Kontekstualizm radykalny a indeksykalizm w teorii znaczenia – w

Kontekstualizm radykalny a indeksykalizm w teorii znaczenia – w kierunku syntezy? /
Radical Contextualism and Indexicalism: Towards a Synthesis?
[prezentacja w języku angielskim, dyskusja w języku polskim]
Kasia M. Jaszczolt
University of Cambridge
Radykalny kontekstualizm semantyczny to stanowisko, w którym znaczenie językowe jest
rozumiane szeroko: jest ono badane za pomocą warunków prawdziwości, ale nośnikiem
wartości logicznej jest sąd zrekonstuowany przez odbiorcę nie tylko na podstawie
wypowiedzianego zdania, lecz również za pomocą niemonotonicznego wnioskowania oraz
automatycznych procesów przetwarzających informacje dostarczane przez kontekst i inne
źródła. Konstrukcja takiej reprezentacji (zwana w teorii Semantyki Znaczeń Domyślnych
(Default Semantics, Jaszczolt 2005, 2010) reprezentacją zunifikowaną, nie musi podlegać
ograniczeniom narzucanym przez formę logiczną zdania. Natomiast indeksykalizm to pogląd,
według którego składniki reprezentacji, która poddawana jest analizie prawdziwościowej
muszą wywodzić się z formy logicznej zdania. Mimo, że indeksykalizm i radykalny
kontekstualizm uważane są za stanowiska wzajemnie się wykluczające, gdyż pierwszy
ogranicza rolę pragmatyki do uzupełnień wywodzących sie ze struktury zdania (bottom-up
enrichment) a drugi podkreśla ich dowolność (free, top-down enrichment), wykazuję że w
obecnym stanie rozwoju tych teorii nie ma już między nimi wyraźnych różnic. Dzieje się tak
dlatego, że samo pojęcie wyrażenia indeksykalnego uległo w ostatnich latach drastycznej
ewolucji. Powołuję się tutaj na propozycję Recanatiego pogodzenia kompozycyjności i
elastyczności znaczenia, która wymaga nowego spojrzenia na elementy zdania podlegające
składalności (Recanati 2012a, b), po czym przechodzę do teorii Semantyki Znaczeń
Domyślnych oraz jej nowej wersji Semantyki Interaktywnej (Interactive Semantics,
Jaszczolt, w przyg.) i do propozycji tak zwanego ‘znaczenia językowego plynnego’ (fluid
character, Jaszczolt 2012), gdzie znaczenie językowe a zatem i treść (character i content)
Kaplana rozumiane są dynamicznie. Następnie przedstawiam przykłady zastosowań pojęcia
znaczenia jezykowego płynnego do niekompletnej implikacji (Elder & Jaszczolt 2013) i
porównawczej analizy zaimka ‘ja’ (Jaszczolt 2013) i wnioskuję, że wraz z ewolucją w
rozumieniu semantycznych właściwości składników analizy kompozycyjnej, indeksykalizm
staje się współmierny z kontekstualizmem radykalnym.
Bibliografia (wybór)
Elder, C.-H. and K. M. Jaszczolt. 2013. ‘Towards a pragmatic category of conditionals’.
Under review.
Jaszczolt, K. M. 2005. Default Semantics: Foundations of a Compositional Theory of Acts of
Communication. Oxford: Oxford University Press.
Jaszczolt, K. M. 2010. ‘Default Semantics’. In: B. Heine & H. Narrog (eds). The Oxford
Handbook of Linguistic Analysis. Oxford: Oxford University Press. 193-221.
Jaszczolt, K. M. 2012. ‘Pragmaticising Kaplan: Flexible inferential bases and fluid
characters’. Australian Journal of Linguistics 32. 209-237.
Jaszczolt, K. M. 2013. ‘First-person reference in discourse: Aims and strategies’. Journal
of Pragmatics 48. 57-70.
Jaszczolt, K. M. in preparation. Interactive Semantics. Oxford: Oxford University Press.
Kaplan, D. 1989. Demonstratives. In: J. Almog, J. Perry & H. Wettstein
(eds). Themes from Kaplan. New York: Oxford University Press. 481-563.
Recanati, F. 2012a. ‘Pragmatic enrichment’. In: G. Russell & D. Graff Fara
(eds). The Routledge Companion to Philosophy of Language. New York: Routledge.
67-78.
Recanati, F. 2012b. ‘Compositionality, flexibility, and context-dependence’. In: M.
Werning, W. Hinzen & E. Machery (eds). The Oxford Handbook of Compositionality.
Oxford: Oxford University Press. 175-191.
Recanati, F. 2012c. ‘Contextualism: Some varieties’. In: K. Allan & K. M. Jaszczolt (eds).
The Cambridge Handbook of Pragmatics. Cambridge: Cambridge University Press.
135-149.
Stanley, J. 2000. ‘Context and logical form’. Linguistics and Philosophy 23. 391-434.