Eugeniusz Oniegin

O nowojorskiej Met i transmisjach
The Metropolitan Opera należy do ścisłej czołówki najlepszych
teatrów świata. Jej siłą są przede wszystkim wspaniałe głosy. Od
ponad stu lat nie było prawdziwie wielkiej śpiewaczki czy śpiewaka,
którzy nie pragnęliby wystąpić na scenie Met (tak nazywają swój
teatr nowojorczycy). Także Polacy – obecnie Aleksandra Kurzak,
Piotr Beczała, Mariusz Kwiecień, a wcześniej Teresa Żylis-Gara,
Małgorzata Walewska, Wiesław Ochman, Adam Didur i przede
wszystkim wyjątkowo ubóstwiana przez Amerykanów Marcelina
Sembrich-Kochańska – występowali i wciąż regularnie występują na
deskach tego teatru.
w jakości High Definition i dźwięk w formacie Dolby Digital
Surround; pokazano „Zaczarowany flet” Mozarta. Spektakl
obejrzało wtedy 30.000 widzów zgromadzonych w 150 salach na
terenie USA. Sukces kasowy i frekwencyjny sprawił, że do projektu
natychmiast przyłączyły się ośrodki z całego świata.
Transmisje swoich spektakli organizują dziś także inne słynne
teatry, ale to Met była prekursorem i tylko ona realizuje swoje
pokazy na tak ogromną skalę. Przedstawienia sezonu 2013–14
obejrzeli widzowie w ponad 2 tys. sal kinowych, teatralnych i
filharmonicznych 66 krajów świata. Do tej pory na cykl „The Met:
Live in HD” sprzedano 15 milionów biletów.
Piotr Iljicz Czajkowski (1840–1893)
24 maja 2014, godz. 1700
Eugeniusz Oniegin
Do dziś budzi rozbawienie fakt, że The Metropolitan Opera
powstała nie z artystycznej potrzeby, a z urażonych ambicji. Otóż
żona pewnego nowojorskiego milionera, gdy nie zdobyła miejsca w
loży w działającej wtedy w Nowym Jorku operze, nakazała
swojemu małżonkowi wybudowanie nowego teatru, aby mogła
godnie prezentować się w loży honorowej. Wynajęty architekt, nie
bardzo wiedząc, co właściwie projektuje, skupił się na ociekającej
złotem widowni, zupełnie lekceważąc potrzeby sceny. Podczas
spektakli dekoracje składować więc trzeba było bezpośrednio na
ulicy, a chór, nie mając własnej sali prób, ćwiczył w toalecie...
Met zainaugurowała swoją działalność w roku 1883 operą „Faust”
Charles’a Gounoda. Choć początki były trudne (pierwszy sezon
zakończył się gigantycznym deficytem), teatr miał szczęście do
wybitnych dyrygentów i śpiewaków, a także do przedsiębiorczych
dyrektorów. Szybko stał się sceną, o występowanie na której
zabiegali najwięksi, z Marią Callas na czele. Poziom artystyczny Met
pozostawał na najwyższym poziomie, jednak warunki lokalowe były
fatalne. Dlatego po latach postanowiono wybudować
profesjonalny gmach i tam przenieść zespół. W 1966 roku
otworzono jeden z największych (widownia liczy blisko 4.000
miejsc) i najlepiej wyposażonych teatrów operowych na świecie (w
pełni zautomatyzowana wielka scena, kilkanaście sal prób, parkingi,
wygodne garderoby, przestronne magazyny dekoracji i
kostiumów).
Met to dzisiaj operowa fabryka, a jej pracownicy pieszczotliwie
nazywani są armią. Teatr ma w swoim repertuarze kilkadziesiąt
tytułów – od klasyki po dzieła współczesne. Gra blisko 300
monumentalnych spektakli w roku. Wszystko to wymaga
precyzyjnej organizacji pracy, dlatego też repertuar oraz obsady
planowane są z około pięcioletnim wyprzedzeniem.
Przedsięwzięcie „The Met: Live in HD” nawiązuje do bogatej, ponad
80-letniej tradycji słynnych transmisji radiowych spektakli tego
teatru. Pomysłodawcą cyklu jest dyrektor generalny Met – Peter
Gelb. 30 grudnia 2006 roku po raz pierwszy popłynął w eter obraz
opera (sceny liryczne) w trzech aktach,
siedmiu obrazach (1879), op. 24
The Metropolitan Opera 2013, 183 min. (plus przerwy)
WWW.NAZYWOWKINACH.PL
kino REJS Młodzieżowe Centrum Kultury w Słupsku
aleja 3 Maja 22, 59 8435 434
www.kinorejs.emcek.pl [email protected]
bilety: 35,00 (ulgowe), 40,00 (normalne)
muzyka: Piotr Czajkowski
libretto: Piotr Czajkowski i Konstantin Szyłowski
(na podstawie poematu Aleksandra Puszkina)
dyrygent: Valery Gergiev
inscenizacja: Deborah Warner
reżyseria: Fiona Shaw
scenografia: Tom Pye
kostiumy: Chloe Obolensky
światło: Jean Kalman
choreografia: Kim Brandstrup
prowadzenie podczas transmisji: Deborah Voigt
obsada: Mariusz Kwiecień (Eugeniusz Oniegin), Anna Netrebko
(Tatiana), Oksana Volkova (Olga), Piotr Beczała (Włodzimierz
Leński), Alexei Tanovitsky (książę Griemin), Elena Zaremba
(pani Łarina), Larissa Diadkova (Filipiewna), David Crawford
(Rotmistrz), John Graham-Hall (Triquet), Richard Bernstein
(Zarecki), soliści, chór, balet i orkiestra The Metropolitan Opera
przedstawienie w języku rosyjskim z polskimi napisami
Akt pierwszy
Akt drugi
Akt trzeci
Jesień. Osiadła na wsi pani Łarina wspomina czas,
zanim wyszła za mąż. Kochała pewnego mężczyznę,
ale zmuszono ją do małżeństwa z innym. Teraz,
kiedy jest wdową, opiekuje się majątkiem ziemskim,
który pozostał jej w spadku po mężu i wychowuje
dwie prawie dorosłe córki: Tatianę i Olgę. Tatiana
spędza czas na rozmyślaniach, czytaniu powieści i
zbytnim przejmowaniu się losami ich bohaterów,
Olga natomiast cieszy się każdym dniem, jest
wesoła i beztroska. O rękę Olgi zabiega sąsiad
Łarinych – poeta Leński. Pewnego dnia Włodzimierz
odwiedza po raz kolejny swoją ukochaną, ale tym
razem przywozi ze sobą niespodziewanego gościa.
Jest nim Eugeniusz Oniegin, wytworny młody
mężczyzna, w którym rozmarzona Tatiana
natychmiast się zakochuje.
Styczeń. Okoliczni sąsiedzi zostali zaproszeni do
majątku Łarinych na bal z okazji imienin Tatiany.
Przybywa także Oniegin, który niechętnie zgodził się
towarzyszyć Leńskiemu, ponieważ prowincjonalne
uroczystości rodzinne strasznie go nudzą.
Dodatkowo zirytowany faktem, że goście, plotkując,
coraz śmielej łączą jego osobę z Tatianą, mści się na
Leńskim: zaczyna ostentacyjnie flirtować z Olgą.
Leński nie rozumie powodów zachowania swego
przyjaciela, zazdrość zaślepia go na tyle, że wyzywa
Oniegina na pojedynek. Bal kończy się skandalem.
Sankt Petersburg, kilka lat później. Próbując
Po wizycie panów, wieczorem, kładąc się już spać,
Tatiana prosi nianię Filipiewną, aby ta opowiedziała
jej o swojej pierwszej miłości i małżeństwie. Po dość
przygnębiającej opowieści niania wychodzi, a
Tatiana – wbrew wszelkim konwenansom –
postanawia napisać list do Oniegina, w którym
wyzna mu swe uczucia. Rankiem (Tatiana nie
zmrużyła oka) prosi nianię, aby ta przy pomocy
swojego wnuczka dostarczyła list adresatowi.
Tatiana czeka w ogrodzie na odpowiedź Onieginia.
Ten zjawia się w końcu. Przyznaje, że list go
wzruszył, niemniej jednak nie może zaoferować
młodej dziewczynie nic więcej poza przyjaźnią.
Mentorskim tonem radzi jej też, aby kontrolowała
swoje emocje, by ktoś nie wykorzystał jej – naiwnej.
zagłuszyć
wyrzuty
sumienia
po
zabójstwie
przyjaciela, Oniegin wiele podróżował, teraz jednak
powraca do stolicy. Na balu u księcia Griemina ma
okazję być przedstawiony jego nowej żonie.
Zdumiony, rozpoznaje w niej Tatianę, obecnie
dostojną księżnę. Oniegin uświadamia sobie, że był i
nadal jest w niej zakochany.
Oniegin wysłał list do Tatiany z prośbą o spotkanie,
do którego później dochodzi. Mężczyzna prosi
Przed pojedynkiem Leński rozmyśla o poezji, miłości
do Olgi i śmierci. Przybywa Oniegin wraz ze swym
sekundantem. Choć emocje już opadły, honor nie
pozwala mężczyznom zrezygnować z pojedynku.
Pada strzał. Leński nie żyje.
księżnę, by z nim uciekła. Tatiana przyznaje, że
wciąż go kocha, ale pozostanie wierna przysiędze i
absolutnie nie opuści męża. Rozstają się po raz
ostatni. Oniegin przeklina siebie i swój los.
Mariusz Kwiecień (Oniegin), fot. Ken Howard
Tłumaczenie i opracowanie: Bartłomiej Majchrzak