diabeł polski - Muzeum Miedzi w Legnicy

DIABEŁ POLSKI
DIABEŁ POLSKI. Wystawa prezentuje fragment kolekcji z Muzeum w Łęczycy, gdzie od wielu
lat gromadzone są różne wcielenia diabła Boruty. Zobaczymy na niej wyobrażenia malarskie,
rzeźbiarskie i graficzne "polskiego diabła", wykonane przez twórców ludowych i artystów
profesjonalnych.
Pojęcie diabła i wyobrażenie o nim ukształtowało się pod wpływem prastarych podań,
pogańskich wierzeń, teorii teologów chrześcijańskich, lokalnych tradycji oraz pod wpływem
literatury pięknej i sztuki.
Diabła wyobrażano sobie bardzo rozmaicie. Przybierał on czasem postać strasznego potwora,
drapieżnego ptaka, czasem wiewiórki. Najczęściej jednak przybierał postać człowieka, jako że
najchętniej przebywał wśród ludzi. Diabeł zawsze dobrze się maskował, posiadał jednak
wyraźne cechy odróżniające go od normalnych ludzi. Przede wszystkim każdy z nich posiadał
rogi i ogon. Rozróżniano kilka typów diabłów - a więc diabły szlacheckie, niemieckie, chłopskie i
pośledniejszego stanu. W przekonaniu ówczesnych ustalona na ziemi hierarchia społeczna
obowiązywała również wśród diabłów. Dlatego też można było znaleźć między nimi diabły
bogate i strojne, oraz gołe i biedne.
Najpopularniejszy był diabeł przybierający postać szlachcica, wystrojony w szubę, w kołpak i
przy szabli. Najsłynniejszym z diabłów szlacheckich był łęczycki Boruta. Prawdopodobnie
wywodzi się on z dawnych przedchrześcijańskich demonów leśnych. W podaniach ludowych
Boruta występował pod różnymi postaciami, jako chłop, jako pan, jako czarny potwór z rogami i
ogonem, niekiedy jako sowa, baran, koń i kot. Z czasem zaczął przybierać postać wielkiego
feudała, namiestnika piekła na całą ziemię łęczycką. Niektóre podania głosiły, że strzegł
wielkich skarbów ukrytych w lochach łęczyckiego zamku.
Wystawa Diabeł polski prezentuje ponad 60 prac ilustrujących różne wcielenia Boruty / Boruta
zakonnik, Boruta bartnik, Boruta podpalacz, Boruta rabuś/. Satanistyczna kolekcja gromadzona
w muzeum łęczyckim, to pokłosie corocznych ogólnopolskich konkursów rzeźbiarskich
organizowanych dla twórców ludowych, stąd na wystawie obecność diabłów z różnych
regionów Polski: Rokita, Belzebub, Lucyfer. Niektóre z eksponowanych prac ilustrują legendy,
przysłowia, czy znane powiedzenia/ Jak złą Jadamową diabli porwali, Gdzie diabeł nie może,
Twardowski podpisuje cyrograf /.
Znany kolekcjoner sztuki demonicznej, zarazem właściciel największej kolekcji diabłów,
Wiktoryn Grąbczewski, naliczył w Polsce aż 222 imiona diabłów i ... 29 diablic.
Źródło: Zbigniew Kuchowicz, Obyczaje staropolskie
Otwarcie wystawy - 04.06.2004r.
Komisarz wystawy - Barbara Sulowska
Czynna do - 30.10.2004r.
1/2
DIABEŁ POLSKI
{gallery}zdjecia_galerie/czasowe/2004/diabel_polski{/gallery}
2/2