London, 29th March 1999 - Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej
w Budapeszcie
Wydział Polityczno-Ekonomiczny
E-mail: [email protected]
Budapeszt, 7 grudnia 2012 r.
Biuletyn Ekonomiczny nr 12/2012
1. Rada Monetarna zdecydowała 27 listopada 2012 roku o obniżeniu bazowej stopy
oprocentowania o kolejne 25 pb, z poziomu 6,25% do 6,00% (wcześniej stopę bazową Rada
redukowała już w ostatnich trzech miesiącach o kolejne 25 pb).
2. PKB Węgier w trzecim kwartale 2012 roku skurczył się o 1,5% r/r (po wyeliminowaniu
czynników sezonowych i kalendarzowych spadek w trzecim kwartale br. wyniósł 1,6% r/r).
Oznacza to trzeci kolejny kwartał spadku PKB. W stosunku do drugiego kwartału br. spadek
wyniósł, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych, 0,2%. W
pierwszych trzech kwartałach 2012 roku gospodarka Węgier skurczyła się o 1,3% r/r. (KSH)
Nazwa
Rolnictwo. leśnictwo, rybołówstwo
Przemysł
Budownictwo
Usługi rynkowe
PKB łącznie
II kw.
126,1
106,2
91,2
99,1
101,4
2011
III kw.
123,2
100,6
88,3
99,7
101,4
IV kw.
123,1
101,4
101,3
100,9
101,3
I kw.
94,2
99,6
88,8
100,3
99,3
2012
II kw.
82,8
99,4
89,1
99,0
98,5
III kw.
78,6
99,8
102,3
98,5
98,5
(analogiczny okres roku poprzedniego = 100,0)
3. Agencja Standard&Poor’s obniżyła rating Węgier do poziomu BB z perspektywą stabilną (z
BB+ i perspektywy negatywnej). Decyzję swą S&P uzasadniła pogarszaniem się
przewidywalności węgierskiej ‘nieortodoksyjnej’ polityki gospodarczej, co wywiera
niekorzystny wpływ na średniookresowe perspektywy wzrostu. Według prognozy agencji
wzrost PKB w 2012 roku wynieść ma minus 1,2%, w 2013 roku 0,8%, a po 2013 roku
średnio 1,7%. Deficyt budżetowy w 2013-14 roku będzie możliwy do utrzymania poniżej 3%
PKB, natomiast później będzie to bardzo trudne z uwagi na słaby poziom wzrostu
gospodarczego. W wyniku decyzji S&P wzrosło, w ocenie analityków, prawdopodobieństwo
podobnego kroku przez pozostałe dwie duże agencje ratingowe (Fitch i Moody’s aktualnie
kwalifikują węgierską wiarygodność kredytową także na poziomie nieinwestycyjnym,
odpowiednio: BB+ i Ba1). Rząd, w opublikowanym komunikacie, nazwał ocenę S&P
niepoważną.
4. W ocenie OECD, nawet jeśli dojdzie do zawarcia porozumienia kredytowego MFW/UE,
wzrost gospodarczy może ruszyć na Węgrzech dopiero w połowie 2013 roku, a bezrobocie
spadnie nieco poniżej obecnego poziomu dopiero na początku 2014 roku. Wytyczony cel
inflacyjny banku centralnego MNB (3%) został oceniony jako coraz mniej wiarygodny,
ponieważ inflacja jest coraz bliższa poziomu 6%, a regularne cięcia bazowej stopy
oprocentowania zagrażają stabilności cenowej.
Prognoza OECD
(%)
2012
2013
2014
PKB
-1,6
-0,1
1,2
Konsumpcja gospodarstw domowych
-0,5
-1,5
-0,1
Wydatki budżetowe
-2,4
-1,3
-0,3
Inwestycje kapitałowe
-4,9
-3,0
-0,3
Eksport netto (% PKB)
1,5
1,8
1,3
Inflacja
5,8
4,8
3,9
5. Wegierski Instytut Badań nad Gospodarką (GKI) przewiduje na lata 2012 i 2013 deficyt
budżetowy na poziomie poniżej 3% PKB. Pod dużym znakiem zapytania pozostawia jednak
kwestę jego zrównoważenia w dłuższej perspektywie. Kwestionuje też możliwość uchylenia
toczącej się wobec Węgier procedury nadmiernego deficytu. Zdaniem analityków GKI
obniżanie bazowej stopy oprocentowania banku centralnego nie przyczyni się do wzrostu
gospodarczego, a - z powodu zamrożonej konsumpcji krajowej i kredytowania - przyczyni
się raczej do erozji zaufania do MNB.
Prognoza GKI
(%)
PKB
Inwestycje kapitałowe
Produkcja przemysłowa
Przemysł
Handel detaliczny
Eksport
Import
Nadwyżka obrotów handlowych (mld EUR)
HUF/EUR
Deficyt budżetowy (mld HUF)
Płace brutto
Inflacja
Bezrobocie (grudzień)
2012
-1,5
-4,0
0,0
-7,0
-2,0
2,0
1,5
7,0
290
700
4,5
5,9
11,0
2013
0,0
-2,0
2,5
-2,0
-1,5
7,0
6,5
7,7
285
800
4,0
5,5
10,8
6. Według analityków z Londynu wzrost gospodarczy na Węgrzech padnie ofiarą aktualnej
rygorystycznej postawy budżetowej rządu oraz braków postępu rozmów z MFW/UE. HSBC
obniżył prognozę wzrostu gospodarczego na rok bieżący do -1,3% (z -1%), a na rok 2013 do
0,5% (z 1,3%). Powodem jest również niższy od oczekiwanego wpływ na wzrost
gospodarczy nowych mocy produkcyjnych przemysłu motoryzacyjnego. Prognoza UBS
przewiduje na rok bieżący spadek gospodarczy na poziomie 0,9%, na 2013 rok 0,6%-owy
wzrost, a na rok 2014 wzrost na poziomie 1,5%. EBRD z kolei (w Transition Raport 2012)
spodziewa się w tym roku spadku PKB na poziomie 1,5% i trwalszej recesji, która może się
przeciągnąć również na rok 2013.
7. Po ostatnim pakiecie korekcyjnym rządu oraz ze względu na dalszy brak porozumienia
kredytowego z MFW Bank of America - Merrill Lynch w swej analizie radzi inwestorom
omijanie Węgier. Bank stwierdza też, że im dłużej trzeba czekać na zawarcie porozumienia z
MFW/UE, a przedsiębiorstwa zmuszone będą dalej stawiać czoła coraz większej
nieobliczalności otoczenia biznesowego, tym mniej prawdopodobny staje się taki wzrost
zaufania, który mógłby podziałać stymulująco na inwestycje. Na bazie dotychczasowych
działań w polityce gospodarczej rządu, wg analityków banku, można dojść do wniosku, że
brak wzrostu gospodarczego oraz zbliżające się wybory (2014) doprowadzą do dodatkowych
2
agresywnych działań rządu, mających na celu zmniejszanie ciężarów nałożonych na
konsumentów.
8. Ceny artykułów konsumpcyjnych były w październiku 2012 roku wyższe o 6,0% w stosunku
do cen z października 2011 roku. W szybkim tempie drożała żywność - o 7,6% r/r (przy
czym jaja o 33,5 %, tłuszcz wieprzowy o 20,5%, czekolada i kakao o 12,9 %, wieprzowina o
15,7%, żywność sezonowa o 19,3%). O 15,4% zdrożał alkohol i wyroby tytoniowe. W
porównaniu z poziomem sprzed roku ceny paliw wzrosły w październiku br. o 10,4%, a
koszty energii dla gospodarstw domowych o 5,0%, gaz butlowy o 11,6%, zaś przewodowy o
4,2%. Ceny odzieży wzrosły o 1,7%, a usług o 4,2%, w tym wywóz śmieci o 8,0%, opłaty za
kanalizację o 5,2%, opłaty za wodę o 5%. O 1,2% spadły natomiast ceny dóbr
konsumpcyjnych trwałego użytku. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny w
październiku br. były wyższe o 0,1%, przy czym ceny żywności wzrosły 0,6%. (KSH)
9. W okresie sierpień-październik 2012 roku bezrobocie na Węgrzech wyniosło 10,5%, co
oznacza poziom niższy o 0,3% w porównaniu z analogicznym okresem 2011 roku. W
badanym okresie liczba bezrobotnych wyniosła 463 tysięcy osób. W grupie wiekowej 25-54
lat bezrobocie obniżyło się o 0,4% r/r i wyniosło 9,4%, w grupie wiekowej 55-64 obniżyło
się o 1,4% do poziomu 7,1%, a wśród osób młodszych (15-24 lat) podwyższyło się do 30,1%
(wzrost o 3,1% w porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku). Spośród ogółu
bezrobotnych 47,5% poszukiwało pracy przez okres dłuższy niż rok, a przeciętny okres
przebywania bez zatrudnienia wyniósł 17,6 miesięcy. (KSH)
10. W okresie sierpień-październik 2012 roku zatrudnionych na Węgrzech było 3.935 tys. osób,
co oznacza o 71 tys. osób więcej (wzrost o 1,8%), niż w analogicznym okresie roku 2011.
(KSH)
11. W okresie styczeń-wrzesień 2012 roku w ujęciu rocznym średnia płaca brutto osób
zatrudnionych na pełnym etacie wzrosła o 4,7% i wyniosła 219.700 HUF, przy czym w
sektorze prywatnym średnia płaca brutto wzrosła o 7,1% (do 230.000 HUF), a w sektorze
publicznym o 3,5% (do 211.800 HUF). Średnia płaca netto w gospodarce narodowej (liczona
bez ulg rodzinnych) wzrosła w badanym okresie o 1,8% r/r i wyniosła 141.962 HUF. (KSH)
12. We wrześniu 2012 roku produkcja przemysłowa w relacji r/r odnotowała spadek 3,8%, a po
wyeliminowaniu czynników kalendarzowych wykazała wzrost o 0,6%. W stosunku do
sierpnia br., po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych, wskaźnik
produkcji wzrósł we wrześniu o 0,7%. W okresie styczeń-wrzesień 2012 roku produkcja
przemysłowa była niższa o 0,8% r/r. Eksport produktów przemysłowych wzrósł w okresie
styczeń-wrzesień br. o 0,2% r/r, a w miesiącu wrzesień skurczył się o 3,6% r/r. Sprzedaż
krajowa produktów przemysłowych w okresie styczeń-wrzesień br. zmniejszyła się o 2,5%
r/r, w samym wrześniu zaś o 6,0% r/r. (KSH)
13. W październiku 2012 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu wzrosły o 0,2% w stosunku
do października 2011 roku, w stosunku do poprzedniego miesiąca ceny były niższe o 0,4%
(w okresie styczeń-październik 2012 roku wyższe o 5,6% r/r), przy czym ceny sprzedaży
krajowej wzrosły w październiku o 2,7% r/r, a sprzedaży na eksport skuczyły się o 1,5% r/r.
(KSH)
14. Węgierski przemysł budowlany odnotował we wrześniu 2012 roku wzrost o 6,8% w
porównaniu z wrześniem 2011 roku, przy czym produkcja budynków zwiększyła się o 4,2%,
zaś wykonanie robót budowlanych innego typu było wyższe o 9,4%. W okresie styczeńwrzesień 2012 roku produkcja budowlana zmniejszyła się o 5,0% r/r. W stosunku do
3
września 2011 roku we wrześniu br. portfel nowych zamówień na roboty budowlane był
wyższy o 1,8%, a skumulowana liczba zamówień była wyższa o 7,3%. (KSH)
15. We wrześniu 2012 roku wartość węgierskiego eksportu wyniosła 6.861,5 mln EUR (spadek o
4,2% w stosunku do września 2011 roku), a importu 6.110,4 mln EUR (spadek o 4,7%), co
oznacza, że dodatnie dla Węgier saldo obrotów handlowych ukształtowało się na poziomie
751,1 mln EUR. W okresie styczeń-wrzesień 2012 roku wartość węgierskiego eksportu
wyniosła 59.989,0 mln EUR (wzrost o 0,5% r/r), a importu 54.558,1 mln EUR (wzrost o
0,7% r/r). Saldo – dodatnie dla Węgier – wyniosło w badanym okresie 5.431,0 mln EUR.
(KSH)
16. We wrześniu 2012 roku wolumen obrotów handlu detalicznego zmniejszył się o 3,1% r/r, a w
okresie styczeń-wrzesień br. o 1,5% r/r. W stosunku do poprzedniego miesiąca, po
wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych, wolumen obrotów handlu
detalicznego skurczył się o 0,4%. Wartość obrotów handlu detalicznego (w tym również
internetowego i wysyłkowego) we wrześniu br. wyniosła 717 mld HUF, a w okresie styczeńwrzesień br. 5.983 mld HUF. (KSH)
17. W stosunku do września 2011 roku ceny produktów rolnych wzrosły we wrześniu br. o
20,7% (w okresie styczeń-wrzesień wzrosły o 10,9% r/r), przy czym ceny upraw roślinnych
wzrosły o 26,0% r/r, a zwierząt żywych o 13,7%, a produktów pochodzenia zwierzęcego o
4,4%. (KSH)
18. Rezerwy międzynarodowe węgierskiego banku centralnego MNB wyniosły na koniec
października 2012 roku 34.972,7 mln EUR (w analogicznym okresie 2011 roku rezerwy
wynosiły 36.874,0 mln EUR).
19. W listopadzie 2012 roku obroty na Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych
(BÉT) wyniosły 255.763 mln HUF (wzrost o 16,3% w stosunku do października br.; spadek
o 31,3% w stosunku do listopada 2011 roku), a średnia wartość dziennej transakcji wyniosła
12.788 mln HUF.
20. Według danych ministerstwa gospodarki narodowej w październiku 2012 roku budżet
państwa wykazał deficyt rzędu 112,3 mld HUF, wskutek czego łączny deficyt wzrósł do
658,1 mld HUF, co stanowi 114,2,7% deficytu budżetowego założonego na cały rok (576,2
mld HUF).
21. Rząd węgierski zapowiedział w połowie listopada br. trzecią – w okresie sześciu tygodni - z
rzędu korektę budżetu na przyszły rok o wartości 90 mld HUF. Obecną propozycję uzasadnił
zamiarem utrzymania deficytu budżetowego w 2013 roku na zapowiedzianym uprzednio
przez rząd poziomie 2,7% PKB (warto wiedzieć, że Komisja Europejska w swej jesiennej
prognozie przewidziała deficyt na poziomie 2,9% PKB w roku 2013 i powyżej jednak 3%
progu w 2014 roku, co nie rokowałoby wyjściem spod EDP). Z zapowiedzianej kwoty 60
mld HUF służyć ma 0,2%-owej obniżce deficytu w 2013 roku, zaś pozostała część
podwyższeniu rezerw. Plan rządu zakłada następujące działania:

tzw. „podatek bankowy” nie zostanie zlikwidowany, pozostanie w ustawach
podatkowych jako stała pozycja budżetowa również w następnych latach (co
przynieść ma w skali roku ok. 140 mld HUF),

zamiast obiecywanego wyprowadzenia kryzysowych podatków sektorowych stawka
odrębnego podatku nałożonego na sektor energetyki (zwanego też podatkiem ‘Robin
Hooda’, miał bowiem służyć modernizacji węgierskiego centralnego systemu
4
ogrzewania), podwyższona zostaje w 2013 roku do 31% /zamiast wcześniej
zapowiadanych 11%/, wskutek czego firmy energetyczne - oprócz 19%-owego
podatku dochodowego i dotychczasowego 8%-owego podatku odrębnego (razem
27%) zapłacą od przyszłego roku łączny podatek dochodowy na poziomie 50%
/19%+31%/, co przynieść ma budżetowi państwa 40 mld HUF,

tzw. ‘utility tax’ zostanie sklasyfikowany jako centralny podatek budżetu państwa (30
mld HUF),

wykorzystanie w budżecie dywidend Państwowej Loterii S.A. (10 mld HUF),
 uzyskanie 10 mld HUF wpływów z opodatkowania gier hazardowych typu on-line.
Min. Gy. Matolcsy wystosował w tej sprawie pismo do Komisarza O. Rehna, w którym
przedstawił powyższe plany, które – w jego ocenie – powinny przyczynić się do zakończenia
EDP wobec Węgier.
22. Rząd przedłożył w połowie listopada br. poprawkę do budżetu na rok bieżący, dziewiątą już
w tym roku. Korekta obecnego budżetu służyć ma głównie zapewnieniu środków na
przejęcie przez państwo jeszcze w obecnym roku 95,7 mld HUF długu samorządów
lokalnych o liczbie mieszkańców poniżej 5 tysięcy osób (państwo przejmie jedynie
zobowiązania samorządowe wobec instytucji finansowych, co oznacza, że nie obejmie
należności dostawczych i kredytów zaciągniętych na przedpłaty VAT), a także zwolnieniu
spod obowiązku przekazania w tym roku przez samorządy lokalne 4,6 mld HUF opłat
skarbowych do budżetu centralnego, jak i zwiększeniu o 1,6 mld HUF środków na program
renowacji panelowego budownictwa mieszkalnego (finansowanych ze sprzedaży jednostek
emisyjnych gazów cieplarnianych) oraz przyspieszeniu prac przebudowy placu przed
budynkiem Parlamentu (do 2014 roku). W opinii Rady Budżetowej, działanie nie podwyższy
zadłużenia państwa i nie zagrozi realizacji poziomu deficytu budżetowego wytyczonego na
ten rok.
23. Pod koniec listopada br. rząd wprowadził kolejne poprawki do budżetu na 2013 rok, zgodnie
z którymi obniżył m.in. kurs forinta do euro do poziomu 283,4 HUF/EUR (z wcześniejszego
299,4), który brany jest pod uwagę przy przeliczaniu zadłużenia państwa. W ten sposób
zadłużenie pod koniec bieżącego roku ukształtuje się na poziomie 74,6% PKB (zamiast
78%). Rząd zakłada uchwalenie ustawy budżetowej na 2013 rok jeszcze przed świętami
Bożego Narodzenia. W opinii wielu mediów rząd nie liczy już w tym roku na wznowienie
rozmów ws. nowego kredytu z MFW/UE.
24. Wiceminister gospodarki narodowej Gy. Pleschinger w wywiadzie udzielonym dla agencji
Reuters powiedział, że rząd nie planuje w tym roku emisji obligacji skarbowych
denominowanych w EUR, a data przyszłorocznej emisji uzależniona będzie od warunków na
rynkach finansowych. Rząd chciałby tym krokiem odciążyć rynek obligacji forintowych.
Analitycy oceniają tę wypowiedź jako pożegnanie się z rządową strategią ‘pozornych’
negocjacji z MFW/UE i została odebrana jako otwarte przygotowywanie się do emisji
obligacji denominowanych w walutach obcych. Potwierdzeniem tego stanu rzeczy jest emisja
przez państwowy EXIMBANK 5-letnich obligacji skarbowych denominowanych w dolarach
(o wartości 500 mln USD). Sprzedano wszystkie obligacje przy rentowności na poziomie
5,75% i wysokim popycie. Dotychczas wszyscy w zasadzie liderzy państwa deklarowali, że
przed zawarciem nowej umowy kredytowej nie będzie emisji żadnych obligacji skarbu
państwa.
25. KE poinformowała w listopadzie br., że cztery postępowania wobec państwa węgierskiego z
tytułu naruszenia przepisów unijnych przechodzą do drugiej fazy postępowania. Komisja
wezwała rząd węgierski do:
5

zmodyfikowania w okresie najbliższych dwóch miesięcy przepisów dot. kryzysowych
podatków sektorowych nałożonych w 2010 roku na sieci handlu detalicznego i firmy
telekomunikacyjne,

zmodyfikowania w okresie najbliższych czterech tygodni przepisów dotyczących tzw.
‘kafeterii’ (bony towarowe/kupony),

przekazania w okresie najbliższych dwóch miesięcy informacji dot. stanu transpozycji
przepisów dyrektywy unijnej (2009/28/WE) ws. energii odnawialnej.
Po upływie wyznaczonych terminów Komisja zamierza przekazać sprawy do Trybunału
Sprawiedliwości UE. Jeszcze tego samego dnia ukazał się komunikat węgierskiego
ministerstwa gospodarki w którym rząd informuje, iż KE „puka do otwartych drzwi”, gdyż niezależnie od interwencji KE - Węgry wyprowadzają z początkiem 2013 roku z systemu
podatkowego regulacje dot. tzw. kryzysowych podatków sektorowych dla branży
telekomunikacyjnej i sieciowego handlu detalicznego.
26. Węgry spłaciły kolejną transzę raty kredytu (633,4 mln EUR) zaciągniętego w 2008 roku.
Pod koniec grudnia br. wymagalna będzie spłata kolejnych 515 mln EUR, po dokonaniu
której z łącznej kwoty 12 mld EUR długu wobec MFW do spłaty pozostanie 8,8 mld EUR.
Na przyszły rok przypadnie termin spłaty blisko 4,6 mld EUR, a na rok 2014 2,7 mld EUR.
27. Centrum Obsługi Długu Państwowego (ÁKK) rozpoczęło emisję nowych trzyletnich
obligacji skarbowych denominowanych w EUR (o nazwie PEMÁK). Stopa oprocentowania
wynosi 2,5% powyżej średniego poziomu inflacji w strefie euro. Łączna wartość emisji nie
przekracza 200 mln EUR i adresowana jest do krajowych i zagranicznych drobnych
inwestorów (osób fizycznych i prawnych), stanowiąc w założeniu konkurencyjną ofertę
wobec krajowych euro lokat bankowych z oprocentowaniem na poziomie 4-5%.
28. Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią M. Patai zrezygnował z funkcji szefa Węgierskiego
Związku Banków na znak protestu przeciwko decyzji parlamentu dotyczącej podniesienia od
nowego roku podatku od transakcji finansowych z 0,1% do 0,2% i utrzymaniu – wbrew
wcześniejszemu porozumieniu rządu z bankowcami - podatku bankowego. W wywiadzie
udzielonym agencji Reuters nowy p.o. przewodniczącego Związku Węgierskich Banków
stwierdził, że współpraca pomiędzy rządem a Związkiem może się odbywać okazjonalnie
natomiast trudno mówić, w świetle zerwania przez rząd umowy dot. podatku bankowego, o
bardziej kompleksowej współpracy. Tymczasowy szef związku stwierdził też, że podatek
bankowy na Węgrzech jest dziesięciokrotnie wyższy od przeciętnej europejskiej, co stanowi
tak olbrzymi ciężar, że sektorowi bankowemu trudno jeszcze dodatkowo wspierać cele
polityki gospodarczej i wzrost.
29. Premier Węgier podpisał kolejne porozumienia o strategicznej współpracy: z japońskim
producentem aut Suzuki (fabryka koncernu funkcjonuje od 1991 roku w Esztergom; owocem
współpracy rządu i japońskiego inwestora mają być m.in.: realizacja połączenia drogowego
Esztergom z autostradą M1, zwiększenie liczby węgierskich dostawców firmy - obecnie
30%, poszerzenie pasma mostu w Révkomárom nad Dunajem dla ułatwienia transportu
ciężarowego) oraz z koreańską firmą Hankook Tire Kft. (zatrudniającą 2.200 osób,
produkującą rocznie ponad 12 mln opon, których 98% eksportowane jest do Europy; liczba
pracowników koreańskich na Węgrzech zmniejszana jest corocznie systematycznie o 5-10%,
a w ich miejsce zatrudniani są obywatele węgierscy; premier zapowiedział przy okazji tej
uroczystości powstanie anglojęzycznej wyższej szkoły biznesowej w Budapeszcie).
30. Premier Orbán powierzył funkcję negocjatora w rozmowach nt. wykorzystania unijnych
środków rozwojowych w okresie 2014-20 ministrowi gospodarki Gy. Matolcsyemu, który
6
następnie zlecił to zadanie podsekretarzowi w resorcie gospodarczym odpowiedzialnym za
strategię gospodarczą Zoltánowi Czéfalvayemu.
31. Tzw. ‘utility tax’ wyniesie 125 HUF/metr, a nie, jak planowano wcześniej 100 HUF/metr
(przewodów, kabli, kanalizacji itp.). Planowane wpływy do budżetu w 2013 roku, to 30 mld
HUF. Spod obowiązywania podatku wyłączono państwowe linie energii elektrycznej i
gazociągi.
32. Podczas konferencji prasowej, zorganizowanej przez MVM Paks II. Atomerőmű Fejlesztő
Zrt., spółkę projektową grupy MVM, jej prezes poinformował, że przetarg na rozbudowę
elektrowni zostanie rozpisany przypuszczalnie jeszcze pod koniec bieżącego roku, a oferty
przetargowe będzie można składać do końca 2013 roku (lub początku 2014 roku). Do
wypracowania pozostaje jeszcze koncepcja finansowania projektu, co nie będzie łatwym
zadaniem. Udział własny MVM zostanie stworzony w postaci wyodrębnionej dywidendy,
kredytu, emisji obligacji lub w formie wkładu aportowego. Moc nowego bloku elektrowni ma
wynosić 1.000-1.600 MW, ma to być reaktor trzeciej generacji, zaprojektowanym na okres
60 lat.
33. Węgierski resort gospodarki narodowej podpisał z Bankiem Światowym porozumienie o
współpracy w zakresie doradztwa. Zamiarem rządu jest wykorzystanie szerokiej bazy wiedzy
eksperckiej organizacji. W ramach współpracy Bank Światowy wesprze ekspercko realizację
działań sformułowanych w Planie Szélla Kálmána, w szczególności w obszarze strategii
polityki budżetowej i polityk sektorowych, strategii wzrostowych, prac analitycznych
dotyczących systemu emerytalnego, rozwoju sektora finansowego, a także w dziedzinie
integracji Romów, usprawniania wydajności aparatu państwowego oraz monitoringu i oceny
programów realizowanych z krajowych i unijnych środków rozwojowych.
34. Gy. Matolcsy, węgierski minister gospodarki narodowej (kompetencyjnie również minister
finansów), zajął osiemnaste, przedostatnie miejsce, w rankingu Financial Times (min. J.
Rostowski zajął trzecie miejsce). Brytyjski dziennik oceniał ministrów pod kątem
umiejętności tworzenia równowagi pomiędzy wzrostem gospodarczym a finansami
publicznymi, a także umiejętności zdobywania zaufania rynków finansowych.
35. Pod koniec listopada br. premier V. Orbán i J. Teyssen, prezes grupy E.ON, podpisali list
intencyjny w sprawie przeniesienia na węgierską państwową grupę energetyczną MVM
zależnych węgierskich spółek gazowych grupy E.ON. (E.On Földgáz Trade i E.On Földgáz
Storage). Zakończenie negocjacji i parafowanie transakcji nastąpić ma do 15 grudnia 2012
roku, a podpisanie umowy kupna-sprzedaży akcji do 31 stycznia 2013 roku.
36. Ministerstwo rozwoju narodowego zostało zobligowane do pilnego wypracowania warunków
obniżki cen (energii elektrycznej i gazu) na poziomie 10% od początku 2013 roku
37. Pod koniec listopada br. zarejestrowano w Budapeszcie filię rosyjskiego Rosatomu Rosatom Overseas. Węgry są szóstym krajem, gdzie rosyjska grupa energetyczna,
obejmująca ponad 250 firm i organizacji naukowych, założy swe przedstawicielstwo
(Ukraina, RPA, Singapur, Słowacja, Czechy). Biuro prowadzone będzie przez Zalána Bács
(wcześniej wiceprezesa do spraw strategii w węgierskiej grupie energetycznej MVM Zrt.).
Strona rosyjska potwierdziła jednocześnie zamiar wzięcia udziału w przetargu na budowę
piątego i szóstego bloku elektrowni atomowej w Paks.
38. Z dniem 1 grudnia br. do dymisji podał się podsekretarz stanu ds. energii w resorcie rozwoju
narodowego Attlia Holoda.
7
39. Péter Szijjártó, sekretarz stanu do spraw zagranicznych i współpracy gospodarczej z
zagranicą w kancelarii premiera, zapowiedział otwarcie w pierwszej połowie 2013 roku
węgierskich biur promocji handlu w Moskwie, Pekinie i Rijadzie. Krokiem tym rząd
zamierza wesprzeć starania sektora mśp w dostępie do najważniejszych rynków
zagranicznych. Pierwsze takie węgierskie biuro zostało otwarte 4 grudnia br. w Baku.
40. Według raportu instytutu Századvég wartość bezpośredniego i pośredniego udziału sieci
Tesco w wartość dodaną gospodarki węgierskiej wyniosła w 2010 roku ponad 200 mld HUF.
Sieć zapłaciła 71 mld HUF w formie podatków, w tym tzw. podatek kryzysowy nałożony na
sektor handlu detalicznego (sieć wpłaca 53% łącznej kwoty wpływów z tego podatku). W
2010 roku firma zatrudniała bezpośrednio 21,2 tys. osób, a pośrednio dodatkowe 8 tysięcy,
dając zatrudnienie 1%-owi wszystkich aktywnie zatrudnionych na Węgrzech. Udział
produktów żywnościowych pochodzenia węgierskiego stanowi w hipermarketach Tesco 80%
asortymentu.
41. Podczas Forum Eksportu, zorganizowanym wspólnie przez Tesco i węgierski urząd ds.
promocji handlu i inwestycji HITA, zaprezentowało się ok. dwudziestu węgierskich mśp.
Zadaniem imprezy miało być znalezienie takich krajowych firm, które mogłyby stać się
globalnymi dostawcami sieci Tesco. Firma spodziewa się, że jej azjatycka baza produkcyjna
w przyszłości straci na swojej atrakcyjności i dojdzie do przygrupowania mocy
produkcyjnych, co zapewni zwiększenie rynków zbytu dla węgierskich dostawców. W ten
sposób mogliby dotrzeć do 6.200 hipermarketów Tesco w 13 krajach, zaopatrujących 65 mln
konsumentów.
42. Państwowy Węgierski Bank Rozwoju (MFB) oraz Deutsche Zentral-Genossenschaftsbank
AG wydały komunikat o zakończeniu procedur dot. transakcji kupna-sprzedaży, w ramach
której MFB nabył od DZ Banku 38,46%-owy pakiet właścicielski w Takarékbank
(centralnym banku węgierskich banków spółdzielczych, które są właścicielem pakietu
większościowego).
43. Przed ostateczną sprzedażą Bayerische Landesbank (BayernLB) ma zamiar zredukować
rozmiary swojej węgierskiej filii (MKB) oraz jej oddziałów. Podczas kryzysu bankowego w
2008 roku BayernLB podpisał porozumienie z KE o sprzedaży do 2015 roku swoich
udziałów w Magyar Külkereskedelmi Bank w zamian za uzyskanie 10 mld EUR wsparcia
finansowego.
44. Francuska sieć hipermarketów budowlano-dekoracyjnych Bricostore zamierza opuścić
Węgry do końca bieżącego roku i zamknąć dziewięć swych jednostek (zatrudniających
łącznie 670 osób). W ostatnich kolejnych trzech latach spółka wykazywała straty na
Węgrzech, które osiągnęły poziom 2,1 mld HUF.
45. Państwowa spółka MPVI Mobil Zrt. złożyła odwołanie do Sądu Najwyższego ws. wyroku
Sądu Stołecznego, który nakazał ponowne przeprowadzenie całego postępowania
konkursowego w sprawie przydzielenia częstotliwości telefonii komórkowej pasma 900
MHz, wykluczającego ją z konkursu. Co ciekawe, odwołanie do Sądu Apelacyjnego, złożył
również urząd ds. mediów i telekomunikacji (NMHH), który jest odpowiedzialny za
przeprowadzenie konkursu.
46. Państwowa spółka kolejowa przewozów pasażerskich MÁV-Start ogłosiła przetarg na
dostawę 42 sztuk pociągów podmiejskich oraz 6 sztuk dla austriacko-węgierskiej spółki
8
kolejowej Gysev. MÁV-Start planuje wydać na transakcję 80 mld HUF, przy wsparciu
państwowym i unijnym.
47. Volksbank podjął decyzję o redukcji liczby swoich oddziałów z 62 do 51; do podobnego
działania szykuje się Citibank.
48. W listopadzie br. delegacja klkudziesięciu przedstawicieli węgierskiego biznesu
uczestniczyła w Arabii-Saudyjskiej w negocjacjach promujących bilateralne kontakty
ekonomiczne. Delegacji, zorganizowanej pod patronatem Węgierskiej Izby PrzemysłowoHandlowej, przewodniczył jej prezes L. Parragh.
49. W roku bieżącym HITA (urząd ds. promocji handlu i inwestycji) podjął 15 pozytywnych
decyzji inwestycyjnych o wartości 310 mln EUR, które wygenerować mają 1.924 miejsc
pracy. Sześć projektów (z 15) nie zostało jeszcze zamkniętych, co oznacza, że mogą one
przyciągnąć kolejne inwestycje i kolejne miejsca pracy. HITA zarządza obecnie 90
projektami o wartości 1,7 mld EUR, dającym zatrudnienie 17,2 tys. osób. Urząd udzielił
wsparcia 2,2 tysiąca przedsiębiorstw krajowych przy poszerzaniu spektrum rynków
eksportowych, co przynieść ma wzrost poziomu ich eksportu o 10 mln EUR w ciągu roku, a
w następnych trzech latach o 46 mln EUR.
50. Węgry przesunęły się pod względem tzw. wskaźnika korupcji na 46 miejsce (z 54) w
światowym rankingu opracowywanym przez Transparency International.
51. W zestawieniu pięciuset największych firmy Europy Środkowej w 2011 roku (CEE TOP
500) sporządzonym przez ubezpieczyciela kredytów COFACE znalazło się 67 firm
węgierskich. MOL znalazł się na drugim miejscu w regionie (z przychodami na poziomie
17,1 mld EUR), tuż po PKN Orlen (24,1 mld EUR). Audi Hungaria (4,7 mld EUR)
uplasowała się na 11. pozycji i była jedyną firmą z Węgier, która, oprócz MOL, znalazła się
w obrębie pierwszej dwudziestki. Dochodowość węgierskich firm z listy zmniejszyła się o
215% w stosunku do 2010 roku (spośród nich pierwsze miejsce zajęła GE Hungary /zysk 286
mln EUR/, Audi /237 mln EUR/, MOL /185 mln EUR/. Generalnie jednak ranking
zdominowany został przez firmy z Polski.
52. Koncern Audi zapowiedział rozpoczęcie produkcji nowych czterocylindrowych silników (o
pojemności 1,2 i 1,4 l) w Győr. Nowe silniki montowane będą w modelach Audi A3 i VW
Golf. Spośród łącznej liczby 8,6 tys. pracowników koncernu na Węgrzech aż 5 tysięcy
zatrudnionych jest przy produkcji silników.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
Wzrost PKB (%)
Produkcja przemysłowa (%)
Inflacja (%)
Bezrobocie (%)
2009
-6,3
-17,7
4,2
10,0
2010
1,2
10,5
4,9
11,2
2011
1,7
5,4
3,9
10,9
Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH)
Opr : Wydział Polityczno-Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie
9
2012
-1,5 (VII-IX)
-3,8 (IX)
6,0 (X)
10,5 (VIII-X)