INFORMATOR DIABETYKA dla

lato 2009
INFORMATOR
dla
DIABETYKA
nr
25
czyli co o cukrzycy trzeba wiedzieć gdy, chorujesz Ty lub ktoś z Twoich najbliższych
Wyjazd na
wakacje
dr hab. n med. Anna Noczyńska
SPIS TREŚCI:
Wstęp ..................................................................................................................................2
Od czego powinno się rozpocząć przygotowania ...........................................2
Co powinno wiedzieć dziecko wyjeżdżając samodzielnie na wakacje ........4
Podróż i wakacje poza granicami kraju .............................................................5
Jak należy przygotować się do podróży samolotem? ....................................7
Bezpieczne posiłki ........................................................................................................8
Co powinien zabrać diabetyk wyjeżdzając na wakacje ................................10
Podróż samochodem ................................................................................................11
Obozy dla dzieci chorych na cukrzycę ...............................................................12
Podróż rowerem ........................................................................................................13
Choroby infekcyjne ...................................................................................................15
Sporty ekstremalne ..................................................................................................16
Wakacyjne problemy ...............................................................................................16
Tabele indeksów glikemicznych ..........................................................................20
Lista Aptek przyjaznych diabetykom ...................................................................22
Redakcja i wydawca: PHOENIX Pharma Polska Sp. z o o. Dział Marketingu
e-mail: [email protected]
1
Zbliża się okres wakacji, wielu z was już planuje wyjazd na obóz, wczasy
czy wyjazd do rodziny. Osoby z cukrzycą nie są skazane na spędzanie wolnego czasu z rodzicami, ponieważ wyposażeni w wiedzę mogą korzystać
z każdej formy wypoczynku. Odpowiednio wcześniej zaplanowane wakacje pozwolą zachować dobre samopoczucie oraz relaks nie tylko osobie
z cukrzycą, ale także pozostałym członkom wycieczki, obozu czy wczasów.
Należy jednak pamiętać, że wyjazd wakacyjny tylko wówczas będzie bezpieczny i pełen przygód, jeżeli wcześnie zostanie zaplanowany. Wakacje
nie zwalniają was z obowiązków kontroli poziomów glukozy, a wręcz odwrotnie w niektórych, sytuacjach powinna ona być nawet bardziej skrupulatna (np. obóz sportowy). Pamiętaj, że marzeniem rodzica jest, aby córka/syn na upragnionych wakacjach czuli się dobrze, a w dniu rozpoczęcia
szkoły wrócili do niej radośni i wypoczęci.
Każda osoba planująca wyjazd starannie przygotowuje się do niego, to
samo dotyczy pacjenta z cukrzycą.
Od czego powinno się rozpocząć przygotowania?
Od wizyty u lekarza diabetologa, z którym należy omówić sposób postępowania zarówno podczas podróży jak również w miejscu wypoczywania (szczególnie, jeżeli dziecko będzie podróżowało bez rodziców). Należy
zaopatrzyć się w zaświadczenie o chorobie przetłumaczone na język angiel2
ski, w którym powinna być, informacja o sposobie leczenia (pen/pompa
osobista) oraz telefon kontaktowy do rodzica, lekarza, Poradni/Szpitala,
w którym dziecko jest leczone. Wskazane jest spotkanie z pielęgniarką
edukacyjną, która nie tylko sprawdzi wiedzę rodzica/dziecka z zakresu
odżywiania, podawania insuliny, oznaczania poziomu glukozy a u osób
posiadających osobistą pompę insulinową również technikę wypełniania
zestawu oraz zasady obsługi pompy. Należy zadbać, aby przed urlopem
cukrzyca była dobrze uregulowana, dlatego łatwiej jest przygotować się
do wyjazdu kilka dni po zakończeniu roku szkolnego. Jest to ważne, ponieważ stres związany z zaliczeniami przedmiotów szkolnych wpływa niekorzystnie na wyrównanie cukrzycy. Tak zwane odreagowanie po szkole,
pozwoli w miarę ustabilizować poziomy glukozy w miejscu zamieszkania
oraz ustalić optymalne dawki insuliny doposiłkowej oraz insuliny bazy.
Dziecko, które nie posiada wiedzy o cukrzycy, a szczególnie:
- nie potrafi określić, jaka wartość glukozy jest prawidłowa a jaka nieprawidłowa,
- nie potrafi samodzielnie zabezpieczyć się przed niedocukrzeniem
podczas wysiłku fizycznego,
- nie oblicza wymienników węglowodanowych oraz białkowo tłuszczowych a także
- nie wie jak obliczyć i podać należną dawkę insuliny (również osobistą
pompą insulinową),
- nie potrafi samodzielnie oznaczyć poziomu glukozy przy użyciu glukometra,
NIE POWINNO WYJEŻDŻAĆ SAMODZIELNIE NA WAKACJE.
Wakacje są nieodłącznie związane z większym wysiłkiem fizycznym, dlatego bardzo ważne jest omówienie z dzieckiem sposobu zabezpieczenia przed hipoglikemią występującą w trakcie i tuż po wysiłku, ale także
w nocy (późne niedocukrzenie).
3
CO POWINNO WIEDZIEĆ DZIECKO WYJEŻDŻAJĄC SAMODZIELNIE
NA WAKACJE?
1. W jaki sposób bada się poziom glukozy we krwi oraz kiedy podaje
się insuliny przed posiłkami oraz insuliny bazowe.
2. Które insuliny podaje przed posiłkami a które jako baza.
3. W jaki sposób powinno poprawiać się ( korygować ) nieprawidłowy
poziom glukozy w godzinach nocnych oraz po posiłkach.
4. Jak należy interpretować każde badanie poziomu glukozy, czyli
który poziom glukozy wskazuje na hipo a który na hiperglikemię.
5. W jakich porach doby działa każda podana insulina oraz w których
godzinach poziomy glukozy zależą od posiłków, insuliny doposiłkowej oraz insuliny bazy.
6. Jak postąpić przed planowanym i nieplanowanym wysiłkiem fizycznym.
7. Jaka jest insulinowrażliwość, czyli jaką dawkę insuliny należy podać na 1 WW w poszczególnych posiłkach oraz jaka dawka insuliny
koryguje nieprawidłowy (wysoki i niski ) poziom glukozy.
8. Ile WW powinno zjeść na każdy posiłek.
9. Jaki poziom glukozy jest bezpieczny przed wysiłkiem oraz przed
pójściem spać.
Zwykle rodzice planują wakacje kilka miesięcy czy tygodni wcześniej, dlatego łatwo będzie przygotować się do wyjazdu. Należy podkreślić, że przygotowanie się do wyjazdu w Polsce na obóz, kolonie czy urlop z rodzicami,
różni się od przygotowania na wyjazd poza granice kraju.
4
Podróż i wakacje poza granicami kraju.
Wyjazd do krajów południowych.
Zawsze o cukrzycy u dziecka rodzice powinni poinformować biuro podróży, ponieważ wiąże się to z dodatkowym ubezpieczeniem, do czego gorąco zachęcam. Biuro podróży powinno poinformować rodziców o ilości
posiłków oraz sposobie ich serwowania (szwedzki bufet, posiłki serwowane). Cennych informacji mogą udzielić nam osoby wcześniej korzystające
z biura podróży z którym planujemy wyjazd. Należy zapoznać się z opieka
diabetologiczną w danym kraju (te informacje można odszukać w Internecie, lub u lekarza diabetologa). Osoby podające insulinę osobistą pompą
insulinową, powinny zaopatrzyć się w telefony kontaktowe całodobowych
serwisów w kraju, do którego się udają (informacje te przekaże przedstawiciel firmy, której pompy dziecko używa). Przed wyjazdem do niektórych
krajów wymagane są szczepienia ochronne np. przeciwko malarii lub innym chorobom tropikalnym.
Informacje o obowiązku szczepień przekazują Biura Podróży. Bardzo ważne
5
jest poddanie się szczepieniom ochronnym zalecanym przed wyjazdem do
danego kraju, ponieważ każda choroba w krajach
tropikalnych
j
p
y jjest bardzo
niebezpieczna. Może ona przebiegać
egać
bardzo burzliwie (wymioty, biegunka, gorączka, odwodnienie))
przerywając dalsze podróżowanie.
e.
Szczepienie powinno się zaplano-wać wcześniej, ponieważ objawyy
poszczepienne mogą spowodoować przemijające pogorszenie wyyóle
równania cukrzycy (gorączka, bóle
mięśniowo - kostne). Należy upewnić się czy w hotelu, w którym zamieszkamy jest zapewniony dostęp do lodówki. Informacja ta jest ważna, ponieważ insulina, którą zabierzesz jako zapas powinna być przechowywana
w temperaturze 2-8° C.
tInsulina w penie może być używana przez 4-6 tygodni, pod
warunkiem, że temperatura otoczenia nie będzie wyższa od 25°C.
tInsulinę w krajach gdzie temp jest wyższa od
25°C nie należy używać dłużej niż 28 dni
tNa plaży insulinę należy ochraniać przed
bezpośrednim działaniem promieni
słonecznych.
tInsuliny przemrożonej a także przegrzanej
i przeterminowanej nie wolno używać
6
Jak należy przygotować się do podróży samolotem?
Przede wszystkim należy dokładnie zaplanować podróż. W biurze podróży
poproś o informację o ilości i rodzajach posiłków podczas lotu. W niektórych liniach lotniczych istnieje możliwość zgłoszenia zapotrzebowania na
posiłek o niskiej zawartości tłuszczów (wystarczy
czy
zgłosić, że osoba podróżująca ma cukrzycę).
Poproś lekarza o informacje (w języku angieleloskim) o cukrzycy jak również o telefon kontaktowy. Na pokład na okres podróży zabierz: zapas
as
jedzenia, przekąski (na wypadek opóźnienia
ia
ki
w podróży), insulinę w Penie, glukometr, paski
do pomiaru glukozy, glukagon. Insulinę orazz
sprzęt bezpieczniej jest umieść w bagażu
u
podręcznym (w obawie przed zagubieniem
m
bagażu) i zawsze w większej ilości. Insulieszczeniu
nę można przechować w chłodnym pomieszczeniu
na pokładzie (poproś o to stewardesę). W bagażu powinny znajdować się
produkty spożywcze, które dziecko lubi (na wypadek gdyby serwowane
jedzenie było niewłaściwe). Nawet, jeżeli używasz pompy do insuliny, na
wypadek jej awarii zabierz na pokład Peny oraz insulinę a także osprzęt do
pompy (baterie, dreny, cewnik, pojemnik do insuliny). Nie tylko podczas
podróży ale także podczas pobytu, zawsze powinno się mieć przy sobie
glukozę, przekąski, wodę a także dokument z danymi osobowymi oraz
informacją o cukrzycy i telefonach kontaktowych (za granicą koniecznie
w języku angielskim). Obecnie na lotniskach spotykamy się z wzmożonym
bezpieczeństwem, dlatego odprawiając bagaż, poinformuj pracownika linii lotniczych o chorobie oraz przewożonym sprzęcie. Należy poinformować o podłączonej osobistej pompie insulinowej (osoba leczona osobistą
7
pompą insulinową nie przechodzi przez bramkę), dlatego może zostać
poproszona o odpięcie pompy lub o poddanie się kontroli osobistej. Niektóre linie lotnicze nie zezwalają na osobiste przeniesienie kosmetyczki ze
sprzętem i insuliną na pokład, informując, że sprzęt zostanie przekazany
stewardesie. Jeżeli taka sytuacją będzie miała miejsce, koniecznie przy
wejściu do samolotu należy zapytać stewardesę czy podręczny sprzęt jest
na pokładzie. Jeżeli podróż będzie wiązała się ze zmianą stref czasowych,
należy ustalić z lekarzem sposób podawania insuliny oraz pory i wielkości
posiłków zarówno podczas podróży jak również w pierwszych 2-3 dniach
pobytu.
Często rodzice zadają pytanie, czy posiłki poza granicami kraju są
bezpieczne, i z których potraw należy zrezygnować?
Podróżowanie po krajach europejskich, jest bezpieczne, często w barach,
restauracjach można zamówić danie
nie dla diabetyka. W gorszej sytuacji są
zji
osoby podróżujące do krajów Azji
czy Afryki. Nie zaleca się spożywania
ia
w tych krajach potraw nie przegotoowanych, czyli: warzyw, nabiału nieepasteryzowanego mleka, jogurtów,
w,
serów, lodów, skorupiaków oraz su-rowych ryb, a także kostek zamro-żonej wody (napoje serwowane
w dzbankach, czy kubkach nawett w dobrych
restauracjach). Nie należy jeść sosów, frytek i fast foodów, a także potraw
smażonych. Najbardziej bezpieczne są: ryż, makarony, pieczywo, potrawy
gotowane, duszone i grilowane. Osobiście zalecam, aby wyjeżdżając na
wczasy zabrać 2-3 puszki z produktami, które dziecko chętnie spożywa
8
(na wypadek, kiedy produkt serwowany jest nielubiany lub niewłaściwy).
Bardzo ważne jest, aby podczas urlopu jeść w miarę regularnie, a przed
dłuższymi spacerami, pływaniem nie zapominać o dodatkowych przekąskach i pomiarach glukozy. Nie wolno wychodzić na plażę oraz na dłuższą
wycieczkę bez „bagażu” podręcznego, czyli bez glukozy, glukometra, kujki, pasków do pomiaru glukozy, wody mineralnej (wyłącznie kupowanej
w markecie i oryginalnie zamykanej). Nie należy wychodzić na dłuższą wycieczkę czy pływanie samemu. Należy unikać chodzenia nawet po piasku
boso, ponieważ każde skaleczenie może być niebezpieczne
bezpieczne
W krajach ciepłych pamiętaj o uzupełnianiu
płynów, pij dużo wody mineralnej i uzupełniaj sód, potas i magnez.
ci
Często podczas wyjazdów nie ma możliwości
k
kspożywania typowego obiadu, dlatego w trakść
cie przygotowania kanapek należy obliczyć ilość
m
wymienników w każdym posiłku przygotowanym
o„na drogę”. Do posiłku należy dodać warzywa (poów
midor, ogórek, sałata). Ważne jest zabranie płynów
(herbata, woda mineralna).
zioPodczas jazdy samochodem lub autobusem, poziomy glukozy mogą być wyższe, co wynika z braku ruchu a także z podjadania bogatych w węglowodany przekąsek, dlatego należy pamiętać o częstszym kontrolowaniu poziomów glukozy.
9
Co powinien zabrać diabetyk wyjeżdżając na wakacje:
1. Zeszyt samokontroli, w którym powinna być informacja o ilości WW,
dawkach insuliny a także telefony do rodziców i lekarza Poradni lub
Szpitala/Kliniki.
2. Zaświadczenie o chorobie (jeżeli wyjeżdżamy za granicę - przetłumaczone na język angielski).
3. Insulina na cały okres pobytu + zapas przynajmniej 2 -3 naboi.
4. Peny, które powinny być czytelnie opisane (Insulina przed posiłkiem,
insulina baza) + dodatkowy Pen.
5. Glukometr z kujką (jeżeli wyjeżdżamy poza granicę wskazane jest posiadanie drugiego glukometru z zapasem 50 pasków).
6. Paski do oznaczania glukozy + zapas przynajmniej 50 pasków.
7. Glukagon wskazane jest zabranie 2 opakowań.
8. Paski do oznaczania ketonów w moczu – 1 opakowanie.
9. Glukoza w tabletkach/ żelu/ kostkach lub napój wysokoenergetyczny (kilkanaście wymienników).
10. Dokumenty ubezpieczeniowe - obowiązkowo podczas wyjazdu zagranicę.
11. Leki p. gorączkowe, p. bólowe oraz wszystkie te leki, które stosujemy przewlekle (np. leki p. alergiczne).
12. Leki stosowane w dolegliwościach żołądkowych (biegunki, zgaga,
wymioty).
13. Krople do oczu , nosa oraz tabletki do ssania i leki p. kaszlowe.
14. Leki przeciwwymiotne, szczególnie ważne u osób cierpiących na
chorobę lokomocyjną.
15. Środki odkażające oraz materiały opatrunkowe.
10
16. Elektrolity a szczególnie tabletki z potasem.
17. Wapno lub inny lek przeciw alergiczny (nawet, jeżeli nie używamy
ich codziennie).
18. Kremy ochronne z filtrem UV (jeżeli planujemy wyjazd nad morze)
oraz środki odstraszające owady.
19. Identyfikator mówiący o chorobie (bransoletka, naszyjnik, legitymacja).
20. Plastikowy pojemnik na zużyty sprzęt (igły, kujki, paski, zestaw infuzyjny do pompy). Sprzętu zużytego nie wolno wyrzucać do kosza
na śmieci.
DOBRY HUMOR, ORAZ ZAPAS ENERGII POTRZEBNEJ DO
RADOSNEGO I AKTYWNEGO SPĘDZENIA WAKACJI.
Jeżeli podajesz insulinę osobistą pompą insulinową poza wyżej wymienionymi należy zabrać:
1. Zapasowy Pen.
2. Zapas drenów, kaniuli oraz pojemników do insuliny.
3. Zapas baterii.
4. Telefon do serwisu firmy pompy w kraju do którego się udajemy.
5. Informację od lekarza o leczeniu cukrzycy przy pomocy pompy.
6. Pudełko ochraniające pompę przed zapruszeniem piaskiem (jeżeli
producent takie zabezpieczenie oferuje).
7. Instrukcję obsługi pompy.
Jeżeli podróżować będziesz samochodem, należy zaplanować przerwy
co 4-5 godziny , podczas których należy się poruszać, pobiegać, poskakać,
ponieważ pozycja siedząca sprzyja obrzękom oraz zakrzepom w naczyniach. Ruch na świeżym powietrzu dobrze wpłynie na krążenie krwi oraz
11
poziom glukozy. Podczas długiej podróży należy częściej kontrolować poziom glukozy.
Podczas podróży samochodem należy zabezpieczyć insulinę przed ekspozycją na słońce. Nie wolno umieszczać insuliny na półce pod tylną szybą
odróży należy włożyć w przenośną torbę
samochodu. Insulinę na czas podróży
ny
chłodniczą lub termos. Insuliny
eż
nie wolno zamrażać, jak również
ewystawiać na działanie promieas
ni słonecznych, dlatego podczas
pobytu na plaży należy zabieraćć
specjalny pojemnik, lub osłonićć
pen ręcznikiem lub parasolem.
Osoby cierpiące na chorobę
d
lokomocyjną powinny przed
podróżą przyjąć leki przeciwwymiotne. Obecnie w aptece można nabyć
wiele leków przeciwko chorobie lokomocyjnej. W obawie przed problemami żołądkowymi, wskazane jest częstsze spożywanie mniejszych posiłków.
W obawie przed niedocukrzeniem można pić co 10-15 min kilka łyków coca
lub pepsi coli i koniecznie kontrolować poziomy glukozy. Podczas pobytu
na wakacjach często zmniejsza się zapotrzebowanie na insulinę co wynika z większego ruchu (wycieczki, spacery, kąpiel w morzu) a często także
z diety bogatej w warzywa a uboższej w tłuszcze. Przed wyjazdem ustal
z lekarzem lub edukatorem zasady redukcji dawek insuliny.
Po zachorowaniu na cukrzycę najbardziej zalecany jest wyjazd na
obóz przeznaczony dla dzieci i młodzieży mającej cukrzycę, ponieważ wypoczynek połączony jest z edukacją, a ponadto obecności fachowej opieki medycznej zapewnia dziecku bezpieczeństwo. Na obozie dla
12
dzieci z cukrzycą nikomu nie potrzeba tłumaczyć jak się zachować w niedocukrzeniu, co to jest insulina, dlaczego posiłki spożywa się regularnie
4-5 x/dzień itd. Na obozie ćwiczy się samodzielność w podejmowaniu decyzji a co jest najważniejsze, nawiązuje się czasami na całe życie kontakty
z osobami mającymi taki sam problem.
Na obóz z dziećmi bez cukrzycy nie wyjeżdżaj kilka tygodni a nawet
miesięcy po zachorowaniu , ponieważ doświadczenie z cukrzycą
może być jeszcze niedostateczne.
Coraz częściej młodzież podróżuje rowe-rem, ta forma wypoczynku jest równieżż
dopuszczalna dla diabetyka pod warunnkiem, że:
1. Będzie to wycieczka w grupie, która jestt poinformowana o cukrzycy
oraz sposobach radzenia sobie w sytuacji niedocukrzenia.
2. Wiedza o cukrzycy oraz sposobach postępowania podczas wysiłku
fizycznego będzie bardzo dobra.
3. Znajomość zachowania się organizmu i poziomów glukozy podczas
wysiłku zostanie wcześniej przetestowana.
4. Podróż nie będzie przebiegała w miejscach gdzie dostęp do opieki
medycznej będzie utrudniony lub niemożliwy.
5. Będzie możliwy stały kontakt telefoniczny.
13
Osoba z cukrzycą może również wybierać wycieczki górskie, ale zanim wyjedzie w góry powinna:
1. Zabezpieczyć się w posiłki, wodę oraz zapas szybko wchłaniających
się węglowodanów.
2. Ustalić z lekarzem sposób redukcji insuliny doposiłkowej oraz bazy.
3. Zabrać mały, lekki glukometr i zapas pasków.
4. Zadbać o wygodne obuwie oraz grube, bawełniane skarpety.
5. Wyposażyć bagaż w kurtkę przeciwdeszczową oraz bawełniane
podkoszulki i nakrycie głowy.
6. Wyposażyć bagaż w materiały opatrunkowe, środki dezynfekujące
oraz puder do stóp.
Jeżeli stacjonujemy w ośrodku, z któ-rego planujemy wyjścia w góry, należyy
zabrać mały plecak, do którego będzie
e
można zapakować tylko rzeczy niezbęddne na wycieczce.
Niektóre osoby z cukrzycą posiadają
ają
samochód, i nadchodzące wakacje zaplanują spędzić podróżując własnym
ym
samochodem. Ten sposób spędzania
ania
wakacji nie jest zabroniony, ale należy
eży
pamiętać aby:
1. Podróżować z osobą towarzyszącą, która zna problem choroby jak również potrafi ocenić zachowanie się kierowcy podczas niedocukrzenia.
2. Nie rozpoczynać jazdy tuż po niedocukrzeniu a w sytuacji złego
samopoczucia natychmiast się zatrzymać.
14
3. Podróż i każdy odcinek trasy wcześniej zaplanować.
4. Ograniczyć podróżowanie w nocy.
5. Zaplanować przerwy w podróży oraz częstszą kontrolę glukozy.
6. Położyć w zasięgu ręki glukozę bez opakowania (raczej nie płyn) po
to, aby podczas jazdy szczególnie na autostradzie móc szybko po nią
sięgnąć.
7. Podawać insulinę i spożywać posiłki regularnie. Nie zapominać
o uzupełnianiu płynów.
8. W sytuacji zmęczenia, pogorszenia wzroku, pogorszenia koordynacji
natychmiast zatrzymać się, zbadać poziom glukozy, uzupełnić płyny
oraz elektrolity, a jeżeli jest to konieczne zaplanować
drzemkę.
o ać krótką
ót ą d
e ę.
Podczas pobytu na wakacjach można zacho-rować na chorobę infekcyjną, dlatego ważne
e
jest:
1. Posiadanie polisy ubezpieczeniowej.
2. Leków pierwszej potrzeby leki (p. gorączkowe,
we, p, bólowe) oraz inne,
których użycie wcześniej uzgodniłeś z lekarzem.
3. Posiadanie telefonu do lekarza w kraju .
UWAGA: nie zgadzaj się na podawanie zastrzyków sprzętem nie
jednorazowego użycia (w krajach poza Europą i USA).
W krajach Afryki i Azji należy żądać używania wyłącznie sprzętu
jednorazowego.
15
Każda choroba, złe samopoczucie, wymioty, biegunka wymagają
bardzo starannej kontroli poziomów glukozy we krwi oraz acetonu
w moczu. Jeżeli stan zdrowia nie poprawia się, rośnie poziom glukozy a w moczu pojawia się aceton natychmiast skontaktuj się z lekarzem.
Czy można podczas wakacji uprawiać sporty ekstremalne - nurkowanie, wspinaczka wysokogórska, oraz inne?
ej wiedzy o chorobie. Nie
Tak, ale pod warunkiem dużej
powinno się nurkować, chodzić po górach czy np. schodzić do grot samodzielnie..
Zawsze może zdarzyć się sy-tuacja nie koniecznie mającaa
ezwiązek z chorobą np. skręcecz
nie czy złamanie nogi, skurcz
ie,
mięśni lub inne zdarzenie,
by
w którym tylko pomoc osoby
wie
drugiej może uratować zdrowie
a może nawet życie.
Okres wakacji jest czasem wypoczynku, ale może przynieść również
wiele rozczarowań oraz problemów, które mogą zaważyć na całym
życiu.
Niektórzy z was na wakacjach sięgają po alkohol, papierosy a niestety także po narkotyki. Nie ma narkotyków bezpiecznych jak również nie ma alkoholu bezpiecznego. Zapamiętaj, że po alkoholu ryzyko niedocukrzenia
rośnie wielokrotnie. Podanie Glukagonu w niedocukrzeniu występującym
po alkoholu jest nieskuteczne (alkohol przez kilka godzin uniemożliwia
16
produkcję i uwalnianie glukozy z wątroby). Ryzyko
yko
wystąpienia hipoglikemii po alkoholu trwa około
oło
8-12 godzin i zależy od wielu czynników, między
zy
innymi od ilości i rodzaju alkoholu, płci, zmęczezenia, stanu odżywienia, stanu metabolicznego
go
przed spożyciem alkoholu (kwasicy, poziomu
u
glukozy), powikłań cukrzycowych (polineuroopatia) oraz indywidualnej tolerancji na alkohol.l.
Spożycie alkoholu przed snem jest szczególnie
e
niebezpieczne, ponieważ głęboki sen uniemożliwia prawidłowe rozpoznanie powikłania
a tym samym podjęcie skutecznej pomocy. Spożywanie
ożywanie
alkoholu w towarzystwie młodych ludzi jest szczególnie niebezpieczne,
ponieważ osoba z cukrzycą nie może liczyć na pomoc osób będących pod
wpływem alkoholu.
Należy przestrzegać pewnych zasad a mianowicie:
1. Osoba pijąca powinna pozostać pod nadzorem osoby niepijącej.
2. Nie wolno pić alkoholu na czczo czy po niedocukrzeniu.
3. Podczas picia alkoholu należy spożywać przekąski zawierające węglowodany o średnim i niskim indeksie glikemicznym.
4. Przeciwwskazane jest picie alkoholu przez młodzież i dzieci..
5. Dopuszcza się spożycie alkoholu wyłącznie przez osoby
by
dorosłe w ilości lampki wina,
a,
drinka, małego piwa.
Niebezpieczeństwem występującym po wypiciu alkoholu
17
1
7
jest zwiększony i niekontrolowany popęd płciowy. Po każdych wakacjach
wracają młode dziewczynki, które podczas wakacji zaszły w nieplanowaną ciążę. Sytuacja taka absolutnie nie powinna się zdarzyć osobie z cukrzycą. PAMIĘTAJ zdrowe i oczekiwane dziecko zawsze przynosi radość.
Niestety wakacje nie są wakacjami od cukrzycy. Opuszczanie podawania
insuliny, brak lub niedostateczna kontrola cukrzycy nie jest metodą na
uwolnienie się od choroby.
Wakacje powinny być okresem zasłużonego i zdrowego wypoczynku.
Zwykle wówczas masz czas na sport, czytanie ciekawych książek, pójście
do kina, czy spotkania z kolegami. Kończąc życzę wszystkim dzieciom
i młodzieży słonecznych wakacji , wypoczynku a przede wszystkim wspaniałych przyjaźni.
dr hab. n med. Anna Noczyńska
18
19
Tabele indeksów glikemicznych
Indeks glikemiczny (IG) to średni procentowy wzrost stężenia glukozy (cukru) we
krwi po spożyciu pokarmu zawierającego 50g węglowodanów. Im indeks glikemiczny produktu jest wyższy, tym obserwuje się wyższe stężenie cukru we krwi.
Spożywanie produktów o niskim IG pomaga utrzymać poziom cukru we krwi
na stałym poziomie, co ułatwia kontrolowanie jego stężenia osobom chorym na
cukrzycę.
Produkty spożywcze można podzielić na trzy grupy:
• Produkty o niskim IG ≤ 55
• Produkty o średnim IG 56 – 69
• Produkty o wysokim IG ≥ 70
Produkty o niskim IG ≤ 55
Produkt
Soja gotowana
18
Otręby ryżowe
19
Fruktoza
Kasza perłowa
gotowana
Soczewica czerwona,
gotowana
Soczewica zielona,
gotowana
Fasola masłowa
23
25
26
30
22
Nutella
33
Orzechy
Makaron linguine
cienki, gotowany
Otręby owsiane
22
Spaghetti al dente
Spaghetti, długo
gotowane
Marmolada
owocowa
Ciasto piaskowe
55
55
45
55
22
55
31
Baton Twix
44
42
Baranina, łopatka
0*
43
Bekon surowy
0*
Bekon wędzony
0*
46
Karkówka surowa
0*
46
Flaki wołowe
0*
Marchew, gotowana
49
Białko jaja kurzego
0*
Czekolada mleczna
49
Jajo
0*
Czekolada biała
44
Żółtko jaja
0*
Owsianka na wodzie
Płatki śniadaniowe,
Muesli
Sok pomarańczowy,
niesłodzony
Laktoza
20
Indeks
glikemiczny
Czekolada gorzka
Ser Brie pełnotłusty
0*
Ser Camembert
0*
Ser cheddar
0*
Ser żółty Tylżycki
Ser żółty Edamski
półtłusty
Śmietana 12%
0*
30
Śmietana 18%
30
Śmietana 30%
Śmietana 36%
(kremówka)
Maślanka 0,5%
30
0*
30
25
Produkty o średnim IG 56 – 69
Produkty o wysokim IG ≥ 70
Produkt
Indeks
glikemiczny
Napój Isostar
70
Brukiew
Cheerios płatki
śniadaniowe
Pączki z cynamonem i
cukrem
Wafelki waniliowe
72
74
76
77
Biszkopty
79
Żelki
80
81
81
Produkt
Indeks
glikemiczny
Sułtanki
56
Pieczywo chrupkie
Tapioka, gotowana na
mleku
Wafle ryżowe
Chlebek pitta
57
Precle
83
Papaja
58
Chleb bezglutenowy
90
Lody
Mleko słodzone
zagęszczone
Bułka do
hamburgerów
Baton z mesli z
owocami
Ciasteczka z mąki
razowej
Ciasteczka kruche
Ziemniaki gotowane
na parze
Kasza manna,
gotowana
Chleb pszenny z
pełnego ziarna
61
Bagietka
95
Maltoza (piwo)
110
Ziemniaki opiekane
95
Ryż preparowany
85
Bób gotowany
80
Konfitury
65
Kleik ryżowy
90
Kasza jaglana
71
61
61
61
62
82
64
65
68
69
Przygotowała:
Specjalista ds. żywienia,
mgr inż. Paulina Balcerzak,
absolwentka Technologii żywności
i żywienia człowieka SGGW
*Gwiazdką zostały oznaczone produkty, których indeks glikemiczny w postaci nie przetworzonej (surowej) wynosi zero, ponieważ np. surowe mięso nie dostarcza organizmowi weglowodanów. Podobnie jest z serami i jajami.
21
Miasto
Aleksandrów Łódzki
Alwernia
Andrychów
Andrychów
Babimost
Baranowo
Barcin
Barwice
Będzin
Biała Podlaska
Biała Podlaska
Biała Podlaska
Biała Rawska
Białobrzegi
Białystok
Białystok
Białystok
Białystok
Białystok
Białystok
Bielsko-Biała
Bielsko-Biała
Bielsko-Biała
Błonie
Bobowa
Bobrowniki
Bochnia
Bojano
Bolesławiec
Bolesławiec
Bolimów
Braniewo
Brodnica
Brwinów
Brzesko
Brzozów
Buk
Bukowno
Bydgoszcz
Bydgoszcz
Bydgoszcz
Bydgoszcz
Bydgoszcz
Bytom
Bytom
Bytom
Bytom
Bytom
Bytom
22
Ulica
Nazwa Apteki
Warszawska 8
Apteka
Mickiewicza 15A
Apteka"Galen"
Targanice ul.Beskidzka 42
Apteka Prywatna"Melisa"
Lenartowicza 40
Apteka"Animar"
Gagarina 18
Prywatna
Przemysława 79/210
Punkt Apteczny
Polna 6
Apteka
Bolesława Chrobrego 14
"Natura"
11 Listopada 10
Apteka "W Kauflandzie"
Al. Jana Pawła 163
BRL
Pl. Wolności 26
Apteka
Terebelska 57
Apteka
Danków 3
Apteka
11 Listopada 8
Apteka
Przejazd 2a/4
Grofarm - Apteka Rodzinna
Bohaterów Monte Casino 5
Gromada
Storczykowa 5
Gromada
Miłosza 2
Super - Pharm
Hetmańska 6
Apteka
M. Skłodowskiej
Apteka
Barlickiego 2
Apteka
Al. Gen. Andersa 81
Apteka
Warszawska 180
Apteka"Galen"
Traugutta 1b
Apteka
Bobowa 18
Apteka Prywatna
Sienkiewicza 121B
Apteka
K. Wielkiego 25
Apteka "Pod Białym Orłem"
Wybickiego
Apteka „Bojano”
Staszica 27
Rodzinna
Dolne Młyny 21
U Nelli
Łowicka 10a
Apteka
Kościuszki 63
Apteka "LEKPOL"
Mostowa 5
Pod Lwem
Powstańców Warszawskich 10
Gwidonia-Gedeon
Brzezowiecka 16
Apteka
Brzozów Stary
Apteka
Kościuszki 45
Centrum
Kolejowa 12
Apteka"Geranium"
3 Maja 16
Veris
Pelplińska 41
Veris
Wojska Polskiego 16
Apteka Dr. Max
Jagiellońska 3
Super Pharm
K.K. Baczyńskiego 17
Sangera
Wrocławska 3
Apteka
Wyczółkowskiego 30A
Apteka"Bytom"
Szymały 122A
Apteka
Chrzanowskiego 5
Apteka
Daleka (Pawilon A)
Apteka
Stolarzowicka 44
Apteka
Miasto
Ulica
Nazwa Apteki
Chełm
Chęciny
Chodzież
Chojna
Chojna
Chorkówka
Chorzów
Chrzanów
Chrzanów
Cieszyn
Cieszyn
Ciężkowice
Ciężkowice
Al. Marszałka J. Piłsudskiego 32
Plac 2-go Czerwca 23
Małachowskiego 2
Kościuszki 5
Piastów 8
Chorkówka
3 Maja 185
Aleja Henryka 35
Orkana 21D
Fraszycka 20
Liburnia 22
Św. Floriana 9
Rynek 34
Cikowice
Cikowice 213
Czaplinek
Czarna Dąbrówka
Czarnków
Częstochowa
Częstochowa
Częstochowa
Częstochowa
Częstochowa
Daszewice
Dąbrowa Górnicza
Dąbrowa Górnicza
Dąbrowa Górnicza
Dąbrowa Tarnowska
Dębica
Dębica
Dobrzyca
Drawsko Pomorskie
Drezdenko
Walecka 56
Czarna Dąbrówka 92
Pl. Wolności 9
Wręczycka 29
Nałkowskiej 11
Mirowska 15
Nowowiejskiego 15
Drogowców 6
Poznańska 5A
Krasickiego 1
Gustawa Morcinka 2
Ludowa 7
Szpitalna 1
Rzeszowska 115
Nagawczyna 245F
Koźmińska 19
Obrońców Westerplatte 1a
Piłsudskiego 38A
Duszniki Wlkp.
Świerczewskiego 11
Elbląg
Elbląg
Elbląg
Gdańsk
Gdańsk
Gdańsk
Gdańsk
Gdańsk
Gdańsk
Gdańsk
Gdańsk
Gdańsk
Gdańsk
Gdańsk
Lotnicza 2
Hetmańska 6
Grunwaldzka 27/1
Obrońców Wybrzeża 2
Matejki 3
Dębinki 7
Szczęśliwa 3
M. Skłodowskiej-Curie 3/1
Podwale Grodzkie 1
Pańska 6
Kartuska 5
Partyzantów 44
Pilotów 3A
Grunwaldzka 141
Apteka
Apteka"Trzy Wieże"
Veris
Aspirynka
Rodzinna
Punkt Apteczny
Apteka "W Kauflandzie"
Apteka "Na Alei"
Apteka Prywatna
Apteka
Apteka"Galen"
Apteka "Millenium"
Apteka"Centrum"
Apteka Prywatna"Pod
Orzechem"
Apteka "VITA"
Apteka
Pod Orłem
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka"Galen"
Przy Krzyżu
Apteka"Asklepios"
Apteka "W Kauflandzie"
Apteka"Mydlice"
Apteka
Apteka
Apteka"Galen"
Św. Tekli
Apteka "Drawska II"
Asklepios
Punkt Apteczny
"Centrum Zdrowia"
Apteka "Verbena"
"Farmacja"
"Farmacja"
Apteka "Błękitna"
Apteka "Na Matejki"
Apteka
Apteka dla Ciebie
Apteka "Przy Akademii"
Aptecus
4 Pharma
Apteka Dom Leków
"Apteka Zielona"
"Apteka na Zaspie"
Super-Pharm
Miasto
Ulica
Nazwa Apteki
Miasto
Ulica
Nazwa Apteki
Gdańsk
Gdańsk
Gdańsk
Gdańsk
Gdańsk- Chełm
Gdańsk-Morena
Gdańsk-Morena
Gdańsk-Przymorze
Gdynia
Gdynia
Gdynia
Gdynia
Gdynia
Gdynia
Gdynia
Gdynia
Gdynia
Gdynia
Gdynia
Gdynia
Giewartów
Gliwice
Gliwice
Głogów
Głogów
Gniew
Gniew
Złota Karczma 26
Adama Mickiewicza 27A
Jagiellońska 4
Grunwaldzka 60
Cieszyńskiego 38/27
Schuberta 102 A
Jaskowa Dolina 105
Piastowska 90E
Warszawska 34/36
Władysława IV 50
Chylońska 15
Abrahama 1/3
Morska 82
Chylońska 191
Bosmańska 44/1
Różewska 31
Kazimierza Górskiego 2
Świętojańska 37
Morska 169
Powstania Styczniowego 10
Parkowa 4
Piwna 17
Dworcowa 42
Kościuszki 16A
Jedności Robotniczej 2
Witosa 10
Kopernika 8 A
Veris
Zdrowie
Centrum
Witaminka
Apteka"Aspirynka"
Punkt Apteczny
Apteka
Apteka Rodzinna
Apteka Podwale
Apteka
Dr. Max
Pharm Express
Apteka Prywatna
Apteka
Apteka
Śródmiejska
Jana Pawła II 7
Apteka "Twoja Apteka"
Piłsudskiego 17
Gniezno
Gniezno
Gniezno
Gniezno
Gniezno
Gniezno
Gniezno
Golina
Góra Kalwaria
Gorlice
Góra
Cymsa 16
Os. Jagiellońskie 45
Roosevelta 69
Warszawska 30
Bednarski Rynek 2/3
Roosevelta 76
Wrzesińska 28
Strażacka 7
Dominikańska 2
Jagiełły 8
Pl. Chrobrego 21
Powstańców
Chocieszyńskich 17
Armii Krajowej 7
Jana Pawła II 26
Krynicka 12
Włodka 11
PIiłsudskiego 4
Niepodległości 36
Emilii Plater 10
Świętokrzyska 38
Janikowo
Jaraczewo
Jarocin
Jarocin
Jarosław
Jastrzębia
Jastrzębie-Zdrój
Jaworzno
Jaworzno
Jedlicze
Jelenia Góra
Jelenia Góra
Jerzmanowice
Józefów
Józefów
Kalisz
Kalwaria
Zebrzydowska
Kampinos
Karczew
Karczew
Kartuzy
Katowice
Katowice
Katowice
Katowice
Katowice
Katowice
Katowice
Katowice
Kazimierz
Kazimierz Biskupi
Kętrzyn
Kielce
Kielce
Kielce
Kielce
Kielce
Kielce
Kielce
Kielce
Kielce
Kielce
Kielce
Kielce
Kiernozia
Kińskie
Kiszkowo
Kleczew
Kłaj
Dworcowa 9
Kolejowa 18
Wojska Polskiego 44
Wrocławska 9
Jana Pawła II 21
Jastrzębia 174
Harcerska 1D
I.Paderewskiego 43
Nosala 5
Łukasiewicza 65
Al. Jana Pawła 24
Jana Pawła II 17
Jerzmanowice 188a
gen. W. Sikorskiego 7b
M. Skłodowskiej 14
Śródmiejska 32
Gniew
Super-Pharm
"Farmacja"
Apteka "Gemini"
Apteka Władysława IV
Apteka "Orlik"
Apteka "Rodzinna"
Apteka "Bratek"
Apteka "Piastowska"
"Apteka dla Zdrowia"
Apteka "Władysława IV"
Apteka "Gdyńska"
4 Pharma
BRL
Apteka "Pod Lwem”
Apteka "Datura"
"Farmacja"
Apteka "Hyperpharm"
"Quercus" Sp. z o.o.
Apteka "Vertigo"
4 Pharma
Punkt Apteczny
Apteka "Alfarm"
Apteka"Biz"
Nova
Veris
Medic
Apteka Kociewska
Apteka
"Im. Klaudiusza Galena"
Fundacji
Jagiellońska
Piastowska
Staromiejska
Gniezno
Pro Vita
Przy Wrzesińskiej
Floriańska
BAJ
Apteka Prywatna
Lawendowa
Chopina 9 A
Warszawska 1
Rynek Zygmunta
Gdańska
Al. Korfantego 2
Piotra Skargi 6
Rolna 30
Kossak-Szczuckiej 41
Ligocka 3a
Chorzowska 107
Stawowa 8
Samsonowicza 17
Świerczewskiego 5A
Golińska 1
Sikorskiego 7
Targowa 7
Oś. Na Stoku 113
Żródłowa 20
Władysława Orkana 11
I Maja 56
Nowy Świat 36 A
Fabryczna 3
Karczowkowska 20
Targowa 2
Oś. Na Stoku 51 D
Żelazna 43
Paderewskiego 14
Kościuszki 6
Kilińskiego 21
Dworcowa 20
50-lecia KWB 14
Kłaj 651
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka "Dom Leków"
Apteka"Centrum"
Apteka"Centrum II"
Apteka"Familijna"
Apteka"Medyczna"
Apteka"Villa Medica"
Apteka"Super-Pharm"
Pharmavit
Apteka
Panaceum
Punkt Apteczny
Apteka
Apteka
Apteka"Na Stoku"
Apteka
Apteka"Melisa"
Apteka "Lek"
Apteka
Apteka"Białogon"
Apteka
Apteka "Na Targowej"
Apteka
Apteka"Vita-Med."
Apteka"Herba"
Apteka
Apteka "Rodzinna"
Św. Jana Chrzciciela
Optima 2
"Twoja Apteka"
Grodzisk Wlkp.
Grójec
Grójec
Gromnik
Grudziądz
Hrubieszów
Inowrocław
Inowrocław
Inowrocław
Pascal
Apteka
Apteka
Punkt Apteczny
Corda
Apteka
Dr. Max
Veris
Veris
23
24
Miasto
Ulica
Nazwa Apteki
Miasto
Ulica
Nazwa Apteki
Kłobuck
Kobyłka
Kobyłka
Kołobrzeg
Kołobrzeg
Koło
Koło
Konin
Konin
Konin
Konin
Konin
Konin
Konstancin - Jeziorna
Konstancin - Jeziorna
Konstantynów
Końskie
Kostrzyń n/Odrą
Koszalin
Kowale
Kowalewo Pom.
Kowalewo Pom.
Koziegłowy
Koziegłowy
Kórnik
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
Kraków
11 Listopada 7A
ks. Antoniego Z
Warszawska 10
St. Żółkiewskiego 5 D
Koszalińska 36
Blizna 26
Sienkiewicza 17
Powstańców Wlkp. 7
Spółdzielców 6
Kazimierza Wielkiego 1 A
Sosnowa 9
11 listopada 6
Plac Zamkowy 14
Wojewódzka 16
Warszawska 44
Jana Pawła II
Południowa 1
Wodna 6
Jana Pawła II 20
Plac Afrodyty 3
Pl. Wolności 3a
700-lecia 18/19
Os. Leśne 16
Os. Leśne 16B
Pl. Niepodległości 40
Radomska 36
Bratysławska 4
Cybulskiego 2
Tenczynek 86
Kobierzyńska 100
Kołobrzeska 13
Sadowa 9
Wójtowska 3
Na Skarpie 27
Dolnych Młynów 3
Os. Ogrodowe 7
Na Błonie 1
Na Stoku 1
Ułanów 29A
Blich 3
Podgórska 34
Kapelanka 56
Na Skarpie
Sieroszewskiego 66
Starowiślna 28
J. Lea 37
Królewska 92
Płaszowska 63
Kalwaryjska 48/52
Krakowska 19
Apteka"Veris"
Apteka
Apteka
Apteka "Na Ogrodach"
Apteka "Corda"
Veris
Veris
Pini Plus
Dr. Max
Pini Plus
Veris
Optima 3
Optima
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Nowa
Aptecus
Punkt Apteczny "Kowale"
Pod Złotym Jeleniem
Mieszczańska
Leśna
Z Sercem
W Rynku
Apteka
Apteka
Apteka"Danfarm"
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka"J&P Machalscy"
Apteka Prywatna
Apteka "Vademecum"
Apteka Prywatna
Apteka
Apteka"Na Stoku"
Apteka"Sumifarm"
Apteka"Sumifarm-Bis"
Apteka"Super-Pharm"
Apteka"Galen"
Apteka Prywatna
Apteka"Galen"
Apteka "Galen"
Apteka"Victoria"
Apteka"Optima"
Apteka"Płaszów"
Apteka"Podgórze"
Apteka"Na Skałce"
Kraków
Krzęcin
Krzywiń
Krzyż Wlkp.
Książ Wielki
Kutno
Kutno
Kutno
Kutno
Kwidzyń
Lądek
Lębork
Lębork
Legionowo
Legionowo
Legionowo
Legionowo
Legnica
Legnica
Legnica
Leszno
Leszno
Leszno
Lidzbark Warmiński
Lipowiec Koście
Łąck
Łódź
Łódź
Łódź
Łódź
Łódź
Łódź
Łódź
Łódź
Łódź
Łódź
Lomża
Łowicz
Łowicz
Łowicz
Łowicz
Łowicz
Lubcza
Lubichowo
Lubin
Lubin
Lubin
Lubin
Lubin
Lublin
Miłkowskiego 23
Wielkie Drogi
Rynek 9
Plac Zwycięstwa 1
Warszawska 2
Wyszyńskiego 5
Mickiewicza 5
M.C. Skłodowskiej 46
Podreczna 9
Zbożowa 1
Pyzderska 17
Wolności 30
Olimpijczyków 11
Norwida 1
Jagiellońska 9
Piłsudskiego 1
Piłsudskiego 2
Al. Rzeczypospolitej 116
Chojnowska 81
Najśw. Marii Panny 12
Al. Konstytucji 3 maja 9
Leszczyńskich 43
Błońska 1 A
Pl. Wolności 6
Lipowiec Koście
Gostynińska 4
Zgierska 233
Bazarowa 9
Plac Wolności
Bojowników Getta Warsz. 6
Rzgowska 198
Długosza 26
Lecznicza 4
Bratysławska 2
Wandurskiego 4
Jana Karskiego
Marszałka Piłsudskiego 33
Stanisławskiego
3-go Maja 6
Kaliska 6
Tuszewskiej 45
Zduńska 45
Lubcza 460
Starogardzka 7
Mieszka I 14/16
Jana Pawła II 28
Zwierzynieckiego 2
Leśna 8
Armii Krajowej 35
Lubartowska 77
Apteka "Na Ruczaju"
Apteka
Krzywińska
Veris
Apteka
BRL
Apteka
Apteka
Zielona Apteka
Apteka "Larix"
Św. Mikołaja
"Gemini"
Apteka "Na Osiedlu"
Apteka
Apteka
BRL
Apteka
Medyczne ABC
Medyczne ABC
Pharm Express
Dr. Max
Leszczyńska
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka "Lobelia"
Apteka
BRL
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Super-Pharm
BRL
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Punkt Apteczny
Apteka Nowa
Graviola
Konwalia
Dr. Max
Leśna
Osiedlowa
BRL
Miasto
Ulica
Nazwa Apteki
Miasto
Ulica
Nazwa Apteki
Lublin
Orkana 4
Luboń
Poniatowskiego 24
Luboń
Luboń
Lusowo
Luzino
Lwówek Śląski
Maków Mazowiecki
Maków Mazowiecki
Mała Wieś
Malbork
Malbork
Masłów Pierwszy
Miechów
Miechów
Miechów
Międzyrzec Podlaski
Międzyrzec Podlaski
Miejska Górka
Międzychód
Międzyrzecz
Milanówek
Milanówek
Miłobądź
Miłosław
Mińsk Mazowiecki
Mińsk Mazowiecki
Mińsk Mazowiecki
Modlnica
Mosina
Moszczenica
Nakło
Niedźwiedź
Niepołomice
Niepołomice
Niepruszewo
Nowa Wieś Wielka
Nowe Rybie
Nowogard
Nowogrodziec
Nowy Dwór Gdański
Nowy Sącz
Nowy Targ
Nowy Targ
Nowy Targ
Nowy Tomyśl
Oborniki Wlkp.
Oborniki Wlkp.
Olkusz
Żabikowska 16
Wschodnia 25
Poznańska 6
Ofiar Stutthofu 3
Wittmanna 19
Moniuszki 46
Rynek 15A
Kochanowskiego
Kościuszki 48
Rodla 6
Jana Pawła II 26
Szpitalna 3
Wesoła 4
Słowackiego 13
Żelazna 1 C
Pocztowa 6
Plac Korczaka 4
Piłsudskiego 49
Os.Centrum 3
Piasta 30
Grudowska 3
Pamięci Narodowej 10
Pl. Wiosny Ludów 22
Siennicka 1
Piłsudskiego 3
11-go Listopad
Szyce 65
Pl. 20 października 25
Moszczenica
Bydgoska 22
DH"Orkan"
Stefana Batorego 5
Rynek 15
Starowiejska 16
AL. Pokoju 5 a
Nowe Rybie 26
700-lecia 15
Lipowa 5
Sikorskiego 24
Rynek 22
Kopernika 12
Krzywa 14
Długa 96
Poznańska 22
25 stycznia 22
Piłsudskiego 41
Aleja 1000-lecia 2B
Apteka
Apteka przy Rynku
Jeżyckim
Złoty Lek
W Przychodni
Lusowska
Apteka "Larix"
Św. Ojca Pio
BRL-UNO-FARM
Apteka
Apteka
"Gemini"
4 Pharma
Punkt Apteczny "Jemioła"
Apteka
Apteka
Apteka Słoneczna
Apteka
Apteka
Górecka
Tilia
Aspirynka
Apteka
Apteka
Medic
Św. Jakuba
Bonis Avibus
BRL
Apteka
Punkt Apteczny
Natura
Apteka
Veris
Apteka Prywatna
Apteka"Niebieska"
Apteka"Nova"
Punkt Apteczny
Veris
Punkt Apteczny "Mniszek"
Jantar
Rumiankowa
Apteka "Nowa"
Apteka
Apteka"Vita"
Apteka"Hipokrates"
Apteka Rodzinna
Remedium
Leśna
Veris
Apteka "Melisa"
Olkusz
Olsztyn
Olsztyn
Olszyny
Opalenica
Opalenica
Opole
Ostrów Mazowiecki
Ostrówek
Ostrowy
Oświęcim
Otwock
Otwock
Ożarów Mazowiecki
Ozorków
Ożarowice
Pakośc
Panki
Parkowo
Pasłęk
Pelpin
Piaseczno
Piaseczno
Piaseczno
Piaseczno
Piastów
Piastów
Piekary Śląskie
Piła
Piła
Piła
Piotrków Trybunalski
Piotrków Kujawski
Pisz
Plecka Dąbrowa
Pleszew
Płock
Płock
Płock
Płock
Płock
Płock
Płock
Płock
Płock
Pobiedziska
Poddębice
Poddębice
Police
Police
K. Wielkiego 62
Jagiellońska 10
Barczewskiego 14
Olszyny 549
Os.Powstańców Wlkp. 28
Reymonta 14
Krakowska 45/47
Jagiellońska 7
Kolejowa 42
Wołodrza 7
K. Jadwigi 11
Warszawska 32
Grunwaldzka 13
Floriana 2
Starzyńskiego 8
Stawowa 11
Św. Jana 19
1-go Maja 10
Parkowo 99
Ogrodowa 15 A
Mestwina 1
Puławska 30
Fabryczna 32
Kauna 31
Nefrytowa 16
Al. Tysiąclecia
Harcerska 16
Bytomska 41
Al. Powstańców Wlkp. 102
Al. Powstańców Wlkp. 62
Ludowa 35
Wojska Polskiego 121
1 maja 14
Warszawska48
Plecka Dąbrowa 55
Poznańska 125 a
Armii Krajowej
Rembielińskiego
Harcerska 89
Otolińska 8
Czwartakow 22
Chemików 7
Chopina 56
Miodowa 2
Miodowa 8
Królowej Jadwigi 4
Pl. Kościuszki
Pl. Kościuszki
Wyszyńskiego 6L
Piłsudskiego 2
Apteka
Apteka "Katharsis"
Apteka "Na Podgrodziu"
Punkt Apteczny
Apteka św. Józefa
Centrum Zdrowia
Super-Pharm
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Veris
Apteka Prywatna
Punkt Apteczny
Apteka "Ogrodowa" S.C.
Apteka "Pod Orłem"
Bonis Avibus
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka "W Kauflandzie"
Dr. Max
Veris
Veris
BRL
Nowa
BRL
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Orlen Medica
Apteka
MFB
MFB
Veris
AMI
Apteka
Gryfarm
Twoja Apteka
25
Miasto
Police
Polkowice
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Poznań
Prabuty
Prabuty
Proszowice
Proszowice
Pruchnik
26
Ulica
Nazwa Apteki
Grzybowa 8b
Gryfarm
Browarna 14
Awicenna
Stróżyńskiego 29
Kresowa
Strzeszyńska 61
Z Sercem
28 czerwca 1956 nr 138/140
Apteka
28 czerwca 1956 nr 151
Vitafarm
Miodowa 4
Miodowa
Bukowa 2A
Bukowa
Grochowska 48
Pod Koroną
Palacza 141/143
Kaja
Grunwaldzka 244
Viola
Złotowska 21
Złotowska
Głogowska 18
Głogowska
Ostatnia 45/1
Ekofarm
Garbary 52
Przy Grobli
Łomżyńska 3
Na Warszawskim
Potworowskiego 5
Alona
Rzeszowska 1
Literacka
Bukowska 156
Super Pharm
Długa 1/2
Verbena
Mickiewicza 22
Im. A. Mickiewicza
Tatrzańska 1/5
Alga
Os. Piastowskie 74
Alga
Żabikowska 66
Alga
Półwiejska 42
Super Pharm
Os. Jagiellońskie 121 D
Apteka dla Ciebie
Tomickiego 35
Apteka dla Ciebie
Dąbrowskiego 49A
Apteka przy Rynku Jeżyckim
Os. Jagiellońskie 12
Rodzinna
Słowackiego 26/28
Libra
Gronowa 61
Gronowa
Szamarzewskiego 44/3A
Poznańska
Wyspiańskiego 26
Europejska Słowianie
Orła Białego 45
Zielona Słowianie
Szarych Szeregów 12
"A i B" Słowianie
Strzeszyńska 63
Z Sercem
Polna 40
Serdeczna
Matejki 2
Przy Matejki
Rynek Łazarski 7
Rosa
Rynek Łazarski2/1-2
Rosa II
Skibowa 11
Na Szczepankowie
Arcybiskupa A. Baraniaka 8
Super Pharm
Kościelna 39C/19
Bamberska
Daszyńskiego 1 A
Apteka "Jablońskich"
Kraszewskiego 4
Apteka "Pod Lwami"
Krakowska 32
Apteka"Na Rogu"
Kopernika 4
Apteka
Ks. Bronisława Markiewicza 11A
Apteka"Eliksir"
Miasto
Ulica
Nazwa Apteki
Pruszcz Gdański
Pruszcz Gdański
Pruszcz Gdański
Pruszków
Pruszków
Pruszków
Przeworsk
Przeworsk
Przeworsk
Przeworsk
Przeźmierowo
Przodkowo
Przytkowice
Pszczółki
Pszczółki
Puławy
Pułtusk
Puszczykowo
Puszczykowo
Pyzdry
Raba Wyżna
Rabka-Zdrój
Radom
Radom
Radziejowice
Radziejów
Rakoniewice
Rawa Mazowiecka
Rawa Mazowiecka
Rawa Mazowiecka
Rawicz
Rawicz
Rejowiec
Rejowiec Fabryc
Rogalinek
Rogowo
Rogoźno
Ruda Slaska
Rumia
Rumia
Rumia
Ruszowice
Ryglice
Rzepin
Sandomierz
Sędziszów
Siedliska
Siemianowice Sląskie
Chopina 2
Obrońców Poczty Polskiej 20
Al. Ks. J. Walaga 4/6
3 Maja 57
Bolesława Prusa 14
Helenowska 20
Lwowska 6
Krasickiego 5
Szpitalna 12
Lwowska 14
Rynkowa 75 c
Kartuska 24
Przytkowice 605
Sportowa 1B
Sportowa 1 B
Lubelska 2 H
Mickiewicza 29
Dworcowa 22
Kościelna 8
Rynek 1
Jana III Sobieskiego
Poniatowskiego 10
Żeromskiego 52
1905 Roku 2/8
Słoneczna 2A
Brzeska 28
Powstańców Wlkp. 23
Kazimierza Wielkiego 3
Krakowska 9
Al. Konstytucji 18
Rynek 36
Westerplatte 1
T. Kościuszki 1
Parkowa 3
Mostowa 10
Pl. Powstańców Wlkp. 23
Wielka Poznańska 1
Katowicka 26
Derdowskiego 23 A
Okrzei 37A
Plac Kaszubski 5
Józefa Poniatowskiego 12
Ryglice 28
Słubicka 1 A
Rokitek 41a
Leśna 7
Siedliska 198
Kapicy 10A
Apteka "Hipokratesa"
Apteka "Zielna"
"Apteki Gdańskie"
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka "Eliksir"
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka św. Marcina
Punkt Apteczny
Medic
Apteka "Medical"
BRL
Apteka
W Starym Domu
Alchemia
Jana Pawła II
Apteka
Apteka
BRL
Apteka
Apteka
Przy Dworcu
Rodzinna
Apteka
Apteka
Apteka
Lawendowa
Lawendowa
Apteka
Apteka
Macierzanka
Rynkowa
Pod Orłem
Apteka "W Kauflandzie"
"Apteka Flos”
APTEKA "VITA"
Apteka "Kaszubska"
4 Pharma - Aptecus 10
Apteka
Galenika
Apteka "Rokitek"
Apteka
Punkt Apteczny
Apteka
Miasto
Ulica
Nazwa Apteki
Siemianowice Śląskie
Powstańców 16
Apteka "Śląska"
Siemianowice Śląskie
Kościelna 39
Apteka "Śląska"
Sieniawa
Kościuszki 12
Apteka "Pastylka"
Sieraków
Chrobrego 12
Salix
Sierpc
Piastowska 26
MFB
Siewierz
Piłsudskiego 4
Apteka
Skawina
Głowckiego 7
Apteka"Panaceum"
Skawina
Głowckiego 7
Apteka "Panaceum"
Skawina
Ks. J. Popiełuszki 8
Apteka
Skierniewice
Słoneczna 15
Apteka
Skwierzyna
Rynek 2
Zdrowie
Sławno
Wincentego Witosa 13D
Apteka "Pogodna"
Słupca
Berlinga 15
Veris
Smetowo Graniczne
Kociewska 5
Zdrowie
Sochaczew
Żeromskiego 41
Apteka
Sochaczew
Gawlowska 3
Apteka
Sochaczew
Chodakowska 23
Apteka
Sopot
Armii Krajowej 114
Apteka "Vitalis"
Sopot
Chrobrego 1/2
Apteka "Gemini"
Sopot
Cieszyńskiego 22
Apteka "Brodwino"
Sosnowiec
Szpitalna 1
Apteka
Stalowa Wola
Przemysłowa 2B
Apteka "W Tesco"
Stara Iwniczna
Powstańców Warszawskich 29
Bonis Avibus
Starogard Gdański
Pelpińska 2 A
Apteka Prywatna "U Dudka"
Stawczyn
Szkolna 1
Apteka "Na Szkolnej"
Strumień
Rynek 21
Apteka
Strzelno
Raj 2
Veris
Swarzędz
Zamkowa 17C
Zamkowa
Swarzędz
Ul. Rynek 18
Pod Koroną
Swarzędz
Cieszkowskiego 100/102
Aspirynka
Szamotuły
Braci Czeskich 15
Rodzinna
Szamotuły
Kościelna 2
Panaeum
Szamotuły
Sportowa 17
Pod Zegarem
Szczecin
Chopina 22
Apteka Na Zakolu
Szczecin
Wyzwolenia 18
Super Pharm
Szczecin
Struga 29
Dr. Max
Szczecin
Wyszyńskiego 20
Dr. Max
Szczecin
Wiosenna 32
4 Pharma - Aptecus 11
Szczecinek
Kard. Stefana Wyszyńskiego 18
P.H.U. "AL-DAR"
Szczecinek
Boh. Warszawy 43
NOVA
Szreńsk
Rynek 6
Apteka
Sztum
Morawskiego 1
Apteka "Medicus"
Szubin
Ogrodowa 3
Veris
Ścinawa
Jagiełły 2
Panaceum
Ścinawa
Rynek 13
Lawendowa
Świdnica
Zamenhofa 47
W Przychodni
Świecie
Wyszyńskiego 15
Im. prof.. J. Muszyńskiego
Tarnowo Podgórne
Sportowa 1
Pod Orłem
Miasto
Ulica
Nazwa Apteki
Tarnowskie Góry
Tarnów
Tczew
Tczew
Tokarnia
Toruń
Toruń
Toruń
Toruń
Toruń
Trawniki
Trzebinia
Turze
Wadowice
Wałbrzych
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Legionów 3
Bernardyńska 1
Armii Krajowej 74
Al. Zwycięstwa 6
Tokarnia 400
Łyskowskiego 8
Śląskiego 7
Czerwona Droga 1/6
Mickiewicza 79
Szosa Bydgoska 26
Przemysłowa 1
Topolowa 2
Parkowa 12
Kopernika 10
Długa 4B
Włodarzewska 5
Pasteura 10
Chłodna 20
Częstochowska 11/15
Al. Niepodległości
Batuty 1A
Duracza 6
Pruszkowska 29
Meksykańska 8/
Potockich 111
Kondratowicza 31
Malczewskiego 52
Puławska 16
Braci Wągów 2
Grojecka 76
Pasaż Ursynowski 7
Świętokrzyska 20
Waszyngtona 2A
Jana Pawła II 15
Al. Solidarności 149
Klaudyny 12
Kijowska 1
Szpitalna 4
Grochowska 128
Bukowińska 22
Modzielewskiego
Puławska 10
Al. Jana Pawła
Al. Wojska Polskiego
Myśliborska 10
Lanciego 11
Wałbrzyska 11
Żelazna 99
Apteka Rodzinna
Apteka
"Gemini"
Apteka "św. Łukasza
Apteka"Maria"
Corda
Corda
Super Pharm
Corda
Dr. Max
Apteka
Apteka
Medic
Apteka
Dr. Max
Apteka
Bonis Avibus
Bonis Avibus-Herba
Apteka
BRL
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Ekobut
Ekobut
Ekobut
Ekobut
FARM-JED
FARM-JED
FARM-JED
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
H.S.K.
H.S.K.
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
LEKFARM
LEKFARM
LEKFARM
27
28
Miasto
Ulica
Nazwa Apteki
Miasto
Ulica
Nazwa Apteki
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa
Warszawa - Ursus
Warszawa - Wesoła
Wejherowo
Wejherowo
Wejherowo
Wejherowo
Wejherowo
Wejherowo
Wejherowo
Wieliczka
Włocławek
Wołomin
Wołomin
Al. Wilanowskie
Radzymińska 10
Elektoralna 24
Pl. Mirowski 1
Szczęśliwicka 33
Plac Mirowski 1 I/Z
Broniewskiego 65
Cieszkowskiego 1/3
Grzybowska 34
Gen. A. Chruscie
Bogulawskiego
Międzyborska 6
Rynek Starego Miasta 17/19
Lentza 35
Piękna 7/9
Mokotowska 54
Al. Stanów Zjednoczonych 26a
Bełdan 2
Popularna 58
Ostrobramska 7
Al. Jana Pawła II 82
Al. Jerozolimskie 179
Wołoska 12 /CH
Złota 59/O19
Banacha 1A
Zwyciezców 42
Puławska 23/25
Sobieskiego 74
Akermańska 3
Resorowa 40
Nowolipie 18
Nowolipki 27
Powstańców Śląskich 106d
Śliska 3
Kredytowa 5
Dzieci Warszawy 29/9
Wspólna 3
Dworcowa 3/1
Sobieskiego 237
12 Marca 201
Kaszubska 4 CDE
Harcerska 10
Staromłyńska 2 A
Dr A. Jagalskiego 10
Szpunara 17
Puławskiego 18
Warszawska 15
Wileńska 61A
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Pharmica
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Super-Pharm
Super-Pharm
Super-Pharm
Super-Pharm
Super-Pharm
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
Apteka
MFB
Omnigena
Zielona Apteka
Apteka
Apteka
BRL-DUO-FARM
Apteka "Dworcowa”
Apteka "W Pastorówce"
Apteka "Orle"
"Gemini"
Apteka "Bukowa"
BRL
Apteka "Nova"
Apteka"Agmar"
BRL
Aptekaria
BRL
Wołomin
Wołomin
Wolsztyn
Wolsztyn
Wołów
Wrocław
Wrocław
Wrocław
Wrocław
Wrocław
Wrocław
Wrocław
Wrocław
Wrocław
Września
Wyszków
Wyszków
Ząbki
Zabrodzie
Zamość
Zbąszyń
Zblewo
Zduńska Wola
Zegrze Północne
Zelów
Zelów
Zgierz
Zgorzelec
Zgorzelec
Zgorzelec
Zgorzelec
Zgorzelec
Zgorzelec
Zielona Góra
Zielona Góra
Zielona Góra
Ziębice
Ziębice
Złotoryja
Żnin
Żory
Żory
Żychlin
Żychlin
Żyrardów
Żyrardów
Żyrardów
Mickiewicza 12
Kobyłowska 15
Słodowa 9
Garbarska 10/13
Piłsudskiego 34
Czekoladowa 9
Oławska 13
Krynicka 33/35
Powst. Śląskich 143
Jedności Narodowej 64/1A
Legnicka 58
Pl. Św. Macieja 9
Krzywoustego 110
Piłsudskiego 105
Miłosławska 10
Centralna 10
Prosta 2A
Ks. I. Skorupki
Zielona 8
Al. Jana Pawła II
17 stycznia 59
Główna 31 A
Szadkowska 26
Drewnowskiego
Poznańska 1A
Poznańska 1A
Gałczyńskiego 34
Armii Krajowej 29
Tuwima 35a
Warszawska 30
Daszyńskiego 75 A
Słowiańska 2
Lubańska 27 A
Wyszyńskiego 32d/10
Sulechowska 1
M. Reja 3
Rynek 33
Stolarska 3
pl. Jana Matejki 11
700-lecia 32
Okrężna 2
Os. Korfantego10
Łąkowa 3A
Os. Słoneczne 77
Limanowskiego 49a
Księdza Wittenberga 3
Okrzei 16
Apteka
Apteka
Eskulap
Apteka
W Wołowie
Super Pharm
Super Pharm
Krynicka
O. K.
Dr. Max
Super Pharm
Św. Macieja
Super Pharm
Apt. Dworzec Główny
Dr. Max
BRL-UNO-FARM
BRL-UNO-FARM
Aptekaria
Apteka
Apteka
Remedia
Apteka "Pod Lipami"
Apteka
Apteka
Medest
Apteka
BRL-SOFARM
Dr. Max
Centralna
Pharm Express
Cito
4 Pharma - Aptecus 7
U Nelli
Hygea
Panax
Dr. Max
Pod Orłem
Apteka Prywatna
Pod Arniką
Panaceum
Apteka
Apteka
BRL-SOFARM
Punkt Apteczny "Bursztyn"
Apteka
Apteka
Apteka
%&1 )&'
!"!
*.%.'!&"&&&%$
$(%($!)!)'" &$,(
*"!*"%.''" &$,(0$ )"&&
"%&-#" &$.,(')!)
%&1 )"/%&()%#"*)"#"!*.'"#+&'("*
'++')+')!*'$&(/''
'++!+*)
,$'*+0(,
)*/-
+$
$,
%!$'#'++'%
---'++!+*)($
''-&!('-*/&!'(1+- +)..$'#$&"
www.centrumdiabetyka.com.pl
Redakcja i wydawca:
PHOENIX Pharma Polska Sp. z o o.
Dział Marketingu
Kontakt w sprawie reklamy: [email protected]