Polski rolnik przed i po akcesji – prasowe wizerunki w

Katarzyna Górniak
Kolegium Nauk Społecznych i Administracji Politechniki Warszawskiej.
Polski rolnik przed i po akcesji – prasowe wizerunki
w opiniotwórczych dziennikach
Konspekt
Dyskurs publiczny, gdzie występują, bądź nie, i ścierają się ze sobą różnego rodzaju wizje, poglądy
i racje stanowić może obszar, w obrębie którego zachodzą procesy marginalizacji/demarginalizacji wsi
i rolnictwa. Interesujące powinno być zatem, jaka jest obecność polskiej wsi i jej mieszkańców
w toczących się debatach publicznych. Na potrzeby omawianego badania dyskurs publiczny został
zawężony do jednej, ale niezwykle ważnej, płaszczyzny – największych (opiniotwórczych)
dzienników, czyli łamów Rzeczpospolitej i Gazety Wyborczej wyznaczających główne osie debaty
dotyczącej wsi i rolnictwa.. Przy analizie wzięto pod uwagę dwa okresy – miesiące tuż przed
zakończeniem procesu negocjacji w Kopenhadze (listopad i grudzień 2002) i miesiące, kiedy można
było już dostrzec pierwsze efekty integracji (listopad i grudzień 2004). Niewątpliwie rozpoczęcie
akcesji Polski z UE wprowadziło tę tematykę rolnictwa w sam środek dyskusji i debat. Zatem
kontekstem dla dyskutowania o wsi i jej mieszkańcach był proces integracji z UE, który wymusił
niejako bardziej wnikliwe zajęcie się tymi kwestiami.
Zasadnicza kwestia w wizerunku polskiej wsi dotyczyła samej obecności tych zagadnień. O ile w roku
2002 ukazało się w 140 artykułów odnoszących się do tematu naszych badań, to w roku 2004
zaledwie 22. Dysproporcja jest zatem bardzo duża i trudno jest dokonywać rzetelnego porównania
wizerunku polskiego rolnika przed i po akcesji, bowiem po akcesji temat ten zniknął z debaty.
Jaki jest polski rolnik?
•
Ważny, bo jego problemy i zagadnienia związane rolnictwem były kluczowym elementem
negocjacji.
•
Mimo swoich ułomności i braków odniesie korzyści i uzyska szansę zazwyczaj na przetrwanie
(nieefektywne wykorzystanie przyznanych środków), a nie koniecznie na rozwój (efektywne
wykorzystanie przyznanych środków).
•
Może stać się barierą rozwoju „prawdziwego i porządnego” rolnictwa i polskich farmerów.
•
Ma sprzeczne interesy z resztą społeczeństwa.
•
Brak mu endogennego potencjału i stąd wymaga zewnętrznych inwestycji i wsparcia.
•
Jest niezdolny do podjęcia konstruktywnego wysiłku i działania.
•
Jest współczesnym „obcym” funkcjonującym na obrzeżach swojego społeczeństwa. Jest
zatem członkiem tego społeczeństwa, ale jego przynależność jest ułomna i niepełna.