Ecco homo... – współczesna refleksja na temat różnych postaw

Temat:
Ecco homo... – współczesna refleksja na temat różnych postaw
człowieka wobec zła na podstawie filmu Krzysztofa Krauzego pt: Dług.
Opracowanie: Justyna Hełminiak
Etap edukacyjny: liceum
Przedmiot: j. polski
Czas: 2 jednostki lekcyjne
Cel główny:
Lekcja ma na celu uświadomić młodym ludziom, jak wiele różnych zagrożeń czyha na nich w życiu.
Ma za zadanie ukazać różne postawy wobec zła. Ważne jest to, aby uczniowie wiedzieli, że oglądane
losy bohaterów są autentyczne.
Cele szczegółowe:
Uczeń potrafi:
• analizuje problemy natury moralnej
• dostrzega jak film może wpływać na życie i jak życie wpływa na film
• zastanawia się nad zmiennością ról, w którą „wchodzi” człowiek zmuszony do podobnych
działań jak przestępcy
• podejmuje samodzielną pracę badawczą
Metody pracy:
• drama
• praca w grupach
• linia czasu
• sąd
Środki dydaktyczne:
•
•
scena do analizy ze strony www.filmotekaszkolna.pl
strona internetowa www.filmotekaszkolna.pl tu zakładka: w sieci
Uwagi dotyczące lekcji:
Lekcja jest kontynuacją poprzednich zajęć, dlatego można zminimalizować część wprowadzającą do
dwóch, trzech zdań na temat istoty człowieka. Zadaniem uczniów jest wejście w rolę danego bohatera
tak, aby uzmysłowić sobie motywy ich działań.
www.filmotekaszkolna.pl
1
Przebieg zajęć:
1.CZĘŚĆ WPROWADZAJĄCA:
Nauczyciel rozpoczyna zajęcia od wskazania podstawowego problemu: kondycji człowieka w świecie
oraz różnych postaw ludzi wobec zła. Zaprasza do wspólnych rozważań w oparciu o film Krzysztofa
Krauze.
2.CZĘŚĆ ROZWIJAJĄCA:
A. Gromadzenie informacji. Rozwiązywanie problemów
I.
Uczniowie zostają podzieleni na 6 grup. Nauczyciel podchodzi do każdej z grup i prosi
o wylosowanie karteczek z imionami bohaterów, rozdaje również karty z pytaniami.
Uczniowie podczas oglądania fragmentu filmu, mają za zadanie „wejść w rolę”, stać się na
chwilę bohaterem filmu, zastanowić się, co czują i dlaczego postępują tak, a nie inaczej.
Każda z osób w grupie, zgodne z wylosowaną karteczką, wchodzi w rolę danej postaci, a więc
ogląda fragment filmu z pozycji , np.: Gerarda, Martczaka, żony Martczaka, Stefana, Adama,
ochroniarza oraz odpowiada na pytania:
Karta pracy nr 1
1. Podczas oglądania fragmentu filmu zwróć uwagę na wylosowaną przez siebie postać.
2. Wypisz cechy charakteru oraz określ postawę bohatera
3. Odpowiedź na pytania:
Kim jestem?
Co czuję?
Co robię?
Dlaczego to robię?
Co chcę osiągnąć?
Co chcę zmienić?
Czas pracy: 10 min
Nauczyciel prosi o zaprezentowanie kilku osób z różnych grup. Dzięki temu ćwiczeniu uczniowie zdają
sobie sprawę z motywów działań bohaterów, charakteryzują ich postawy, uogólniają pewne
zachowania. (5 min)
II Po prezentacji uczniów nauczyciel rozdaje kolejne koperty z poleceniami oraz materiałami
dodatkowymi. Uczniowie pracują w tych samych grupach.
Karta pracy – grupa I
Bohaterem, którego losy macie przedstawić jest Adam. Przed sobą macie linie czasu (załącznik nr
1), na której musicie umieścić wszystkie paski z koperty (załącznik nr 2).
Wybierzcie lidera, który będzie prezentował klasie losy bohatera. Możecie zacząć prezentacje od
słów: Mam na imię Adam. Trzy miesiące temu wydawało się, że miałem wszystko. Chciałem
rozkręcić z kolegą swój biznes, ale nie otrzymaliśmy poręczenia finansowego. i wtedy właśnie, od
przypadkowego spotkani Stefana z Gerardem,
moje życie zmieniło się nie do
poznania.........................................
Czas pracy: 10 min
Czas prezentowania: 2 min
www.filmotekaszkolna.pl
2
Karta pracy – Grupa II
Bohaterem, którego losy macie przedstawić jest Stefan. Przed sobą macie linie czasu (załącznik
nr 3), na której musicie umieścić wszystkie paski z koperty (załącznik nr 4).
Wybierzcie lidera, który będzie prezentował klasie losy bohatera. Możecie zacząć od słów: Mam
na imię Stefan. Zostałem skazany na 25 lat za podwójne morderstwo. Moje życie trzy miesiące
temu
wyglądało
całkiem
inaczej.
Dlaczego
to
zrobiłem?
Posłuchajcie
mojej
opowieści.....................................................
Czas pracy: 10 min
Czas prezentowania: 2 min
Karta pracy – Grupa III
Bohaterem, którego losy macie przedstawić jest Tadeusz. Przed sobą macie linie czasu (załącznik
nr 5), na której musicie umieścić wszystkie paski z koperty (załącznik nr 6).
Wybierzcie lidera, który będzie prezentował klasie losy bohatera. Możecie rozpocząć od słów:
Mam na imię Tadeusz. Zwyczajne spotkanie ze zwyczajnym mężczyzną skończyło się dla mnie
więzieniem. Posłuchajcie ...............................................
Czas pracy: 10 min
Czas prezentowania: 2 min
Karta pracy – Grupa IV
Waszym zadaniem będzie zapoznanie się z losami Artura. Teksty, które macie do dyspozycji,
znajdują się na stronie www.filmotekaszkolna.pl, w zakładce w sieci. Odnajdźcie tekst: Ku
przestrodze. Wypunktujcie najważniejsze informacje, które Waszym zdaniem, chciałby przekazać
potomnym Artur. Wyznaczcie lidera, który wcieli się w rolę Artura i zaprezentuje klasie „ostatnie
słowo” oskarżonego podczas klasowego sądu. Możecie rozpocząć od słów: Jestem tutaj po to,
aby Was przestrzec. Zostałem skazany na 25 lat pozbawienia wolności. Zabiłem człowieka
z bezsilności. z ofiary stałem się katem. Dlaczego? Pamiętajcie, że nie jest to film. To było moje
życie. ..........................................................................................................
Czas pracy: 10 min
Karta pracy – Grupa V
Jesteście oskarżycielami. Waszym zadaniem jest zebranie jak największej ilości obciążających
dowodów. Napiszcie mowę oskarżycielską. Wytypujcie oskarżyciela, który wygłosi mowę podczas
klasowego sądu. Możecie rozpocząć od słów: Wysoki Sądzie! Zebraliśmy się dziś po to, aby
osądzić
w imię
sprawiedliwości
tego
oto
człowieka
...........................................................................................................
Czas pracy: 10 min
Karta pracy – Grupa VI
Jesteście obrońcami. Waszym zadaniem jest zebranie jak największej ilości okoliczności
łagodzących . Napiszcie mowę obrończą. Wytypujcie obrońcę, który wygłosi mowę, podczas
klasowego sądu. Możecie rozpocząć od słów: Wysoki Sądzie! Dziś jest czas sprawiedliwości.
Spójrzmy
na
tego
człowieka.
Tak,
zabił.
Czuje
skruchę.....................................................................................................
Czas pracy: 10 min
B. Transformacja
Uwagi dotyczące pracy w grupach: Uczniowie otrzymują od nauczyciela wszystkie pomoce.
w grupach od 1 do 3 przygotowane są linie czasu, na które uczniowie powinni przykleić paski. Zaś
w grupie 4 można równie dobrze przygotować wydruki ( Ku przestrodze) w 3 kopiach tak, aby
mogli czytać co najmniej 3 osoby naraz, co usprawni pracę i zaangażuje wszystkie osoby, np.: 3
www.filmotekaszkolna.pl
3
osoby czytają zaznaczając ważne ich zdaniem informacje, 1 osoba scala je w sensowną
wypowiedź, bądź pomagają wszyscy. Przy zadaniach dla grupy 5 i 6 uczniowie korzystają
z wiadomości, które padły na poprzednich zajęciach. Mają przed sobą karty pracy, notatki.
Bardzo ważną rolę pełni nauczyciel, którego zadaniem jest naprowadzanie i kontrolowanie pracy
uczniów. Ważne jest to, aby zaznaczyć, że czas prezentacji w grupach od 1 do 3 wynosi 2 minuty,
zaś grupy 4, 5, 6 mogą przygotować prezentację na 3 minuty.
C. Prezentacja (ewaluacja)
Nauczyciel prosi wybranych liderów o przedstawienie na forum klasy pracy całej grupy. Występują
liderzy grup 1,2,3, prezentując linie czasu. Uczniowie wizualizują swoją wiedzę na temat
bohaterów i ich różnych postaw. Dostrzegają miejsca wspólne, ale również odrębne zachowania.
Krótka dyskusja: Kiedy człowiek może stać się katem?
Czas: 5 min
Nauczyciel proponuje zabawę w sąd. Informuje, że grupy 1,2,3 staną się ławnikami w sprawie
o podwójne morderstwo. Odbywa się ostatnia rozprawa, podczas której głos zabiera oskarżony
Adam (występuje lider grupy 4, który wygłasza ostatnie słowo), a następnie głos oddany zostaje
oskarżycielowi (lider grupy 5) oraz obrońcy (lider grupy 6).
Zadaniem ławników jest oddanie głosu skazującego poprzez podniesienie prawej ręki.
Czas prezentacji: 10 min.
3. CZĘŚĆ PODSUMUWUJĄCA:
Lekcja kończy się wspólnym głosowaniem, którego głównym celem jest wcielenie się w rolę
osoby, od której zależy przyszłość oskarżonego, jego uniewinnienie, bądź skazanie. Każdy uczeńławnik powinien przemyśleć swoją decyzję i potrafić ją uargumentować. Bardzo ważne są tutaj
okoliczności łagodzące, odniesienie sprawy do życia, ale również zmierzenie się z zasadami
moralnymi, V przykazaniem: „Nie zabijaj!”.
Praca domowa:
Napisz esej na temat istoty człowieczeństwa. Odnieś się do literatury, filmów oraz własnych
doświadczeń.
www.filmotekaszkolna.pl
4