D - Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Łodzi

Sygn. akt: III AUa 66/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 października 2014 r.
Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSA Jacek Zajączkowski
Sędziowie: SSA Dorota Rzeźniowiecka (spr.)
SSO del. Joanna Kasicka
Protokolant: st.sekr.sądowy Kamila Tomasik
po rozpoznaniu w dniu 28 października 2014 r. w Łodzi
sprawy A. A.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O.
o emeryturę,
na skutek apelacji wnioskodawcy
od wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu
z dnia 29 listopada 2013 r., sygn. akt: V U 937/13,
oddala apelację.
Sygn. akt III AUa 66/14
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 14 czerwca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. W.. odmówił A. A. prawa do emerytury
dla pracowników zatrudnionych w szczególnych albowiem wnioskodawca nie osiągnął wymaganego okresu takiej
pracy. Organ rentowy uwzględnił wnioskodawcy do okresu pracy w warunkach szczególnych, z zatrudnienia w latach
1974 – 98 okres wynoszący 14 lat 9 miesięcy i 8 dni przypadający w okresie 1.01.1984 – 31.12.1998.
Odwołanie od powyższej decyzji złożył S. A. wnosząc o zmianę decyzji i przyznanie prawa do emerytury przy zaliczeniu
pracy w latach 1980 – 83 jako okresu pracy w warunkach szczególnych.
Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.
Wyrokiem z dnia 29 listopada 2013r. Sąd Okręgowy w Kaliszu oddalił odwołanie.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.
A. A. urodzony dnia (...) w okresie 1.05.1974r. – 30.06.1999r. był pracownikiem Zakładów (...) w Kotlinie
zatrudnionym początkowo na stanowisku robotnika pomocniczego a następnie od dnia 1 lutego 1975 r. na stanowisku
aparatowego produkcji konserw oraz przetwórstwa owocowo - warzywnego. W okresie 1.01.1976r. – 31.12.1978r.
odwołujący był zatrudniony na stanowisku gotowacz przetwórstwa owocowo – warzywnego. Od dnia 1 stycznia 1979 r.
odwołującemu powierzono poprzednio zajmowane stanowisko. Od dnia 1 stycznia 1984 r. odwołującemu powierzono
stanowisko piwniczego winiarskiego. Pracę na tym stanowisku odwołujący wykonywał codziennie w pełnym wymiarze
czasu pracy aż do rozwiązania stosunku pracy.
W okresach 15.06. – 5.09.1994r. i 22.10. – 23.10.1998r. odwołujący korzystał ze świadczeń chorobowych z
ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Organ rentowy uznał odwołującemu na dzień 1 stycznia 1999 r. okres ubezpieczenia wynoszący 29 lat 10 miesięcy i 21
dni. Uznany przez ZUS okres pracy w warunkach szczególnych to 14 lat 9 miesięcy i 8 dni. Przypada on w latach 1984
– 98. Odwołujący nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.
Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy nie dał wiary zeznaniom świadków S. G. i D. C. oraz
korespondujących z nimi zeznaniom odwołującego w części, w której każda z tych osób twierdziła o pracy
odwołującego w latach 1980 – 83 w charakterze piwniczego winiarskiego. Zeznania w tej części sprzeczne
są z dekretami płacowymi znajdującymi się w aktach osobowych odwołującego i podawanymi przez świadków
zasadniczymi różnicami między zakresem prac na stanowisku aparatowy produkcji konserw i przetwórstwa owocowo
– warzywnego a stanowiskiem piwniczy winiarski. Mając na uwadze zasadnicze różnice w zakresie obowiązków
na wymienionych stanowiskach, wykluczyć należało błędy pracodawcy we właściwym określeniu przypisywanego
odwołującemu w latach 1979 – 83 stanowiska. O tym, że w styczniu 1980 r. nie miało miejsca przeniesienie
odwołującego z produkcji do winiarni wskazuje notatka, jaką przełożony odwołującego zamieścił na jego podaniu
z sierpnia 1980 r. o urlop bezpłatny. Wskazanie konieczności pozostania odwołującego w zakładzie w okresie
planowanego urlopu z uwagi na konieczność obsadzenia tłoczni pozwala na stwierdzenie, że odwołujący w tym czasie
był pracownikiem na produkcji owocowo – warzywnej.
W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd Okręgowy przytaczając treść art. 32 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009r., poz. 1227 – tekst jednolity
późn. zm. ) oraz § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników
zatrudnionych w szczególnych warunkach ( Dz.U. nr 8 poz. 43 z póź.zm) stwierdził, że A. A. nie przysługuje prawo
do emerytury przewidzianej w art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009r., poz. 1227 – tekst jednolity późn. zm.), ponieważ
nie legitymuje się on wymaganym 15 – letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. Sąd Okręgowy wskazał,
iż zebrana w sprawie dokumentacja osobowa wbrew temu co zeznali świadkowie, nie pozwala na przyjęcie, że już
w styczniu 1980 r. odwołujący został przeniesiony na stanowisko piwniczego winiarskiego. Na okoliczność takiego
przeniesienia pracodawca wystawił dekret płacowy w styczniu 1984 r. a więc po upływie 4 lat od wnioskowanej
przez odwołującego daty przeniesienia. Tak znaczny upływ czasu oraz wielokrotność dokonywanych przez pracodawcę
zmian stawki osobistego zaszeregowania wyklucza w tym zakresie jakąkolwiek pomyłkę przy określaniu rzeczywistego
stanowiska pracy odwołującego.
W konsekwencji Sąd Okręgowy oddalił odwołanie na podstawie art. 47714 § 1 k.p.c.
Apelacje od powyższego wyroku złożył A. A. zaskarżając wyrok w całości i wnosząc o uwzględnienie odwołania i
przyznanie prawa do emerytury wcześniejszej.
W uzasadnieniu apelacji podniesiono, że Sąd Okręgowy w Kaliszu nie dał wiary zeznaniom zgłoszonych przez
apelującego dowodom w postaci zeznań świadków S. G. i D. C., którzy zeznali, że odwołujący prace piwniczego
winiarskiego wykonywał od 1 stycznia 1980r. a nie jak wskazano w dekretach płacowych od 1 stycznia 1984r.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelację uznać należało za nieuzasadnioną.
Zgodnie z treścią art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009r., poz. 1227 – tekst jednolity ze zm.), ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31
grudnia 1948r., przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy, tj. po ukończeniu 60 lat,
jeżeli w dniu wejścia w życia ustawy – na dzień 1 stycznia 1999r. osiągnął okres zatrudnienia w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie
wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U.
Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) – 15 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy, to jest 25 lat.
W myśl § 2 w/w rozporządzenia okresy pracy uzasadniające prawo do wcześniejszego świadczenia emerytalnego to
okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywana jest stale i w pełnym
wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.
Z ustaleń Sądu Okręgowego, które Sąd Apelacyjny uznaje za własne wynika, że A. A. w spornym okresie od 1 stycznia
1980r. do 31 grudnia 1983r. pracował na stanowisku aparatowego produkcji konserw oraz przetwórstwa owocowowarzywnego, co w sposób jednoznaczny wynika z dokumentacji osobowej apelującego. Na wskazane stanowisko został
przeniesiony od 1 stycznia 1979r., co wynika z treści angażu z dnia 29.12.1978r. i co zostało potwierdzone kolejnymi
angażami z dnia 16.05.1979r., 29.09.1979r., 23.07.1980r., 18.10.1980r., 10.11.1981r., 26.08.1982r., 15.11.1982r.,
20.08.1983r., 3.10.1983r..
Jak słusznie podkreślił Sąd Okręgowy ilość angaży wskazujących jako stanowisko pracy wnioskodawcy stanowisko
aparatowego produkcji konserw - 10 angaży wystawionych na przestrzeni 4 lat – nie pozwala na przyjęcie , iż w
tak długim okresie czasu pracodawca błędnie kwalifikował stanowisko na jakim wnioskodawca był zatrudniony.
Załączone do akt sprawy akta osobowe apelującego są pełne, uporządkowane z kompletną dokumentacją pracowniczą
obejmującą cały okres zatrudnienia A.A. w (...) a następnie (...) spółka z o.o. w Kotlinie co zaprzecza postawionemu
w apelacji zarzutowi o bałaganie w dokumentacji pracowniczej apelującego.
Podkreślenia wymaga, że wcześniejsza emerytura jest dla powszechnego systemu świadczeń emerytalnych instytucją
wyjątkową, określającą szczególne uprawnienia uprzywilejowanego kręgu podmiotów, stąd wymaga ścisłej wykładni
i pewnego ustalenia przesłanek prawa. W postępowaniu sądowym, opartym na zasadzie swobodnej oceny dowodów,
nie obowiązują ograniczenia dowodowe zawarte w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983
r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r.
Nr 10, poz. 49 z późn. zm.). Jednak zauważyć należy, że w rozporządzeniu przewidziana została pewna hierarchia
dowodów, którą sąd winien kierować się przy rozpoznawaniu sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W pierwszej
kolejności, przy ustalaniu okresów zatrudnienia, winny być uwzględniane dokumenty z przebiegu zatrudnienia
- świadectwa pracy wystawione przez pracodawcę, umowy o pracę, angaże, legitymacje ubezpieczeniowe i inne
dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia. Dopiero gdy dokumentacja pracownicza jest niepełna lub zawiera
pewne rozbieżności dopuszczalne jest posiłkowanie się zeznaniami świadków, ale jako dowodem uzupełniającym,
potwierdzającym przebieg zatrudnienia. Nie jest natomiast dopuszczalne oparcie się wyłącznie na zeznaniach
świadków, w sytuacji gdy z dokumentów wynikają okoliczności przeciwne ( podobnie wyrok Sądu Apelacyjnego w
Lublinie z dnia 6 sierpnia 2014 r. III AUa 466/14 LEX 1496008).
Biorąc powyższe pod uwagę w sposób jednoznaczny stwierdzić należy, iż okres zatrudnienia ubezpieczonego na
stanowisku aparatowego przetwórstwa konserw trwał do 31 grudnia 1983r. a praca na stanowisku aparatowego
produkcji konserw niewątpliwie nie miała charakteru prac wskazanych w załączniku do rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych
warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. 1983 nr 8 poz. 43 z póź. zm.). Dopiero od 1 stycznia 1984r.
wnioskodawca rozpoczął pracę na stanowisku zaliczanym do prac w szczególnych warunkach, tj. piwniczego
winiarskiego, co wynika wprost z dokumentacji osobowej załączonej do akt sprawy.
Reasumując, ubezpieczony nie wykazał, że w spornym okresie swego zatrudnienia wykonywał pracę w warunkach
szczególnych, tym samym nie udowodnił 15 – letniego okresu takiej pracy i nie spełnił warunku do nabycia prawa do
wcześniejszej emerytury.
W tym stanie rzeczy, nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c.
orzekł, jak w sentencji swojego wyroku.
Przewodniczący: Sędziowie: