Wizja bezwypadkowej jazdy... Czy to możliwe?

Technika
Wizja bezwypadkowej jazdy...
Czy to możliwe?
Jest piękny wiosenny dzień, przyroda bu−
dzi się z zimowego snu. Aż chce się żyć. Przyśpieszam,
jakiś stary „maluszek” daleko z przodu. Tylko godzina jaz−
dy do domu i nareszcie zasłużony odpoczynek. Nagle po−
jazd jadący z przodu ostro hamuje i chce skręcić w pra−
wo. Reakcja jest natychmiastowa, ale co to, samochód
samoczynnie zaczyna zwalniać…
Safety Truck Days
B
Na płycie lotniska czekały Axory i Actrosy
Uczestnicy spotkania mieli możliwość
samodzielnego doskonalenia techniki
prowadzenia pojazdów
46
ezpośrednio przed najechaniem na
tył pojazdu wykonuję gwałtowny
ruch kierownicą w lewo i przeszkoda
ominięta. Taka sytuacja może spotkać każ−
dego z nas. Mercedes−Benz, jako lider w
produkcji systemów w dziedzinie bez−
pieczeństwa, 22 kwietnia zorganizował
na lotnisku w Modlinie Safety Truck Days.
Celem spotkania była prezentacja syste−
mów i szkolenie uczestników z rozpo−
znawania ryzyka, unikania niebezpie−
czeństw oraz prawidłowego reagowania
w trudnych sytuacjach.
Na płycie lotniska czekały Axory i Ac−
trosy. Ciągniki siodłowe solo i z naczepą,
wywrotki trzy− i czteroosiowe oraz pojazdy
z kontenerem. Samochody były wyposa−
żone w skrzynie biegów manualne, Telli−
gent oraz Power Shift 2. Kadra instruk−
torska Profi Training Mercedes−Benz przy−
jechała bezpośrednio z Niemiec. Zajęcia
składały się z części teoretycznej, po niej
przyszedł czas na praktykę. Szkoleniow−
cy zwrócili szczególną uwagę na unika−
towego asystenta hamowania awaryjnego
(Active Brake Assist), który ma za zada−
nie za pomocą wiązek radarowych wykryć
pojazdy poruszające się przed samocho−
dem ciężarowym, a w razie niebezpiecz−
nego zmniejszenia dystansu zareagować.
W pierwszej kolejności o sytuacji poin−
formowany zostaje kierowca, a następnie,
w razie potrzeby, system zaczyna hamo−
wać, powoli samoczynnie zwiększając ci−
śnienie, aż do pełnego zatrzymania. Uczest−
nicy mieli możliwość wzięcia udziału w
próbach z udziałem Actrosa z naczepą
wyposażonego w ABA. Po torze jechał
Sprinter z prędkością około 10 km/h na−
tomiast z tyłu z dużą prędkością zbliżał się
Actros. W pewnym momencie, gdy pojazdy
są bardzo blisko siebie samochód cięża−
rowy z dużą siłą zaczyna hamowanie, in−
formując o możliwym niebezpieczeństwie
sygnałem dźwiękowym i świetlnym. Wra−
żenie jest piorunujące. Zestaw zatrzymuje
się praktycznie metr przed potencjalną
przeszkodą.
Instruktorzy nie pominęli również sys−
temu stabilizacji toru jazdy Telligent. Jest
to odpowiednik systemu ESP znanego z
samochodów osobowych. System ma za
zadanie zapobieganie poślizgowi zestawu
ciągnik siodłowy z naczepą. Układ, poza
kontrolą układu hamulcowego w ciągni−
ku, działa w naczepie. W sytuacji, gdy
naczepa, ze względu na działanie siły od−
środkowej, traci przyczepność z nawierzch−
nią, zestaw wytraca prędkość do całkowitego
zatrzymania, pozostając na drodze.
Uczestnicy spotkania mieli możliwość
samodzielnego doskonalenia techniki pro−
wadzenia pojazdów w sytuacjach niebez−
piecznych na stworzonej specjalnie na
Safety Truck Days płycie poślizgowej oraz
torze z przeszkodami. Szkoleniowcy zwró−
cili uwagę na prawidłową pozycję za kie−
rownicą i technikę jazdy pojazdami wy−
posażonymi w opisywane systemy.
To co zaprezentował Mercedes, to nie
są pojazdy koncepcyjne. Takie samocho−
dy są produkowane i można je kupić. Mało
tego, obecnie trwają prace nad systemami
rozpoznawania znaków drogowych, wy−
krywania zmęczenia czy komunikacji między
pojazdami. Ośrodki rozwojowe pracują nad
udoskonalaniem systemów już istniejących,
np. w przypadku ABA trwa praca nad
rozpoznaniem pojazdów nieruchomych,
natomiast w przypadku asystenta ruchu
Telligent, poza informacją o zjechaniu z
pasa ruchu system będzie samoczynnie
korygował tor ruchu.
Każdy kierowca musi zdawać sobie
sprawę, że bezpieczeństwo zależy przede
wszystkim od niego. Jeżeli wjedzie w zakręt
z prędkością dostosowaną do warunków
drogowych, biorąc również pod uwagę
przewożony ładunek, tak aby przy wyjeździe
z łuku mógł przyśpieszyć, to wszystko w
porządku. Gdy jednak kierowca doprowadzi
do sytuacji odwrotnej, czyli wjedzie w zakręt
zbyt szybko i będzie zmuszony wytracać
prędkość, wówczas może dojść do zagro−
żenia. Jednocześnie należy zdawać sobie
sprawę, że systemy wspomagające bezpie−
czeństwo nie zawsze są w stanie wybro−
nić pojazd z opresji. Nie można jedynie
na nich polegać. Ich głównym zadaniem
Mercedes patrzy w przyszłość
Mercedes−Benz nie ustaje w pracach badawczych nad innowacyjnymi systemami bezpie−
czeństwa i wspomagania. Nawet unikatowy system Active Brake Assist to tylko jeden z
wielu przyszłościowych projektów – koncern Daimler AG wciąż stara się ulepszyć ist−
niejące systemy i tworzyć zupełnie nowe, aby zrealizować wizję bezwypadkowej jazdy.
Mercedes−Benz Actros, który już teraz oferuje modelowe rozwiązania w dziedzinie sys−
temów bezpieczeństwa w samochodach ciężarowych, dzięki nowym technologiom pozo−
stanie najbezpieczniejszą ciężarówką także w przyszłości. Te nowe technologie, nad któ−
rymi pracuje Daimler AG, to m. in. asystent jazdy w korku, aktywny asystent pasa ru−
chu, asystent skrętu czy system parkowania. Docelowo koncern dąży do opracowania
takich systemów, które zapewnią komunikację pomiędzy pojazdami.
Asystent jazdy w korku
Powolna jazda może także stanowić zagrożenie. Istniejące systemy kontroli odległości
świetnie sprawdzają się w normalnym ruchu drogowym. Mercedes−Benz pracuje już nad
asystentem jazdy w korku (Tailback Assist), który ułatwi poruszanie się w korkach lub
w powolnym, przerywanym ruchu miejskim. Układ zatrzymuje pojazd i wykorzystuje wiązkę
podczerwieni do mierzenia odległości. W przeciwieństwie do układu kontroli odległości,
uwzględnia też obszar bezpośrednio przed pojazdem. Kolejna różnica polega na tym, że
Tailback Assist nie pozwala pojazdowi na automatyczne wznowienie jazdy po zatrzyma−
niu, bo ruch miejski, skrzyżowania ze światłami, czy przejścia dla pieszych mogą szybko
wymagać kolejnych przystanków. Dlatego pojazd powraca do uprzednio zaprogramowa−
nej prędkości tylko wtedy, gdy kierowca naciśnie pedał gazu.
Asystent skrętu: jak skręcać z bezpieczną prędkością?
Każdy kierowca znalazł się kiedyś na zakręcie, który nagle zacieśnia się w połowie dłu−
gości. Czasem kierowcy źle oceniają promień zjazdu z autostrady lub nie biorą pod uwa−
gę dynamiki i środka ciężkości w pełni załadowanego ciągnika z naczepą. Asystent skrę−
tu pomaga uniknąć wypadku w takich momentach.
Wykorzystując dane z systemu nawigacji, mikroprocesor asystenta skrętu stworzy model
drogi, po której porusza się pojazd. Na podstawie tak uzyskanego zarysu drogi, system
jest w stanie obliczyć maksymalną, niezagrażającą bezpieczeństwu prędkość i stale po−
równywać ją z prędkością aktualną, konturami drogi i kątem przechylenia pojazdu. Jeżeli
przed wejściem w zakręt parametry zbliżają się do niebezpiecznych wartości, system
odpowiednio wcześniej wysyła kierowcy dwufazowe ostrzeżenie. Asystent skrętu udo−
wadnia, jak można połączyć działanie różnych systemów w celu stworzenia nowej tech−
nologii bezpieczeństwa.
System parkowania: manewrowanie z absolutną precyzją
Poprawa bezpieczeństwa to nie tylko spektakularne hamowanie awaryjne czy asystent pasa
ruchu na autostradzie. Z powodu dużych rozmiarów pojazdu i wysokiej pozycji kierow−
cy, precyzyjne manewrowanie ciężarówką na niewielkiej przestrzeni wymaga dużego
doświadczenia i wyczucia ze strony kierowcy. Asystent parkowania wyposażony w ul−
tradźwiękowe czujniki z przodu i z tyłu pojazdu znacznie ułatwia manewrowanie i po−
zwala uniknąć kosztownych i irytujących napraw. Żółte kontrolki stopniowo ostrzegają o
zbliżaniu do przeszkody znajdującej się tuż przed lub za pojazdem, w odległości do 230
cm. Możliwe jest także połączenie z czujnikami umieszczonymi z tyłu naczepy, co po−
zwoli uniknąć stłuczek przy manewrowaniu do załadunku z rampy.
jest zminimalizowanie skutków potencjal−
nych zagrożeń. Kierowca zawsze pozostanie
osobą najbardziej odpowiedzialną za wy−
konywany transport i ewentualne konse−
kwencje związane z prowadzeniem pojazdu.
JAROSŁAW TOLISZ
47