Profilaktyka zachowań problemowych dzieci i młodzieży.
Transkrypt
Profilaktyka zachowań problemowych dzieci i młodzieży.
Company Logo Profilaktyka zachowań problemowych dzieci i młodzieży Opracowała: mgr Małgorzata Pawlik Plan szkolenia 1. Zabawy integrujące grupę, zapoznanie się uczestników, sprawy organizacyjne( czas trwania, przerwy, materiały), cele szkolenia. 2. Profilaktyka zachowań problemowych dzieci i młodzieży- prezentacja multimedialna/wykład cz.1 3. Praca w grupach- uczestnicy dokonają charakterystyki zachowań problemowych dzieci i młodzieży- określą zadania profilaktyki pierwszorzędowej i drugorzędowej. 4.Jakie są relacje między wychowaniem a profilaktyką w szkole?- prezentacja multimedialna/wykład cz.2 5. Praca w grupach- uczestnicy opracują ankiety diagnostyczne dotyczące rozpoznania potrzeb i problemów społeczności szkolnej ( dla ucznia, nauczycieli, rodziców). Logo 6. Jaka jest procedura konstruowania szkolnego programu profilaktyki? - prezentacja multimedialna/wykład cz.3 7. Praca w grupach- uczestnicy opracują: • szczegółowy plan działań profilaktycznych w wybranym obszarze. • fragment szkolnego programu profilaktycznego w wybranym obszarze; • ankiety ewaluacyjne dotyczące realizacji zadań w wybranym obszarze. • dokonają analizy wybranych programów profilaktyki szkolnej w oparciu o procedury oceny SPP opr. Z. Gasia Logo PROFILAKTYKA • to proces, który wspiera człowieka w prawidłowym rozwoju i zdrowym życiu, przez zapewnie pomocy potrzebnej mu w konfrontacji ze złożonymi, stresującymi warunkami życia, a w efekcie umożliwienie mu osiągania subiektywnie satysfakcjonującego, społecznie akceptowanego, bogatego życia. / definicja: Z. B GAŚ/ Logo Działania zapobiegawcze muszą uwzględniać jednocześnie trzy obszary: •1. Wspomaganie dziecka lub nastolatka w konstruktywnym radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu. Logo Działania zapobiegawcze muszą uwzględniać jednocześnie trzy obszary: •2. Ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka, które zaburzają prawidłowy rozwój i dezorganizują zdrowy styl życia. Logo Działania zapobiegawcze muszą uwzględniać jednocześnie trzy obszary: •3.Inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu. Logo •Wszelkie działania profilaktyczne, niezależnie od swej specyfiki, posiadają wspólne zadania, wśród których warto wskazać 10 podstawowych: Logo • 1. Rozpowszechnianie prawdziwych i rzetelnych informacji o zjawisku, którego profilaktyka dotyczy. • 2.Kształtowanie świadomych wzorców konsumpcyjnych. Logo 3. Kształtowanie umiejętności intrapersonalnych, a w szczególności: samoświadomości, samooceny i samodyscypliny. • 4. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych, a w szczególności: empatii, współdziałania, komunikowania się oraz rozwiązywania konfliktów. Logo 5. Rozwijanie umiejętności podejmowania decyzji oraz rozwiązywania problemów. 6.Rozwijanie związków z grupą społeczną i poczucia odpowiedzialności za grupę, do której jednostka przynależy. Logo • 7.Rozwijanie dojrzałej odpowiedzialności, jako właściwego wzorca ról do naśladowania przez innych. • 8.Rozwijanie środowiska rodzinnego, rówieśniczego, społecznego i środowiska pracy, które podnosiłyby jakość życia wszystkich jego członków. Logo • 7.Rozwijanie dojrzałej odpowiedzialności, jako właściwego wzorca ról do naśladowania przez innych. • 8.Rozwijanie środowiska rodzinnego, rówieśniczego, społecznego i środowiska pracy, które podnosiłyby jakość życia wszystkich jego członków. Logo 9.Kształtowanie reguł prawnych i publicznych w taki sposób, aby były zgodne z ludzkimi potrzebami i wspierały konstruktywny rozwój i pozytywny styl życia. 10. Umożliwianie wczesnego rozpoznawania, diagnozowania zagrożeń oraz rozwijania strategii przeciwdziałania bazujących na znajomości przyczyn zachowań dysfunkcjonalnych Logo •Zapobieganie dysfunkcjom może być realizowane na trzech poziomach: Logo Profilaktyka pierwszorzędowa: To działania mające na celu: • z jednej strony promocję zdrowia i przedłużanie życia człowieka, • zaś z drugiej- zapobieganie pojawianiu się problemów związanych z dysfunkcyjnym stylem życia. Logo Profilaktyka drugorzędowa: To działania mające na celu: Ujawnianie osób przejawiających pierwsze objawy zaburzeń oraz pomaganie im w zrozumieniu istoty problemów i wycofanie się z dysfunkcji. Logo Profilaktyka trzeciorzędowa: To działania mające na celu: z jednej strony – przeciwdziałanie nawrotowi zaburzeń, zaś z drugiej- umożliwienie takiej osobie powrotu do społeczeństwa oraz prowadzenia w nim satysfakcjonującego i społecznie akceptowanego trybu życia. Logo Porównanie poziomów profilaktyki: PODOBIEŃSTWA: Logo NA KAŻDYM POZIOMIE PROFILAKTYKI MAMY DO CZYNIENIA Z: 1.Promowaniem zdrowia i dobrego samopoczucia. 2. Redukowaniem liczby przypadków osób dysfunkcjonalnych w ogólnej populacji. 3.Redukowaniem zachorowalności i śmiertelności związanych z dysfunkcjonalnym stylem życia. 4. Obniżaniem prawdopodobieństwa długoterminowej niezdolności do prowadzenia społecznie akceptowanego stylu życia. Logo Porównanie poziomów profilaktyki: RÓŻNICE: Logo Ryzyko uzależnienia: • W przypadku profilaktyki pierwszorzędowejminimalne do niskiego; • W przypadku profilaktyki drugorzędowejwysokie ale nie krytyczne; • W przypadku profilaktyki trzeciorzędowejbardzo wysokie, krytyczne. Logo Odwracalność przejawów dysfunkcyjności: • W okresie profilaktyki pierwszorzędowejwysoka(50-100%); • W przypadku profilaktyki drugorzędowejśrednia(25-50%); • W przypadku profilaktyki trzeciorzędowejniska lub bardzo niska(0-25%). Logo Prawdopodobieństwo wyłamania się z programu: • W przypadku profilaktyki pierwszorzędowejniskie(chociaż możliwe); • W przypadku profilaktyki drugorzędowejumiarkowane(prawdopodobne); • W przypadku profilaktyki trzeciorzędowejwysokie i realne. Logo Populacja: • Objęta działaniami profilaktyki pierwszorzędowej nie ma charakteru klinicznego; • W przypadku profilaktyki drugorzędowejma charakter przedkliniczny i może już posiadać diagnozę kliniczną; • W przypadku profilaktyki trzeciorzędowejpopulacja w pełni kliniczna, dokładnie zdiagnozowana. Logo Zdolność uczenia się: • Osób objętych działaniami profilaktyki pierwszorzędowej: wysoka; • W przypadku profilaktyki drugorzędowejumiarkowana; • W przypadku profilaktyki trzeciorzędowej- niska. Logo Cele: • Strategii pierwszorzędowych to przede wszystkim wzrost kompetencji i umiejętności przeciwstawiania się negatywnym wpływom; • W przypadku strategii drugorzędowych dąży się do obniżenia poziomu stresu i osunięcia niebezpieczeństwa kryzysu; • W przypadku strategii trzeciorzędowych dąży się przede wszystkim do przywrócenia minimum funkcjonalności. Logo Rodzaj uczestnictwa w programie: • W przypadku profilaktyki pierwszorzędowejuczestnictwo w pełni dobrowolne ( zakres wyboru różny); • W przypadku profilaktyki drugorzędowejuczestnictwo ma charakter obligatoryjny (mniejszy zakres wyboru); • W przypadku profilaktyki trzeciorzędowejuczestnictwo wymuszone( brak wyboru). Logo Koszty: • Ponoszone w związku z działaniami pierwszorzędowymi-są zasadniczo bardzo niskie. • W przypadku profilaktyki drugorzędowejwymagają znacznych nakładów( ale jeszcze umiarkowanych); • W przypadku profilaktyki trzeciorzędowej-bardzo wysokie. Logo Skuteczność: • Oddziaływań pierwszorzędowych-jest wysoka; • W przypadku oddziaływań drugorzędowychjest zróżnicowana; • W przypadku profilaktyki trzeciorzędowejjest mało skuteczna. Logo Osoby prowadzące: • profilaktykę pierwszorzędową to w dużej mierze wolontariusze, paraprofesjonaliści, uczniowie, studenci; • profilaktykę drugorzędową to profesjonaliści chociaż poziom ich sprawności zawodowej jest zróżnicowany; • programy trzeciorzędowe wymagają wysokiego profesjonalizmu od osób prowadzących. Logo Rodzaj interwencji: • W przypadku profilaktyki pierwszorzędowejgłównie działania ogólnie wzmacniające, wzbogacające rozwój i styl życia; • W przypadku profilaktyki drugorzędowejoddziaływania są bardziej specyficzne ( często stosuje się warsztaty rozwijające poszczególne umiejętności radzenia sobie z sobą i życiem) • W przypadku profilaktyki trzeciorzędowejdziałania są wysoce specyficzne-terapia Logo Specyfika działań profilaktycznych: • Na poziomie profilaktyki pierwszorzędowejjest niska( działania są wysoce ogólne); • Na poziomie drugorzędowymspecyfika jest umiarkowana(pojawiają się działania zindywidualizowane); • W przypadku profilaktyki trzeciorzędowejSpecyfika jest wysoka. Logo Na każdym z poziomu profilaktyki zachowań problemowych dzieci i młodzieży, specjaliści mają do dyspozycji różnorodne strategie profilaktyczne Logo Programy informacyjne: • Głównym ich celem jest dostarczanie adekwatnych, prawdziwych i aktualnych informacji o istniejących zagrożeniach i możliwościach zabezpieczania się przed nimi. • Obejmują takie działania, jak: właściwe wykorzystanie środków masowej informacji, ulotki, broszury, plakaty, wykłady czy seminaria, przeznaczone dla dzieci w różnym wieku, młodzieży oraz dorosłych pełniących różne role społeczne. Logo Programy edukacyjne: • Opierają się na założeniu, że ludzie w swoim działaniu koncentrują się na zaspokajaniu swoich podstawowych potrzeb takich jak: potrzeba bezpieczeństwa, przynależności czy potrzeba poczucia własnej tożsamości. • Obejmują działania uczące i rozwijające takie umiejętności jak: podejmowanie decyzji, radzenie sobie ze stresem, rozwiązywanie problemów, porozumiewanie się interpersonalne czy aktywizowanie działań ukierunkowanych Logo na cel. Programy działań alternatywnych: • Opierają się na założeniu, że ograniczanie dysfunkcjonalności może się również dokonywać w drodze uczestnictwa dzieci i młodzieży w takich działaniach , które wzmagają pozytywną świadomość siebie i innych oraz oferują możliwość osiągania zadowolenia i pozytywnych wzmocnień bez konieczności sięgania po zachowania problemowe. Programy te oferują pozytywne alternatywy wobec dysfunkcji przez stymulowanie działalności społecznej. Logo Programy interwencyjne: • Pomagają osobom dysfunkcjonalnym w identyfikowaniu swoich problemów i poszukiwaniu możliwości ich rozwiązywania. Interwencja obejmuje towarzyszenie ludziom i wspieranie ich w krytycznych okresach ich życia. Podstawowe techniki interwencji to: poradnictwo indywidualne i rodzinne, telefon zaufania czy sesje konfrontacyjne. Logo Programy zmian środowiskowych: Zazwyczaj ukierunkowane są na całą lokalną społeczność. W ich ramach najczęściej stosuje się: zmiany przepisów prawnych, zmiany rozporządzeń lokalnych i instytucjonalnych, ograniczanie dostępności i dystrybucji środków odurzających, ograniczanie ich reklamy, a także redukowanie potencjalnych negatywnych skutków angażowania się w zachowania dysfunkcyjne i dewiacyjne. Logo Zmiany przepisów społecznych: Nakierowane są na identyfikację i zmienianie tych czynników środowiska społecznego i fizycznego, które sprzyjają zachowaniom dysfunkcjonalnym ( czyli eliminowanie czynników ryzyka i wprowadzanie czynników chroniących). Strategie zmiany środowiskowej często są łączone z działaniami edukacyjnymi. Logo