Dzielniki częstotliwości

Transkrypt

Dzielniki częstotliwości
Politechnika Gdańska
Wydział Elektrotechniki
i Automatyki
Katedra Energoelektroniki
i Maszyn Elektrycznych
Laboratorium
Techniki Cyfrowej i Mikroprocesorowej
Liczniki i dzielniki częstotliwości
Ćwiczenie V
Opracował: mgr inż. Marek Adamowicz
Gdańsk 2003
Liczniki i dzielniki częstotliwości
Liczniki i dzielniki częstotliwości
Instrukcja
1. Cel i zakres ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest utrwalenie i uzupełnienie wiedzy na temat liczników i dzielników
częstotliwości oraz zapoznania się z najczęściej stosowanymi rozwiązaniami praktycznymi
tych układów w oparciu o konfigurowalny układ logiczny EPF6016QC firmy ALTERA.
2. Wprowadzenie
Licznikiem nazywa się układ cyfrowy służący do zliczania impulsów i pamiętania
ich liczby. Każdy impuls wejściowy powoduję zmianę stanu licznika. Stan licznika
utrzymuje się aż do chwili pojawienia się kolejnego impulsu. Liczba różnych stanów
licznika P nazywana jest pojemnością (okresem, długością cyklu) licznika. Licznik
o pojemności P nazywany jest licznikiem modulo P. Pojemność licznika jest zależna od
liczby przerzutników, z których składa się licznik. Liczba przerzutników s potrzebna do
zbudowania licznika o pojemności P musi spełniać warunek:
2s ≥ P .
Liczbę s nazywa się długością lub liczbą bitów licznika. Zazwyczaj jeden spośród P
stanów licznika jest przyjęty jako początkowy (zerowy) i może być ustawiany za pomocą
specjalnego wejścia zerującego, działającego niezależnie od aktualnej zawartości licznika.
Ze względu na sposób doprowadzania zliczanych impulsów do wejść
poszczególnych przerzutników rozróżnia się trzy typy liczników:
•
•
•
asynchroniczne (szeregowe),
synchroniczne (równoległe),
asynchroniczno – synchroniczne (szeregowo – równoległe).
W licznikach asynchronicznych impulsy są podawane tylko na wejście pierwszego
przerzutnika. Wyjście pierwszego przerzutnika steruje drugim przerzutnikiem itd. Zmiana
stanu każdego członu następuje więc dopiero po zmianie poprzedniego członu, a nie
synchronicznie z sygnałem wejściowym. Ostatni człon otrzymuje impulsy wejściowe
opóźnione o sumę czasów przełączania wszystkich poprzednich członów.
W licznikach synchronicznych sygnał wejściowy podawany jest równocześnie na
wszystkie stopnie. Zmiana stanu danego stopnia następuje wówczas, gdy wszystkie
poprzednie stopnie znajdują się w stanach końcowych. Informacja o tym, że dany stopień
znajduje się w stanie końcowym , jest przesyłana do następnych stopni w postaci sygnału
przeniesienia za pośrednictwem dodatkowego układu kombinacyjnego. Zaletą liczników
synchronicznych jest większa szybkość działania wynikająca z faktu, że zmiana stanu
wszystkich przerzutników następuje jednocześnie (z dokładnością do czasów propagacji
przeniesień przez układ kombinacyjny); natomiast wadą – większa złożoność wynikająca
z konieczności generowania przeniesień.
Układy asynchroniczno – synchroniczne są wykorzystywane w przypadku
liczników o dużej pojemności (większej od 16), budowanych z liczników scalonych MSI
Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych
2
Liczniki i dzielniki częstotliwości
(ang. Medium-Scale Integration –o średnim stopniu scalenia). Zazwyczaj łączy się
szeregowo kilka scalonych liczników synchronicznych (natomiast równoległego łączenia
liczników asynchronicznych raczej nie stosuje się).
Każdemu stanowi licznika można przyporządkować liczbę odpowiadająca
kombinacji zer i jedynek logicznych na wyjściach przerzutników. Jeśli liczby te są
reprezentacjami naturalnego kodu dwójkowego, to licznik nazywamy dwójkowym lub
binarnym. Jeśli natomiast reprezentują one wybrany kod dwójkowo –dziesiętny to licznik
nazywamy dziesiętnym lub dekadą.
W układach sterowania binarnego stosuje się często inne kody pracy liczników, np.
kod 1 z n (licznik pierścieniowy), kod Johnsona (licznik Johnsona) i inne. Układy
wykorzystujące kody tego typu są badane w ramach ćwiczenia „Rejestry”.
Liczniki dwójkowe i dziesiętne mogą zliczać w przód (tzn. każdy kolejny impuls
zwiększa o 1 liczbę reprezentującą stan licznika), względnie wstecz (liczba odpowiadająca
stanowi licznika jest zmniejszana o jeden po każdym impulsie). Liczniki zliczające tylko
wprzód lub tylko wstecz nazywane są licznikami jednokierunkowymi. Stosowane są
również tzw. liczniki rewersyjne (dwukierunkowe), zliczające wprzód lub wstecz
w zależności od sygnału określającego kierunek zliczania.
Do syntezy liczników synchronicznych można wykorzystać dobrze opracowane
metody algebraiczne. Przy użyciu tych metod można przeprowadzić syntezę licznika
działającego zgodnie z dowolnym grafem zmian stanu. Dla liczników asynchronicznych
(i układów asynchronicznych w ogóle) takiej ogólnej metody, jak dotąd nie opracowano.
Istnieje jednak praktyczna metoda pozwalająca na uzyskanie dowolnej pojemności licznika
asynchronicznego przez skrócenie cyklu licznika dwójkowego o odpowiedniej długości.
Metoda ta polega na detekcji żądanego stanu końcowego i zerowaniu licznika po wykryciu
tego stanu (rys. 1).
Detektor stanu
końcowego
...
we
QN
.. }
wy
licznika
Q1
Licznik dwójkowy
N-bitowy
zerowanie
wy dzielnika
Rys. 1. Licznik/dzielnik częstotliwości z detekcją stanu końcowego i zerowaniem
Metodę te można stosować w odniesieniu do dowolnego licznika, także w wersji
scalonej. Jeśli długość cyklu licznika ma być równa P, to detektor powinien wykrywać
wystąpienie na wyjściach licznika stanu reprezentującego liczbę P w kodzie binarnym.
Wykrycie stanu P powinno spowodować wyzerowanie licznika. Następuje to w tym
samym takcie zegara, w którym licznik osiąga stan P, a więc w jednym takcie zegara na
wyjściu licznika można obserwować dwa różne stany. Innymi słowy, w ciągu P taktów
zegara licznik przyjmuje P+1 stanów (0,1,...,P), z których jeden, stan P, należy traktować
jak stan pasożytniczy. Jego obecność jest niezbędna dla właściwego działania układu, lecz
niepożądana (w idealnym liczniku każdemu taktowi zegara odpowiada tylko jeden stan).
Czas trwania tego stanu jest dla układów TTL rzędu kilkudziesięciu nanosekund i jest to
Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych
3
Liczniki i dzielniki częstotliwości
suma czasu propagacji stanu P przez detektor stanu końcowego ( wytworzenie impulsu
zerującego) oraz czasu propagacji impulsu zerującego do wyjść licznika (zerowanie
licznika). Jeśli proces zerowania licznika przebiega nierównomiernie, tzn. niektóre
przerzutniki w liczniku są zerowane wcześniej niż pozostałe, to w procesie przejściowym
związanym z zerowaniem licznika mogą pojawić się także inne niż P, niepożądane stany.
Należy zwrócić uwagę na fakt, że z chwilą gdy stan P przechodzi w inny stan na skutek
działania impulsu zerującego, impuls ten przestaje być wytwarzany przez detektor, co
może prowadzić do niepełnego wyzerowania licznika. Wystąpienie takiej sytuacji
oznaczałoby poważne zakłócenie cyklu pracy licznika. Z tego względu często stosuje się
środki zapewniające dostatecznie długi czas trwania impulsu zerującego. Jeden
z popularnych sposobów przedstawiono na rys. 5 ( działanie tego układu należy
samodzielnie przeanalizować przed przystąpieniem do ćwiczenia).
Dzielnikiem częstotliwości nazywany jest układ, na którego wyjściu otrzymuje się
jeden impuls co p impulsów wejściowych, czyli częstotliwość wyjściowa dzielnika jest
p–krotnie mniejsza od częstotliwości wejściowej. W odróżnieniu od liczników, dzielnik
częstotliwości ma tylko jedno wyjście. Oczywiście każdy licznik może pełnić funkcję
dzielnika częstotliwości, natomiast odwrotne twierdzenie nie jest prawdziwe. Sposób
kodowania stanów nie jest w przypadku dzielnika częstotliwości istotny, co stwarza
niekiedy możliwość uproszczenia struktury dzielnika.
Synchroniczne dzielniki częstotliwości można projektować przy użyciu tych samych
metod algebraicznych, co w przypadku liczników synchronicznych. Dzielniki
asynchroniczne można projektować metodą rozkładu współczynnika podziału p na
czynniki według zależności:
p = 2n (2k + 1)
n,k = 0,1,2,...
(1)
Część parzystą realizuje się za pomocą n dwójek liczących (tj. dzielników częstotliwości
przez 2), natomiast część nieparzystą zgodnie z rys. 2.
1:k
Rys. 2. Dzielnik asynchroniczny modulo 2k+1. Na wejścia K obu przerzutników
podany stan wysoki „1”.
Blok dzielnika 1:k z rys. 2 można dalej dekomponować według wzoru (1) aż do uzyskania
k =1. Na przykład dla p =502 kolejne kroki rozkładu są następujące:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
502 = 2 * (2 * 125 + 1)
125 = 2 * 62+1
62 = 2 * (2 * 15 + 1)
15 = 2 * 7 + 1
7=2*3+1
3=2*1+1
Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych
4
Liczniki i dzielniki częstotliwości
W praktyce wygodniej jest zakończyć dekompozycję wcześniej, korzystając ze znanych
z literatury rozwiązań dzielników przez 3, 5, 7. Możliwość podziału przez 3, 5 lub 7 można
także wykorzystać na wcześniejszych etapach dekompozycji, np.:
1)
2)
502 = 2* (2 * 125 + 1)
125 = 5 * 5 * 5
Powyższy rozkład wymaga użycia 12 przerzutników JK, podczas gdy dla poprzedniego
rozkładu (zakończonego dla k=7) potrzeba 14 przerzutników.
Metoda rozkładu na czynniki jest nieekonomiczna i mało uniwersalna (nieprzydatna
do syntezy dzielników synchronicznych i dzielników budowanych z liczników scalonych).
Dlatego znacznie częściej realizuje się dzielniki częstotliwości wykorzystując liczniki
(zazwyczaj scalone) z układem detekcji żądanego stanu końcowego i zerowaniem (rys. 1).
Wyjściem dzielnika jest w tym przypadku wyjście detektora stanu końcowego P, gdzie
uzyskuje się jeden impuls zerujący na każde P taktów zegara (podział częstotliwości
wejściowej przez P). Ponieważ czas trwania impulsu zerującego jest bardzo krótki i trudny
do precyzyjnego określenia, a niezawodność całego układu może budzić pewne
wątpliwości, często stosuje się wspomnianą już wersję układu z rys. 5.
Dla uzyskania odpowiednio dużych pojemności liczników (współczynników
podziału dzielników) budowanych z liczników scalonych często niezbędne jest kaskadowe
łączenie kilku mikroukładów. W przypadku scalonych liczników asynchronicznych
zazwyczaj łączy się najbardziej znaczące wyjście młodszego stopnia z wejściem starszego
stopnia. Scalone liczniki synchroniczne posiadają zwykle specjalne wyprowadzenia
służące do łączenia tych układów w bloki o większej pojemności (w ogólnym przypadku
dla prawidłowego wykorzystania tych wyprowadzeń konieczne jest odwołanie się do
literatury pomocniczej np.: not aplikacyjnych zamieszczanych na stronach internetowych
producentów). Liczniki zliczające wprzód mają zazwyczaj tzw. wyjście przeniesienia, na
którym poziomem aktywnym, zwykle niskim sygnalizowane jest osiągnięcie przez licznik
stanu 11...1. Liczniki zliczające wstecz wyposażone są w wyjście pożyczki sygnalizujące
osiągnięcie przez licznik stanu 00...0.
Scalone liczniki synchroniczne wyposażone są często w tzw. wejścia ustawiające,
umożliwiające ustalenie dowolnego stanu początkowego licznika. Stwarza to możliwość
łatwej realizacji liczników o programowanej długości cyklu, szczególnie w przypadku
liczników zliczających wstecz. Wyjście pożyczki można połączyć z wejściem wpisującym
tj. wejściem uaktywniającym ustawienie licznika, tak aby wystąpienie stanu 00...0
powodowało przepisanie do licznika stanu wejść ustawiających. Długość cyklu takiego
licznika jest równa liczbie P reprezentowanej przez stan wejść ustawiających, względnie
P+1 zależnie od zastosowanego w wykorzystywanym liczniku scalonym sposobu
ustawiania licznika (asynchroniczny lub synchroniczny) oraz od sposobu połączenia
wyjścia pożyczki wejściem wpisującym. Przykład licznika/dzielnika o programowanej
długości cyklu pracującego według omawianej zasady przedstawia rys. 6. Zastosowany w
układzie licznik scalony UCY 74193 charakteryzuje się ustawianiem asynchronicznym.
W przypadku połączenia wyjścia pożyczki układu UCY 74193 z wejściem wpisującym,
jak na rys. 6, długość cyklu licznika jest równa P. Liczba stanów, jakie można
zaobserwować na wyjściu, jest jednak równa P+1 (dwa stany: 0 i P pojawiają się w tym
samym takcie zegara). Stan P należy uznać za niepożądany, choć jego obecność, podobnie
jak
w poprzednim rozpatrywanym układzie z rys. 1, warunkuje prawidłowe
działanie układu. Ponadto, analogicznie jak w układzie z rys. 1, istnieje w rozważanym
układzie niebezpieczeństwo wystąpienia zakłóceń cyklu pracy licznika w przypadkach
dużych różnic w czasach propagacji sygnałów od wejść ustawiających do wyjść
poszczególnych przerzutników. Podobnie czas trwania impulsu wyjściowego dzielnika jest
Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych
5
Liczniki i dzielniki częstotliwości
bardzo krótki, rzędu kilkudziesięciu nanosekund. W wielu przypadkach dla zwiększenia
niezawodności działania układu należy zastosować środki wydłużające impuls wpisujący.
W technologii TTL (seria UCY 74...) dostępne są 4-bitowe scalone liczniki
dwójkowe i dziesiętne (zarówno synchroniczne jak i asynchroniczne). Niektóre spośród
liczników asynchronicznych są rewersyjne.
W technologii CMOS (seria MCY 74...) dostępne są ponadto podwójne liczniki
synchroniczne (dwa 4-bitowe liczniki w jednej obudowie) oraz 8-bitowe liczniki
synchroniczne z wejściami ustawiającymi.
W czasie ćwiczenia badane są scalone liczniki TTL:
UCY 7493
– asynchroniczny 4-bitowy licznik dwójkowy;
UCY 74193 – synchroniczny, rewersyjny, 4-bitowy licznik dwójkowy z wejściami
ustawiającymi.
3. Program ćwiczenia – część symulacyjna
3.1. Zarejestrować cykl pracy licznika UCY 7493
WE licznika 7493
RO1
RO2
0
X
X
0
1
1
FUNKCJA
Licznika 7493
Zliczanie
Zliczanie
Zerowanie
Rys. 3. Scalony licznik asynchroniczny 7493 oraz tabela funkcji, X- bez znaczenia.
Uwaga: wyjście przerzutnika A licznika 7493 nie jest połączone wewnętrznie z wejściem
następnego przerzutnika i należy je połączyć z wejściem CLKB licznika.
3.2. Zarejestrować diagramy czasowe 4 przykładów skróconego cyklu licznika 7493 dla
pojemności 2, 7, 11 i 15 (z uwzględnieniem stanów pasożytniczych). Skrócenie cyklu
uzyskać przez dekodowanie za pomocą bramki AND stanu N
przerzutnika i jego
wyzerowanie. Połączyć wyjścia przerzutników licznika będące w
stanie ‘1’ po
zliczeniu przez licznik zadane N impulsów z wejściami bramki AND4 (lub równoważnie
NAND4 + NOT). Wyjście bramki dołączyć do wejść zerujących licznika.
Niewykorzystane wejścia bramki podłączyć do stanu wysokiego ‘1’.
Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych
6
Liczniki i dzielniki częstotliwości
Rys. 4. Licznik/dzielnik nastawny z wykorzystaniem licznika scalonego UCY 7493.
Tablica ilustrująca programowanie układu z rys. 4.
Pojemność /Współczynnik
x4 x3 x2 x1
licznika / podziału dzielnika
–
0
0
0
0
1
0
0
0
z
2
0
0
z
0
3
0
0
z
z
4
0
z
0
0
5
0
z
0
z
6
0
z
z
0
7
0
z
z
z
8
z
0
0
0
9
z
0
0
z
10
z
0
z
0
11
z
0
z
z
12
z
z
0
0
13
z
z
0
z
14
z
z
z
0
15
z
z
z
z
z – zwarte
0 – rozwarte
3.3. Połączyć licznik z przerzutnikiem RS (rys. 5).
Rys. 5. Zastosowanie przerzutnika RS dla wyeliminowania wyścigów czasowych
podczas zerowania.
Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych
7
Liczniki i dzielniki częstotliwości
3.4. Badanie synchronicznego dwukierunkowego licznika dwójkowego UCY 74193
Count up
(C+)
X
X
Impulsy
1
WEJŚCIA LICZNIKA 74193
Count down Clear
Load
(C-)
WR
X
1
X
X
0
0
1
0
1
Impulsy
0
1
FUNKCJA
LICZNIKA 74193
Zerowanie
Wprow. równol. infor.
Zliczanie wprzód
Zliczanie wstecz
Rys. 6. Scalony licznik synchroniczny 74193 oraz tabela funkcji, X – bez znaczenia .
a) zanotować cykl pracy licznika dla obu kierunków zliczania (wraz z wyjściem
przeniesienia Carry i pożyczki Borrow);
b) określić typ wejść zerującego CLEAR i ustawiającego LOAD licznika (synchroniczne
czy asynchroniczne);
c) sprawdzić zachowanie się układu przy jednoczesnym podaniu impulsów na wejścia
zliczania w górę Count up i zliczania w dół Count down (C+ i C-).
3.5. Połączyć licznik jak na rys. 6 a następnie rys. 7. Przeprowadzić czynności jak
w punkcie 3.2 (wejście CLEAR jest nie używane).
Rys. 6. Licznik/dzielnik o programowalnej długości cyklu z wykorzystaniem
licznika UCY 74193.
Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych
8
Liczniki i dzielniki częstotliwości
Rys. 7. Zastosowanie przerzutnika RS dla wyeliminowania wyścigów czasowych
podczas ustawiania wejść.
3.6. Połączyć licznik UCY 74193 według zasady jak na rys. 4. Wejścia A,B,C,D
podłączyć do stanu niskiego. Wyjście przeniesienia i wyjście pożyczki są nie
używane. Sygnał detekcji stanu końca skróconego cyklu podłączyć na wejście
CLEAR.
3.7. Zaprojektować układ kombinacyjny realizujący funkcję jak na rys. 8.
we impulsów
UK
C+
74193
C-
w przód/ wstecz
Rys. 8. Układ wyboru kierunku zliczania licznika UCY 74193.
3.8. Zaprojektować i połączyć wyzwalany generator serii impulsów oparty na liczniku
UCY 74193 o ustalanej długości serii.
4. Program ćwiczenia – część praktyczna
Po sprawdzeniu w oknie edytora przebiegów czasowych programu MAX+plusII
poprawności działania badanych układów z punktów 3.1 do 3.8 należy przeprowadzić
weryfikację praktyczną każdego układu. W tym celu należy w każdym z wymienionych
układów przyporządkować wejściom i wyjściom na schematach układów odpowie numery
wyprowadzeń ALTERY oraz ponownie przeprowadzić kompilację każdego projektu z
punktów 3.1 do 3.8. Następnie należy dokonać konfiguracji układu logicznego
EPF6016QC firmy ALTERA za pomocą ikony „programowanie”.
Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych
9
Liczniki i dzielniki częstotliwości
Przyporządkowanie wejść i wyjść
Ad 3.1.
nazwa wejścia/wyjścia oznaczenie przycisku
Numer nóżki
w projekcie
w zestawie ZLA1
ALTERY
(blok generatora
74
wejscie
ręcznego) P7
93
R01
SW0
92
R02
SW1
41
QA
LED4
42
QB
LED5
48
QC
LED6
49
QD
LED7
UWAGA: diody z linijki LED (LED4..LED7) świecą w chwili wystawienia przez ALTERĘ
sygnału logicznego ‘0’ dlatego łączymy je poprzez negacje (‘NOT’).
Do projektu należy dołączyć blok generatora ręcznego połączony z przyciskiem P7.
Ad 3.2. oraz 3.3.
Używane wejścia i wyjścia podłączyć jak w punkcie 3.1. Dodatkowo:
nazwa wejścia/wyjścia oznaczenie przycisku
Numer nóżki
w projekcie
w zestawie ZLA1
ALTERY
DO0
94
wy_dzielnika
UWAGA: dioda DO0 na złączu JP2 świeci w chwili wystawienia przez ALTERĘ
sygnału logicznego ‘0’ dlatego łączymy ją poprzez negację (‘NOT’).
Ad 3.4.
nazwa wejścia/wyjścia oznaczenie przycisku
Numer nóżki
w projekcie
w zestawie ZLA1
ALTERY
93
A
SW0
92
B
SW1
91
C
SW2
90
D
SW3
86
LOAD
SW7
87
CLEAR
SW6
104
Carry
DO7
103
Borrow
DO6
UWAGA: Wejścia Count_down oraz Count_up w przypadku zliczania podłączyć
zgodnie z tabelą funkcji licznika 74193 do generatora ręcznego impulsów (z przyciskiem P7) lub
w projekcie do stanu wysokiego (VCC). Wyjścia QA..QD połączyć tak jak w punkcie 3.1.
Ad 3.5 oraz 3.6.
Używane wejścia i wyjścia podłączyć jak w punkcie 3.4. Dodatkowo wy_dzielnika połączyć tak
jak w punkcie 3.2.
5. Opracowanie wyników
5.1. W sprawozdaniu umieścić schematy z plików *.gdf, diagramy czasowe z okna
edytora przebiegów czasowych programu MAX+plusII badanych liczników
i dzielników częstotliwości oraz narysować odpowiednie grafy przejść.
5.2. Wyjaśnić obecność dodatkowego (nieprawidłowego) stanu przy przejściu od stanu 0
do stanu następnego w układzie licznika z rys. 6. Jak należy odczytywać stan
licznika aby dodatkowy stan nie powodował przekłamań?
5.3. Przeprowadzić (metodą rozkładu na czynniki) syntezę asynchronicznego dzielnika
częstotliwości o współczynniku podziału podanym przez prowadzącego zajęcia.
Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych
10
Liczniki i dzielniki częstotliwości
5.4. Przeprowadzić syntezę algebraiczną licznika synchronicznego działajacego według
grafu przejść podanego przez prowadzącego zajęcia.
5.5. Wyjaśnić na podstawie literatury [3] zasadę działania tzw. układu
antykoincydencyjnego (tj. układu zabezpieczającego przed jednoczesnym
pojawieniem się impulsów zliczanych na obu wejściach licznika rewersyjnego).
5.6. Zaprojektować układ sterujący kierunkiem zliczania licznika rewersyjnego UCY
74193 w taki sposób, by zmiana kierunku zliczania następowała zawsze w przerwie
między impulsami.
5.7. W oparciu o literaturę [3] wyjaśnić zasadę działania tzw. podzielnika częstotliwości.
6. Pytania kontrolne
1) Wyjaśnić
podstawowe
różnice
między
licznikami
synchronicznymi
i asynchronicznymi.
2) Jaka jest minimalna liczba przerzutników potrzebnych do realizacji dzielnika
przez 519?
3) Jaka jest minimalna długość licznika dwójkowego niezbędna dla realizacji
dzielnika przez 519metodą dekodowania i zerowania?
4) Ile liczników scalonych TTL – MSI potrzeba dla realizacji dzielnika przez 519?
5) Narysować przewidywany diagram czasowy licznika z rys. 5 dla długości cyklu
równej 2.
Literatura
[1] A. Haras, J. Nieznański: Komputery i programowanie II. Materiały pomocnicze do
laboratorium. Wydawnictwo PG, Gdańsk 1988.
[2] J. Pienkoś, J. Turczyński: Układy scalone TTL w systemach cyfrowych. WKiŁ,
W-wa 1980.
[3] P. Misiurewicz, M. Grzybek: Półprzewodnikowe układy logiczne TTL. WNT,
Wa-wa 1982.
[4] E. Kuhn, U. Schmied: Układy scalone. WKiŁ, W-wa 1976.
Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych
11