Intensywna Opieka Pulmonologiczna

Intensywna Opieka Pulmonologiczna
spojrzenie intensywisty
Wojciech Gaszyński
Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Posiedzenie Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia
Warszawa 28.03.2013
Początki intensywnej opieki i intensywnej terapii
• W 1952 roku w Kopenhadze podczas epidemii
poliomyelitis ponad 300 chorych spośród 3000
wymagało zastosowania sztucznej wentylacji.
• Nieinwazyjna wentylacja ujemnym ciśnieniem przy
pomocy „żelaznego płuca” nie mogła uchronić przed
śmiercią chorych z postacią opuszkową poliomyelitis.
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
1
Żelazne płuco
Początki intensywnej opieki pulmonologicznej
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
2
Początki intensywnej opieki i intensywnej terapii
• Po raz pierwszy na tak masową skalę wprowadzono
wentylację dodatnim ciśnieniem przez tracheostomię.
• Studenci medycyny, pielęgniarki, wolontariusze dzień
i noc ręcznie wentylowali chorych ratując im życie.
• Śmiertelność w postaci opuszkowej polio spadła z
90% do 20% - był to punkt zwrotny w historii medycyny.
w szpitalu Blegdams w Kopenhadze zastosowano worki samorozprężalne
obsługiwane przez studentów medycyny.
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
3
• W Europie Zachodniej przyjęty jest od lat
trójpoziomowy system opieki szpitalnej:
- podstawowy - step-down,
- pośredni – intermediate,
- intensywny - high dependency units.
• W Polsce struktury pośredniego poziomu usług
czyli:
- oddziały intensywnej opieki,
- oddziały intensywnegoo nadzoru,
nie mają określonej struktury i wyposażenia.
•
Oddział intensywnej opieki stanowi placówkę
gospodarczo i administracyjnie działającą w oparciu o
oddział szpitalny odpowiedniej specjalności.
•
To rozwiązanie zostało przyjęte i pozytywnie
ocenione przez większość polskich ośrodków
intensywnej opieki kardiologicznej i pulmonologicznej.
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
4
•
Zalety takiego systemu organizacji intensywnej
opieki podkreślano także w doniesieniach z innych
krajów np.: Wielkiej Brytanii, Kanady.
•
Wykorzystanie gospodarczego i administracyjnego
zaplecza macierzystego oddziału pozwala ograniczyć
personel oiomu do personelu ściśle fachowego.
•
Jednym z podstawowych elementów intensywnej
opieki jest stała obserwacja zagrożonego pacjenta,
wsparta monitorowaniem lub często powtarzanymi
pomiarami wybranych parametrów fizjologicznych.
•
Obserwacja taka stwarza podstawę do interwencji
leczniczych, zdolnych bardzo często odwrócić
niebezpieczeństwo wcześniej, nim jego skutki ujawnią
się klinicznie.
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
5
Najczęściej leczone schorzenia płucne w
oddziałach intensywnej opieki pulmonologicznych:
- Diagnostyka astmy oskrzelowej i przewlekłej
obturacyjnej choroby płuc (POCHP);
- Leczenie zaostrzeń astmy oskrzelowej i POCHP;
- Prowadzenie chorych z niewydolnością oddechową w
przebiegu POCHP;
- Leczenie powikłanych zapaleń płuc;
- Diagnostyka i leczenie chorób śródmiąższowych
- Diagnostyka i leczenie zatorowości płucnej ;
- Procedury inwazyjne diagnostyczne w chorobach płuc;
Kwalifikacja chorych do domowego leczenia tlenem;
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
6
niPPV - maska nosowa
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
7
W oddziale intensywnej opieki pulmonologicznej stosuje
się:
-
szeroką diagnostykę obrazową układu oddechowego;
wszechstronną diagnostykę laboratoryjną w tym mikrobiologiczną;
terapię monitorowaną;
wentylację mechaniczną płuc inwazyjną i nieinwazyjną;
monitorowanie hemodynamiczne małoinwazyjne;
antybiotykoterapię empiryczną, celowaną i „step down”;
drenaże jam opłucnowych;
rehabilitację oddechową;
ogólną pielęgnację w tym adekwatne żywienie.
Wymagana wiedza:
•zagadnień intensywnej terapii w chorobach układu
oddechowego dzieci i dorosłych,
- przyczyn, rozpoznawania i postępowania w
niewydolności oddechowej noworodka,
- etiopatogenezy, obrazu klinicznego oraz
leczenia ostrej i przewlekłej niewydolności
krążeniowo-oddechowej,
- znajomość przyczyn, rozpoznawania i leczenia
zatorowości płucnej;
Program specjalizacji z pulmonologii
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
8
Wymagane umiejętności praktyczne:
- interpretowania wyników badań diagnostycznych i
laboratoryjnych, w szczególności badania radiologicznego klatki
piersiowej, bronchoskopii, badania czynnościowego układu
oddechowego, badania ekg, badań biochemicznych,
cytologicznych i patomorfologicznych;
- udzielania doraźnej pomocy w krwotokach z dróg
oddechowych, w odmie samorodnej, ostrym ropniaku opłucnej,
stanie astmatycznym (punkcja, drenaż ssący, odessanie
zawartości z dróg oddechowych);
- prowadzenia oddechu usta-usta, oddechu przez maskę
Ambu, wykonania zewnętrznego masażu serca;
- wykonania badania ekg;
- wykonania badania spirograficznego;
- wykonania wziernikowania oskrzeli;
- wykonania punkcji opłucnej;
- wykonania biopsji opłucnej
Program specjalizacji z pulmonologii
Staże kierunkowe:
- Staż w oddziale intensywnej terapii zajmującym się
ostrą niewydolnością oddychania - 2 tygodnie
- Staż w oddziale intensywnej terapii noworodka - 1
miesiąc
Program specjalizacji z pulmonologii
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
9
Intensywna terapia jest definiowana jako:
„oddział
dla
pacjentów
z
potencjalnie
odwracalnymi
zaburzeniami, którzy mogą odnieść korzyść z dokładniejszej
obserwacji i intensywniejszego leczenia niż mogą zapewnić
oddziały
ogólne
czy
oddziały
intensywnego
nadzoru
i
intensywnej opieki.”
OIT jest zarezerwowany dla pacjentów z potencjalną bądź
rozwiniętą niewydolnością wielonarządową narządową.
Zadania i oczekiwania w stosunku do
intensywnej terapii to:
1. Wszechstronna przyłóżkowa diagnostyka.
2. Wysoka skuteczność leczenia układu oddechowego.
3. Wysoka skuteczność leczenia układu krążenia.
4. Wysoka skuteczność leczenia neurologicznego.
5. Wysoka skuteczność leczenia układów endokrynnego i
wydalniczego.
6. Wysoka skuteczność leczenia niewydolności
wielonarządowej i obrażeń wielonarządowych.
7. Wysoka skuteczność płynoterapii i żywienia.
8. Wysoka skuteczność profilaktyki i leczenia zakażeń.
9. Wysoka jakość pielęgnacji i opieki pielęgniarskiej
10. Wczesna rehabilitacja.
11. Adekwatne stałe monitorowanie pacjenta w OIT oraz
na terenie całego szpitala ( blok operacyjny, pracownie
diagnostyki obrazowej.)
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
10
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
11
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
12
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
13
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
14
Kokpit medyczny – inne funkcje
Podsumowanie
1. Dla rozwiązania problemów dostępności stanowisk intensywnej
terapii dla najciężej chorych konieczne są rozwiązania systemowe:
- stworzenie oddziałów intensywnej opieki medycznej;
- stworzenie oddziałów intensywnego nadzoru;
- rozszerzenie programu wentylacji mechanicznej respiratorowej
domowej;
- stworzenie oddziałów pielęgnacyjnych terapii długoterminowej dla
chorych ze sztucznymi drogami oddechowymi i terapią
wentylacyjną respiratorem.
2. Przygotowanie programów specjalizacyjnych ( w tym możliwość
uzyskania umiejętności) dla lekarzy, pielęgniarek i rehabilitantów.
3. Rozwiązania te muszą dotyczyć nie wybranych Klinik, czy dużych
ośrodków ale muszą być powszechne.
4. Konieczne jest przyjęcie w praktyce referencyjności oddziałów w
oparciu o zakres i jakość świadczonych usług, kwalifikacje personelu.
5. Adekwatna wycena procedur medycznych oparta na uzyskanych
efektach.
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
15
Dziękuję za uwagę
HC/AIS/SGC1/08.09.2011
16