PSYCHOLOGIA RODZINY
Transkrypt
PSYCHOLOGIA RODZINY
rok akademicki: 2014/2015 opiekun: PROF. DR HAB. TERESA ROSTOWSKA Psychologia rodziny Wyraźź nie i dynamicźnie źachodźące w ostatnich latach prźemiany w źż yciu społecźnym wywarły istotny wpływ na funkcjonowanie cźłowieka w roli małźż onka i rodźica. Podkresź licź jednakźż e naleźż y, źż e, nie źawsźe te prźemiany źwiąźane są ź dosź wiadcźeniem pocźucia źadowolenia i sźcźęsź cia oraź ź wysoką oceną jakosź ci źż ycia. Zakłoź cenia w obrębie źż ycia małźż enź skiego i rodźinnego, rosnąca licźba roźwodoź w, źawieranie kolejnych źwiąźkoź w partnerskich, jak roź wnieźż źakłoź cenia na rynku pracy prowadźą niejednokrotnie do źmian w strukturźe rodźiny, ktoź rych konsekwencją mogą bycź narastające konflikty cźy nawet źerwane więźi w podsystemach rodźinnych. Takie sytuacje sprawiają, źż e rosź nie źapotrźebowanie na wysokiej klasy specjalistoź w źajmujących się tego typu problemami. Proponowany w ramach sź cieźż ki ź Psychologii Rodziny źakres tematycźny źajęcź ma na celu prźygotowanie wyspecjaliźowanej kadry, ktoź ra dźięki ugruntowanej wiedźy teoretycźnej, umiejętnosź ciom praktycźnym i kompetencjom społecźnym skutecźnie radźicź sobie będźie ź roźwiąźywaniem źłoźż onych i wielorako uwarunkowanych problemoź w małźż enź skich i rodźinnych. Proponowane w ramach sź cieźż ki ź Psychologii Rodziny źroź źż nicowane formy źajęcź , tj. wykłady, konwersatoria, cź wicźenia i warsźtaty, źostały usystematyźowane tematycźnie w trźech następujących modułach: Moduł I – Jakość życia małżeńskiego i rodzinnego W ramach modułu I ugruntowana i uporźądkowana źostanie wiedza studenta ź obsźaroź w dotycźących psychologicźnego funkcjonowania rodźiny w ramach posźcźegoź lnych podsystemoź w. W tym obsźarźe tematycźnym roźpatrywane będą takie problemy jak: jakosź cź źż ycia, dojrźałosź cź do małźż enź stwa i rodźicielstwa, więźi w rodźinie (teoria prźywiąźania), komunikacja i konflikty rodźinne, aspekt męskosź ci i kobiecosź ci w relacjach społecźnych, źagadnienie konfliktu pomiędźy rodźiną i pracą. Drugim obsźarem wiedzy, ktoź ry źgłębiacź będą studenci w ramach kursoź w proponowanych w module I jest duchowosź cź i religijnosź cź jako źasoby rodźiny istotne dla jakosź ci źż ycia małźż enź skiego i rodźinnego. Studenci źdobędą roź wnieźż baźę teoretycźną dotycźącą specyfiki pełnienia roź l rodźicielskich (psychologicźne aspekty ojcostwa, alternatywne rodźicielstwo) i psychologicźnych problemoź w jedynactwa. Dźięki ucźestnictwu w kursach modułu I studenci będą potrafili wykorźystywacź i integrowacź wiedzę ź powyźż sźych obsźaroź w do analiźowania i wyjasź niania problemoź w psychologicźnych i wychowawcźych pojawiających się w rodźinach, a dla proponowanych interpretacji źnajdowacź będą wyjasź nienie w literaturźe prźedmiotu. Baźa teoretycźna poźwoli studentom na ksźtałtowanie umiejętności w źakresie projektowania i preźentowania własnych koncepcji dźiałanź mających na celu podwyźż sźanie jakosź ci źż ycia osoź b źgłasźających się po pomoc psychologicźną ź uwźględnieniem specyfiki funkcjonowania struktury systemu rodźinnego. Kompetencje, ktoź re student źdobywa poprźeź ucźestnicźenie w kursach modułu I to prźede wsźystkim: docenienie wiedźy psychologicźnej jako koniecźnej dla roźumienia i wyjasź niania problemoź w rodźinnych, źyskanie sź wiadomosź ci źnacźenia sź rodowiska rodźinnego dla jakosź ci źż ycia cźłowieka i prawidłowego prźebiegu jego roźwoju oraź uwraźż liwienie na problemy etycźno-moralne źwiąźane ź źż yciem małźż enź skim i rodźinnym pojawiające się prźy projektowaniu dźiałanź praktycźnych, w ktoź rych wykorźystuje się źasoby psychologicźne rodźiny i jej indywidualnych cźłonkoź w. Moduł II – Diagnoza i terapia rodzin Udźiał w kursach modułu II poźwoli studentom pogłębicź wiedzę dotycźącą procesu diagnoźowania rodźiny i jej cźłonkoź w, a takźż e posźcźegoź lnych aspektoź w źż ycia rodźinnego (religijnosź cź, duchowosź cź, sens źż ycia) oraź źroź źż nicowacź jego specyfikę w źaleźż nosź ci od indywidualnych cech osoź b badanych (np. wiek) oraź kontekstu, w ktoź rym odbywa się diagnoźa (praca biegłego sądowego, praca psychologa w placoź wkach i instytucjach wspomagających rodźinę). Ucźestnictwo w proponowanych kursach poźwoli źapoźnacź się ź metodami kwestionariusźowymi oraź projekcyjnymi wykorźystywanymi w procesie diagnostycźnym, a takźż e pogłębicź wiedzę i umiejętności źwiąźane ź obserwacją relacji rodźinnych oraź prowadźeniem wywiadu i roźmowy ź osobami naleźż ącymi do badanego systemu. Dźięki udźiałowi w kursach modułu II student będźie posiadał umiejętność projektowania procesu diagnostycźnego, integrowania danych empirycźnych oraź ich interpretacji w sź wietle wiedźy teoretycźnej ź źakresu psychologii rodźiny, a takźż e krytycźnej oceny pod kątem proponowanych roźwiąźanź źgłasźanego prźeź rodźinę problemu. Kompetencje ksźtałtowane w trakcie kursoź w – wraźż liwosź cź na problemy rodźinne, etycźna postawa w prowadźeniu procesu diagnostycźnego – źwięksźacź będą efektywnosź cź prźysźłych psychologoź w. Prawidłowy proces diagnoźy jest podstawą pomocy terapeutycźnej, ktoź rej specyfikę w odniesieniu do rodźiny roź wnieźż będą mogli poźnacź studenci ucźestnicźący w kursach modułu II. Wiedza dotycźąca modeli terapii rodźin, pracy ź rodźiną w ujęciu systemowym, specyfiki terapii dla par i małźż enź stw oraź terapii indywidualnej dla cźłonkoź w rodźiny stanowicź będźie podstawę dla ksźtałtowania umiejętności dostrźegania źasoboź w rodźiny i cźynnikoź w umoźż liwiających jej cźłonkom radźenie sobie ź kryźysem. Udźiał w omawianych kursach pogłębi sź wiadomosź cź poźiomu wiedźy i umiejętnosź ci w źakresie pracy terapeutycźnej ź rodźinami studenta oraź źainicjuje ksźtałtowanie kompetencji studenta w źakresie roźumienia potrźeby roźwoju własnego w celu źwięksźania efektywnosź ci oddźiaływania terapeutycźnego. Moduł III - Psychoedukacja i wsparcie rodzinne Kursy proponowane w module III, poprźeź uporźądkowanie i pogłębianie wiedzy ź posźcźegoź lnych obsźaroź w prźygotowują studenta do projektowania oddźiaływanź psychoedukacyjnych i mających na celu wspieranie rodźiny oraź jej cźłonkoź w dosź wiadcźających kryźysoź w normatywnych (prokreacja, narodźiny dźiecka, trudnosź ci wychowawcźe źwiąźane ź kryźysami roźwojowymi dźiecka) i nienormatywnych (adopcja, samotne rodźicielstwo, migracja, choroba, patologicźne źjawiska w rodźinie). Ucźestnicy kursoź w nabędą praktycźne umiejętności m.in. ź źakresu mediacji rodźinnych, prowadźenia sźkoły dla rodźicoź w, specyfiki wspoź łpracy psychologa sźkolnego ź rodźinami, metod pracy ź młodźieźż ą niedostosowaną społecźnie i rodźicami. Student będźie ksźtałtował umiejętności generowania oryginalnych roźwiąźanź źłoźż onych problemoź w psychologicźnych w rodźinie i prognoźowacź prźebieg ich roźwiąźywania oraź prźewidywacź skutki planowanych dźiałanź psychoedukacyjnych i wspierających rodźinę. Kompetencje, ktoź re ksźtałtowacź będźie student poprźeź udźiał w kursach modułu III to prźede wsźystkim wraźż liwosź cź na problemy społecźne i psychologicźne, gotowosź cź do komunikowania się i wspoź łpracy ź otocźeniem, w tym ź instytucjami oferującymi wsparcie społecźne i psychologicźne oraź osobami nie będącymi specjalistami w danej dźiedźinie. Student będźie takźż e preźentował postawę, ktoź ra sź wiadcźycź będźie o motywacji do aktywnego ucźestnictwa w grupach i organiźacjach realiźujących dźiałania psychologicźne. Wprawdźie kaźż dy ź modułoź w dotycźy nieco innego obsźaru tematycźnego, jednak dopiero integracja tej wiedźy w pewną całosź cź poźwala dostrźec, źroźumiecź i wyjasź nicź źłoźż onosź cź mechaniźmoź w psychologicźnych leźż ących i podstaw specyficźnych źachowanź cźłonkoź w systemoź w rodźinnych w sź cisź le okresź lonych sytuacjach rodźinnych i poźarodźinnych, ktoź re warunkują wysoką bądźź niską ocenę jakosź ci źż ycia w źwiąźkach małźż enź skich, rodźinnych i partnerskich. Absolwenci sź cieźż ki ź Psychologii Rodźiny mogą ubiegacź się o źatrudnienie w: Poradniach Małźż enź skich i Rodźinnych; w placoź wkach słuźż by źdrowia diagnoźujących i udźielających wsparcia rodźinie ź osobą chorą i niepełnosprawną; w Poradniach Psychologicźno-Pedagogicźnych źajmujących się problemami naucźania i wychowania oraź w sźkołach o roź źż nym poźiomie naucźania jako psychologowie sźkolni; jako konsultanci oraź biegli sadowi ucźestnicźący w sprawach sądowych dotycźących problemoź w małźż enź skich i rodźinnych. Absolwenci tej specjaliźacji prźygotowywani są takźż e do wspoź łtworźenia i opracowywaniu programoź w edukacyjnych i profilaktycźnych źwiąźanych ź problematyką rodźinną, ktoź re to programy będą wykorźystywane prźeź instytucje panź stwowe, organiźacje poźarźądowe, stowarźysźenia i fundacje wspierające rodźinę itp. PSYCHOLOGIA RODZINY, SEMESTR ZIMOWY PROWADZĄCY NAZWA WYKŁADU LICZBA GODZIN prof. dr hab. Rostowska Teresa B Dojrźałosź cź do małźż enź stwa i rodźicielstwa 30 prof. dr hab. Rostowska Teresa B Jakosź cź źż ycia w podsystemach rodźinnych 15 dr Jarmołowska Anna B Praca psychologia w instytucjach i placoź wkach wspomagających rodźinę 30 dr Lewandowska-Walter Aleksandra B Terapia rodźin 30 mgr adw. Karcźmarźyk Marek B Podstawy prawa rodźinnego 30 prof. Lipowska Małgorźata C Prowadźenie „Sźkoły dla rodźicoź w” 30 dr Lewandowska-Walter Aleksandra C Metody badanź nad małźż enź stwem i rodźiną (kwestionariusźowe i projekcyjne) 45 dr Lewandowska-Walter Aleksandra C Praca ź rodźiną w ujęciu systemowym 30 dr Bieleninik Łucja C Psychologicźne aspekty prokreacji 30 dr Bieleninik Łucja C Zastosowanie Skali Bayley-III 15 dr Bogumiła Kiełbratowska C Nowocźesne połoźż nictwo – psychologicźne aspekty opieki okołoporodowej 30 mgr Katarźyna Stryjek C Praktycźne umiejętnosź ci ź źakresu mediacji rodźinnej 30 mgr Wojciechowska Bogumiła C Psychologicźne aspekty samotnego rodźicielstwa 30 PSYCHOLGOIA RODZINY, SEMESTR LETNI prof. dr hab. Rostowska Teresa B Komunikacja i konflikty rodźinne 15 dr Jarmołowska Anna B Specyfika funkcjonowania rodźiny adopcyjnej 30 dr Lewandowska-Walter Aleksandra B Prźywiąźanie w relacjach rodźinnych. Teorie i aplikacje 30 dr Lewandowska-Walter Aleksandra B Rodźicielstwo alternatywne 15 dr Lawendowski Rafał B Psychologicźne aspekty ojcostwa 15 dr Aleksandra Peplinź ska B Rodźina a praca 30 dr Połomski Piotr B Psychologicźne problemy jedynactwa 15 dr Skrźypinź ska Katarźyna B Psychologicźne aspekty sźcźęsź cia 15 dr Sźulc Marcin B Psychopatologia źjawisk społecźnych 30 dr Kaźź miercźak Maria C Rola empatii w radźeniu sobie ź kryźysem rodźinnym 30 dr Niesiobędźka Małgorźata C Socjaliźacja ekonomicźna i konsumencka dźieci i młodźieźż y 15 dr Skrźypinź ska Katarźyna C Terapia w obsźarźe sfery duchowosź ci 30 dr Skrźypinź ska Katarźyna C Psychologia religii i duchowosź ci 30 dr Skrźypinź ska Katarźyna C Aplikacyjne aspekty psychologii religii i duchowosź ci 15 mgr Manź ski Arkadiusź C Metody multisensorycźne w rehabilitacji osoź b ź niepełnosprawnosź cią 30 mgr Pacźkowska Agniesźka C Rodźina ź osobą chorą u kresu źż ycia 30 mgr Trźaska Joanna C Terapia małźż enź stw 30 Na wyroź źż nionym tle źapisano prźedmioty obligatoryjne. B na kolejnych stronach: opis kursów z poziomu B (semestr zimowy) Nazwa przedmiotu Dojrzałość do małżeństwa i rodzicielstwa Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR PDiM Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) prof. dr hab. Teresa Rostowska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć konwersatorium B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr zimowy Status przedmiotu Język wykładowy obowiązkowy dla specjalizacji Psychologia polski rodziny oraz Psychologia dzieci i młodzieży Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny wykład z prezentacją multimedialną lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia kolokwium C . Podstawowe kryteria Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi brak Cele przedmiotu Pogłębienie i ugruntowanie wiedzy na temat psychologicznych uwarunkowań dojrzałości człowieka do realizacji ról związanych z małżeństwem i rodzicielstwem. Umiejętność definiowania pojęć oraz rozumienia i wyjaśniania mechanizmy psychologiczne leżące u podstaw wielu złożonych problemów małżeńskich i rodzinnych. Treści programowe 1. Małżeństwo i rodzicielstwo jako zadania rozwojowe 2. Psychologiczne uwarunkowania dojrzałości do małżeństwa i rodzicielstwa 3. Teorie wyboru partnera 4. Dojrzałość a motywy wyboru małżonka 5. Dojrzałość do małżeństwa w kontekście kulturowym i religijnym 6. Empatia i otwartość w podsystemach rodzinnych 7. Dojrzałość do realizacji ról rodzinnych 8. Znaczenie wsparcia w dojrzewaniu do ról rodzinnych 9. Odpowiedzialne rodzicielstwo 10. Rodzina, jako źródło doświadczeń indywidualnych i społecznych 11. Przemoc w rodzinie jako wyraz niedojrzałości do małżeństwa o rodzicielstwa 12. Wyznaczniki szczęścia małżeńskiego i rodzinnego. Wykaz literatury B. 1. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) Braun-Gałkowska M. (1992), Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa. Lublin: TN KUL. 2. Harwas-Napierała B., (2009), Rodzina jako wartość a współczesność. B. Harwas-Napierała (red.). ss. 11-24. Poznań.Wydawnictwo Naukowe UAM 3. Kościelska M., (2007), Sens odpowiedzialności, Perspektywa psychologa klinicznego. Kraków. Oficyna Wydawnicza IMPULS. 4. Kościelska M. Odpowiedzialni rodzice. Z doświadczeń psychologa. Kraków. Oficyna Wydawnicza IMPULS. 5. Liberska H., Matuszewska M. (red.) (2002), Małżeństwo, męskość, kobiecość, miłość, konflikt, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań. 6. Plopa M., (2005), Psychologia rodziny. Teoria i badania, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków. 7. Rostowska T. (2002), Rodzina –rozwój-praca. Wybrane zagadnienia. Łódź: Wyższa Szkoła Informatyki 8. Rostowski J. (1987), Zarys psychologii małżeństwa. Warszawa. PWN. 9. Sęk, H., Cieślak, R. (2006). Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne. W: H. Sęk, R. Cieślak (red.). Wsparcie społeczne, stres, zdrowie (s. 11–28). Warszawa: PWN. 10. Wojciszke B. (2000), Psychologia miłości. Intymność, namiętność, zaangażowanie. Gdańsk: GWP C. 1. 2. 3. Literatura uzupełniająca Braun – Gałkowska (1985). Miłość aktywna. Psychiczne uwarunkowania powodzenia małżeństwa. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX. Jarmołowska A. (2007), Adopcja dziecka. Psychologiczna analiza decyzji u kobiet i mężczyzn. Lublin. Towarzystwo Naukowe KUL. Liberska H., (2003), Realizacja zadań rozwojowych dorosłości a rozwój indywidualny,[w:] Rodzina a rozwój człowieka dorosłego, red. B. Harwas-Napierała, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 63-99. Peplińska A., (2011) Małżeństwo a specyfika pracy marynarzy. Perspektywa psychologiczna. Kraków. Oficyna Wydawnicza IMPULS. 5. Plopa M. (20080. Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków. Wydawnictwo IMPULS. 6. Satir V. (2000), Rodzina, tu powstaje człowiek. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 7. Ryś M. (1993), Poziom zaspokojenia potrzeb w dzieciństwie a zaspokojenie potrzeb w małżeństwie. Problemy Rodziny, 1, 20-24. 8. Ziemska M. (1973), Postawy rodzicielskie. Warszawa: WP. Efekty uczenia się A. Wiedza student ma pogłębioną wiedzę na temat teorii oraz psychologicznych mechanizmów dojrzałości do roli małżonka i rodzica (K_W04);(K_W05); ma pogłębioną wiedzę na temat biologicznych i społecznych podstaw funkcjonowania psychicznego człowieka dorosłego oraz rozumie istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności w zachowaniach dotyczących życia małżeńskiego i rodzinnego (K_W10). 4. B. Umiejętności posiada umiejętność obserwowania, wyszukiwani informacji na temat dojrzałych i niedojrzałych form zachowania człowieka w sytuacjach rodzinnych (K_U01); potrafi w sposób komunikatywny i spójny wypowiadać się na temat psychologicznych mechanizmów leżących u podstaw ról małżeńskich i rodzinnych (K_U04); ma umiejętność obserwowania, diagnozowania i racjonalnego oceniania złożonych sytuacji związanych z małżeństwem i rodzicielstwem (K_U07). C . Kompetencje społeczne (postawy) student posiada zdolność zespołowego działania, angażuje się we współpracę z innymi (K_K01); docenia wiedzę z zakresu innych dyscyplin psychologicznych dla rozwoju jednostki w zakresie kształtowania się dojrzałości osobowej (K_K03); trafnie formułuje pytania dotyczące problemów poruszanych w czasie zajęć; zachowuje ostrożność w wyrażaniu krytycznych opinii na temat innych osób (K_K06). Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Jakość życia w podsystemach rodzinnych Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) prof. dr hab. Teresa Rostowska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 2 A. Formy zajęć wykład B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 15 Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr zimowy Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny wykład z prezentacją multimedialną lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia kolokwium C . Podstawowe kryteria Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi brak Cele przedmiotu Usystematyzowanie i ugruntowanie wiedzy studentów na temat psychologicznych uwarunkowań jakości życia rodzinnego ze szczególnym uwzględnieniem relacji w podsystemach małżeńskim i rodzeństwa. W ramach zajęć omówione zostaną również problemy dotyczące systemu wartości oraz sytuacji trudnych związanych z chorobą, niepełnosprawnością i rozwodem małżonków, z uwagi na szczególną ich rolę w postrzeganiu, przeżywaniu i ocenianiu jakości życia. Treści programowe 1. Psychologiczny kontekst jakości życia 2. Jakość życia małżeńskiego 3. Jakość życia rodzinnego 4. Relacje w rodzinie z osobą chorą i niepełnosprawną a jakość życia 5. Relacje w podsystemie rodzeństwa 6. Wartości a jakość życia rodzinnego 7. Rozwód a jakość życia 8. Metody badań jakości życia rodzinnego Wykaz literatury A. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. B. 1. 2. 3. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) Bańka A. (2005), Jakość życia a jakość rozwoju. Społeczny kontekst płci, aktywności i rodziny, [w:] Psychologia jakości życia, red. A. Bańka, Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań, s. 11-78. Bańka A., Derbis R. (1995), Pomiar i poczucie jakości życia u osób aktywnych zawodowo oraz bezrobotnych, Środkowo europejskie Centrum Ekonomii Działania Społecznego, Poznań – Częstochowa. Bidzan, M. (2008). Jakość życia pacjentek z różnym stopniem nasilenia wysiłkowego nietrzymania moczu. Kraków. Impuls. Kowalik, S. (1994). Temporalne uwarunkowania jakości życia. W: A. Bańka, R. Derbis (red.). Psychologiczne i pedagogiczne wymiary jakości życia.(s. 40–52). Poznań: Gemini. Kowalik, S. (2000). Jakość życia psychicznego. W: R. Derbis (red.). Jakość rozwoju a jakość życia (s. 11–31). Częstochowa: Wyd. WSP Plopa M. (2008). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków. Wydawnictwo IMPULS. Rostowska T. (2008), Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. Rostowski, J. (2006). Nierówność zawodowa kobiet a doświadczanie zadowolenia i jakości życia w miejscu pracy. Wybrane aspekty. W: T. Rostowska (red). Jakość życia rodzinnego. Wybrane zagadnienia (s. 43–70). Łódź: Wyd. Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki. Straś-Romanowska, M. (2005). Jakość życia w świetle założeń psychologii zorientowanej na osobę. W: Kolokwia Psychologiczne nr 13: Jakość życia w badaniach empirycznych i refleksji teoretycznej (s. 263–274). Warszawa. Wyd. Instytut Psychologii PAN. Literatura uzupełniająca Nowakowska A. (2006), Poziom jakości życia i satysfakcji małżeńskiej u partnerów związków marynarskich. w: T. Rostowska (red.), Jakość życia rodzinnego – wybrane zagadnienia. Łódź: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki. Plopa, M. (2003). Intymność a „jej” i „jego” satysfakcja ze związku małżeńskiego. W: I. Janicka, T. Rostowska (red.). Psychologia w służbie rodziny. Łódź:Wyd. Naukowe UŁ. s. 32–44 Rostowska T. (1991), Poziom jakości małżeńskiej rodziców a kształtowanie się osobowości ich dzieci. Acta Universitatis Londziensis. Folia Pedagogica et Psychologica, 28, 27-44. 4. Rostowska T. (2006), Rozwojowe aspekty jakości życia rodzinnego [w:] T. Rostowska (red.) Jakość życia rodzinnego. Wybrane zagadnienia. Łódź: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki. 5. Sęk, H. (1985). Wsparcie społeczne – co zrobić, aby stało się pojęciem naukowym? Przegląd Psychologiczny, 29, 791–800. 6. Tatarkiewicz, W. (1990). O szczęściu. Warszawa: PWN. 7. Walden-Gałuszko, K. de (1994). Jakość życia – rozważania ogólne. W: K. de Walden- Gałuszko, M. Majkowicz (red.). Jakość życia w chorobie nowotworowej. Gdańsk: Wyd. UG. 8. Wołowska, A. (2005). Poczucie jakości życia a przywiązanie pracownika do organizacji. W: A. Bańka (red.). Psychologia jakości życia (s. 205–218). Poznań: Stowarzyszenie Psychologi Architektura. Efekty uczenia się A. Wiedza student ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę na temat jakości życia małżeńskiego i rodzinnego , obejmującą terminologię, teorię i metodykę badań (K_ W05); ma pogłębioną wiedzę na temat znaczenia relacji w podsystemach rodzinnych dla kształtowania jakości życia członków rodziny (K_ W07). B. Umiejętności potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z różnych dyscyplin psychologicznych w celu wyjaśniania mechanizmów leżących u podstaw oceny jakości życia rodzinnego (K_U02); posiada umiejętność stawiania trafnych pytań i komunikatywnego prezentowania własnych pomysłów dotyczących jakości życia rodzinnego oraz znajdowanie dla nich uzasadnienia w literaturze przedmiotu (K_U05). C . Kompetencje społeczne (postawy) student angażuje się we współpracę przy organizacji badań dotyczących jakości życia rodzinnego (K_K02); docenia znaczenie wiedzy psychologicznej w rozumieniu i wyjaśnianiu problemów rodzinnych (K_K03; jest wrażliwy na problemy etyczno-moralne związane z życiem małżeńskim i rodzinnym (K_K05). Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Kod ECTS Terapia rodzin Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Aleksandra Lewandowska-Walter Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć wykład z elementami konwersatorium B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr zimowy Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne • wykład z prezentacją A. Sposób zaliczenia multimedialną egzamin • wykład konwersatoryjny na B. Formy zaliczenia podstawie prezentacji egzamin pisemny: testowy / z pytaniami (zadaniami) otwartymi / przygotowanych przez dłuższa wypowiedź pisemna (rozwiązywanie problemu) prowadzącą i studentów studiów przypadków C . Podstawowe kryteria ocena z egzaminu Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: Teorie i terapie Cele przedmiotu Celem zajęć będzie zapoznanie się uczestników z modelami terapeutycznej pracy z rodzinami oraz z przemianami życia rodzinnego w obliczu współczesnych transformacji. Świadomość tych przemian oraz wynikających z nich konsekwencji dla funkcjonowania rodzin będzie przydatna w trakcie konsultacji rodzinnych i terapii rodzin. Treści programowe 1. Ewolucja terapii rodzin 2. Podstawowe modele terapii rodzin: • model psychodynamiczny • modele doświadczeniowe • modele międzypokoleniowe • modele strategiczne • modele behawioralne i poznawcze 3. Praca terapeutyczna z rodzinami „nietypowymi” z perspektywy cyklu życia rodziny 4. Problemy rodzin nietypowych – wskazówki dla pracy z rodzinami 5. Czynniki wpływające na zdolność rodziny do skutecznego radzenia sobie z kryzysem • System przekonań rodzinnych • Wzorce organizacyjne rodziny • Wzorce komunikacji Wykaz literatury A. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. B. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) Willy, J. (1996). Związek dwojga. Psychoanaliza pary. Warszawa: Jacek Santorski & CO Wydawnictwo Goldenberg H., Goldenberg I. (2006) Terapia rodzin. Wydawnictwo UJ. Kraków Dattilio, F.M., Padesky, Ch.A. (1999). Terapia poznawcza dla par małżeńskich. Kraków: Biblioteka Psychiatrii Polskiej Walsh F. (red) (2003) Normal Family Processes. Growing Diversity and Complexity. The Guilford Press. New York/London O’Farrell, Fals-Stewart (2008). Teichman, Y., Teichman, M. (1990). Interpersonal view of Depression: Review and Integration. Journal of Family Psychology, 3, 4, 349-367. Satir V. (2000). Terapia rodziny. Teoria i praktyka. Gdańsk: GWP Pec J. (2005). Dzieci i marzenia – ericksonowska terapia rodzin. „Nowiny Psychologiczne”, 4, str. 5-60 Literatura uzupełniająca Carter B., McGoldrick M. (red) (1989) The Changing Family Life Cycle. A Framework for Family Therapy. Allyn and Bacon. Boston Walsh F. (red) (1998) Strengthening Family Resilience. The Guilford Press. New York/London Walewska, K. (2011). Progi narodzin. Rola teorii w pracy psychoanalitycznej. Doświadczenia własne. Kraków: Wydawnictwo UJ Behawioralna terapia par w leczeniu uzależnienia od alkoholu i narkotyków. Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA McGoldrick, M., Gerson, R, Shellenberger, S. (2007). Genogramy. Rozpoznanie i interwencja. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo Haley J. (1995). Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne Miltona H. Eriksona. Gdańsk: GWP Efekty uczenia się K_W02 K_W07 K_U02 K_U07 K_U09 K_K01 A. Wiedza Student: Zna modele funkcjonowania rodziny i specyfiki pracy terapeutycznej w nurcie każdego z nich Ma pogłębioną wiedzę dotyczącą specyfiki relacji w rodzinach po rozwodzie, z samodzielnym rodzicem, rodzinami zrekonstruowanymi, w żałobie, z chorobą psychosomatyczną i psychiczną B. Umiejętności Student: Potrafi analizować relacji w rodzinie i problemów zgłaszanych przez jej członków, a także wytyczać cele krótko- i długoterminowej pracy terapeutycznej w kontekście każdego z nurtów; Umie dostrzegać zasobów rodziny i czynniki umożliwiających jej członkom radzenie sobie z kryzysem oraz wykorzystywać je do rozwiązywania zgłaszanych przez rodzinę problemów C . Kompetencje społeczne (postawy) Student: Ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności w zakresie pracy terapeutycznej z rodzinami i własnej preferencji określonego modelu terapeutycznego Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Podstawy prawa rodzinnego Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PSiPSP PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) adw. mgr Marek Karczmarzyk Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć wykład B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr zimowy Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny wykład / wykład problemowy / wykład lub wymagania egzaminacyjne konwersatoryjny / wykład z prezentacją A. Sposób zaliczenia multimedialną zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia zaliczenie ustne / kolokwium C . Podstawowe kryteria umiejętność wyjaśnienia podstawowych instytucji prawa rodzinnego Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: brak Wymagania wstępne: umiejętność treściowej analizy tekstów Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest przedstawienie podstawowych instytucji polskiego prawa rodzinnego. Treści programowe 1. Małżeństwo 2. Prawa i obowiązki małżonków 3. Małżeńskie ustroje majątkowe 4. Ustanie małżeństwa 5. Rodzice i dzieci 6. Przysposobienie 7. Obowiązek alimentacyjny 8. Opieka i kuratela Wykaz literatury A. B. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć: Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy, Kodeks Postępowania Cywilnego. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta: Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy, Kodeks Postępowania Cywilnego. Literatura uzupełniająca Bieżące orzecznictwo Sądu Najwyższego, Sądów Apelacyjnych, Trybunału Konstytucyjnego, wskazywane przez prowadzącego zajęcia. Efekty uczenia się Rozumienie tekstu A. Wiedza prawnego, Student rozumie i wyjaśnia podstawowe instytucje z zakresu prawa rodzinnego. Student Interpretacja tekstu wyjaśnia prawa i obowiązki członków rodziny wynikające z prawa rodzinnego. prawnego , Interpretacja stanu B. Umiejętności faktycznego w Student potrafi samodzielnie wyjaśnić prawa i obowiązki członków rodziny w odniesieniu do kontekście konkretnej sytuacji. Potrafi wskazać drogę prawną rozwiązania sytuacji kryzysowej w rodzinie. uprawnień i obowiązków C . Kompetencje społeczne (postawy) wynikających z Student potrafi w sposób pogłębiony , poprzez znajomość podstawowych pojęć z zakresu prawa przepisów prawa rodzinnego rozumieć osobę znajdującą się w sytuacji kryzysu w rodzinie. rodzinnego Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Metody badań nad małżeństwem i rodziną (kwestionariuszowe i projekcyjne) Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Anna Jarmołowska, dr Aleksandra Lewandowska-Walter Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 6 A. Formy zajęć 3 pkt ECTS (75-90 godz) - zajęcia dydaktyczne z ćwiczenia audytoryjne udziałem prowadzącego; konsultacje z prowadzącym B. Sposób realizacji zajęcia; samodzielne studiowanie literatury i • zajęcia w sali dydaktycznej materiałów oraz przygotowanie do poszczególnych • zajęcia poza salą dydaktyczną – spotkanie studenta z zajęć; rodziną w celu przeprowadzenia diagnozy 3 pkt ECTS (75-90 godz) – samodzielna praca studenta; C . Liczba godzin realizacja pracy zaliczeniowej 45 Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr zimowy Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne • elementy wykładu z prezentacją A. Sposób zaliczenia multimedialną zaliczenie z oceną • ćwiczenia audytoryjne: praca w B. Formy zaliczenia grupach / analiza zdarzeń wykonanie pracy zaliczeniowej: przeprowadzenie procesu diagnozy krytycznych (przypadków) / dyskusja rodziny oraz przygotowanie opinii psychologicznej • metoda projektów (projekt C . Podstawowe kryteria badawczy) Końcowa ocena będzie wynikała z jakości przygotowanej przez • przygotowanie studium przypadku studenta na podstawie diagnozy pracy zaliczeniowej. przeprowadzonej m.in. z wybranymi metodami poznanymi w trakcie zajęć Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: przedmioty z poziomu A Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z metodami kwestionariuszowymi i projekcyjnymi służącymi do badania różnych aspektów funkcjonowania małżeństwa i rodziny. Wszystkie te metody mogą być wykorzystywane jako narzędzia do diagnozy w placówkach zajmujących się pracą z małżeństwami i rodzinami. Treści programowe 1. Pierwszy kontakt z rodziną. Wywiad z rodziną. Obserwacja rodziny 2. Rodzina w perpektywie systemowej. • Test do Badania Systemu Rodzinnego (FAST) – T. Ghering • Genogram jako metoda poznania kontekstu życia rodziny • Test Komunikacji Zadaniowej Dziecko-Rodzic 3. Rysunkowe testy projekcyjne w diagnozie funkcjonowania dziecka w rodzinie • Rysunek jako metoda poznawania dziecka – obserwacja i aspekt rozwojowy • Narysuj rodzinę – A.Frydrychowicz • Zaczarowana rodzina – H.Sulestrowa • Metody badania systemu rodzinnego – M. Braun-Gałkowska 4. Metody projekcyjne w diagnozie rodziny • Test Stosunków Rodzinnych – Anthony-Bene • Test Bajek L. Despert • Test „Patte Noire” (Świnka Czarnołatka) L. Corman • Test Zdań Niedokończonych – J. Kostrzewski 5. Diagnoza funkcjonowania rodziny za pomocą metod kwestionariuszowych: • Skala Postaw Rodzicielskich – M. Plopa • Kwestionariusze Oceny Rodziny - M. Cierpka • Kwestionariusz PARI – E.S. Schaefer, R.Q. Bell • Inwentarz Rodzicielskich Technik Wychowawczych – A. Gała • Kwestionariusz stosunków między rodzicami a dziećmi – A. Roe, M. Siegelman 6. Diagnoza funkcjonowania małżeństwa za pomocą metod kwestionariuszowych • Skala powodzenia małżeństwa M. Braun-Gałkowska • Kwestionariusz Dobranego Małżeństwa (KDM) J.Rostowski Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć: podręczniki do wszystkich wymienionych powyżej metod A.2. studiowana samodzielnie przez studenta: 1. Święcicka, M. (2011). Metody diagnozy w psychologii klinicznej dziecka i rodziny. Warszawa: Wydawnictwo PARADYGMAT 2. Plopa M. (2004). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Elbląg. Wydawnictwo Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej. 3. Łaguna M., Lachowska B. (2003). Rysunek projekcyjny jako metoda badań psychologicznych. Lublin. Towarzystwo Naukowe KUL. 4. Tryjarska, B. (1987). Implikacje podejścia systemowego w badaniach empirycznych nad rodziną. Nowiny Psychologiczne. 1, 101-111. 5. Kołbik I. (1994) Wywiad rodzinny z użyciem genogramu. W: De Barbaro B. (red.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Collegium Medicum UJ, Kraków Efekty uczenia się A. Wiedza: K_W04 Student: K_W05 Posiada wiedzę na temat procesu diagnostycznego rodziny i jej członków, rozumianego K_W11 jako relacja międzyosobowa zachodząca w określonym czasie i kontekście. K_U02 Posiada wiedzę o metodach diagnozowania rodziny, rozróżnia metody swobodne, K_U06 kwestionariuszowe, eksperymentalne i projekcyjne. Zna specyfikę metod, wie, do czego K_U07 służą, jaka jest ich wartości i możliwe zastosowania, zna ich zalety i ograniczenia, wie jakie K_K01 są źródła potencjalnych błędów. Zna zasady konstruowania raportu z procesu diagnozy i K_K09 opinii psychologicznej. Ma świadomość problemów etycznych związanych z procesem diagnozy rodziny oraz wrażliwość na kwestie etyczne. B. Umiejętności: Student: Korzysta z literatury fachowej i poznaje metody stosowane w badaniach psychologicznych. Potrafi posługiwać się teorią psychologiczną w interpretacji wyników i planowaniu interwencji wobec rodziny i/lub jej członków. Posiada umiejętność sformułowania problemu, postawienia hipotez diagnostycznych oraz doboru odpowiednich metod do rozwiązania problemu lub/i weryfikacji hipotez. Potrafi przygotować i zaplanować proces diagnostyczny: określić cel badania, ustalić jego zakres, dobrać wskaźniki i metody, prawidłowo zebrać dane, dokonać interpretacji danych ilościowych i jakościowych w zakresie problemów zgłaszanych przez rodzinę i/lub jej członków Posiada podstawowe umiejętności integrowania danych empirycznych pochodzących z badań różnymi metodami, ich interpretacji w świetle teorii oraz krytycznej oceny pod kątem ich wiarygodności i wartości dla rozwiązania określonego problemu. C . Kompetencje społeczne (postawy): Student: Wie, jak doskonalić umiejętności diagnosty, zna odpowiednią literaturę i ma dostęp do testów psychologicznych. Poszerza kompetencje w zakresie stosowania metod znanych i uczenia się stosowania metod nowych. Zachowuje ostrożność rozważnego diagnosty. Zna zasady dotyczące zachowania tajemnicy zawodowej, poufności i prywatności. Wie, jak należy stosować je praktyce i jakie mogą być od nich odstępstwa, zwłaszcza jeśli chodzi o proces diagnozowania rodziny i projektowanie działań pomocowych dla niej i jej członków. Kontakt [email protected] C na kolejnych stronach: opis kursów z poziomu C (semestr zimowy) Nazwa przedmiotu Prowadzenie „Szkoły dla rodziców” Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PDiM PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) prof. Małgorzata Lipowska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć ćwiczenia warsztatowe B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr zimowy Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne • praca w grupach A. Sposób zaliczenia • gry symulacyjne zaliczenie bez oceny • analiza zdarzeń przypadków B. Formy zaliczenia • dyskusja aktywny udział w zajęciach • rozwiązywanie zadań C . Podstawowe kryteria obecność na zajęciach: 70% aktywny udział w symulacjach: 30% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: brak wymagań Wymagania wstępne: zaliczenie podstawowych, obligatoryjnych przedmiotów z zakresu psychologii Cele przedmiotu Zapoznanie uczestników z metodą wychowywania dzieci bazującą na koncepcji Tomasa Gordona – „Wychowanie bez porażek”. Podstawowym założeniem jest przejście od przedmiotowego do podmiotowego traktowania dzieci. Treści programowe 1. Rozpoznawanie i radzenie sobie z uczuciami dziecka oraz własnymi, 2. Wyznaczanie i wzajemne szanowanie naszych granic, 3. Sposoby unikania kar, 4. Udzielanie pochwał, 5. Zachęcanie dziecka do samodzielności, 6. Zachęcanie dziecka do współpracy , 7. Uwalnianie od grania ról. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć: Sakowska, J. (1999). Szkoła dla rodziców i wychowawców. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej A.2. studiowana samodzielnie przez studenta: Faber, A., Mazlish, E. (2010). Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły. Poznań: Media Rodzina. B. Literatura uzupełniająca 1. Gordon, T. (2008). Wychowanie bez porażek. Warszawa: Wydawnictwo P A X Efekty uczenia się A. Wiedza K_W06; K_W09 Student ma pogłębioną wiedzę na temat rozwoju człowieka w cyklu życia zarówno w aspekcie biologicznym, psychologicznym, jak i społecznym. Student rozumie specyfikę funkcjonowania w okresie dzieciństwa i adolescencji. Student wyciąga proste wnioski dotyczące podłoża problemów wychowawczych i relacji w rodzinie dziecka. Ma uporządkowaną wiedzę na temat teorii wychowania, uczenia się i nauczania, innych procesów edukacyjnych oraz o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących. Student identyfikuje symptomatyczne sytuacje problemowe w relacjach dziecko – rodzic, rozróżnia prawidłowe i nieprawidłowe sposoby reagowania w procesie wychowawczym. K_U02; K_U09 B. Umiejętności Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów psychologicznych, wychowawczych, pomocowych czy terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych. Student konstruuje warsztat oddziaływań wychowawczych dostosowany do konkretnych wymagań i oczekiwań rodziny. Planuje proces korekty oddziaływania wychowawczego w danej rodzinie. Potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów psychologicznych i prognozować przebieg ich rozwiązywania oraz przewidywać skutki planowanych działań w określonych obszarach praktycznych. Student analizuje podłoże problemów wychowawczych w rodzinie, rozpoznaje motywy lub przyczyny konfliktów. K_K01; K_K03 Kontakt [email protected] C . Kompetencje społeczne (postawy) Ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego. Docenia znaczenie nauk psychologicznych dla rozwoju jednostki i prawidłowych więzi w społeczeństwie, ma pozytywne nastawienie do nabywania wiedzy z zakresu studiowanej dyscypliny naukowej i budowania warsztatu pracy psychologa. Student zachowuje ostrożność w wyrażaniu opinii dotyczących relacji w rodzinach i funkcjonowania zasad i norm wychowawczych. Student docenia rolę specyfiki rozwoju i interakcji czynników rozwoju w rodzinie. Nazwa przedmiotu Praca z rodziną w ujęciu systemowym Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PDiM PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Aleksandra Lewandowska-Walter Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć ćwiczenia warsztatowe B. Sposób realizacji • zajęcia w sali dydaktycznej • zajęcia poza salą dydaktyczną – spotkanie studenta z rodziną w celu przygotowania studium przypadku C . Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr zimowy Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne • elementy wykładu z prezentacją A. Sposób zaliczenia multimedialną zaliczenie z oceną • ćwiczenia audytoryjne: praca w B. Formy zaliczenia grupach / analiza zdarzeń krytycznych (przypadków) / • kolokwium dyskusja / praca nad rozwojem • wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie studium przypadku własnym studenta • aktywność w ramach ćwiczeń warsztatowych • przygotowanie studium C . Podstawowe kryteria przypadku na podstawie Końcowa ocena będzie wypadkową oceny z kolokwium oraz z spotkania konsultacyjnego z przygotowanego przez studenta studium przypadku rodziną lub członkiem rodziny Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: Psychologia rozwoju człowieka, Wstęp do psychologii rodziny, Psychologia wychowawcza Wymagania wstępne: • zakres wiadomości – student zna mechanizmy funkcjonowania człowieka związane z kolejnymi fazami rozwojowymi, zna podstawowe teorie i pojęcia z zakresu psychologii rodziny i psychologii wychowawczej, • umiejętności – student potrafi przeprowadzać wywiad kliniczny i obserwację zachowania, a także wnioskować na ich podstawie o funkcjonowaniu człowieka; student potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej, psychologii rodziny oraz psychologii wychowawczej do analizowania problemów rodziny i jej członków • kompetencje – student jest odpowiedzialny za własne przygotowanie do przeprowadzenia rozmowy z rodziną, jest gotowy do współpracy w grupie w ramach ćwiczeń warsztatowych, a także wykazuje gotowość do pogłębienia świadomości dotyczącej funkcjonowania rodziny własnej Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest nabycie wiedzy na temat funkcjonowania rodziny w ujęciu teorii systemów oraz nabycie umiejętności rozumienia znaczenia problemu (symptomu) dla systemu rodzinnego. W trakcie zajęć studenci zapoznają się z zasadami rozmowy z rodziną i procesem terapii rodzin oraz nabędą kompetencji w zakresie świadomości funkcjonowania własnej rodziny pochodzenia. Treści programowe 1. Systemowe rozumienie procesów rodzinnych. Podstawowe pojęcia. 2. Cykl życia rodziny. Kryzysy związane ze zmianami cyklu. 3. Komunikacja w rodzinie. 4. Zasady prowadzenia rozmowy z rodziną. 5. Proces terapii rodzin: • pierwszy kontakt z rodziną • interwencje terapeutyczne • techniki terapeutyczne • metoda genogramu. 6. Mity i sekrety rodzinne. Przekazy transgeneracyjne. 7. Ewolucja myślenia systemowego: • Terapia systemowa jako dialog. • Terapia narracyjna. Wykaz literatury A. 1. 2. 3. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć De Barbaro B. (red.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Collegium Medicum UJ, Kraków Mudyń K. (2003) Zdarza się, że myślimy systemowo. W: Górniak L., Józefik B. (red.) „Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin.” Wydawnictwo UJ, Kraków. 4. 5. 1. 2. 3. 4. Tryjarska, B. (2005). Pytania cyrkularne w systemowej terapii rodzin. Nowiny Psychologiczne, 4, 61-70 Ryś, M. (2001). Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej. Warszawa: CMPPP. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta McGoldrick M., Gerson R., Shellenberger S. (2007). Genogramy. Rozpoznanie i inetrwencja. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań Napier, A. (2008). Małżeństwo: krucha więź. W poszukiwaniu partnerstwa i trwałości. Kraków: Wydawnictwo Znak Whitaker, C.A., Napier, A. (2006). Rodzinna karuzela. Terapia rodzin bez tajemnic. Kraków: Wydawnictwo Znak B. Literatura uzupełniająca 1. Namysłowska I. (2000) Terapia rodzin. Instytut Psychiatrii i Neurologii. Warszawa 2. Deissler K.G. (1998) Terapia systemowa jako dialog. Wydawnictwo UJ, Kraków. 3. Satir V. (2000) Rodzina – tu powstaje człowiek. GWP, Gdańsk 4. Field D. (1999) Osobowości rodzinne. Oficyna Wydawnicza LOGOS Efekty uczenia się A. Wiedza K_W01 Student: K_W11 posiada wiedzę dotyczącą funkcjonowania człowieka i rodziny według teorii systemowej K_U01 identyfikuje zasady pracy terapeuty rodzinnego oraz normy etyczne dotyczące pomocy K_U02 psychologicznej dla rodzin K_U10 K_K01 B. Umiejętności K_K07 Student: K_K02 Posiada pogłębione umiejętności obserwowania relacji rodzinnych Potrafi wykorzystać i integrować wiedzę z zakresu teorii systemowej funkcjonowania rodziny do analizowania problemów zgłaszanych przez rodziny i jej członków (funkcja objawu) oraz projektowania działań pomocowych / terapeutycznych Potrafi posługiwać się poznanymi narzędziami pracy terapeuty rodzinnego (pytania cyrkularne i reflektujące, genogram, team reflektujący, pozytywna konotacja) w celu prowadzenia rozmowy z rodziną oraz oddziaływania terapeutycznego C . Kompetencje społeczne (postawy) Student: Rozumie potrzebę rozwoju własnego w celu zwiększania efektywności własnego oddziaływania terapeutycznego Jest wrażliwy na problemy społeczne i psychologiczne, zwłaszcza na poziomie rodziny jako systemu Samodzielnie projektuje działania pomocowe na podstawie wcześniejszego procesu diagnozy procesów zachodzących w rodzinie Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Zastosowanie Skali Bayley III (Bayey Scales of Infant and Toddler Development, BSID-III) Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PK PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Łucja Bieleninik Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba Liczba punktów ECTS godzin 1 pkt ECTS (25 – 30 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem A. Formy zajęć prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; ćwiczenia samodzielne studiowanie literatury i materiałów oraz B. Sposób realizacji przygotowanie do poszczególnych zajęć; zajęcia w sali dydaktycznej 2 pkt ECTS (50 - 60 godz) – samodzielna praca studenta – C . Liczba godzin przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja 15 pracy zaliczeniowej, projektu, prezentacji Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr zimowy Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne • wykład problemowy z A. Sposób zaliczenia prezentacją multimedialną zaliczenie z oceną • ćwiczenia audytoryjne: B. Formy zaliczenia ◦ praca w grupach • aktywny udział w zajęciach ◦ gry symulacyjne • opracowanie studium przypadku ◦ analiza przypadków • opracowanie diagnozy psychologicznej ◦ dyskusja C . Podstawowe kryteria • obecność na zajęciach 70% • umiejętność opracowania studium przypadku i rozwiązania go w kontekście planowych oddziaływań psychologicznych/terapeutycznych • umiejętność pisania diagnoz psychologicznych Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: brak wymagań Wymagania wstępne: zaliczenie podstawowych, obligatoryjnych przedmiotów z zakresu psychologii Cele przedmiotu Przekazanie studentom wiadomości na temat Bayey Scales of Infant and Toddler Development; nabycie przez studentów praktycznych umiejętności klinicznych związanych z posługiwaniem się testem, ocenianiem rozwoju psychoruchowego dzieci, pisaniem diagnoz psychologicznych oraz przekazywaniem informacji zwrotnej rodzicom. Treści programowe A. Problematyka wykładu 8. Przedstawienie BSID-III 9. Grupa docelowa 10. Zawartość i struktura 11. Formularz oceny dziecka (Record Form) 12. Formularz oceny rodzica (Social-Emotional and Adaptive Behavior Questionnaire) 13. Inwentarz obserwacji zachowania 14. Przygotowanie i przeprowadzenie badania B. Problematyka ćwiczeń 1. Obliczanie wieku dziecka i punktu startu testu 2. Wyniki surowe 3. Wyniki przeliczone 4. Wyniki łączne, centyle i przedziały ufności 5. Ogólne wskaźniki administracyjne 6. Wykreślanie profilu rozwoju dziecka – Scaled Score Profile i Composite Score Profile 7. Skala społeczno-emocjonalna (Social-Emotional Scale) 8. Skala zachowań adaptacyjnych (Adaptive Behavior Scale) 9. Analiza przypadków 10. Interpretacja wyników 11. Tworzenie diagnoz 12. Informacja zwrotna dla rodziców (Caregiver Report) Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć 1. Bayley N. (2006): Scales of Infant and Toddler Development, Third Edition, Administration Manual, NCS Pearson. 2. Bayley N. (2006): Scales of Infant and Toddler Development, Third Edition, Technical Manual, NCS Pearson. 3. Bayley Scales of Infant and Toddler Development, Caregiver Report, NCS Pearson. 4. Bayley Scales of Infant and Toddler Development, Record Form, NCS Pearson. 5. Bayley Scales of Infant and Toddler Development, Social-Emotional and Adaptive Behavior Questionnaire, NCS Pearson. Efekty uczenia się A. Wiedza K_W05 Student: K_W08 ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę z zakresu psychopatologii rozwojowej K_W12 posiada umiejętność zbierania, obliczania i interpretowania wyników Skali Bayley-III posiadł wymagane zasady oraz normy etyczne konieczne do kontaktu z dzieckiem i jego rodziną oraz przeprowadzania oraz interpretowania badań K_U02 K_U07 K_K03 K_K05 K_K08 Kontakt [email protected] B. Umiejętności Student: scala wiedzę teoretyczną w celu złożonych analiz problemów psychopatologicznych, ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania i racjonalnego oceniania dziecka w wieku 0-42 miesiąca oraz jego wyników badań. C . Kompetencje społeczne (postawy) Student: docenia wagę znajomości metody diagnostycznej koniecznej w warsztacie zawodowym psychologa klinicznego, jest przekonany o doniosłości i zachowania się profesjonalnego w kontakcie z badanym dzieckiem i jego rodziną jest świadomy istnienia etycznego wymiaru dokonywanych badań naukowych Skalą Bayley-III Nazwa przedmiotu Psychologiczne aspekty prokreacji Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja NBP PR PK Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) mgr Łucja Bieleninik Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć ćwiczenia B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej oraz ćwiczenia praktyczne w Instytucie Położnictwa Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego C . Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr zimowy Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne • praca w grupach A. Sposób zaliczenia • gry symulacyjne zaliczenie z oceną • analiza przypadków B. Formy zaliczenia • mini-wykład z prezentacją • aktywny udział w zajęciach multimedialną • przygotowanie mini-wykładu • dyskusja • opracowanie studium przypadku pacjentki z problemami • praca z pacjentkami na oddziale prokreacyjnymi wraz z zaplanowaniem oddziaływań (rozmowa, wywiad, próba psychologicznych udzielenia wsparcia C . Podstawowe kryteria psychologicznego) • obecność na zajęciach 70% • znajomość problematyki z listy lektur podanej przez Prowadzącego zajęcia, • umiejętność opracowania studium przypadku i rozwiązania go w kontekście planowych oddziaływań psychologicznych Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: brak wymagań Wymagania wstępne: zaliczenie podstawowych, obligatoryjnych przedmiotów z zakresu psychologii Cele przedmiotu Zapoznanie uczestników z najnowszą wiedzą dotyczącą psychologicznych aspektów prokreacji, zarówno odnoszącą się do normy, jak i do problemów; nabycie praktycznych umiejętności klinicznych związanych z pracą z pacjentkami Kliniki Rozrodczości (dobór specyficznych metod diagnostycznych, stawianie hipotez, formułowanie opinii psychologicznych, wyjaśnianie mechanizmów psychologicznych, projektowanie terapii). Treści programowe 1. Miejsce psychologii w badaniach nad prokreacją 2. Bio-psycho-społeczny model prokreacji 3. Psychologia prokreacji jako specjalność naukowa 4. Rozwój psychofizyczny w prenatalnej fazie życia dziecka. 5. Przebieg ciąży i porodu (reakcje emocjonalne, procesy poznawcze, więź emocjonalna z dzieckiem, ciąża wysokiego ryzyka, zaburzenia emocjonalne w okresie ciąży i po porodzie) 6. Diagnoza prenatalna 7. Wcześniactwo, TTTS i inne zaburzenia w okresie okołoporodowym. 8. Psychologiczne aspekty utrudnionej prokreacji (niepłodność małżeńska, samoistne poronienia, techniki wspomaganego rozrodu, prawne i etyczne aspekty wspomaganej reprodukcji) 9. Psychologiczne aspekty ciąży i porodu u nieletnich 10. Pomoc psychologiczna w psychologii prokreacji 11. Specyfika kontaktu i badania psychologicznego pacjentek w klinice położnictwa i chorób kobiecych Wykaz literatury A. 1. 2. 1. 2. 3. 4. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć Bielawska-Batorowicz E. (2006), Psychologiczne aspekty prokreacji, Katowice: Wyd. Naukowe „Śląsk” Gretkowska M. (2001), Polka, Warszawa: Wyd. W.A.B. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Bidzan M. (2010), Niepłodność w ujęciu bio-psycho-społecznym, Kraków: Oficyna Wyd. „Impuls” Bidzan M. (2007), Nastoletnie matki: psychologiczne aspekty ciąży, porodu, połogu, Kraków: Oficyna Wyd. „Impuls” Bielawska-Batorowicz E. (2006), Psychologiczne aspekty prokreacji, Katowice: Wyd. Naukowe „Śląsk” Kornas-Biela D. (2010), Pedagogika prenatalna. Nowy obszar nauk o wychowanu, Lublin: Wyd. KUL 5. B. 1. 2. 3. 4. Wasilewska-Pordes M. (2000), Depresja porodowa u kobiet, Kraków: Wyd. „RADAMSA” Literatura uzupełniająca Bigos J., Mozer B. (2010, Dziecko z chmur, Warszawa: Wyd. „Nasza Księgarnia” Koszewska I. (2010). O depresji w ciąży i po porodzie, Warszawa: Wydawnictwo PZWL Jurczenko-Topolska I. (2005), Bociany przylatują zimą, Warszawa: Wyd. Historia i Życie Odent M. (2010), Cesarskie cięcie a poród naturalny. Wątpliwości, konsekwencje, wyzwania, Wrocław: Fundacja Kobieta i Natura. 5. Podolska M. (2011), Niepłodność i jej następstwa psychologiczne, Szczecin: Wyd. Uniwersytetu Szczecińskiego 6. Materiały własne osób prowadzących, artykuły z Ginekologii Polskiej, Journal of Reproduction and Infant Psychology, Medical Science Monitor itp. Efekty uczenia się A. Wiedza K_W04, K_W06; Student ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę na temat teorii w psychologii prokreacji, K_W09, K_W11 specyfice i procesach dotyczących psychologicznych aspektów prokreacji, zna terminologię, teorię i metodykę obowiązująca w tej dyscyplinie. Ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę na temat rozwoju psychoseksualnego człowieka w cyklu życia zarówno w aspekcie biologicznym, psychologicznym, jak i społecznym. Student rozumie specyfikę funkcjonowania człowieka od okresu prenatalnego do okresu klimakterium. Student wyciąga proste wnioski dotyczące podłoża problemów związanych z psychologicznymi aspektami prokreacji. Ma pogłębioną wiedzę z zakresu czynników psychicznych determinujących zachowanie człowieka (emocji i motywacji, osobowości, temperamentu i inteligencji) w kontekście psychologii prokreacyjnej. Ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat biologicznych, pedagogicznych, społecznych i filozoficznych podstaw funkcjonowania psychicznego człowieka; rozumie istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności, harmonii i dysharmonii, normy i patologii w odniesieniu do prokreacji człowieka. K_U01, K_U02; K_U03, K_U09, K_U10, K_U11 K_K01; K_K03, K_K06, K_K07 B. Umiejętności Student posiada pogłębione umiejętności obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania informacji na temat różnych aspektów psychologii prokreacji rozmaitej natury, przy użyciu różnych źródeł oraz interpretowania ich z punktu widzenia problemów psychologicznych, zdrowotnych. Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii prokreacji oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów psychologicznych, pomocowych czy terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych. Student potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów psychologicznych i prognozować przebieg ich rozwiązywania oraz przewidywać skutki planowanych działań w określonych obszarach praktycznych – potrafi analizować podłoże problemów prokreacyjnych, dokonać doboru specyficznych metod diagnostycznych, postawić hipotezy, formułować opinię psychologiczną, wyjaśnić mechanizmy psychologiczne, zaprojektować terapię i inne formy pomocy psychologicznej. Potrafi sprawnie porozumiewać się przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie psychologii, jak i z innymi specjalistami, przede wszystkim lekarzami. Potrafi pracować w zespole pełniąc różne role; umie przyjmować i wyznaczać zadania, ma elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację celów związanych z projektowaniem i podejmowaniem działań profesjonalnych. C . Kompetencje społeczne (postawy) Ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego. Docenia znaczenie nauk psychologicznych dla rozwoju jednostki i prawidłowych więzi w społeczeństwie, ma pozytywne nastawienie do nabywania wiedzy z zakresu studiowanej dyscypliny naukowej i budowania warsztatu pracy psychologa. Odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje i prowadzone działania oraz ich skutki, czuje się odpowiedzialny wobec ludzi, dla których dobra stara się działać, wyraża taką postawę w środowisku specjalistów i pośrednio modeluje to podejście wśród innych. Jest wrażliwy na problemy społeczne i psychologiczne, gotowy do komunikowania się i współpracy z otoczeniem, w tym z osobami niebędącymi specjalistami w danej dziedzinie oraz do aktywnego uczestnictwa w grupach i organizacjach realizujących działania psychologiczne. Kontakt [email protected] (prof. UG, dr hab. Mariola Bidzan); [email protected] (dr Łucja Bieleninik) Nazwa przedmiotu Nowoczesne położnictwo – psychologiczne aspekty opieki okołoporodowej Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr n. med. Bogumiła Kiełbratowska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba Liczba punktów ECTS godzin 4 2 pkt ECTS (50 - 60 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem A. Formy zajęć prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; ćwiczenia audytoryjne samodzielne studiowanie literatury i materiałów oraz B. Sposób realizacji przygotowanie do poszczególnych zajęć; zajęcia w sali dydaktycznej 2 pkt ECTS (50 - 60 godz) – samodzielna praca studenta – C . Liczba godzin przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja 30 pracy zaliczeniowej, projektu, prezentacji Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr zimowy Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne • Wykład informacyjny, A. Sposób zaliczenia • Wykład problemowy wykład z zaliczenie z oceną prezentacją multimedialną B. Formy zaliczenia • studium przypadku, wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie prezentacji na jeden z • metoda sytuacyjna, omawianych tematów z uwzględnieniem aspektów psychologicznych. • pogadanka, C . Podstawowe kryteria • burza mózgów. • aktywny udział, • obecność na wszystkich zajęciach Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi brak Cele przedmiotu Celem jest zapoznanie Studentów z problemami położniczo – pielęgnacyjnymi u ciężarnych z ciążą prawidłową, rodzących w przebiegu porodu prawidłowego, położnic w połogu prawidłowym oraz ze specyficznymi problemami psychologicznymi i etycznymi dotyczącymi powyższych zagadnień. Treści programowe 1. Opieka przedkoncepcyjna i prenatalna w przebiegu ciąży prawidłowej. • czym jest medyczna opieka przedkoncepcyjna i co znaczy „opiekować się sobą przed poczęciem?” • po czym poznać, że to ciąża? (subiektywne i obiektywne objawy ciąży) • pojęcie samoopieki w ciąży prawidłowej • wystandaryzowana opieka medyczna w ciąży prawidłowej 2. Przebieg porodu prawidłowego • kiedy się zaczyna a kiedy kończy proces porodu? • poród jako wydarzenie wpisane w naturalny rytm życia kobiety • zalecenia WHO dotyczące przebiegu porodu 3. Psychoprofilaktyka porodu • czy poród boli? • naturalne metody łagodzenia bólu porodowego, • stres i strach – wrogowie dziecka i matki, • czy poród można znieczulić? • wizualizacja porodu • pojęcie spełnienia rodzącej a profesjonalizm prowadzącego poród 4. Alternatywne metody prowadzenia porodu • o czym należy pamiętać? – antropologia i historia położnictwa w służbie dzisiejszym rodzącym • instynkt jako główny doradca w rodzeniu • położna jako towarzysz a nie nadzorca 5. Prawa dziecka w opiece szpitalnej – mały pacjent wielkie prawa; prawa rodzącej w opiece szpitalnej – poród nie jest chorobą. 6. Trudne macierzyństwo • moje dziecko urodziło się za wcześnie 7. Badania prenatalne w polskich regulacjach prawnych • płód jako pacjent • czy badania prenatalne są w Polsce legalne i kto ma do niech dostęp? wrongful birth – nowość w polskim prawie medycznym podsumowanie zjawiska w liczbach – trochę danych statystycznych Diagnostyka położnicza i ocena dobrostanu płodu w badaniu USG. Rozwój embrionalny dziecka oraz czynniki wpływające na jego rozwój. Laktacja – zależność od właściwej edukacji i opieki okołoporodowej. • Piersi w żałobie Najważniejsze zagadnienia profilaktyki zdrowotnej. literatury • 8. 9. 10. 11. Wykaz A. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) Al. – Azzawi F.: Atlas porodu i zabiegów położniczych. Libramed, Warszawa 1999 Bad – Ellzey K.: Podejmowanie decyzji w neonatologii. (Tłum pod red i w interpretacji J. Gadzinowskiego). D.W. Publishing, Co. Cleveland, OH, USA 1993. Bręborowicz G.H. (red.): Położnictwo. Podręcznik dla położnych i pielęgniarek. Wyd. lekarskie PZWL, Warszawa 2002. Miller A. W. F. Hanretty K.P.: Położnictwo ilustrowane (red) Dębski R., Wyd. Libramed, W –wa 2000. Troszyński M.: Ćwiczenia położnicze PZWL Warszawa 1996 Bullinger H.: Mężczyzna czy ojciec? Niezależna Oficyna Wydawnicza Warszawa 1997 Odent M.: Odrodzone narodziny. Czym poród może i powinien być? Niezależna Oficyna Wydawnicza Warszawa 1997 Odent M.: Odrodzone narodziny. Czym poród może i powinien być? Niezależna Oficyna Wydawnicza Warszawa 1997 Nowoczesne Położnictwo t. 1-4. Pod red. Jo Alexander , Valerie Levy, Sarah Roch. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 1995 B. 1. 2. 3. 4. 5. Literatura uzupełniająca Troszyński M.: Ćwiczenia położnicze PZWL W –wa 1996 Balaskas J.: Naturalna opieka w ciąży. Delta W-Z, W-wa 1990 Kitzinger S.: Rodzić w domu. PWN, W-wa 1995 Kitzinger S.: Karmienie piersią. PZWL, W-wa 1988 Czasopisma: • Magazyn Pielęgniarki i Położnej; Pielęgniarka i Położna. • Ginekologia po Dyplomie; Ginekologia Praktyczna. • Przegląd Menopauzalny • Położna – nauka i praktyka Efekty uczenia się A. Wiedza Ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę z zakresu wybranej problematyki współczesnego położnictwa w świetle aktualnego stanu wiedzy. Ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat fizjologicznych i psychologicznych zależności funkcjonowania człowieka B. Umiejętności Ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania złożonych sytuacji psychologicznych okresu okołoporodowego oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań C . Kompetencje społeczne (postawy) Jest wrażliwy na problemy społeczne i psychologiczne, gotowy do komunikowania się i współpracy z otoczeniem, w tym z osobami nie będącymi specjalistami w danej dziedzinie oraz do aktywnego uczestnictwa w grupach i organizacjach realizujących działania psychologiczne wspierające kobiety w sytuacji trudnej okresu okołoporodowego. Kontakt [email protected]; 501965533 Nazwa przedmiotu Praktyczne umiejętności z zakresu mediacji rodzinnej Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR PSiPSP Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) mgr Katarzyna Stryjek Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć ćwiczenia warsztatowe B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr zimowy Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne • gry symulacyjne A. Sposób zaliczenia • praca w grupach zaliczenie z oceną • analiza zdarzeń przypadków B. Formy zaliczenia • dyskusja wykonanie określonej pracy praktycznej • rozwiązywanie zadań C . Podstawowe kryteria • obecność na zajęciach 70% • aktywne udział w symulacjach 30% Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne, brak wymagań Wymagania wstępne, zaliczenie podstawowych, obligatoryjnych przedmiotów z zakresu psychologii Cele przedmiotu Celem zajęć jest zapoznanie z mediacją jako instytucją (umocowania i zastosowanie prawne) oraz alternatywną metodą rozwiązywania sporów i jej szczególnym zastosowaniu w pracy z rodziną. Treści programowe 1. Mediacja jako sposób rozwiązywania konfliktów. 2. Prawne umocowanie mediacji (karnych, cywilnych-rodzinnych). 3. Obszary zastosowań poszczególnych mediacji. 4. Przeciwwskazania do podjęcia mediacji. 5. Mediacja a inne procedury pomocy rodzinie. 6. Etapy mediacji i zadania mediatora w poszczególnych. 7. Neutralność w mediacji. 8. Dzieci w mediacji. 9. Korzyści wynikające z mediacji 10. Mediator – kodeks etyki, warunki szkolenia i mediowania. 11. Symulacje mediacji Wykaz literatury A. 1. 1. 2. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć Gójska, A., Huryn, W.(2007). Mediacja w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych. Warszawa: C.H.Beck A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Bieńkowska, E. (1999.) Poradnik mediatora. Warszawa: Wydawnictwo Zrzeszenia Prawników Polskich. Przybyła-Basista, H.(2006). Mediacje rodzinne w konflikcie rozwodowym. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. B. Literatura uzupełniająca 1. Vopel, K.W.(2003). Kreatywne rozwiązywanie konfliktów. Kielce: Jedność. Efekty uczenia się A. Wiedza K_W07; K_W11 Ma pogłębioną wiedzę na temat specyfiki relacji społecznych, zjawisk społecznych oraz rządzących nimi prawidłowości z punktu widzenia psychologii. Student porównuje alternatywne metody rozwiązywania konfliktów. Ma uporządkowaną wiedzę na temat zasad i norm etycznych oraz etyki zawodowej; zna prawne, organizacyjne i etyczne uwarunkowania wykonywanej działalności zawodowej. Student definiuje mediacje w systemie prawnym. Zna podstawowe techniki mediacji. K_U03; K_U07 B. Umiejętności Potrafi sprawnie porozumiewać się przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie psychologii, jak i z odbiorcami spoza grona specjalistów, korzystając z nowoczesnych rozwiązań Student potrafi zastosować wiedzę w sytuacjach typowych i nietypowych dla mediacji. Ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania złożonych sytuacji psychologicznych oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań. Dokonuje diagnozy konfliktu i rozwiązuje go wykorzystując techniki mediacyjne. K_K01; K_K07 Kontakt [email protected] C . Kompetencje społeczne (postawy) Ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego. Jest wrażliwy na problemy społeczne i psychologiczne, gotowy do komunikowania się i współpracy z otoczeniem, w tym z osobami nie będącymi specjalistami w danej dziedzinie oraz do aktywnego uczestnictwa w grupach i organizacjach realizujących działania psychologiczne. Chętnie podejmuje działania promujące mediacje. Nazwa przedmiotu Psychologiczne aspekty samotnego rodzicielstwa Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) mgr Bogumiła Wojciechowska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba Liczba punktów ECTS godzin 4 A. Formy zajęć ćwiczenia warsztatowe B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr zimowy Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny ćwiczenia audytoryjne: analiza fragmentów lub wymagania egzaminacyjne filmu i tekstów z dyskusją / gry A. Sposób zaliczenia symulacyjne / praca w grupach / analiza zaliczenie bez oceny zdarzeń krytycznych (przypadków) / B. Formy zaliczenia dyskusja / rozwiązywanie zadań aktywne uczestniczenie w zajęciach C . Podstawowe kryteria Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: Psychologia rozwoju człowieka, Wstęp do psychologii rodziny, Psychologia kliniczna Wymagania wstępne: • zakres wiadomości – student zna mechanizmy funkcjonowania człowieka związane z kolejnymi fazami rozwojowymi, zna podstawowe teorie i pojęcia z zakresu psychologii rodziny oraz psychologii klinicznej. • umiejętności – student potrafi przeprowadzać wywiad kliniczny i obserwację zachowania, a także wnioskować na ich podstawie o funkcjonowaniu człowieka; • kompetencje – student jest gotowy do współpracy w grupie w ramach ćwiczeń warsztatowych. Cele przedmiotu Celem zajęć jest zapoznanie studentów z różnymi rodzajami samotnego rodzicielstwa oraz z psychologicznymi konsekwencjami wychowywania dziecka w rodzinie niepełnej. W trakcie warsztatów studenci doświadczą praktycznych aspektów pracy psychologa i terapeuty, w placówkach udzielających wsparcia samotnym kobietom, oczekującym na narodziny dziecka jak również rodzicom samotnie wychowującym dzieci. Treści programowe 1. Rodzaje rodzin niepełnych (samotne macierzyństwo z wyboru, rozwód, śmierć jednego z małżonków). 2. Psychologiczne aspekty sztucznego przerywania ciąży i jego konsekwencje dla kobiety, mężczyzny i dziecka. 3. Psychologiczne mechanizmy i konsekwencje decyzji wyrażenia zgody na przysposobienie dziecka. 4. Znaczenie obecności ojca w okresie prenatalnym i przy porodzie. 5. Rozwód – fazy stawania się rodzicem samotnie wychowującym dziecko, wpływ sytuacji rozwodowej na relacje oraz 6. osobowość dziecka. 7. Żałoba w rodzinie – fazy, mechanizmy psychologiczne oraz konsekwencje straty bliskiej osoby. 8. Samotne ojcostwo. 9. Konsekwencje bycia dzieckiem wychowywanym przez jednego z rodziców. 10. Funkcjonowanie placówek i organizacji wspierających samotne matki i ojców. Rola psychologa i terapeuty w obliczu problemów samotnego rodzicielstwa. Wykaz literatury B. 1. 2. 3. Literatura uzupełniająca Badura- Madej, W. (1993). Psychologiczne aspekty śmierci, umierania i żałoby. Wyd. UJ Collegium Medicum Jabłoński, J. (2008). Rozwód. Jak go przeżyć? Wyd. W.A.B. Krakowiak, P. (2007). Strata, osierocenie i żałoba. Poradnik dla pomagających i dla osób w żałobie. Wyd. Biblioteka Fundacji Hospicyjnej 4. Milewska, E. (2003).Kim są rodzice adopcyjni? Studium psychologiczne. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno- Pedagogicznej 5. Wallerstein Judith, S., Blakeslee, S. (2006). Druga szansa. Mężczyźni, kobiety i dzieci dziesięć lat po rozwodzie. Wyd. Charaktery Efekty uczenia się A. Wiedza K_W06 Student: K_W11 posiada pogłębioną wiedzę na temat rozwoju i psychologicznego funkcjonowania człowieka, doświadczającego straty, osierocenia i żałoby; identyfikuje normy etyczne i zasady funkcjonowania psychologa i terapeuty w placówkach wspierających samotnych rodziców i osierocone dzieci. K_U01 K_U07 K_U10 K_K01 K_K05 K_K07 B. Umiejętności Student: posiada pogłębione umiejętności obserwowania i nawiązywania kontaktu z osobami, przeżywającymi stratę oraz w żałobie; ma poszerzone kompetencje kliniczne do stawiania hipotez, rozpoznawania mechanizmów psychologicznych i motywów zachowań, koniecznych do diagnozowania i proponowania pomocy psychologicznej rodzicom samotnie wychowującym dzieci oraz wyrażającym zgodę na przysposobienie dziecka; potrafi wybrać i zastosować właściwy dla danej działalności psychologicznej sposób postępowania i pomocy terapeutycznej dziecku i rodzinie. C . Kompetencje społeczne (postawy) Student: ma pogłębioną świadomość zakresu swoich kompetencji psychologicznych i wiedzy oraz rozumie celowość rozwoju zawodowego; jest przekonany o konieczności przestrzegania zasad etyki zawodowej, dostrzega problemy moralne i dylematy etyczne, związane z własną pracą oraz poszukuje optymalnych rozwiązań, korygujących nieprawidłowe oddziaływania psychologiczne; jest wrażliwy na problemy społeczne i psychologiczne, gotowy do współpracy z organizacjami i instytucjami wspierającymi rodziców samotnie wychowujących dzieci. Kontakt [email protected] B na kolejnych stronach: opis kursów z poziomu B (semestr letni) Nazwa przedmiotu Komunikacja i konflikty rodzinne Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) prof. dr hab. Teresa Rostowska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 2 A. Formy zajęć konwersatorium B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 15 Cykl dydaktyczny III – V rok, semestr letni Status przedmiotu Język wykładowy obowiązkowy dla specjalizacji Psychologia polski rodziny Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny wykład konwersatoryjny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia kolokwium C . Podstawowe kryteria Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi brak Cele przedmiotu Usystematyzowanie i pogłębienie wiedzy na temat psychospołecznych uwarunkowań komunikacji wewnątrzrodzinnej , charakteru konfliktów w bliskich związkach interpersonalnych oraz sposobów ich rozwiązywania; zdolność syntetyzowania wiedzy w tych zakresach tematycznych, Wiedza z tego zakresu pozwoli lepiej rozumieć i wyjaśnić problemy dotyczące specyficznych zachowań członków rodziny w sytuacjach trudnych. Treści programowe 1. Komunikacja w rodzinie, jej uwarunkowania i konsekwencje 2. Specyfika komunikacji małżeńskiej i rodzinnej 3. Strategie stosowane w komunikacji małżeńskiej i rodzinnej 4. Komunikacja w podsystemach rodzinnych 5. Słuchanie jako uwarunkowanie skutecznej komunikacji 6. Psychologiczne uwarunkowania konfliktów rodzinnych 7. Strategie kierowania konfliktem. Wykaz literatury A. 1. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) Borecka-Biernat D., (2010), Sytuacje konfliktowe w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym. Warszawa. Wydawnictwo DIFIN. 2. Braun-Gałkowska M. (1992), Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa. Lublin: TN KUL. 3. Frydrychowicz, S. (1999). Proces mówienia. Poznań. Wyd. Naukowe UAM. 4. Grygielski, M. (1994). Style komunikacji rodzicielskiej a identyfi kacja dzieci z rodzicami. Lublin: Wyd. TN KUL. 5. Harwas-Napierała B. (2008), Komunikacja interpersonalna w rodzinie. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM 6. Janicka I. (2008), Konflikt w relacji rodzina-praca a jakość życia jednostki. [w:] L. Golińska, B. Dudek (red.), Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń. Łódź: Wydawnictwo UŁ. 7. Kurcz, I. (2000). Język i komunikacja. W: J. Strelau (red.). Psychologia. T. 2, s. 231–274). Gdańsk: GWP 8. Nęcki, Z., (1996), Komunikacja międzyludzka. Kraków, Wyd. Profesjonalnej Szkoły Biznesu. 9. Plopa M., (2005), Psychologia rodziny. Teoria i badania, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków. 10. Rostowska T. (2001) Konflikt międzypokoleniowy w rodzinie. Analiza psychologiczna. Łódź. Wydawnictwo Naukowe UŁ. 11. Rostowska T. (2008), Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls 12. Ryś M., (1994), Konflikty w rodzinie. Niszczą czy budują? Warszawa. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej. 13. Wojciszke, B. (2002b). Kobiety i mężczyźni; odmienne spojrzenia na różnice. Gdańsk: GWP. B. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Literatura uzupełniająca Braun-Gałkowska M. (1992), Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa. Lublin: TN KUL. Harwas-Napierała B., (2009), Rodzina jako wartość a współczesność. B. Harwas-Napierała (red.). ss. 11-24. Poznań. Wydawnictwo Naukowe UAM Janicka I., (2006), Kohabitacja a małżeństwo w perspektywie psychologicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. Plopa M. (20080. Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków. Wydawnictwo IMPULS. Rembowski J., (1986), Rodzina w świetle psychologii. Warszawa. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Satir V. (2000a), Rodzina, tu powstaje człowiek. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Efekty uczenia się A. Wiedza Ma uporządkowaną terminologię odnoszącą się do komunikacji i konfliktów rodzinnych (K_W05); ma pogłębioną wiedzę na temat mechanizmów i prawidłowości związanych z rozwojem procesu komunikacji w ciągu życia oraz strategiami zarządzania konfliktem wewnątrzrodzinnym (K_W07; K_W10). B. Umiejętności posiada zdolność integrowania i syntetyzowania wiedzy dotyczącej komunikacji i konfliktów w rodzinie , potrafi wskazać na konsekwencje nieprawidłowo przebiegającej komunikacji w podsystemach rodzinnych(K_U02); potrafi uzasadnić specyfikę zachowań komunikacyjnych człowieka w różnych sytuacjach społecznych nawiązując do poglądów różnych autorów (K_U05); potrafi wskazać na właściwy sposób postępowania terapeutycznego w przypadku osób o zaburzonej komunikacji (K_U10). C . Kompetencje społeczne (postawy) docenia rolę nauk psychologicznych dla rozumienia i wyjaśniania problemów związanych z budowaniem więzi społecznych związanych z problemem komunikacji ((K_K03); jest przekonany o konieczności zachowania się w sposób profesjonalny i przestrzegania zasad etyki zawodowej wobec osób potrzebujących pomocy psychologicznej (K_K05); jest wrażliwy na problemy społeczne i posiada zdolność dobrego komunikowania się z osobami oczekującymi pomocy w związku z doświadczanymi przez nich konfliktami w rodzinie (K_K07). Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Specyfika funkcjonowania rodziny adopcyjnej Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Anna Jarmołowska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć wykład B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny III – V rok, semestr letni Status przedmiotu Język wykładowy obowiązkowy dla specjalizacji Psychologia polski rodziny Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny wykład konwersatoryjny z prezentacją lub wymagania egzaminacyjne multimedialną A. Sposób zaliczenia egzamin B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy z dodatkowymi pytaniami otwartymi C . Podstawowe kryteria Na wymagania egzaminacyjne składają się umiejętności: rozróżniania i opisywania problemów specyficznych dla rodzin adopcyjnych oraz konstruowania projektów warsztatów przydatnych w szkoleniach dla kandydatów oraz w poradnictwie dla rodzin adopcyjnych. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi brak Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z problematyką funkcjonowania rodzin adopcyjnych: bezdzietnością małżeńską, fazami procesu adopcyjnego ze szczególnym uwzględnieniem decyzji adopcji dziecka i metod służących do diagnozowania kandydatów na rodziców adopcyjnych oraz cyklem życia rodziny adopcyjnej. Treści programowe 1. Problematyka bezdzietności małżeńskiej 2. Decyzja adopcji dziecka u kobiet i mężczyzn (uwarunkowania, motywacja) 3. Fazy procesu adopcyjnego 4. Problematyka rodzicielstwa adopcyjnego 5. Fazy rozwoju rodziny adopcyjnej 6. Specyficzne problemy rodziny adopcyjnej 7. Ujawnianie adopcji 8. Rozwiązanie adopcji Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć: Jarmołowska A. (2007). Adopcja dziecka. Psychologiczna analiza decyzji u kobiet i mężczyzn. TN KUL. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta: Kalus A. (2009). Funkcjonowanie systemu rodziny adopcyjnej. Analiza psychologiczna. Opole: RW UO. B. 1. Literatura uzupełniająca Milewska E. (2000). Rodzina adopcyjna – problemy psychologiczne przed i po adopcji dziecka. W: E. Milewska, A, Szymanowska (red.). Rodzice i dzieci. Psychologiczny obraz sytuacji problemowych. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej. Milewska E. (2003). Kim są rodzice adopcyjni? Studium psychologiczne. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej. Ostrowska K., E. Milewska (red.) (1999). Adopcja – teoria i praktyka. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN. Kalus A. (2002). Bezdzietność w małżeństwie. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. uczenia się A. Wiedza Student potrafi scharakteryzować funkcjonowanie małżeństw dotkniętych bezdzietnością. Opisuje fazy procesu adopcyjnego ze szczególnym uwzględnieniem decyzji o adopcji. Identyfikuje cechy charakterystyczne dla rodziny adopcyjnej pojawiające się w różnych fazach jej rozwoju. (K_W05, K_W07, K_W08) 2. 3. 4. Efekty B. Umiejętności Student rozróżnia i potrafi się posługiwać metodami wykorzystywanymi do diagnozowania kandydatów na rodziców adopcyjnych. Rozpoznaje motywy zawiązywania rodzin adopcyjnych i analizuje problemy pojawiające się w różnych fazach rozwoju tych rodzin. Konstruuje projekty warsztatów przydatnych w szkoleniach dla kandydatów oraz w poradnictwie dla rodzin adopcyjnych. (K_U02, K_U05, K_U07) C . Kompetencje społeczne (postawy) Student potrafi zachować otwartość na cechy odróżniające rodziny adopcyjne od rodzin biologicznych. Wykazuje kreatywność w poszukiwaniu nowych rozwiązań w pracy z tego typu rodzinami oraz jest zorientowany na współpracę z różnymi specjalistami, którzy udzielają im wsparcia. (K_K05, K_K07) Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Przywiązanie w relacjach rodzinnych. Teorie i aplikacje Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Aleksandra Lewandowska-Walter Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć • wykład • elementy konwersatorium na podstawie prezentacji przygotowywanych przez studentów B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny III – V rok, semestr letni Status przedmiotu Język wykładowy obowiązkowy dla specjalizacji Psychologia polski rodziny Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny wykład / wykład problemowy / wykład lub wymagania egzaminacyjne konwersatoryjny / wykład z prezentacją A. Sposób zaliczenia multimedialną egzamin B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy / z pytaniami (zadaniami) otwartymi / dłuższa wypowiedź pisemna (rozwiązywanie problemu) C . Podstawowe kryteria ocena z egzaminu Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi brak Cele przedmiotu Celem zajęć jest zapoznanie uczestnika z klasyczną koncepcją kształtowania się więzi J. Bowlby’ego oraz współczesnych do niej odniesień. W trakcie wykładu omówiony zostanie proces kształtowania się więzi z uwzględnieniem poszczególnych etapów w życiu człowieka, ze zwróceniem uwagi na jego specyfikę związaną m.in. z kontekstem kulturowym. Zagadnieniem poruszanym w drugiej części zajęć będzie aplikacja omawianych koncepcji do diagnozy i terapii indywidualnej oraz rodzinnej. Treści programowe 1. Klasyczna teoria przywiązania i współczesne ramy koncepcji więzi. 2. Kulturowy kontekst kształtowania się więzi. Różnice międzykulturowe 3. Przywiązanie i strata. Proces żałoby. 4. Przywiązanie w cyklu życia człowieka 5. Więzi w niemowlęctwie i wczesnym dzieciństwie i ich znaczenie dla rozwoju psychospołecznego 6. Przywiązanie w średnim dzieciństwie 7. System więzi w okresie adolescencji 8. Style przywiązaniowe w okresie dorosłości. 9. Stabilność wzorców przywiązania 10. Aplikacje kliniczne – terapia skoncentrowana na przywiązaniu 11. Diagnoza przywiązania Wykaz literatury A. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. B. 1. 2. 3. 4. 5. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) Bowlby J. (2007). Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN Wallin, D.J. (2011). Przywiązanie w psychoterpii. Kraków: Wydawnictwo UJ Tryjarska, B. (2010). Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Cassidy J., Shaver P.R. (2008). Handbook of attachment. New York-London: The Guilford Press Hughes D.A. (2007). Attachment focused family therapy. New York-London: W.W. Norton & Company Berlin, L.J., Ziv, Y., Amaya-Jackson, L., Greenberg, M.T. Enhancing Early Attachments. Theory, Research, Intervention, and Policy. New York-London: The Guilford Press Józefik, B., Ciniewicz, G. (2008). Koncepcja przywiązania. Od teorii do praktyki klinicznej. Wydawnictwo UJ Literatura uzupełniająca Pisula, E. (2003). AUTYZM I PRZYWIĄZANIE Studia nad interakcjami dzieci z autyzmem i ich matek. Gdańsk: GWP Insel, T.R. (2003). Is social attachment an addictive disorder? Physiology & Behaviour, 79, 351-357 DeKlyen, M., Greenberg, M.T. (2008). Attachment and Psychopathology in Childhood. W: Cassidy, J. Shaver, P. Handbook of Attachment. Theory, Research, and Clinical Applications. New York-London: The Guilford Press Vivian, B., Shapiro, M.S.W., Gisynski, M. (1989). Ghosts in the Nursery Revisited. Child and Adolescent Social Work, 6, 1, 18-37 Charles, D.R., CHarles, M. (2006). Sibling loss and attachment style. An exploratory study. Psychoanalytic Psychology, 23, 1, 72-90 Efekty uczenia się K_W04 K_W09 K_W06 K_U02 K_U07 K_K01 A. Wiedza Student: Ma pogłębioną wiedzę na temat specyfiki przywiązania w relacjach rodzinnych, obejmującą terminologię, teorię i metodykę diagnozowania Ma uporządkowaną wiedzę dotyczącą środowiska wychowawczego jako bazy dla budowania prawidłowych więzi w rodzinie i podstawy zdrowia psychicznego człowieka Ma pogłębioną wiedzę na temat specyfiki kształtowania się przywiązania w różnych fazach rozwojowych w cyklu życia człowieka B. Umiejętności Student: Potrafi wykorzystać i integrować wiedzę z zakresu teorii przywiązania do analizowania problemów psychologicznych i wychowawczych, a także projektowania działań pomocowych i terapeutycznych zgodnych z omawianym ujęciem teoretycznym Posiada umiejętność obserwowania zjawisk w rodzinie z perspektywy teorii przywiązania, diagnozowania stylów przywiązania oraz analizowania przyczyn ukształtowania się określonego typu więzi C . Kompetencje społeczne (postawy) Student: Zyskuje świadomość znaczenia środowiska rodzinnego i relacji w rodzinie we wczesnych fazach rozwoju dziecka dla jego prawidłowego rozwoju psychomotorycznego w dzieciństwie, a także możliwości budowania satysfakcjonujących związków rówieśniczych w okresie średniego dzieciństwa i adolescencji oraz intymnych w dorosłości Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Rodzicielstwo alternatywne Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Aleksandra Lewandowska-Walter Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 2 A. Formy zajęć 1 pkt ECTS (25 - 30 godz) – zajęcia dydaktyczne z konwersatorium udziałem prowadzącego; konsultacje z prowadzącym B. Sposób realizacji zajęcia; samodzielne studiowanie literatury i zajęcia w sali dydaktycznej materiałów do zajęć; czas trwania egzaminu C . Liczba godzin 1 pkt ECTS (25 - 30 godz) – samodzielna praca studenta 15 – przygotowanie do egzaminu Cykl dydaktyczny III – V rok, semestr letni Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne • wykład / wykład problemowy / A. Sposób zaliczenia wykład konwersatoryjny / egzamin wykład z prezentacją multimedialną B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy / z pytaniami (zadaniami) otwartymi / • analiza przypadków – case studies dłuższa wypowiedź pisemna (rozwiązywanie problemu) • praca w grupach C . Podstawowe kryteria ocena z egzaminu Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: Wstęp do psychologii rodziny Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest przekazanie studentom wiedzy dotyczącej alternatywnych form sprawowania opieki rodzicielskiej oraz przygotowanie ich do praktyki psychologicznej w zakresie konsultowania problemów specyficznych zwłaszcza dla rodzin zastępczych i zrekonstruowanych i pracy terapeutycznej z ich członkami. Treści programowe 1. Dziecko w rodzinie zastępczej – aspekty prawne i psychologiczne 2. Formy wsparcia psychologicznego dla rodzin zastępczych 3. Rodzina po rozwodzie – ku rekonstrukcji rodziny 4. Typy rodzin zrekonstruowanych – struktura rodziny 5. Cykl życia rodziny zrekonstruowanej 6. Specyfika funkcjonowania rodziny zrekonstruowanych. Czynniki decydujące o jakości życia dorosłych i dzieci w rodzinie zrekonstruowanej. 7. Problemy w rodzinie zrekonstruowanej. Wskazówki do pracy terapeutycznej. Wykaz literatury A. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. B. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) Sikorska, M. (2009). Nowa matka, nowy ojciec, nowe dziecko. O nowym układzie sił w polskich rodzinach. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. Czerederecka, A. (2010). Rozwód a rywalizacja o opiekę nad dziećmi. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis Beisert, M. (2000) Rozwód. Proces radzenia sobie z kryzysem, Poznań, Wydawnictwo Fundacji Humaniora. Kwak A. (2000). Rodziny zrekonstruowane – problemy i zagrożenia. W: E. Milewska, A, Szymanowska (red.). Rodzice i dzieci. Psychologiczny obraz sytuacji problemowych. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej. Lewandowska-Walter, A. (2009). Obszary problemowe i zasoby rodziny zrekonstruowanej. W: Rostowska, T. Psychologia rodziny. Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań. Wydawnictwo Difin, str. 276-301 Stelmaszczuk Z.W. (2000). Dziecko w rodzinie zastępczej. W: E. Milewska, A, Szymanowska (red.). Rodzice i dzieci. Psychologiczny obraz sytuacji problemowych. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej. Visher E.B., Visher J.S. (1988). Old Loyalties, New Ties. Therapeutic Strategies with Stepfamilies. Brunner/Mazel Publisher, New York. Literatura uzupełniająca Dobosz-Sztuba A. (1992). Być macochą, być ojczymem. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Kluzowa K. (1990). Typy, przyczyny powstania i funkcjonowanie małżeństw powtórnych w Polsce. W: Ziemka M. (red.) Integracja małżeństwa i rodziny, jej podstawy i konsekwencje, 228-244. Warszawa: CPBP Lewandowska-Walter A. (2006a). Czy macocha musi być zła? Społeczne postrzeganie kobiety pełniącej rolę rodzica w rodzinie zrekonstruowanej. W: Rostowska T. i Rostowski J. (red.) „Wokół wychowania. Rola rodziny i szkoły w procesie socjalizacji dziecka.”, Łódź: WSI Lewandowska-Walter A. (2006b). Znaczenie struktury i relacji rodzinnych dla jakości życia dziecka w rodzinie zrekonstruowanej. W: Rostowska T. (red.) Jakość życia rodzinnego. Wybrane zagadnienia. Łódź: WSI Papernow P. (1984). The Stepfamily Cycle: An Experiential Model of Stepfamily Development. Family Relations, 33, 355-363 Visher E. (2003b) Lessons from remarriage families. The American Journal of Family Therapy, 22, 327-336. Efekty uczenia się K_W05 K_W07 K_W11 K_U02 K_U10 K_K05 A. Wiedza Student: posiada wiedzę dotyczące specyfiki funkcjonowania rodzin zastępczych i zrekonstruowanych – ich obszary problemowe i zasoby, zna elementy szkolenia dla kandydatów na rodziny zastępcze oraz formy pomocy oferowane rodzinom zastępczych i zrekonstruowanym z uwzględnieniem problemów prawnych i etycznych B. Umiejętności Student: potrafi integrować i wykorzystywać wiedzę dotyczącą specyfiki funkcjonowania omawianych typów rodzin w celu analizy problemów rodzin zastępczych i wychowywanych w nich dzieci – case studies proponuje rodzaj pomocy psychologicznej potrzebny rodzinie w zależności od zgłaszanego problemu i projektuje działania służące wsparciu członków rodziny lub formułuje cele terapeutyczne C . Kompetencje społeczne (postawy) Student: dostrzega i formułuje problemy prawne, dylematy etyczne i moralne dotyczące wsparcia i pomocy oferowanej omawianym typom rodzin i jej członkom, poszukuje optymalnych rozwiązań w sytuacji zgłaszanych przez rodziny (głównie zastępcze i zrekonstruowane) specyficznych dla jej członków problemów Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Psychologiczne aspekty ojcostwa Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Rafał Lawendowski Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 2 A. Formy zajęć konwersatorium B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 15 Cykl dydaktyczny III – V rok, semestr letni Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny wykład z elementami ćwiczeń lub wymagania egzaminacyjne audytoryjnych: analiza tekstów z dyskusją A. Sposób zaliczenia praca w grupach dyskusja zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy / z pytaniami (zadaniami) otwartymi C . Podstawowe kryteria • Przeczytanie wskazanych lektur • Zaliczenie egzaminu pisemnego w formie testowej Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: Wstęp do psychologii rodziny Cele przedmiotu W literaturze naukowej ojcostwo zajmuje znacznie mniej uwagi niż macierzyństwo. Niniejsze zajęcia, wpisując się w dyskusję dotyczącą tego problemu, a także analizując przyczyny i objawy kryzysu ojcostwa, wskazują jednocześnie na niezastąpioną wartość ojcostwa w rodzinie i społeczeństwie. Celem zajęć jest wyposażenie studentów w podstawową wiedzę dotyczącą roli i znaczenia ojca w relacjach rodzinnych i małżeńskich. Zajęcia mają uwrażliwić studentów na problematykę ojcostwa, a także inspirować do twórczego i refleksyjnego działania w roli psychologa rodziny. Cele i treści programowe są skorelowane z innymi przedmiotami z zakresu nauk społecznych. Treści programowe 1. Psychologiczne konteksty ojcostwa. Obraz ojca w kulturze. Rola ojca w rodzinie. Nurty badań nad ojcostwem. Ojcostwo w teoriach psychologicznych i socjologicznych. Ojcostwo w odbiorze społecznym. 2. Mężczyzna w roli męża i ojca. Obraz ojca w relacjach rodzinnych i małżeńskich. Mąż tradycjonalista. Mąż partner. Maż niewierny. Mąż macho. Mąż sadysta. Ojciec tradycyjny. Stawanie się ojcem. 3. Rola ojca w psychologicznym rozwoju dziecka. 4. Współczesny kryzys ojcostwa. Przyczyny i istota zjawiska. Skutki kryzysu ojcostwa. Czy w dzisiejszych czasach warto być ojcem? 5. Dylematy ojcostwa. Trudności w pełnieniu roli „głównego opiekuna". Dlaczego mężczyźni tak rzadko podejmują się tej roli? Ojcostwo zastępcze. Ojciec po rozwodzie. Samotne ojcostwo. Ojcostwo patologiczne: (alkoholizm, przemoc). Zalety opiekowania się dziećmi przez ojców 6. Ojcostwo w sytuacjach trudnych życiowo. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć 1. Dąbrowska – Wnuk, M. (2010). Oczekiwanie na narodziny pierwszego dziecka jako sytuacja trudna w życiu mężczyzny. W: Rostowska, T., Jarmołowska, A. (red.). Rozwojowe i wychowawcze aspekty życia rodzinnego. Wydawnictwo Difin 2. Eichelberger, W. (1998). Zdradzony przez ojca. Wydawnictwo DO 3. Fuszera, M. (2007). „Nowi mężczyźni. Zmieniające się modele męskości we współczesnej Polsce”. Wydawnictwo Trio 4. Kornas – Biela, D (red.). (2001). „Oblicza ojcostwa”. Lublin : Tow. Nauk. KUL 5. Pospiszyl, K.(2004). „Ojcostwo w życiu mężczyzny”. Małżeństwo i Rodzina. nr 2, s. 24 -28. 6. Pospiszyl, K. (1980). „Ojciec a rozwój dziecka”., Warszawa: Wiedza Powszechna Efekty uczenia się A. Wiedza Student: Student: wskazuje kluczowe opisuje różnorodne konteksty ojcostwa, problemy i badania z wyjaśnia wielość typów ojcostwa, zakresu psychologii identyfikuje kryzys ojcostwa we współczesnym świecie, ojcostwa, ilustruje motyw ojcostwa przedstawiony w literaturze naukowej licznymi odwołaniami do odnajduje związki kultury i sztuki. między treściami teoretycznymi a B. Umiejętności implikacjami Student: praktycznymi, porównuje konstrukty teoretyczne i posługuje się terminologią psychologiczną, wskazuje rzadko dowodzi wartość i znaczenie ojcostwa, eksplorowane dyskutuje na temat mechanizmów psychologicznych w życiu mężczyzny, obszary badań naukowych z zakresu psychologicznych aspektów ojcostwa, charakteryzuje przyczyny i skutki kryzysu ojcostwa. Kontakt [email protected] poddaje krytyce stereotypy dotyczące roli ojca. C . Kompetencje społeczne (postawy) Student: zachowuje otwartość na różnorodne oblicza ojcostwa, jest wrażliwy różnorodność dylematów związanych z pełnieniem roli ojca w rodzinie, jest zorientowany na odkodowywanie i analizowanie sytuacji społecznych z ojcem w roli głównej, dyskutuje na forum grupowym. Nazwa przedmiotu Kod ECTS Rodzina a praca Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja POZiM PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Aleksandra Peplińska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć konwersatorium B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny III – V rok, semestr letni Status przedmiotu Język wykładowy obowiązkowy dla specjalizacji Psychologia polski rodziny Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne • wykład konwersatoryjny z A. Sposób zaliczenia prezentacją multimedialną zaliczenie z oceną • praca w grupach / analiza zdarzeń B. Formy zaliczenia krytycznych (przypadków) / formy zaliczenia wybierane z przygotowanej listy, na przykład: dyskusja / rozwiązywanie zadań • test zaliczeniowy pisemny • wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie projektu lub prezentacji / wykonanie określonej pracy praktycznej – analiza przypadku C . Podstawowe kryteria • pozytywny wynik na teście zaliczeniowym (25%) • wykonanie i przedstawienie prezentacji na wskazany temat (30%) • analiza studium przypadku (25%) • obecność (20%) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi brak Cele przedmiotu Zaznajomienie słuchaczy z prawidłowościami powiązania życia rodzinnego jednostki z jej aktywnością zawodową, rolą rodziny w procesie radzenia sobie ze stresem zawodowym, rozłąką lub utratą pracy oraz kosztami z tym związanymi Treści programowe 1. Rola rodziny w karierze zawodowej 2. Procesy równoważenia ról zawodowych i osobistych 3. Procesy facylitacji i konfliktów ról – teorie, moderatory, mediatory prezentacje badań empirycznych 4. Konsekwencje procesu work-life balance 5. Współczesne modele małżeństw a praca zawodowa – małżeństwa dwu karier 6. Specyfika wykonywania poszczególnych zawodów / pełnienia stanowisk a jakość życia rodzinnego 7. Specyfika więzi rodzinnych osób bezrobotnych 8. Jakość więzi rodzinnych u osób bezdomnych 9. Migracje zarobkowe a jakość życia rodzinnego Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć 1. Lachowska, B. (2012) Praca i rodzina – konflikt czy synergia, Wyd. KUL 2. Rostowska, T. (2008) Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia; Kraków: Wyd. Impuls 3. Rostowska, T. (2009) Aktywność zawodowa małżonków a jakość ich życia [w:] T. Rostowska (red.) Psychologia rodziny. Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań; Warszawa: Wyd. Difin, 60-80 4. Rostowski, J. (2006) Nierówność zawodowa kobiet a doświadczanie zadowolenia i jakość życia w miejscu pracy. Wybrane aspekty [w:] T. Rostowska (red.) Jakość życia rodzinnego – wybrane zagadnienia; Łódź: Wyd. WSI, 43-70 5. Rostowski, J. (2009) Współczesne przemiany rozumienia związku małżeńskiego; [w:] T. Rostowska (red.) Psychologia rodziny. Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań; Warszawa: Wyd. Difin, 15-46 6. Rostowski, J., Rostowska, T. (2005) Małżeństwo – wczoraj, dzisiaj i jutro – w perspektywie psychologicznej [w:] M. Plopa (red.) Człowiek u progu trzeciego tysiąclecia – zagrożenia i wyzwania; Elbląg: Wyd. EUH-E, tom 1, 229-244 7. Nowakowska (Peplińska), A. (2009) Wpływ migracji zarobkowej na jakość życia rodzinnego; [w:] T. Rostowska (red.) Psychologia rodziny. Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań; Warszawa: Wyd. Difin, 101-116 8. Peplińska, A. (2011) Małżeństwo a specyfika pracy marynarzy – perspektywa psychologiczna; Kraków: Wyd. Impuls 9. Zalewska, A.M. (2008) Konflikty praca – rodzina – ich uwarunkowania i konsekwencje. Pomiar konfliktów [w:] L. Golińska, B. Dudek (red.) Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń; Łódź: Wydawnictwo UŁ, str. 403-418 10. Lachowska, B. (2010) Konflikt i facylitacja jako mechanizmy wzajemnych oddziaływań pracy i rodziny – analiza różnic płciowych; [w:] T. Rostowska, A. Peplińska (red.) Psychospołeczne aspekty życia rodzinnego; Warszawa: Wyd. Difin, 283-300 Lachowska, B. (2008) Wzajemne oddziaływania pracy i rodziny – perspektywa konfliktu i facylitacji (raport z badań pilotażowych) [w:] L. Golińska, B. Dudek (red.) Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń; Łódź: Wydawnictwo UŁ, str. 431 – 444 12. Janicka, I. (2008) Konflikt w relacji rodzina – praca a jakość życia jednostki [w:] L. Golińska, B. Dudek (red.) Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń; Łódź: Wydawnictwo UŁ, str. 419-430 A.2. studiowana samodzielnie przez studenta 1. Super, D.E. (1984) Career and life development [w:] D. Brown, L. Brooks (red.) Career choice and development; San Franciso, Washington, London: Jossey – Bass Publishers, 192-234 2. Whitehead D.L. (2008) Historical trends In Work – Family: The Evolution of Earning and Caring [w:] J.K. Korabik, D.S. Lera, D.L. Whitehead (red.) Handbook of Work – Family Integration – research, theory and best practices, 13-36 3. Poelmans S., Stepanova O., Maruda A. (2008) Positive spillover between personal and professional life: definitions, antecendents, consequences and strategies [w:] J.K. Korabik, D.S. Lera, D.L. Whitehead (red.) Handbook of Work – Family Integration – research, theory and best practices, str. 141-156 4. Poraj, G. (2010) Struktura rodziny a adaptacja zawodowa nauczycieli [w:] T. Rostowska, A. Peplińska (red.) Psychospołeczne aspekty życia rodzinnego; Warszawa: Wyd. Difin, 229-242 5. Karasek, R. (1979) Job demands, job decision latitude and mental strain: Implications for job redesing, Administrative Science Quarterty, 24, 285-307 6. Kossek, E.E., Ozeki, C. (1998) Work – family conflict, policies, and the job – life satisfaction relationship: A review and directions for organizational behaviour – human resources research, Journal of Applied Psychology, 83, 139-149 7. Greiner, I., Kudanowska, E., Tarkowska, M. (2006) Czynniki indywidualne i społeczne warunkujące podejmowanie decyzji edukacyjno – zawodowych [w:] A. Paszowska-Rogacz (red.) Materiały metodyczno – dydaktyczne do planowania kariery zawodowej, Warszawa: KOWEZiU, 25-78 8. Grzywacz, J.G. (2000) Work – family spillover and health during midlife: Is managing conflict everything?, American Journal of Health Promotion, 14, 236 - 243 9. Grzywacz, J.G., Marks, N.F. (2000) Reconceptualizing the work – family interface: An ecological perspective on the correlates of positive and negative spillover between work and family, Journal of Occupational Health Psychology, 5(1), 111-126 Efekty uczenia się A. Wiedza Wiedza z zakresu oddziaływań dwóch najważniejszych sfer funkcjonowania człowieka – pracy zawodowej i życia rodzinnego, problemów wynikających z przenikania się tych sfer oraz kosztów z tym związanych oraz metod niwelowania ewentualnych negatywnych konsekwencji 11. B. Umiejętności Posiada pogłębione umiejętności obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania informacji na temat przenikania i wpływu sfery życia osobistego i zawodowego, przy użyciu różnych źródeł oraz interpretowania ich z punktu widzenia problemów psychologicznych, zdrowotnych Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów psychologicznych jednostki praktycznych celu projektowania działań praktycznych dotyczących równoważenia ról zawodowych i osobistych Potrafi w sposób klarowny, spójny i precyzyjny wypowiadać się w mowie i na piśmie w języku polskim Posiada pogłębione umiejętności prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii Potrafi pracować w zespole pełniąc różne role; umie przyjmować i wyznaczać zadania, ma elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację celów C . Kompetencje społeczne (postawy) Wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w podejmowaniu indywidualnych i zespołowych działań, angażuje się we współpracę Odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Psychologiczne problemy jedynactwa Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Piotr Połomski Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin A. Formy zajęć konwersatorium B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 15 specjalność specjalizacja PR Liczba punktów ECTS 2 1 pkt ECTS (25 – 30 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne studiowanie literatury i materiałów oraz przygotowanie do poszczególnych zajęć; 1 pkt ECTS (25 – 30 godz) – samodzielna praca studenta – przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja pracy zaliczeniowej, projektu, prezentacji Cykl dydaktyczny III – V rok, semestr letni Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne • wykład z prezentacją multimedialną • analiza tekstów z dyskusją / gry symulacyjne / praca w grupach / analiza zdarzeń krytycznych (przypadków) / dyskusja Język wykładowy polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie projektu lub prezentacji / przeprowadzenie badań i prezentacja ich wyników (pisemna / ustna) C . Podstawowe kryteria obecność, wykonanie pracy zaliczeniowej na oceną pozytywną Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne – realizacja kursów obowiązkowych dla ścieżki specjalizacyjnej Psychologia rodziny Cele przedmiotu Zaznajomienie słuchaczy z problematyką społecznego funkcjonowania jedynaków na tle osób posiadających rodzeństwo ze szczególnym akcentem na wieloaspektowe powiązania z życiem rodzinnym jednostki. Treści programowe 1. Problematyka jedynactwa – determinanty społeczne, 2. Specyfika sytuacji rodzinnej jedynaków, 3. Jakość relacji w rodzinnych jednodzietnych na tle rodzin z większą liczbą dzieci, 4. Postawy rodzicielskie wobec jedynaków, 5. Funkcjonowanie społeczne jedynaków na tle osób posiadających rodzeństwo, 6. Problematyka jedynactwa w świetle badań empirycznych. Wykaz literatury A. 1. 2. 1. 2. B. 1. 2. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć Pitkeathley, J. i Emerson, D. (1995), Jedynacy, Warszawa. Wyd. Jacek Santorski Kumpel, M. (2003), Jedynak, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Richardson, R.W. i Richardson, L.A. (1999), Najstarsze, średnie, najmłodsze: jak kolejność narodzin wpływa na twój charakter, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Rembowski, J. (1975), Jedynactwo dzieci w domu i w szkole, Warszawa: PAN Literatura uzupełniająca Plopa, M. (2004), Psychologia rodziny. Teoria i badania, Elbląg: Wyd. EUH-E. Tyszkowa, M. (1984), Uspołecznienie dzieci jedynych i mających rodzeństwo [w:] L. Wołoszynowa (red). Materiały do nauczania psychologii. S. II, t. 11. Warszawa: PWN Efekty uczenia się A. Wiedza Wiedza z zakresu Wiedza z zakresu specyfiki jedynactwa w Polsce i na świecie, problemów rozwoju dzieci specyfiki rodzin wychowywanych z rodzinach jednodzietnych jednodzietnych, Znajomość podstawowej terminologii z zakresu jedynactwa oraz dziedzin zajmujących się świadomość barier tematyką jedynactwa (K_W01) funkcjonowania Wiedza z zakresu prawidłowości rozwojowych jedynaka oraz problemów społecznych społecznego wynikających z jedynactwa (K_W06; K_W07) jedynaków, specyfiki więzi emocjonalnych B. Umiejętności jedynych dzieci z Umiejętność analizowania problemów jedynactwa, szacowania zasobów jedynaków i barier rodzicami oraz funkcjonowania w społeczeństwie (K_U07) problematyki Potrafi pracować w zespole analizując prezentowane problemy, podejmować wyznaczane jedynactwa w zadania (K_U11) świetle badań Potrafi w sposób klarowny, spójny i precyzyjny wypowiadać się w mowie i na piśmie w języku empirycznych w polskim Polsce i na świecie. Posiada pogłębione umiejętności prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii Potrafi pracować w zespole pełniąc różne role; umie przyjmować i wyznaczać zadania, ma elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację celów C . Kompetencje społeczne (postawy) Posiada zdolność autonomicznego i odpowiedzialnego wykonywania zadań, sprawność w komunikowaniu się oraz współdziałania z innymi członkami zespołu (K_K06; K_K07) Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Psychologiczne aspekty szczęścia Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Katarzyna Skrzypińska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 2 A. Formy zajęć 1 pkt ECTS (25 - 30 godz) – zajęcia dydaktyczne z wykład udziałem prowadzącego; konsultacje z prowadzącym B. Sposób realizacji zajęcia; samodzielne studiowanie literatury i zajęcia w sali dydaktycznej materiałów do zajęć; czas trwania egzaminu C . Liczba godzin 1 pkt ECTS (25 - 30 godz) – samodzielna praca studenta 15 – przygotowanie do egzaminu Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr letni Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny wykład z prezentacją multimedialną lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia egzamin B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy oraz z pytaniami (zadaniami) otwartymi C . Podstawowe kryteria • Przeczytanie wskazanych lektur • Zaliczenie egzaminu pisemnego w formie testowej Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: zaliczenie zajęć z psychologii osobowości oraz różnic indywidualnych z poziomu A Wymagania wstępne: brak Cele przedmiotu Celem kursu jest analiza zjawiska szczęścia oraz podobnych jemu fenomenów z punktu widzenia wielu teorii i badań na całym świecie. Treść wykładu nawiązuje do wielkich teorii szczęścia jak i praktycznych rozwiązań w obrębie podnoszenia jakości życia. Materiał, w podstawowym zakresie, przygotowuje słuchaczy do projektowania zadań związanych z poprawianiem jakości życia (np. w przypadku planowania procesu psychoedukacji, terapii czy wsparcia). Formalny aspekt celu obejmuje naukę prezentacji osiągnięć badawczych w sposób syntetyczny, twórczy, krytyczny i sprawny. Treści programowe Program wykładów obejmuje przybliżenie pojęcia szczęścia, jego struktury oraz miejsca w psychologii, filozofii oraz życiu codziennym. Przedstawiane kolejno teorie szczęścia mają na celu zwrócenie uwagi na genezę zjawiska i jego determinanty oraz na fenomeny towarzyszące (np. duchowość, sens życia). Dodatkowy wątek stanowi problem poczucia nieszczęścia oraz metody radzenia sobie z nim. A oto szczegółowa problematyka zajęć: 1. Pojęcie i relatywizm szczęścia. Perspektywa filozoficzna i psychologiczna. 2. Neurofizjologiczne podstawy szczęścia. 3. Mechanizm działania szczęścia – teorie szczęścia. 4. Determinanty szczęścia. 5. Metody pomiaru szczęścia. 6. Indywidualne i społeczne korelaty szczęścia. 7. Poczucie szczęścia a funkcjonowanie i zdrowie. 8. Kliniczne techniki podnoszenia jakości życia. Wykaz literatury A. 1. 2. 1. 2. 3. 4. 5. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć Czapiński, J. (2004/2008) (red.). Psychologia pozytywna. Warszawa, PWN. Czapiński, J. (2001). Szczęście - złudzenie czy konieczność? W: M. Kofta i H. Sękowa (red.), Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa, PWN. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Czapiński, J. (1992/1994). Psychologia szczęścia. Przegląd badań i zarys teorii cebulowej. Warszawa, Akademos. Headey, B. i Wearing, A. (1991). Subjective well-being: a stocks and flows framework. In F. Strack, M. Argyle, & N. Schwarz (Eds.), Subjective well-being - an interdisciplinary perspective. Oxford, Pergamon Press. Diener, E. (1984). Subjective Well-Being. Psychological Bulletin, vol. 95, 3, s. 542-575. Diener, E. i Biswas-Diener, R. (2008). Happiness. Unlocking the Mysteries of Psychological Wealth. Oxford, Blackwell Publishing. Eid, M. i Larsen, R. J. (2008), The Science of Subjective Well-Being. New York, Guilford Press. B. Literatura uzupełniająca 1. Tatarkiewicz, W. (1962/1990). O szczęściu. Warszawa, PWN. Efekty uczenia się A. Wiedza Zaproponowany kurs Wykład pozwala na uruchomienie procesu konstruowania obrazu wiedzy na temat z zakresu psychologii szczęścia jako mechanizmu psychologicznego. Daje wiedzę o definicjach, opisie zjawiska, szczęścia pozwala na jego istoty działania oraz konsekwencjach dla ludzkiego życia. W ten sposób umożliwia przyswojenie niezbędnej wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych umożliwiających w przyszłości pogłębioną eksplorację psychologii jakości życia. Przygotowuje grunt pod teoretyczne i praktyczne zgłębianie mechanizmów szczęścia, z uwzględnieniem najnowszej wiedzy w tej dziedzinie. K_W01, K_W05, K_W08, K_U02, K_K01, K_K03. Kontakt [email protected] strukturalizowanie wiadomości w sposób przejrzysty i łatwo dostępny. B. Umiejętności Nabycie umiejętności poruszania się w problematyce psychologii szczęścia, zgłębiania procesu przechodzenia od teorii do empirii, nauka znaczenia aplikacji wniosków badawczych na gruncie psychologii stosowanej oraz nabycie praktycznej kompetencji w zakresie prezentacji multimedialnej. Rozwój myślenia krytycznego oraz twórczego podejścia do problematyki szczęścia. C . Kompetencje społeczne (postawy) Kurs stwarza możliwość nabycia kompetencji społecznych w postaci doskonalenia sprawności w zakresie komunikowania się językiem psychologii szczęścia. Daje okazję do krytycznej i zarazem twórczej możliwości wymiany informacji z zakresu podjętej problematyki. Pozwala uwrażliwić w zakresie konieczności podejmowania działań zmierzających do polepszenia jakości życia osób spotykanych w praktyce psychologicznej. Daje szansę na otwarcie perspektyw dyskusji w grupie na temat przydatności przedmiotu psychologii pozytywnej w życiu codziennym. Nazwa przedmiotu Psychopatologia zjawisk społecznych Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PSiPSP PR PK Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Marcin Szulc Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć wykład B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny III – V rok, semestr letni Status przedmiotu Język wykładowy obowiązkowy dla specjalizacji Patologie polski społeczne i psychologia sądowo-penitencjarna Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny wykład z prezentacją multimedialną lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia egzamin B. Formy zaliczenia egzamin pisemny: testowy C . Podstawowe kryteria Zadana literatura plus wiedza z wykładów. Egzamin testowy 20-pytaniowy, pytania zamknięte, 4 możliwe odpowiedzi, jedna prawidłowa Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: wprowadzenie do psychologii, psychologia społeczna, psychologia rozwoju człowieka, wstęp do psychologii klinicznej dorosłego Wymagania wstępne: wprowadzenie do psychologii, psychologia społeczna, psychologia rozwoju człowieka, wstęp do psychologii klinicznej dorosłego Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z teoriami dewiacji społecznych oraz wybranymi obszarami patologii społecznych ze szczególnym uwzględnieniem normy i psychopatologii okresu adolescencji Treści programowe 1. Wybrane teorie dewiacji społecznych • teoria anomii • teoria neutralizacji • teoria stygmatyzacji • teoria asocjacji dyferencyjnej • teoria kontroli Hirscha • teoria dewiacji jako aktu wyboru 2. Zachowania suicydalne • epidemiologia zjawiska • rys kulturowy • uwarunkowania samobójstw • syndrom presuicydalny Ringela • specyfika samobójstw młodzieży • czynniki ryzyka • profilaktyka samobójstw 3. 3. Agresja i przemoc wśród dzieci i młodzieży • skala zjawiska • uwarunkowania zachowań agresywnych młodzieży • charakterystyka sprawców, ofiar i świadków przemocy • formy przemocy szkolnej • objawy fizyczne i psychiczne przemocy • profilaktyka przemocy w szkole (programy przeciwdziałania przemocy) 4. Znaczenie mediów w kreowaniu agresji • badania nad wpływem przemocy w mediach • znaczenie desensytyzacji i torowania poznawczego • school shooting – skala zjawiska i uwarunkowania (psychologia sprawców) • wpływ brutalnych sportów przemoc w grach komputerowych krytyka wpływu mediów na kształtowanie agresji i przemocy u widzów unikanie nieprzyjemnych stanów (frustracje), efekt broni, przesunięcie pobudzenia, testosteron, zniewagi, kultura honoru Problem uzależnień od substancji psychoaktywnych i uzależnień behawioralnych • uzależnienie od alkoholu (skala zjawiska, typologia alkoholizmu, rozwój uzależnienia, uwarunkowania choroby alkoholowej) • uzależnienie od narkotyków (skala zjawiska, podział i specyfika środków psychoaktywnych, rozwój i uwarunkowania uzależnienia, profilaktyka środowiskowa) • uzależnienie od elektronicznych środków przekazu (skala zjawiska, kryteria diagnostyczne, fazy rozwoju, uwarunkowania) • uzależnienie od hazardu(skala zjawiska, kryteria diagnostyczne, fazy rozwoju, uwarunkowania) • profilaktyka i leczenie uzależnień Patologie seksualne • prostytucja (prawne regulacje w Polsce, Europie i na Świecie, typologia prostytutek, prostytucja dzieci i młodzieży – sponsoring, galerianki) • pedofilia (skala zjawiska, uwarunkowania, sprawcy pedofilii, skutki wykorzystywania dzieci) • pornografia dziecięca (regulacje prawne) • kazirodztwo (skala zjawiska, typologia zachowań kazirodczych, uwarunkowania) • procedura pomocy dziecku krzywdzonemu 7. Niebezpieczne grupy werbujące • skala rozpowszechniania się sekt • typologia sekt • atrybuty sekt • techniki zniewalania • podstawy psychomanipulacji w sektach wg L. Festingera Subkultury młodzieżowe • specyfika okresu adolescencji • zaburzenia opozycyjno - buntownicze • bunt emocjonalny i behawioralny (norma czy patologia?) • typologia i specyfika funkcjonowania podkultur młodzieżowych • przykładowe subkultury młodzieżowe (portret psychologiczny metalowców i hip - hopowców) Zjawisko ekskluzji społecznej • uwarunkowania mobbingu w szkole i w zakładzie pracy • bezdomność (rys historyczny, skala zjawiska, fazy rozwoju, wyjście z bezdomności) • dzieci ulicy (uwarunkowania w Polsce i za granicą: emisja dokumentu „Dzieci z Dworca Leningradzkiego”, fazy rozwoju, pomoc i profilaktyka) literatury • • • 5. 6. 7. 8. 9. Wykaz A. 1. 2. 1. B. 1. 2. 3. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć Gierowski K.G, Lew – Starowicz Z., Mellibruda J. (2008) Psychopatologia zjawisk społecznych. Psychologia tom 3, wyd. J. Strelau (red) Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk Pospiszyl I.,(2008) Patologie społeczne. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Pospiszyl I.,(2008) Patologie społeczne. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa Literatura uzupełniająca Hassan S. (1999) Psychomanipulacja w sektach, Łódź, Wydawnictwo „Ravi” Hołyst B., (2002), Suicydologia, LEXISNEXIS Szulc M. (1998) Struktura i nasilenie syndromu agresji u zwolenników muzyki heavy-metalowej. Kultura i Edukacja nr 3, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 4. Szulc M., Kalka D. (2004) Obraz subkultury hip – hopowej widziany oczami jej uczestników. Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków, 2004 pod red. E. Martynowicz Efekty uczenia się A. Wiedza Student nazywa Absolwent potrafi zidentyfikować i opisać obszary zagrożeń społecznych. Rozumie pojęcia podstawowe pojęcia psychologiczne oraz rozróżnia podstawowe psychologiczno – społeczne mechanizmy z zakresu psychologii dewiacji indywidualnej i społecznej. Potrafi charakteryzować specyfikę poszczególnych zagrożeń wybranych dewiacji społecznych społecznych. Rozróżnia i potrafi B. Umiejętności opisać wybrane Student potrafi porządkować podstawowe zagrożenia społeczne, zna mechanizmy i szacuje koncepcje dewiacji ryzyko powstawania zachowań niebezpiecznych. Zna motywy indywidualne i społeczne społecznych. Potrafi powstawania dewiacji. charakteryzować specyfikę C . Kompetencje społeczne (postawy) poszczególnych Absolwent potrafi określić rodzaj niebezpieczeństwa społecznego. Wykazuje krytycyzm w wybranych dewiacji analizie sytuacji dewiacyjnej. Jest zorientowany w obszarach zagrożeń i chętnie podejmuje społecznych inicjatywę w działaniach profilaktycznych Kontakt [email protected] C na kolejnych stronach: opis kursów z poziomu C (semestr letni) Nazwa przedmiotu Rola empatii w procesie radzenia sobie z kryzysem rodzinnym Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Maria Kaźmierczak Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin A. Formy zajęć ćwiczenia audytoryjne z elementami warsztatu B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 15 specjalność specjalizacja PSiPSP PR Liczba punktów ECTS 2 1 pkt ECTS (25 – 30 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne studiowanie literatury i materiałów oraz przygotowanie do poszczególnych zajęć; 1 pkt ECTS (25 – 30 godz) – samodzielna praca studenta – przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja pracy zaliczeniowej, projektu, prezentacji Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr letni Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne ćwiczenia audytoryjne z elementami warsztatu: analiza tekstów z dyskusją / metoda projektów (projekt badawczy) / praca w grupach / analiza zdarzeń krytycznych (przypadków) / dyskusja Język wykładowy polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia • kolokwium • wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie projektu lub prezentacji (praca zespołowa dotycząca tematyki zajęć) • ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymanych z kolokwium i pracy zespołowej oraz na podstawie aktywności na zajęciach C . Podstawowe kryteria Na ocenę końcową składają się oceny z: kolokwium, pracy zespołowej oraz aktywności podczas zajęć Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: zaliczenie pierwszych pięciu semestrów na kierunku Psychologia Wymagania wstępne: • zakres wiadomości – student zna mechanizmy społecznego funkcjonowania człowieka, ma wiedzę z zakresu działania mechanizmów osobowościowych i znaczenia różnic indywidualnych, zna podstawowe pojęcia z obszaru psychologii rozwojowej i poznawczej, • umiejętności – student potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu psychologii do analizy zjawiska empatii, • kompetencje – student wykazuje gotowość do współpracy w grupie w ramach projektu zespołowego, a także odznacza się odpowiedzialnością za zrealizowaną pracę Cele przedmiotu Student zdobywa wiedzę dotyczącą pojęcia empatii w psychologii oraz jego znaczenia dla jakości relacji interpersonalnych, a w szczególności rodzinnych. Celem kursu jest zaznajomienie studentów z praktycznymi (z perspektywy psychologii stosowanej) implikacjami empatyzowania oraz z metodami rozwoju i pomiaru empatii. Treści programowe 1. pojęcie empatii; komponenty empatii definiowanej jako cecha osobowości; empatia jako kompetencja emocjonalna; empatia jako składowa inteligencji emocjonalnej; tzw. empatia kulturowa; różnice płciowe w zakresie empatii 2. pomiar empatii (metody kwestionariuszowe i eksperymentalne, laboratoryjne) 3. współczucie, współodczuwanie i empatia emocjonalna – znaczenie dla jakości pracy z kryzysem rodzinnym 4. decentracja, procesy identyfikacji społecznej, empatyczna trafność spostrzegania i przyjmowanie cudzej perspektywy – determinanty i możliwości rozwoju kompetencji empatycznych 5. empatia a altruizm, agresja i poczucie winy; znaczenie dla praktyki psychologicznej 6. empatia jako czynnik podnoszący jakość życia małżeńskiego i rodzinnego; znaczenie dla poradnictwa rodzinnego 7. empatia w procesie terapeutycznym Wykaz literatury A. 1. 2. 3. 4. 5. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć Davis, M. H., Kraus, L. (1991). Dispositional Empathy and Social Relationships. Advances in Personal Relationships, 3, 75 115. Hoffman, M. L. (2006). Empatia i rozwój moralny. Gdańsk: GWP. Janicka, I. (1993). Rola otwartości i empatii w psychoterapii. Psychoterapia, 3, 86, 15-19. Janicka, I., Niebrzydowski, L. (1994). Psychologia Małżeństwa. Zafascynowanie partnerem. Otwartość. Empatia. Miłość. Seks. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego. Kaźmierczak, M, Plopa, M., Retowski, S. (2007). Skala Wrażliwości Empatycznej. Przegląd Psychologiczny, 50, 1, 9-24. 6. 7. 8. 9. 1. Kaźmierczak, M. (2008). Oblicza empatii w relacjach małżeńskich. Perspektywa psychologiczna. Gdańsk: Wyd. UG. Rembowski, J. (1989). Empatia. Warszawa: Wyd. PWN. Uchnast, Z. (2001). Empatia osobowa: metoda pomiaru. Przegląd Psychologiczny, 44, 2, 189 - 207. Węgliński, A. (1983). Opracowanie Kwestionariusza Rozumienia Empatycznego Innych Ludzi (KRE). Zdrowie Psychiczne, 4 (XXIV), 13 - 21. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Davis, M. H. (2001). Empatia. O Umiejętności Współodczuwania. Gdańsk: GWP. B. 1. 2. Literatura uzupełniająca Bauer, J. (2008). Empatia. Co potrafią lustrzane neurony. Warszawa: PWN. Mayer, J. D., Salovey, P. (1999). Czym jest inteligencja emocjonalna? [w:] P. Salovey, D. J. Sluyter (red.), Rozwój emocjonalny a inteligencja emocjonalna. Poznań: Dom Wyd. Rebis, 23 - 69. 3. Rembowski, J. (1990). Empatia jako przedmiot badań w psychologii rodziny. Problemy Rodziny, 1, 17 – 23. 4. Rogers, C. (2002). Sposób bycia. Poznań: Dom Wyd. Rebis. 5. Wilczek-Rużyczka, E. (2002). Empatia i jej rozwój u osób pomagających. Kraków: Wyd. UJ. Efekty uczenia się A. Wiedza K_W01 Student: K_W07 rozumie pojęcie empatii z perspektywy psychologicznej K_W08 rozpoznaje rodzaje empatii i ich znaczenie dla pracy z kryzysem rodzinnym K_U02 ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę z zakresu pomiaru i znaczenia empatii w praktyce K_U09 psychologicznej K_K01 K_K02 B. Umiejętności Student: wybiera sposób analizy zjawiska empatii w kontekście radzenia sobie z kryzysem rodzinnym i weryfikuje jej znaczenie wyprowadza wnioski na temat możliwości pomiaru i rozwoju empatii jako korelatu / determinanty jakości relacji interpersonalnych na podstawie koncepcji psychologicznych C . Kompetencje społeczne (postawy) Student: rozumie potrzebę rozwoju własnego w celu zwiększania efektywności pracy jako psychologa wykazuje kreatywność i pracuje w zespole nad problemem praktycznego wykorzystania wiedzy dotyczącej empatii Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Socjalizacja ekonomiczna i konsumencka dzieci i młodzieży Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja POZiM PDiM PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Małgorzata Niesiobędzka Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 2 A. Formy zajęć ćwiczenia B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 15 Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr letni Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny analiza tekstów z dyskusją, lub wymagania egzaminacyjne praca w grupach, A. Sposób zaliczenia możliwość konsultacji indywidualnych w zaliczenie z oceną ramach godzin dyżuru B. Formy zaliczenia wykonanie pracy zaliczeniowej: przeprowadzenie badań i pisemna prezentacja ich wyników połączona z prezentacją na forum grupy podczas zajęć; aktywność na zajęciach C . Podstawowe kryteria Końcowa ocena będzie wypadkową ocen cząstkowych z pracy (75%) oraz aktywności na zajęciach (25%). Podstawą zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z pracy dotyczącej poziomu rozwoju ekonomicznego dziecka w określonym wieku, praca będzie wykonywana w grupach; ocena pracy będzie zależała od zakresu wyczerpania tematu, poprawności merytorycznej oraz umiejętności prezentacji uzyskanych wyników na forum grupy. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi brak Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest zaprezentowanie i omówienie zagadnień związanych z problematyką socjalizacji ekonomicznej i konsumenckiej dzieci i młodzieży, ich uwarunkowań oraz konsekwencji nieprawidłowej socjalizacji w zakresie rozumienia zjawisk ekonomicznych oraz podejmowania działań związanych m.in. zarabianiem pieniędzy, oszczędzaniem, planowaniem wydatków, nabywaniem dóbr. Treści programowe 1. Socjalizacja ekonomiczna, socjalizacja konsumencka – zakres problematyki, główne podejścia teoretyczne. 2. Proces kształtowania się u dzieci i młodzieży rozumienia wartości pieniądza, oszczędzania, płacenia podatków. 3. Praca i bezrobocie w percepcji dzieci i młodzieży. 4. Metody i techniki wykorzystywane przy określaniu poziomu rozwoju ekonomicznego. 5. Dzieci i młodzież w roli konsumentów. Udział dzieci w decyzjach konsumenckich. Wiedza o transakcjach handlowych i zakupach. 6. Reklama a socjalizacja konsumencka. Techniki perswazyjne stosowane w reklamach kierowanych do dzieci. 7. Edukacja ekonomiczna i konsumencka – możliwości i ograniczenia. 8. Dysfunkcjonalne zachowania konsumenckie. Wykaz literatury A. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć Berti, A.E., Monaci, M.G. (1998). Third graders’ acquisition of understanding of banking: restructuring or accretion? British Journal of Educational Psychology, 68, 357–371 Bogunia-Borowska, M. (2006). Dziecko w świecie mediów i konsumpcji. Wydawnictwo UJ Kraków. Frączak-Rudnicka B. (2004). Dzieci w roli konsumentów – przyspieszona socjalizacja konsumencka [w:] M. Marody (red.) Zmiana czy stagnacja? Społeczeństwo polskie po czternastu latach transformacji (88-99). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Furnham, A. (2005). Understanding the meaning of tax: Young peoples’ knowledge of the principles of taxation. The Journal of Socio-Economics, 34 , 703–713. Kupisiewicz,M (2004). Jak kształtuje się u dzieci rozumienie wartości pieniądza. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej. Leiser, D. Halachmi R.B. (2006). Children’s understanding of market forces. Journal of Economic Psychology 27 6-19. Niesiobędzka, M. (2010). Rola rodziny i rówieśników w procesie kształtowania się skłonności do kupowania kompulsywnego wśród nastolatków. Psychologia Rozwojowa, 3, 71-82. Otto A. M. C., Schots P.A..M , Westerman J.A.J., Webley P. (2006) Children’s use of saving strategies: An experimental 9. 1. 2. 3. 4. 5. 6. approach. Journal of Economic Psychology 27 57-72. Roland-Levy Ch. (2004). W jaki sposób nabywamy pojęcia i wartości ekonomiczne. [w:] T. Tyszka (red.) Psychologia ekonomiczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Grochowska A., Bilewicz M. (2005). Poziom rozwoju poznawczego dzieci a odbiór reklam telewizyjnych. Czasopismo Psychologiczne. T. 11(1) 49-62. Kołodziejczyk, A. (2009). Rozwój socjalizacji konsumenckiej w świetle badań nad dziecięcymi teoriami umysłu. Refleksje nad rozumieniem perswazyjności reklamy i przekonywaniem rodziców do zakupów. Psychologia Rozwojowa, t. 14, 3, 23-37. Niesiobędzka, M. (2011). Rodzinne uwarunkowania irracjonalnych zachowań konsumenckich. W: L. Golińska, E. Bielawska- Batorowicz (red.), Rodzina i praca w warunkach kryzysu. s. 117-127. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego Kupisiewicz M. (2004) Edukacja ekonomiczna dzieci. Z badań nad rozumieniem wartości pieniądza i obliczeniami pieniężnymi. R. 2.1 i 12. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej. Lindstrom M. (2005). Dziecko reklamy. Rozdziały 3, 6 i załączniki 1 i 2. Warszawa: Świat książki. Sowa I., (2001). Zachowania rynkowe młodych konsumentów. Reklama jako determinanta zachowań. Rozdz. 1. Wydawnictwo UAE: Katowice. B. 1. Literatura uzupełniająca Brombosz,E. (1995). Socjalizacja ekonomiczna- nowy kierunek socjalizacji. [w:] E. Mandal i R. Stefańska-Klar (red.), Współczesne problemy socjalizacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. 2. Zaleśkiewicz, T. (2011). Psychologia ekonomiczna. Rozdz. 4. Warszawa: PWN Efekty uczenia się A. Wiedza K_W01 Pogłębiona wiedza z zakresu przebiegu procesu socjalizacji ekonomicznej i konsumenckiej, K_W09 konsekwencji nieprawidłowej socjalizacji, psychologicznych podstaw programów K_U07 edukacyjnych w tym aspekcie funkcjonowania. K_K01 B. Umiejętności Student nabywa umiejętność wskazywania mechanizmów odpowiedzialnych za przebieg socjalizacji ekonomicznej i konsumenckiej, potrafi wskazać istotne źródła pierwotnej i wtórnej socjalizacji ekonomicznej i ich znaczenie w poszczególnych stadach rozwoju, potrafi ocenić poziom rozwoju wiedzy i umiejętności ekonomicznych C . Kompetencje społeczne (postawy) Student zyskuje świadomość konsekwencji płynących z funkcjonowania w świecie konsumpcji w okresie dzieciństwa i dorastania, rozwija się umiejętność pracy w grupie podczas pisania prac zaliczeniowych, zdobywa umiejętność diagnozy poziomu rozwoju ekonomicznego. Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Terapia w obszarze sfery duchowości Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Katarzyna Skrzypińska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin A. Formy zajęć ćwiczenia audytoryjne i warsztatowe B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 30 specjalność specjalizacja PR PMiPR Liczba punktów ECTS 4 2 pkt ECTS (50 - 60 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne studiowanie literatury i materiałów oraz przygotowanie do poszczególnych zajęć; 2 pkt ECTS (50-60 godz) – samodzielna praca studenta – przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja pracy zaliczeniowej, projektu, prezentacji Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr letni Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne • analiza tekstów naukowych • analiza przypadków • wykład z prezentacją multimedialną • praca w grupach • dyskusja Język wykładowy polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie prezentacji multimedialnej przygotowanie projektu terapii C . Podstawowe kryteria Przeczytanie wskazanych lektur Zaliczenie projektu Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: zaliczenie zajęć z psychologii z poziomu A Wymagania wstępne: zalecana znajomość języka angielskiego w stopniu średnim Cele przedmiotu Celem kursu jest zwrócenie uwagi na rolę sfery duchowości w procesie terapii oraz przybliżenie podstaw teoretycznych i praktycznych służących planowaniu pomocy terapeutycznej. Program ułatwia ogląd zjawiska duchowości z różnych perspektyw, by ułatwić wybór paradygmatu pomocy. Zajęcia mają na celu także warsztatowe przygotowanie projektu terapii. Treści programowe Program kursu obejmuje teoretyczne i praktyczne założenia na temat duchowości człowieka jako zjawiska rozpatrywanego z różnych perspektyw empirycznych. Przybliża warsztat terapeutyczny, w którym można oprzeć się o duchowy potencjał klienta/pacjenta. 1. Teoretyczne założenia na temat duchowości człowieka. Ujęcie strukturalne i procesualne. 2. Neurologiczne i rozwojowe podstawy duchowości. 3. Potrzeby i wartości jako wyznaczniki procesu teraputycznego. Postawa terapeuty wobec pacjenta/klienta. 4. Treściowe składniki poglądu na świat w terapii. Terror Management Theory. 5. Duchowość jako schemat poznawczy. Rola modlitwy i medytacji w procesie terapeutycznym. 6. Duchowość jako wielowymiarowa sfera osobowości. Duchowe dążenia a zadowolenie z życia. 7. Duchowość jako postawa wobec życia. Filozofie życia i koncepcje Boga. Życiowe ścieżki. 8. Czy religia to opium dla ludu? Pozytywne i negatywne konsekwencje religijności. 9. Sens życia jako podstawa zdrowia psychicznego. 10. Twórczość, doznania szczytowe i mistyczne jako pomoc w terapii. 11. Dynamiczna równowaga pomiędzy cielesnością a duchowością. 12. Człowiek wobec duchowych zagrożeń (duchowa pustka, manipulacja w sektach, nerwica noogenna). 13. Duchowość a zadowolenie z życia. 14-15.Autorski projekt terapii w obszarze duchowości. Wykaz literatury A. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć Emmons, R.A. (1999). The Psychology of Ultimate Concerns. Motivation and Spirituality in Personality. New York London, Guilford Press. De Barbaro, B. – publikacje z zakresu psychoterapii. Greenberg, J., Pyszczynski, T., Solomon, S. (1986). The causes and consequences of the need for self-esteem: A terror management theory. [In]: R. F. Baumeister (Ed.), Public self and private self (s.189-212). New York: Springer-Verlag. Griffith, J. L. & Griffith, M. E. (2008). Odkrywanie duchowości w psychoterapii. Kraków, WAM. Heszen-Niejodek, I., Gruszczyńska, E. (2004). Wymiar duchowy człowieka, jego znaczenie w psychologii zdrowia i jego pomiar. Przegląd Psychologiczny, 47, 1,15-31. Hood, R. W. Jr., Hill, P. C. & Spilka, B. (2009). Psychology of Religion. New York: Guilford Press. Koenig, H. G. (2008). Concerns about measuring “Spirituality” in research. The Journal of Nervous and Mental Disease, 196, 5, 349-355. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 1. 2. 3. 4. B. 1. 2. 3. 4. 5. Koenig, H. G. (2009). Research on religion, spirituality, and mental health: a review. The Canadian Journal of Psychiatry, 54, 283-291. [lub tłumaczenie: Medycyna Praktyczna Psychiatria (2010), 06.] MacDonald, D.A. (2000), Spirituality: Description, Measurement, and Relation to the Five Factor Model of Personality. Journal of Personality, 68,1, 153-198. Paloutzian, R.F. & Park, C.L. (2005). Handbook of the Psychology of Religion and Spirituality. New York-London, Guilford Press. Skrzypińska, K. (2002). Pogląd na świat a poczucie sensu i zadowolenie z życia. Kraków, Impuls. Skrzypińska, K. (2012). Granice duchowości - perspektywa pierwsza. Roczniki Psychologiczne, 1 (15). Walsh, F. (1998). Strengthening Family Resilience. London-New York, Guilford Press, (s. 45-78). Wulff, D. (1999). Psychologia religii – klasyczna i współczesna. Warszawa, WSiP. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Głaz, S. (red.) (2009). Człowiek i jego życie religijne. Kraków, WAM. Krok, D. (2009). Religijność a jakość życia w perspektywie mediatorów psychospołecznych. Opole, Uniwersytet Opolski. Nelson, J. M. (2009). Psychology, Religion and Spirituality. USA, Springer. (rozdz. 11 i 14). Vaughan R. P. (2002). Poradnictwo pastoralne a zaburzenia osobowości. Kraków, Wydawnictwo WAM. Literatura uzupełniająca Antonovsky, A. (1995). Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Warszawa, Fundacja IPN. Grom, B. (2009). Psychologia religii. Kraków, WAM. Obuchowski, K. (1995). Przez galaktykę potrzeb. Poznań, Zysk i S-ka. Popielski, K. (red) (2008). Wartości dla życia. Lublin, KUL. Saucier, G. & Skrzypińska, K. (2006). Spiritual But Not Religious? Evidence for Two Independent Dispositions, Journal of Personality, 74, 5, s. 1257-1506. 6. Skrzypińska, K (2005). From spirituality to religiousness – is this a one-way direction?, [w:] Antology of Social and Behavioral Science, T. Maliszewski, W.J. Wojtowicz i J. Żerko (red.), 491-501. Szwecja, Uniwersytet w Linköping. 7. Skrzypińska, K. (2008). Dokąd zmierzam? - duchowość jako wymiar osobowości. Roczniki Psychologiczne, 1, 39-57. 8. Socha, P. (red.) (2000). Duchowy rozwój człowieka. Kraków, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego. Efekty uczenia się A. Wiedza Zaproponowane Ćwiczenia pozwalają na konstruowanie obrazu wiedzy na temat podstaw terapii opartej o ćwiczenia pozwalają sferę duchową człowieka. Pozwalają przybliżyć teoretyczne oraz empiryczne podejście do na przyswojenie duchowości. Dają możliwość oglądu zjawiska duchowości z kilku perspektyw oraz niezbędnej wiedzy, wskazania narzędzi pomocnych w procesie terapeutycznym. Wskazują na pozytywy ale i umiejętności oraz niebezpieczeństwa związane z duchową sferą. Formalny aspekt wiedzy stanowi nauka kompetencji budowania i prezentacji własnego projektu terapeutycznego. społecznych umożliwiających B. Umiejętności projektowanie i Nabycie umiejętności poruszania się w problematyce terapii opartej o duchowość, a w tym o prowadzenie terapii poczucie sensu życia. Nauka obrazu postawy terapeuty wobec pacjenta/klienta. Zwrócenie w obrębie sfery uwagi na potrzebę rozpoznawania wartości, potrzeb oraz zasobów pacjenta/klienta. Budowanie duchowej człowieka. warsztatu terapeutycznego w oparciu o duchową sferę. Rozwój myślenia krytycznego oraz Przygotowuje do twórczego podejścia do podjętej problematyki. Zarządzanie czasem projektowania i procesu realizacji projektu planowania terapii stanowi dodatkowy, formalny atut spotkań. terapeutycznego z uwzględnieniem C . Kompetencje społeczne (postawy) najnowszej wiedzy Ćwiczenia stwarzają możliwość nabycia kompetencji społecznych w postaci doskonalenia w tej dziedzinie. sprawności w zakresie komunikowania się językiem psychologii duchowości. Daje okazję do K_W05, K_W07, krytycznej i zarazem twórczej możliwości wymiany informacji wśród studentów z zakresu K_W08, K_U02, podjętej problematyki. Kładzie nacisk na współpracę. Pozwala uwrażliwić na poszukiwanie K_U07, K_U10, nowych rozwiązań terapeutycznych z uwzględnieniem zasad etycznych. Daje szansę na K_K03, K_K04. otwarcie perspektywy dyskusji w grupie na temat wagi terapii opartej o duchową sferę. Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Kod ECTS Metody multisensoryczne w rehabilitacji osób z niepełnosprawnością Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) mgr Arkadiusz Mański Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin A. Formy zajęć ćwiczenia B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny semestr letni Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne • analiza tekstów naukowych • analiza przypadków • wykład z prezentacją multimedialną • praca w grupach • dyskusja specjalność specjalizacja Liczba punktów ECTS 4 2 pkt ECTS (50 - 60 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne studiowanie literatury i materiałów oraz przygotowanie do poszczególnych zajęć; 2 pkt ECTS (50 - 60 godz) – samodzielna praca studenta – przygotowywanie do zaliczenia Język wykładowy polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia test zaliczeniowy z pytaniami otwartymi C . Podstawowe kryteria test z przeprowadzonych zajęć oraz wskazanej przez prowadzącego problematyki z listy lektur Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne: wstęp do psychologii klinicznej Wymagania wstępne: brak Cele przedmiotu Nauczenie studentów praktycznego stosowania elementów wybranych metod multisensorycznych liczenia w rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną i zaburzeniami sprzężonymi. Treści programowe Program kursu obejmuje teoretyczne i praktyczne założenia na temat duchowości człowieka jako zjawiska rozpatrywanego z różnych perspektyw empirycznych. Przybliża warsztat terapeutyczny, w którym można oprzeć się o duchowy potencjał klienta/pacjenta. 1. Metody multisensoryczne: definicje, rodzaje i zastosowania w edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną i innymi niepełnosprawnościami. 2. Reprezentacje: enaktywna, ikoniczna i symboliczna w rozwoju liczby. Reprezentacja numeryczna, ujęcie McCloskeya i Macaruso i ujęcie Campbella i Clarka. 3. Kompetencje logiczno-matematyczne w strukturze kompetencji społecznych. Przykłady z Inwentarzy Gunzburga PAC-1 i PAC-2 oraz innych skal diagnozy poziomu społecznego funkcjonowania. 4. Numicon i SAB – wprowadzenie. Prezentacja materiałów. Założenia teoretyczne systemu. Obszary zastosowań. • Reprezentacja liczby w Numicon i SAB. • Wielozmysłowe ujęcie liczby i operacji na liczbach. • Porównywanie wielkości. • Algorytmy sensoryczne czterech podstawowych działań: dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia. • Zalety i ograniczenia systemów. 5. Numicon i SAB w rehabilitacji osób z zespołem Downa. Szczególny obszar rehabilitacji. 6. Rehabilitacja społeczna a systemy multisensoryczne wspomagające liczenie. • Monety i banknoty: rozpoznawanie i rozmienianie, dodawanie nominałów. • Odkrywanie czasu: Zegar Charlotte. • Mierzenie wielkości ciągłych. • Pamięć sekwencji cyfr: numer telefonu, kody. • Zakupy: wymiana z/bez reszty. 7. Prezentacja użytkowników wybranych metod multisensorycznych: Numicon i SAB. Wykaz literatury A. 1. 2. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć Bird, G. (2001) Number skills development for infants with Down Syndrome (0-5 years). Portsmounth. UK. The Down Syndrome Educational Trust. Bruner, J. (1978) Poza dostarczone informacje – studia z psychologii poznawania. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa. Buckley, S.J., Horner, V., Wing, T. (2001) The Numicon Approach. Down Syndrome Association Journal, 98, 18-22. Campbell, J.I.D., Clark, J.M. (1988) An encoding-complex view of cognitive number processing. Journal of Experimental Psychology, 117, 204-214 5. Clark, J.M., Campbell, J.I.D. (1991) Integrated versus modular theories of number skills and acalculia. Brain and Cognition, 17, 204-239 6. Coleman, K. (2003) Using numicon-a report from a special school. Down Syndrome News and Update 3(3), 83-95. 7. McCloskey, M., Macaruso, P. (1995) Representing and Using Numerical Information. American Psychologist, 50, 351-363 8. Nye, J., Buckley, S., Bird, G. (2005) Evaluating the Numicon system as a tool for teaching number skills to children with Down syndrome. Down Syndrome News and Update 5(1), 2-13. 9. Tacon, R. , Atkinson, R. , Wing, T. (2004) Learning about numbers with patterns: using structured visual imagery (Numicon) to teach arithmetic. BEAM Education. London 10. Uttley, W. (2003) Introducing numbers and Numicon to young children who find it difficult to sit and concentrate. Down Syndrome News and Update, 3(1), 18-19. A.2. studiowana samodzielnie przez studenta 1. Atkinson, R., Tacon, R., Wing, T. (1999) Numicon: Fundation Book. Brighton. UK. 2. Atkinson, R., Tacon, R., Wing, T. (2000) Numicon: Year 1 Teachers Book. Brighton. UK. 3. Atkinson, R., Tacon, R., Wing, T. (2003) Numicon: Year 2 Teachers Book. Brighton. UK. 4. Okoń, W. (1999) Dziesięć szkół alternatywnych. WSiP. Warszawa 5. Paivio, A. (1986) Mental representations. A dual coding approach. Oxford University Press. New York 6. Piaget, J., Inhelder, B. (1993) Psychologia dziecka. Wydawnictwo Siedmiogród 7. Semadeni, Z. (1973) Matematyka współczesna w nauczaniu dzieci. PWN. Warszawa 8. Stern, C. (1949) Children discover arithmetic. New York: Harper and Row 3. 4. B. 1. 2. 3. Literatura uzupełniająca Vasta, R., Haith, M., Miller, S. (1995) Psychologia dziecka. WSiP. Warszawa Wittgenstein, L. (2000) Dociekania filozoficzne. Wydawnictwo naukowe PWN. Warszawa Wood, D. (2006) Jak dzieci uczą się i myślą. Społeczne konteksty rozwoju poznawczego. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego. Kraków 4. Wygotski, L.S. (2006) Narzędzie i znak w rozwoju dziecka. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa Efekty uczenia się A. Wiedza K_W06; K_W10 Student: posiada wiedzę o istnieniu metod multisensorycznych w edukacji i rehabilitacji osób z różnymi trudnościami i niepełnosprawnościami, zna teoretyczne podstawy uczenia i nauczania multisensorycznego, potrafi na wybranym etapie edukacji lub rehabilitacji ucznia/pacjenta wskazać teoretyczne uzasadnienia zastosowanych rozwiązań zaradczych prowadzących do pozytywnych wyników edukacji lub rehabilitacji, wie jak integrować daną metodę multisensoryczną z określonym profilem trudności ucznia/pacjenta, tak aby uzyskiwać optymalne efekty rehabilitacyjne i edukacyjne, B. Umiejętności K_U06; K_U08 Student: potrafi zastosować w praktyce elementy Numicon i SAB w procesie diagnozy stanu funkcji arytmetycznych, wykona diagnozę stanu umiejętności społecznych, w których reprezentacja numeryczna ma kluczowe znaczenie i w oparciu o taką diagnozę sporządzi zalecenia, w których wskaże jakie obszary funkcjonowania i w jakim zakresie wymagają oddziaływań. będzie u współpracował z nauczycielami i rehabilitantami w procesie wyjaśniania istoty trudności psychologicznych uczniów/pacjentów oraz będzie wskazywał (sugerował) najbardziej optymalną z punktu widzenia ucznia/pacjenta metodę oddziaływań w procesie edukacji i rehabilitacji. C . Kompetencje społeczne (postawy) K_K01; K_K03 Student: rozumie znaczenie ważności komunikacji psychologa z innymi specjalistami w procesie edukacji i rehabilitacji. Uwzględnianie opinii innych specjalistów i samych osób rehabilitowanych pozwala na szersze tzn. horyzontalne spojrzenie szczególnie w sytuacjach, gdzie rehabilitacja wymaga integrowania wiedzy psychologicznej i innych dziedzin nauki. wykaże się wytrwałością mając świadomość, że edukacja i rehabilitacja to dziedziny efektów odległych przy ciągłej i mrówczej pracy „tu i teraz” odkryje w sobie nie tylko dobrego i przenikliwego diagnostę lecz także wytrwałego i pracowitego terapeutę. W tym symbolicznym powiązaniu „oka i ręki” leży potężne źródło dla rozwoju osobistego. Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Rodzina z osobą chorą u kresu życia Kod ECTS Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) mgr Agnieszka Paczkowska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć ćwiczenia warsztatowe B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C . Liczba godzin 30 Cykl dydaktyczny semestr letni Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne • praca w grupach A. Sposób zaliczenia • dyskusja zaliczenie z oceną • analiza przypadków B. Formy zaliczenia aktywny udział w zajęciach C . Podstawowe kryteria przedstawienie wyników pracy praktycznej w grupach z zastosowaniem wiedzy i umiejętności nabytych podczas zajęć Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania wstępne: • potrafi scharakteryzować proces komunikacji interpersonalnej, potrafi wyciągać wnioski z prezentowanych sytuacji problemowych, • pracuje w zespole, dyskutuje, angażuje się w zdobywanie nowych umiejętności. Cele przedmiotu Celem zajęć jest: • przybliżenie specyfiki problemów psychologicznych występujących u pacjenta w terminalnym etapie choroby: choroba nowotworowa, AIDS, stwardnienie zanikowe boczne, choroba Alzheimera, demencja, niewydolność serca, niewydolność nerek, POCHP, udar mózgu, śpiączka, stan wegetatywny; • rozwijanie praktycznych umiejętności pomocy psychologicznej osobie w terminalnej fazie choroby oraz jej bliskim. Treści programowe 1. Podstawowe zagadnienia dotyczące opieki u kresu życia (end-of-life care) sprawowanej w domu chorego, na oddziale 2. szpitalnym, oddziale hospicyjnym, w placówkach opieki długoterminowej i domach pomocy społecznej; 3. Reakcje emocjonalne i potrzeby psychiczne chorego spowodowane terminalnym etapem choroby i zbliżającą się śmiercią; 4. Sytuacja rodziny osoby u kresu życia; 5. Adaptacja do choroby i zaburzenia adaptacji; 6. Rola psychologa w opiece u kresu życia; 7. Udzielanie pomocy psychologicznej choremu przeżywającemu lęk, smutek, złość; 8. Wspieranie chorego i rodziny w przeżywaniu nadziei; 9. Przekazywanie trudnych informacji choremu i jego bliskim; 10. Proces żalu po stracie, żałoba. Pomoc psychologiczna osieroconym; 11. Własne pokonania na temat życia, umierania i śmierci. Mechanizmy obronne psychologa. Wykaz literatury A. 1. 2. 3. 1. 2. 3. B. 1. 2. 3. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu) A.1. wykorzystywana podczas zajęć Dunn N., Opowieści o raku. Sztuka komunikacji w opiece onkologicznej. ViaMedica, Gdańsk 2009 De Walden-Gałuszko K., Problemy psychiczne, duchowe i etyczne. W: De Walden – Gałuszko K. (red.), Pielęgniarstwo w opiece paliatywnej i hospicyjnej, Warszawa 2005 Rogiewicz M., Paczkowska A., Trudne sytuacje psychologiczne. W: Przewlekle chory w domu, Krakowiak P., Krzyżanowski D., Modlińska A., ViaMedica, Gdańsk 2011 A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Rogiewicz M., Problemy psychologiczne w opiece paliatywnej dorosłych. W: Rogiewicz M., Krajnik M. (red.), Opieka paliatywna, Bydgoszcz 1998 Moorey S., Greer S., Terapia poznawczo – behawioralna osób z chorobą nowotworową. Aliance Press, Gdynia 2007 Grzesiuk L. Psychoterapia, Warszawa 1994 Literatura uzupełniająca Krakowiak P., Strata, osierocenie i żałoba. Poradnik dla pomagających i osób w żałobie, Via Medica, Gdańsk, 2007 Pietrzyk A. Ta choroba w rodzinie. Impuls, Kraków 2006 Antoszewska B. (red.), Dziecko przewlekle chore – problemy medyczne, psychologiczne i pedagogiczne, Akapit, Toruń 2011 Efekty uczenia się A. Wiedza Student posiada wiedzę dotyczącej specyficznych problemów emocjonalno – poznawczych osób u kresu życia i ich rodzin wynikających terminalnego etapu choroby; posiada wiedzę dotyczącą procesu żałoby. B. Umiejętności potrafi udzielić podstawowej pomocy psychologicznej osobom w terminalnym etapie choroby i ich rodzinom; potrafi nawiązać współpracę z zespołem medycznym; potrafi odróżnić prawidłowy procesu żałoby od patologicznego i podjąć adekwatną formę pomocy osobom osieroconym. C . Kompetencje społeczne (postawy) rozpoznaje możliwości emocjonalno-poznawcze pacjenta i jego bliskich oraz dostosowuje się do nich w procesie komunikacji; udzielając pomocy psychologicznej „podąża” za pacjentem, uwzględniając także jego niestabilną, zmieniającą się kondycję fizyczną; wykazuje szacunek dla mechanizmów radzenia sobie pacjenta (lub jego bliskich) z trudnymi sytuacjami; dąży do współdziałania z innymi członkami zespołu medycznego. Kontakt [email protected] Nazwa przedmiotu Kod ECTS Terapia małżeństw Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii Studia kierunek psychologia stopień jednolite mgr tryb stacjonarne/niestacjonarne specjalność specjalizacja PR Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) mgr Joanna Trzaska Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin Liczba punktów ECTS 4 A. Formy zajęć 2 pkt ECTS (50-60 godz) - zajęcia dydaktyczne z ćwiczenia warsztatowe udziałem prowadzącego; konsultacje z prowadzącym B. Sposób realizacji zajęcia; zajęcia w sali dydaktycznej 2 pkt ECTS (50-60 godz) – samodzielna praca studenta C . Liczba godzin – samodzielne studiowanie literatury i materiałów oraz 30 przygotowanie do poszczególnych zajęć Cykl dydaktyczny IV – V rok, semestr letni Status przedmiotu Język wykładowy fakultatywny polski Metody dydaktyczne Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach / lub wymagania egzaminacyjne analiza zdarzeń krytycznych (przypadków) / A. Sposób zaliczenia dyskusja / praca nad rozwojem własnym zaliczenie bez oceny studenta B. Formy zaliczenia aktywność w ramach ćwiczeń warsztatowych C . Podstawowe kryteria Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi brak Cele przedmiotu Zrozumienie przez studentów mechanizmu powstawania konfliktu w parze w oparciu o psychoanalityczną koncepcję koluzji. • czym kierują się ludzie w wyborze partnera, co ich do siebie przyciąga i jak to się dzieje, że para, która miała szczere intencje żeby się kochać i rozumieć zaczyna się konfliktować i to czasami bardzo burzliwie. • poznanie czterech podstawowych wzorców nieświadomej gry partnerów - wariantów rozgrywania konfliktu • nauczenie przeprowadzenia konsultacji pary mającej na celu diagnozę wzorca nieświadomej gry, która doprowadza do konfliktu • formułowanie celów terapeutycznych w oparciu o rozpoznanie wzorca konfliktu Treści programowe 1. Omówienie zjawiska koluzji w parze 2. Rodzaje koluzji w parach : koluzja narcystyczna, oralna, analno - sadystyczna oraz falliczno - edypalna 3. Etapy przeprowadzania konsultacji pary - zasady i wskazówki techniczne 4. Praktyczne wykorzystanie wiedzy w postaci ćwiczeń praktycznych w przeprowadzaniu konsultacji pary 5. Diagnoza rodzaju koluzji w oparciu o informacje z konsultacji 6. Formułowanie postulatów do terapii Wykaz literatury 1. Jurg Willi, „Związek dwojga” Wydawnictwo Jacek Santorski &CO Efekty uczenia się A. Wiedza K_W08 Student rozumie w jaki sposób ludzie dobierają się w pary - jak to się dzieje, że to co K_W01 przyciągnęło, stało się przekleństwem i przyczyną konfliktu K_U02 K_U05 K_K01 K_K03 K_K06 Kontakt [email protected] B. Umiejętności Student uzyskuje możliwość bardziej obiektywnego spojrzenia na konflikt w parze widząc w nim nieświadomy udział obojga partnerów, uzyskuje podstawowe umiejętności przeprowadzania konsultacji pary, która przychodzi po pomoc w sytuacji konfliktowej, uzyskuje umiejętność rozpoznawania wariantu rozgrywania konfliktu czyli rodzaju koluzji.. C . Kompetencje społeczne (postawy) Student w czasie zajęć jest konfrontowany z koniecznością kształcenia się po ukończeniu studiów, jeżeli chce pracować w zawodzie psychoterapeuty pracującego z parami ma możliwość poszerzenia swoich umiejętności warsztatowych poprzez ćwiczenie praktyczne konsultacji z parą doświadcza odpowiedzialności za swoje umiejętności zawodowe w zetknięciu z osobami szukającymi pomocy psychologicznej i terapeutycznej