Stanowisko zespołu ds. renaturyzacji jezior w gm. Łąck

Stanowisko
zespołu ds. renaturyzacji jezior w gm. Łąck powiat płocki
w sprawie likwidacji źródeł zanieczyszczeń ściekowych nad Jeziorami Łąckimi – jako
problemu wojewódzkiego
(realizacja ustaleń Zespołu koordynacyjnego do renaturyzacji jezior w gminie Łąck
z dnia 1 lipca 2011r.)
Od 2004 roku realizowane jest Porozumienie w sprawie renaturyzacji jezior w gminie Łąck, powiat
płocki, którego celem jest ratowanie 5 jezior w zlewni Wielkiej Strugi, a przede wszystkim:



przywrócenie utraconej retencji wodnej,
poprawa jakości wód,
właściwe zagospodarowanie przestrzeni wokół jezior.
Porozumienie dotyczy ratowania jezior położonych w zlewni Wielkiej Strugi obejmującej powiaty:
płocki i miasto Płock. Rzeka przepływa przez dwa jeziora bezpośrednio (największe na Mazowszu
Jezioro Zdworskie oraz Jezioro Ciechomickie) i wpada do Wisły w 623 km jej biegu.
W okresie realizacji Porozumienia wykonano wiele prac , dzięki którym można utrzymywać właściwy
stan retencji wodnej, realizować zadania poprawiające jakość wód. Wydano na te prace kwotę ponad
6 mln zł. W dalszym ciągu jednak nie poprawiła się zdecydowanie jakość wód w jeziorach.
Wg informacji WIOŚ w Warszawie Delegatura w Płocku stan czystości Wielkiej Strugi badanej w 2007
roku ocenia się, jako zły, na co wpływ mają zanieczyszczenia bakteriologiczne, fizykochemiczne
(barwa, ChZTCr).
Jezioro Zdworskie badano w 2009 roku, określając stan ekologiczny Jeziora jako umiarkowany, stan
chemiczny – poniżej dobrego, ocena stanu JCW (jednolitych części wód) jako złe.
Jeziora w zlewni Wielkiej Strugi – to ekosystemy mało odporne na degradację. Sprzyjają temu
niekorzystne warunki środowiskowe panujące w zlewni oraz cechy morfometryczne zbiorników
(niewielka głębokość, długa linia brzegowa w stosunku do pojemności, brak stratyfikacji wód).
Sytuację pogarsza zagospodarowanie terenów wokół jezior (ponad tysiąc działek rekreacyjnowypoczynkowych z domkami letniskowymi, wsie: Rumunki, Grabina, Zaździerz, Zdwórz, Matyldów,
Koszelówka, Zofiówka bez kanalizacji służącej odprowadzeniu i oczyszczeniu ścieków bytowych,
ośrodki hotelowe, rekreacyjno – wypoczynkowe w Koszelówce, Zaździerzu, Zdworzu, Grabinie,
Rumunkach wyposażone w systemy zbiorników bezodpływowych na ścieki, bądź indywidualne
oczyszczalnie ścieków - obiekt Dębowa Góra w Nowych Rumunkach).
W efekcie ścieki bytowe gromadzone są najczęściej w zbiornikach bezodpływowych i wywożone w
celu ich oczyszczenia wozami asenizacyjnymi. Doświadczenia wskazują na następujące fakty:
 znaczna część zbiorników na ścieki jest nieszczelna,
 ścieki wywożone wozami asenizacyjnymi nie zawsze trafiają do oczyszczalni ścieków,
 w czasie nawalnych deszczy zbiorniki napełniają się szybko i nieczystości wypływają do jezior.
1
W efekcie, mimo zastosowania wielu zabiegów na Jeziorze Zdworskim (zastosowania małży racicznicy
zmiennej, funkcjonowania aeratora falowego, fitobarier na Jeziorze, wytrącania fosforu z toni wodnej
i trwałej inaktywacji jego mobilnych frakcji w osadach dennych, wycinania trzciny, zaangażowania
duzych środków finansowych, potencjału nauki), jakość wód w Jeziorze Zdworskich jest
niezadowalająca z racji zanieczyszczenia wód ściekami bytowymi.
Konieczna jest budowa kanalizacji wokół jezior i oczyszczalni ścieków w Zaździerzu z możliwością
przyjęcia ścieków z gmin: Łąck, Gąbin i m. Płocka. Zadanie to zostało zapisane w §4 Porozumienia, a w
§ 5 Porozumienia określono, że strony Porozumienia będą zabiegały o środki finansowe pochodzące z
budżetów państwa, województwa mazowieckiego, powiatu płockiego, gmin Łąck, Gąbin, miasta
Płock oraz Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w
Warszawie, funduszy Unii Europejskiej. Wójt Gminy Łąck opracował koncepcję odprowadzania
i oczyszczania ścieków dla Gminy Łąck, na podstawie której potrzeba wybudować 57 km sieci
kanalizacyjnej wokół jezior: Ciechomickiego, Górskiego i Zdworskiego oraz oczyszczalnię ścieków w
Zaździerzu za kwotę 50 mln zł z terminem realizacji do 2020roku. Przedsięwzięcie podzielono na
etapy: I etap zaplanowano na lata 2009-2011, obejmując nim budowę oczyszczalni w Zaździerzu i 14
km kanalizacji wokół Jeziora Zdworskiego. Trzykrotnie Gmina Łąck składała wniosek o
dofinansowanie przedsięwzięcia ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Mazowieckiego. Za trzecim razem projekt został zakwalifikowany jako projekt kluczowy w
Priorytecie IV Środowisko, zapobieganie zagrożeniom i energetyka i znalazł się w Indykatywnym
wykazie indywidualnych projektów kluczowych dla RPO WM 2007-2013 pod nazwą
„Uporządkowanie gospodarki ściekowej w zlewni jezior Ciechomickiego, Górskiego i Zdworskiego
w gminie Łąck - etap I”. Wartość zadania wynosi 22 126 697zł., kwota dofinansowania 13.103.430
zł.
Zespół ds. renaturyzacji jezior w gminie Łąck pow. płocki wnioskuje o dofinansowanie budowy
kolejnych etapów kanalizacji sanitarnej wokół rekultywowanych jezior oraz kanalizacji
miejscowości Koszelew w gminie Gąbin.
Uzasadnienie
1. Jezioro Zdworskie i inne jeziora zlewni Wielkiej Strugi są największymi zbiornikami
naturalnymi w Województwie Mazowieckim. Mają one bardzo duże znaczenie dla
Wspólnoty, ponieważ:
- w zlewni Wielkiej Strugi znajdują się obszary cenne przyrodniczo, prawnie chronione mające
znaczenie dla sieci obszarów chronionych Unii Europejskiej. Są to: obszar Natura 2000
„Uroczyska Łąckie”, rezerwaty przyrody: Dąbrowa Łącka, Korzeń, Gostynińsko-Włocławski
Park Krajobrazowy, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, użytki ekologiczne, pomniki przyrody
-zanieczyszczenia odprowadzane ze zlewni jezior z wodami Wielkiej Strugi kierowane są do
Wisły a następnie do Bałtyku. Zlewnia jezior obejmuje teren 3 gmin: Łąck, Gąbin i miasto
Płock oraz dwóch powiatów. Ma więc znaczenie regionalne.
- w zlewni Wielkiej Strugi znajduje się cenna, bogata flora i fauna, a niektóre gatunki należą
do reliktowych, również prawnie chronionych.
2. Jeziora dają możliwość rekreacji i wypoczynku mieszkańcom Warszawy i okolic Łodzi, Kutna, a
także gościom z innych województw oraz spoza granic Polski. Warto stworzyć dobre warunki
wypoczynku, wykorzystując bogate walory przyrodnicze i krajobrazowe Mazowsza. Będzie to
stwarzało możliwość promocji Mazowsza w Polsce i za granicą.
2
3. Budując infrastrukturę wokół jezior w postaci zbiorowego systemu kanalizacji i oczyszczania
ścieków, stworzy się możliwość budowy systemów turystycznych, rekreacyjnych a to da
nowe miejsca pracy dla mieszkańców. Tak więc umieszczenie przedsięwzięcia na liście
projektów kluczowych dla województwa wspomoże i przyspieszy proces rekultywacji Jeziora
Zdworskiego, bardzo dużego, naturalnego zbiornika wodnego, poprawi jakość życia
mieszkańców, gości wypoczywających na tych terenach, będzie sprzyjało rozwojowi
gospodarczemu terenu. Projekt, jako zadanie ujęte w Porozumieniu , spełnia wymogi
następujących kryteriów horyzontalnych:
- innowacyjności, polegającej na łącznym zastosowaniu badań naukowców SGGW
w Warszawie i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu do rekultywacji zbiorników
wodnych naturalnych i najnowszych osiągnięć w stosowaniu technologii oczyszczania
ścieków i kanalizacji ( tzw. najlepsza dostępna technologia),
-partnerstwa – przedsięwzięcie rekultywacyjne jest realizowane we współpracy z gminami
sąsiednimi ( Łąck, Gąbin, Płock) i samorządami: województwa mazowieckiego, powiatu
płockiego, organizacjami społecznymi, administracją rządową, Nadleśnictwem Łąck,
przedstawicielami biznesu,
- zasadą zrównoważonego rozwoju terenów Mazowsza, wykorzystując walory przyrodnicze,
krajobrazowe do rozwoju turystyki, wypoczynku, rekreacji, dając miejsca pracy mieszkańcom,
poprawiając jakość ich życia,
- zasadę równych szans - z czystych wód jezior, Wielkiej Strugi będą mogli korzystać
mieszkańcy Mazowsza, goście z kraju i spoza granic, akweny wodne mogą być
wykorzystywane do rozwoju aktywnego wypoczynku kobiet i mężczyzn, dzieci, młodzieży,
ludzi czynnych zawodowo, chcących wypoczywać po pracy a także emerytów,
- informacja o projekcie i jego efektach będzie przekazana poprzez media, systemy
informacyjne społeczeństwa Mazowsza, Polski i UE – z możliwością realizacji podobnych
projektów.
Realizacja przedsięwzięcia przyczyni się do spełnienia wymogów Ramowej Dyrektywy
Wodnej, której głównym celem jest osiągnięcie do 2015r dobrego potencjału wód w
odniesieniu do wszystkich części wód oraz obszarów chronionych.
Przedsięwzięcie jest ważne z punktu widzenia wdrażania Strategii Rozwoju Województwa
Mazowieckiego do 2020roku ( aktualizacja) a w szczególności:
- celu strategicznego: Poprawa spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej regionu w
warunkach zrównoważonego rozwoju,
- czwartego celu pośredniego: aktywizacja i modernizacja obszarów poza metropolitarnych ,
działań dotyczących wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich poprzez:
 rozwój ponadlokalnej i lokalnej infrastruktury transportowej oraz technicznej,
a w szczególności,: rozbudowę sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, modernizację
i budowę lokalnych oczyszczalni ścieków,
 wykorzystywanie walorów i usług turystycznych jako potencjalnego czynnika
zrównoważonego rozwoju wsi i małych miast, poprzez wspieranie na obszarach
wiejskich budowy różnorodnych elementów infrastruktury służącej jako baza dla
rozwoju turystyki oraz działań dotyczących ochrony i rewaloryzacji środowiska
przyrodniczego dla zapewnienia trwałego i zrównoważonego rozwoju poprzez
ochronę najcenniejszych wartości środowiska przyrodniczego,
 poprawę jakości wód powierzchniowych,
3
- piątego celu pośredniego – rozwój społeczeństwa obywatelskiego oraz kształtowanie
wizerunku regionu poprzez kierunki działań dotyczące promocji i zwiększania atrakcyjności
turystycznej i rekreacyjnej regionu w oparciu o walory środowiska przyrodniczego:


tworzenie dogodnych warunków do rozwoju kompleksów rekreacyjnych,
wspieranie inicjatyw w celu promocji Mazowsza – regionu o bogatych wartościach
przyrodniczych.
Płock, 15 lutego 2012r.
Opracowanie: Janina Kawałczewska
Stanowisko Zespołu w sprawie likwidacji źródeł zanieczyszczeń ściekowych nad
Jeziorami Łąckimi – jako problem wojewódzki, zostało jednogłośnie przyjęte przez zespół
koordynacyjny ds. oceny realizacji zadań objętych „Porozumieniem w sprawie renaturyzacji
jezior w gminie Łąck, powiat płocki”, które odbyło się dnia 01.03.2012r.
Przewodniczący Zespołu
/-/ Jerzy M. Nasiadko
4