płuca, czyli jednostek, których wystąpienie podejrze

Rozpoznanie prawidłowej anatomii klatki piersiowej oraz poprawnego technicznie radiogramu klatki piersiowej
Rycina 2-10 Niedoeksponowany (zbyt mała penetracja promieni X)
czołowy radiogram klatki piersiowej. Kręgosłup (pełna czarna strzałka)
jest niewidoczny poprzez cień serca. Niewidoczna jest również lewa kopuła
przepony (przerywane czarne strzałki), zaś zbyt mała penetracja uniemożliwia rozróżnienie pomiędzy prawdziwą chorobą w podstawie lewego płuca
a zakłóceniem obrazu wynikającym z braku właściwej penetracji. W tej
sytuacji pomóc może analiza bocznego radiogramu klatki piersiowej, która
pozwoli na odróżnienie pomiędzy artefaktem wywołanym błędem technicznym a prawdziwą chorobą.
płuca, czyli jednostek, których wystąpienie podejrzewasz na podstawie zdjęcia w projekcji czołowej.
Pułapki wynikające z nadmiernej penetracji
(przeeksponowania).
• W przypadku nadmiernej penetracji (zdjęcie zbyt ciemne),
rysunek płucny może wydawać się skąpy lub w ogóle
nieobecny (ryc. 2-11). Na tej podstawie można błędnie
rozpoznać, że pacjent ma rozedmę płuc lub odmę opłuc­
nową. O ile penetracja jest w znacznym stopniu nadmierna (znaczne przeeksponowanie), może sprawić, że takie
objawy jak guzki płucne staną się niemal zupełnie niewidoczne.
• Rozwiązanie: Poszukaj innych radiologicznych objawów
rozedmy płuc (zob. rozdz. 12) oraz odmy opłucnowej
(zob. rozdz. 8). Poproś o powtórzenie zdjęcia.
Wypełnienie płuc powietrzem (wdech)
tt
Pełne wypełnienie płuc powietrzem zapewnia z jednej strony
powtarzalny obraz na kolejnych zdjęciach, z drugiej zaś strony
pozwala ono na eliminację artefaktów, które mogą zostać
mylnie wzięte za objawy choroby lub wręcz przeciwnie –
skutecznie je zamaskować.
• Stopień wypełnienia płuc powietrzem może zostać
oceniony na podstawie liczby tylnych odcinków żeber
widocznych powyżej przepony na czołowym radiogramie
klatki piersiowej.
• Wskazówki pomocne w różnicowaniu przednich
i tylnych odcinków żeber znajdują się w ramce 2-1.
• Jeśli widzisz 10 tylnych odcinków żeber, oznacza to, że
stopień wypełnienia płuc jest idealny (ryc. 2-12).
009-019-R02-Podrecznik-radiologii.indd 15
| 15
Rycina 2-11 Przeeksponowany (nadmierna penetracja promieni X)
czołowy radiogram klatki piersiowej. Nadmierna penetracja powoduje, że rysunek płucny staje się trudny do dostrzeżenia, imitując objawy
rozedmy płuc lub odmy opłucnowej. Ocena przejrzystości (odcienia czerni)
płuc na zdjęciu RTG w przypadku wystąpienia artefaktów technicznych to
zbyt zawodne narzędzie, by potwierdzić wystąpienie rozedmy. W przypadku rozedmy często dochodzi do hiperinflacji płuc oraz spłaszczenia przepony (zob. rozdz. 12). W celu potwierdzenia rozpoznania odmy opłucnowej
musi być widoczna biała linia opłucnowa (zob. rozdz. 8).
Ramka 2-1 Rozróżnienie między przednimi i tylnymi
odcinkami żeber
Odcinki tylne od razu zwracają uwagę na czołowym zdjęciu klatki
piersiowej.
Odcinki tylne ułożone są mniej więcej w pozycji poziomej.
Każda para tylnych odcinków żeber łączy się z trzonem kręgu
piersiowego.
Przednie odcinki żeber są wprawdzie widoczne na czołowym
zdjęciu klatki piersiowej, lecz znacznie trudniej je dostrzec.
Odcinki przednie skierowane są ku dołowi, w kierunku stóp.
Odcinki przednie są połączone z mostkiem lub ze sobą nawzajem
za pomocą tkanki chrzęstnej, która pozostaje niewidoczna w obrazowaniu RTG (wyjątek stanowią pacjenci w zaawansowanym
wieku, u których doszło do zwapnienia chrząstki).
• W przypadku wielu hospitalizowanych pacjentów obraz,
na którym widocznych jest 8 lub 9 żeber, oznacza stopień
wypełnienia płuc wystarczający do jego interpretacji.
Pułapki wynikające ze zbyt słabego wypełnienia płuc
powietrzem (niepełnego wdechu).
• Zbyt słabe wypełnienie płuc powietrzem spowoduje ściśnięcie i stłoczenie rysunku płucnego, zwłaszcza
w podstawnych częściach płuc w okolicy przepony (zob.
ryc. 2-13). Może to doprowadzić do pomyłkowego rozpoznania zapalenia płata dolnego.
• Rozwiązanie: Przyjrzyj się bocznemu zdjęciu klatki
piersiowej w celu potwierdzenia wystąpienia zapalenia
płuc (zob. podrozdz. Boczne zdjęcie RTG klatki piersiowej
w tym rozdziale oraz rozdz. 7).
2014-10-02 12:53:52