MEN o prawie autorskim

http://wartowiedziec.org/index.php/edukacja/prawo-i-zarzadzanie/27760-men-o-prawie-autorskim
https://men.gov.pl/wp-content/uploads/2015/11/list_j.berdzik_16.11.15.pdf
MEN o prawie autorskim
Resort edukacji wyjaśnia kiedy nauczyciele i uczniowie mogą bezpłatnie
korzystać z chronionych utworów.
20 listopada wchodzi w życie nowelizacja prawa autorskiego. Mając świadomość,
że przepisy tej dziedziny prawa od zawsze wywoływały liczne wątpliwości wśród
nauczycieli,
Ministerstwo
Edukacji
postanowiło
przygotować
materiał
informacyjny na temat ważnych zagadnień prawa autorskiego. Pismo resortu
z 16 listopada br. adresowane jest do dyrektorów szkół. Można także zapoznać
się z nim tutaj.
Wynika z niego, że przepisy prawa autorskiego pozwalają nauczycielom
i uczniom na korzystanie z chronionych utworów bezpłatnie i bez konieczności
uzyskania jakichkolwiek dodatkowych zgód właścicieli praw autorskich (twórców,
wydawców) na kilka sposobów: tzw. dozwolony użytek edukacyjny, prawo cytatu
oraz w ramach imprez szkolnych.
Dozwolony użytek
Jeśli chodzi o dozwolony użytek edukacyjny, to szkołom i uczelniom (publicznym
i
prywatnym),
innym
instytucjom
oświatowym
i
jednostkom
naukowym
w szerszym niż dotychczas zakresie zezwala się na korzystanie z materiałów
chronionych prawem autorskim. Spełniony musi być jedynie warunek, aby celem
korzystania z nich było wyjaśnianie, pogłębianie czy ilustrowanie prezentowanych
treści w celu pełniejszego i łatwiejszego ich przekazania uczniom, studentom
i słuchaczom. W nowym stanie prawnym możliwe jest nie tylko kopiowanie
fragmentów większych utworów, ale również drobniejszych utworów w całości.
Nowe przepisy nie dadzą zatem uprawnień do tworzenia kopii czy skanów całych
książek lub podręczników, jednak wykładowca, czy nauczyciel będzie mógł np.
zwielokrotnić utwór plastyczny, czy fotograficzny na potrzeby zilustrowania treści
przekazywanych
w
celach
dydaktycznych.
Możliwość
powielenia
drobnych
utworów w całości i fragmentów większych dzieł dotyczyć będzie nie tylko
egzemplarzy analogowych, ale także ich kopii elektronicznych.
Nauczyciele i uczniowie mogą w ograniczonym zakresie udostępniać utwory
objęte ochroną prawa autorskiego. Jednakże jedynie w ramach ograniczonej
liczbowo grupie osób uczących się lub nauczających, które są zidentyfikowane
przez instytucję oświatową. Oznacza to, że nauczyciele mogą legalnie kopiować,
skanować, wysyłać e-mailem, czy nagrywać na pendrive’y materiały edukacyjne
(w tym utwory objęte ochroną prawa autorskiego) dla swoich uczniów. To samo
mogą robić uczniowie dla swoich rówieśników. Ale dzieląc się nimi w Internecie
muszą pamiętać, że ich rozpowszechnianie nie może wykroczyć poza grupę
zidentyfikowanych uczniów i nauczycieli. W pełni dopuszczalne jest wysyłanie
kopii utworów za pośrednictwem e-maili, zamkniętych grup dyskusyjnych,
zamkniętych forów tematycznych, z użyciem wirtualnych dysków czy z użyciem
innych narzędzi. Istotne przy tym jest, aby udostępniający materiały mógł
zidentyfikować grono osób korzystających z takich utworów.
Prawo cytatu
Jeśli chodzi o prawo cytatu, to cytowanie powinno być uzasadnione celami
cytatu, takimi jak wyjaśnianie, polemika, analiza krytyczna i naukowa, nauczanie
lub prawami gatunku twórczości (np. karykatura). Jednakże cytat nie może być
główną treścią w tworzonym przez nauczyciela czy ucznia materiale, a wyłącznie
dodatkowym elementem, bez którego część stworzona przez nauczyciela (ucznia)
może samodzielnie istnieć (nawet jako niepełna czy mniej atrakcyjna dla
odbiorcy). Niezbędne jest przy tym każdorazowe podawanie źródła, z którego
cytat pochodzi.
Imprezy szkolne
Na
imprezach
szkolnych
wolno
nieodpłatnie
wykonywać
i
odtwarzać
rozpowszechnione utwory. Zatem w ramach uroczystości szkolnej można bez
zysku recytować poezję, wystawiać sztukę teatralną, grać na żywo muzykę czy
śpiewać piosenki.
Ministerstwo
przestrzega
przed
nierozmyślnym
zakupem
licencji od
osób
uprawnionych. Za każdym razem przed podpisaniem i zapłatą takiej umowy
należy zbadać czy realizowane zadania nie podlegają pod dozwolony użytek.