Pobierz dokument

Koncepcja Autorskiej Szkoły Podstawowej JASKÓŁKA – 10.05.2016
KONCEPCJA
Autorskiej Szkoły Podstawowej
JASKÓŁKA
Załącznik nr 1 do Statutu ASP Jaskółka
Koncepcja Autorskiej Szkoły Podstawowej JASKÓŁKA – 10.05.2016
1.
MYŚL PRZEWODNIA
Szkoła według nas to przestrzeń w której dzieci czują się wolne i swobodne, zachęcająca do
eksplorowania świata w całej jego niezwykłej złożoności. To miejsce, które stymuluje rozwój, bardzo
bliskie dziecięcej wrażliwości. Inspiracją dla Jaskółki są pedagogika dialogu, szkoły wolne od przymusu
i opresji - m. in. szkoły demokratyczne, takie jak angielska Summerhill czy Tamariki w Nowej Zelandii,
filozofia Janusza Korczaka, uczenie się poprzez działanie (John Dewey) oraz koncepcja strefy najbliższego
rozwoju (Lew Wygotsky). Ważny jest człowiek – nieważne czy duży, czy mały. Niezwykle istotny jest też
wzajemny szacunek dorosłych i dzieci– ponieważ dziecko, które jest szanowane, będzie szanowało innych.
Każdego dnia zachęcamy uczniów do aktywności, rozwijania pasji oraz pogłębiania wiedzy, jednak
w sposób pozbawiony opresyjności. Dzieci mają naturalną ciekawość świata i chęć zdobywania wiedzy,
dlatego nieustannie zadają pytania. W naszej szkole każdy może pytać i każdy zostaje wysłuchany - może
skonfrontować z innymi swoją wiedzę i swój punkt widzenia. Jesteśmy partnerami – my, dorośli,
i dzieci – mimo tego, że każda z tych grup ma określone szkolne role. Tworzymy małą społeczność
- uczący się organizm, który działa dobrze tylko wtedy, kiedy wszystkie jego części współpracują.
Nauczyciel w Jaskółce nie jest wszystkowiedzącą encyklopedią ani surowym wykładowcą – jest
opiekunem i przewodnikiem oraz tutorem prowadzącym uczniów przez świat, pozostając otwartym na
Ich pomysły i sugestie. Nie jest urządzeniem do przekazywaniu wiedzy i sprawdzania stopnia jej
zapamiętania – jest uważnym obserwatorem; w razie potrzeby służy wsparciem, wysłuchuje, prowadzi
mediacje, tłumaczy, wyjaśnia, doradza. Dobre relacje i współpraca pomiędzy nauczycielami, uczniami
i rodzicami są podstawową wartością w naszej szkole. Raz w miesiącu spotykamy się wszyscy – te spotkania
przy dobrej herbacie są znakomitą okazją do poznania się bliżej, wymienienia spostrzeżeń czy pomysłów
dotyczących działalności szkoły.
Wierzymy, że dzieci czasem potrzebują również się nudzić, ponieważ nuda jest często
generatorem wspaniałych pomysłów i życiowych przemian, podczas gdy nieustanna aktywność
i pobudzenie nie pozwalają na skupienie i wyciszenie, które pomagają uporządkować myśli. Nie próbujemy
zatem za wszelką cenę zagospodarować dzieciom każdej minuty wolnego czasu. Wiemy, że czas wolny to nie
czas zmarnowany.
W Jaskółce nie dzielimy dzieci na grupy wiekowe. Podstawową tego zaletą jest naturalność,
czyli stworzenie sytuacji, w której w jednym czasie i jednej przestrzeni przebywają i współpracują ze sobą
dzieci w różnym wieku, tak jak ma to miejsce w rodzinie. Dzieci przekazują sobie nawzajem wiedzę
i umiejętności, pomagają sobie w pracy, dzielą się rolami przy wykonywaniu wspólnych zadań (tutoring
rówieśniczy). Każde dziecko może poczuć się docenione dzieląc się swoją umiejętnością lub wiedzą. Sytuacja
ta pomaga dzieciom zrozumieć, że dzielenie się wiedzą wymaga wcześniejszego jej przyswojenia (muszę coś
mieć, aby móc się tym dzielić). Pozwala także na dekonstrukcję typowo szkolnej sytuacji, w której jedynym
źródłem wiedzy jest nauczyciel, a uczniowie mają wyłącznie słuchać i zapamiętywać – tutaj każdy jest ważny
i może czuć się potrzebny. Dzieci mają także realny wpływ na kształt i życie codzienne szkoły – jest
Załącznik nr 1 do Statutu ASP Jaskółka
Koncepcja Autorskiej Szkoły Podstawowej JASKÓŁKA – 10.05.2016
ono omawiane podczas codziennych zebrań całej szkolnej społeczności, gdzie każdy ma głos, niezależnie od
zajmowanej w tejże społeczności pozycji.
Dzieci zdobywają u nas umiejętności praktyczne typu przygotowywanie posiłków, proste
naprawy (np. roweru) itp. Pomaga to zdobyć podstawową samodzielność, zrozumieć codzienność dorosłych,
a także dobrze wpływa na poczucie pewności siebie. Dzieci poznają prawdziwe życie, prawdziwe relacje –
uczestniczą w wycieczkach do zakładów pracy, do różnego rodzaju pracowni, przyjmują ciekawych gości.
Taką cenną umiejętnością jest również władanie obcymi językami – obecność w kadrze Jaskółki
opiekuna anglojęzycznego powoduje przyswajanie języka w codziennych sytuacjach, niejako
mimochodem, a wartością dodatkową jest wnoszona w codzienność szkolną odmienność kulturowa.
Wierzymy w samodzielność, kompetencje dzieci oraz w to, że najlepszym nauczycielem jest
doświadczenie. W opozycji do modelu szkoły skupionej wokół szkolnych ławek, podręczników
i komputerów, proponujemy przeniesienie środka ciężkości w stronę obserwacji i samodzielnego zbierania
doświadczeń oraz wyciągania z nich wniosków. Jest to szczególnie istotne w kontekście aktualnej dominacji
internetu jako narzędzia poznawczego, który prócz niekwestionowanych korzyści daje także mylne wrażenie
kompletności zawartej w nim wiedzy - umiejętność samodzielnej interpretacji rzeczywistości to
wartość, która nie może zostać zastąpiona przez światowe zasoby internetu.
Dziecięca samodzielność wyraża się również we współodpowiedzialności za organizację
szkolnej przestrzeni - staje się ona obszarem, o który razem trzeba dbać. Angażowanie dzieci w inne
obszary życia szkoły sprawia, że czują one ze szkołą silniejszą więź, staje się ona ich naturalnym
środowiskiem, mogą się z nią w większym stopniu identyfikować, nie jest już traktowana jak instytucja
usługowa – wszystko to zwiększa ich komfort i poczucie bezpieczeństwa.
Znakomitą okazję do nauki samodzielności stanowi również budżet uczniowski – grupa co tydzień
otrzymuje niewielką kwotę do zagospodarowania według własnego pomysłu. W ich gestii pozostaje
rozdysponowanie tych pieniędzy: dzieci same decydują, czy przeznaczają je na zakupy, wycieczkę, wsparcie
potrzebujących, czy jeszcze coś innego.
Chcielibyśmy przekazać dzieciom miłość do książek. Czytanie jest istotnym czynnikiem rozwoju rozbudza wyobraźnię, umiejętność abstrakcyjnego myślenia, uczy myślenia logicznego, przyczynowoskutkowego i krytycznego, poprawia zdolność koncentracji i wydłuża czas skupienia, wzbogaca język i rozwija
inteligencję emocjonalną. Bywa również doskonałą odskocznią od rzeczywistości – jednym słowem: jest
dobre na wszystko!
Komputer jest bardzo dobrym narzędziem pracy, nauki i rozrywki, a przy wykorzystaniu internetu
także dobrym i bogatym źródłem wiedzy. Stał się on z tego powodu narzędziem najbardziej eksploatowanym
i silnie uzależniającym. Żyjemy w XXI wieku – od komputera nie da się uciec. W tym wypadku chcemy
jednak, aby to rozwaga, nie emocje, decydowały o korzystaniu przez dzieci z dobrodziejstw technologii.
Załącznik nr 1 do Statutu ASP Jaskółka
Koncepcja Autorskiej Szkoły Podstawowej JASKÓŁKA – 10.05.2016
Jesteśmy przekonani, że szkoła ma ogromny wpływ na kształtowanie wrażliwości estetycznej
młodego człowieka. Przestrzeń zajęciowa powinna być przemyślana – wyposażenie sal zajęciowych,
a także ich kolorystyka powinny wspomagać kreowanie dobrej atmosfery podczas zajęć. Estetyka przestrzeni,
w której przebywamy, jest bardzo ważnym i bardzo niedocenianym czynnikiem kształtującym naszą
wrażliwość i wywierającym wielki i najczęściej nieuświadomiony wpływ na nasze emocje i samopoczucie.
Nasza szkoła ma być przestrzenią bardziej domową niż szkolną - wizualnie przyjazną i pozytywnie
oddziaływującą na uczniów i nauczycieli.
Jaskółka otwiera młode umysły na świat kultury i sztuki. Poprzez znikomą jej obecność w polskiej
szkole, nasze społeczeństwo to w dużej części ludzie niepotrafiący się w świecie kultury i sztuki poruszać –
zjawiska spoza kręgu kultury popularnej są dla nich hermetyczne i niezrozumiałe. Nie widzą oni także
powodu, dla którego mieliby się nimi interesować, nie dostrzegają ich wartości. W naszej szkole
uwrażliwiamy dzieci na wartość i znaczenie sztuki i kultury. Chcemy aby nauczyły się korzystać
z ich bogactwa i różnorodności – dać im bazę, dzięki której po skończeniu szkoły będą ten świat samodzielnie
eksplorować, czerpiąc z niego wiele radości i poddając się refleksji, do której obcowanie z nim nas skłania.
Dzieci muszą się wybiegać, a brudne dziecko to szczęśliwe dziecko - to prawdy stare jak świat.
Kontakt z naturą, przyrodą oraz aktywność fizyczna (niezależnie od pogody) jest nie do przecenienia, dlatego
przykładamy wielką wagę do zabawy/ nauki na świeżym powietrzu.
I ponad wszystko - staramy się w miarę możliwości zaspokoić wielką, nieograniczoną konwenansami
czy prawami fizyki, dziecięcą ciekawość.
2.
UCZENIE SIĘ
Edukacja to nie zdolność przyswajania wiedzy czy zapamiętywania faktów, a rozwijanie
umiejętności uczenia się. W Jaskółce pracujemy najchętniej cyklami projektowymi (znacznie zresztą
przekraczającymi wymagania obowiązującej podstawy programowej dla danego etapu). Podejście projektowe
zapewnia interdyscyplinarność zajęć i bogactwo interakcji społecznych, podczas których dzieci
dodatkowo ćwiczą - niejako przy okazji - takie podstawowe umiejętności jak czytanie, pisanie czy liczenie.
Każdy semestr rozpoczynamy debatą na temat aktualnych zainteresowań dzieci, ich bieżących
pomysłów i marzeń, sytuacji w której się obecnie znajdujemy czy wydarzeń społecznych. Z debaty wyłaniają
się przeróżne potrzeby, które następnie przekształcamy w pomysły na projekty, a te w dalszej
kolejności są opracowywane przez kadrę w taki sposób, aby w każdym projekcie pojawiły się zagadnienia
z kilku obszarów wiedzy. Projekt ciało mógłby przykładowo obejmować wówczas takie mini - projekty, jak:
budowa i funkcjonowanie (biologia, chemia, matematyka, fizyka), kanony piękna (historia, literatura,
malarstwo, rzeźba itd), sport (od Olimpiady greckiej po dzisiejsze dyscypliny i rekordy – historia,
matematyka, prawa fizyki), zdrowie i higiena (biologia, medycyna) czy niepełnosprawność (wykluczenie
społeczne, historia, medycyna, prawo).
Załącznik nr 1 do Statutu ASP Jaskółka
Koncepcja Autorskiej Szkoły Podstawowej JASKÓŁKA – 10.05.2016
Propozycje projektów oraz sposobów ich realizacji wychodzą zarówno od nauczycieli jak i od
uczniów. W semestrze staramy się realizować kilka projektów, w cyklach mniej więcej miesięcznych. Projekty
prowadzone są przez dzieci z pomocą opiekunów – nie odwrotnie - od omówienia celów projektu
poprzez podział ról, harmonogram prac, zadania do wykonania, ustalenie sposobu dokumentacji do
podsumowania - zazwyczaj formy sztuki: może to być kronika, książka, konferencja naukowa z zaproszonymi
gośćmi, przedstawienie teatralne, koncert, rzeźba, wystawa zdjęć, grafika komputerowa itd.
Ważną rolę w uczeniu się odgrywa tutoring. Dzieci wybierają sobie opiekunów – tutorów,
z którymi opracowują mniej lub bardziej szczegółowy indywidualny plan rozwoju, uwzględniający
potrzeby i zainteresowania dziecka. Po ustalonym czasie następuje weryfikacja tych założeń, na zasadzie
samooceny: co zostało zrealizowane, co nie – i dlaczego, co się zmieniło w obszarze oczekiwań, jakie można
wyciągnąć z tego wnioski, co ciekawego się zdarzyło, jakie okoliczności wpłynęły na takie, a nie inne
otrzymane rezultaty, co dziecko najlepiej zapamiętało, czego się nauczyło.
Tutor jest również osobą bliską dziecku, będącą towarzyszem jego codzienności i nierzadko
wysłuchującą bardzo osobistych zwierzeń. To osoba, której dziecko w pełni ufa, z którą lubi współpracować
i z którą jest związane emocjonalnie; to dwustronnie działająca relacja oparta na akceptacji i zaufaniu
do siebie nawzajem.
3.
SYLWETKA ABSOLWENTA
Najcenniejsze wartości, jakie według nas można w sobie za młodu wykształcić, to wiara we własne
siły, samodzielność, wrażliwość, niezależność, pogoda ducha, otwarty umysł.
Kompetencjami nie do przecenienia są umiejętność życia w społeczeństwie, w interakcji
z drugim człowiekiem, oraz umiejętność uczenia się przez całe życie. Chcielibyśmy, aby absolwenci naszej
szkoły byli ludźmi szczęśliwymi, aby potrafili odnaleźć swoje miejsce w świecie i podążać za tym, co dla nich
ważne, w pełni przy tym opierając się na wyznawanych wartościach oraz korzystając z nabytych umiejętności.
Załącznik nr 1 do Statutu ASP Jaskółka
Koncepcja Autorskiej Szkoły Podstawowej JASKÓŁKA – 10.05.2016
4.





5.
ORGANIZACJA SZKOŁY
Szkoła działa zgodnie z kalendarzem roku szkolnego opracowanym przez MEN.
Godziny otwarcia szkoły to 7.30 – 17.00, przy czym zajęcia stricte dydaktyczne odbywają się zazwyczaj w
godzinach 10.00 – 14.00.
Stałe punkty dnia to śniadanie (w godzinach 8.00 – 9.00), poranne spotkanie (9.30), oraz wspólny obiad
około godziny 14.00.
Obecność w szkole w godzinach 9.30 – 14.00 jest obowiązkowa.
Jeden dzień w tygodniu przeznaczamy na wyjścia/ zajęcia typowo artystyczne/ wycieczki/ przyjmowanie
gości/ zajęcia teatralne/ pracę własną/ gry planszowe/ czas do zagospodarowania według własnych
potrzeb itp.
INFORMACJE DODATKOWE
Współpracujemy z Instytutem Tutoringu Szkolnego, Autorskimi Liceami Artystycznymi
i Akademickimi, Studium Dizajnu i Fotografii ABRYS.
Korzystamy z udostępnianych nam przez wyżej wymienione szkoły sal warsztatowych – a jest ich
sporo: sale komputerowe, sale: teatralna, muzyczna, fotograficzna, rzeźby i ceramiki (jest piec do wypalania
ceramiki), projektowania graficznego, malarstwa i rysunku, wizażu i charakteryzacji; jest też możliwość
organizowania różnego typu zajęć plastycznych, na przykład czerpania papieru, czy profesjonalnego
przygotowania książek (od pomysłu, przez projekt, do wykonania) przy użyciu narzędzi introligatorskich.
Do naszej dyspozycji pozostaje również sala gimnastyczna.
Organizujemy lub współorganizujemy wiele imprez społecznych i kulturalnych – spotkania
autorskie, koncerty, wernisaże, wieczory czytelnicze czy przedstawienia teatralne.
6.














KLUCZOWE POJĘCIA:
wzajemny szacunek
samorządność
współodpowiedzialność
tutoring
życzliwa przestrzeń do rozwoju
brak presji
dwujęzyczność
brak ocen i zadań domowych
społeczność dorosłych i dzieci
samodzielność
grupy mieszane wiekowo
współpraca dzieci – kadra – rodzice
podejście projektowe, nie przedmiotowe
wrażliwość na kulturę i sztukę
Załącznik nr 1 do Statutu ASP Jaskółka
Koncepcja Autorskiej Szkoły Podstawowej JASKÓŁKA – 10.05.2016
Kim jesteśmy:
Każde z nas jest rodzicem dwójki dzieci – myśl o Ich edukacji doprowadziła nas do pomysłu na
stworzenie autorskiej szkoły podstawowej.
Zawodowo, z racji zdobytego we wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych wykształcenia, Magda i Mieszko
zajmują się projektowaniem grafiki użytkowej, jednak zasadnicza część ich pracy w ostatnich latach to
praca dydaktyczna w Autorskich Liceach Artystycznych i Akademickich „ALA”we Wrocławiu, oraz w
Autorskim Studium Dizajnu i Fotografii Abrys. Aktualnie Magda uczy w liceum ALA, a Mieszko jest
dyrektorem studium Abrys oraz prezesem zarządu Towarzystwa Edukacji Otwartej, które jest dla liceum
ALA i studium ABRYS organem prowadzącym.
Kasia jest współzałożycielką pierwszych dwóch wrocławskich szkół demokratycznych oraz prezeską
Fundacji Swoją Drogą - organu prowadzącego Wolnej Szkoły Stacja Brochów, w której była również
dyrektorką. Z wykształcenia anglistka - uczyła w szkołach podstawowych, ma za soba wiele lat kursów dla
dorosłych, kilka lat pracowała również jako lektor we wrocławskiej, nieistniejącej już DWSSP Asesor.
Załącznik nr 1 do Statutu ASP Jaskółka