Podział Mazowsza na dwie jednostki

Podział Mazowsza na dwie jednostki statystyczne NUTS 2 – propozycja
Ministerstwa Rozwoju zaakceptowana przez Eurostat
Informacja prasowa, 30 listopada 2016 r.
Możliwość otrzymania większej alokacji środków unijnych po 2020 r., skuteczniejsze działania
prorozwojowe – to korzyści, które przyniesie podział województwa mazowieckiego na dwie
odrębne jednostki statystyczne NUTS 2. Polską propozycję w tej sprawie zaakceptował Europejski
Urząd Statystyczny.
W dzienniku urzędowym UE opublikowano nową wspólną Klasyfikację Jednostek Terytorialnych
do Celów Statystycznych w UE (NUTS). Zmiany zaczną obowiązywać od 2018 r. i dotyczą
wszystkich państw członkowskich UE. W odniesieniu do podziału funduszy europejskich będą
miały zastosowanie od kolejnej perspektywy budżetowej po 2020 r.
– Zależy nam na tym, by Polska w kolejnym rozdaniu budżetu UE otrzymała jak najwięcej
pieniędzy. Statystyczne wyodrębnienie Warszawy wraz z okolicznymi powiatami zakwalifikuje
pozostałą część województwa do wyższego wsparcia po 2020 r. – mówi wiceminister Jerzy
Kwieciński.
Z wnioskiem o podział Mazowsza na dwie jednostki statystyczne, przygotowanym z inicjatywy
Ministerstwa Rozwoju, Polska wystąpiła w lutym br. Gdyby do takiej zmiany nie doszło, region
byłby zbyt bogaty, by móc liczyć na znaczną pomoc finansową z UE po 2020 r. – Podział taki jest
korzystny z punktu widzenia polityki regionalnej. Łatwiej będzie ją prowadzić. W kolejnej
perspektywie finansowej na Mazowszu będą realizowane dwa regionalne programy operacyjne.
Zniknie dysonans czy te działania powinny silnie wspierać samą Warszawę, czy koncentrować się
na mniej zamożnych obszarach województwa – podkreśla Jerzy Kwieciński.
Przesłanki zmian w podziale statystycznym
W toku prac przygotowawczych do następnej perspektywy finansowej 2021-2027 oraz
zapowiadanej rewizji klasyfikacji NUTS, już w 2015 r. w Ministerstwie Rozwoju zostały podjęte
prace dotyczące modyfikacji podziału statystycznego woj. mazowieckiego na jednostki
terytorialne poziomu NUTS 2. W skład zespołu roboczego weszli przedstawiciele Ministerstwa
Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, GUS, Urzędu
Marszałkowskiego, Urzędu Wojewódzkiego oraz Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy. Wyniki
jego prac wykazały, że podział województwa mazowieckiego na dwie jednostki terytorialne do
celów statystycznych na poziomie NUTS 2 może być korzystny dla Polski, zarówno w aspekcie
finansowym (możliwość otrzymania większej alokacji środków unijnych po 2020 r.), jak i potrzeb
polityki rozwoju.
Polska jest jednym z najszybciej rozwijających się krajów UE. W 2014 roku produkt krajowy brutto
(PKB) na mieszkańca (liczony z uwzględnieniem siły nabywczej walut w PPS) wyniósł w Polsce
68% średniej unijnej. W latach 2004-2014 nasz kraj osiągnął największy skumulowany wzrost PKB
wśród państw członkowskich UE. Od momentu przystąpienia do UE, zwiększył się on o ponad
połowę (53,6 proc.), podczas gdy w UE średni skumulowany wzrost PKB osiągnął 12,2 proc. Daje
to podstawę do przyjęcia założenia o dalszym dynamicznym rozwoju kraju w horyzoncie roku
2020 i konwergencji krajowej gospodarki do średniego poziomu UE. A należy pamiętać, że luka
między krajowym a średnim unijnym PKB per capita jest, obok liczby mieszkańców, głównym
wskaźnikiem służącym do wyliczania alokacji funduszy europejskich.
Ministerstwo Rozwoju
Wydział Prasowy
tel.: 22 273 71 13
e-mail: [email protected], www.mr.gov.pl,
1
Należy również podkreślić kwestię znaczącego, na tle innych polskich regionów, zróżnicowania
województwa mazowieckiego pod względem poziomu rozwoju gospodarczego i zamożności,
spowodowanego dominującą pozycją miasta stołecznego Warszawy. Przykładowo:

produkt krajowy brutto całego województwa na mieszkańca wyniósł w 2013 r. ponad 160 proc.
średniej krajowej. Wynika to jednak przede wszystkim z zamożności miasta stołecznego
Warszawy, dla którego wskaźnik ten wynosi ponad 290 proc. Pozostałe jednostki statystyczne na
poziomie NUTS 3 (podregiony) odnotowują nawet 4-krotnie niższe poziomy PKB na mieszkańca
(podregiony radomski, ostrołęcki, ciechanowski);

Stopa bezrobocia rejestrowanego dla województwa mazowieckiego wyniosła w grudniu 2015 r.
8,4 proc. – dla miasta stołecznego Warszawy 3,4 proc., podczas gdy inne obszary województwa
cechowały się stopą bezrobocia kilkakrotnie wyższą (podregion radomski – 20 proc.,
ciechanowski – 15,7 proc., płocki – 14,7 proc.)
Proponując podział województwa mazowieckiego na dwie jednostki terytorialne do celów
statystycznych na poziomie NUTS 2 wzięto pod uwagę również takie czynniki jak: sposób
zagospodarowania terenu oraz politykę lokalną w tym zakresie, zagadnienia społeczne i gospodarcze,
powiązania transportowe, infrastrukturę techniczną, inwestycje celu publicznego. Proponowany
podział statystyczny województwa pozwoli na wyznaczenie dwóch bardziej jednorodnych
jednostek terytorialnych NUTS 2, lepiej odpowiadających potrzebom programowania
i wdrażania polityk publicznych. Ułatwi to zarządzanie rozwojem regionu w sposób
uwzględniający potrzeby poszczególnych terytoriów, co wymaga stosowania zróżnicowanych
instrumentów publicznego wsparcia.
Przyjęty podział Mazowsza
Podział na dwie jednostki statystyczne stanowiące zgrupowania powiatów, dobranych pod kątem
zbliżonych charakterystyk społeczno-gospodarczych, przyniesie korzyści przede wszystkim dla
mniej zamożnej części województwa mazowieckiego. Ten obszar będzie korzystał ze wsparcia
jako region słabiej rozwinięty. Nie oznacza to jednak, że Warszawa i otaczające ją powiaty stracą
możliwość korzystania z funduszy europejskich. Zmieni się sposób naliczania alokacji oraz zakr es
możliwego wsparcia. Dostępne będą pieniądze z Funduszu Spójności na duże inwestycje
infrastrukturalne, ale także środki EFRR i EFS na projekty z zakresu przechodzenia na gospodarkę
niskoemisyjną, wzrostu innowacyjności, poprawy sytuacji na rynku pracy, edukacji, itp.
Zasięg terytorialny jednostki statystycznej NUTS 2 położonej w centralnej części województwa
mazowieckiego (warszawski stołeczny) obejmowałby 10 powiatów: miasto stołeczne Warszawa,
legionowski, miński, nowodworski, otwocki, wołomiński, grodziski, piaseczyński, pruszkowski,
warszawski zachodni. Przy tak wyznaczonym podziale jednostka statystyczna NUTS 2 obejmująca
Warszawę liczyłaby 2 967,0 tys. mieszkańców (według stanu na dzień 31 grudnia 2014 r.),
natomiast jednostka statystyczna NUTS 2 obejmująca pozostałą część województwa
mazowieckiego (mazowiecki regionalny) liczyłaby 2 367,5 tys. mieszkańców. Obie jednostki
spełniają kryteria określone w przepisach unijnych (art. 3 rozporządzenia unijnego nr
1059/2003).
Ministerstwo Rozwoju
Wydział Prasowy
tel.: 22 273 71 13
e-mail: [email protected], www.mr.gov.pl,
2
Podział woj. mazowieckiego na dwie jednostki statystyczne NUTS 2
ostrołęcki
żuromiński
mław ski
przasny ski
ciechanow ski
O strołęka
makow ski
sierpecki
ostrow ski
płocki
P łock
gosty niński
pułtuski w y szkow ski
płoński
now odw orski
legionow skiw ołomiński
w arszaw ski zachodni
sochaczew ski
Warszaw a
sokołow ski
w ęgrow ski
siedlecki
miński
pruszkow ski
grodziski
otw ocki
ży rardow ski piaseczy ński
garw oliński
grójecki
białobrzeski
przy suski
kozienicki
Radom
radomski
szy dłow iecki
Siedlce
łosicki
NUTS2 - waszawski stołeczny
NUTS2 - mazowiecki regionalny
zw oleński
lipski
W wyniku zmiany podziału województwa mazowieckiego na dwie jednostki terytorialne do celów
statystycznych na poziomie NUTS 2 polegającej na podzieleniu jednej dotychczasowej jednostki
tego poziomu (województwo mazowieckie) na dwie jednostki NUTS 2, liczba jednostek poziomu
NUTS 2 w Polsce wzrośnie z szesnastu do siedemnastu.
Zgodnie z zasadą hierarchiczności budowy klasyfikacji NUTS, zmiana podziału na poziomie NUTS
2 pociąga za sobą konieczność odpowiednich dostosowań na poziomie NUTS 1 i NUTS 3.
W związku z tym, proponuje się zmianę podziału na poziomie NUTS 1 polegającą na utworzeniu
nowej jednostki obejmującej całe województwo mazowieckie (liczba jednostek tego poziomu
w Polsce wzrośnie z sześciu do siedmiu) oraz zmiany granic dwóch innych jednostek
w dotychczasowych regionach centralnym i wschodnim.
W rezultacie, region centralny NUTS 1 będzie obejmował woj. łódzkie i świętokrzyskie,
a wschodni – podlaskie, lubelskie i podkarpackie. Zmiany dostosowawcze na poziomie NUTS 3
powodują zwiększenie ich liczby w Polsce z dotychczasowych siedemdziesięciu dwóch do
siedemdziesięciu trzech. Jednocześnie zmianie ulegają nazwy dwóch poziomów NUTS w Polsce –
poziom NUTS 1 będzie nazywał się „makroregiony” (dotychczasowa nazwa to „regiony”),
natomiast poziom NUTS 2 będzie nosił nazwę „regiony” (dotychczasowa nazwa to
„województwa”).
Ministerstwo Rozwoju
Wydział Prasowy
tel.: 22 273 71 13
e-mail: [email protected], www.mr.gov.pl,
3