Nowoczesna edukacja - Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Transkrypt
Nowoczesna edukacja - Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
2010-05-28 Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Nowoczesna edukacja Jacek Górnikiewicz Uniwersytet w Białymstoku 27 maja 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Nowoczesna edukacja – dwie perspektywy nauczycielskie 1 2010-05-28 Nowe trendy w cyfrowym wspomaganiu edukacji – perspektywa cyfrowego imigranta wg Lechosława Hojnackiego KWESTIE WARTE UWZGLĘDNIENIA • Przekazywanie informacji • Eksponowanie i konstruowanie wiedzy • Szkoła jedna - różnych pokoleń • Przeobrażenia mediów • Przeobrażenia społeczne za sprawa nowych mediów • Przeobrażony świat kultury • O nową edukację dla nowych pokoleń w starej szkole 2 2010-05-28 Przekazywanie informacji - inne • Przekaz informacji, zawiadywanie nią – inne sposoby, inna możliwości, inna świadomość • Koniec epoki Gutenberga? / c. b. d. o. • Od tekstów do multimediów • Od drukowanych materiałów do wirtualnych plików (pdf) • Konwergencja mediów w jednej mega/Sieci Przekazywanie informacji / wiedzy • Młody człowiek a wirtualne społeczności • Uczeń i koleżanki/koledzy w murach swojej szkoły oraz w sieciowych sesjach • W stronę personalizacji / indywidualizacji tworzenia produktów na miarę dzieł • Wspólna twórczość uczniów i nauczycieli • Zasadność jednostronnie zdeterminowanego przekazu uczniowie > nauczyciele 3 2010-05-28 Szkoła jedna - różnych pokoleń • Pokolenie Y – młodzi ludzie epoki cyfrowej, od urodzenia z PC, regularnie przemiennie w świecie fizycznym oraz wirtualnym • Pokoleń dwu słabe przystawania do siebie – cyfrowych tubylców i cyfrowych imigrantów • Inwersja pedagogiczna • --------------------------------------------------• Stan ważności XIX-wiecznego modelu szkoły. Jaki jest? Jaki będzie? Mega-sieć mediów lat 2010+ • Sieć: globalna, powszechna, szerokopasmowa, multimedialna • Komunikacja w Sieci: każdego z każdym, skądkolwiek-wszędzie, kiedykolwiek-zawsze • Środki komunikacji w Sieci: telefonia (mobilna w Internecie, komunikatory, VOIP); telewizja (media strumieniowe, satelitarna, VOD), książka (e-book, a-book) 4 2010-05-28 Sieć komórek… • Komórki – stan 30-letniej dorosłości (od 1973, Motorola pionierem) • W obrębie globu 4 miliardów sztuk – i szybko rośnie • Używa jej około 60% Ziemian • Najpowszechniejsze medium komunikacyjne w dziejach ludzkości • W Polsce 1,2 komórki na osobę Cyfrowe zapiski czytać, ale i pisać • Polacy spędzają w Internecie ponad 10 razy więcej niż na lekturze książek • Jest to czas nie tylko intensywnego czytania, ale i pisania☺ • …inaczej niż podczas czytania książek, czasopism itp. • ----------------------------------------• W 2008 roku Polacy wysłali 46 miliardów SMS 5 2010-05-28 Akronimy pomocne w emocjonalnym komunikowaniu się przez Internet • • • • • • • • • • AAMOF / a matter o fact AFK / away from keyb. A/S/S/C / age/sex/check BAC / by another chance BBL / be back later BFN / bye for now <BG> / :-)) big grin BRB / be right back BTW / by the way DH /Dear Husband • FAAK / falling asleep at k • F2F / face to face • FYI / for your information • <G> / grin • GTMA / great minds think alike • ISO / in search on • ITA / I totally agree • J/K / just kidding • LSHMSH / laughing so hard my side hurtsg Akronimy pomocne w emocjonalnym komunikowaniu się przez Internet • LTNS / long time no see • MYOB / mind your own business • NRN / no reply necessary • OIC / oh! I see! • OTON / on another hand... • POV / point of view • ROTFL / rolling on the floor laughing • ROTFLMAO / rolling on the floor laughing my ass off • WPYS / who pulled your string? • WTG / way to go • TTFN / ta-ta for you • TTYL / talk to you later • WB / write back • WBS / write back soon • ..._... / save our souls • SS /so sorry 6 2010-05-28 Krótki kurs flirtowania :-) w Internecie ;-) wg S. Lagin & B. Lagowski / obie kobiety :-( • • • • • • • • • • • :-< zaskoczony :-o zaskoczony :-O naprawdę :-D śmieję się :-/ zażenowany :-8 gada za dużo :-< cięty język :-, głupi uśmiech :-# cenzura :-x tajemnica :-i popalam • • • • • • • • • • <:-o dureń @:-) mam kręcone włosy B-) noszę okulary :-B mam nadwagę @->->- róża :-* całus :-x pocałunek następny (\o/) anioł P-) pirat }:> diabeł Informacja drukiem- spadek popytu • Biblioteka Narodowa- Polacy coraz mniej czytają, zwłaszcza młodzież • Stefan Chwin (Max Lars), powieściopisarz, filolog, prof. UG w 2009: młodzież nienawidzi siedzenia długo w bezruchu w jednym miejscu – cywilizacja człowieka w ruchu • Gazeta Wyborcza = 10,17% spadek sprzedaży obecnego nakładu 7 2010-05-28 Kres świata papieru? • Dramatycznie rośnie liczna komórek i komputerów w Sieci • Dramatycznie rozrastają się zasoby WWW • 1,5 miliarda ludzi komunikuj się ze sobą przez Internet • 60% ludzi (ok. 4 miliardy) komunikuje się ze sobą przez komórkę • Szybko spada czytelnictwo książek i gazet • Spada nakład i liczba gazet Multimedia?.. • Dziś powszechnie respektowane po stronie oferowanych usług i produktów: tekst + obraz, oraz głos • Inne zmysły brane pod uwagę: dotyk, kierunek, położenie, poczucie równowagi • Wprowadzane: trójwymiarowość, rozszerzona rzeczywistość • -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- • Uwaga: do pięciu zmysłów od 2000+ lat powtarzanych za Arystotelesem można dopisać drugie tyle… 8 2010-05-28 Zmysły inne, mało popularne w potoczności • • • • • • • Nocycepcja odczuwanie bólu Zmysł równowagi Propriocepcja położenie ciała Poczucie czasu Termorecepcja odczuwanie ciepła/zimna Magnetorecepcja zmysł orientacji szczątkowo Zmysły wewnętrzne zapewniają krztuszenie się wymioty, zmianę oddechu, wypróżnienie się itp. 9 2010-05-28 Świat multimediów – w przemianach W co wchodzą młodzi cyfrowi tubylcy: • Blog / blogosfera kilka lat temu symbolem Internetu społecznego • Web 2.0 • Twitter • BLIP W co zwolna wchodzą cyfrowi imigranci: E-poczta Tablice interaktywne LMS (Bardzo Lubię Informować Przyjaciół)[1] to serwis społecznościowy, wzorowany na amerykańskim Twitterze, łączący prowadzenie mikrobloga z komunikowaniem się w kręgu znajomych. Założony w maju 2007 w Warszawie, przez Marcina Jagodzińskiego i Zbigniewa Sobieckiego, 11 czerwca 2007 Blip został przejęty przez spółkę Gadu-Gadu S.A Blip pozwala na równoczesne prowadzenie mikrobloga, czat z innymi oraz nawiązywanie nowych znajomości. Użytkownicy mogą dzielić się krótkimi (do 160 znaków) informacjami, dołączając lub wysyłając zdjęcia, wideo (m. in. z YouTube), dźwiękowe, za pośrednictwem komputera lub telefonu komórkowego. Można wysyłać także wiadomości publiczne (poprzedzone znakiem ">") oraz prywatne (poprzedzone znakami ">>" 10 2010-05-28 Świat cyfrowych tubylców a szkoła • W świecie dorosłego pokolenia Y połowa mieszkańców będzie miała wykształcenie wyższe • Połowa zatrudnionych będzie w sektorze wiedzy: przysparzania jej, adaptowania, wykorzystania i przekazywania • Wszyscy ludzie będą korygować wiedzę przez całe życie (LLLP), z użyciem taniego i powszechnego Internetu Z prezentacji L. Hojnackiego, Nowe tredny w edukacji, 2009 11 2010-05-28 Z prezentacji L. Hojnackiego, Nowe tredny w edukacji, 2009 ‘Internetowa powódź po cichu zalewa szkołę’ • A szkoła? To muzeum kredy i gąbki. Szkoła udaje, że Internet nie istnieje. • Niektórzy nauczyciele nie mają nawet adresu pocztowego. Ja też jestem digital imigrant. • Uczniowie żyją w awatarze. Potem wyrywają się z tego awatara i przychodzą do szkoły. I co na nich czeka? • Ja – nauczyciel z kredą przy tablicy. Bo pracuję w muzeum kredowego Realu. • Jak ja mam im z tą kredą kaganek oświaty ponieść? - nauczyciel biologii z Leszna Grzegorz Lorek Aleksandra Pezda, Koniec epoki kredy GW, 2010-05-17, 12 2010-05-28 Świat cyfrowych tubylców a świat przyszłej szkoły Szkoła tradycyjna: • nauczyciele są od nauczania i pouczania • kolektywizacja uczenia się • Inteligencja indywidualna Szkoła nowa: • nauczyciele razem z uczniami wspólne uczenie się • hiperindywidualizacja uczenia się • inteligencja kolektywna Świat cyfrowych tubylców – okazje w nim dla cyfrowych imigrantów • przez rekomendowane miejsca w Sieci grupy dyskusyjne, strony WWW itp. • przez osobiście przygotowane zasoby składowane w różnych miejscach Sieci • przez popularne komunikatory • Przez współudział w używaniu tablic interaktywnych w klasie • Przez sieciowe platformy LMS (Learning Management Systems) 13 2010-05-28 14 2010-05-28 Świat cyfrowych tubylców: 9 zasad W wyborze Ireny pracy z nimi w szkole (1-5) Adamek • jednoczesnego wykorzystania tekstu i obrazu (Multimedia) = jak w filmie • sąsiedztwa przestrzennego (Spatial Contiquity) = obok siebie • sąsiedztwa czasowego (Temporal Contiquity) = prezentacja symultaniczna, sekwencje obrazów i słów • spójności (Coherency) = eliminacja treściowej ‘waty’ • modalności (Modality) = lepsze obraz + słowa niż obraz + tekst 15 2010-05-28 Uczymy się: • • • • • • 10% z tego, co czytamy 20% z tego, co słyszymy 30% z tego, co widzimy 50% z tego, co widzimy i słyszymy 70% z tego, co mówimy 90% z tego, co mówimy i robimy Za Vernon A. Magnesen, (Dryden, Voss, s. 100) 16 2010-05-28 (Dryden, Voss, s. 120) • • • • • • • • Wiele rodzajów inteligencji, przynajmniej osiem Kinestetyczna = chirurdzy, sportowcy, tancerze Językowa Matematyczno-logiczna Wizualno-przestrzenna = architekci, piloci, malarze, nawigatorzy Muzyczna = kompozytorzy, dyrygenci Przyrodnicza = życie zgodne z naturą = Indianie, ekologowie Interpersonalna = handlarze, negocjatorzy, terapeuci Intrapersonalna = mędrcy, eremici, rycerze Jedi – za Howardem Gardnerem z Uniwersytetu Harvarda Świat cyfrowych tubylców: 9 zasad Ireny pracy z nimi w szkole (6-9) W wyborzeAdamek • różnic indywidualnych (Individual Differences) = jak najlepsze wykorzystanie wiedzy zastanej; im jej więcej, tym prostszy przekaz • bezpośredniej kontroli (Learner Control) = im bardziej złożony przekaz, tym ważniejsza kontrola tempa, animacji itp.. • praktycznego podejścia (Practice) = zadbać o dobrą interakcję; im bardziej złożony przekaz, tym ważniejsza • personalizacji (Personalization) = zadbanie motywację i warunki do samodzielnego uczenia się 17 2010-05-28 Świat jutra cyfrowych tubylców – pospołu uczniów i nauczycieli • Uczeń częściowo korzysta z informacji pozyskanych w szkole (dziś = 50%) • Uczeń samodzielnie tworzy swoje archiwa i portfolio historii osobistego rozwoju • Jest kreatywny i odpowiedzialny • Umie zawiadywać skutecznie pozyskiwaną informacją • Umie działać zespołowo i podejmować decyzje • Nauczyciel jest kreatywny i odpowiedzialny • Umie zawiadywać skutecznie pozyskiwaną informacją • Umie działać zespołowo i podejmować decyzje • Umie uczyć się wespół z uczniami • Jest wrażliwy na ich różnice indywidualne • Wspiera ich osobowe dojrzewanie O miejsce nauczyciela w umaszynowionej edukacji – perspektywa gwarantowania ludzkiego rozwoju wg Cezarego Hendryka 18 2010-05-28 Kwestie warte namysłu • Na co szkole belfer w świecie doskonałych maszyn? • Technopol a edukacja jutra • Dezintermediacja w szkole • Komputer w szkole panem • Komputer jak/o człowiek? • Mowa końcowa na rzecz nauczyciela Na co szkole belfer = wielogłos • Komputer w szkole jako narzędzie (tool), uczeń (totee) i nauczyciel (tutor) wg Roberta Taylora • Człowiek jako cyberantropos – poza wartościami, zakompleksiony byt biol. Chętnie spostrzegający siebie w kategorii sztucznych mózgów, za Henri Lefebvre (1901-1991) • Mózg człowieka najbardziej złożonym obiektem w fizycznym świecie, Gerald M. Endelman, USA, (noblista z 1972 roku, biochemik) 19 2010-05-28 Technopol a edukacja • Technopol – deifikacja techniki w świecie ludzi, Neil Postman, The Principles of Scientific Management z 1911 roku • Ludzkie myślenie skażone subiektywizmem i nieścisłością > a co niewymierne, ma wartości • Kultura szuka uzasadnień i dyrektyw po stronie techniki • Postęp techniki – najwyższe osiągnięcie ludzkości, • ‘remedium na wszystkie zło’ Komputer nauczycielem • W 1920 roku = Drum-Tutor Sidneya Pressey’a, do przysparzania wiedzy na niskim mechanicznym poziomie • Obecnie = brokery e-kursów. Automaty do opracowania + realizacji programów kształcenia na miarę możliwości (technicznych), preferowanego stylu myślenia, temperamentu i oczekiwań • Diagnozowanie ucznia – poprzez kwestionariusze wypełniane przez uczącego się, potem analizowane przez e-brokery 20 2010-05-28 Technopol a edukacja, c.d. • Ekspertów wiary, że ICT i jej wynalazki rokują szkole szybkie wyzbywanie się różnych kłopotów Trzy możliwe obszary wsparcia szkoły: techniczne protezowanie tradycyjnych form i metod nauczania; tworzenie nowego kontekstu dla procesów nauczania/uczenia się; maszyny w roli nauczyciela bezpośredniego kontaktu z uczniem Technopol a edukacja, krytycznie • Udział ICT ograniczany do refleksji nad metodami i środkami dydaktycznymi, a nie nad celami; nad kształtowaniem cech instrumentalnych, a nie kierunkowych • Zredukowanie pedagogiki do perspektywy cybernetycznej; może być uczenie się osobowe i a/personalne • Nauczanie/uczenie się: krótsze, bardziej pragmatyczne, bardziej trwale, tańsze, mniej obciążone działaniem czynników wywołujących skutki uboczne 21 2010-05-28 Dezintermediacja • Na rynku- wykluczenie pośrednika z łańcucha dostaw; skasowanie; pozbycie się go • W komunikacji – wykluczenie lub osłabienie szkodliwego udziału medium/pośrednika między nadawcą a odbiorcą • W szkole wynalazki ICT miałyby osłabiać wadliwe oddziaływanie nauczycieli na uczniów • Nauczyciele – nierzadko barierą między informacją a wiedzą • Derrick de Kerchove: jakieś godziny kontaktu między nauczycielami i uczniami są konieczne Komputer nauczycielem • W 1920 roku = Drum-Tutor Sidneya Pressey’a, do przysparzania wiedzy na niskim mechanicznym poziomie • Obecnie = brokery e-kursów. Automaty do opracowania + realizacji programów kształcenia na miarę możliwości (technicznych), preferowanego stylu myślenia, temperamentu i oczekiwań • W Internecie = platformy LMS zapewniające kompleksowe usługi edukacyjne, komercyjne i darmowe (Open Sources) 22 2010-05-28 Człowiek jak/by maszyna? • XVI w. Gomez Pereira, hiszpański lekarz • XVII w. Kartezjusz (1596-1650); zachowania zwierząt jak aktywność zegarów • XVIII w. Le Mattrie. Człowiek-maszyna (1748) • XX w.; mózg ludzki jak/o superkomputer Zgodnie z wiarą, że procesy poznawcze są tożsame z obliczeniami • XXI w. Daniel Dennet z Tuft University, nawet doświadczenie różniące nas od maszyn jest iluzją; totalitaryzm cybernetyczny Komputer osobą? Jak bardzo jest ‘ludzki’? • Test Alana Turinga z 1950 r, Computing Machinery and Intelligence. Identyfikacja ‘myślącego komputera’ na bazie imitation game • Chiński Pokój Pokój. Johna Searle’a filozofa z USA art.. Minds, Brains and Programs z 1980 r. Mniemać błędnie, że komputer może myśleć w języku chińskim • Twierdzenie Kurta Godla Godla, logika i mat. z Austrii. Umysł ludzki jest wolny od pętli algorytmów, świadomy, o nieskończonej różnorodności myśli • Równanie mediów (media equation). Byron Reeves i Clifford Nass Media i ludzie 23 2010-05-28 Komputer osobą? Równanie mediów • Eksperyment w dwu grupach pracujących z komputerami; osób rozpoznanych jako dominujący i ulegli • Zaprogramowana ‘osobowość’ czynnych komputerów: dominujących i ustępujących • wyrażanie się + pewność swych sadów i decyzji + sytuowanie się wobec osoby partnera przed/po + imiona różne (Max vs Linus) • Ludzka lepsza ocena komputerów przy zgodności profilów osobowości, przypisywanie maszynom ludzkich cech Uwagi końcowe • Komputer w szkole zapewnią znacznie tańsze kształcenie (wg School’s Out Lewisa Perelmana) • Komputery zapewnią szybsze uczenie się • Wszystko zależy od celu – czasem lepszy samolot, czasem parowiec • Być może rejs statkiem zapewnią sobie tylko najbogatsi i może najlepiej rokujący • Nauczyciel już nie jako źródło wiedzy, a jako przewodnik po świecie wartości 24 2010-05-28 Uwagi końcowe, c. d. • Nauczyciel w szkole: doradca, opiekun, innowator, animator, moderator, moralista, etyk, badacz, pionier, kreator itd.. • Nauczyciel w szkole – funkcje kiedyś ważne nie do ogarnięcia obecnie, podobnie jak mało przenikliwa jest obecnie przyszłość • Pytanie o trzy programy multimedialne, multimedialne które zainspirowały do rozwoju osobistego, oraz o trzech nauczycieli mających taki wpływ na nasze życie? (Clifford Stoll) 25 2010-05-28 Uwagi końcowe - nauczyciel nie do obejścia • Dialog ucznia z komputerem nadużyciem – brak interakcji związanej z autentycznym spotkaniem dwu umysłów świadomych siebie i partnera, oraz wobec siebie wielorako zaangażowanych • Specyficzne cechy ludzkiego umysłu – poza możliwościami maszyny: wolna wola, sumienie, miłość, empatia, współczucie i litość, intuicja, itd.. • Ludzkich umysłów wyjątkowe: odwaga vs strach, miłość vs nienawiść, radość vs smutek • i bodaj kilkaset innych Uwagi końcowe – czy maszyny będzie kiedyś na to stać? Ludzkich umysłów grawitowanie ku przestrzeni transcedentalnej życia: • Cnoty jasne ‘anielskie’: pobożność, bojaźń Boża, cnotliwość, skromność, wiara, nadzieja, miłość (jak u św. Pawła), wierność, cierpliwość, wyrozumiałość, wyrzeczenia, altruizm • Cnoty mroczne ‘demoniczne’: pycha, zazdrość, żądza, kłamliwość, mściwość • Cokolwiek jeszcze z ludzkich cech: depresja, skłonności samobójcze, rozpacz, wstyd, poczucie winy 26 2010-05-28 Idea edukacji nowoczesnej a stan wiedzy o ludziach i ich świecie + stan używania tej wiedzy w szkole Ja i świat mego życia Ciało Przyroda mózg Pole psych. Psychika Jednostka Twórca Dusza umysł Inni ludzie uczeń Kultura l/user Świat duchowy święty …wiele można zmienić na lepsze, a niekoniecznie ICT jest remedium; wiele szans zapewnia sam człowiek: - jego ciało, rozum i serce Ja i świat mego życia Ciało Przyroda mózg Pole psych. Inni ludzie Kultura Świat duchowy Psychika Jednostka Twórca Dusza umysł uczeń l/user święty 27 2010-05-28 Literatura • Dryden G., Voss J., Rewolucja w uczeniu, Warszawa 2003 • Garfinkel S., Database Nation. The Death of Privacy in the 21th Century, Sebastopol 2001 • Hendryk C., O próbie uwolnienia edukacji od nauczyciela, [w:] E. Perzycka (red.), Pedagogika informacyjna – przestrzenie edukacji medialnej, Szczecin 2009, s. 131-140 • Hojnacki L., Nowe trendy w cyfrowym wspomaganiu edukacji, 2009, prezentacja w pdf • Rabin S., Lagowski B., Flirt w Internecie, Warszawa 2001 • Rylke H., Pokolenie zmian – czego boją się dorośli?, Warszawa 1999 • Siemieniecki B., Technologia informacyjna w polskiej szkole – stan i zadania, Toruń 2003 Dziękuję za łaskawą uwagę, na inne uwagi ;;-) chętnie odpowiem pod adresem: [email protected] http://fakty.interia.pl/prasa_przewodnik_katolicki/news/co-powie-ryba,1342331 28