bajka terapeutyczna

mgr Monika Ciesielska
Psycholog
„Bajka terapeutyczna”
W czasach multimediów nadal ważne miejsce w rozwoju i edukacji małego dziecka
zajmuje bajka, w której świat realny miesza się z fantastycznym i razem tworzą zrozumiałą
rzeczywistość. Dziecko zapoznaje się w niej z różnymi sytuacjami mogącymi wzbudzać
niepokój oraz co istotne znajduje w nich cudowne rozwiązanie problemów.
Nie zawsze wiemy w jaki sposób radzić sobie z problemami wychowawczymi. Nie
zawsze wiemy jak przeciwdziałać złym zachowaniom, postawom i problemom dzieci.
W takich przypadkach możemy sięgnąć po bajkę terapeutyczną, która może stać się wstępem
do wielu rozmów z dziećmi, rozwiązywania ich podstawowych problemów, trudności
wychowawczych.
Bajka terapeutyczna to krótkie opowiadanie z morałem, które tworzone są dla dzieci
w wieku od 3 do 9 lat. Ich głównym zadaniem jest przezwyciężanie i redukowanie lęku
u dzieci, ich słabości i niepokojów, także dowartościowanie, budowanie pozytywnych emocji,
przekazywanie odpowiedniej wiedzy o sytuacji lękowej i wskazanie sposobów radzenia sobie
z nią. Poprzez bajki o charakterze terapeutycznym dziecko uczy się przede wszystkim
pozytywnego myślenia o swoich problemach, otwierają przed dzieckiem nowe możliwości
wyboru rozwiązania problemu. Celem bajki o charakterze terapeutycznym jest uspokojenie,
zredukowanie problemów emocjonalnych i wspieranie we wzroście osobistym.
W opowiadaniach tych świat jest widziany z dziecięcej perspektywy. Cechą bajek
terapeutycznych jest to, że bohater znajduje się w trudnej sytuacji i przeżywa stany lękowe.
Wprowadzone do bajki postaci pomagają bohaterowi znaleźć sposoby przezwyciężenia
trudnych chwil życia. Dziecko ma możliwość przebycia z bohaterem całej drogi wyjścia
z lęku. Zazwyczaj bohaterami bajek terapeutycznych są małe zwierzątka, dzieci lub zabawki,
1
z którymi dziecko może się identyfikować. Akcja
rozgrywa się w bajkowym świecie
zabawek, ufoludków, zwierzątek, nieraz trafiają tam dzieci i znajdują to, czego małemu
słuchaczowi czy czytelnikowi potrzeba: wsparcie poprzez zrozumienie i akceptację, poznanie
nowych strategii myślenia i działania w emocjonalnie trudnej sytuacji.
Po wysłuchaniu bajki , dziecko albo ją przyjmie, albo odrzuci. Jeżeli treść bajki budzi
żywe zainteresowanie dziecka, to znak, że silnie utożsamia się z bohaterem. Mechanizmy,
dzięki
którym
bajki
psychoterapeutyczne
mają
oddziaływać,
to
naśladownictwo
i identyfikacja, asymilacja wiedzy, przedstawienie wzorów, które nie są dziecku znane.
Redukcja lęku następuje poprzez kontakt z bodźcem o średniej sile, wywołującym lęk.
Stopniowe oswajanie lęku w końcu pomaga go przezwyciężyć.
Można wyodrębnić następujące rodzaje bajek terapeutycznych:
 relaksacyjną - głównym celem jest uspokojenie, odprężenie, wyciszenie dziecka
 psychoedukacyjną - wprowadza zmiany w zachowaniu dziecka, niweluje lęk
odtwórczy i wytwórczy;
 psychoterapeutyczną - zaspokaja potrzeby, daje wsparcie przez zrozumienie,
akceptację, daje wiedzę o sytuacji lękotwórczej, niweluje lęk odtwórczy i wytwórczy.
Dzieciom trudno mówić o swoich problemach, lękach nie potrafią zwerbalizować swoich
myśli, co utrudnia pokonanie problemu. Dzięki bajkom nasz maluszek może rozwiązać trudną
emocjonalnie sytuację. Dziecko chętnie słucha bajki, w której odnajdzie kogoś, kto ma
podobny problem, odczucia oraz pozna sposoby wyjścia z tak trudnej sytuacji. Cudowny
świat bajek pozwala odmienić zdarzenia, odczarować je, uczy się pozytywnego myślenia
o sytuacjach lękotwórczych. Dziecko słysząc, że nie tylko ono ma podobne problemy,
poczuje wielką ulgę, zrozumie, że nie jest osamotnione, że nie ma, czego się wstydzić. Bajki
terapeutyczne w dużej mierze przynoszą również ulgę rodzicom, którzy wcześniej nie
wiedzieli, jak rozmawiać ze swoim dzieckiem, które coś trapiło.
2