24. Ściany. Ściana po bokach sceny. Drugi poziom kompozycji. 25

Transkrypt

ARTIS Konserwacja Zabytków
ul. Konopnickiej 9d Wrocław
24
tel. (071) 325 32 40
24.
Ściany. Ściana po bokach sceny. Drugi poziom kompozycji.
25.
Ściany. Ściana po bokach sceny. Dolna część pierwszego
poziomu nad wejściem bocznym.
26.
Ściany. Ściana po bokach sceny. Dekoracja nad drzwiami
27.
Ściana loży, widok na fragment centralnej kompozycji pod
lożą środkową.
28.
Balkon. Loża środkowa.
29.
Balkony. Detal balustrady loży.
30.
Balkon. Balkon loży bocznej.
31.
Ściana loży. Kolumny. Strefa kapiteli.
32.
Loża. Dekoracja w ościeżu, nad balkonami
33.
Loża. Dekoracja sufitu loży środkowej.
34.
Loża. Dekoracja sufitu loży bocznej. Rozeta.
35.
Loża środkowa. Ściana tylna wraz z dekoracją nad wejściem.
36.
Loża środkowa. Ściana boczna.
37.
Loża środkowa. Ściana boczna.
38.
Loża środkowa. Naroża sufitu i ściany loży środkowej.
39.
Loża środkowa. Dekoracja nad wejściem.
40.
Loża środkowa. Detal w części dolnej płyciny loży
41.
Loża boczna. Faseta loży bocznej.
42.
Loża środkowa. Część dolna ściany.
43.
Loża boczna. Ściana boczna.
44.
Loża boczna. Dekoracja nad wejściem.
45.
Loża boczna ściana wraz fasetą.
46.
Loża boczna. Detal ściany.
47.
Drzwi. Wyjście na kuluary. Listwa przymykowej.
48.
Drzwi. Wyjście na kuluary. Fragment płyciny.
TEATR ZDROJOWY IM. HENRYKA WIENIAWSKIEGO W SZCZAWNIE ZDRÓJ - WIDOWNIA
badania stratygraficzne; ramowy program prac konserwatorskich
24
23
tel. (071) 325 32 40
9 PIS RYSUNKÓW
Na rysunkach kolorem czerwonym oznaczono złocenia zgodnie z
badaniami i wystrojem oryginału.
1. Sufit wraz z fasetą. Naroże
2. Sufit. Kompozycja dekoracji na węższym boku sufitu oraz fragment
dekoracji nad sceną.
3. Scena. Detal naroża sufitu.
4. Sufit. Detal na środku krótszego boku.
5. Sufit. Kompozycja centralna; kratka regencyjna maskująca wyloty
nawiewowe
6. Sufit. Kompozycja centralna; kratka regencyjna maskująca wyloty
nawiewowe
7. . Sufit kompozycja centralna.
8. Sufit. Detal rozety.
9. Ściany. Fragment fasety górnej części oraz kompozycja nad
oknem drugiego poziomu.
10.
Ściany. Faseta. Detal, kartusz z kratką regencyjną.
11.
Ściany. Faseta. Detal. detal nad strefą pilastrów
12.
Ściany. Dekoracja ściany na drugim poziomie.
13.
Ściany. Dekoracja ściany na drugim poziomie
14.
Ściany. Strefa pilastrów na drugim poziomie. Kapitele i kratka
regencyjna.
15.
Ściany - pas rozdzielający poziom pierwszy i drugi, widoczna
strefa kapiteli na drugim poziomie.
16.
Ściany – pas rozdzielający poziom pierwszy i drugi,
zwieńczenie nad pilastrami pierwszego poziomu w formie kratki
regencyjnej.
17.
Ściany – pas rozdzielający poziom pierwszy i drugi, kartusz
pod oknem drugiego poziomu
18.
Ściany. Pierwszy poziom, strefa pilastrów, kapitel z głową
kobiecą.
19.
Ściany. Pierwszy poziom, strefa pilastrów dolna część
kompozycji.
20.
Ściany. Cześć górna wokół sceny. Widoczny pas fryzu nad
portalem scenicznym
21.
Ściany. Część górna wokół sceny. Widok na postać centralną
nad sceną.
22.
Ściany. Część górna nad sceną. Dekoracyjny fryz
ornamentowy.
23.
Ściany. Kompozycja flankująca, portal sceniczny.
23
22
tel. (071) 325 32 40
32. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Makrofotografia. Sufit. Fragment fasety .
Widoczne spękanie dekoracji
33. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Makrofotografia. Sufit. Widoczna
odsłonięta skorodowana śruba mocująca dekorację.
34. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Makrofotografia. Przykład spękań na
suficie.
35. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Makrofotografia. Sufit. Kompozycja
kwiatowa z różami. Odkrywka złoceń obecnych pod wtórną malaturą..
36. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Makrofotografia. Sufit. Kompozycja
kwiatowa z różami. Odkrywka złoceń obecnych pod wtórną malaturą.
37. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia.. Makrofotografia. Sufit. Kompozycja
girlandy z różami – liść.
38. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Makrofotografia. Widoczny otwór po
wypadniętej śrubie mocującej dekorację. Odkrywka oryginalnego koloru na suficie
– ciemnej zieleni butelkowej.
39. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Makrofotografia. Fragment portalu
scenicznego. Odkrywka tła w kolorze ciemnej zieleni butelkowej.
40. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Makrofotografia. Portal sceniczny.
Fragment draperii. Odkrywka złoceń obecnych pod wtórną malaturą.
41. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Makrofotografia. Kratka regencyjna,
odkrywka złoceń na kratce obecnych pod wtórna malaturą.
42. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Makrofotografia. Odkrywka oryginalnego
tła w kolorze szmaragdowej zieleni we wnętrzu kratki regencyjnej.
43. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Makrofotografia. Drzwi prowadzące na
kuluary. Odkrywka tła w kolorze ciemnej zieleni butelkowej.
44. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Makrofotografia. Drzwi prowadzące na
kuluary. Warstwy stratygraficzne na listwie przymykowej.
22
21
tel. (071) 325 32 40
8. SPIS FOTOGRAFII
1. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Sufit. Widok ogólny.
2. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Ściana boczna oraz fragment sufitu – widok
ogólny.
3. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Ściana boczna oraz fragment sufitu – widok
ogólny.
4. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Portal sceniczny i fragment sufitu. Widok
ogólny.
5. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Ściana loży. Widok ogólny.
6. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia.. Sufit – fragment kompozycji środkowej
ściany nad sceną.
7. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Sufit - fragment rozety. Kratka regencyjna
maskująca nawiew.
8. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Sufit. Ściana boczna.
9. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia.. Sufit. Kompozycja narożna.
10. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Ściana. Fragment fasety oraz fryzu nad sceną.
11. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Fasety z kartuszem.
12. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Fasety - woluty.
13. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Drzwi na kuluary.
14. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Ściana loży.
15. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Portal sceniczny. Fragment.
16. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Ściana boczna sceny - dekoracja nadproża
drzwi.
17. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Ściana loży. – balkon boczny.
18. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Ściana loży balkon środkowy. Lewa girlanda
wadliwie zrekonstruowana.
19. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Loża boczna. Ściana - część dolna.
20. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Loża boczna. Dekoracje nad wejściem.
21. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Loża boczna. Ściana z fragmentem fasety.
22. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Loża boczna. Ściana z fragmentami fasety.
23. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Loża boczna. Rozeta sufitowa.
24. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Fragment kompozycji na ścianie.
25. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Loża środkowa. Sufit.
26. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Loża środkowa. Widok ogólny na ściany i
fragment sufitu.
27. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Loża środkowa. Dekoracja portalu
wejściowego.
28. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia. Loża środkowa. Naroże. Dekoracja ścian i
fragment sufitu.
29. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia .Sufit. Makrofotografia.. Odkrywka
oryginalnego tła w kolorze ciemnej, butelkowej zieleni
30. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia .Sufit. Makrofotografia. Odkrywka
oryginalnego tła w kolorze ciemnej, butelkowej zieleni
31. Szczawno. Teatr Zdrojowy. Widownia . Makrofotografia. Sufit. Widoczna
odsłonięta, skorodowana śruba mocująca dekoracje.
21
20
tel. (071) 325 32 40
- 3.4. usunięcie zdegradowanych przez wodę elementów
3.5. uzupełnienie detalu sztukatorskiego
- Wykonanie odcisków (form) i modeli brakujących fragmentów
sztukaterii
- Wykonanie odlewów brakujących fragmentów sztukaterii
- Montaż; opracowanie uzupełnień (wyrównanie, wyszlifowanie)
3.6. Wykonanie rekonstrukcji złoceń w oparciu o badania
stratygraficzne. Złocenia wykonać płatkami złota metodą na mikstion
(mordant olejny). Zastosowanie złota szlachetnego (w odróżnieniu od
zastosowanego pierwotnie – łatwo korodującego szlagmetalu)
gwarantuje wieloletnią trwałość pozłoty
4 Konserwacja elementów rzeźbiarskich
4.1.Wykonać ponownie rekonstrukcję elementów rzeźbiarskich
obecnie brakujących lub niewłaściwie uzupełnionych zgodnie anatomią
oryginałów.
4.2.Skorygować układ kompozycji girlandy pod balonem loży
głównej.
DRZWI i ELEMENTY DREWNIANE
1.
Oględziny wykazały, że powierzchnia pokryta jest jedynie cienką
warstwa farby olejnej – w tym przypadku proponuje się nie usuwanie
tej malatury i potraktowanie jej jako warstwy gruntującej. W przypadku
stwierdzenia łuszczenia się malatur obecnych na drewnie – należy
usunąć je stosując środki do spulchniania powłok olejnych przy
równoczesnym dążeniu do jak najmniejszego zniszczenia drewna
podczas usuwania farby.
2.
Wykonanie szpachlowania wgłębień, szczelin przy pomocy kitu
trocinowego
3.
Wyrównanie zarysowań i nierówności powierzchni przy pomocy
szpachli drobnoziarnistej
4.
z osłon kaloryferów usunąć masywne ozdobniki w narożach
5.
Wykonanie prac w obrębie okuć drzwi
.naprawa zamków lub wstawienie nowych w miejsce oryginalnych
zamków
a. Wymienić i dopasować formę klamek do wystroju sali
b. oczyszczenie okuć
5 wykonać malowanie zgodnie z badaniami konserwatorskimi przy
użyciu farby półmatowej do drewna
6 wykonać rekonstrukcję złoceń w oparciu o badania stratygraficzne
Złocenia wykonać płatkami złota metodą na mikstion (mordant olejny
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Niniejsze opracowanie podlega ochronie praw autorskich. Kopiowanie, powielanie lub publikowanie w części lub w całości bez
zgody autora jest zabronione (Dz.U. Nr24,poz83,art1pkt2 z dnia 23.02.1994)
20
19
tel. (071) 325 32 40
Do postaci aniołków i twarz kobiecych zastosować satynową, półmatowa
farbę do drewna, która pozwoli na uzyskanie alabastrowego efektu na
tych rzeźbach.
Rodzaj i kolor farby musi być zatwierdzony przez inspektora
nadzoru po wykonaniu prób na obiekcie.
4.- Wykonanie prac konserwatorskich w obrębie w obrębie partii
złoconych
4.1. usunięcie nawarstwień brudu ściśle przylegających do
powierzchni malarskiej przy pomocy odpowiednio dobranych środków
chemicznych i powierzchniowo-czynnych (uwzględniając wyniki prób
in situ)
4.2. Dokładna analiza stanu zachowania i rodzaju warstw
malarskich i obecnie eksponowanych złoceń wyklucza możliwość
usunięcia obecnych malatur i złoceń w miejscach projektowanych
złoceń bez zniszczenia modelunku i powierzchni sztukaterii. Duża
wytrzymałość fizykomechaniczna malatury wyklucza mechaniczne jej
usuwanie gdyż jest ona znacznie bardziej wytrzymała od gipsowego
podłoża. Gips został przesycony spoiwem pochodzącym z warstwy
malarskiej, chemiczne preparaty spulchniające warstwę malarską i
mikstion obecnie eksponowanych złoceń naruszą spoiwo obecne w
podłożu gipsowym i spowodują jego dezintegrację. Ponieważ ilość
warstw malarskich jest nieduża i nie spowodowała zatarcia
modelunku formy proponuje się usunięcie nawarstwień farby i złoceń
jedynie w miejscach ich łuszczenia się, natomiast na większości
elementów wystroju należy pozostawić je na obiekcie.
Pozostawione, obecnie eksponowane malatury i złocenia należy
przetrzeć materiałem ściernym o odpowiednio dobranej granulacji w
celu korekty i wyrównania powierzchni. Stosować wełny metalowe,
kamienie ścierne na giętych rękawach o regulowanych obrotach oraz
papier ścierny. Zabieg ten spowoduje zarazem korzystne zwiększenie
przyczepności warstw złoconych rekonstruowanych.
Szczególną dbałość o powierzchnię należy zwrócić na elementach
gładkich – listwach, szatach, skrzydłach aniołków, maskach,
promieniach nad sceną, kratce regencyjnej. Detale te należy
dokładnie opracować na powierzchni usuwając wszelkie nierówności,
zgrubienia, zalania farbą i wgłębienia. Po oszlifowaniu i opracowaniu
powierzchni należy wyrównać ją poprzez wyszpachlowanie
drobnoziarnistą masą wyrównującą i doprowadzenie do maksymalnej
gładzi poprzez nałożenie warstwy pokładowej pod złocenia metodą
natrysku.
- 3.3. wykonanie dezynfekcji w miejscach penetracji wody
19
18
tel. (071) 325 32 40
3.1. usunięcie nawarstwień brudu ściśle przylegających do warstwy
malarskiej przy pomocy odpowiednio dobranych środków
chemicznych i powierzchniowo-czynnych (uwzględniając wyniki prób
in situ)
3.2. Dokładna analiza stanu zachowania i rodzaju warstw
malarskich wyklucza możliwość usunięcia obecnych malatur bez
zniszczenia sztukaterii. Duża wytrzymałość fizykomechaniczna
malatury wyklucza mechaniczne jej usuwanie gdyż jest ona znacznie
bardziej wytrzymała od gipsowego podłoża. Gips został przesycony
spoiwem pochodzącym z warstwy malarskiej, chemiczne preparaty
spulchniające warstwę malarską naruszą spoiwo obecne w podłożu
gipsowym i spowodują jego dezintegrację. Ponieważ ilość warstw
malarskich jest nieduża i nie spowodowała zatarcia modelunku formy
proponuje się usunięcie nawarstwień farby jedynie w miejscach jej
łuszczenia się, natomiast na większości elementów wystroju należy
pozostawić ją na obiekcie.
Pozostawione malatury należy przetrzeć materiałem ściernym o
odpowiednio dobranej granulacji w celu korekty i wyrównania
powierzchni. Stosować wełny metalowe, kamienie ścierne na giętych
rękawach o regulowanych obrotach oraz papier ścierny. Zabieg ten
spowoduje zarazem korzystne zwiększenie przyczepności warstw
malarskich projektowanych
Szczególną dbałość o powierzchnię należy zwrócić przy postaciach
amorków oraz kobiecych twarzach. Rzeźby te należy dokładnie
opracować na powierzchni usuwając wszelkie nierówności,
zgrubienie, zalania farbą i wgłębienia. Po oszlifowaniu i opracowaniu
powierzchni należy wyrównać ją poprzez wyszpachlowanie
drobnoziarnistą masą wyrównującą wszelkie nierówności i
doprowadzić do maksymalnej gładzi przez dodatkowe nałożenie
warstwy podkładowej, którą również należy przeszlifować bardzo
drobnoziarnistą frakcją materiału ściernego
- 3.3. wykonanie dezynfekcji w miejscach penetracji wody
- 3.4. usunięcie zdegradowanych przez wodę elementów
3.5. uzupełnienie detalu sztukatorskiego
- Wykonanie odcisków (form) i modeli brakujących fragmentów
sztukaterii
- Wykonanie odlewów brakujących fragmentów sztukaterii
- Montaż
- opracowanie uzupełnień (wyrównanie, wyszlifowanie)
3.6. Wykonanie rekonstrukcji polichromii w oparciu o badania
stratygraficzne
Nałożenie warstwy malarskiej na elementy wystroju. Farba musi być
wysokogatunkowa, tworząca cienkie powłoki i dużej sile krycia.
18
17
tel. (071) 325 32 40
7. WYTYCZNE KONSERWATORKIE I RAMOWY PROGRAM PRAC
UWAGA: prace renowacyjne w sali muszą być prowadzone pod
kierunkiem dyplomowanego konserwatora malarstwa i rzeźby
polichromowanej, który będzie odpowiadał za technologię
konserwacji oraz technikę wykonania.
Całość prac winna być prowadzona przy udziale nadzoru
konserwatorskiego
Stan zachowania obiektu wymaga interwencji konserwatorskiej. Celem
przystąpienia do prac remontowo - konserwatorskich jest oddanie pełnych
walorów
estetycznych
sali
i
wyeksponowanie
jej
pierwotnego
reprezentacyjnego przeznaczenia. Łączy się to z koniecznością wykonania
zabiegów, które przywrócą oryginalny wygląd eksponowanych elementów
wystroju, przy równoczesnej dbałości o trwałość efektu konserwacji.
Widownia jest wnętrzem użytkowym, co łączy się z intensywnym
wpływem czynników zewnętrznych – wilgoci, zmianami temperatury oraz
zapyleniem. Ponadto trzeba mieć na uwadze obecnie znacznie podwyższone
zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego. Dlatego też trzeba szczególnych
wymagań wobec materiałów wykończeniowych pod względem ich trwałości,
odporności na zmienne czynniki chemiczne i fizyczne. Ze względu na rodzaj
zniszczeń i obecnych na dekoracji warstw nie jest możliwe wielokrotne
powtarzanie zabiegu „odświeżania” wnętrza – malatur i złoceń, gdyż
konsekwencją będzie utrata plastyczności modelunku. Zastosowane materiały
wykończeniowe – farby i pozłota muszą być więc trwałe i umożliwiać po latach
ewentualne oczyszczenie wnętrza
WYSTRÓJ ŚCIAN I SUFITU
1. Wstępne oczyszczenie całości
2. Wykonanie prac konserwatorskich w obrębie podłoża
2.1. usunięcie spęcherzonych fragmentów tynków
2.2. dezynfekcja, odgrzybienie ścian i sufitu w miejscach penetracji
wody
2.3. Wykonanie napraw w obrębie głębokich rys - nałożenie włókniny
w miejscach rys na ścianach i suficie
2.4. wykonanie lokalnych uzupełnień i naprawy przy zastosowaniu
wysokogatunkowych mas tynkarskich konfekcjonowanych
2.5. odtworzenie gładzi na fragmentach uzupełnianych przy pomocy
gipsu o przedłużonym wiązaniu
3. Wykonanie prac konserwatorskich w obrębie w obrębie polichromii
17
16
tel. (071) 325 32 40
Dekoracje na suficie była mocowana przy pomocy stalowych wkrętów,
które skorodowały z powodu zwiększonej wilgotności gipsu - w
miejscach występowania skorodowanych elementów metalowych
obserwuje się odspojenia gipsu, wiele z mocowań wysunęła się z
podłoża i wypadła, w wielu miejscach obserwuje się puste otwory po
mocowaniach, w wielu natomiast wkręty nadal są obecne, jednakże
maskująca je warstewka gipsu odpadła odsłaniając skorodowany metal.
Oględziny wykazały także, iż część elementów rzeźbiarskich była
wtórnie rekonstruowana podczas kolejnych remontów np. noga postaci
nad sceną nie jest anatomicznie zgodna z oryginałem i drastycznie
odbiega formą i proporcjami od eksponowanej postaci. Niektóre
elementy rzeźbiarskie są mechanicznie naruszone i wykazują tendencje
do odspojenia – dotyczy to min. aniołka przy drzwiach prawych z boku
sceny. W kompozycji rzeźbiarskiej balkonu loży głównej została
zrekonstruowana girlanda nie zgodnie z pierwotnym układem
kompozycyjnym. W dolnych partiach sali nastąpiły zniszczenia
wynikające z eksploatacji obiektu – drobne ubytki, wyłuszczenia i
przetarcia farby , uszkodzenia krawędzi.
Drzwi są w dobrym stanie zachowania, jednakże przykryta została
oryginalna ich kolorystyka i złocenia
16
15
tel. (071) 325 32 40
Dodatkowe zniszczenia zostały spowodowane na skutek działania
wody - zacieki wody na skutek awarii dachu spowodowały degradację
warstw zaprawy i pozostałych warstw technologicznych –gipsu oraz
farby i złoceń. Stwierdzono występowanie płaszczyzn odspajających się
tynków od podłoża, którym towarzyszą spękania, a nawet wybrzuszenia
powierzchni, całkowitą degradację gipsowego podłoża. W miejscach
działania wilgoci obserwuje się również łuszczenie farby
Wilgoć penetrująca strukturę dekoracji migrowała ku powierzchni
wraz z rozpuszczonym, częściowo uwodnionym gipsem. Cząsteczki
gipsu posiadają zdolność przyłączania dużej ilości cząsteczek wody (do
10 na jedną cząsteczkę gipsu). Ta właśnie właściwość powoduje tak
znaczny spadek wytrzymałości mechanicznej wilgotnego gipsu Gips
uwodniony i rozpuszczony w wodzie migrował do powierzchni, gdzie
ulegał krystalizacji. Obserwuje się puszysty nalot kryształów soli
osadzających się na powierzchni i w porach przypowierzchniowych.
Krystalizująca sól przyczyniła się do dezintegracji podłoża oraz
odwarstwienia i pudrowania warstwy malarskiej. Spoiwo zatraciło w wielu
miejscach swe własności spajające, co doprowadziło do niszczenia
dekoracji. Zwarta, uszczelniająca powierzchnię malatura, a także
złocenia na mikstion łuszczą się, pudrują i osypują.
Mur w miejscu awarii dachu został przesycony wodą, jego
wysychanie było znacznie utrudnione, ponieważ gipsowe wykończenie
ścian bardzo spowalniało, proces osuszania. Gips jest materiałem
drobnoporowatym. Charakteryzuje się wielką łatwością nasiąkania wodą
z powodu swojej budowy krystalograficznej oraz skłonności do
przyłączania cząsteczek wody do swoich kryształów. Te właściwości
gipsu powodują, że bardzo trudno oddaje wodę, gdyż jest ona włączana
bezpośrednio do struktury molekularnej. Gipsowa okładzina była na tyle
skuteczną barierą w procesie wysychania, że wilgoć nadal miesiącami
zalegała głębsze partie muru i przemieszczała się drogą kapilarną w
dalsze miejsca sali. W wyniku przepływu mikroprądów elektrycznych
zachodziły w murze nieprzerwane procesy elektrolizy cieczy (będącej w
kapilarach) i rozpuszczonych w nich solach nieorganicznych. Produkty
elektrolizy w postaci gazów, jako lżejsze, dyfundowały w sąsiednie partie
muru i na skutek wytwarzanego podciśnienia podciągały za sobą wodę w
kapilarach nawet na odległość do sześciu metrów.
Miejsca zawilgocone infekowane były mikrobiologicznie, co
przyspieszało procesy dezintegracji złoceń i warstw malarskich.
Obserwuje się zaplamienia pochodzące z rozpuszczonego spoiwa oraz
wzrostu mikroflory
15
14
tel. (071) 325 32 40
Zieleń ciemna, butelkowa w odcieniu szarości – obecna w tłach –
fasety, wydzielone pola na suficie, wydzielone pola na ścianach, drzwi
Zieleń szmaragdowa – obecna w tłach kratek regencyjnych, kapiteli, na
pasie ornamentowym nad sceną, w tle złoconego ornamentu nad lożami,
w tle pola wokół okien
Biel alabastrowa – postacie aniołków, twarze kobiece na pilastrach
Ciepła szarość beżowa – główne tło na suficie, wnętrza kartuszy,
fragmenty ścian
5. BUDOWA TECHNICZNA
Sufit –płaski; drewniana konstrukcja tynkowana tynkiem wapiennym na
podbitce z trzciny, pokryta gładzią gipsową, na niej aplikowane dekoracje
gipsowe sztukatorskie, mocowane do podłoża przy pomocy żelaznych
wkrętów
Całość ścian pokryte tynkiem wapiennym, pokrytym gładzią gipsową.
Dekoracja sztukatorska architektoniczna profile, gzymsy oraz dekoracja
ornamentowa i rzeźbiarska wykonana z zaprawy gipsowej. Powierzchnie
płaskie i sztukaterie pokryte farbą oraz złoceniami wykonanymi na
mikstion.
6. STAN ZACHOWANIA
Dekoracja widowni w latach 80 poddana była kompleksowemu
remontowi, w czasie, którego uzupełniono brakujący detal oraz
zmieniono drastycznie oryginalny wygląd sali. Stan techniczny
większości tynków jest dobry. Nałożono jednak wówczas farbę o bardzo
wysokich parametrach wytrzymałości fizykomechanicznej. Farba ta
tworzy zwartą twardą jednolitą powłokę w zasadzie nieodwracalną.
Podczas remontu nie przykładano wagi do starannego wykończenia
powierzchni, która jest nierówna, często kontur jest zatarty, malatura
nałożona niestarannie. Rodzaj farby spowodował przesycenie struktury
gipsu spoiwem. Oryginalny wystrój, tym sposobem w trakcie remontu
uległ znacznemu zniszczeniu. Większość ubytków została uzupełniona
bardzo niestarannie, bez dbałości o oryginał. Forma uzupełnień jest
uproszona brakuje czasem głębi modelunku i cyzelowania szczegółów.
Szczególnie jest to rażące przy uzupełnieniach listew i profili, gdzie mają
one nierówną szorstką powierzchnię, kontur nie trzyma formy, jest
płynny, krzywy
14
13
tel. (071) 325 32 40
Tab. 36. Ściana loży; powierzchnia gładka w polu kompozycji z aniołkami pod
balkonem loży środkowej oraz kompozycji z maskami teatralnymi pod
balkonami bocznymi
Uwagi
Lp Warstwa Określenie warstwy
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
Ciemna zieleń butelkowa w
S 4010-G30 Y
odcieniu szarości
3
I
gładź gipsowa sztablaturowa
4
I
Tynk wapienno-piaskowy
Wnioski:
Pomieszczenie było poddawane gruntownemu remontowi, co
spowodowało zniszczenie oryginalnej kolorystyki i wyglądu sali. Obecnie
eksponowany wystrój powiela tonację zieloną, w jakiej sala była
pierwotnie malowana, jednakże jest to dość dowolna i swobodna
interpretacja oryginału – przede wszystkim oryginalnie – ściany były
ciemniejsze od ornamentów, a w chwili obecnej jest dokładnie odwrotnie.
Ciemne ściany miały pochłaniać światło i sprzyjać skupieniu uwagi na
scenie. Na ciemnym tle znacznie efektowniej odznaczały się złocenia
oraz alabastrowe w kolorycie postacie aniołków i twarze kobiece na
kapitelach pilastrów
Oryginalne kolory są wysmakowane, zgaszone czernią i kolorami
dopełniającymi, gama jest bogatsza niż obecnie eksponowana.
Pierwotne złocenia zostały przykryte malaturami, miejsca obecnych
złoceń w dużej mierze są przypadkowe i rozbijają kompozycję dekoracji.
Ilość warstw stratygraficznych nie jest duża, farba obecnie
eksponowana na powierzchni bardzo ściśle przylega do warstw
spodnich. Drzwi w sali nie posiadają warstw stratygraficznych oprócz
jednej warstwy pod obecnie eksponowaną
Złocenia obecne są na określonych elementach dekoracji – wypukłe
listwy wydzielające wybrane pola, listwy dzielące elementy istotne dla
kompozycji sali, kwiaty i bukiety róż, szatki aniołków i wszelkie materie,
na konchach muszli (z reguły na obrzeżach), woluty, kratki regencyjne,
kapitele i bazy pilastrów oraz kolumn, ornament w łukach nad lożami,
ornament w pasie nad sceną, przewiązki różane na ramach
Zieleń jasna – obecna jest na ornamentach w szczególności na wiciach,
liściach, a także na listwach gzymsowych
13
12
tel. (071) 325 32 40
Tab. 31. Ściana wokół sceny; powierzchnia gładka poza obramowaniami drzwi
na 1 poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
Ciepła szarość beżowa
S2005-Y
3
I
4
I
Tab. 32. Ściana wokół sceny; powierzchnia gładka poza obramowaniami drzwi
na 1 poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S2005-Y
3
I
4
I
Tab. 33. Ściana loży; powierzchnia gładka pomiędzy pilastrami na 1 i 2
poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S2005-Y
3
I
4
I
Tab. 34. Ściana loży; powierzchnia gładka balustrady balkonów
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
Ciemna zieleń butelkowa, w
S 4010-G30 Y
odcieniu szarości
3
I
Tab. 35. Ściana loży; powierzchnia gładka spodu balkonów
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
zieleń szmaragdowa
S 3030-G 20 Y
3
I
12
11
tel. (071) 325 32 40
Tab. 26. Ściana wokół sceny; gzyms po fryzem nad sceną;
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
Zieleń jasna
S 1010-G60 Y
3
I
Gipsowy element
Tab. 27. Ściana wokół sceny; powierzchnia gładka poza obramowaniami na 2
poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S2005-Y
3
I
4
I
Tab. 28. Ściana wokół sceny; powierzchnia gładka w polu obramowania na 2
poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
S 4010-G30 Y
2
I
odcieniu szarości
3
I
gładź
4
I
Tab. 29. Ściana wokół sceny; gzyms rozdzielający poziomy -1 i 2
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
Zieleń jasna
S 1010-G60 Y
3
I
gładź
4
I
Tab. 30. Ściana wokół sceny; powierzchnia gładka w poziomym pasie
rozdzielającym poziomy 1 i 2
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S 4010-G30 Y
odcieniu szarości
3
I
Gipsowy element
11
10
tel. (071) 325 32 40
Tab. 22. Ściany; strefa pilastrów; powierzchnia gładka na trzonie pilastra, na 1
poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S 4010-G30 Y
odcieniu szarości
3
I
Gipsowy element
Tab. 23. Ściany; strefa pilastrów; powierzchnia gładka pomiędzy pilastrami na 1
poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S2005-Y
3
I
4
I
Tab. 24. Postacie aniołków, twarze kobiet na pilastrach ścian
Uwagi
chronolo
giczna
1
IV
brud
2
II
Warstwy białej malatury wykonanej S 0502 Y
farbami emulsyjnymi
3
II
gładź
4
I
Tab. 25. Ściana wokół sceny; fryz nad sceną; powierzchnia gładka tła
ornamentu
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
zieleń szmaragdowa
S 3030-G 20 Y
3
I
Gipsowy element
10
9
tel. (071) 325 32 40
Tab. 17. Ściany; strefa pilastrów i kolumn; powierzchnia gładka - tło kratki znad
pilastra, na 2 poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
Zieleń szmaragdowa
S 3030-G 20 Y
3
I
Gipsowy element
Tab. 18. Ściany; strefa pilastrów i kolumn; powierzchnia gładka głowic
pilastrów, na 2 poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
Zieleń szmaragdowa
S 3030-G 20 Y
3
I
Gipsowy element
Tab. 19. Ściany; strefa pilastrów i kolumn; powierzchnia gładka na trzonie
pilastra i kolumny loży, na 2 poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S 4010-G30 Y
odcieniu szarości
3
I
Gipsowy element
Tab. 20. Ściany;strefa pilastrów; powierzchnia gładka pomiędzy pilastrami na 2
poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S2005-Y
3
I
4
I
Tab. 21. Ściany; strefa pilastrów; powierzchnia gładka - tło kratki znad pilastra,
na 1 poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
Zieleń szmaragdowa
S 3030-G 20 Y
3
I
Gipsowy element
9
8
tel. (071) 325 32 40
Tab. 13. Ściany powierzchnia gładka w poziomym pasie rozdzielającym
poziomy 1 i 2
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S 4010-G30 Y
odcieniu szarośći
3
I
Gipsowy element
Tab. 14. Ściany powierzchnia gładka poza obramowaniami na 1 poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S2005-Y
3
I
4
I
Tab. 15. Ściany powierzchnia gładka w polu obramowania na 1 poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S 4010-G30 Y
odcieniu szarości
3
I
gładź
4
I
Tab. 16. Ściany; powierzchnia gładka - blendy na 1 poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S 4010-G30 Y
odcieniu szarości
3
I
gładź
4
I
8
7
tel. (071) 325 32 40
Tab. 8. Ściany gzyms pod faseta
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
Zieleń jasna
3
I
Gipsowy element
Uwagi
S 1010-G60 Y
Tab. 9. Ściany powierzchnia gładka poza obramowaniami na 2 poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S2005-Y
3
I
4
I
Tab. 10. Ściany powierzchnia gładka w polu obramowania na 2 poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
S 4010-G30 Y
2
I
odcieniu szarości
3
I
gładź
4
I
Tab. 11. Ściany; powierzchnia gładka w polu obramowania okiennego na 2
poziomie
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
Zieleń szmaragdowa
S 3030-G 20 Y
3
I
gładź
4
I
Tab. 12. Ściany; gzyms rozdzielający poziomy -1 i 2
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
Zieleń jasna
3
I
gładź
4
I
Uwagi
S 1010-G60 Y
7
6
tel. (071) 325 32 40
Tab. 3. Sufit powierzchnia gładka w obrębie pól kartuszowych
Lp Warstwa
Określenie warstwy
Uwagi
chronolo
giczna
1
2
3
4
III
I
I
I
Wtórna malatura
Ciemna zieleń w odcieniu szarości
gładź
Tab.4. Sufit detal dekoracyjny elementy złocone
Określenie warstwy
Lp Warstwa
chronolo
giczna
1
2
III
II
3
I
4
I
brud
Wtórna malatura lub wtórne
złocenie na mikstion
Złocenie metalem
Gipsowe elementy naklejane na
gładką powierzchnię, naciętą w
miejscu łączenia
Tab. 5. Ściany powierzchnia gładka w obrębie faset
Lp Warstwa
Określenie warstwy
chronolo
giczna
1
2
3
II
I
I
Wtórna malatura
Ciemna zieleń w odcieniu szarości
Gipsowy element
S 4010-G30 Y
Uwagi
warstwa leżąca
bezpośrednio na
gipsie
Elementy
mocowane przy
pomocy żelaznych
wkrętów
Uwagi
S 4010-G30 Y
Element mocowane
przy pomocy
żelaznych wkrętów
Tab. 6. Ściany;faseta; powierzchnia gładka w tle kratki
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
Zieleń intensywna szmaragdowa
S 3030-G 20 Y
3
I
Gipsowy element
Tab. 7. Ściany;faseta; powierzchnia gładka w kartuszu obramowanego kratką
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S2005-Y
3
I
Gipsowy element
6
5
tel. (071) 325 32 40
3. OPIS
W 1509 Szczawno nabył Conrad von Hochberg, którego potomkowie
dziedziczyli Szczawno do 1931.
Teatr Zdrojowy zbudowano w zastępstwie rozebranego pod koniec
XIX wieku teatru szczawieńskiego, usytuowanego na obrzeżach
uzdrowiska. W 1896 roku, w miejscu przylegającego do Kursalu bazaru
postawiono okazały budynek nowego teatru zdrojowego.
Za klasycystyczną elewacją kryje się bogato zdobione
noerokokowe wnętrze sali teatralnej. Salę te zaliczamy do
najpiękniejszych w Polsce, zdobi bogata dekoracja w stylu późnego
baroku, rokoka i regencji. Sala, posiadająca wymiary 19x13 metrów jest
wysoka na 10 metrów. Na piętrze mieszczą się wysunięte balkony 3 lóż.
Z sufitu zdobionego rozetą zwisa duży żyrandol. Otwory wentylacyjne
zakrywają kraty w stylu regencji.
4.
BADANIA STRATYGRAFICZNE
Kolorystyka podana w tabelach oparta jest o wzornik NCS – Indekex Beckers
Tab. 1. Sufit powierzchnia gładka; główne tło sufitu
Uwagi
chronolo
giczna
1
II
Wtórna malatura
2
I
S2005-Y
3
I
4
I
Tab. 2. Sufit detal dekoracyjny floralny
chronolo
giczna
1
III
brud
2
II
Wtórna malatura
3
I
Jasna zieleń -warstwa leżąca
bezpośrednio na gipsie
4
I
Gipsowe elementy naklejane na
gładką powierzchnię, naciętą w
miejscu łączenia
Uwagi
S 1010-G60 Y
Elementy
mocowane przy
pomocy żelaznych
wkrętów
5
4
tel. (071) 325 32 40
-22. WSTĘP
2.1.
Przedmiot opracowania
Przedmiotem niniejszego opracowania jest wystrój ornamentalno-architektoniczny
wnętrza widowni Teatru Zdrojowego w Szczawnie Zdrój
2.2.
Cel i zakres opracowania
Celem niniejszego opracowania jest wykonanie badań stratygraficznych,
ustalenie obecności pierwotnej kolorystyki, budowy technicznej i stanu
zachowania oryginalnego wystroju oraz opracowanie programu prac
konserwatorskich w oparciu o analizę stanu zachowania
2.3.
Podstawa opracowania
Podstawą niniejszego opracowania są oględziny i badania wykonane in situ
4
3
tel. (071) 325 32 40
1.KARTA TYTUŁOWA
A. DANE DOTYCZĄCE OBIEKTU:
WNĘTRZE
WIDOWNI
TEATRU
ARCHITEKTONICZNYM
Z
WYSTROJEM
ORNAMENTALNO-
Teatr Zdrojowy im. Henryka Wieniawskiego; Szczawno Zdrój
ul. gen.Tadeusza, Kościuszki 19a
Czas powstania:. 1896
B. DANE DOTYCZĄCE OPRACOWANIA
- Wykonawca opracowania: Artis Konserwacja Zabytków ul. Konopnickiej 9d
Wrocław
autor badań i opracowania: konserwator detalu architektonicznego
mgr Dorota Wandrychowska,
Wrocław, ul. M. Konopnickiej 9d tel. (071) 325 32 40
ilość stron – 24
ilość fotografii – 44
ilość rysunków – 48 szt
Niniejsze opracowanie podlega ochronie praw autorskich.
3
2
tel. (071) 325 32 40
SPIS TREŚCI
1. KARTA TYTUŁOWA
3
2. WSTĘP
4
3. OPIS
5
4. BADANIA STRATYGRAFICZNE
5
5. BUDOWA TECHNICZNA
14
6. STAN ZACHOWANIA
14
7.WYTYCZNE KONSERWATORSKIE I RAMOWY PROGRAM PRAC
17
8. SPIS FOTOGRAFII
21
9. SPIS RYSUNKÓW
23
2
*
TEATR ZDROJOWY IM. HENRYKA WIENIAWSKIEGO
WIDOWNIA
BADANIA STRATYGRAFICZNE
RAMOWY PROGRAM PRAC KONSERWATORSKICH
Opracowała: mgr Dorota Wandrychowska
Kwiecień 2009

24. Ściany. Ściana po bokach sceny. Drugi poziom kompozycji. 25

Transkrypt

Podobne dokumenty

Karta zgłoszenia dziecka na zajęcia artystyczne

Sztuka, która pomaga dzieciom... spis treści

Adam Domański - maestro.net.pl

Eldorado - Teatr Powszechny im. Jana Kochanowskiego w Radomiu

Teatr Bezdomny.pl

Kilkadziesiąt dzieci dwukrotnie oglądało występy teatru lalek na

kalendarz imprez 2014

Dom Zdrojowy Redivivus Dom Zdrojowy Redivivus