metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu
Transkrypt
metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu
METODYCZNE MATERIAŁY POMOCNICZE DO PODRĘCZNIKA I ZESZYTU ĆWICZEŃ Nauczyciel wybiera lekcje spośród podanych. Samodzielnie planuje czas poświęcony na omawianie lektur i sprawdziany. DZIWNY TEN ŚWIAT TEMATYKA LICZBA DZIWNY TEN ŚWIAT MATERIAŁ CELE GODZIN Dziwny ten świat 1 1 KSIĄŻKA DLA NAUCZYCIELA: czytanie ze zrozumieniem (określanie sytuacji J. Gaarder, Świat Zofii (fragm.), s. 66–68 narracyjnej, przytaczanie fragmentów potwierdzających tezę) formułowanie pytań otwartych dotyczących istoty otaczającego nas świata uczestniczenie w debacie PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem tekstu poetyckiego rozwijanie zdolności dostrzegania związków między plansza, s. 7–8 J. Lechoń, Preludium, s. 8–9 tytułem a treścią utworu rozumienie pojęcia podmiot liryczny rozumienie funkcji znaków interpunkcyjnych w tekście WPROWADZANE KONTEKST POJĘCIE KULTUROWY osoba mówiąca, podmiot liryczny muzyka plastyka poetyckim redagowanie opisu 1 Na tropie tajemnic kosmosu 1 ZESZYT ĆWICZEŃ: redagowanie opowiadania z zachowaniem trójdzielnej Jak opowiedzieć zabawną historię?, s. 29–31 kompozycji dostrzeganie związków przyczynowo-skutkowych i czasoprzestrzennych redagowanie opowiadania w narracji pierwszoi trzecioosobowej PODRĘCZNIK: opisywanie fotografii z zastosowaniem odpowiedniego Ziemia we wszechświecie, s. 9–12 słownictwa kształcenie umiejętności komunikowania się podczas pracy w grupie wyodrębnianie czasowników wyrażających odczucia związane z okeślonym tematem formułowanie pytań z użyciem różnorodnych zaimków pytających wskazywanie adresatów pytań czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym (rozwiązywanie zadań testowych typu prawda/fałsz) Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl opowiadanie plastyka 8 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 O wschodzie i zachodzie słońca 1 PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem tekstu poetyckiego na pozio- Cz. Miłosz, Przypowieść o maku, s. 13 mie krytyczno-twórczym (przekład intersemiotyczny) planowanie i organizowanie pracy w grupie prezentowanie i ocenianie efektów pracy grupy PODRĘCZNIK: słuchanie z uwagą tekstu poetyckiego w celu wyodręb- A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, księga II (fragm.), s. 14–15 ZESZYT ĆWICZEŃ: Kiedy wstaje dzień 1 Malujemy słowem – epitet, s. 5–7 J. Ratajczak, Dwa słońca, s. 16–17 Fascynujący świat barw 1 PODRĘCZNIK: V. van Gogh, Słoneczniki, s. 17–19 plastyka epitet nienia poszczególnych obrazów poetyckich czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twórczym gromadzenie wyrazów określających rzeczowniki określanie funkcji epitetów w poezji i prozie określanie rzeczowników uzupełnianie tekstu ogłoszeń określeniami rzeczowników rozumienie dosłownego i przenośniego znaczenia PODRĘCZNIK: 9 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń wyrazów posługiwanie się cytatem dostrzeganie przenośnego sensu utworu poetyckiego redagowanie dialogu na określony temat przełożenie pojęcia abstrakcyjnego na obraz prezentacja, omawianie i ocenianie własnych prac uzasadnienie własnego wyboru rozumienie treści obrazu kształcenie umiejętności czytania obrazu (tworzenie obraz poetycki plastyka plastyka skojarzeń wywołanych obrazem, określanie własnych odczuć i nastroju wywołanego nieregularnymi kształtami kwiatów i kolorystyką obrazu) redagowanie notatki w dowolnej formie o życiu twórcy, z wykorzystaniem różnych źródeł informacji W słonecznym królestwie 1 PODRĘCZNIK: czytanie na poziomie semantycznym i krytyczno- J. Parandowski, Helios i Faeton, s. 20–21 -twórczym (rozpoznawanie elementów świata przedstawionego), układanie pytań do tekstu dokonywanie przekładu intersemiotycznego – tworzenie komiksu na podstawie losów bohatera (redagowanie planu wydarzeń, wykonywanie ilustracji, uzupełnianie rysunków wypowiedziami bohaterów) czytanie na poziomie krytyczno-twórczym (tworzenie zwięzłego, obiektywnego i zgodnego z faktami opowiadania o losach bohatera) uzasadnianie swojej wypowiedzi na temat świata przedstawionego Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl plastyka 10 Listy z podróży z gramatyką w tle Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 wskazywanie rzeczownika w tekście rozróżnianie rzeczowników nazywających osoby, PODRĘCZNIK: Rzeczownik, s. 22–25 zwierzęta, przedmioty sprawdzanie umiejętności czytania ze zrozumieniem na poziomie semantycznym odróżnianie rzeczowników własnych od pospolitych, konkretnych od abstrakcyjnych, żywotnych od nieżywotnych, osobowych od nieosobowych stosowanie wielkiej litery w nazwach własnych i pospolitych 1 1 ZESZYT ĆWICZEŃ: rozróżnianie rzeczowników własnych i pospolitych Rzeczowniki własne i pospolite, s. 88–90 lub Pisownia wyrazów wielką literą, s. 175–180 poprawne zapisywanie nazw własnych wielką literą poprawne zapisywanie tytułów utworów i gazet ZESZYT ĆWICZEŃ: rozróżnianie rzeczowników konkretnych i abstrakcyj- rzeczowniki własne i pospolite, konkretne i abstrakcyjne, żywotne i nieżywotne, osobowe i nieosobowe (uzupełnianie tabel, tekstu) Rzeczowniki konkretne i abstrakcyjne, s. 91–93 1 11 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń nych (uzupełnianie tabel, podpisywanie rysunków) rozróżnianie rzeczowników żywotnych i nieżywotnych ZESZYT ĆWICZEŃ: Rzeczowniki żywotne i nieżywotne, s. 94–97 (uzupełnianie tabel) tworzenie wypowiedzi z rzeczownikami żywotnymi i nieżywotnymi, osobowymi i nieosobowymi Z wielkiej chmury. . . 2 czytanie na poziomie semantycznym (posługiwanie się PODRĘCZNIK: J. Tuwim, Deszczyk, s. 26–29 ZESZYT ĆWICZEŃ: Postrzegamy świat – uosobienie, s. 8–10 2 cytatem) czytanie na poziomie krytyczno-twórczym zapisywanie dialogu między bohaterami utworu z zastosowaniem odpowiedniej interpunkcji wskazywanie i rozumienie funkcji uosobienia tworzenie tekstu z wykorzystaniem uosobienia PODRĘCZNIK: czytanie na poziomie semantycznym (porządkowanie A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, księga X (fragm.), s. 30–31 opisywanie zjawiska przyrody (burzy) z zastosowaniem planu zgodnie z chronologią wydarzeń) słownictwa wskazującego na następstwo czasowe planowanie pracy grupy w celu przygotowania słuchowiska radiowego 1 ustalanie kryteriów oceniania słuchowiska ZESZYT ĆWICZEŃ: Jak wypełnić kartę oceny?, s. 32–34 Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl uosobienie muzyka plastyka 12 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 3 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym PODRĘCZNIK: A. Kamieńska Potop; Tęcza przymierza, s. 31–39 1 ZESZYT ĆWICZEŃ: Zabawy znaczeniem słów – powiedzenia i przysłowia, s. 11–13 Dzieci Astrajosa i Eos oraz Taumasa i Elektry 3 PODRĘCZNIK: rozumienie powiedzeń i przysłów sporządzanie ilustracji do wybranego powiedzenia lub przysłowia czytanie na poziomie krytyczno-twórczym (wypełnianie J. Parandowski, Wiatry, s. 40–43 ZESZYT ĆWICZEŃ: schemat 3, schemat 4 (tworzenie planu szczegółowego, uzupełnianie tabeli informacjami o bohaterach) redagowanie w grupie opowiadania odtwórczego na podstawie planu słuchanie z uwagą wypowiedzi innych, właściwe reagowanie na te wypowiedzi współdziałanie w zespole formułowanie pytań do tekstu ocenianie postępowania bohatera literackiego przyporządkowywanie zwierzętom, przedmiotom i zjawiskom przyrody znaczeń symbolicznych redagowanie wypowiedzi zawierającej proste informacje o budowie arki odczytywanie fresku (identyfikowanie przedstawionej sceny, wyszukiwanie symboli, charakteryzowanie przedstawionych postaci) czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym tekstu prozatorskiego o charakterze popularnonaukowym (wyszukiwanie w tekście różnych znaczeń tęczy i jej barw) czytanie tekstu poetyckiego (wyodrębnianie obrazów poetyckich w tekście) redagowanie ramowego i szczegółowego planu wydarzeń kwestionariusza osobowego) redagowanie dialogu z bohaterem utworu redagowanie opowiadania twórczego na określony temat rozwijanie słownictwa przez gromadzenie wyrazów bliskoznacznych redagowanie komunikatu prognozy pogody z wykorzystaniem podanego słownictwa projektowanie i sporządzanie mapki meteorologicznej Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl kwestionariusz 13 14 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 1 15 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym J. Tuwim, Dwa wiatry, s. 44–46 i krytyczno-twórczym (uzupełnianie schematu odpowiednimi informacjami, ocenianie postępowania bohaterów, porównywanie obrazów poetyckich) rozpoznawanie środków artystycznych i określenie ich funkcji w tekście redagowanie tekstu poetyckiego PODRĘCZNIK: rozpoznawanie i rozumienie funkcji środków poetyc- D. Wawiłow, Jak wygląda wiatr?, s. 46–47 muzyka kich (pytania retoryczne, porównania, powtórzenia) tworzenie kilkuzdaniowej wypowiedzi oceniającej na temat własnej osoby W egipskiej świątyni 1 PODRĘCZNIK: Odmiana rzeczownika. Tematy oboczne, s. 47–49 czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym określanie formy gramatycznej rzeczownika rozpoznawanie rzeczownika w funkcji podmiotu i w funkcji określenia rozpoznawanie tematów obocznych 1 ZESZYT ĆWICZEŃ: Rzeczownik – odmiana, s. 98–101; Rzeczownik – sprawdź siebie, s. 102 końcówka, temat, oboczność, temat oboczny stosowanie rzeczownika we właściwej formie określanie formy gramatycznej rzeczownika oddzielanie końcówki od tematu, wskazywanie tematów obocznych i oboczności tematu sprawdzenie wiadomości o rzeczowniku Wieczór nad morzem 1 PODRĘCZNIK: Pisownia wyrazów z „ó”, „rz”, „ż”, „ch” wymiennym, s. 49–50 uzasadnianie pisowni wyrazów z ó, rz, ż, ch wymiennym tworzenie dalszego ciągu opowiadania z wyrazami zawierającymi ó, rz, ż, ch wymienne gra dydaktyczna Ortograficzne kalambury 2 ZESZYT ĆWICZEŃ: Pisownia wyrazów z „ó”, „rz”, „ż”, „ch” wymiennym, s. 144–152 Z wizytą u Posejdona 2 uzasadnianie pisowni wyrazów z ó, rz, ch, ż wymiennym poprawne uzupełnianie schematów, krzyżówek, tabel, rebusów ortograficznych czytanie na poziomie krytyczno-twórczym (przekształ- PODRĘCZNIK: J. Parandowski, Królestwo morza, s. 51–55 ZESZYT ĆWICZEŃ: schemat 5 1 canie przeczytanych treści na własne wypowiedzi – opis miejsca, uzupełnianie wywiadu pytaniami) wskazywanie i nazywanie środków artystycznych w tekście prozatorskim współdziałanie w zespole – tworzenie makiety pałacu redagowanie listu do bohatera literackiego w imieniu innego bohatera (umiejętne rozmieszczenie tekstu, stosowanie zwrotów grzecznościowych) redagowanie zaproszenia budowanie wypowiedzeń z użyciem związków wyrazowych czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym ZESZYT ĆWICZEŃ: Savoir-vivre dla każdego – przyjęcie, s. 57–60 i krytyczno-twórczym, łączenie fragmentów wypowiedzeń w logiczną całość Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl plastyka muzyka 16 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 czytanie tekstu na poziomie semantycznym i krytyczno- PODRĘCZNIK: A. i Cz. Centkiewiczowie, Skąd się bierze góra lodowa?, s. 55–58 Myślę, że było to tak. . . 2 O czym śnią drzewa? 1 1 Listy z podróży z gramatyką w tle 2 17 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń -twórczym (uzupełnianie punktów planu wybranymi z tekstu czasownikami, redagowanie opisu krajobrazu, uzupełnianie schematu) PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym W. Markowska, Demeter i Kora, s. 59–63 (tworzenie słowniczka bohaterów, uzupełnianie planu wydarzeniami szczegółowymi, uzupełnianie tabeli informacjami z tekstu) i krytyczno-twórczym (opowiadanie historii bohaterów na podstawie planu, redagowanie przestrogi, prośby, podziękowania, relacji, rozmowy, opowieści) słuchanie z uwagą wypowiedzi innych osób redagowanie barwnej wypowiedzi poprawnej językowo (unikanie powtórzeń) tworzenie wypowiedzi w roli wybranego bohatera PODRĘCZNIK: rozwijanie umiejętności czytania poezji (rozpoznawanie D. Wawiłow, Drzewo, s. 64–65 osoby mówiącej w wierszu, określanie sposobu obrazowania, związku między nastrojem podmiotu lirycznego a przedstawionym obrazem, rozpoznawanie zastosowanych środków artystycznych) tworzenie opowieści fantastycznej na dany temat PODRĘCZNIK: porównywanie utworu prozatorskiego z poetyckim L. M. Montgomery, Poranek na Zielonym Wzgórzu, s. 65–66; L. Staff, Czucie niewinne, s. 66–67 dokonywanie przekładu intersemiotycznego tekstu PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym muzyka plastyka (sytuacji lirycznej ze światem przedstawionym) Przymiotnik, s. 68–72 (rozpoznawanie przymiotnika w tekście jako określenia rzeczownika) i krytyczno-twórczym (określenie jego funkcji) określanie i rozpoznawanie form przymiotnika (przypadek, liczba, rodzaj) stopniowanie przymiotnika pisownia nie z przymiotnikami w stopniu równym, wyższym i najwyższym opisywanie krajobrazu z zastosowaniem przymiotników w różnych stopniach dobieranie wyrazów o znaczeniu przeciwstawnym, tworzenie logicznych wypowiedzeń z zastosowaniem antonimów Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl stopniowanie przymiotnika (stopnie: równy, wyższy, najwyższy i sposoby stopniowania: proste, opisowe, nieregularne), przymiotniki niestopniujące się 18 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 19 świadome i poprawne stosowanie form przymiotnika ZESZYT ĆWICZEŃ: Przymiotnik – odmiana, s. 103–106 2 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń ZESZYT ĆWICZEŃ: Przymiotnik – stopniowanie, s. 107–111 lub Pisownia „nie” z częściami mowy, s. 153–157 Przymiotnik – sprawdź siebie, s. 112 (uzupełnianie tekstu, tworzenie antonimów, redagowanie opisu bohatera, określanie form gramatycznych przymiotnika) stopniowanie przymiotnika określanie rodzaju stopniowania używanie przymiotników w różnych stopniach przy ocenie ofert biur podróży pisownia nie z przymiotnikami w różnych stopniach tworzenie związków rzeczownika z przymiotnikiem o przeciwstawnym znaczeniu poprawne i świadome zapisywanie wyrazów z przecze- niem nie sprawdzenie wiadomości o przymiotniku Sprawdź siebie. . . 1 czytanie ze zrozumieniem tekstu poetyckiego na PODRĘCZNIK: J. Ratajczak, Lato malowane, s. 73–74 2 poziomie semantycznym i krytyczno-twórczym (rozpoznawanie podmiotu lirycznego, określanie tematu utworu, uzasadnianie swojego zdania, wykorzystywanie wiadomości gramatycznych o rzeczowniku i przymiotniku do rozwiązywania zadań testowych, tworzenie wypowiedzi pisemnej na zadany temat) tworzenie mapy mentalnej porządkującej problematykę KSIĄŻKA DLA NAUCZYCIELA: Lekcja utrwalająca, s. 91–92 rozdziału dokonywanie oceny wyników własnej pracy, sposobów dochodzenia do wyników, stanów emocjonalnych, postaw tworzenie plakatu syntetyzującego tematykę rozdziału OCALMY ZIEMIĘ! TEMATYKA LICZBA OCALMY ZIEMIĘ! MATERIAŁ CELE GODZIN Ocalmy Ziemię! 1 KSIĄŻKA DLA NAUCZYCIELA: Dekalog św. Franciszka z Asyżu, s. 68–70 gromadzenie skojarzeń z danym pojęciem układanie zdań deklarujących właściwą postawę w stosunku do przyrody tworzenie deklaracji praw człowieka korzystającego z dóbr przyrody czytanie ze zrozumieniem tekstu literackiego układanie własnego dekalogu Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl WPROWADZANE KONTEKST POJĘCIE KULTUROWY 20 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 redagowanie spójnej wypowiedzi w określonym celu PODRĘCZNIK: Jak ratować świat?, s. 76–78 ZESZYT ĆWICZEŃ: schemat 6 1 1 1 (uzupełnianie tekstu podanymi wyrazami i zwrotami oraz danymi z tabel, uzupełnianie tabeli informacjami z tekstu) PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- A. de Saint-Exupéry, Baobaby, s. 79–81 czym (przekształcanie przeczytanych treści na własne wypowiedzi) redagowanie wypowiedzi zawierającej precyzyjne informacje skuteczne komunikowanie się, prezentacja własnego punktu widzenia i uwzględnianie poglądów innych osób czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twórczym fragmentu rozporządzenia ministra (transformacja tekstu) PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym J. Porazińska, Szewczyk Dratewka, s. 81–88 -twórczym (tworzenie kilkuzdaniowej wypowiedzi wyjaśniającej przysłowie) odczytywanie informacji z mapy i sporządzanie notatki encyklopedycznej na dany temat schemat 7 1 (umiejscawianie wydarzeń na osi czasu) czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno- ZESZYT ĆWICZEŃ: Hobby Pawła i intencji efektywne współdziałanie w grupie kształtowanie umiejętności skutecznego porozumiewania się i prezentacji własnego punktu widzenia, uwzględnianie poglądów innych przygotowanie do wystąpień publicznych czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twórczym tekstu o charakterze popularnonaukowym (uzupełnianie schematu na podstawie przeczytanego tekstu i własnych doświadczeń) tworzenie parafraz słowotwórczych wyrazów pochodnych od wyrazu śmieć czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym ZESZYT ĆWICZEŃ: Zaśmiecanie świata, s. 61–63 21 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń PODRĘCZNIK: poprawne zapisywanie wyrazów z ó, rz, ż, ch niewy- Pisownia wyrazów z „ó”, „rz”, „ż”, „ch” niewymiennym, s. 89–91 organizowanie konkursu na opowiadanie z wyrazami, miennym których pisownię należy zapamiętać tworzenie słowniczka trudniejszych wyrazów Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl muzyka 22 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 2 1 Napiszmy oficjalny list 1 2 ZESZYT ĆWICZEŃ: czytanie ze zrozumieniem tekstu na poziomie Pisownia wyrazów z „ó”, „rz”, „ż”, „ch” niewymiennym, s. 158–166 semantycznym i krytyczno-twórczym (wskazywanie wyrazów z ó, rz, ż, ch niewymiennym, przekład intersemiotyczny tekstu, tworzenie dalszego ciągu opowiadania, rozwiązywanie krzyżówek, rebusów, łączenie części wypowiedzenia w logiczną całość) sprawdzenie umiejętności poprawnej pisowni wyrazów z ó, rz, ż, ch niewymiennym PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem tekstu poetyckiego na Cz. Janczarski, Nie mijam, s. 92–93 poziomie krytyczno-twórczym (charakteryzowanie podmiotu lirycznego, wyjaśnianie przenośni, poszukiwanie odpowiedzi na pytania retoryczne) konstruowanie wypowiedzi nacechowanej emocjonalnie (przestrogi) z użyciem podanego słownictwa PODRĘCZNIK: poszukiwanie i gromadzenie informacji z różnych zadania, s. 93–95 źródeł na temat miejsc w najbliższej okolicy, które mogą być zagrożone z powodu działalności człowieka redagowanie oficjalnego listu czytanie ze zrozumieniem tabel na poziomie semantycznym PODRĘCZNIK: Leśny duch, s. 96–99 1 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń akcja czytanie ze zrozumieniem tekstu dramatycznego planowanie i organizowanie przedstawienia teatralnego prezentowanie wyników pracy grupy ocenianie własnej pracy czytanie tekstu poetyckiego na poziomie semantycznym PODRĘCZNIK: J. Kulmowa, Pod asfaltem, s. 100–101 i krytyczno-twórczym (uzupełnianie tabeli) redagowanie wypowiedzi w roli zanieczyszczonego miasta Kiedy ludźmi kieruje okrucieństwo. . . 1 czytanie ze zrozumieniem tekstu i ilustracji na PODRĘCZNIK: R. Dahl, Ucieczka, s. 101–105 poziomie krytyczno-twórczym (uzupełnianie schematu według wskazówek, redagowanie wniosków, redagowanie dalszego ciągu opowiadania) ZESZYT ĆWICZEŃ: schemat 8 Listy z podróży z gramatyką w tle 1 1 PODRĘCZNIK: rozpoznawanie w tekście liczebnika jako określenia Liczebnik, s. 106–107 rzeczownika rozpoznawanie liczebników głównych i porządkowych ZESZYT ĆWICZEŃ: zapisywanie liczebników słowami, łączenie ich Liczebniki główne i porządkowe, s. 113–116 z wyrazami określanymi poprawne stosowanie liczebników głównych i porząd- kowych w wypowiedziach pisemnych sprawdzenie wiedzy o liczebniku Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl liczebnik, liczebniki główne i porządkowe 23 24 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń Sprawdź siebie. . . 1 25 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń czytanie ze zrozumieniem tekstu na poziomie PODRĘCZNIK: J. Robins, Wielka Rafa Koralowa, s. 108–111 semantycznym i krytyczno-twórczym redagowanie pisma użytkowego (oferty biura turystycz- nego) redagowanie kilkuzdaniowej wypowiedzi w określonej intencji „GDZIE STOPY NASZE...” TEMATYKA LICZBA „GDZIE STOPY NASZE...” MATERIAŁ CELE GODZIN „Gdzie stopy nasze. . .” 2 KULTUROWY nia z dzieciństwa, obrazujących fragmentaryczność pamięci układanie historyjki obrazkowej tworzącej plan opowiadania opowiadanie o wspomnieniach z dzieciństwa redagowanie tekstu opowiadania porównywanie obrazów poetyckich z własnymi wspomnieniami bogacenie słownictwa ucznia przez korzystanie ze PODRĘCZNIK: K. I. Gałczyński, Kronika olsztyńska, s. 112–113 ZESZYT ĆWICZEŃ: Podróże w dawnych czasach, s. 64 lub Jak korzystać ze słowników?, s. 17–19 „Wędruj z nami 2 lasami, polami i maszeruj bez końca, bez celu. . .” KONTEKST POJĘCIE tworzenie piktogramów przedstawiających wspomnie- KSIĄŻKA DLA NAUCZYCIELA: K. Wierzyński, Tego mi trzeba, s. 71–72 1 WPROWADZANE Słownika wyrazów bliskoznacznych czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twórczym przysłów i powiedzeń poszukiwanie informacji w różnych źródłach na temat podróżowania w dawnych czasach umiejscawianie danych na osi czasu czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym (uzupełnianie tekstu wyrazami we właściwej formie gramatycznej) czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twórczym świadome stosowanie wyrazów bliskoznacznych w opisie miejsca zachowanie trójdzielnej kompozycji opisu miejsca PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno- M. Perepeczko, Wycieczka, s. 114–120 -twórczym (rozpoznawanie elementów świata przedstawionego utworu) planowanie poszczególnych etapów podróży z wykorzystaniem szczegółowej mapy Gorców redagowanie opowiadania z dialogiem na temat dalszej wędrówki bohaterów Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl Słownik wyrazów bliskoznacznych muzyka 26 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 27 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem poezji (uzupełnianie L. Marjańska, Słońce – gorąca gwiazda, s. 120–121 rozumienie funkcji środków stylistycznych w poezji schematu) (powtórzenia) ZESZYT ĆWICZEŃ: schemat 9 2 czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym PODRĘCZNIK: S. Stolarczyk, Kapłan – turysta, s. 121–125 1 1 Rozwiązujemy krzyżówki, s. 20–22 rozwiązywanie łamigłówek kształtowanie umiejętności logicznego myślenia PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem tekstu poetyckiego ZESZYT ĆWICZEŃ: A. Kamieńska, Widok z gór, 126–127 2 ZESZYT ĆWICZEŃ: Jak wypełnić kwestionariusz?, s. 38–39 2 anegdota, dialekt (wyodrębnianie elementów obrazu poetyckiego, łączenie ilustracji z właściwą przenośnią, tworzenie mapy skojarzeń do przenośni poetyckiej, określanie nastroju utworu i odczuć podmiotu lirycznego) rozumienie treści przekazanych przez piosenkę PODRĘCZNIK: J. Strąkowski, Ja mam tylko jeden świat, s. 128–130 Listy z podróży z gramatyką w tle i krytyczno-twórczym opowiadanie według planu przekształcanie wypowiedzi gwarowej na język literacki poznawanie kultury regionalnej – sporządzanie słowniczka słów i wyrażeń, anegdot regionalnych, miejsc i ludzi związanych z kulturą regionu, rozpoznawanie regionów na podstawie słownictwa redagowanie strony z przewodnika turystycznego tworzenie „Księgi anegdot regionu. . .” muzyka i komiks projektowanie wynalazku przydatnego na wycieczce organizowanie, planowanie, wykonywanie pracy w grupie według wskazówek prezentowanie wyników pracy grupy poprawne wypełnianie pism użytkowych (kwestionariusz osobowy) PODRĘCZNIK: rozumienie kategorii: osoby, liczby, rodzaju, czasu Czasownik, s. 131–135 i poprawne ich użycie w tekście mówionym i pisanym rozpoznawanie czasowników w tekście poprawne używanie i pisownia form czasu teraźniejszego oraz form rodzaju męskoosobowego i niemęskoosobowego w czasie przeszłym i przyszłym rozumienie różnicy znaczeniowej i gramatycznej między czasownikami dokonanymi i niedokonanymi Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl czasowniki dokonane i niedokonane 28 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 2 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń ZESZYT ĆWICZEŃ: rozumienie różnicy znaczeniowej i gramatycznej Czasowniki dokonane i niedokonane, odmiana, s. 117–136; Pisownia cząstki -bym, -byś, -by. . ., s. 181–185; stosowanie form trybu orzekającego, przypuszczają- Czasownik – sprawdź siebie, s. 137–138 między czasownikami dokonanymi i niedokonanymi cego (warunkowego) i rozkazującego rozpoznawanie czasowników w tekście poprawne używanie i pisownia form czasu teraźniej- szego, przeszłego i przyszłego poprawne zapisywanie cząstek: -bym, -byś, -by. . . przekształcanie i tworzenie tekstu z czasownikami w trybie przypuszczającym odczytywanie planu miasta (zastosowanie łącznej i rozdzielnej pisowni cząstek: -bym, -byś, -by. . . z czasownikami) uzupełnianie tekstu odpowiednimi formami czasownika w trybie przypuszczającym sprawdzenie wiedzy o czasowniku A może zajęcia w terenie? 1 sprawdzenie umiejętności czytania ze zrozumieniem na PODRĘCZNIK: Bieg na orientację, s. 136–137 2 poziomie semantycznym opracowanie metodą projektu w zespołach programu PODRĘCZNIK: Bieg harcerski, s. 138–143 Rodzinne wędrówki 1 biegu na orientację po najbliższej okolicy: a) opracowywanie zadań do wykonania (np. zagadek, pytań, zadań zręcznościowych) b) opracowanie kart startowych dla każdej grupy (tabela) c) zaplanowanie czasu na realizację zadania d) prezentowanie i ocenianie programów według podanych kryteriów e) tworzenie klasowego programu biegu na orientację f) przydzielanie zadań prowadzących do realizacji projektu PODRĘCZNIK: uzupełnienie wiadomości o zasadach poprawnej Pisownia „ó”, „u”, „rz”, „ż”, „ch” w zakończeniach wyrazów, s. 144–145 tworzenie ortograficznej opowieści według ustalonego pisowni ó, u, rz, ż, ch w zakończeniach wyrazów schematu uzasadnianie pisowni u, ó, rz, ż, ch w zakończeniach wyrazów i tworzenie do nich skojarzeń 1 ZESZYT ĆWICZEŃ: świadome i poprawne stosowanie u, ó, rz, ż, ch Pisownia „u”, „ó”, „rz”, „ż”, „ch” w zakończeniach wyrazów, s. 167–174 w zakończeniach wyrazów (rozwiązywanie krzyżówek i łamigłówek, uzupełnianie wypowiedzi bohaterów komiksu, określanie rodzaju rzeczowników, uzasadnianie pisowni, tworzenie opowiadania na podstawie ilustracji) sprawdzanie umiejętności poprawnej pisowni u, ó, rz, ż, ch w zakończeniach wyrazów Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 29 30 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 W dalekie podróże. . . palcem po mapie 2 PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- M. Wojtyszko, Fumy, s. 146–147 czym (samodzielne redagowanie notatki w dowolnej formie z uwzględnieniem podanego porządku) tworzenie nazw typów podróżników (na podstawie listy ich cech charakterystycznych) PODRĘCZNIK: odczytywanie legendy mapy opracowanie logo wymyślonego przez siebie biura Z. Beszczyńska, Podróże, s. 148–149 legenda mapy, logo podróży dostrzeganie żartobliwego sensu utworu układanie trasy wycieczki za pomocą mapy świata lub globusa stosowanie poprawnej pisowni nazw własnych podejmowanie zespołowych decyzji w celu opracowania uniwersalnego regulaminu wycieczki z zastosowaniem czasowników modalnych; pisemna prezentacja wyników pracy redagowanie dialogu odzwierciedlającego sytuację symulowaną (biuro podróży) Listy z podróży z gramatyką w tle 1 wskazywanie w tekście przysłówków, określanie ich PODRĘCZNIK: Przysłówek, s. 150–151 ZESZYT ĆWICZEŃ: Przysłówek, s. 139–143 lub Pisownia „nie” z częściami mowy, s. 153–157 Domator czy podróżnik? 1 (wyszukiwanie informacji, uzupełnianie schematu) czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- ZESZYT ĆWICZEŃ: czym (redagowanie kartki pocztowej) schemat 10, schemat 11 1 funkcji jako określeń czasownika tworzenie przysłówków odprzymiotnikowych wzbogacanie dialogu przysłówkami z przeczeniem nie rozpoznawanie przysłówków jako określeń czasownika tworzenie form stopnia wyższego i najwyższego przysłówków poprawne zapisywanie nie z przysłówkami czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym PODRĘCZNIK: T. Jansson, Samotna wyprawa, s. 152–154 31 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń opracowanie drzewka decyzyjnego ZESZYT ĆWICZEŃ: czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym Jak napisać kartkę z podróży?, s. 40–42 i krytyczno-twórczym kartki z podróży i fragmentu pamiętnika określanie adresata, nadawcy oraz miejsca i celu wysłania kartki z podróży redagowanie kartki z podróży Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl przysłówek plastyka 32 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym PODRĘCZNIK: A. i Cz. Centkiewiczowie, Polarnicy, s. 155–157; J. Kaczorowski, 07 lutego – raport, s. 156–157 2 PODRĘCZNIK: J. Verne, Początek wielkiej przygody, s. 158–161 Wszystko w rękach losu 3 czytanie na poziomie krytyczno-twórczym redagowanie kartki z dziennika podróży z uwzględ- nieniem charakterystyki postaci, przemyśleń i refleksji bohatera czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym PODRĘCZNIK: schemat 12 ZESZYT ĆWICZEŃ: Jak przygotować się do konkursu na najlepszego opowiadacza?, s. 47–49 1 1 PODRĘCZNIK: Utrwalenie wiadomości o częściach mowy, s. 174–176 uzupełnianie schematu właściwymi informacjami czytanie głośne, wyraźne, płynne, z poprawnym sylaba akcentowana akcentem wyrazowym i zdaniowym oraz symulowanej sytuacji komunikacyjnej Gra Gramatyczne warcaby 1 plastyka na poziomie krytyczno-twórczym (wskazywanie adresata tekstu poetyckiego, redagowanie wypowiedzi z zastosowaniem wskazanych związków wyrazowych) stosowanie zdobytej wiedzy w grach dydaktycznych ZESZYT ĆWICZEŃ: Sprawdź siebie. . . (uzupełnianie schematu na podstawie tekstu informacjami o miejscach pobytu Odyseusza i bohaterach) czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twórczym (tworzenie ramowego i szczegółowego planu wydarzeń, rozwijanie jednego z punktów planu w wypowiedź ciągłą) skupianie uwagi słuchaczy na swojej wypowiedzi (dobór odpowiedniego słownictwa, dostosowanie intonacji, gestykulacji, mimiki) tworzenie opowiadania w grupie planowanie i organizowanie konkursu na najlepszego opowiadacza opowiadanie według planu z wyeksponowaniem punktu kulminacyjnego ocenianie własnej prezentacji czytanie ze zrozumieniem tekstu poetyckiego PODRĘCZNIK: J. Ratajczak, Droga za progiem, s. 173–174 Powtórka na wesoło dziennik (uzupełnianie schematu cechami wspólnymi i różnymi dla obu tekstów) J. Parandowski, Tułaczka Odyseusza, s. 162–172 ZESZYT ĆWICZEŃ: Każdy swoją drogą. . . 33 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń kształcenie sprawności językowej – gra dydaktyczna PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym S. Lagerlöf, Cudowna podróż, s. 177–179 i krytyczno-twórczym tworzenie kilkuzdaniowej logicznej wypowiedzi potwierdzającej znajomość i rozumienie powiedzeń i przysłów powtórzenie wiadomości o czasowniku, przysłówku, liczebniku Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl muzyka 34 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń ŚWIAT LUDZKICH SPRAW TEMATYKA LICZBA ŚWIAT LUDZKICH SPRAW MATERIAŁ CELE GODZIN Świat ludzkich spraw 1 35 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń WPROWADZANE KONTEKST POJĘCIE KULTUROWY szybkie czytanie ze zrozumieniem artykułów praso- KSIĄŻKA DLA NAUCZYCIELA: Lekcja wprowadzająca, s. 72–74 wych twórcze poszukiwanie rozwiązań uzasadnianie własnego zdania 1 W świecie wyobraźni 2 PODRĘCZNIK: samodzielne redagowanie notatki w dowolnej formie, A. Kamieńska, Są takie wyspy, s. 181–183 porównywanie wyników własnej pracy z wynikami pracy innych czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym (udzielanie precycyjnej odpowiedzi na postawione pytania, uzupełnianie wypowiedzi) projektowanie mapy wymarzonej lub opisanej w lekturze wyspy, prezentowanie swojej pracy redagowanie programu naprawy świata, formułowanie i hierarchizowanie postulatów PODRĘCZNIK: rozwijanie wyobraźni i twórczego myślenia przez Z. Herbert, Pudełko zwane wyobraźnią, s. 184–185 Ludzkie problemy, uczucia, przeżycia 1 plastyka plastyka opowiadanie niezwykłej historii redagowanie instrukcji obsługi wybranego przedmiotu wzbogaconej rysunkami, odczytywanie fotografii słuchanie wypowiedzi innych, rozpoznawanie intencji nadawcy komunikatu redagowanie kilkuzdaniowej wypowiedzi z wykorzystaniem związków frazeologicznych ze zwróceniem uwagi na poprawny szyk wyrazów czytanie ze zrozumieniem poezji na poziomie krytyczno-twórczym (przekład intersemiotyczny, komponowanie opowiadania twórczego, którego akcja umiejscowiona jest w poetyckiej rzeczywistości, próba tworzenia dodatkowych strof wiersza) PODRĘCZNIK: określanie przyczyn własnego samopoczucia, bogacenie zadania, s. 186–187 słownictwa określającego uczucia czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twórczym (uzupełnianie tabel informacjami o nadawcy wypowiedzi, jego przeżyciach oraz odczuciach i ich przyczynach; przewidywanie pozytywnych i negatywnych skutków prawdopodobnych rozwiązań problemów) prezentowanie efektów pracy grupy przygotowywanie wystawy zdjęć z gazet, dokumentujących różne ludzkie przeżycia Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl muzyka 36 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 1 Listy z podróży z gramatyką w tle 1 PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem poezji (identyfikowanie J. Tuwim, Gorące mleko, s. 188–189 bohatera, przedstawionej sytuacji, rozpoznawanie środków poetyckich, określanie ich funkcji, przekład intersemiotyczny obrazu poetyckiego) redagowanie wypowiedzi wyrażającej uczucia i przeżycia PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- K. Bagniewska, Kapsel – bratem, s. 189–193 czym (przedstawianie okoliczności poznania bohatera, wyjaśnianie przyczyn zaskakującego zachowania bohatera, nazywanie uczuć i stanów, które towarzyszyły bohaterom, wyjaśnianie prezentowanych postaw) redagowanie wypowiedzi w roli bohatera (prezentacja postaci według przemyślanego wcześniej planu) PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym Podział wypowiedzeń, s. 194–195 i krytyczno-twórczym (wskazanie nadawcy, adresata, określanie intencji wypowiedzi, rozróżnianie rodzajów wypowiedzeń ze względu na cel, zabarwienie uczuciowe oraz obecność orzeczenia) redagowanie listu z zastosowaniem różnego rodzaju wypowiedzeń ZESZYT ĆWICZEŃ: uzupełnianie wypowiedzi zdaniami utworzonymi 1 orzeczenie wypowiedzez rozsypanki wyrazowej nie, redagowanie wypowiedzi z zastosowaniem różnego równoważnik rodzaju wypowiedzeń w zależności od celu, zabarwienia zdania uczuciowego, obecności orzeczenia tworzenie wypowiedzeń pytających do tekstu Podział wypowiedzeń, s. 70–73 Trudne sprawy, ważne decyzje i rozmowy Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń PODRĘCZNIK: K. Wierzyński, Rzecz wstydliwa, s. 196–197 porównywanie postaw ludzkich zapisywanie własnych spostrzeżeń czytanie ze zrozumieniem tekstu poetyckiego (określa- nie adresata i nadawcy wypowiedzi, uzasadnianie tezy fragmentami tekstu) reagowanie opowiadania twórczego 1 ZESZYT ĆWICZEŃ: wypełnianie ankiety Jak wypełnić ankietę?, s. 50–52 1 PODRĘCZNIK: A. Kamieńska, Dom, s. 197–201 ZESZYT ĆWICZEŃ: schemat 13, schemat 14 czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- czym (nazywanie związków pokrewieństwa) redagowanie kilkuzdaniowej wypowiedzi na temat swojego miejsca w rodzinie (transformacja tekstu) rozpoznawanie wyrazów dźwiękonaśladowczych odczytywanie intencji wypowiedzi i tworzenie opowiadania o swojej rodzinie dostrzeganie estetycznego i etycznego wymiaru języka (unikanie wulgaryzmów, wyrażeń potocznych) Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl ankieta 37 38 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 1 2 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem utworu poetyckiego H. Januszewska, Lwy, s. 202–203 (wypowiadanie się na temat podmiotu lirycznego, jego potrzeb, przeżyć i uzasadnianie swojej opinii odpowiednim fragmentem utworu) tworzenie opowieści o sytuacjach podobnych do sytuacji przedstawionej w utworze redagowanie wskazówek co do tego, jak opanować złość PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- E. Knight, Ważna rozmowa, s. 203–208 czym (przekształcanie przeczytanych treści na własne wypowiedzi, umiejscawianie na osi czasu wydarzeń poprzedzających czas akcji i mieszczących się w jej obrębie) charakteryzowanie postaci literackiej według podanego planu prezentowanie postaci rzeczywistej będącej wzorem prawego postępowania PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- M. E. Letki, Mam na imię Krzysztof, s. 208–215 gromadzenie materiałów i informacji potrzebnych do czym charakterystyki postaci (mapa mentalna) dostrzeganie problemów osób niepełnosprawnych i przewlekle chorych tworzenie relacji z wycieczki z punktu widzenia bohatera gromadzenie propozycji zmian mogących ułatwić życie osobom niepełnosprawnym 1 1 PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem tekstu poetyckiego E. Lipska, Dom Dziecka, s. 216–217 (nazywanie uczuć odbiorcy, gromadzenie informacji o bohaterze lirycznym, rozumienie funkcji środków stylistycznych, odkrywanie dosłownego i przenośnego sensu utworu) uzasadnianie swojego stanowiska redagowanie planu działań redagowanie listu do wychowanka domu dziecka PODRĘCZNIK: rozumienie znaczenia tolerancji w kontaktach G. Kasdepke, Pan Wredzik, s. 217–219 międzyludzkich dostrzeganie skutków nietolerancji Legenda o smoku wawelskim 1 PODRĘCZNIK: przekształcanie zdań pojedynczych w zdania złożone Wypowiedzenie pojedyncze i złożone, s. 220–221 i odwrotnie stosowanie spójników w zdaniach złożonych układanie zdań złożonych z równoważnikiem zdania redagowanie listu zawierającego wyłącznie zdania złożone Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl zdanie pojedyncze, zdanie złożone 39 40 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 41 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń ZESZYT ĆWICZEŃ: odróżnianie wypowiedzeń pojedynczych od złożonych, Wypowiedzenie pojedyncze i złożone, s. 74–76 łączenie zdań pojedynczych w złożone za pomocą zdań od równoważników zdań spójników, poprawne stosowanie interpunkcji w zdaniu złożonym 2 Bajki wam niosę Konflikty Zabawy z ortografią 2 1 1 PODRĘCZNIK: redagowanie scenariusza telewizyjnego programu J. Parandowski, Syzyf, s. 222–225 informacyjnego, artykułu do gazety, zażalenia, relacji, listu gończego (praca w grupach) przeprowadzenie rozprawy sądowej bohatera mitologicznego (redagowanie aktu oskarżenia, mowy obrońcy, mowy oskarżonego, orzeczenia sędziów o wyroku) redagowanie relacji z rozprawy w roli dziennikarzy obserwujących jej przebieg PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem poezji na poziomie I. Krasicki, Mysz i kot ; Czapla, ryby i rak; Wilczki; Lew pokorny; Kruk i lis, s. 225–229 krytyczno-twórczym (tworzenie własnego opowiadania z morałem, określanie adresata i funkcji bajek, przyporządkowywanie ludzkich cech postaciom bajkowym, identyfikacja wypowiedzeń zawierających treści określające cechy gatunkowe bajki) układanie bajek zorganizowanie Klasowego Jarmarku Bajek prezentującego inscenizacje, komiksy, ilustracje, plakaty PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym W. Markowska, Puszka Pandory, s. 229–231 (wskazywanie wypowiedzeń zawierających treści zgodne z tekstem) i krytyczno-twórczym (zwięzłe opowiadanie o wydarzeniach, próba charakterystyki postaci) transformacja tekstu PODRĘCZNIK: korzystanie ze schematu uzasadniającego pisownię rz, Pisownia wyrazów z „rz”, „ż”, „ch”, „h” – inne reguły, s. 232–233 uczestniczenie w grze dydaktycznej oraz tworzenie dia- ż, ch, h gramów, rebusów lub krzyżówek, których rozwiązaniem będą wyrazy zawierające wyjątki od podanych reguł 1 ZESZYT ĆWICZEŃ: grupowanie wyrazów z rz, ż, ch, h według schematu Pisownia wyrazów z „rz”, „ż”, „ch”, „h” – inne reguły, s. 186–192 rozwiązywanie różnych zagadek utrwalających uzasadniającego ich pisownię poprawną pisownię Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl plastyka 42 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń uzupełnianie schematu rzeczownikami nazywającymi PODRĘCZNIK: M. Twain, Bójka, s. 234–237 nieprzyjemne sytuacje znane z najbliższego otoczenia opowiadanie o przykrym wydarzeniu w roli obserwa- tora lub uczestnika czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno- -twórczym (porównywanie bohaterów, analizowanie ich postępowania, wskazywanie przyczyn konfliktów, poszukiwanie rozwiązań sytuacji konfliktowej, redagowanie listu w roli bohatera) 1 PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- W. Markowska, Która najpiękniejsza?, s. 238–240 czym (redagowanie szczegółowego planu wydarzeń w porządku chronologicznym, wyeksponowanie punktu kulminacyjnego akcji, opowiadanie historii według planu, relacjonowanie wydarzeń z punktu widzenia różnych narratorów, uzupełnianie schematu drzewa decyzyjnego, wnioskowanie, wyjaśnianie przenośnego znaczenia związków wyrazowych, stosowanie ich w wypowiedzi, przekład intersemiotyczny przysłowia) uważne słuchanie wypowiedzi innych uczniów ZESZYT ĆWICZEŃ: schemat 15 Dotknięci nieszczęściem 1 Herosi, bohaterowie, święci 1 1 Czym jest mit i mitologia? odczytywanie fotografii na poziomie krytyczno-twór- PODRĘCZNIK: zdjęcia, s. 240 1 czym (nadawanie tytułów, opisywanie, wnioskowanie) PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno- W. Markowska, Prometeusz, s. 241–245 -twórczym (samodzielne redagowanie notatki w formie wypowiedzi ciągłej, redagowanie planu zdarzeń, wykonanie ilustracji do przygotowywanego albumu) redagowanie wypowiedzi w roli oskarżyciela i obrońcy odniesienie problematyki altruizmu do otaczającej rzeczywistości PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- S. M. Posadzowa, Stopka Królowej Jadwigi, s. 246–248 czym (nazywanie i charakteryzowanie elementów świata przedstawionego w legendzie) dostrzeganie różnic między notatką biograficzną a legendą opowiadanie legendy dotyczącej swojego regionu lub miejscowości uzasadnianie tezy PODRĘCZNIK: określanie tematyki i przyczyny powstania poznanych zadania, s. 248 wcześniej mitów wskazywanie fantastycznych elementów świata przedstawionego w mitach podawanie przykładów związków wyrazowych i przysłów mających źródło w mitologii greckiej przygotowywanie zestawu pytań otwartych do wykorzystania w konkursie wiedzy o mitach Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl legenda mity, mitologia 43 44 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń Sprawdź siebie. . . 2 PODRĘCZNIK: rozwiązywanie zadań dotyczących mitologii (identyfi- Niespodzianka, s. 249–250 kowanie postaci, operowanie wyrazami i wyrażeniami pochodzącymi z mitów) redagowanie dłuższej formy wypowiedzi na podany temat ZESZYT ĆWICZEŃ: rozwijanie umiejętności analizowania, syntetyzowania Gra Mitologiczne podróże LICZBA TWÓRCA i DZIEŁO MATERIAŁ CELE GODZIN Twórca i dzieło 1 WPROWADZANE KONTEKST POJĘCIE KULTUROWY tworzenie skojarzeń do zwrotu być twórczym określanie korzyści i zagrożeń wynikających z bycia KSIĄŻKA DLA NAUCZYCIELA: Lekcja wprowadzająca, s. 75–76 twórczym wcielanie się w rolę twórcy udzielającego wywiadu Jesteśmy twórcami 1 PODRĘCZNIK: plansza Twórca i tworzywo, s. 251–253 odczytywanie ilustracji bogacenie słownictwa związanego z twórczością debiut z wykorzystaniem Słownika wyrazów bliskoznacznych rozumienie treści przekazywanych przez ilustrację wskazywanie cech wspólnych dla różnych dziedzin sztuki, łączenie nazw dziedzin sztuki z nazwiskami twórców uczestniczenie w rozmowie na temat gustu korzystanie z różnych źródeł informacji w celu zredagowania notatki o ulubionym autorze tekstów dla dzieci i młodzieży Kilka uwag o. . . 1 1 45 i wykorzystywania wiadomości z mitologii TWÓRCA i DZIEŁO TEMATYKA Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- L. Kołakowski, O sławie, s. 254–255; L. Kołakowski, O sławnym człowieku, s. 256–259 czym dochodzenie do definicji słowa neologizm z wykorzystaniem różnych słowników redagowanie wypowiedzi o sławie z użyciem odpowiednich związków wyrazowych opracowanie kartki do albumu „Zwyczajni niezwyczajni” na temat żyjącej osoby, która zyskała sławę, pomagając innym ZESZYT ĆWICZEŃ: czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- Nazywamy świat na nowo, s. 23–26 czym (tworzenie wypowiedzi wyjaśniającej znaczenie neologizmów) tworzenie neologizmów i ich objaśnień organizowanie konkursu na najlepszego autora neologizmów Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl neologizm 46 O pokusach sławy Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 1 PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- Pojedynek, s. 260–261 czym (występowanie w roli prezentera zapowiadającego bohatera literackiego, nazywanie i analizowanie cech charakteru bohatera) przygotowanie do odgrywania ról społecznych uzasadnianie swojego zdania PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem poezji na poziomie Z. Herbert, W pracowni, s. 262–263 krytyczno-twórczym (wybieranie i zapis na schemacie odpowiednich fragmentów tekstu) udzielanie wyczerpujących odpowiedzi na pytania ZESZYT ĆWICZEŃ: schemat 16 1 1 plastyka czytanie obrazu (określanie tematyki obrazu, relacji PODRĘCZNIK: reprodukcje, s. 264; A. Kamieńska, Jak się wchodzi w dzieło sztuki, s. 265–267 muzyka przestrzennych dowolnego elementu obrazu) redagowanie kilkuzdaniowej wypowiedzi na temat oglądanego dzieła czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twórczym (dostrzeganie wieloznaczności czasownika wchodzić, przekład intersemiotyczny) uzasadnianie swojego stanowiska wypowiadanie własnego zdania na temat odbioru dzieła sztuki czytanie ze zrozumieniem poezji na poziomie PODRĘCZNIK: W. Szymborska, Muzeum, s. 268–269 semantycznym i krytyczno-twórczym dostrzeganie dosłownego i przenośnego sensu utworu rozumienie funkcji środków stylistycznych doskonalenie techniki głośnego czytania oraz recytacji z odpowiednią artykulacją, akcentem, tempem, rytmem i intonacją 1 czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- PODRĘCZNIK: Zwiedzamy muzeum, s. 270 czym (redagowanie regulaminu zwiedzania muzeum) bogacenie słownictwa ucznia z wykorzystaniem słownika języka polskiego organizowanie wycieczki do muzeum 1 47 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń ZESZYT ĆWICZEŃ: czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym Jak napisać sprawozdanie?, s. 53–56 i krytyczno-twórczym (wskazywanie autora wypowiedzi, tworzenie planu zdarzeń, gromadzenie wyrazów informujących o kolejności wydarzeń, uzupełnianie schematu cyframi oznaczającymi kolejne etapy wycieczki, wskazywanie wyrazów i wyrażeń opisujących odczucia uczestników zdarzeń, określanie celu wypowiedzi) odczytywanie planu wycieczki z mapki miasta redagowanie sprawozdania z wycieczki Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl sprawozdanie 48 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 1 1 PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twór- K. Makuszyński, Mój pierwszy wiersz, s. 271–273 czym (wyszukiwanie w tekście informacji dotyczących narratora i akcji) doskonalenie umiejętności płynnego, poprawnego i zwięzłego wypowiadania się na określony temat z wykorzystaniem podanego słownictwa tworzenie nazw wymyślonych zawodów i redagowanie krótkich notatek o każdym z nich ZESZYT ĆWICZEŃ: czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym Jak powstaje książka?, s. 65–67 i krytyczno-twórczym (projektowanie okładki książki, redagowanie wypowiedzi przekonującej wydawcę o celowości opublikowania utworu, odczytywanie informacji z karty katalogowej) zebranie informacji na temat sposobu katalogowania książek w bibliotece sporządzenie alfabetycznego spisu ulubionych książek PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem poezji na poziomie J. Harasymowicz, Cały mój dobytek; J. Iwaszkiewicz, Z „warkocza jesieni”, s. 274–275 krytyczno-twórczym (posługiwanie się fragmentami utworu w celu charakteryzowania podmiotu lirycznego, tematu utworu, wyjaśnienia funkcji zastosowanych środków stylistycznych) bogacenie warsztatu młodego poety: tworzenie rymów, porównań, przenośni czytanie ze zrozumieniem tekstu poetyckiego na poziomie semantycznym i krytyczno-twórczym (uzasadnianie tytułu wiersza, tworzenie zestawień wyrazów na wzór autora, układanie wierszyka z wykorzystaniem żartu słownego) ZESZYT ĆWICZEŃ: Dziwna rymowanka, s. 27–28 1 Teatrzyk „Zielona Gęś” ma zaszczyt przedstawić. . . 1 49 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń PODRĘCZNIK: opracowanie zasad postępowania, hierarchizowanie M. Bond, Idziemy do teatru, s. 276–281 zasad czytanie ze zrozumieniem na poziomie krytyczno-twórczym (analizowanie postępowania bohatera literackiego, tworzenie słownika terminów teatralnych, definiowanie tych pojęć, odczytywanie informacji z programów teatralnych, redagowanie dalszego ciągu opowiadania) prezentowanie efektów pracy grupy, kulturalne i aktywne słuchanie wypowiedzi innych, ocenianie wykonanego zadania PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem tekstu poetyckiego na K. I. Gałczyński, Biurokrata na wakacjach, s. 282–283 poziomie semantycznym i krytyczno-twórczym (definiowanie pojęć, nazywanie odczuć towarzyszących lekturze tekstu, porównywanie tekstu z rysunkiem, przygotowanie inscenizacji tekstu) ocenianie wyników pracy w grupach Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl muzyka plastyka 50 A może napisałbym scenariusz. . .? Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 rozumienie treści przekazywanych przez fotografię tworzenie scenariusza teatralnego według wzoru PODRĘCZNIK: zdjęcia, s. 284–285 51 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń plastyka i wskazówek (ułożenie historyjki obrazkowej, nadanie imion bohaterom, tytułu, redagowanie didaskaliów, planu szczegółowego opowiadania, podział na sceny) 1 czytanie ze zrozumieniem instrukcji na poziomie ZESZYT ĆWICZEŃ: Jak wykonać maskę teatralną?, s. 68–69 1 czytanie ze zrozumieniem poezji na poziomie PODRĘCZNIK: A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, księga XII (fragm.), s. 286–287 1 plastyka semantycznym i krytyczno-twórczym (zaznaczanie prawidłowych odpowiedzi, numerowanie ilustracji zgodnie z kolejnością powstawania maski, tworzenie dalszego ciągu dialogu, redagowanie instrukcji wykonania kukiełki lub pacynki) tworzenie akrostychu słowa taniec czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym PODRĘCZNIK: E. Rola,Taniec, s. 288–290 muzyka plastyka krytyczno-twórczym (wyszukiwanie czasowników wskazujących na ruchy pary prowadzącej taniec – wyodrębnienie z obrazów poetyckich „kadrów filmowych”, rysowanie taśmy filmowej) polonez (wskazywanie wypowiedzeń niezgodnych z treścią tekstu) rozumienie treści przekazywanych przez rzeźby, opisywanie dzieła sztuki (opisywanie przedstawionej postawy, gestów, ruchu) kształtowanie wrażliwości przez uczestniczenie w dramie – tworzenie rzeźby, ruchowej ilustracji do wybranej muzyki Zwycięzca konkursu geograficznego 1 1 PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem (uzupełnianie schematu Współrzędne i podrzędne połączenia wyrazowe, s. 291–293 związkami wyrazów określanych i określających) tworzenie związków wyrazowych oddzielanie członów szeregu przecinkiem ZESZYT ĆWICZEŃ: łączenie wyrazów w związki w celu stworzenia Współrzędne i podrzędne połączenia wyrazowe, s. 77–81 Jak zilustrować zdanie? 1 PODRĘCZNIK: Wykres graficzny zdania, s. 293–294 związki wyrazów, szeregi logicznych wypowiedzi zadawanie pytań do wyrazów określających uzupełnianie tabeli związkami wyrazów z tekstu oddzielanie przecinkiem członów szeregu wyrazów odczytywanie schematu ilustrującego budowę zdania tworzenie ilustracji przedstawiającej budowę zdania wyodrębnianie grupy podmiotu i grupy orzeczenia uzupełnianie wykresu zdania tworzenie zdań, których ilustracją jest podany wykres tworzenie wykresu zdania pojedynczego Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl grupa podmiotu, grupa orzeczenia, związek główny, związek poboczny muzyka plastyka 52 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń 1 ZESZYT ĆWICZEŃ: Wykres zdania pojedynczego, s. 82–85 53 Metodyczne materiały pomocnicze do podręcznika i zeszytu ćwiczeń wyodrębnianie grupy podmiotu i grupy orzeczenia łączenie wyrazów w związki i opisywanie ilustracji zdaniami utworzonymi z tych związków wypisywanie związku głównego i związków pobocznych według wzoru uzupełnianie i tworzenie wykresów zdań pojedynczych X Muza – film 1 czytanie ze zrozumieniem tekstu popularnonaukowego tworzenie słownika terminów filmowych PODRĘCZNIK: Jak powstaje film?, s. 295–297 Sztuka jest wszędzie 1 PODRĘCZNIK: zdjęcia, s. 298–299; G. van Tiborg, Wiejski jarmark, s. 299 odczytywanie znaczenia wyrazów „Na jarmarku”: redagowanie rozmów, haseł reklamo- wych, fragmentów piosenek, ogłoszeń, instrukcji prezentowanie i ocenianie efektów pracy grup z uwzględnieniem podanych kryteriów dostrzeganie podobieństw między reprodukcją a zdjęciami redagowanie opowiadania z dialogiem w roli przechod- nia oglądającego stoiska jarmarczne 1 czytanie ze zrozumieniem poezji kształtowanie szacunku dla pracy przez rozumienie PODRĘCZNIK: W. Faber, Rzecz, s. 300–301 plastyka procesów tworzenia przedmiotów codziennego użytku transformacja tekstu poetyckiego 1 Powtórka z bestsellerem 1 PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym A. Niedźwiedź i N. Usenko, Podróż wigilijna, s. 301–303 (wybieranie wypowiedzi najdokładniej oddających treść utworu) rozumienie funkcji środków stylistycznych redagowanie dialogu w roli przedmiotów PODRĘCZNIK: rozwiązywanie testu wyboru utrwalającego wiadomości Utrwalenie wiadomości o wypowiedzeniach, s. 304–305 1 sprawdzenie wiedzy o wypowiedzeniach oraz ZESZYT ĆWICZEŃ: Wypowiedzenie – sprawdź siebie, s. 86–87 Sprawdź siebie. . . 1 o wypowiedzeniach umiejętności poprawnego ich stosowania PODRĘCZNIK: czytanie ze zrozumieniem tekstu poetyckiego na I. Krasicki, Malarze, s. 306–307 poziomie semantycznym i krytyczno-twórczym (wskazywanie bohatera utworu, określanie jego cech, wyjaśnianie znaczenia przysłów) określanie cech bajki uzasadnianie pisowni wyrazów z ó, rz, ż, sz w podanych wyrazach opisywanie przedstawionych portretów Kartki z kalendarza nauczyciel planuje według potrzeb zespołu klasowego. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl ożywienie