poprzedzon¹ krótk¹ relacj¹ sekretarza ORL dr. Jacka Têtnowskiego
z udanych (za spraw¹ Macieja oraz Izabeli Jachymiaków) kolejnych Zimowych Igrzysk Sportowych Lekarzy w Zakopanem – poprowadzi³ wiceprzewodnicz¹cy ORL dr Robert Stêpieñ. G³ównym tematem posiedzenia by³o przyjêcie „Materia³ów Sprawozdawczych” na Zjazd (wydrukowanych w formie broszury dla wszystkich cz³onków Izby, które stanowi¹ za³¹cznik do tego wydania „GGL”) oraz projektu Preliminarza OIL na
2009 rok. Nieoczekiwanie, ju¿ na wstêpie obrad,
wybuch³ spór o kwestiê nadania pracownikom klinik stomatologicznych uprawnieñ do prowadzenia specjalizacji stomatologów oraz o zniesienie
preferencji wynikaj¹cych z osi¹gniêcia najlepszych wyników podczas egzaminów na specjalizacje. Dr R. Stêpieñ opowiedzia³ siê za nowelizacj¹ rozporz¹dzenia MZ, dr M. Zasadny i dr
J. Friediger, godz¹c siê z krytyczn¹ ocen¹ rozporz¹dzenia, podkreœlali, ¿e ewentualna nowelizacja nie mo¿e siê dokonaæ kosztem obni¿enia jakoœci kszta³cenia.
„Materia³y Sprawozdawcze” zatwierdzono
bez uwag, przy czym przewodnicz¹cy ORL podkreœli³, ¿e przedstawiona tam wersja jego wyst¹pienia na ZjeŸdzie to projekt, w którym dokona
jeszcze kilku modyfikacji. Okrêgowa Rada
Lekarska zaakceptowa³a te¿ przed³o¿ony przez
dr. Marka Zasadnego porz¹dek obrad Zjazdu
(który odbêdzie siê 28 marca w Przemyœlu).
Nastêpnie Rada przyjê³a – na wniosek dr Barbary Wiejowskiej, przewodnicz¹cej Komisji Socjalno-Bytowej uchwa³ê w sprawie podtrzymania w 2009 roku wysokoœci zapomóg losowych
w wypadku œmierci lekarza na poziomie 3 tys.
z³otych (uchwa³a nr 7).
W dalszym toku obrad przewodnicz¹ca
Komisji Wyborczej ORL dr Jolanta Or³owskaHeitzman z³o¿y³a zebranym relacjê ze stanu przygotowañ do jesiennego Zjazdu sprawozdawczowyborczego Izby. Jak wynika³o z jej wypowiedzi, do 28 lutego cz³onkowie Izby z³o¿yli 502
48
wnioski o zmianê rejonu wyborczego, z których
zaledwie 5 odrzucono, ze wzglêdów formalnych.
G³ównym problemem, jaki siê rysuje obecnie
przed Komisj¹ bêdzie organizacja zebrañ wyborczych, a œciœlej wy³onienie przesz³o stu upowa¿nionych przedstawicieli (dawniej zw. komisarzami), którzy owe zebrania przeprowadz¹ (wg zasady, ¿e ¿aden nie mo¿e byæ cz³onkiem rejonu
wyborczego, w którym dokonuj¹ siê wybory).
Fakt, ¿e wybieramy a¿ 455 delegatów (1 na 30
lekarzy) mno¿y rozmaite trudnoœci zwi¹zane z organizacj¹ zjazdów, m.in. znalezienie odpowiedniej liczby noclegów, w³aœciwej pojemnoœci sal
konferencyjnych itp. Przewodnicz¹ca Komisji zaapelowa³a o pomoc Rady i przedstawi³a projekt
uchwa³y w sprawie likwidacji niektórych rejonów
(Uchwa³a nr 6), który zaakceptowano jednog³oœnie.
G³ównym punktem obrad by³ przed³o¿ony
przez dr. Janusza Legutkê projekt Preliminarza
Bud¿etowego OIL na 2009 rok. Jego za³o¿enia
zosta³y zmodyfikowane przez Skarbnika, m.in.
poprzez generalne pomniejszenie œrodków kierowanych wprost do komisji problemowych, a równoczeœnie utworzenie dla nich wspólnego funduszu rezerwowego w wys. 200 tys. z³. Drugie novum to pozycja bud¿etowa „Rzecznik Praw Lekarza”, na któr¹ przeznaczono 50 tys. z³. Trzecia
nietypowa pozycja to dalsze koszty zakupu drugiej dzia³ki (s¹siaduj¹cej) na budowê siedziby
delegatury OIL w Przemyœlu. Znacz¹cy wzrost
nak³adów idzie tak¿e na Fundusz Kszta³cenia
i Komisjê Prawn¹ – co zgodne jest z dyrektyw¹
ORL, by tam w³aœnie kierowaæ przede wszystkim œrodki uzyskane z podniesienia wysokoœci
sk³adki cz³onkowskiej.
£¹cznie planowane przychody powinny siê
zamkn¹æ kwot¹ 4,8 mln z³, przy czym pozycj¹
wci¹¿ rujnuj¹c¹ finanse Izby s¹ pokrywane od lat
zaledwie w 1/3 przez resort zdrowia koszty prowadzenia dzia³alnoœci administracyjnej zastêpuj¹cej aparat pañstwa. Straty Izby siêgaj¹ kwoty
rzêdu 300 tys. z³ rocznie. Rada postanowi³a wyst¹piæ w tej sprawie na drogê s¹dow¹ (Uchwa³a nr 9).
Sprawy finansowe wzbudzi³y sporo emocji.
Na tym tle zarysowa³ siê m.in. spór miêdzy Skarb-
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
ORL
nikiem, a czêœci¹ Rady w sprawie kosztów Zjazdu Sprawozdawczo-Wyborczego i organizacji
przy tej okazji uroczystego Koncertu z okazji
20-lecia Samorz¹du. Wyd³u¿a to Zjazd o jeden
dzieñ (1 nocleg), co przy zwiêkszonej – w porównaniu do obecnej kadencji – liczbie delegatów zdecydowanie podwy¿sza koszty organizacji Zjazdu. W tej sprawie wypowiadali siê m.in.
dr dr. J. Têtnowski, J. Friediger, K. Turek-Fornelska, M. Jachymiak, M. Zasadny.
Ostatecznie Rada postanowi³a przedstawiæ
Zjazdowi Projekt Preliminarza na 2009 rok przygotowany przez Skarbnika, nie zajmuj¹c w tej
ostatniej kwestii stanowiska; decyzjê podejmie
marcowy „bud¿etowy” Zjazd. Ca³oœæ Preliminarza drukujemy w tym wydaniu, wiêc Czytelnicy
bêd¹ siê mogli w nim zorientowaæ osobiœcie.
Pod koniec posiedzenia dr J. Friediger poinformowa³ tak¿e o dalszych rozmowach w spra-
wie odzyskania maj¹tku Izb oraz o obawach dotycz¹cych wielce prawdopodobnego dostosowania – wbrew woli samorz¹du – struktury izb do
podzia³u administracyjnego kraju. Natomiast dr
Leszek Kucharski przedstawi³ opiniê Komisji
Kszta³cenia NRL w sprawie punktów edukacyjnych, m.in. zniesienia limitów dotycz¹cych aktywnoœci zawodowych, która – wbrew opiniom
spotkania odbytego w Krakowie z udzia³em
17 Komisji Kszta³cenia ORL – odrzuci³a wszelkie propozycje modyfikacji. W³aœciwie dlaczego, nie wiadomo.
Na tym prezes Robert Stêpieñ zakoñczy³ obrady, przypominaj¹c cz³onkom ORL o obowi¹zku uczestnictwa w zbli¿aj¹cym siê ZjeŸdzie.
Nasza redakcja drukuje w tym wydaniu listê delegatów mijaj¹cej kadencji, wraz z odnotowaniem
ich obecnoœci na Zjazdach.
Uchwa³a Nr 6/ORL/2008
Okrêgowej Rady Lekarskiej w Krakowie
z dnia 11 marca 2009 r.
4) 5.13 Rymanów Zdrój
§2
Dokonuje siê przeniesienia cz³onków odpowiednio do nastêpuj¹cych rejonów:
1) Z dotychczasowego rejonu 2.14 do rejonu
2.47 Pro Humana Vita
2) Z dotychczasowego rejonu 2.20 do rejonu
2.22 Krowodrza III
3) Z dotychczasowego rejonu 2.31 do rejonu
2.32 Wieliczka
4) Z dotychczasowego rejonu 5.13 do rejonu
5.12 Iwonicz Zdrój
§3
Ostateczny wykaz rejonów wyborczych na
okres VI Kadencji Samorz¹du Lekarskiego (20092013) stanowi za³¹cznik do niniejszej Uchwa³y.
§3
Uchwa³a wchodzi w ¿ycie z dniem podjêcia.
w sprawie modyfikacji Listy rejonów wyborczych w wyborach 2009.
Na podstawie §16 Uchwa³y Nr 16-08-V NRL
z dnia 19 IX 2008 w sprawie regulaminu wyborów do organów Izb Lekarskich… postanawia siê
co nastêpuje:
§1
Na wniosek Okrêgowej Komisji Wyborczej,
w zwi¹zku z nieuzyskaniem wymaganej, minimalnej liczby cz³onków na ¿adnym z etapów tworzenia rejonów wyborczych, Okrêgowa Rada Lekarska w Krakowie, dokonuje likwidacji nastêpuj¹cych rejonów wyborczych utworzonych na okres
VI Kadencji Samorz¹du Lekarskiego (20092013).
1) 2.14 Szpital Siemiradzkiego
2) 2.20 Krowodrza I
3) 2.31 SPZLO Wieliczka
Stefan Ciep³y
Sekretarz
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jacek Têtnowski
Przewodnicz¹cy
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jerzy Friediger
49
49
50
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
ORL
Uchwa³a Nr 7/ORL/2009
Okrêgowej Rady Lekarskiej w Krakowie
z dnia 11 marca 2009 r.
Uchwa³a Nr 9/ORL/2009
Okrêgowej Rady Lekarskiej w Krakowie
z dnia 11 marca 2009 r.
w sprawie wysokoœci wyp³at zapomóg losowych z tytu³u œmierci lekarza cz³onka OIL
w Krakowie.
Na podstawie art. 25 ust.5 ustawy z dnia 17
maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U. Nr 30
poz. 158 z póŸ.zm.), uchwala co nastêpuje:
§1
Okrêgowa Rada Lekarska w Krakowie na
podstawie Regulaminu wyp³acania zapomóg losowych z tytu³u œmierci lekarza cz³onka
OIL w Krakowie na wniosek Komisji SocjalnoBytowej ORL ustala na rok 2009 wysokoœæ zapomóg losowych w kwocie 3000 z³.
§2
Uchwa³a wchodzi w ¿ycie z dniem podjêcia.
w sprawie upowa¿nienia Prezydium Okrêgowej Rady Lekarskiej w Krakowie do wyst¹pienia z pozwem przeciwko Ministerstwu Zdrowia.
Na podstawie art. 25 ust 5 ustawy z dnia 17 maja
1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U.Nr 30 poz.158
z póŸn. zmianami) uchwala siê co nastêpuje:
§1
Okrêgowa Rada Lekarska w Krakowie upowa¿nia Prezydium ORL w Krakowie do podjêcia
niezbêdnych dzia³añ celem wyst¹pienia z roszczeniem przeciwko Ministerstwu Zdrowia w zakresie uzyskania zwrotu poniesionych wydatków
za zadania przejête przez samorz¹d lekarski
z gestii organów administracji pañstwowej.
Jednoczeœnie ORL wyra¿a zgodê na pokrycie kosztów postêpowania w powy¿szej sprawie.
§2
Uchwa³a wchodzi w ¿ycie z dniem podjêcia.
Sekretarz
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jacek Têtnowski
Przewodnicz¹cy
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jerzy Friediger
Sekretarz
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jacek Têtnowski
Przewodnicz¹cy
Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
dr n. med. Jerzy Friediger
KOMISJA DS. EMERYTÓW I RENCISTÓW
Klub Lekarza Seniora w Krakowie przypomina,
¿e zebrania Seniorów odbywaj¹ siê w siedzibie Izby Lekarskiej
w ka¿dy drugi czwartek miesi¹ca o godzinie 15.30.
Najbli¿sze zebranie odbêdzie siê 9 kwietnia br.
––– *** –––
Wœród najbli¿szych zamierzeñ kulturalnych
Klubu znajduj¹ siê:
1) Wyjœcie do Teatru Kameralnego przy ul.
Starowiœlnej w dniu 15 kwietnia na przedstawienie „Auto da Fe”. Pocz¹tek spektaklu o godzinie 18.00.
Bilety rozprowadzane bêd¹ na najbli¿szym
posiedzeniu Klubu. Finansuje je Komisja ds.
Emerytów i Rencistów ORL. Osoby, które zapisz¹ siê na spektakl, a nie odbior¹ biletów, bêd¹
50
zobowi¹zane do zwrotu po³owy nale¿noœci za
1 bilet w kwocie 27 z³ w Kasie OIL.
2) Wyjœcie na Operê „Faust” Charlesa Gounoda wystawion¹ w nowym gmachu krakowskiej Opery przy ul. Lubicz 48, w dniu 24 maja
(niedziela) o godzinie 18.30.
Bilety zostan¹ czêœciowo dofinansowane
przez Klub. O termin ich odbioru nale¿y siê dowiadywaæ po 20 kwietnia. Pierwszeñstwo przys³uguje osobom, które nie by³y na poprzednim
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
KOMISJA DS. EMERYTÓW I RENCISTÓW
spektaklu w Operze. Zapisy przyjmuje przewodnicz¹ca Klubu dr Barbara O¿arowska-Styczeñ, tel.
012 421 16 27
3) Wycieczka w dniu 9 czerwca br. statkiem
„Sobieski” po Wiœle do Tyñca (i z powrotem).
W programie Msza œwiêta w intencji Seniorów
i lekarzy czynnych zawodowo, zwiedzanie
klasztoru z przewodnikiem, obiad w opactwie.
Wyjazd o godzinie 9.30 z przystani opodal
Mostu Dêbnickiego (naprzeciw Domu Towarowego „Jubilat”). Powrót ok. 20.00. Zapisy przyjmuje kierownictwo Klubu. Koszt biletu wynosi
60 z³ od osoby towarzysz¹cej, natomiast dla lekarzy seniorów przewidywane jest czêœciowe dofinansowanie ze strony Komisji ds. Emerytów
i Rencistów ORL.
***
Pomoc medyczna
Przy okazji przypominamy, ¿e Fundacja
„Szanujmy godnoœæ cz³owieka” wystawia ulgowe (w wys. 1/4 ceny) skierowania na badania dopplerowskie w Szpitalu im. J. Dietla (jest ju¿
46 osób chêtnych), których termin zostanie podany na najbli¿szym zebraniu Klubu.
Nadto kierownictwo Klubu informuje, ¿e jest
w trakcie zaawansowanych uzgodnieñ dotycz¹cych bezp³atnych (b¹dŸ wysoce zni¿kowych)
badañ specjalistycznych, a to:
– w Klinice Ginekologii i Po³o¿nictwa
CM UJ, u dr. Wicherka (cytologia i badania szyjki macicy),
– w Klinice Urologii CM UJ (PSA i badania
ogólne),
– w Zak³adzie Radiologii CM UJ (ma³oobrazkowe badania p³uc),
– w Szpitalu im. J. Dietla (echo serca).
Skierowania – tylko dla Lekarzy Seniorów –
wystawiane bêd¹ przez Fundacjê „Szanujmy godnoœæ cz³owieka”.
Przy okazji informujê, ¿e komunikaty Klubu
oraz Fundacji umieszczane s¹ regularnie na stronach internetowych OIL w Krakowie.
Serdecznie pozdrawiam i zapraszam na nasze czwartkowe spotkania. Kolejne odbêdzie siê
w dniu 14 maja 2009 roku.
Przewodnicz¹ca Klubu Lekarza Seniora
dr Barbara O¿arowska-Styczeñ
Komisja Uzdrowisk Naczelnej Rady
Lekarskiej
i Komisja Uzdrowisk Okrêgowej Rady
Lekarskiej w Krakowie
organizuj¹ w dniu 6 maja 2009 roku
PLENARNE POSIEDZENIE,
które odbêdzie siê w Kopalni Soli Wieliczka.
Tematem wiod¹cym posiedzenia bêd¹ poprawki do
rz¹dowego projektu ustawy o uzdrowiskach.
Udzia³ zapowiedzia³a Senacka Komisja Zdrowia.
NOWY S ¥CZ
Klub Lekarza Seniora
w Nowym S¹czu
zaprasza
lekarzy seniorów Delegatury Nowos¹deckiej
w dniu 21 kwietnia br. na ca³odzienn¹ wycieczkê do Podziemnego Oœrodka Rehabilitacji
Leczniczej w Kopalni Soli w Wieliczce.
Wyjazd spod siedziby Nowos¹deckiej Delegatury Izby przy ul. Kopernika, o godzinie 9.00.
W programie, prócz zwiedzania Kopalni, przejœcie do podziemnego sanatorium, wyk³ad nt. jego
walorów leczniczych i zapoznanie siê (tak¿e czynne) z warunkami rehabilitacji w pomieszczeniach
Oœrodka, obiad.
Uwaga! Mamy tylko 27 miejsc! Decyduje kolejnoœæ zg³oszeñ. Wycieczkê sponsoruj¹: Komisja
ds. Emerytów i Rencistów i dyrekcja Sanatorium
(przy aktywnej inspiracji dr. Jerzego Pasadyna).
P RZEMYŒL
Komunikat
Delegatura OIL w PPrzemyœlu
rzemyœlu prosi lekarzy medycyny i lekarzy dentystów, którzy z³o¿yli certyfikaty doskonalenia zawodowego o zg³aszanie siê w biurze Delegatury z prawem wykonywania zawodu w celu wpisania zaliczenia lub niezaliczenia punktów edukacyjnych.
Przypominamy jednoczeœnie lekarzom i lek. dentystom, którzy do tej pory nie z³o¿yli certyfikatów by niezw³ocznie dope³niæ ten obowi¹zek.
51
51
52
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
NAUKA I MEDYCYNA
Cukrzyca w wieku rozwojowym
Na œwiecie co roku wzrasta liczba chorych
na cukrzycê. Specjaliœci alarmuj¹, choruje ju¿
oko³o 5 proc. populacji. Œwiatowa Organizacja Zdrowia (WHO) mówi wrêcz o epidemii cukrzycy, która coraz czêœciej dotyka dzieci i m³odzie¿ w wieku rozwojowym. Lekarze mówi¹
wrêcz o chorobie cywilizacyjnej. Nie tylko geny,
ale stres, z³e nawyki ¿ywieniowe, oty³oœæ, czêste infekcje oraz nieœwiadomoœæ i bagatelizowanie objawów choroby, maj¹ wyraŸny wp³yw
na rozwój choroby.
W tej sytuacji w Krakowie ruszy³a pierwsza
Szko³a Diabetologii Dzieciêcej. Klinika Endokrynologii Dzieci i M³odzie¿y Katedry Pediatrii CM
UJ Szpitala Dzieciêcego w Prokocimiu na pocz¹tku marca zorganizowa³a ogólnopolski kurs dla
lekarzy diabetologów, endokrynologów, pediatrów i specjalistów medycyny rodzinnej, a tak¿e
wszystkich zainteresowanych problemem cukrzycy typu pierwszego (insulinozale¿nej) w wieku
rozwojowym.
„Potrzebê zorganizowania pierwszej szko³y
diabetologii dzieciêcej podyktowa³a nam coraz
czêstsza zapadalnoœæ na tê chorobê wœród dzieci
i m³odzie¿y – podkreœla dr Jerzy Starzyk, kierownik Kliniki Endokrynologii Dzieci i M³odzie¿y,
przewodnicz¹cy komitetu organizacyjnego. G³ównym celem szkolenia by³o przekazanie wiedzy
i umiejêtnoœci dotycz¹cej nowoczesnych technik
diagnostyki i profilaktyki cukrzycowej, niezbêdnej do codziennej pracy z pacjentem”.
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne sygnalizuje, ¿e w Polsce tylko u 35 % chorych wykrywa siê cukrzycê przy rutynowych badaniach kontrolnych.
Doktor Marta Ciechanowska, specjalista chorób dzieci i diabetolog, wyg³osi³a wyk³ad dotycz¹cy problemu kwaœnicy ketonowej (DKA) oraz
hipoglikemii u chorego na cukrzycê.
Aby zapobiec kwaœnicy ketonowej wa¿na jest
przede wszystkim: edukacja lekarzy pierwszego
kontaktu, tak¿e dzieci chorych na cukrzycê i ich
rodziców, pozwalaj¹ca na wczesne wykrywanie
52
cukrzycy w grupie podwy¿szonego ryzyka (cukrzyca dziedziczna). Trzeba równie¿ pamiêtaæ
o ostro¿noœci w stosowaniu leków hiperglikemizuj¹cych takich jak: kortykosteroidy, sympatykominimetyki, tiazydy, leki antypsychotyczne oraz
regularnie badaæ poziom glukozy we krwi.
Cukrzyca mo¿e pojawiæ siê te¿ jako reakcja na
inn¹ chorobê, infekcjê, stres czy zabieg chirurgiczny, bywa tak¿e efektem b³êdów ¿ywieniowych i oty³oœci.
Co sprzyja hipoglikemii? Czynniki takie jak:
zmiana planu dnia, opuszczenie posi³ku, wysi³ek
fizyczny, pomy³ka w dawkowaniu insuliny, a nawet zmiana miejsca wstrzykniêcia leku. Objawy
neuroglikopenii zauwa¿ymy po os³abieniach, zawrotach g³owy, trudnoœciach z koncentracj¹ uwagi, po niewyraŸnej mowie (czêsto porównywanej
do be³kotu pijaka), zaburzeniach i braku koordynacji ruchów lub wzmo¿onej sennoœci.
O roli rodziców w profilaktyce cukrzycowej
przekonywa³a kursantów dr Joanna Nazim, pediatra diabetolog. Do podstawowych sposobów
leczenia cukrzycy nale¿¹: insulinoterapia, dieta
i wysi³ek fizyczny. Szkolenie, które przeprowadzi³a dotyczy³o nowoczesnych metod leczenia cukrzycy typu pierwszego u dzieci i m³odzie¿y.
Wiedza na temat choroby, samokontrola i akceptacja choroby jako przewlek³ej, z któr¹ trzeba
nauczyæ siê ¿yæ, s¹ czynnikami niezbêdnymi
w prawid³owej profilaktyce. Ogromnym u³atwieniem, zw³aszcza dla dzieci, s¹ pompy insulinowe
z odczytem glikemii w czasie rzeczywistym (badanie na czczo, przed posi³kami, po posi³kach,
przed snem i w nocy). Celem leczenia cukrzycy
jest uzyskanie optymalnej kontroli nad glikemi¹,
m.in. poprzez zastosowanie substancji insuliny
naœladuj¹cej jej fizjologiczne wydzielanie. W tym
wypadku biotechnologia robi ogromne postêpy.
Analogi insuliny ró¿ni¹ siê od insuliny ludzkiej
tylko jednym lub kilkoma aminokwasami, zapewniaj¹ lepsze wyrównanie cukrzycy, znacz¹co poprawiaj¹ jakoœæ ¿ycia chorego. Analogi szybko
dzia³aj¹ce wch³aniaj¹ siê ju¿ po kilku, czy kilku-
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
ORL
nastu minutach, mo¿na je podaæ bezpoœrednio
przed posi³kiem (w przypadku insuliny ludzkiej
potrzebne jest zachowanie 30-45-min. przerwy
miêdzy wstrzykniêciem, a pocz¹tkiem posi³ku).
Zaletami stosowania pompy insulinowej jest
podawanie tylko jednego typu insuliny (analogu
szybkodzia³aj¹cego) zapewnia³y pielêgniarki –
pani Ma³gorzata G³owacka-WoŸny i pani Bernadeta Futoma. Nowoczesne pompy insulinowe s¹
lekkie (wa¿¹ ok. 100 gram) i ³atwe w obs³udze,
o czym przypomina m.in. system alarmów i wewnêtrzna pamiêæ pompy, tak istotna zw³aszcza
u dzieci przy koniecznoœci stosowania regularnych, powtarzanych kilka razy dziennie wstrzykniêæ insulinowych. Zalet¹ jest te¿ regulacja pom-
py pozwalaj¹ca na wybór odpowiedniego bolusa, czyli materia³u stosowanego w radioterapii
megawoltowej w celu wyrównania rozk³adu dawki w ciele pacjenta. Mo¿na wybraæ bolus z³o¿ony lub przed³u¿ony w zale¿noœci od rodzaju i czasu trwania posi³ku. Jest to mo¿liwe przez zaprogramowanie w pompie wlewu insuliny ze zmienn¹ prêdkoœci¹.
Kurs pod patronatem Polskiego Towarzystwa
Endokrynologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego o randze pierwszej Szko³y Diabetologii Dzieciêcej w Polsce zapocz¹tkowa³ szkolenie, które bêdzie odbywaæ siê co dwa
lata.
Olga Kleczka
TOWARZYSTWO LEKARSKIE KRAKOWSKIE
Pamiêæ o wielkich lekarzach-filozofach
Medicus philosophus est, non enim multa est inter sapientiam et medicinam differentia
(Lekarz jest filozofem; nie ma bowiem wielkiej ró¿nicy miêdzy m¹droœci¹ i medycyn¹)
Rol¹ towarzystw lekarskich jest, wœród innych
zadañ, kultywowanie pamiêci o wielkich lekarzach,
których dzia³alnoœæ zaznaczy³a siê w zakresie zawodowym i spo³ecznym oraz, którzy poprzez przyk³ad swojego ¿ycia, oddzia³ywania edukacyjne
i publikacje wp³ywali na kszta³towanie lekarzy, czy
nawet pokoleñ lekarskich, szczególnie co do postaw
etycznych. To oni tworzyli „szko³y”, które mia³y
charakter ogólnopolski, czasem tylko lokalny.
Pamiêtamy zwykle o postaciach historycznych,
rzadko zauwa¿amy postacie nam wspó³czesne.
Wspomnimy niektórych, których postacie przybli¿a³y Oddzia³y Polskiego Towarzystwa Lekarskiego
– Towarzystwo Lekarskie Czêstochowskie (TLCz)
i Towarzystwo Lekarskie Krakowskie (TLK).
W 2007 r. z inicjatywy TLCz obchodzono Rok
Biegañskiego w 150 rocznicê urodzin i 90 rocznicê
œmierci. Wydano reprint Jego dzie³a z 1899 r. pt.
Myœli i aforyzmy o etyce lekarskiej oraz wybito medal pami¹tkowy. Dr W³adys³aw Biegañski (18571930) by³ wielkim lekarzem spo³ecznikiem i filozofem medycyny, wspó³za³o¿ycielem i prezesem
TLCz i m.in. doprowadzi³ do powo³ania Oddzia³u
czêstochowskiego Warszawskiego Towarzystwa
Higienicznego.
W 2008 roku TLCz i Muzeum Czêstochowskie
doprowadzi³y do umieszczenie w pobli¿u szpitala
w którym pracowa³ „³aweczki dr Biegañskiego”,
autorstwa krakowskiego rzeŸbiarza W³adys³awa
Pondela.
Natomiast Towarzystwo Lekarskie Krakowskie
(TLK) w latach 2007-2009 r. przypomnia³o sylwetki lekarzy krakowskich zmar³ych i ¿yj¹cych, których dzia³alnoœæ zawodowa i naukowa, a co najwa¿niejsze przyk³ad w³asnego ¿ycia, s¹ godne naœladowania. Wymieniaj¹c chronologicznie w 2007 roku
wieczór 28 marca poœwiêcono prof. dr. Henrykowi
Jordanowi (1842-1907), ku czemu szczególn¹
okazj¹ by³o wydanie przez Oœrodek Kultury im.
C. K. Norwida w Krakowie monografii Joanny Torowskiej Park im. dr. Henryka Jordana. Omówiono
sylwetkê dr. Jordana jako lekarza i spo³ecznika
szczególnie zas³u¿onego dla Krakowa.
4 kwietnia z okazji 85 rocznicy urodzin prof.
Henryka Gaertnera promowano jego ksi¹¿kê Albert
Schweitzer – ¿ycie, myœli i dzie³o. Dr Schweitzer
53
53
54
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
TOWARZYSTWO LEKARSKIE KRAKOWSKIE
(1875-1965), lekarz, filozof, teolog, misjonarz i muzykolog, od 1913 r. do œmierci poœwiêci³ siê leczeniu trêdowatych w Afryce (Lambaréné w Gabonie).
W 1952 otrzyma³ Pokojow¹ Nagrodê Nobla.
3 paŸdziernika zebranie poœwiêcono prof. Marianowi Barczyñskiemu (1930-2006), chirurgowi
wyspecjalizowanemu w operacjach tarczycy, naukowcowi i wychowawcy lekarzy, by³emu prorektorowi Akademii Medycznej i kierownikowi III Kliniki Chirurgii CM UJ oraz d³ugoletniemu cz³onkowi zarz¹du TLK.
12 grudnia przedstawiono sylwetki profesorów
Uniwersytetu Jagielloñskiego, którzy zas³u¿yli siê
dla tajnego nauczania w czasach okupacji nazistowskiej. Prof. Zdzis³aw Gajda omawiaj¹c medal-tryptyk upamiêtniaj¹cy zas³u¿onych dla tajnego nauczania profesorów UJ szczególn¹ uwagê poœwiêci³ prof.
Stanis³awowi Maziarskiemu (1873-1956), wybitnemu histologowi, autorowi „Atlasu histologicznego”
stanowi¹cego w swoim czasie podstawowy materia³ æwiczeniowy dla studentów medycyny.
19 grudnia 2007 r. znany fotografik krakowski
Konrad K. Pollesch przedstawi³ cykl pastiszów fotomalarskich, znanych wspó³czesnych lekarzy krakowskich pt. „Medycy i Kraków”. Wœród nich znalaz³y siê m.in. portrety dr Ewy Cichockiej-Jarosz,
prof. Antoniego Dziadkowiaka, prof. Ewy Mogilnickiej-Ni¿ankowskiej, prof. Krystyny Obtu³owicz
i prof. Andrzeja Szczeklika. Nie¿yj¹cy ju¿ historyk
sztuki, Jerzy Madejski napisa³: „... œwietne portrety
i œwietna zabawa, przy której wszyscy œmiaæ siê bêd¹
tak, jak œmia³ siê Autor, dobieraj¹c do fizjonomii
i osobowoœci swych modeli charakteryzuj¹ce ich
stroje z minionych epok” i „… nic nie jest równie
dekoracyjne i równie wa¿ne jak stój i akcesoria, bo
dalekim od prawdy jest powiedzenie, ¿e to nie szata
54
zdobi cz³owieka”. Szczególnie ta ostatnia uwaga powinna byæ realizowana przez lekarzy w codziennym
¿yciu.
W 2008 r. kontynuowano ten cykl zebrañ:
13 lutego posiedzenie TLK poœwiêcono prof.
Henrykowi Gaertnerowi w 85-lecie urodzin i 60-lecie dzia³alnoœci, emerytowanemu profesorowi
CM UJ, twórcy Katedry Chorób Wewnêtrznych
i Medycyny Wsi, lekarzowi humaniœcie o szerokich
zainteresowaniach. PTL uhonorowa³o Go najwy¿szym odznaczeniem Medicus Nobilis.
27 lutego przypomniano postaæ wspania³ego lekarza radiologa, zas³u¿onego szczególnie dla neuroradiologii, prof. Józefa Kuœmiderskiego (19281998).
14 maja zebranie poœwiêcono pamiêci dr n. med.
Jerzego Jamskiego (1943-2007), chirurga, wieloletniego cz³onka Okrêgowej Rady Lekarskiej w Krakowie i cz³onka kolegium redakcyjnego „Biuletynu
Lekarskiego”, dobrego cz³owieka i kolegi, inicjatora wielu przedsiêwziêæ m.in. Forum PrawniczoMedycznego.
25 maja w Nowym Targu obchodzono Jubileusz 80-lecia urodzin i 54-lecia pracy dr. Wita Radwañskiego, wieloletniego ordynatora chirurgii
ogólnej miejscowego szpitala, obecnie ordynatora
honorowego, mi³oœnika kultury Podhala.
15 paŸdziernika posiedzenie poœwiecono pamiêci prof. Jana Miodoñskiego (1902-1965) w 45.
rocznicê Jego œmierci. Wyk³adowcy i licznie zebrani uczestnicy, w tym córka i syn Profesora, scharakteryzowali Go jako wspania³ego lekarza, filozofa medycyny, naukowca, wynalazcy, prze³o¿onego i dobrego ojca.
28 listopada przypomniano dzia³alnoœæ zawodow¹ i naukow¹ dr med. Jolanty Würfel-Horzelowej (zm. 2007) zwi¹zanej ze Szpitalem im. œw. Ludwika w Krakowie. By³a znan¹ lekark¹ praktykiem,
naukowcem, wychowawc¹ kilku pokoleñ lekarzy
pediatrów, Przypomniano jej trudne losy okupacyjne, ¿ycie zawodowe i rodzinne. By³a ¿on¹ znanego
internisty – kardiologa prof. Tadeusza Horzeli.
W roku 2009 kontynuowano cykl biograficzny.
Omówiono postacie m.in. Juliana Nowaka i Józefa
Karola Kostrzewskiego – ale o tym napiszemy
w jednym z najbli¿szych wydañ.
Adam Wiernikowski
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
UNIWERSYTET JAGIELLOÑSKI
Profesorowie
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
nada³ w dniu 26 lutego 2009 roku tytu³ profesora nauk medycznych
dr hab. Romanie Antoninie TOMASZEWSKIEJ – p.o. kierownik Katedry Patomorfologii
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloñskiego
dr hab. Andrzejowi Stanis³awowi URBANIKOWI – kierownikowi Zak³adu Radiologii
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloñskiego
Doktorzy habilitowani
Rada Wydzia³u Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloñskiego
nada³a stopieñ naukowy
doktora habilitowanego nauk medycznych
w dniu 18 grudnia 2008 roku
dr Joannie Zarzeckiej – w zakresie stomatologii – stomatologii zachowawczej
w dniu 19 lutego 2009 roku
dr Rafa³owi Drwile – w zakresie medycyny – anestezjologii
w dniu 19 marca 2009
dr Piotrowi Ko³odziejczykowi – w zakresie medycyny – chirurgii
dr Markowi Trybusowi – w zakresie medycyny – chirurgii
Wyk
az osób, którym RRada
ada Wydzia³u Lek
arskiego
Wykaz
Lekarskiego
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloñskiego
nada³a stopieñ naukowy doktora nauk medycznych
w dniu 19 lutego 2009 rok
u:
roku:
Lek. Aleksandra WIECZOREK
Ocena wp³ywu bia³ka Id2 na rokowanie w zwojaku zarodkowym u dzieci
Promotor: dr hab. Walentyna Balwierz
Lek. Ma³gorzata SMOLEC-ZAMORA
Stê¿enie insuliny i insulinopodobnego czynnika wzrostu
pierwszego w chorobie oparzeniowej u dzieci
Promotor: dr hab. Jacek Pucha³a
w dniu 19 marca 2009 roku:
Lek. Konstanty SZU£DRZYÑSKI
Nowe mechanizmy aktywacji uk³adu krzepniêcia
w ostrych zespo³ach wieñcowych
Promotor: prof. dr hab. Anetta Undas
Lek. Ma³gorzata WERENOWSKA-PIETRZYK
Znaczenie wczeœniactwa dla narz¹du wzroku u dziesiêcioletnich dzieci
Promotor: dr hab. Anna Kubatko-Zieliñska
Lek. Krzysztof BEREZA
Znaczenie mikrokolpohysteroskopii w diagnostyce i kwalifikacji terapeutycznej œródnab³onkowej neoplazji i raka
wczesnoinwazyjnego szyjki macicy
Promotor: prof. dr hab. Antoni Basta
Lek. Adam DREHER
Wp³yw leczenia wybranych zaburzeñ rytmu serca metod¹ przezskórnej ablacji pr¹dem o czêstotliwoœci radiowej na funkcjê skurczow¹ i rozkurczow¹ miêœnia lewej
komory serca i wydolnoœæ wysi³kow¹ chorych
Promotor: dr hab. Jacek Lelakowski
55
55
56
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
UNIWERSYTET JAGIELLOÑSKI
Lek. Konrad DZIOBEK
Wybrane parametry biofizyczne oraz biochemiczne
³o¿ysk pacjentek z nadciœnieniem indukowanym ci¹¿¹
Promotor: prof. dr hab. Antoni Basta
Mgr Jacek FABER
Opracowanie metodyki oznaczenia leukotrienów cysteinylowych w moczu z zastosowaniem spektrometrii mas
Promotor: prof. dr hab. Marek Sanak
Lek. Marek JAWORSKI
Ocena wysokoœci cia³a u dzieci urodzonych z wewn¹trzmacicznym zahamowaniem wzrastania
Promotor: dr hab. Jerzy Starzyk
Lek. Krystyna KOMNATA
Analiza czynników wp³ywaj¹cych na wystêpowanie zaburzeñ rytmu serca u pacjentów z przewlek³¹ obturacyjn¹ chorob¹ p³uc
Promotor: dr hab. Jacek Majewski
Lek. Alina KOWALCZYKIEWICZ-KUTA
Analiza czynników wp³ywaj¹cych na stan zdrowia i umieralnoœæ noworodków z bardzo ma³¹ urodzeniow¹ mas¹
cia³a urodzonych w latach 1998-2003 w województwie
opolskim
Promotor: prof. dr hab. Ryszard Lauterbach
Lek. Ma³gorzata WÓJCIK
Wp³yw zaburzeñ metabolicznych w cukrzycy typu 1 na
niektóre parametry funkcji serca u m³odzie¿y w okresie
pokwitania
Promotor: dr hab. Jerzy Starzyk
Program szkoleñ
podyplomowych organizowanych
przez MCKP UJ w Krakowie
maju i czerwcu 2009 roku
UW
AGA! Szczegó³owe informacje dot. szkoleñ
UWAGA!
oraz zapisy przyjmuje Sekretariat MCKP
ul. Grzegórzeck
Grzegórzeckaa 20 (p. 13), tel. 012 421 22 25,
012 424 72 91, tel./fax.: 012 429 22 13
a@cm-uj. krak
ow
e -mail: esurowk
esurowka@cm-uj.
krakow
ow.. pl;
www
ow
www.. cm-uj. krak
krakow
ow.. pl/mckp
maj 2009
Kursy dla specjalizacji lekarskich
anestezjologia i intensywna terapia
Anestezja i intensywna terapia dzieciêca
Kierownik naukowy:
dr hab. n. med. Krzysztof Kobylarz
4-8.05.2009
Intensywna terapia doros³ych – postêpy
Kierownik naukowy: dr n. med. Ma³gorzata Zaj¹c
25-29.05.2009
chirurgia ogólna
Chirurgia endokrynologiczna – kurs nr 4
Kierownik naukowy: dr med. Marcin Barczyñski
25-28.05.2009
R ada Wydzia³u Lek
arskiego z Oddzia³em Le
Lekarskiego
Le-k arsk
arskoo -Dentystycznym w Zabrzu Œl¹skiego Uniwer
Uniwer-sytetu Medycznego w KKatowicach
atowicach nada³a w dniu
22 stycznia 2009 rok
owy doktora
rokuu stopieñ nauk
naukowy
nauk medycznych
neurochirurgia
Urazy czo³owo-podstawne. Wspó³czesna diagnostyka
i kwalifikacja do leczenia operacyjnego
Kierownik naukowy: dr hab. n. med. Marek Moska³a
13.05.2009
Lek. dent. Lidii Jamróz-Wilkoñskiej
na podstawie rozprawy doktorskiej pt.:
Ocena jakoœci powierzchni materia³ów kompozytowych
w zale¿noœci od rodzaju wype³niacza i systemu polerowania – badania laboratoryjne.
Promotor – prof. dr hab. Jerzy Krupiñski
po³o¿nictwo i ginekologia
Diagnostyka i terapia p³odu
Kierownik naukowy: prof. dr hab. n. med. Antoni Basta,
dr n. med. Lech Ko³odziejski
18-22.05.2009
56
CMYK
Ultrasonografia – kurs indywidualny
Kierownik naukowy: prof. dr hab. n. med. Antoni Basta,
dr n. med. Lech Ko³odziejski
25-29.05.2009
Endoskopia – kurs indywidualny
Kierownik naukowy: prof. dr hab. n. med. Antoni Basta,
dr n. med. Lech Ko³odziejski
25-29.05.2009
psychiatria
Podstawy psychiatrii
Kierownik naukowy: prof. dr hab. n. med. Jacek Bomba
06.05.2009
Podstawy psychiatrii dzieci i m³odzie¿y (4)
– czêœæ druga
Kierownik naukowy: prof. dr hab. n. med. Jacek Bomba
20.05.2009
psychiatria dzieci i m³odzie¿y
Kompleksowe leczenie najwa¿niejszych zaburzeñ
psychicznych wieku rozwojowego (2)
Kierownik naukowy: prof. dr hab. n. med. Jacek Bomba
20.05.2009
czerwiec 2009
Kursy dla specjalizacji lekarskich
anestezjologia i intensywna terapia
Anestezja i analgezja regionalna
Kierownik naukowy: dr n. med. Krzysztof Zaj¹c
15-19.06.2009
SZKOLENIA
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
choroby wewnêtrzne
Zagro¿enia nowotworami z³oœliwymi
i mo¿liwoœci jego zmniejszenia
Kierownik naukowy:
prof. dr hab. n. med. Janusz Pawlêga
16.06.2009
Wspó³czesne metody diagnostyki
i leczenia nowotworów z³oœliwych
Kierownik naukowy:
prof. dr hab. n. med. Janusz Pawlêga
23.06.2009
choroby zakaŸne
Zaka¿enia HIV i AIDS
Kierownik naukowy: dr hab. med. Aleksander Garlicki
8-10.06.2009
medycyna ratunkowa
Stany zagro¿enia ¿ycia u dzieci
Kierownik naukowy:
dr med. Janina Jankosz Lauterbach
1-5.06.2009
neurochirurgia
Krwiaki œródczaszkowe pourazowe.
Trudnoœci diagnostyczne
Kierownik naukowy: dr hab. n. med. Marek Moska³a
10.06.2009
pediatria
Dziecko z wad¹ wrodzon¹ serca
Kierownik naukowy: dr hab. med. Andrzej Rudziñski
8-9.06.2009
choroby p³uc (pulmunologia)
Podstawy bronchoskopii
Kierownik naukowy: prof. dr hab. med. Krzysztof S³adek
15-19.06.2009
po³o¿nictwo i ginekologia
Ultrasonografia – kurs indywidualny
Kierownik naukowy: prof. dr hab. n. med. Antoni Basta,
dr n. med. Lech Ko³odziejski
15-19.06.2009
Nowe choroby zakaŸne i bioterroryzm.
Zaka¿enia uk³adu nerwowego
Kierownik naukowy: dr hab. med. Aleksander Garlicki
15-19.06.2009
Endoskopia – kurs indywidualny
Kierownik naukowy: prof. dr hab. n. med. Antoni Basta,
dr n. med. Lech Ko³odziejski
15-19.06.2009
57
57
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
SZKOLENIA
58
psychiatria
Podstawy psychiatrii
Kierownik naukowy: prof. dr hab. n. med. Jacek Bomba
3.06.2009
Podstawy psychiatrii dzieci i m³odzie¿y (4)
– czêœæ druga
Kierownik naukowy:
prof. dr hab. n. med. Jacek Bomba
17.06.2009
psychiatria dzieci i m³odzie¿y
Kompleksowe leczenie najwa¿niejszych zaburzeñ
psychicznych wieku rozwojowego (2)
Kierownik naukowy: prof. dr hab. n. med. Jacek Bomba
17.06.2009
toksykologia kliniczna
Wprowadzenie do toksykologii klinicznej
Kierownik naukowy: dr med. Barbara Groszek
15-26.06.2009
Stowarzyszenie „Lekarze Nadziei”
Association Médecins de l'Espoir * Doctors of Hope
Stowarzyszenie „Lekarze Nadziei” zaprasza PT Lekarzy, zw³aszcza Kolegów SENIORÓW ró¿nych specjalnoœci, do wspó³pracy na rzecz ludzi potrzebuj¹cych pomocy medycznej (Przychodnia dla Ludzi Bezdomnych
i Ubogich, Punkt Apteczny i Materia³ów Medycznych).
Program wspó³pracy jest dofinansowany ze œrodków Konkursu „Seniorzy w Akcji” Polsko-Amerykañskiej
Fundacji Wolnoœci i Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ê”.
Prosimy o kontakt: tel. 012 414 30 05, fax. 012 413 25 29,
e-mail:[email protected] lub do siedziby Zarz¹du G³ównego SLN, Al. Pokoju 7, Kraków.
Przewodnicz¹cy Stowarzyszenia Lekarze Nadziei
Prof. dr hab. Zbigniew Ch³ap
58
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Pomó¿my naszym lekarzom Jerzemu i Andrzejowi!
Pierwszy przypadek, o którym pisaliœmy ju¿ w wydaniu grudniowym (6/107).
8 sierpnia br. w trakcie dy¿uru nocnego nasz przyjaciel dr Jerzy Trybus, anestezjolog ze Szpitala
Uniwersyteckiego w Krakowie dozna³ wylewu podpajêczynówkowego. Mamy nadziejê, ¿e walkê
o ¿ycie wygra³, ale przed nim niew¹tpliwie d³uga, trudna i kosztowna batalia o odzyskanie sprawnoœci. Jurek odzyska³ przytomnoœæ, jest ju¿ w stanie œcisn¹æ rêkê, opuœci³ specjalistyczny Szpital
w Bydgoszczy i pozosta³ sam...
Dlatego zwracamy siê z gor¹c¹ proœb¹ o pomoc finansow¹ w rehabilitacji i leczeniu Jerzego.
Wp³aty prosimy kierowaæ na nr konta:
43 1020 2892 0000 5102 0186 7076
Fundacja na rzecz Chorych na SM im. B³. Anieli Salawy
ul. Dunajewskiego 5, 31-133 Kraków
Tytu³ przelewu „Jerzy Trybus”
Kole¿anki i Koledzy
ze Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
***
A oto drugi przypadek
wsparty listem dr med. Jana Cieækiewicza
Kochani! Piszê z proœb¹ o pomoc (na mia-
rê mo¿liwoœci) dla osobiœcie mi znanego i bardzo cenionego lekarza, dr. Andrzeja Nabzdyka, który wprawdzie prze¿y³ katastrofê œmig³owca Lotniczego Pogotowia Ratunkowego,
ale teraz walczy o ¿ycie. Straci³ jedn¹ nogê,
a druga te¿ jest uszkodzona. Mo¿na liczyæ,
¿e po dobrym zaprotezowaniu bêdzie móg³ dalej ratowaæ ludzi, co jest jego najwiêksz¹ pasj¹. Ale to bardzo du¿o kosztuje. Przyjaciele
zaczêli zbieraæ pieni¹dze – szczegó³y znajdziecie w za³¹czniku. Je¿eli wielu ludzi odmówi sobie choæ odrobinê przyjemnoœci, ten
wspania³y lekarz bêdzie móg³ dalej pomagaæ
ludziom. Liczê na zrozumienie.
Organizacj¹ pomocy dla ofiar tej katastrofy i Ich rodzin zajê³o siê Stowarzyszenie Wspierania
Inicjatyw Lokalnych AS organizacja po¿ytku publicznego KRS 0000007260; z siedzib¹ w Sobótce,
ul. Œw. Jakuba 3, z którym dr Andrzej Nabzdyk wielokrotnie wspó³pracowa³.
Zarz¹d Stowarzyszenia podj¹³ uchwalê dotycz¹c¹ utworzenia rachunków pomocniczych w Banku Spó³dzielczym K¹ty Wroc³awskie O/Sobótka, na których bêd¹ gromadzone œrodki pozyskane na
ten cel. Osoby, które chcia³yby przeznaczyæ 1% podatku lub przekazaæ pieni¹dze na rzecz poszkodowanych, mog¹ wp³acaæ œrodki na poni¿sze konta:
1. Na leczenie i rehabilitacjê lekarza Andrzeja Nabzdyka
NRB 93 9574 1015 2003 0200 0884 0101
2. Na rzecz rodzin ofiar katastrofy œmig³owca ratowniczego Lotniczego Pogotowia Ratunkowego
NRB 66 9574 1015 2003 0200 0884 0102
Przelewy z zagranicy:
Bank Polskiej Spó³dzielczoœci S.A. Oddzia³ Wroc³aw, ul. Krasiñskiego 27, 50-449 Wroc³aw
SWIFT POLUPLPR nr konta – j.w.
Liczymy na zrozumienie potrzeb ofiar tej katastrofy. Ka¿da z³otówka mo¿e pomóc, a szczêœliwie
ocala³emu z katastrofy lekarzowi zapewni odpowiednie mo¿liwoœci leczenia i rehabilitacji, zaœ rodzinom ofiar pomo¿e przezwyciê¿yæ najtrudniejsze chwile po tym dramatycznym wydarzeniu.
59
59
60
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Fundacja Hospicyjna „Pomó¿ ukoiæ ból”
organizacja po¿ytku publicznego dzia³aj¹ca na rzecz 100 polskich hospicjów
apeluje o odpis podatkowy w wysokoœci 1% podatku
podczas rozliczeñ z fiskusem.
Tegoroczna kampania poœwiêcona jest zw³aszcza dzieciom i m³odzie¿y doœwiadczonym œmierci¹ najbli¿szej
osoby – matki, ojca czy rodzeñstwa. W imieniu Fundacji Hospicyjnej apel podpisa³ jej dyrektor i Krajowy
Duszpasterz Hospicjów – ks. dr Piotr Krakowiak.
A oto wymagany do odpisu nr Krajowego Rejestru S¹dowego Fundacja Hospicyjna (KRS 0000201002)
80-208 Gdañsk, ul. Chodowieckiego 10; tel. 058 345 90 60; e-mail: [email protected]
www.httz.pl; www.hospicja.pl
VII Ma³opolskie Forum
Prawniczo-Medyczne
– o charakterze konferencji szkoleniowej przeznaczonej dla lekarzy i mened¿erów ochrony zdrowia, odbêdzie siê w Krakowie 8 maja 2009 r. – Sala Nowodworska CM UJ ul. œw. Anny 12.
Temat g³ówny konferencji – Program ratowania
szpitali tzw. program „B” rz¹du.
Organizator: Fundacja dla Wydzia³u Lekarskiego
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloñskiego w Krakowie, pod patronatem Komisji Prawnej Okrêgowej Rady
Lekarskiej w Krakowie.
Program, karta zg³oszenia uczestnictwa:
www
.fundacjawlcmuj.kki.pl
www.fundacjawlcmuj.kki.pl
ee-mail:
-mail: [email protected]
59 Konferencja
Dni Kliniczne BUSKA-ZDROJU
15–16 maja 2009
W programie przewidziano m.in. Dzieñ Kardiologiczny i Dzieñ Reumatologiczny.
Swój udzia³ zapowiedzieli m.in. profesorowie: Dariusz Dudek, Krzysztof JJ.. Filipiak, Stanis³aw G³uszek, Marianna Janion, Maria Majdan, Grzegorz
Opolski, PPiotr
iotr PPruszczyk,
ruszczyk, Janina Stêpiñsk
Be-Stêpiñskaa oraz Be
a-K
ap³on.
ata W
o¿ak
owsk
Wo¿ak
o¿akowsk
owska-K
a-Kap³on.
Uczestnicy otrzymaj¹ 9 punktów edukacyjnych.
Udzia³ w konferencji jest bezp³atny.
Zg³oszenia: Biuro Obs³ugi Zjazdu
ul. Rzewuskiego 1, 28-100 Busk
Buskoo Zdrój
e -mail:[email protected],
tel.: 041 378 21 67; fax: 041 378 41 54
60
W 120 rocznicê za³o¿enia
przez Ludwika Rydygiera
Towarzystwa Chirurgów Polskich
Oddzia³ we Wroc³awiu
zaprasza na
64 Jubileuszowy Kongres TChP
w dniach 16-19 wrzeœnia 2009 r.
Wroc³aw – Hala Stulecia
Rejestracja i informacje: www.tchp64.pl
VII Zjazd Polskiego Towarzystwa
Medycyny Rodzinnej
Poznañ, 3-5 wrzeœnia 2009 roku
Ju¿ po raz drugi Poznañ zosta³ wybrany gospodarzem Zjazdu Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej. Komitet Naukowy i Organizacyjny pragnie, aby obrady VII Zjazdu przyczyni³y siê do podniesienia jakoœci
œwiadczonych us³ug oraz u³atwienia pracy wszystkich
lekarzy rodzinnych oraz osób pracuj¹cych w podstawowej opiece zdrowotnej.
Zaproszeni wybitni wyk³adowcy przedstawi¹ osi¹gniêcia najnowszej wiedzy oraz wytyczne postêpowania
w zale¿noœci od podzia³u kompetencji. Mamy nadziejê,
¿e zechcecie Pañstwo wzi¹æ udzia³ w licznych warsztatach umo¿liwiaj¹cych praktyczne zastosowanie wiedzy,
które bêd¹ organizowane podczas Zjazdu.
Do zobaczenia w Poznaniu!
prof. dr hab. med. Wanda Horst-Sikorska
Informacje: www.7zjazdptmr.viamedica.pl
Redakcja nie bierze odpowiedzialnoœci za treœæ otrzymanych og³oszeñ.
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Absolwenci Akademii Medycznej
w Krakowie 1954–1959
Szanowni Absolwenci
Wydzia³u Lekarskiego
Akademii Medycznej w Krakowie
Rocznik 1963-1969
Planujemy zjazd kole¿eñski z pocz¹tkiem czerwca
2009 roku.
Prosimy o zg³oszenia chêci udzia³u, a tak¿e o informacje dotycz¹ce adresów P.T. Kole¿anek i Kolegów, z którymi jesteœcie w kontakcie (zw³aszcza z zagranicy) mo¿liwie jak najszybciej, na nastêpuj¹ce adresy:
Bo¿ena Mistal
Mistal, 30-011 Kraków, ul. Wroc³awska 38a/5
tel. 604 104 663
Jan Cieækiewicz
Cieækiewicz, 30-065 Kraków, ul. Olimpijska 13
tel. 607 642 411; e.mail: [email protected]
Mamy wielk¹ przyjemnoœæ zaprosiæ Pañstwa na
Zjazd z okazji 40-lecia ukoñczenia studiów,
który odbêdzie siê 13 czerwca 2009 r. w Krakowie
Szczegó³owy program uzysk
aj¹ PPañstwo
añstwo pod nr
uzyskaj¹
tel. 661 542 487 (drukowaliœmy go te¿ w numerze
„GGL” 1/108 – jest na stronach internetowych OIL).
Kole¿anki, które zmieni³y nazwisko, prosimy o podanie w nawiasie nazwiska panieñskiego.
Dalsze informacje dotycz¹ce kosztów i programu bêdziemy przekazywaæ drog¹ korespondencyjn¹.
Szukajcie nas tak¿e w Internecie pod adresem:
www.absolventus.pl
Absolwenci Wydzia³u Lekarskiego UJ
w Krakowie 1945–1949
Polskie Towarzystwo Psychologii
i Medycyny Prenatalnej i Perinatalnej
oraz
Klinika Po³o¿nictwa i Perinatologii
Collegium Medicum UJ
zapraszaj¹ na
V Sympozjum
Aktualne problemy perinatologii
17-18 kwietnia 2009 roku
Hotel Dafne, ul. Jagielloñska 30, Zakopane.
Tematy:
1. Medyczne, psychologiczne i spo³eczne aspekty porodu przedwczesnego.
2. Cukrzyca w ci¹¿y i podczas porodu – nowe aspekty.
3. ¯ylna choroba zakrzepowo-zatorowa w perinatologii.
4. Stany nag³e w perinatologii.
Sesje oraz wyk³ady poprowadz¹ najwybitniejsi specjaliœci z dziedziny po³o¿nictwa i perinatologii.
Sekretariat Konferencji:
31-501 Kraków ul. Kopernika 23
tel. /fax.: 012 424 84 12
e-mail: [email protected]; www.ptpmpp.prv.pl
Komitet Organizacyjny:
Ma³gorzata Radwan-Ballada
Janina Plesiñska-Zawiœlak
Zjazd Kole¿eñski w 60 rocznicê absolutorium odbêdzie siê w Krakowie w sobotê 6 czerwca 2009 roku.
W programie:
10.00 Msza œwiêta w kolegiacie œw. Anny
10.30–13.00 spotkanie w Sali Senackiej Collegium
Novum nt. postêpu w medycynie na przestrzeni 60 lat.
13.30 obiad w Convivium
Prosimy o zg³oszenie udzia³u w ZjeŸdzie do dn.
15 maja br. na adres:
prof. dr hab. Helena ¯ygulska-Mach
ul. Friedleina 13/6, 30-009 Kraków, tel. 012 633 31 28
NZOZ Szpital Specjalistyczny
im. W³. Biegañskiego w Jêdrzejowie
zatrudni lekarzy specjalistów:
• chirurgii ogólnej • chirurgii innych specjalnoœci
• chorób wewnêtrznych• pediatrii
• neonatologii• po³o¿nictwa i ginekologii
• anestezjologii• alergologii • diabetologii
• kardiologii • pulmonologii• neurologii
• okulistyki• laryngologii• reumatologii
• gastroenterologii • urologii i innych ...
Oferujemy korzystne warunki finansowe!
Kontakt:
Dzia³ Kadr; ul. Ma³ogoska 25, 28-300 Jêdrzejów
tel. 041 386 14 91 wewn. 204
Redakcja nie bierze odpowiedzialnoœci za treœæ otrzymanych og³oszeñ.
61
CICER CUM CAULE
CMYK
61
62
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Samodzielny Publiczny Zak³ad Opieki
Zdrowotnej Szpital im. dr J. Dietla
w Krynicy-Zdroju
zatrudni lekarzy specjalistów
na podstawie umowy cywilno-prawnej do pe³nienia
stacjonarnych dy¿urów medycznych w:
1. Oddziale Ginekologiczno-Po³o¿niczym
2. Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii.
Nadto zatrudnimy od zaraz:
1. Lekarza pediatrê ze specjalizacj¹ II stopnia.
2. Lekarza, który chcia³by siê specjalizowaæ w pediatrii.
Zapewniamy dobre warunki pracy i wynagrodzenie
oraz pracê w zgranym zespole.
Osoby zainteresowane proszone s¹ o kontakt telefoniczny lub drog¹ emailow¹ z kierownikiem Dzia³u
Statystyki i Procedur Medycznych – pani¹ mgr Ma³gorzat¹ Chrostowsk¹.
Kontakt: 018 473 24 24
e-mail: [email protected] z tytu³em PRACA
www.szpital-krynica.pl
Firma Marketingowo-Medyczna
Sp. z o. o. NZOZ „MARK-MED”
Zatrudni specjalistów psychiatrów
lub lekarzy w trakcie specjalizacji
do pracy w Poradniach Zdrowia Psychicznego
na terenie Nowej Huty w ramach kontraktu z NFZ.
Ambulatorium Opieki Ca³odobowej
Informacja: tel. 012 644 12 72
Firma Marketingowo-Medyczna
Sp. z o. o. NZOZ „MARK-MED”
Zatrudni lekarzy pediatrów,
lekarzy rodzinnych
lub lekarzy w trakcie specjalizacji
na dy¿ury w Ambulatorium Opieki Ca³odobowej
w Krakowie, os. Jagielloñskie 1
Informacja: tel. 012 644 12 72
Gabinety lekarskie
do wynajêcia w centrum Krakowa
tel. 601 506 797
62
Dyrekcja Zespo³u Opieki Zdrowotnej
we W³oszczowie
ul. ¯eromskiego 28, 29-100 W³oszczowa
zatrudni od zaraz
• lekarza w POZ (internistê lub medycyny rodzinnej)
• lekarza ortopedê
• lekarza med. ratunkowej
(mo¿liwoœæ stanowiska kierowniczego)
• lekarza pulmunologa
• lekarza endokrynologa
• lekarza do pracy w Oddziale Rehabilitacyjnym
• Lekarza medycyny pracy
Zapewniamy bardzo korzystne warunki pracy i p³acy.
tel.: 041 388 38 00 (Sekretariat)
tel.: 041 388 37 71 (Kadry)
e-mail: [email protected]
Biuro Turystyki Aktywnej
KOMPAS sp. z o.o.
poszukuje lekarzy
(do pracy w okresie wak
acji)
wakacji)
Wymagania:
• odpowiednie kwalifikacje zawodowe (pe³ne prawo wykonywania zawodu),
• mile widziane doœwiadczenie w pracy z dzieæmi
i m³odzie¿¹,
• odpowiedzialnoœæ, zaanga¿owanie.
Zakres obowi¹zków:
• nadzór medyczny nad uczestnikami obozów.
Oferujemy:
umowê zlecenie, zakwaterowanie, wy¿ywienie, przejazd w obie strony, mo¿liwoœæ wyjazdu na pó³ turnusu.
Terminy obozów:
1. 22.06 – 04.07.2009 2. 06.07 – 18.07.2009
3. 20.07 – 01.08.2009 4. 03.08 – 15.08.2009
5. 17.08 – 29.08.2009
Zg³oszenia:
[email protected] (w temacie: lekarz-nazwisko)
Biuro TTurystyki
urystyki Aktywnej KKOMP
OMP
AS Sp. z o.o.
OMPAS
ul. Asesora 72, 80-119 Gdañsk
tel./fax 058 303 18 78
NZOZ w Krakowie – Podgórze
zatrudni lekarza medycyny rodzinnej
w pe³nym wymiarze godzin
Kontakt: dr S. Badura, tel. 601 633 974
Redakcja nie bierze odpowiedzialnoœci za treœæ otrzymanych og³oszeñ.
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Firma Medyczna
zatrudni lekarzy specjalistów do Przychodni
i wizyt domowych.
Kontakt tel: 510 202 133
Firma Medyczna
wynajmie (udostêpni) gabinet okulistyczny
ze sprzêtem oraz ma³¹ salê operacyjn¹.
Kontakt tel: 510 202 135
POZ w Krzeszowicach
zatrudni:
• lekarza rodzinnego
• lekarza pediatrê
• lekarza internistê
lub lekarzy w trakcie ww. specjalizacji.
Forma zatrudnienia oraz wymiar godzin
do uzgodnienia.
Kontakt telefoniczny: 0 509 235 666
Nowo powsta³e
Centrum Medyczne Holi-Med
w Dêbnie
(pomiêdzy Brzeskiem a Tarnowem)
poszukuje lekarzy w zakresie
specjalnoœci: dermatolog, ginekolog,
reumatolog, alergolog
do wspó³pracy w ramach kontraktu z NFZ
oraz prywatnie.
Kontakt: 604 411 503
Samodzielny Publiczny
Szpital Specjalistyczny Chorób P³uc
w Zakopanem, ul. G³adkie 1
zatrudni
specjalistê anestezjologa
lub lekarza zainteresowanego specjalizacj¹
z anestezjologii:
Kontakt:
lek. med. Tomasz Nabia³ek – Ordynator O.A.i I.T.
tel.: 018 201 50 45 wewn. 202
fax.: 018 201 46 32
NZOZ w Œwi¹tnikach Górnych k. Krakowa
zatrudni
lekarza rehabilitacji, reuamatologa lub ortopedê
do pracy w Poradni Rehabilitacyjnej 1-2 razy w tygodniu.
tel. 012 270 40 32, 012 270 48 99
NZOZ Przychodnia Na Wzgórzach sp. z o.o.
Kraków os. Na Wzgórzach 1
zatrudni
pilnie lekarza internistê w wymiarze pe³nego etatu.
Kontakt tel. 012 681 47 27 (godz. 8-18)
Dorota Wydrzyñska; tel. 606 655 583
Specjalista dermatolog
konsultacje, zabiegi, dermatologia estetyczna zaawansowana
– poszukuje pracy w Krakowie
Kontakt tel: 604 197 937
Redakcja nie bierze odpowiedzialnoœci za treœæ otrzymanych og³oszeñ.
63
63
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
SPORT
64
IV Zimowe
Igrzyska Lekarskie
W dniach od 5 do 8 marca 2009 roku na Podhalu odby³y siê
IV Zimowe Igrzyska Lekarskie. Impreza, której gospodarzem jest
Okrêgowa Izba Lekarska w Krakowie przyci¹gnê³a, jak co roku, wielu uczestników. Wspó³organizatorem Igrzysk by³a Naczelna Izba Lekarska, a patronem medialnym „Gazeta Lekarska”.
Pocz¹tek marca sprawi³ uczestnikom Igrzysk liczne niespodzianki, g³ównie pogodowe. W dniach zawodów panowa³y na zmianê
wszystkie pory roku. Gdy uczestnicy zje¿d¿ali siê w czwartek, wia³
silny i ciep³y wiatr halny. W pi¹tek rano, podczas slalomu giganta na
Kasprowym Wierchu, wiatr nagle ust¹pi³, a zza chmur przedar³o siê
s³oñce. Gdy koñczy³ siê gigant, a do startu stanêli ski-torowcy, nad
Tatry nadci¹gnê³y chmury i œnieg. Wieczorem w pi¹tek, gdy odbywa³y
siê zawody w ³y¿wiarstwie szybkim, tor lodowy zalewa³ rzêsisty deszcz.
Nie przeszkodzi³o to zawodnikom œcigaæ siê, tym bardziej, ¿e w COS
Zakopane oddano do u¿ytku nowoczesny i funkcjonalny obiekt do
jazdy szybkiej. Nastêpnego dnia podczas zjazdu i slalomu, w stacji
narciarskiej Hawrañ w Jurgowie, nadal by³a mg³a i deszcz, ale warunki œniegowe by³y bardzo dobre. Podobnie podczas biegów narciarskich na nowotarskim lotnisku. W niedzielny poranek podczas koñcz¹cych Igrzyska snowboardu i carvingu na Zadziale, zawodnicy musieli jeŸdziæ w g³êbokim œniegu po obfitym nocnym opadzie.
Najpewniejsza pogoda panowa³a oczywiœcie w hali lodowej
w Nowym Targu, gdzie spotka³a siê „Kadra Lekarzy” w meczach
z reprezentacj¹ Akademii Medycznej z Bia³egostoku. Akademia
wzmocniona studentami ze Skandynawii dwukrotnie pokona³a „Kadrê” 3:2 i 6:4, co i tak nale¿y uznaæ za sukces „Kadry”, bo goœcie
z pó³nocy sprawiali wra¿enie jakby urodzili siê z ³y¿wami. Rozegrano
równie¿ Mistrzostwa Polski Lekarzy w hokeju. Reprezentanci naszej
Izby grali w ró¿nych zespo³ach. W mistrzowskiej dru¿ynie „Bydgoszcz”
wyst¹pi³ goœcinnie dr Pawe³ Wo³ejsza, na co dzieñ chirurg z Krosna.
Z kolei w srebrnej dru¿ynie z Gdañska zagra³ nowotarski radiolog –
Piotr Œwist. W br¹zowej „Nowy Targ”, pojawili siê dalsi nowotar¿anie
– ginekolog Hubert Wolski i Maciej Jachymiak oraz stomatolog
z Zakopanego Marian S³owik.
Przekrojowo rzecz ujmuj¹c, przedstawiciele naszej Izby byli jednak w tym roku ma³o goœcinni, bo wygrali zdecydowanie klasyfikacjê
64
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
medalow¹. W ciesz¹cym siê najwiêksz¹ popularnoœci¹ narciarstwie
alpejskim zwyciê¿ali ortopeda Szymon Banak i stomatolog Pawe³
S³owik, obaj z Zakopanego, Pawe³ Drozd, stomatolog z Krakowa i Iza
Jachymiak (anestezjolog Nowy Targ). Bart³omiej Kita, krakowski ortopeda, nie tylko zwyciê¿y³ we wszystkich konkurencjach alpejskich, ale
tak¿e zdobywa³ medale w ³y¿wiarstwie szybkim i biegach narciarskich,
bêd¹c jednym z najbardziej wszechstronnych uczestników Igrzysk.
Medale na stokach zdobywali te¿: Hubert Wolski (ginekolog, Nowy Targ),
Bartek He³mecki (internista, Zakopane), Jerzy Szpakowski (chirurg, Kraków). Wœród osób towarzysz¹cych lekarzom na medalowych pozycjach
znalaz³y siê Anna Banak i Ewa Szpakowska. Furorê robi³o te¿ dorastaj¹ce pokolenie lekarskich dzieci, szczególnie nowotar¿anie – Jan Wolski, Hubert Knurowski, Tomek Jachymiak oraz Filip Rzepecki. Filip, syn
nowotarskich stomatologów Marzeny i Marka, aktualny wicemistrz
Polski juniorów, uzyskiwa³ najlepsze czasy spoœród wszystkich uczestników konkurencji alpejskich na Igrzyskach.
Oczywiœcie sporo radoœci przynosi³y te¿ starty najm³odszych dzieci,
wœród których dominowali podhalanie: Paulina S³owik, Julka Wolska
i Kamila Banak.
Jednym z najwiêkszych bohaterów Igrzysk by³ zwyciêzca w najbardziej wyczerpuj¹cych konkurencjach – ski tourze i biegach narciarskich,
Lucjan Habieda, anestezjolog z Rabki Zdrój. Najlepsze czasy uzyskiwali
tak¿e przedstawiciele naszej Izby w jeŸdzie szybkiej na lodzie. Pasjonuj¹ca by³a walka pomiêdzy Miros³awem Doleckim (chirurg, Kraków),
a Piotrem Œwistem (wspomnianym ju¿ radiologiem – hokeist¹ z Nowego Targu); na szczêœcie startowali oni w ró¿nych kategoriach wiekowych
i obaj mogli zdobyæ z³oto, podobnie jak Marian S³owik z Zakopanego.
Najmniej sukcesów nasi lekarze odnieœli w snowboardzie, honor Izby
ocali³a Kinga Dolecka, wygrywaj¹c w kategorii osób towarzysz¹cych.
Igrzyska, mimo trudnoœci pogodowych, by³y bardzo udan¹ imprez¹. Panowa³a sportowa i przyjacielska atmosfera. Na starcie nierzadko
stawia³y siê ca³e lekarskie rodziny. Ceremonie medalowe tradycyjnie
odby³y siê w nowotarskiej restauracji „Góralsko Strawa”. W jej trakcie
uczestnicy Igrzysk uczcili minut¹ ciszy pamiêæ zmar³ego niedawno, jednego z najwybitniejszych lekarzy sportowców, Roberta Nanowskiego.
Dekoracje medalowe prowadzili m.in. prezes Naczelnej Rady Lekarskiej
dr Konstanty Radziwi³³ oraz przewodnicz¹cy Komisji Kultury i Sportu
NRL i sekretarz Izby krakowskiej – dr Jacek Têtnowski.
Na zakoñczenie Igrzysk organizatorzy zaprosili wszystkich na zbli¿aj¹ce siê VII Letnie Igrzyska Lekarskie, które odbêd¹ siê w dniach 9–
13 wrzeœnia 2009 roku w Zakopanem i Nowym Targu. Dok³adne informacje o nich znajd¹ nasi Czytelnicy na stronie internetowej:
www.igrzyskalekarskie.org
Maciej Jachymiak
65
65
66
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
NOWE KSI¥¯KI
Edward Ru¿y³³o
Rozmowy o wychowaniu
Autorem ksi¹¿ki jest nestor polskiej medycyny,
prof. Edward Ru¿y³³o, znany ze swej wieloletniej dzia³alnoœci naukowej, dydaktycznej, zawodowej, organizacyjnej, a tak¿e patriotycznej, spo³ecznej i kulturowej.
W swoich ksi¹¿kach poœwiêci³ on wiele uwagi zagadnieniom kszta³cenia, wychowywania i kultury obywateli,
spo³eczeñstwa i pracowników medycyny. W tej dziedzinie Profesor wyda³ m.in. wczeœniej pozycjê „Lekarz-przyjaciel cz³owieka” nak³adem tej samej ³om¿yñskiej oficyny. Poniek¹d do tej ksi¹¿ki nawi¹zuje obecna praca,
w której autor jako myœl¹cy i doœwiadczony lekarz dokonuje wymiany myœli i rozwa¿añ z przedstawicielami
ró¿nych dziedzin i zawodów.
Wprowadzenie traktuje m.in. o psychologicznej
typologii Polaków, o roli filozofii Arystotelesa (jej kontynuatorami w Polsce byli m. in. Jan z G³ogowa i Jakub
z Gostynina oraz wspó³czeœni W³adys³aw Tatarkiewicz
i Tadeusz Kotarbiñski), dalej o wp³ywie „charakteru narodowego” na wspó³¿ycie i wychowanie spo³eczeñstwa
oraz o formacyjnym znaczeniu dla tych procesów rodziny, szko³y i spo³eczeñstwa.
Nie sposób przedstawiæ tu sedna wymiany zdañ miêdzy autorem a 17 wybitnymi, ¿yj¹cymi i nie¿yj¹cymi,
przedstawicielami ró¿nych dziedzin nauki i profesji.
Reprezentuj¹ oni: medycynê (Jan Nielubowicz), genetykê (Andrzej Paszewski), psychologiê (Jerzy Mellibruda), pedagogikê (Irena Wojnar), socjologiê (Jan Szczepañski, Zbigniew T. Wierzbicki, Maria Lêdziñska i W³odzimierz A. Brodniak), politykê spo³eczn¹ (Andrzej
Tymowski), filozofiê (Jacek J. Jadacki), historiê (Edward
Potkowski), literaturê (Zdzis³aw Libera), naukê (Irena
Stasiewicz-Jasiukowa), geografiê (Leszek A. Kosiñski),
astronomiê (Aleksander Wolszczan), technologiê maszyn
(Janusz Tymowski) oraz dziennikarstwo (Anna Semkowicz, Klara Kopciñska). Oczywiœcie lista ta nie jest wyczerpuj¹ca, by wspomnieæ o nieobecnoœci na niej np. przedstawicieli duchownych, rodziców czy samej m³odzie¿y.
Zas³u¿ona oficyna z £om¿y zapewni³a ksi¹¿ce œnie¿nobia³y papier, jasn¹ dyspozycjê treœci, czyteln¹ czcionkê, jak równie¿ estetyczn¹ barwn¹ ok³adkê. Odnoœniki
66
na pierwszej stronie ka¿dej z rozmów informuj¹ zwiêŸle o tytu³ach i funkcjach poszczególnych rozmówców.
Przedstawienie tematyki ksi¹¿ki œwiadczy o s³usznych d¹¿eniach autora do integracji ró¿nych nauk i zawodów z medycyn¹. Taka wspó³praca, wymiana myœli
i dzia³añ, zapewni¹ najkorzystniejsze rozwi¹zania problemów medycznych, spo³ecznych i kulturowych cz³owieka zdrowego i chorego, jak i ca³ego spo³eczeñstwa. Ksi¹¿kê nale¿y poleciæ przede wszystkim studentom, teoretykom i praktykom ro¿nych dziedzin medycyny (w tym jej
historii i filozofii), psychologii, socjologii, kultury i pedagogiki oraz pracownikom mediów.
Henryk Gaertner – Kraków
Edward RRu¿y³³o;
u¿y³³o; RRozmowy
ozmowy o wychowaniu; Oficyna
Wydawnicza „Stopk
„Stopkaa ”, £om¿a 2008, 226 s., ISBN
978-83-85734-80-2
Nie pierwsza to ksi¹¿ka recenzowana u nas
autorstwa E. Ru¿y³³y. Mamy zreszt¹ w archiwum
redakcyjnym jeszcze inne recenzje Jego ksi¹¿ek.
Tymczasem
16 lutego 2009 roku zmar³
profesor Edward Emil Ru¿y³³o
Kierowani d³ugiem wdziêcznoœci, postanowiliœmy przypomnieæ postaæ Profesora, korzystaj¹c
ze wspomnieñ naszego recenzenta prof. Henryka
Gaertnera.
Prof. Edward E. Ru¿y³³o, nestor i luminarz
polskiej medycyny, dyrektor warszawskich klinik
uniwersyteckich i Centrum Medycznego Kszta³cenia Podyplomowego, urodzi³ siê 13 paŸdziernika 1909 roku w Koœciaszynie k. Hrubieszowa.
Studia medyczne na Wydziale Lekarskim
Uniwersytetu Warszawskiego ukoñczy³ w 1935
roku. Do wybuchu wojny pracowa³ jako lekarz
Oddzia³u Wewnêtrznego Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie, nastêpnie jako lekarz wojskowy we Francji i w Wielkiej Brytanii w stopniu
kapitana m.in. Polskiej Brygady Spadochronowej.
Po powrocie do ojczyzny w latach 1946-1958
by³ pracownikiem naukowo-dydaktycznym w kli-
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
NOWE KSI¥¯KI
nikach chorób wewnêtrznych Wydzia³u Lekarskiego UW. Uzyska³ doktorat, zosta³ docentem
i odby³ sta¿ naukowy w Karoliñska Sjukhuset
w Sztokholmie. W 1958 roku zosta³ kierownikiem, a w 1963 profesorem Kliniki Chorób Wewnêtrznych i Kliniki Gastroenterologicznej AM
w Warszawie, po czym odby³ sta¿ naukowy
w Hammersmith Hospital w Londynie. W 1980
uzyska³ tytu³ profesora zwyczajnego.
Interesowa³ siê przede wszystkim badaniami
czynników metabolicznych i ich rol¹ w rozwoju
mia¿d¿ycy, oty³oœci¹, sposobami jej leczenia, diagnostyk¹ endoskopow¹, diagnostyk¹ wch³aniania
jelitowego oraz metodami wczesnego wykrywania raka jelita grubego. Zajmowa³ stanowisko
doradcy Ministerstwa Zdrowia i Wydzia³u Lekarskiego Uniwersytetu w Kuwejcie w dziedzinie
kszta³cenia podyplomowego, by³ specjalist¹ krajowym w dziedzinie chorób wewnêtrznych oraz
przewodnicz¹cym Rady Naukowej przy Ministrze
Zdrowia i Opieki Spo³ecznej.
Na emeryturze podejmowa³ wa¿ne zagadnienia kszta³cenia specjalizacyjnego lekarzy, zw³aszcza w relacji lekarz-pacjent i lekarz-ochrona zdrowia. By³ cz³onkiem kilku redakcji pism medycznych, za³o¿ycielem i redaktorem naczelnym „Materia Medica Polona”, a tak¿e autorem i wspó³autorem blisko trzystu prac naukowych.
Dzia³a³ w wielu organizacjach naukowych,
m.in. w Polskim Towarzystwie Lekarskim, Towarzystwie Internistów Polskich, Polskim Towarzystwie Edokrynologicznym, Miêdzynarodowym Towarzystwie Medycyny Wewnêtrznej. Jego
zas³ugi uhonorowano m.in. Krzy¿em Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz tytu³em
Zas³u¿onego Nauczyciela.
Pracowa³ do koñca ¿ycia. Zmar³ w Warszawie 16 lutego 2009 roku. Œmieræ Profesora jest
bolesn¹ strat¹ dla spo³eczeñstwa i s³u¿by zdrowia. By³ wzorem cz³owieka, patrioty, ¿o³nierza,
nauczyciela, a przede wszystkim wybitnym lekarzem.
Henryk Gaertner – Kraków
Stanis³aw W. Majewski
Gnatofizjologia stomatologiczna.
Normy okluzji i funkcje uk³adu
stomatognatycznego
Prof. St. Majewski to wieloletni kierownik Katedry
Protetyki Stomatologicznej oraz postaæ wielce zas³u¿ona dla powstania, organizacji i dzia³alnoœci nowego
gmachu Instytutu Stomatologicznego UJ, którego dyrektorem pozostawa³ przez lata. Jest te¿ autorem licznych
publikacji naukowych, w tym podrêczników z protetyki
stomatologicznej oraz konsultantem krajowym ds. protetyki.
Pierwszy z dziesiêciu rozdzia³ów omawianego podrêcznika to uwagi wstêpne i terminologia. Jej wyjaœnienia dotycz¹ a¿ 41 u¿ytych okreœleñ widniej¹cych w tytule ksi¹¿ki. Pierwsze to „uk³ad stomatognatyczny”, obejmuj¹cy poza narz¹dem ¿ucia (tkankami i narz¹dami
jamy ustnej) czêœæ twarzoczaszki, podlegaj¹cy oœrodkowemu uk³adowi nerwowemu. Drugi termin „okluzja”(zwarcie, zgryz) oznacza statyczny i dynamiczny
kontakt wzajemny przeciwstawnych zêbów szczêki i ¿uchwy. Wolne ruchy ¿uchwy bez kontaktu zêbów to artykulacja. Ten sam rozdzia³ zawiera tak¿e opis kszta³towania siê uk³adu stomatognatycznego w trakcie osobniczego rozwoju cz³owieka oraz anatomiê stawów skroniowo-¿uchwowych i miêœni ¿ucia.
Drugi rozdzia³, po wprowadzeniu, przedstawia morfologiczno-funkcjonalne powi¹zania sk³adowych uk³adu stomatognatycznego oraz okluzjê i kliniczne wyznaczniki po³o¿enia ¿uchwy w ró¿nych przestrzennych pozycjach. Rozdzia³ trzeci opisuje proces ¿ucia w warunkach
fizjologicznej normy. Czwarty traktuj¹cy o stanach artykulacyjnych ¿uchwy, omawia jej spoczynkowe po³o¿enia,
relacjê centraln¹/prawid³ow¹ i ró¿nokierunkowe ruchy
w zakresie normy oraz ocenê kliniczn¹ dynamiki ¿uchwy.
Pi¹ty rozdzia³ przedstawia fizjologiczne normy i typy
okluzji w ró¿nych jej po³o¿eniach (centralna, dotylna,
pozacentralna) uwzglêdniaj¹c charakterystykê ³uków
zêbowych i powierzchni zêbów ¿uj¹cych, jak równie¿
67
67
68
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
NOWE KSI¥¯KI
uzêbienia sztucznego. Tematem szóstego rozdzia³u jest
kliniczne badanie funkcjonalnej sprawnoœci mechanizmów ruchowych uk³adu stomatognatycznego; tematem
siódmego, wyznaczanie i rejestracja po³o¿enia ¿uchwy
w pozycji okluzji centralnej; zaœ ósmego – instrumentalne systemy artykulacyjne.
Dwa ostatnie rozdzia³y zawieraj¹ s³ownictwo zwi¹zane z problematyk¹ ujêcia tematu w nowym i tradycyjnym stylu oraz uzupe³niaj¹ce piœmiennictwo (18 pozycji, g³ównie monografie i podrêczniki polskie i obcojêzyczne). Ka¿dy rozdzia³ jest zaopatrzony w zestaw pytañ kontroluj¹cych przyswojenie treœci. Tekst wzbogacaj¹ dodatkowo i wyjaœniaj¹ bardzo instruktywnie ilustracje w liczbie a¿ 120, w znacznej wiêkszoœci barwne
(zw³aszcza fotografie). Pochodz¹ one w czêœci z publikacji Gamma Dental Edition lub s¹ fotografiami wykonanymi przez wspó³pracowników Profesora: dr Jolantê
Loster (22) i dr. Grzegorza Cho³ociñskiego.
Zas³ug¹ Wydawnictwa PZWL jest strona edytorska:
jasna dyspozycja ca³oœci i rozdzia³ów, zró¿nicowana krojem i rozmiarami czcionka, dobry papier i reprodukcja
ilustracji oraz estetyczna, pó³sztywna, barwna, lakierowana ok³adka.
Podrêcznik przedstawia treœæ nowego przedmiotu
studiów stomatologicznych i jest przeznaczony zasadni-
czo dla studentów i wyk³adowców dentystycznych wydzia³ów lekarsko-stomatologicznych, szkó³ techników i higienistek oraz lekarzy specjalizuj¹cych siê i praktykuj¹cych w dziedzinach omawianych w monografii. Po niektóre informacje mog¹ siêgaæ tak¿e teoretycy i praktycy
zajmuj¹cy siê procesami trawienia, mowy i wydawania
g³osu oraz oddychania.
Na znaczenie monografii prof. Stanis³awa Majewskiego wskazuje te¿ fakt wydania w 2008 roku przez
lwowskie Wydawnictwo GalDent jej rosyjskiej wersji
przeznaczonej dla uczelni Ukrainy, Rosji i oœciennych rosyjskojêzycznych krajów. To rzadkoœæ, ¿e polski podrêcznik, staje siê fundamentem dydaktyki w innym kraju.
Natomiast mnie osobiœcie lektura podrêcznika przypomnia³a o pe³nionej kiedyœ roli wyk³adowcy i egzaminatora z chorób wewnêtrznych studentów medycyny i stomatologii UJ. Dawne to lata, ale mi³e sercu, wiêc dziêkujê Profesorowi Majewskiemu za owe przypomnienie.
Henryk Gaertner – Kraków
Stanis³aw W. Majewski; Gnatofizjologia stomatologiczna. Normy okluzji i funk
cje uk³adu stomato
funkcje
stomato-gnatycznego; Wydawnictwo Lekarskie PZWL; Warszawa 2007, stron 160, lustr., ISBN 878-83-200-3639-8.
Z KART HISTORII
Julian Ignacy Nowak – zapomniany lekarz,
a przecie¿ nie tylko spiritus movens Domu TLK,
tak¿e wybitny mikrobiolog, rektor UJ, premier II RP…
W œrodê 11 lutego 2009 roku w Muzeum Stanis³awa Wyspiañskiego w Kamienicy Szo³ayskich
odby³ siê wyk³ad prof. Igora Goœciñskiego poœwiêcony osobie Juliana Nowaka – wybitnego
lekarza, polityka, mecenasa sztuki – zorganizowany przez Towarzystwo Lekarskie Krakowskie,
w którego tradycji jest cykliczne ukazywanie
wybitnych postaci ze œwiata lekarskiego.
Wieczór, przy licznie zgromadzonej publicznoœci, otworzy³a dyr. tego Oddzia³u Muzeum Narodowego, p. Marta Romanowska, która po po68
witaniu goœci, naszkicowa³a w skrócie przyjacielskie zwi¹zki profesora Nowaka ze Stanis³awem
Wyspiañskim, po czym prof. I. Goœciñski wyg³osi³ bardzo interesuj¹cy, obfituj¹cy w fakty, ilustrowany przeŸroczami odczyt ukazuj¹cy dzia³alnoœæ zawodow¹, spo³eczn¹ i polityczn¹ Juliana
Nowaka.
W trakcie dyskusji g³os zabra³ m.in. prof. Piotr
Hanczakowski, wnuk prof. Nowaka. Sala, w której odbywa³a siê prelekcja, udekorowana by³a
kartonem do witra¿a Wyspiañskiego „Apollo sko-
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Z KART HISTORII
Portret prof. Juliana Ignacego Nowaka pêdzla Stanis³awa
Wyspiañskiego.
wany” (niegdyœ w³asnoœæ J. Nowaka), którego artystyczna realizacja znajduje siê w Domu Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego.
***
Postaæ prof. Juliana Nowaka, cokolwiek zapomniana, fascynuje iœcie renesansowym rozmiarem zainteresowañ i dokonañ. Przypomnijmy j¹
zatem – w œlad za odczytem prof. Goœciñskiego
i na podstawie dostêpnych dokumentów i opracowañ – Czytelnikom „GGL”.
Julian Ignacy Nowak urodzi³ siê 10 marca
1865 roku w Okocimiu ko³o Brzeska w pó³ch³opskiej, wielodzietnej rodzinie Kazimierza i Teodozji z Siewakowskich. Teodozja potrafi³a ten
wiejski ch³opsko-szlachecki dom przepoiæ wysok¹ kultur¹, umi³owaniem sztuki i patriotyzmem.
Nic wiêc dziwnego, ¿e jego klimat przyczyni³ siê
do wyj¹tkowego awansu spo³ecznego syna.
Naukê rozpocz¹³ w Okocimiu, kontynuowa³
j¹ w Brzesku, maturê zda³ w Liceum im. œw. Jacka w Krakowie w 1886 roku. W tym¿e roku rozpocz¹³ studia na Wydziale Lekarskim UJ. Ju¿
w ich trakcie pracowa³ przez trzy lata jako wolontariusz m.in. w Zak³adzie Anatomii Patologicznej u prof. Tadeusza Browicza (odkrywcy zarazka duru brzusznego). Po ukoñczeniu studiów
(1892) i krótkim pobycie w Pradze, gdzie specjalizowa³ siê w bakteriologii i patologii, zosta³ asystentem Browicza, pod którego nadzorem powsta³a pierwsza praca naukowa Juliana Nowaka:
„O znaczeniu gonokoków w starych plazmach”
(przy wspó³pracy z L. Wachholzem).
Pasja naukowa m³odego Juliana przyczyni³a
siê do kolejnych wyjazdów za granicê – do Monachium, Heidelbergu, Frankfurtu. Po habilitacji
(1896) u prof. Browicza na podstawie rozprawy
pt. „Badania doœwiadczalne nad etiologi¹ skrobiawicy”, ju¿ jako docent w Katedrze Anatomii
Patologicznej UJ przebywa³ przez rok w Instytucie Pasteura w Pary¿u, potem studiowa³ w Akademii Weterynaryjnej we Wiedniu, po której
ukoñczeniu uzyska³ drugi dyplom – lekarza weterynarii. Podziw budzi fakt, ¿e nawet jako dziekan Wydzia³u Lekarskiego UJ, studiowa³ w Akademii Medycyny Weterynaryjnej, gdzie uzyska³
w 1912 roku doktorat, na podstawie pracy o wychowie ciel¹t.
Równolegle anga¿owa³ siê w dzia³alnoœæ polityczn¹. W 1905 wszed³ z listy „Czasu” do Rady
Miejskiej Krakowa. Przez 30 lat pracowa³ dla Krakowa jako radny, pe³ni³ wa¿ne funkcje w mieœcie
w czasie I wojny œw. (gdy prezydent J. Leo by³
nieobecny). W lipcu 1914 zosta³ komisarzem rz¹dowym dla Krakowa, a nastêpnie zastêpc¹ prezydenta miasta. W 1921 roku zosta³ rektorem
Uniwersytetu Jagielloñskiego, które to obowi¹zki pe³ni³ krótko, wybrany 31 lipca 1922 roku premierem Rzeczypospolitej. Jako polityk sprzyja³
konserwatywnej prawicy (nale¿a³ do Stronnictwa
Prawicy Narodowej), ale cechowa³ go racjonalizm polityczny. Widzia³ m.in. mo¿liwoœæ budowy pañstwa wraz z lewic¹ demokratyczn¹, a jako
premier w roku 1922 (z ramienia PSL- Piast popierany przez W. Witosa) doprowadzi³ do uchwalenia przez Sejm autonomii Galicji Wschodniej,
rozwi¹zuj¹c tym samym ukraiñski problem narodowoœciowy (uchwa³a niewprowadzona w ¿ycie).
Stoj¹c na czele rz¹du zyska³ te¿ sympatiê Œl¹zaków wystêpuj¹c na ich pierwszym Sejmie Œl¹skim. Popiera³ te¿ projekt budowy portu w Gdyni, a Warszawa dziêki niemu ma kolej œrednicow¹. Dymisjê jego rz¹du przyjmowa³ Gabriel Narutowicz. By³ tak¿e ministrem Wyznañ Religijnych i Oœwiecenia Publicznego, a w latach 1922
– 1927 senatorem z woj. lwowskiego.
Nie sposób jest ukazaæ i omówiæ wszystkie
dziedziny, w które zaanga¿owany by³ prof. J. Nowak, wiêc z koniecznoœci wymieniê jeszcze tyl69
69
70
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Z KART HISTORII
St. Wyspiañski,
witra¿
„Bóg Ojciec”
ko niektóre: prezesura Tow. Rolniczego, Tow. Rybackiego, Urzêdu ¯ywnoœciowego, Namiestnictwa we Lwowie, wspólne z I. Moœcickim za³o¿enie fabryki nawozów sztucznych „Azot” w Jaworznie, organizacja Stacji Doœwiadczalnej Oceny Odmian Ryb i Oœrodka Zarybieniowgo w £opusznej (zapalony wêdkarz). Anegdotycznie
wspomnê, ¿e jeŸdzi³ nawet do Holandii w celu
zakupu czarno-bia³ego byd³a.
Jego karierê naukow¹ wzbogaca cz³onkostwo
w PAU, w Poznañskim Towarzystwie Przyjació³
Nauk, i we Francuskiej Akademii Weterynaryjnej. Reprezentowa³ tak¿e Polskê w Miêdzynarodowej Komisji do spraw Konwencji Weterynaryjnej przy Lidze Narodów. Po przejœciu na emeryturê w 1935 roku zosta³ profesorem honorowym
UJ.
Dorobek naukowy prof. J. Nowaka obejmuje
ponad 50 publikacji. Wœród nich poczesne miejsce i rozg³os œwiatowy zdoby³ atlas mikrobiologiczny pt. „Documenta microbiologica – atlas
bakterii i pierwiastków chorobotwórczych”. Dzie³o to pozwala nazwaæ Profesora „ojcem mikrobiologii polskiej”. W czasie II wojny œw. (gdy
aresztowano i uwiêziono profesorów UJ by³ poza
Krakowem i unikn¹³ w ten sposób obozu) napisa³
trzytomowy podrêcznik „ Mikrobiologia i choro70
by zakaŸne” (nie zosta³ wydany). Po wojnie
w 1946 roku obj¹³ katedrê Mikrobiologii Rolniczej UJ. Zmar³ w miesi¹c poŸniej po inauguracji
roku akademickiego.
***
Dla œrodowiska lekarskiego wa¿na by³a dzia³alnoœæ Profesora w Towarzystwie Lekarskim
Krakowskim, zw³aszcza wybudowanie dla niego
gmachu przy ul. Radziwi³³owskiej, o którym bêdzie jeszcze mowa. Niech podsumowaniem jego
spo³ecznej dzia³alnoœci bêdzie fakt oddania znacznej czêœci swoich bezcennych zbiorów Muzeum
Narodowemu.
I wreszcie, nie wiadomo, czy nie najmilsz¹
dla profesora Nowaka dziedzin¹ by³a sztuka. Sam
okreœla³ siê mianem „³akn¹cy sztuki”. Swoje wielkie zami³owanie do malarstwa, muzyki, architektury t³umaczy³ prosto: „Albowiem my przyrodnicy mamy wrodzone pragnienie piêkna. Nauka bowiem i sztuka z jednego p³yn¹ Ÿród³a”. Najlepszym przyk³adem tego jest budynek dla Zak³adu
Weterynarii i Medycyny Doœwiadczalnej UJ, przy
ul. Czystej, który sam zaprojektowa³ na wzór
Instytutu Pasteura w Pary¿u.
Innym wielkim pomnikiem pozostawionym
Krakowowi, w którego powstaniu i urodzie z³¹czy³o siê marzenie lekarza (J. Nowak by³ wtedy
prezesem TLK) i geniusz artysty jest Dom Lekarski na ul. Radziwi³³owskiej. Wystrój wnêtrza
stworzony wówczas przez S. Wyspiañskiego jest
wybitnym dzie³em sztuki okresu M³odej Polski.
Pe³en sztuki by³ dom profesora na ul. Granicznej 1 (dziœ Micha³owskiego). Spotkania ludzi
sztuki, nauki (m.in. J. Fa³ata, A. Stopki, J. Malczewskiego, S. Wyspiañskiego) urozmaica³a ¿ona
Profesora Zofia z Wê¿owiczów, pianistka ze szko³y Teodora Lekszyckiego. Z Malczewskim i Wyspiañskim ³¹czy³a go serdeczna przyjaŸñ. Zafascynowany sztuk¹ tego ostatniego pomaga³ mu
wrêcz finansowo (Teofila, ¿ona artysty, wspomina³a: „Najwiêcej obrazów kupowa³ doktor Nowak,
jak nie by³o pieniêdzy to dawa³ zaliczki”) wspieraj¹c w ró¿nych przedsiêwziêciach, m.in. poœredniczy³ w rozmowach z J. Leo w sprawie dyrektury Teatru Miejskiego. Zdoby³ te¿ dla przyjaciela
piêkne mieszkanie przy ul. Krowoderskiej, zor-
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
Z KART HISTORII
ganizowa³ mu wyjazd do Zakopanego, o którym
poeta tak marzy³. Anegdotyczne s¹ wspomnienia
o tym, jak prof. Nowak noc¹ mierzy³ okna w Katedrze na Wawelu, w czasie powstawania do niej
witra¿y, i jak wspólnie – by Wyspiañskiemu
w nocy samotnie nie by³o przykro – ubierali szkielet (wypo¿yczony od dr. K. Kostaneckiego) s³u¿¹cy jako model. Karton do witra¿a „Bóg Ojciec”
by³ rozwieszony w budowanym wówczas gmachu Collegium Medicum przy ul. Grzegórzeckiej.
Prywatna willa stawiana dla Profesora przy ulicy
£êczyckiej (dziœ Wyspiañskiego) mia³a wysokoœæ
dostosowan¹ do kartonów witra¿y. Wreszcie
w czasie II wojny ukrywa³ w szopie swego zak³adu doœwiadczalnego „Sero”, na ul. Ksiêcia
Józefa, dzie³a Wyspiañskiego, o czym œwiadcz¹
œlady po kulach na niektórych obrazach szczêœliwie uratowanych, a powsta³e podczas likwidacji
„Sero” przez Niemców.
Odznaczony Krzy¿em Komandorskim Orderu Polonia Restituta, zosta³ pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
Opr. B. Kaczkowska
Na podstawie Polskiego S³ownika Biograficznego, ksi¹¿ki Krystyny Zbijewskiej „Orze³ w kurniku” a przede wszystkim
materia³ów archiwalnych udostêpnionych przez prof. Igora Goœciñskiego i dr. Adama Wiernikowskiego, którym serdecznie
dziêkujê.
ORTOGRAFIA
Pisownia „nie”
z ró¿nymi czêœciami mowy – wybrane zagadnienia – cz. II.
Partyku³ê „nie” piszemy rozdzielnie z:
1. wszystkimi formami czasownika (poza
imies³owami przymiotnikowymi) i tak: z formami osobowymi np. nie dojecha³, nie pisz, nie zostanie; z bezokolicznikami: nie dra¿niæ, nie dotykaæ, nie myœleæ; z imies³owami przys³ówkowymi wspó³czesnymi (zakoñczonymi na – ¹c) np.
nie czekaj¹c, nie je¿d¿¹c, nie zapisuj¹c; z imies³owami przys³ówkowymi uprzednimi (zakoñczonymi na – ³szy lub – wszy) np. nie przeczytawszy, nie zjad³szy; z wyrazami wystêpuj¹cymi
w znaczeniu czasownika np. nie warto, nie wiadomo, nie wolno, nie trzeba, nie nale¿y, nie mo¿na; z formami nieosobowymi zakoñczonymi na
– no lub – to np. nie zrobiono, nie zap³acono, nie
wyciêto. Z nielicznymi czasownikami „nie” piszemy razem np. niepokoiæ, nienawidziæ, niedowidzieæ, niewoliæ, a to dlatego, ¿e odpowiadaj¹ce im formalnie czasowniki bez zaprzeczenia w
dzisiejszej polszczyŸnie nie istniej¹.
2. zaimkami np. nie ja powinienem to zrobiæ, nie my to wys³aliœmy, nie twoja sprawa, nie
ten kierunek. „Nie” z zaimkami piszemy razem
tylko wtedy, gdy z t¹ partyku³¹ maj¹ inne znaczenie np. nieco, niektórzy, niewiele, nieswój.
3. liczebnikami np. nie dwoje, nie dziesiêæ,
nie ósmy, nie jeden (ale niejeden w znaczeniu –
wielu).
4. przymiotnikami i przys³ówkami w stopniu wy¿szym i najwy¿szym np. nie dalszy, nie
lepszy, nie naj³atwiejszy, nie dalej, nie najpilniej.
Niektóre przymiotniki i przys³ówki tak mocno
zros³y siê z „nie”, ¿e ich stopieñ wy¿szy pisany
jest razem np. niebezpieczniejszy, niedo³ê¿niejszy, a w stopniu najwy¿szym „nie” pojawia siê
w œrodku wyrazu np. najniebezpieczniejszy.
5. innymi przys³ówkami np. nie dziœ, nie teraz, nie wszêdzie, nie bardzo, nie zawsze (wyj¹tki: nieopodal, nieomal, niezbyt, nieraz).
6. modulantami i partyku³ami np. nie tylko,
nie lada, nie byle (co, kto).
Opr. Barbara Kaczkowska
71
71
72
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
KOMISJA KULTURY, SPORTU I REKREACJI ORL
Akcja „Lato” 2009
Wakacje pod Olimpem • Stomio – Grecja
Komisja Kultury, Sportu i Rekreacji ORL
w Krakowie zaprasza Pañstwa do spêdzenia
wspania³ych wakacji w Grecji, na Wybrze¿u
Olimpijskim, w miasteczku Stomio (Hotel „Vlassis”) w ramach akcji „Lato 2009”. Akcja organizowana jest przez nas ju¿ po raz siódmy.
Zakwaterowanie – w 4-osobowych apartamentach z 2 pokojami 2-osobowymi, kuchni¹
(z lodówk¹, kuchenk¹ gazow¹ 2-palnikow¹, naczyniami), ³azienk¹ i balkonem. Istnieje mo¿liwoœæ dostawienia pi¹tego ³ó¿ka dla dziecka gratis. Hotel dysponuje równie¿ samodzielnymi pokojami 2-osobowymi.
Pobyt – nie krótszy ni¿ 10 dni.
Dojazd – w³asny (1500 km).
Cena 42 €/dzieñ za apartament 4-osobowy
lub 32 €/dzieñ za pokój 2-osobowy. Cena zawiera: pobyt z noclegiem, poœciel (wymiana co 4 dni),
rêczniki, sprz¹tanie koñcowe.
Zni¿ki – dla osób ponownie odwiedzaj¹cych
Hotel „Vlassis” – cena 38 €/apartament i 30 €/
pokój 2-osobowy.
Na miejscu istnieje mo¿liwoœæ wykupienia
wy¿ywienia w restauracji hotelowej (ceny orientacyjne z lat poprzednich).
1. Osoby zainteresowane prosimy o przes³anie do p. Darka Wójtowicza z biura OIL w Krakowie wiadomoœci na adres [email protected] z podaniem: odpowiadaj¹cego Pañstwu
terminu (przypominamy – nie krócej ni¿ 10 dni),
liczby zamawianych pokoi/apartamentów i koniecznie kontaktu do Pañstwa (telefon, e-mail).
2. Po uzyskaniu potwierdzenia realnoœci terminu skontaktujemy siê z Pañstwem prosz¹c o
wp³acenie zaliczki 100 € za ka¿dy apartament
na konto:
Apostolidou Ekaterini, Larissa
IBAN: GR ALPHA BANK
60 0140 3100 3100 0210 1244 344
SWIFT/BIC: CRBAGRAA
72
Przelew winien zawieraæ: imiê i nazwisko
osoby dokonuj¹cej rezerwacji, okreœlenie „4 bed
apart.” (apartament 4 osobowy) oraz termin pobytu (mo¿na dokonaæ przelewu na jednym blankiecie na 2-3 apartamenty). Orygina³ potwierdzenia przelewu proszê zachowaæ, celem okazania
na miejscu w Grecji.
3. Kserokopiê przelewu prosimy przes³aæ
faxem na numer: 012 6191703
Szczegó³y odnoœnie pobytu, kosztów oraz
sposobu rezerwacji znajd¹ Pañstwo na stronach
internetowych Izby.
4. Pozosta³e informacje – Przewodnicz¹cy
Komisji Kultury, Sportu i Rekreacji ORL w Krakowie dr med. Jacek Têtnowski tel. 607 240 938.
Serdecznie zapraszamy!
Przewodnicz¹cy
Komisji Kultury, Sportu i Rekreacji ORL w Krakowie
dr med. Jacek Têtnowski
Turniej Tenisa Ziemnego
im. dr. Jerzego Jamskiego
o Puchar Przewodnicz¹cego
OIL w Krakowie
Komisja Kultury, Sportu i Rekreacji Okrêgowej Izby
Lekarskiej w Krakowie, przy wspó³udziale Komisji ds.
M³odych Lekarzy serdecznie zaprasza do wziêcia udzia³u w Turnieju Tenisa Ziemnego im. dr. Jerzego Jamskiego o Puchar Przewodnicz¹cego OIL w Krakowie.
Turniej odbêdzie siê w dniach 20-21 czerwca br. na
kortach Szko³y Tenisowej WINNER przy ul. Skar¿yñskiego 1 (vis á vis akademików Politechniki Krakowskiej).
Zg³oszenia przyjmujemy pod adresem: [email protected].
Wiêcej informacji uzyskaj¹ Pañstwo na stronie
www.mlodylekarz.org.pl
lub pod numerem telefonu: 604 125 469
KML ORL Kraków
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
BALE LEKARZY
Nowy S¹cz
Zakopane
Po wielu latach uda³o siê reaktywowaæ tradycjê wspólnych karnawa³owych bali lekarskich w Nowym S¹czu. Na
przestrzeni ostatnich 20 lat by³ to czwarty bal.
Odby³ siê 31 stycznia 2009 roku w Restauracji „Panorama”. Mimo umiarkowanej frekwencji zabawa uda³a siê doskonale. Dobrze spisa³a siê orkiestra taneczna, nie zawiod³a
s³yn¹ca z dobrej kuchni Restauracja „Panorama”.
Istnieje du¿a szansa na powrót do przerwanej tradycji, a tym samym do scalania naszej rozproszonej lekarskiej spo³ecznoœci.
Organizatorzy z góry deklaruj¹ gotowoœæ powtórzenia
imprezy, o ile znajdzie siê wystarczaj¹co liczne grono mi³oœników wspólnej zabawy.
W dniu 7 lutego 2009 r., po oœmioletniej przerwie, odby³
siê w Zakopanem w Hotelu „Crocus” 34 Bal Lekarza, w którym uczestniczy³o 130 osób ze œrodowiska lekarzy, stomatologów i farmaceutów.
Œwietny bufet, znakomita orkiestra i uprzejma obs³uga
zapewni³y udan¹ zabawê do bia³ego rana, co mog¹ potwierdziæ prominentni cz³onkowie OIL bior¹cy udzia³ w zakopiañskim Balu. Organizacji uroczystoœci, tradycyjnie ju¿, podjê³o
siê Ko³o PTL w Zakopanem oraz po raz pierwszy Zakopiañskie
Stowarzyszenie Kulturalne.
Udana reaktywacja balu po latach przerwy dobrze rokuje
na przysz³oœæ, gdy¿ dziêki takim inicjatywom nasza grupa zawodowa ma szansê na integracjê œrodowiskow¹.
G³ówny organizator
lekarz Andrzej Fugiel
Prezes Zakopiañskiego Stowarzyszenia Kulturalnego
Zbigniew Podsiad³o
Uwaga!
Lekarze ostrzegajcie m³ode matki!
„Becikowe” jest nie dla wszystkich
Jednorazowa zapomoga z tytu³u urodzenia siê
dziecka w wysokoœci 1000 z³ do niedawna przys³ugiwa³a rodzicom ka¿dego dziecka, które przysz³o na œwiat.
Od 1 stycznia 2009 roku, zgodnie z nowelizacj¹ ustawy
o œwiadczeniach rodzinnych, „becikowe” dostan¹ wy³¹cznie kobiety, które by³y objête opiek¹ specjalistyczn¹ nie
póŸniej ni¿ przed up³ywem 10 tygodnia ci¹¿y i mog¹
poœwiadczyæ to odpowiednim zaœwiadczeniem lekarskim
oraz „kart¹ przebiegu ci¹¿y”.
Wed³ug danych statystycznych opracowanych w Ma³opolskim Centrum Zdrowia Publicznego w Krakowie
w 2007 roku w Ma³opolsce zarejestrowano 29 823 kobiet w ci¹¿y, w tym 13 660 kobiet zg³osi³o siê do lekarza
– ginekologa do 10 tygodnia ci¹¿y, co stanowi zaledwie
45,8 % wszystkich zarejestrowanych ciê¿arnych.
Istnieje wiêc du¿e prawdopodobieñstwo, ¿e prawie
po³owa kobiet mo¿e nie otrzymaæ „becikowego”.
Z-ca Dyrektora MCZP w Krakowie
Ewa Ciuæmañska
Zapis art. 9 par. 5 znowelizowanej z dniem 1 stycznia 2009
roku ustawy o œwiadczeniach rodzinnych jest po prostu skandaliczny.
Pomys³, by pozbawiæ „becikowego” kobiety, które do 10 tygodnia ci¹¿y (a wiêc przed up³ywem 2,5 miesi¹ca) nie zg³osi³y swego
stanu lekarzowi, œwiadczy albo o kompletnej niewiedzy na temat
stanu spo³ecznej b¹dŸ medycznej œwiadomoœci kobiet wielu œrodowisk, albo o ¿a³osnej kramarskiej próbie zaoszczêdzenia paru groszy kosztem nieœwiadomych tego pomys³u matek.
Obrzydzenie ogarnia cz³owieka, tak¿e na temat mentalnoœci
legislatorów.
Redakcja
73
73
74
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
LISTY
Kilka uwag o Afryce
Po przeczytaniu w ostatnim numerze tekstu
„Z misj¹ w Kamerunie” nasunê³y mi siê pewne uwagi, którymi chcia³em siê z Pañstwem podzieliæ.
Mimo ¿e zdjêcia s¹ bardzo ³adne, to jest ich za
du¿o, a za ma³o spostrze¿eñ w³asnych i uwag praktycznych. WejdŸmy w po³o¿enie czytelnika. Pojecha³o kilku lekarzy z wyœmienitej klinki, poœwiecili
latarkami, pooperowali przepukliny i có¿ z tego wynika – ot pojechaliby do jakiegoœ szpitala rejonowego na miesi¹c i naoperowaliby siê tych przepuklin, wyrostków, itd.
Proponowa³bym zaznaczyæ kilka rzeczy:
1) W Afryce pracuje, poza Europ¹, najwiêcej
polskich lekarzy, a ogromna rzesza emigruj¹cej polskiej s³u¿by zdrowia wynika bezpoœrednio
i poœrednio z polityki administracji medycznej
z Warszawy. Na szczêœcie wp³ywy warszawiaków
nie siêgaj¹ dalej ni¿ do Etiopii.
2) Najwiêkszym problemem w Afryce jest g³ód
i AIDS. Ten ostatni traktowany jest tak, jak u nas
grypa.
3) Czêsto mo¿na np. zobaczyæ, ¿e ktoœ tam odpluwa lub wymiotuje np. pó³ litra krwi ustami. Potem obciera usta i idzie dalej. Nasi panowie chirurdzy od razu chcieliby mu wk³adaæ sondy do¿o³¹dkowe i balony albo go operowaæ natychmiast z powodu krwawienia przewodu pokarmowego, a to m.in.
przyczyna tamtejszego klimatu. Przyk³adowo okolice
Zairu s¹ zwane „grobem bia³ych”, gdy¿ prawie nikt z
osobników rasy bia³ej tam nie wytrzymuje itd.
4) Pracuj¹c w Afryce trzeba siê spodziewaæ, ¿e
po zakoñczonej operacji pacjent przyjdzie do doktora, który go operowa³, ¿eby mu da³ pieni¹dze na
drogê powrotn¹ do domu i na jedzenie. Natomiast
jeœli jacyœ chirurdzy chc¹ i myœl¹, ¿e im ktoœ tam
bêdzie dawa³ pieni¹dze, to s¹ w g³êbokim b³êdzie.
5) Pracuj¹cy lekarz w Afryce nigdy nie zazna
g³odu, nawet je¿eli nie ma pieniêdzy. Pacjenci, nawet jeœli sami s¹ g³odni, przynios¹ mu jedzenie, aby
móg³ ich leczyæ. Jest to przeciwieñstwo do polskiego narodu, gdzie nikt nie zajmuje siê ani g³odnymi,
ani nie szanuje starszych ludzi.
Przeczytany przeze mnie tekst przypomina³ mi
ksi¹¿ki Olgierda Budrewicza i styl zachodni, który
naprawdê zdezawuowa³ siê ju¿ dawno.
74
Spodziewa³bym siê po personelu pana prof.
O. Gedliczki, który by³ tak¿e moim wyk³adowc¹,
zrobienia co najmniej kilku wyk³adów odnoœnie Kamerunu i zainteresowania siê sprawami Afryki g³êbiej. S¹ tam du¿o wiêksze rezerwy mo¿liwoœci ni¿
siê potocznie s¹dzi.
Z powa¿aniem
Dr Stanis³aw Arkadiusz Dole¿al
(adres znany redakcji)
Kraków, 18 lutego 2009 roku
Szanowny Panie Doktorze!
Dziêkujemy za list. Celem tekstu „Misja w Kamerunie” nie by³o przedstawienie jak¿e trudnej i skomplikowanej sytuacji zdrowotnej w Afryce, czy recept na jej
uzdrowienie, a jedynie sprawozdanie z misyjnego pobytu kilku polskich lekarzy, z których ¿aden nota bene
nie nale¿y do „personelu prof. Gedliczki”.
Sk¹d w Pañskim liœcie tyle nieuzasadnionej z³oœliwoœci i uszczypliwoœci, nie wiemy. Jeœli jednak dysponuje Pan szersz¹ wiedz¹ na temat sytuacji zdrowotnej Afryki czy samego Kamerunu, chêtnie opublikujemy Pañskie refleksje.
Z powa¿aniem
Redakcja
Dlaczego Marek Surowiak...
musia³ odejœæ
W nawi¹zaniu do tekstu red. Stefana Ciep³ego
zatytu³owanego „Dlaczego Marek Surowiak, dyrektor Szpitala im. J. Dietla w Krynicy-Zdroju musia³
odejœæ” otrzyma³em obszerny, wielostronicowy list
z za³¹cznikami od dr. Eugeniusza Niemca, w którym czytam m.in. „Pocz¹tkowo mia³em zamiar
wstrzymaæ siê od zabrania g³osu, jednak po namyœle uzna³em, ¿e nie nale¿y godziæ siê z faktem, i¿ na
³amach naszego szanowanego pisma korporacyjnego, wydawanego i redagowanego w ca³oœci za nasze
wspólne (sk³adkowe) pieni¹dze, rozpowszechniane
s¹ k³amliwe i niesprawdzone treœci, uw³aczaj¹ce godnoœci cz³onka korporacji lekarskiej, bêd¹cego dodatkowo emerytem w zaawansowanym wieku (74 lata).
Absolutnie ma Pan racjê. Drobny sêk w tym, ¿e
taki a nie inny kszta³t naszemu szanowanemu pismu korporacyjnemu, nadaje od lat red. Ciep³y.
Ale mniejsza. Zarzuca Pan autorowi, ¿e nie kryty-
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
LISTY
kowa³ Pan publicznie nigdy dyr. Surowiaka, „a jedynie apelowa³ do organów spo³ecznych i samorz¹dowych o zdecydowan¹ reakcjê w obliczu zagro¿eñ
wynikaj¹cych z redukcji zakresu opieki internistycznej”. No có¿, w pierwszej wersji artyku³u przekazanego nam dla uczczenia Pañskiego godnego szacunku Jubileuszu znalaz³y siê zdania o jej „niszczeniu”,
o gro¿¹cej oddzia³owi „likwidacji”, „o niewydarzonych organizatorach opieki zdrowotnej” – s³owem
o zapaœci wo³aj¹cej o pomstê do nieba. Je¿eli to nie
jest atak personalny, to nie wiem, co nim jest.
Kolejnym b³êdem „mniejszego kalibru” red. Ciep³ego jest Pana zdaniem czasokres Pañskiej ordynatury wyliczony przez niego na 30 lat, okreœlony te¿
pojêciem „rodzinnego kierowania oddzia³em chorób
wewnêtrznych”. „Dane te – pisze Pan – rozmijaj¹ siê
z prawd¹ o bagatela kilkanaœcie lat, bo moja ordynatura to 21 lat (1980-2000), a jeœli dodamy 7,5 roku
ordynatury mojej siostry, to ³¹cznie nie chce wyjœæ
wiêcej ni¿ nieca³e 29 lat”. No có¿, a te 15 lat od 1965
roku pe³nienia obowi¹zków z-cy ordynatora w Oddziale Chorób Wewnêtrznych to Pan przekreœla?
Dalej cytuje Pan alarmistyczne sygna³y o sytuacji oddzia³u chorób wewnêtrznych za lokalnymi
mediami. Faktycznie, rotacja lekarzy sta³a siê niepokoj¹ca. Red. Ciep³y okreœli³ to mianem „sytuacji
zapalnej” na tle niejasnego nastêpstwa po odchodz¹cej na emeryturê dr Alinie Niemiec. Dyrektor Surowiak móg³ jej oczywiœcie przed³u¿yæ ordynaturê
na dalsze lata emeryckie. Nie uczyni³ tego i za to
poniós³ karê. Mo¿na by te¿ zapytaæ, dlaczego ulubiony bohater tych mediów lokalnych p. Józef Zygmunt, raz podkreœla „dobr¹ kondycjê finansow¹
Szpitala”, a drugi raz wini dyrektora „za z³¹ organizacjê”. Mo¿e by siê tak zdecydowa³, w chwili trzeŸwoœci umys³u, na któryœ wariant. Jak dalece mieszano w Krynicy kadrami szpitalnymi Oddzia³u
Chorób Wewnêtrznych widaæ by³o zw³aszcza po
codziennie zmienianych decyzjach panów doktorów.
To deklarowali chêæ pracy, to znów siê wycofywali.
Chyba ktoœ ich do tego sk³ania³. No kto, Panie Doktorze, móg³by za tym staæ?
Przytacza Pan jeszcze tabelaryczne porównanie
stanu us³ug „internistycznych” w dekadzie 19982008. Ma z niego wynikaæ dramatyczna zapaœæ. No
có¿, komu jak komu, ale Panu jako wybitnemu interniœcie, bo tego Panu przecie¿ nikt nie odmawia,
nie trzeba t³umaczyæ, ¿e tak¿e interna wygl¹da dziœ
inaczej ni¿ przed 10 laty. ¯e le¿y siê na oddzia³ach
szpitalnych znacznie krócej, bo medycyna preferuje rekonwalescencje domow¹. ¯e wysz³y z interny
„sale intensywnej opieki kardiologicznej” zast¹pione OIOM-ami, czy „doraŸnej pomocy i szybkiej diagnostyki”; ¿e to nie dyrekcja Szpitala w Krynicy
lecz Narodowy Fundusz Zdrowia w skali ca³ej Polski zlikwidowa³ oddzia³y opieki dla przewlekle chorych, zaprzestaj¹c ich finansowania, na rzecz powo³ania do ¿ycia tzw. ZOL-ów. I jak mówi¹ Czesi –
„To se ne vrati”, œwiat idzie do przodu.
Na koniec kwestia najwa¿niejsza, p³yn¹ca z doœæ
trywialnej konstatacji. Otó¿ punkt widzenia okreœla
punkt siedzenia. Z perspektywy Krakowa, a nawet
Starostwa (które w 2007 roku przyzna³o Surowiakowi swoje „Z³ote Jab³ko”) Szpital w Krynicy mia³
œwietnego dyrektora. W ci¹gu 8 lat wyci¹gn¹³ Szpital z zapaœci finansowej 7 mln d³ugu samych „nale¿noœci wymagalnych”. Zmodernizowano sprzêt,
zlikwidowano ogromne przerosty zatrudnienia,
wprowadzono komputeryzacjê, uporz¹dkowano politykê lekow¹, zracjonalizowano wydatki na kuchniê, pralnie itp. A¿ 8 mln z³ pozyskano na modernizacje ze Ÿróde³ zewnêtrznych, wykonano remont
generalny bloku operacyjnego, oddzia³u intensywnej terapii, pediatrii, chirurgii ogólnej, utworzono
nowy oddzia³ chirurgii urazowo-ortopedycznej,
now¹ bazê diagnostyki, now¹ izbê przyjêæ. Nie ma
wiêkszego sensu dalsze wyliczanie, jak dalece Szpital siê zmieni³ z korzyœci¹ dla pacjentów wystarczy
powiedzieæ, ¿e jeœli w 2000 roku przyjmowa³ 8 tys.
pacjentów, to w 2008 iloœæ hospitalizowanych przekroczy³a 14,5 tysi¹ca.
A z perspektywy oddzia³u chorób wewnêtrznych
widaæ tylko problem zatrudnienia 2 do 4 internistów.
Szkoda ¿e nie widaæ, ¿e w kilka miesiêcy po odejœciu
Surowiaka znów napina siê spirala d³ugu: ¿e ju¿ trzeba szukaæ nowego dyrektora; ¿e w niwecz obracaj¹
siê plany pozyskania œrodków UE, wejœcia w europejsk¹ sieæ telemedycyny, czy modernizacji zasilania
Szpitala w energiê elektryczn¹ za pomoc¹ solarów.
Tak wiêc nie bêdê namawia³ red. Ciep³ego do
przeprosin. W jego tekœcie s¹ zreszt¹ dobre s³owa
pod Pañskim adresem, tak¿e w naszym piœmie przed
kilku miesi¹cami podkreœlaliœmy Pañskie zas³ugi.
Dotyczy³y one czasu przesz³ego, tych blisko 50 lat
poœwiêconych Krynicy. Niech Pan dzisiaj nie zmienia tego wizerunku.
Z wyrazami szacunku
Jan Kowalczyk
75
75
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
KRONIKA ¯A£OBNA
76
Lek. med.
Bogumi³a Bartoszewicz
ur. 23 maja 1930 r. w Pu³awach
zm. 29 listopada 2008 r. w Krakowie
Bogumi³a Bartoszewicz urodzi³a siê w Lublinie
w rodzinie przemys³owców Bronis³awy i Ignacego
£akomych. Gimnazjum i Liceum o profilu przyrodniczym im. Vetterów ukoñczy³a w Lublinie, po czym
rozpoczê³a studia medyczne w Gdañsku. Z powodu
zmiany miejsca pracy mê¿a (lekarza weterynarii)
przenios³a siê na Wydzia³ Lekarski Akademii Medycznej w Krakowie, który ukoñczy³a w 1955 r.
Nakaz pracy wyrwa³ j¹ na rok z Krakowa do Szpitala Ginekologicznego w Siemianowicach Œl¹skich, gdzie
pracowa³a na oddziale wczeœniaków i noworodków.
Po powrocie do Krakowa podjê³a pracê w Poradni
Zdrowego i Chorego Dziecka równoczeœnie rozpoczynaj¹c specjalizacjê pediatryczn¹ pod kierunkiem prof.
Tadeusza Gizy, któr¹ uzyska³a w 1960 roku.
Dziêki stypendium Ministerstwa Zdrowia rozpoczê³a drug¹ specjalizacjê z neurologii dzieciêcej.
Odby³a sta¿e w kilku klinikach u znakomitych profesorów: prof. W³adys³awa Jakimowicza (Klinika
Neurologii), prof. Eugeniusza Brzezickiego i prof.
Adama Kunickiego (Klinika Psychiatryczna) oraz
prof. Zofii Majewskiej (Klinika Neurologii Dzieciêcej). W 1964 roku uzyska³a specjalizacjê II stopnia
z neurologii dzieciêcej i pediatrii.
Stworzy³a pierwsz¹ w Krakowie Poradniê Neurologii Dzieciêcej, któr¹ prowadzi³a kilka lat.
Po utworzeniu II Kliniki Pediatrycznej pod kierownictwem prof. Bogus³awa Halikowskiego rozpoczê³a tam pracê na Oddziale Neurologicznym. Po
utworzeniu Instytutu Pediatrii w Prokocimiu przenios³a siê tam z ca³ym zespo³em. W Instytucie kierowa³a Ambulatorium Neurologicznym, konsultowa³a chore dzieci, prowadzi³a zajêcia ze studentami
i specjalizuj¹cymi siê lekarzami.
Opiekowa³a siê tak¿e dwiema salami z niemowlêtami neurologicznymi na Oddziale Niemowlêcym
kierowanym przez prof. Janinê Stopyrow¹.
Przez pewien okres by³a Konsultantem Neurologii Dzieciêcej dla woj. tarnowskiego.
Doktor Bogumi³a oddana swej pracy, wyró¿nia³a
siê serdecznoœci¹ w stosunku do dzieci, ¿yczliwoœci¹ dla ich rodziców i opiekunów, przyjaŸni¹ okazywan¹ wspó³pracownikom.
76
Mimo ciê¿kiej, przewlek³ej choroby pracowa³a
w swojej macierzystej placówce Uniwersyteckim
Szpitalu Dzieciêcym – Instytucie Pediatrii a¿ do
5 grudnia 2007 roku.
Zmar³a 29 listopada 2008 r. Zosta³a pochowana
na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie
Jerzy Henryk Bartoszewicz
Lek. med.
Anna Teresa Oleksy-Friediger
ur. 28 maja 1950 roku w Tarnowie
zm. 7 marca 2009 roku w Krakowie
Ania Oleksy urodzi³a siê w Tarnowie, w rodzinie lekarskiej. Jej rodzice, ojciec Stanis³aw i matka
Maria byli stomatologami. W 1968 roku Ania ukoñczy³a szko³ê œredni¹, uzyskuj¹c œwiadectwo maturalne w I Liceum Ogólnokszta³c¹cym im. K. Brodziñskiego w Tarnowie. W tym¿e roku podjê³a studia medyczne na Wydziale Lekarskim Akademii
Medycznej im. M. Kopernika w Krakowie, które
ukoñczy³a w 1974 roku.
Sta¿ odby³a w Wojewódzkim Zespole Zdrowia
Psychicznego im. J. Babiñskiego, po czym w 1975
roku podjê³a pierwsz¹ pracê zawodow¹ jako m³odszy asystent na Oddziale Chirurgii Ogólnej w Szpitalu im. E. Biernackiego, gdzie w latach 1975-77
uzyska³a specjalizacjê I stopnia z zakresu anestezji
i reanimacji. W 1980 roku przenios³a siê do Szpitala Dzieciêcego im. œw. Ludwika. Tam, pracuj¹c jako
anestezjolog, w latach 1982-86 uzyska³a specjalizacjê I stopnia z zakresu pediatrii. Wczeœniej, w 1979
roku poœlubi³a dr. Jerzego Friedigera, kolegê ze starszego rocznika studiów. W 1985 roku podjê³a pracê
jako anestezjolog w Szpitalu Ginekologiczno-Po³o¿niczym przy ul. Siemiradzkiego, któr¹ kontynuowa³a
przez kolejnych czternaœcie lat.
W rezultacie d³ugotrwa³ej i nasilaj¹cej siê choroby w 1999 roku odesz³a z pracy zawodowej na
rentê. Zmar³a w dziesiêæ lat póŸniej, osierocaj¹c syna
Wojtka, pozostawiaj¹c pogr¹¿onych w bólu Mê¿a,
Brata, dalsz¹ Rodzinê i liczne grono Przyjació³, którzy towarzyszyli Jej w ostatniej drodze. Pochowana
zosta³a na Starym Cmentarzu (na Burku) w Tarnowie, w grobowcu rodzinnym.
***
Trzydzieœci blisko lat znajomoœci, kontaktów towarzyskich i s¹siedzkich, przez chwilê tak¿e zawo-
CMYK
dowych, pozostawia w œwiadomoœci cz³owieka trwa³y œlad. Nie bêdê wspomina³ lat m³odoœci, mam na
myœli dojrza³oœæ. Ania by³a cz³owiekiem mi³ym, dobrym, przyjaznym, postrzeganym przez otoczenie
jako Ktoœ ¿yczliwy ludziom, gotów do s³u¿enia im
pomoc¹, szczodrym w gestach, z których sk³ada siê
codziennoœæ. Mia³a wrêcz komputerow¹ pamiêæ do
szczegó³ów. Gdy przyszy³o nam przez chwilê pracowaæ wspólnie nad kszta³tem hase³ medycznych do
popularnej encyklopedii, radzi³a z tym sobie z ³atwoœci¹, w³aœciwie nie siêgaj¹c do s³owników. Potrafi³a te¿ wnikliwie przepytuj¹c przyjació³, zdiagnozowaæ trafnie na odleg³oœæ ich chorobê. Prowadzi³a
dom otwarty dla swoich i obcych. Wiecznie zaaferowana jakimœ nieprzewidywanym, a dokuczliwym zdarzeniem, wci¹¿ zmartwiona domnieman¹ lekkomyœlnoœci¹ Wojtusia, stale bolej¹ca nad przemêczonym nadmiarem obowi¹zków Jurkiem, do krêgu istot otaczanych jej czu³oœci¹ dopuœci³a te¿ ca³y poczet „mniejszych
braci”.
Bêdzie nam Ciebie Aniu brakowa³o. Stara³aœ siê
¿yæ cichutko, byæ na dalszym planie, zajmowaæ jak
najmniej miejsca, nikomu niczego nie narzucaæ, ka¿demu ustêpowaæ, wci¹¿ chowaæ siê w cieniu. Ale to
Ci siê uda³o tylko w czêœci. Jaka bowiem nie by³aby
skala Twojej obecnoœci, to nieobecnoœæ Twoja jest
dojmuj¹co odczuwalna. Chyba nawet nie zdawaliœmy sobie sprawy, jak dalece jednak istnia³aœ. Spoczywaj w spokoju, a pamiêæ nasza bêdzie Ci wierna.
Stefan Ciep³y
„Mo¿na odejœæ na zawsze, by stale byæ blisko.”
Ks. Jan Twardowski
Szanownemu Panu
dr. n. med. Jerzemu Friedigerowi
Przewodnicz¹cemu Okrêgowej Rady Lekarskiej
w Krakowie
Szczere wyrazy wspó³czucia
z powodu œmierci
¯ony
Anny Oleksy-Friediger
anestezjologa i pediatry
przekazuj¹
Dyrekcja i Pracownicy
Ma³opolskiego Oddzia³u Wojewódzkiego
Narodowego Funduszu Zdrowia
w Krakowie
Dr
Wies³aw Kaliñski
ur. 11 maja 1936 roku we Lwowie
zm. 15 lutego 2009 roku w Krakowie
W dniu 15 lutego 2009 roku, w wieku 73 lat
zmar³ po d³ugiej, okrutnej chorobie nasz Drogi Kolega i Przyjaciel doktor Wies³aw Kaliñski. By³ wspania³ym cz³owiekiem, bez reszty oddanym lekarskiemu powo³aniu i rodzinie. Zawsze pogodny, pe³en najg³êbszego starania i troski o podopiecznych pacjentów.
Jego biografia, a zw³aszcza dzieciñstwo wiernie odzwierciedla tragiczne lata wojny i jej nastêpstw, w których przysz³o istnieæ Jego pokoleniu,
zw³aszcza na wschodnich terenach kraju.
Urodzi³ siê 11 maja 1936 roku we Lwowie, jako
syn adwokata i nauczycielki. Mia³ wiêc trzy lata
w chwili wybuchu II Wojny Œwiatowej i jako ma³e
dziecko doœwiadczy³ tragicznego losu Polaków, zamieszkuj¹cych tamte rejony. Jego ojciec w sierpniu
1939 roku zosta³ zmobilizowany i jako oficer Wojska Polskiego, po przegranej kampanii wrzeœniowej,
znalaz³ siê w niemieckiej niewoli.
Natomiast Lwów, jak wiadomo, zosta³ pod okupacj¹ radzieck¹, a ma³y Wiesio wraz z matk¹ i siedmioletni¹ siostr¹ w 1940 roku zosta³ wywieziony
do Kazachstanu. Po trwaj¹cej trzy tygodnie podró¿y w zimnych, bydlêcych wagonach, dotarli do jakiejœ zapad³ej wsi, odleg³ej od najbli¿szego miasteczka o 185 kilometrów, zostali osiedleni w koszmarnych bydlêcych zabudowaniach. Na szczêœcie
Matce uda³o siê przenieœæ do pobliskiego rosyjskiego ko³chozu, gdzie zatrudniono j¹ przy kopaniu rowów. Dzieæmi zajê³a siê 72-letnia Rosjanka, któr¹
równie¿ musia³a utrzymywaæ za zarobione, nêdzne
kilka rubli. Potem przeniesiono j¹ do „l¿ejszej pracy” w cegielni, gdzie dziennie musia³a przewoziæ
po kilka tysiêcy cegie³. I w takich warunkach ca³a
trójka dotrwa³a do po³owy 1942 roku, kiedy to gen.
W³adys³aw Sikorski wywalczy³ (w ramach uk³adu
Majski-Sikorski) „amnestiê” dla Polaków. Jakoœ
uda³o siê Pani Kaliñskiej do³¹czyæ do polskich
oddzia³ów gen. Andersa opuszczaj¹cych Rosjê.
26 sierpnia kolej¹ wyjecha³a do Teheranu.
Tam Wies³aw i jego siostra zostali umieszczeni
w sierociñcu, matka zamieszka³a oddzielnie. Mimo
relatywnie niez³ych warunków bytowania, dzieci
zachorowa³y na malariê o bardzo ciê¿kim przebiegu, a nastêpnie w ramach rekonwalescencji zosta³y
zakwalifikowane (wraz z Matk¹) na wyjazd do No77
KRONIKA ¯A£OBNA
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
77
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
KRONIKA ¯A£OBNA
78
wej Zelandii, której rz¹d w ramach porozumieñ
alianckich zaprosi³ do swego kraju osiemset tu³aczych sierot wojennych. By³ 1944 rok, kiedy po
dwóch miesi¹cach podró¿y znaleŸli siê w Wellington, zakwaterowani w polskim obozie w Pahiatua.
Wspania³y klimat, doskona³e warunki ¿ycia, a nawet nauka w polskiej szkole pozwoli³y zapomnieæ
o przebytym koszmarze. 31 maja 1949 roku (via
Londyn), pani Kaliñska z dzieæmi wróci³a do kraju.
Wróci³a, bo tym czasie przez Czerwony Krzy¿
odnalaz³ siê ojciec Wies³awa, zwolniony z niemieckiej niewoli, czekaj¹cy na rodzinê w Polsce. Po dziewiêcioletniej tu³aczce po³¹czona rodzina zamieszka³a w Krakowie. Ma³y Wiesio mia³ wówczas trzynaœcie lat. A wspominam o tym, bo dwa lata póŸniej Ojciec zmar³ i znów zostali sami, tyle ¿e wœród swoich.
W 1954 roku Wies³aw Kaliñski roku ukoñczy³
Liceum Ogólnokszta³c¹ce im. Nowodworskiego
i rozpocz¹³ studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Krakowie. Dyplom lekarza uzyska³ w roku 1961, a po odbyciu sta¿u podyplomowego zatrudni³ siê w higienie szkolnej.
W roku 1963 podj¹³ pracê w Przychodni Przyzak³adowej Nowotarskich Zak³adów Przemys³u Skórzanego w Nowym Targu, gdzie pe³ni³ funkcjê kierownika przychodni. Pierwszy stopieñ specjalizacji z zakresu medycyny przemys³owej uzyska³ w 1968 roku. Potem przeniós³ siê do Przemys³owego Zespo³u Opieki
Zdrowotnej Huty im. Lenina (Sendzimira), gdzie od
1971 roku pe³ni³ funkcjê kierownika przychodni hutniczych. Równoczeœnie by³ pracownikiem kierownictwa Zespo³u ds. Nadzoru Lekarskiego.
Niezwykle pracowity i sumienny, cieszy³ siê pe³nym uznaniem i szacunkiem zwierzchników oraz
sympati¹ i przyjaŸni¹ kolegów. W 1995 roku Doktor Kaliñski przeszed³ na emeryturê. Da³y znaæ
o sobie traumatyczne prze¿ycia wojenne, które nadw¹tli³y jego zdrowie. Nie ¿ali³ siê na tamte lata, rzadko je wspomina³. Doczeka³ jednak chwili szczególnej satysfakcji. W 2005 roku zosta³ odznaczony
przez prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej „Krzy¿em Zes³añców Syberii”.
Niestety, ostatniej, ciê¿kiej choroby nie uda³o
siê opanowaæ, mimo najczulszej opieki i starañ ¿ony,
mimo leczenia w klinikach krajowych i europejskich. W lutym 2009 roku osieroci³ ¿onê Krystynê
(lekarza pediatrê), syna i wnuka – którym sk³adamy
wyrazy g³êbokiego wspó³czucia.
¯egnaj Drogi Przyjacielu! Pozostaniesz na zawsze w serdecznej pamiêci naszej studenckiej m³odoœci i wielu lat wspólnej pracy.
W imieniu Kolegów i Kole¿anek
Lek. med. Barbara Krawczyk
78
Prof. dr hab. med.
Maria Orwid
ur. 23 lipca 1930 w Przemyœlu
zm. 9 lutego 2009 w Krakowie
Z odejœciem Pani Profesor Marii Orwid psychiatria straci³a postaæ cechuj¹c¹ siê oryginalnoœci¹
myœlenia, bezkompromisowoœci¹ postaw i g³êbokim
zaanga¿owaniem w sprawy pryncypialne.
Urodzi³a siê w Przemyœlu i by³a jedynym dzieckiem dr. Adolfa Pfefera i Klary z Weinstocków. Po
dwu latach nauki w szkole prowadzonej przez gminê ¿ydowsk¹ chodzi³a przez dwa lata do szko³y rosyjskiej, a od 1941 do 1945 przebywa³a w getcie,
b¹dŸ ukrywa³a siê na aryjskich papierach.
W 1945 roku zamieszka³a w Krakowie, gdzie
uzupe³ni³a edukacjê licealn¹. Za rad¹ Stanis³awa
Lema wybra³a studia medyczne, od razu planuj¹c
pozostanie psychiatr¹. Dyplom ukoñczenia Akademii otrzyma³a w paŸdzierniku 1953 roku.
W 1954 roku wesz³a w sk³ad zespo³u Kliniki
Psychiatrycznej AM. Tu zdoby³a w dwa lata póŸniej specjalizacjê I stopnia, a w 1960 roku II stopnia
w psychiatrii. Jej formalnymi opiekunami byli Eugeniusz Brzezicki i Karol Spett, ale prawdziwym
przewodnikiem by³ dla niej Antoni Kêpiñski. Uczestniczy³a w prowadzonych przez niego badaniach by³ych wiêŸniów obozu koncentracyjnego w Oœwiêcimiu. Doktoryzowa³a siê w 1963 roku z problemów
adaptacji spo³ecznej by³ych wiêŸniów Auschwitz do
¿ycia poobozowego oraz nastêpstw psychiatrycznych i spo³ecznych pobytu w obozie. By³a wspó³autork¹ pierwszych w Polsce, po 1956 roku, opracowañ psychoterapii grupowej.
W Klinice za³o¿y³a oddzia³ psychiatrii m³odzie¿owej oparty na zasadach spo³ecznoœci terapeutycznej i psychoterapii. Bada³a relacje w rodzinach adolescentów hospitalizowanych w oddziale. Wyniki
tych badañ by³y podstaw¹ przyznania jej w 1976
roku stopnia naukowego docenta. W 1989 roku
otrzyma³a tytu³ naukowy profesora nadzwyczajnego, w 1997 roku zwyczajnego.
W 1978 roku za³o¿y³a pierwsz¹ w Polsce klinikê psychiatrii dzieci i m³odzie¿y, któr¹ kierowa³a
do 2000 roku, kiedy to przesz³a na emeryturê.
Wi¹¿¹c j¹ z psychiatri¹ ogóln¹, a nie – jak wówczas
sugerowano – z pediatri¹, wyznaczy³a kierunek rozwoju tej specjalnoœci w naszym kraju. Wypracowa³a model opieki nad zdrowiem psychicznym dzieci
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
i m³odzie¿y zorientowany na opiekê œrodowiskow¹,
psychoterapiê i terapiê rodziny. Zastosowa³a w Polsce zasady myœlenia systemowego w psychiatrii.
Jej oryginalne podejœcie do psychopatologii okresu
dzieciñstwa i dorastania podnosi³o kontekstualnoœæ
objawów psychopatologicznych obserwowanych
u dzieci i dorastaj¹cych.
W latach dziewiêædziesi¹tych powróci³a do badañ nad nastêpstwami traumy II wojny œwiatowej
u ¯ydów i Romów. Zorganizowa³a zespó³ terapeutyczno-badawczy nios¹cy pomoc ludziom, którzy
wtedy ucierpieli.
Wyk³ada³a psychiatriê oraz psychiatriê dzieci
i m³odzie¿y w programie studiów przeddyplomowych
i podyplomowych na Wydziale Lekarskim CM UJ.
By³a wspó³autork¹ programu nauczania podyplomowego psychiatrii oraz psychiatrii dzieci i m³odzie¿y.
By³a cz³onkiem Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Uczestniczy³a w zak³adaniu Sekcji
Naukowych PTP: Psychoterapii oraz Terapii Rodzin.
W uznaniu zas³ug Polskie Towarzystwo Psychiatryczne wyró¿ni³o j¹ godnoœci¹ Cz³onka Honorowego. Nale¿a³a do wielu miêdzynarodowych towarzystw naukowych, m.in.: International Family Therapy Association, Word Association for Dynamic
Psychiatry, Polsko-Niemieckiego Towarzystwa
Zdrowia Psychicznego, Polsko-Izraelskiego Towarzystwa Zdrowia Psychicznego i European Family
Therapy Association (honorowe cz³onkostwo).
Deutsche Akademie fur Psychoanalyse przyzna³a jej
z³oty medal Akademii.
Organizowa³a w Krakowie œwiatowe kongresy
psychoterapeutyczne w 1990 i 2005 roku. Prócz
wymienionych ju¿ godnoœci honorowego cz³onkostwa towarzystw naukowych, które ceni³a, by³a te¿
laureatk¹ licznych nagród i odznaczeñ.
Bogactwo ¿ycia zawodowego, wyrazistoœæ pogl¹dów, konsekwentna realizacja zamys³ów i planów
zawodowych nie zabiera³y Pani Profesor ca³ego czasu i nie wype³nia³y Jej ¿ycia ze szczêtem. Anga¿owa³a siê w wiele wa¿nych spraw spo³ecznych. By³a
obecna wszêdzie tam, gdzie dzia³y siê sprawy istotne, opowiadaj¹c siê za sprawiedliwoœci¹, równymi
szansami dla wszystkich, a przeciw dyskryminacji,
nietolerancji, ³amaniu praw cz³owieka i nieuczciwoœci. Opublikowa³a wiele prac. W wydanej w 2006
roku ksi¹¿ce „Prze¿yæ i co dalej...” opisa³a swoje
dzieciñstwo, czas zag³ady i swoj¹ drogê ¿yciow¹.
Zawarte w tytule pytanie, nie ma ju¿ charakteru autobiograficznego, jest skierowane do nas, których
pozostawi³a.
Jacek Bomba
NRL
Sk³adki cz³onkowskie
Jak ju¿ informowaliœmy, Uchwa³¹ nr 8/08/V Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 4 kwietnia br. z dniem 1
paŸdziernika 2008 r. uleg³a podwy¿szeniu miesiêczna
sk³adka cz³onkowska. Wynosi ona obecnie:
– 40 z³ dla lekarza i lekarza dentysty,
– 10 z³ w wypadku lekarzy emerytów i rencistów
ale pod pewnymi warunkaoraz lekarzy sta¿ystów (ale
mi
mi).
Otó¿ w odniesieniu do lekarzy emerytów i rencistów,
którzy nadal pracuj¹ i osi¹gaj¹ przychód oraz w wypadku lekarzy, którzy nie osi¹gaj¹ przychodu i to udokumentuj¹, wystêpuj¹ liczne odstêpstwa.
Pe³ny tekst Uchwa³y drukowaliœmy w „Galicyjskiej
Gazecie Lekarskiej” nr 4/105 2008 (str. 86-87) oraz „Galicyjskiej Gazecie Lekarza Dentysty” nr 4a/105 2008
(str. 38-39). Znajduje siê ona równie¿ m.in. na naszej
stronie internetowej OIL: www.oilkrakow.org.pl
Uchwa³a ustala tak¿e terminy i tryb op³acania sk³adek.
Poni¿ej nr konta OIL w Krakowie (obowi¹zuj¹cy od
12 kwietnia 2008), na który nale¿y wp³acaæ sk³adki
cz³onkowskie:
Uwaga
nowe numery kont OIL
od 12 kwietnia 2008!
Nowy nr konta OIL, na który nale¿y wp³acaæ sk³adki
cz³onkowskie:
Bank PEKAO SA
42 1240 4650 1111 0000 5146 8385
Nowy nr konta OIL, na który nale¿y wp³acaæ op³aty
z tytu³u rejestracji gabinetów prywatnych:
Bank PEKAO SA
25 1240 4650 1111 0000 5149 2553
Wszelkie pytania mo¿na kierowaæ do Izby Lekarskiej
w Krakowie: tel. 012 619 17 32 lub na adres
e-mail: [email protected]
79
79
80
CMYK
GALICYJSKA GAZETA LEKARSKA NR 2/2009
OKRÊGOWA IZBA LEKARSKA
ul. Krupnicza 11 a, 31-123 Kraków
Centrala: 012 619 17 00
012 619 17 20
fax 012 619 17 30, 012 422 57 55
e-mail: [email protected]
www.oilkrakow.org.pl
www.oilkrakstom.pl
Numery wewnêtrzne:
• Recepcja, Sekretariat ogólny ...................................
• Sekretariat Prezesa .................................................
• Sekretarz ORL .........................................................
• Dyrektor Biura ORL (mgr P. Pachel) .........................
• Biuro Okrêgowego Rzecznika OZ (mgr M. Login) ....
• Biuro Okrêgowego Rzecznika OZ (mgr S. Smoleñ) ..
• Biuro S¹du Lekarskiego (mgr M. G¹sior) ................
• Biuro Radców Prawnych (mgr D. Dziubina) .............
• Rejestr Lekarzy; Ubezpieczenia OC ..........................
• e-mail: [email protected]
• Rejestracja Indyw. Praktyk; Sta¿e podyplomowe .....
• Stomatolodzy (K. Trela) ...........................................
• Ksiêgowoœæ ...............................................................
• G³. Ksiegowy (B. Klec)
• e-mail: [email protected]
• Kasa ..........................................................................
• Sk³adki ....................................................................
• e-mail: [email protected]
• Redakcja „Galicyjskiej Gazety Lekarskiej”................
• e-mail: [email protected]
K omisje
omisje:
Bioetyki ................................
Etyki .....................................
Kszta³cenia ...........................
Kultury i Sportu ....................
Praktyk Lekarskich ...............
Prawna ................................
Socjalno-Bytowa ..................
Stomatologiczna ..................
Zagraniczna .........................
Komisja ds. Emerytów ............
Komisja ds. M³odych Lekarzy ..
619 17 12
619 17 12
619 17 28
619 17 21
619 17 13
619 17 12
619 17 18
619 17 18
619 17 12
619 17 01
619 17 28
619 17 20
619 17 10
619 17 21
619 17 22
619 17 17
619 17 25
619 17 28
619 17 28
619 17 16
619 17 13
619 17 18
619 17 15
619 17 14
619 17 32
619 17 27
Czas pracy OIL w Krak
owie:
Krakowie:
poniedzia³ek
godz. 800 do 1700
wtorek
godz. 800 do 1500
œroda
godz. 800 do 1700
czwartek
godz. 800 do 1700
pi¹tek
godz. 800 do 1300
Dy¿ury radców prawnych OIL
OIL::
mgr Ewa Krzy¿owsk
Krzy¿owskaa
wtorek
godz. 1400 do 1500
czwartek
godz. 1500 do 1600
mgr Agnieszk
Agnieszkaa Nawara-Dubiel
poniedzia³ek
godz. 1300 do 1700
œroda
godz. 1300 do 1700
tel. 619 17 19
tel. 619 17 24
Delegatury OIL
w Kroœnie
Kroœnie: ul. Niepodleg³oœci 2, 38-400 Krosno
tel. 013 432 1859; e-mail: [email protected]
poniedzia³ek
godz. 800 do 1500
wtorek
godz. 800 do 1700
œroda
godz. 800 do 1500
czwartek
godz. 800 do 1500
pi¹tek
godz. 800 do 1500
Uwaga: zmiana adresu
w Nowym S¹czu
S¹czu: ul. Kopernika 18, 49, 33-300 Nowy S¹cz
tel. 018 442 1647; e-mail: [email protected]
poniedzia³ek
godz. 800 do 1700
wtorek
godz. 800 do 1700
œroda
godz. 800 do 1600
czwartek
godz. 800 do 1600
pi¹tek
godz. 800 do 1300
Uwaga: nowe godziny urzêdowania
w PPrzemyœlu
rzemyœlu
rzemyœlu: Rynek 5, 37-700 Przemyœl
tel. 016 678 2670, fax 016 678 3324
e-mail: [email protected]
poniedzia³ek
godz. 800 do 1500
wtorek
godz. 800 do 1500
œroda
godz. 800 do 1700
czwartek
godz. 800 do 1500
pi¹tek
godz. 800 do 1500
Galicyjska Gazeta Lekarska – Okręgowej Rady Lekarskiej w Krakowie
ul. Krupnicza 11a, 31–123 Kraków; tel. 012 619 17 27; fax: 012 422 57 55; e-mail: [email protected]
Redaguje kolegium w składzie: Redaktor Naczelny: Jan Kowalczyk; Sekretarz Redakcji: Stefan Ciepły
Członkowie: Joanna Depa (staż), Jerzy Friediger, Henryk Gaertner, Artur Hartwich, Mariusz Janikowski, Małgorzata Popławska, Andrzej Urbanik, red. Anna Siedlik, Krzysztof Zgłobicki (grafika), Sekretarz ORL (z funkcji).
Przygotowanie do druku: opti; tel. 602 229 655; e-mail: [email protected]
Redakcja zastrzega sobie prawo do skrótów, adiustacji i zmian tytułów w nadsyłanych tekstach i korespondencji.
Anonimów nie drukujemy. Za treść ogłoszeń nie ponosimy odpowiedzialności.
80