Lectio decima - Konrad Dominas

Język łaciński z elementami kultury antycznej
Studia Środkowoeuropejskie/filologia polska
dr Konrad Dominas
Lectio decima
Deklinacja III spółgłoskowa.
Deklinacja III samogłoskowa.
Źródła prezentacji:
O. Jurewicz, L. Winniczuk, J. Żuławska,
Język łaciński. Podręcznik dla lektoratów szkół wyższych, Warszawa 1995.
S. Kalinowski, Aurea dicta. Złote myśli, Kraków 1997.
www.konrad-dominas.pl
[email protected]
dr Konrad Dominas
Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych
WFPiK UAM Poznań
Język łaciński z elementami kultury antycznej
Studia Środkowoeuropejskie/filologia polska
Lectio decima
Trzy sentencje łacińskie
Civis Romanus sum
Jestem obywatelem rzymskim
Cogitationis poenam nemo patitur
Nikt nie ponosi odpowiedzialności za
swoje myśli
Ulpian, Digesta 48,19,18
Convenienter naturae vivere
Żyć zgodnie z naturą
Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy
sławnych filozofów 7,87.
www.konrad-dominas.pl
[email protected]
dr Konrad Dominas
Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych
WFPiK UAM Poznań
Język łaciński z elementami kultury antycznej
Studia Środkowoeuropejskie/filologia polska
Lectio decima
Zwroty i skróty
in persona
osobiście
in promptu
natychmiast, na poczekaniu, od ręki
in spe
w nadziei, w przyszłości
in statu nascendi
w stanie rodzenia się, w chwili
powstania
interim
tymczasowo
www.konrad-dominas.pl
[email protected]
dr Konrad Dominas
Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych
WFPiK UAM Poznań
Język łaciński z elementami kultury antycznej
Studia Środkowoeuropejskie/filologia polska
Lectio decima
Deklinacja III spółgłoskowa
abl. sing. –e; acc., voc., pl. neutr. –a; gen. pl. –um
Według deklinacji III spółgłoskowej odmieniają się rzeczowniki nierównozgłoskowe
rodzaju męskiego, żeńskiego i nijakiego, których temat kończy się na spółgłoskę oraz
kilka rzeczowników równozgłoskowych.
Rzeczowni deklinacji III spółgłoskowej
równozgłoskowe:
• pater, patris m – ojciec;
• mater, matris f – matka;
• frater, fratris m – brat;
• vates, vatis m/f – wieszcz;
www.konrad-dominas.pl
[email protected]
•
•
•
iuvenis, iuvenis m/f – młodzieniec,
młoda dziewczyna;
senex, senis m – starzec;
canis, canis m/f – pies, suka.
dr Konrad Dominas
Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych
WFPiK UAM Poznań
Język łaciński z elementami kultury antycznej
Studia Środkowoeuropejskie/filologia polska
Lectio decima
Deklinacja III spółgłoskowa – odmiana
Masculinum
Femininum
Neutrum
Singularis
Pluralis
Singularis
Pluralis
Singularis
Pluralis
N.
imperator
imperator-es
lex
leg-es
nomen
nomin-a
G.
imperator-is
imperator-um
leg-is
leg-um
nomin-is
nomin-um
D.
imperator-i
imperator-ibus
leg-i
leg-ibus
nomin-i
nomin-ibus
Acc.
imperator-em
imperator-es
leg-em
leg-es
nomen
nomin-a
Abl.
imperator-e
imperator-ibus
leg-e
leg-ibus
nomin-e
nomin-ibus
imperator
imperator-es
lex
leg-es
nomen
nomin-a
V.
www.konrad-dominas.pl
[email protected]
dr Konrad Dominas
Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych
WFPiK UAM Poznań
Język łaciński z elementami kultury antycznej
Studia Środkowoeuropejskie/filologia polska
Lectio decima
Deklinacja III samogłoskowa – odmiana
abl. sing. -i; acc., voc., pl. neutr. -i-a; gen. pl. -i-um
Neutrum
Singularis
Pluralis
N.
vectigal
vectigali-a
G.
vectigalis
vectigali-um
D.
vectigali
vectigali-bus
Acc.
vectigal
vectigali-a
Abl.
vectigali
vectigali-bus
V.
vectigal
vectigali-a
www.konrad-dominas.pl
[email protected]
Według deklinacji III samogłoskowej
odmieniają się rzeczowniki rodzaju
nijakiego zakończone w nom. sing.
na -e, -al, -ar, np. mare (morze);
vectigal (podatek); exemplar
(przykład)
dr Konrad Dominas
Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych
WFPiK UAM Poznań