Kształcenie, nauka i przemysł – szanse i wyzwania

EDUKACJA
Kształcenie, nauka i pr zemysł
– szanse i wyzwania
KONRAD OLEJNIK
Nietrudno zauważyć, że w ciągu ostatnich lat zmiany zacho-
że w niedalekiej przyszłości właśnie takie czynniki, w połączeniu
dzące w naszym otoczeniu znacząco zwiększyły swą dynamikę.
z badaniami aplikacyjnymi, powinny być istotnymi wskaźnikami
Dotyczy to praktycznie wszystkich obszarów naszego życia, w tym
świadczącymi o wiarygodności, innowacyjności i pozycji danej
oczywiście gospodarki, nauki i szeroko rozumianego szkolnictwa.
uczelni na rynku. Z drugiej strony warto też zauważyć, że poprawa
W wyniku pojawiających się nowych technologii, zmieniających się
systemu kształcenia, a w konsekwencji zwiększenie potencjału
potrzeb konsumentów, uregulowań prawnych, rosnącej konkuren-
całej gospodarki, nie będzie efektywna bez informacji zwrotnej
cji i jeszcze wielu innych czynników, wszyscy musimy podejmować
i wsparcia ze strony przemysłu. Jest to trudne, ponieważ wymaga
wyzwania i dostosowywać się do nowych wymagań – zarówno
pewnej zmiany mentalności po obu stronach. Kadra akademicka
w sferze ekonomicznej, jak i technologicznej. Niedawny kryzys
musi zintensyfikować działania nad uzupełnieniem swojej wiedzy
gospodarczy, czy nawet aktualna sytuacja u naszych wschodnich
w zakresie praktyki przemysłowej oraz starać się zapewnić
sąsiadów jasno pokazują, że obecny świat stanowi system naczyń
właściwe zaplecze laboratoryjne. Z kolei przedstawiciele przemysłu
połączonych. Utrzymanie konkurencyjnej pozycji w takich realiach
powinni mieć świadomość, że nowoczesna dydaktyka jest stosun-
jest uwarunkowane nie tylko właściwym zarządzaniem w zakresie
kowo kosztowna (szczególnie w przypadku studiów technicznych),
bieżącej działalności oraz elastycznym dostosowywaniem się
zatem efekt końcowy będzie w dużym stopniu uzależniony zarówno
do aktualnych trendów i standardów. Warunkiem koniecznym
od stawianych wymagań, jak i udzielonego wsparcia. Trzeba też
dalszego istnienia firmy jest także perspektywiczne planowanie
pamiętać, że są to działania długoterminowe, z których korzyści
w zakresie tzw. „inteligentnego i zrównoważonego rozwoju”. To
można oczekiwać w perspektywie co najmniej kilku lat. Wydaje się,
ostatnie sformułowanie jest obecnie często używane (a nawet
że jeżeli ktoś planuje swoją działalność w perspektywie co najmniej
nadużywane), ale oznacza po prostu funkcjonowanie w opar-
kilkunastu lat, to podjęcie takiego ryzyka będzie na dłuższą metę
ciu o rzetelną wiedzę, nowoczesne technologie i innowacyjne
opłacalne. Podobna sytuacja występuje w przypadku innowa-
rozwiązania. Istotnym ogniwem łączącym te czynniki jest także
cyjnych badań naukowych realizowanych na rzecz podmiotów
odpowiednio wykształcona i zmotywowana kadra. Oczywiście
gospodarczych. Obecna polityka państwa stwarza bardzo dobre
sytuacja ta dotyczy wszystkich bez wyjątku: zarówno podmiotów
warunki do takiej współpracy. W zakresie badań istnieją aktualnie
gospodarczych, jak i ośrodków naukowych czy uczelni, które
dwa główne źródła finansowania: budżetowe oraz pochodzące
również muszą dostosowywać się do zachodzących przemian i
z Unii Europejskiej. Są one ulokowane w różnych organizacjach
nowych wymagań rynkowych. W świetle tych przemian, a także
(np. NCBR), które starają się wspomagać rozwój konkurencyj-
zagrożeń, wydaje się, że właściwym rozwiązaniem jest zdecydo-
ności przedsiębiorstw poprzez intensyfikację ich współpracy
wane i jak najszybsze zacieśnienie współpracy między przemysłem
z jednostkami naukowymi. Oczekiwanym skutkiem tych działań
a ośrodkami naukowymi i akademickimi. Wiadomo, że przemysł
ze strony państwa jest również zwiększenie nakładów prywatnych
zawsze będzie potrzebował wykwalifikowanej kadry oraz nowych
na badania i rozwój (B+R). W 2013 r. całkowite nakłady na naukę
rozwiązań technicznych, ale, żeby uzyskać jego wsparcie, trzeba
w Polsce stanowiły tylko 0,98% PKB, podczas gdy średnia unijna
najpierw potwierdzić wiarygodność oferowanego systemu kształ-
to ok. 2,06%, przy czym w Niemczech, Szwecji czy Finlandii ten
cenia poprzez spełnienie oczekiwań tego przemysłu. Oznacza
wskaźnik przekracza 3%. Jednak w Unii Europejskiej od 1/2 do
to dostarczenie studentom takich kompetencji, które dokładnie
2/3 nakładów na działania B+R daje przemysł, co oznacza, że
odpowiadają potrzebom potencjalnych pracodawców. Wydaje się,
są to środki prywatne. Nasze krajowe założenia są takie, że do
Dr hab. inż. K. Olejnik, dyrektor Instytutu Papiernictwa i Poligrafii PŁ, ul. Wólczańska 223, 90-924 Łódź
668
PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 70 · LISTOPAD 2014
EDUKACJA
2020 r. nakłady na B+R w Polsce powinny osiągnąć ok. 1,7%
R E K R U T A C J A
PKB, przy udziale prywatnym ok. 0,8% PKB (obecnie ok. 0,25%
PKB). W gestii Ministerstwa Gospodarki są dwie osie priorytetowe Programu Inteligentny Rozwój: zwiększenie nakładów
polskich przedsiębiorstw na działalność innowacyjną, w ramach
którego wsparcie UE wynosi niemal 2 mld EUR i rozwój rynku
kapitału podwyższonego ryzyka ze wsparciem w wysokości
ok. 450 mln EUR oraz wzmocnienie współpracy między jednostkami naukowymi a przedsiębiorstwami i z sektorem publicznym,
na który przeznaczono 1,3 mld EUR ze środków unijnych. Na cały
Program przeznaczono 8,6 mld EUR. Niestety, dotychczas przemysł w Polsce nie był nastawiony na współpracę z nauką. Jest to
niewątpliwie związane z faktem, że innowacyjność w pierwszej
fazie, pomimo poniesionych nakładów, nie przynosi zysków,
a jest obarczona niewątpliwym ryzykiem. Statystycznie rzecz
ujmując, po prostu niektóre projekty się nie udadzą. Ujemną
stroną tej sytuacji jest również fakt, że wiele obiecujących po-
Instytut Papiernictwa i Poligrafii
Zaprasza na studia stacjonarne II stopnia
(magisterskie) o profilu praktycznym
Osoby posiadające :
ź
kwalifikację pierwszego stopnia lub
drugiego stopnia poświadczone dyplomem
licencjata, inżyniera, magistra, magistra
inżyniera lub równorzędnym,
ź
znajomość języka angielskiego na
poziomie minimum B2 Europejskiego
Systemu Opisu Kształcenia Językowego,
mysłów w polskich warunkach okazuje się nieopłacalne i kończy
w postaci publikacji, często potem wykorzystanej aplikacyjnie
przez ośrodki naukowe za granicą. Mimo wszystko następuje
jednak widoczna zmiana postrzegania badań i rozwoju, co
pozwala mieć nadzieję, że współpraca w tym zakresie będzie
niedługo o wiele lepsza.
Podsumowując ten temat z satysfakcją mogę stwierdzić, że
tak w zakresie nauki, jak i poprawy systemu kształcenia podejmowane są już konkretne działania. W Instytucie Papiernictwa
i Poligrafii Politechniki Łódzkiej uruchamiane są właśnie studia
II stopnia (magisterskie) o profilu praktycznym. Studia te mają
być odpowiedzią na potrzeby przemysłów: papierniczego,
ź wiedzę i umiejętności z zakresu nauk
ścisłych.
Rekrutacja rozpoczyna się od 26 stycznia
przetwórczego i poligraficznego. Charakteryzują się one m.in.
tym, że trwają jeden semestr dłużej. Ten dodatkowy semestr
jest przeznaczony w całości na odbycie praktyk przemysłowych.
Ponadto część wykładów będzie prowadzona przez praktyków
– przedstawicieli przemysłu. Pierwszy nabór odbędzie się już pod
koniec stycznia 2015 r. Oczywiście uruchomienie tego profilu
nie byłoby możliwe bez współpracy i wsparcia przedstawicieli
naszego przemysłu oraz Stowarzyszenia Papierników Polskich.
W ramach funkcjonującej w Instytucie Papiernictwa i Poligrafii Rady Przemysłowo-Naukowej oraz podczas konsultacji
z prezesami i dyrektorami największych firm papierniczych,
przetwórczych i poligraficznych wykonano analizę potrzeb
kształcenia i na tej podstawie zmodyfikowano program kształcenia. Oczywiście opracowany program studiów będzie dalej
udoskonalany w oparciu o doświadczenia lat wcześniejszych.
Planuje się również, że w przyszłości studia te będą prowadzone
w całości w języku angielskim. Wszyscy mamy nadzieję, że ten
nowy system kształcenia przyniesie zarówno Instytutowi, jak
i wszystkim zaangażowanym firmom nową wartość dodaną.
PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 70 · LISTOPAD 2014
Program studiów magisterskich na kierunku
„Papiernictwo i Poligrafia” o profilu praktycznym
powstał na zapotrzebowanie rynku pracy na
specjalistów w prężnie rozwijających się
przemysłach: celulozowo-papierniczym,
poligraficznym i przetwórczym, a także
przemysłach pokrewnych. Przy opracowywaniu
programu wykorzystano sugestie i uwagi
przedstawicieli przemysłu i organizacji
skupiających krajowych producentów. W
ramach studiów zagwarantowane są
długoterminowe praktyki w przemyśle. Program
kształcenia „Papiernictwo i Poligrafia” o profilu
praktycznym ma charakter unikatowy i obecnie
nie jest realizowany w żadnej polskiej uczelni.
www.inpap.p.lodz.pl
www.rekrutacja.p.lodz.pl
Instytut Papiernictwa i Poligrafii PŁ
ul. Wólczańska 223, 90-924 Łódź
tel. (42) 631 38 03 669