Sesja 2.6 Bruria Schaedel

Współpraca szkoły, rodziców i
społeczności – dobre praktyki
Dr Bruria Schaedel
College Zachodniej Galilei
Akka, Izrael
Czym jest współpraca szkoły, rodziców i społeczności?
• Pojęciem „zaangażowanie rodziców” określa się:
1. Przekonania i oczekiwania rodziców dotyczące osiągnięć
edukacyjnych.
2. Złożone zachowania rodziców w domu i w szkole mające
na celu poprawę wyników dziecka w nauce (Epstein, 2011;
Epstein i Sanders, 2002; Henderson i Mapp, 2002; Hill i Taylor, 2004).
3. Udział rodziców w całym procesie kształcenia dziecka
(Cooper i in., 2000; Stevenson i Baker, 1987).
Osoby mające zasadniczy wpływ na osiągnięcia uczniów:
rodzice, nauczyciele i przywódca placówki szkolnej
• Bryk i in. (2010) w opracowaniu wydanym w Chicago,
USA, porównującym dane ze 100 szkół o wysokim
poziomie osiągnięć z danymi ze 100 szkół o niskim
poziomie wykazali, że:
– Istotnie wyższy stopień zaangażowania rodziców sprawia, że
poziom osiągnięć w szkole jest wyższy.
– Dobrzy nauczyciele i doskonalenie się pracowników
powiązane z wynikami w nauczaniu sprawiają, że poziom
osiągnięć w szkołach jest wyższy.
– Istnienie lidera placówki, który sprawuje przywództwo w
nauczaniu, a nie tylko zarządza szkołą, sprawia, że poziom
osiągnięć w szkole jest wyższy.
Teoria systemów Bronfenbrennera (1979, 1986)
Model ekologiczny ukazuje dziecko w centrum oddziaływań 5
systemów połączonych wzajemnymi zależnościami.
PRZENIKAJĄCE SIĘ SFERY ODDZIAŁYWANIA
RODZINY, SZKOŁY I SPOŁECZNOŚCI NA UCZENIE
SIĘ DZIECKA – Epstein (1995)
Rodzina
Szkoła
Społeczność
Obiecujące praktyki w kontekście wdrażania WSRS
• Ustawodawstwo
• Ministerstwo Edukacji
• Przygotowanie nauczycieli w college’u
• Władze miasta odpowiedzialne za edukację
• Lider placówki szkolnej
• Nauczyciele
• Rodzice
• Lokalne przedsiębiorstwa
Korzyści z WSRS dla uczniów, rodzin i szkół według
międzynarodowych badań
• Dla uczniów
• Uczniowie w każdym wieku i niezależnie od statusu
ekonomicznego odnoszą korzyści z WSRS w edukacji w domu i
szkole.
• WSRS rozwija w dzieciach kompetencje emocjonalne i
społeczne, wzbudza ambicje wyższego kształcenia.
• Wyższa frekwencja w szkole.
• Zadania domowe wykonywane częściej i poprawniej.
• Lepsze wyniki uczniów.
• Wyższy poziom satysfakcji ze szkoły
(Bacete i Rodriguez, 2004; Hogue i in., 2002; Jeynes, 2005; Sheldon i Epstein, 2005;
Thorkildsen i Stein, 1998).
Efekty WSRS dla uczniów, rodzin i szkół
• Rodzice:
• Wykazują duże umiejętności komunikacyjne i rodzicielskie.
Przejawiają wyraźne zainteresowanie sprawami szkoły.
• Wykazują dobre zrozumienie potrzeb swoich dzieci.
• Mają pozytywne nastawienie do szkoły.
• Regularnie pomagają dzieciom odrabiać zadania.
• Wyższy poziom satysfakcji ze szkoły.
• Większy stopień zaangażowania rodziców w pracę szkoły.
(Becher, 1984; Brown, 1989; Hoover-Dempsey i Sandler; 1997, Brown, 1989; Epstein,
1995, 1996).
Efekty WSRS dla uczniów, rodzin i szkół
• Dla nauczycieli:
• Nauczyciele czują się bardziej pewni siebie, akceptowani
i lepiej wynagradzani.
• Wyższy poziom satysfakcji z pracy.
• Nauczyciele wykazują pozytywne nastawienie do inicjatyw
społeczności.
• Nauczyciele mają motywację do głębszego zaangażowania
w program nauczania, przyjmują sposób nauczania
zorientowany na ucznia i doskonalą swoje umiejętności
zawodowe.
Efekty WSRS dla uczniów, rodzin i szkół
• Dla szkół
• Poprawiają się notowania dotyczące skuteczności szkoły.
Szkoła wdraża zestaw elastycznych programów.
• Poprawia się atmosfera w szkole – pracownicy
przejawiają ducha współpracy i żywe zainteresowanie
podczas pracy ze społecznością, tworząc demokratyczny
klimat otwartości, w którym nauczyciele wraz z
rodzicami i uczniami biorą udział w podejmowaniu
decyzji.
• (Ryan i Cooper, 2007; Tozer i in., 2006; Christenson i Cleary, 1990; Moll, 1992;
Hoover-Dempsey i in., 2002; Christenson, 1995; Desimone i in.; Christenson i
Sheridan, 2001; Coleman, 1991;Henry, 1996; Noddings, 1992)
• Dlaczego wobec tego nie wdraża się WSRS we
wszystkich szkołach?
Dlaczego nie wdraża się WSRS we wszystkich
szkołach?
• Dyrektorzy:
• Dyrektorzy są nieprzeszkoleni i niegotowi, by wykraczać
poza typowe relacje z rodzicami i doprowadzać w swoich
szkołach do opracowywania efektywnych, pożytecznych
i odpowiednich programów współpracy.
Dlaczego nie wdraża się WSRS we wszystkich
szkołach?
• Nauczyciele:
• Nauczyciele nie zachęcają do nawiązywania WSRS.
• Według relacji nauczycieli rodzice nie przejawiają chęci do
zaangażowania. Nauczyciele zdecydowanie sprzeciwiają się
ingerencji rodziców w sferę dotyczącą ich zawodowych praktyk
i nauczania. Wolą, kiedy rodzice ulegle popierają ich poglądy.
Spotkania z rodzicami są wyznaczane w terminach
odpowiadających nauczycielom, niedostosowanych do
możliwości rodziców.
• Nauczyciele uważają rodziców o wysokim statusie społecznoekonomicznym za bardziej zaangażowanych od tych o niskim
statusie lub pochodzących z mniejszości
• (Dauber i Epstein, 1993;Dornbusch i Ritter, 1988; Epstein i Becker, 1982; Finders i
Lewis, 1994; Tett, 2001; Koonce i Harper, 2005).
Dlaczego nie wdraża się WSRS we wszystkich
szkołach?
• Rodzice:
• Rodzice uważają, że nauczyciele stwarzają im coraz
mniej możliwości zaangażowania, w miarę jak
dziecko dorasta
• Rodzice oceniają swoje zaangażowanie wyżej niż
nauczyciele.
• (Lareau, 2000; Chavkinand Williams, 1993; Davies, 1987).
DYSKUSJE W MAŁYCH GRUPACH 45 minut
• Proszę wybrać właściwą dla siebie grupę:
• 5-8 osób w grupie; każda grupa wybiera sekretarza, który zaprezentuje
główne spostrzeżenia z dyskusji i będzie pilnował czasu .
• Grupa nr 1. Inspektorzy szkolni
• Grupa nr 2. Dyrektorzy szkół
• Grupa nr 3. Liderzy wśród nauczycieli
• Grupa nr 4. Badacze
• Grupa nr 5. Nauczyciele-szkoleniowcy
• Grupa nr 6. Decydenci na szczeblu społeczności
• Członkowie każdej grupy będą omawiać temat pod kątem swoich
zawodowych funkcji. Każda grupa odpowie na przewidziane dla siebie
pytanie; pod koniec dyskusji sekretarze grup publicznie zaprezentują
podsumowujące uwagi.
Wszystkie grupy mogą odpowiedzieć na pytania 1, 4 i 5.
Pytanie 2 jest skierowane wyłącznie do grup 1, 4 i 6, a
pytanie 3 wyłącznie do grup 2, 3 i 5.
1. W jaki sposób szkoły mogą zacieśnić relacje z
rodzinami i polepszyć efekty dla uczniów poprzez
włączenie WSRS do swojej polityki? (do
wszystkich grup)
2. Co można zrobić na rzecz zwiększenia WSRS na
poziomie ogólnokrajowym?
(odpowiadają: grupa nr 1. Inspektorzy szkolni,
grupa nr 4. Badacze, grupa nr 6. Decydenci na
szczeblu społeczności)
Wszystkie grupy mogą odpowiedzieć na pytania 1, 4 i 5.
Pytanie 2 jest skierowane wyłącznie do grup 1, 4 i 6, a
pytanie 3 wyłącznie do grup 2, 3 i 5.
3. Co można zrobić na rzecz zwiększenia WSRS w
Państwa szkole? (na to pytanie odpowiadają: grupa
nr 2. Dyrektorzy szkół, grupa nr 3. Liderzy wśród
nauczycieli, grupa nr 5. Nauczyciele szkoleniowcy)
4. Jak możemy zachęcić pracowników oświaty do
traktowania WSRS w kategoriach powinności
zawodowej? (do wszystkich grup)
5. Jak możemy zmotywować rodziców do traktowania
WSRS w kategoriach powinności rodzicielskiej? (do
wszystkich grup)
Jak szkoły mogą skutecznie wdrożyć WSRS?
• Wiedza
• Aktywne przywództwo dyrektora
• Utworzenie zespołu zadaniowego
• W skład zespołu zadaniowego powinni wchodzić: dyrektor szkoły,
nauczyciele, rodzice, przedstawiciele agencji i firm z lokalnej
społeczności.
• Zespół zadaniowy powinien wybrać temat istotny dla wszystkich
członków społeczności szkolnej (nauczycieli, uczniów, rodziców)
• Należy rozpisać szczegółowy plan uwzględniający: harmonogram,
budżet i ewaluację.
Studium przypadku
Projekt WSRS Uniwersytetu w Hajfie 2009-2011
(SFCP project)
Uczestniczyły cztery szkoły: wybór tematów
• Szkoła Einsteina:
• Poprawa stanu środowiska wokół szkoły.
• Temat został wkomponowany w program nauczania przyrody.
• Renowacja ogrodu.
• Budowa siedzisk w ogrodzie z materiałów pochodzących z
recyklingu.
• Rodzice i uczniowie wyreżyserowali krótkometrażowy film o
oszczędzaniu energii i promowaniu energii z alternatywnych
źródeł (film zdobył pierwsze miejsce w konkursie „Zielony
Oscar” w Hajfie).
Szkoła Hofit
Rekultywacja środowiska naturalnego wokół szkoły
• Cele: przywrócić do dobrego stanu naturalne siedlisko lokalnej flory i fauny
wokół szkoły zniszczone za sprawą rozwoju miasta.
• Utworzenie rodzinno-szkolnego zespołu kierowniczego:
• 9 rodziców i 9 nauczycieli; spotkania organizowane przez profesora
uniwersytetu.
• Tematy poruszone przez zespół rodzinno-szkolny:
- współpraca nauczycieli i rodziców w następujących działaniach:
- impreza wielokulturowa z okazji Dnia Matki.
- renowacja ogródka szkolnego.
- wycieczki: rodzice i uczniowie zwiedzają lokalne atrakcje.
• Puszczanie balonów: impreza szkolna zaplanowana na zakończenie roku.
Szkoła Ahmadiya
Ogród ekologiczny
• Wybudowanie ogrodu, w którym będą odbywać się
lekcje.
• Temat środowiska naturalnego został włączony
w program nauczania przedmiotów: przyroda,
technologia, języki, geografia i sztuka.
• Rodzice odpowiadali za gromadzenie funduszy oraz
pomoc w budowie i utrzymaniu ogrodu.
Przeszkody
• Postęp wydawał się niekiedy powolny.
• Arabscy dyrektorzy okazywali mniej entuzjazmu na
różnych etapach projektu.
• Czasem odnosiło się wrażenie, że arabscy dyrektorzy
trwają przy projekcie ze względu na jego prestiż
wynikający z powiązania z Uniwersytetem w Hajfie.
• Harmonogramy dyrektorów i pracowników były
obłożone wymaganiami ze strony ich inspektorów i
Ministerstwa Edukacji.
• Fundusze i zasoby były ograniczone.
Wyniki na koniec trzeciego roku trwania
projektu WSRS
• Pracownicy, rodzice i uczniowie poczuli, że mają
moc kształtowania życia szkoły.
• Rodzice uczestniczyli w procesach podejmowania
decyzji w szkole Hopite.
• Czynny i powszechniejszy udział rodziców w życiu
szkolnym we wszystkich szkołach.
• Większy udział nauczycieli – szkoła Einsteina.
• Poprawa atmosfery w szkole – wszystkie szkoły.
• Dyrektorzy i pracownicy w szkołach arabskich są
teraz bardziej świadomi roli rodziców w szkole.