program-edukacji-ekologicznej-2016-2017 - 0.33Mb

Szkoła Podstawowa w Dzierzgówku
PROGRAM
EDUKACJI EKOLOGICZNEJ
„JESTEŚMY CZĄSTKĄ PRZYRODY”
NA ROK SZKOLNY 2016/2017
„Tobie została powierzona Ziemia jak ogród,
rządź nią z mądrością”
św. Franciszek z Asyżu
Przewodnią myślą edukacji w naszej szkole jest wychowanie człowieka przyszłości,
zorientowanego w złożonych problemach współczesnego świata i przygotowanego do
twórczego udziału w jego przedmiotach.
Realizacja
tych
zamierzeń
wymaga
działań
integracyjnych,
wiedzy
z poszczególnych przedmiotów a jednocześnie kształtujących umiejętności dostrzegania
zjawisk i procesów zachodzących w przyrodzie.
Ważną rolę w programie wychowawczym naszej szkoły, w kształceniu świadomości
człowieka odgrywa edukacja ekologiczna. Treści wynikające z podstawy programowej będą
realizowane na zajęciach lekcyjnych i poza lekcyjnych, jak: Szkolne Koło LOP, Koło
Ekologiczne przez nauczycieli poszczególnych klas w oparciu o powstałą pracownię
ekologiczną „Moja wymarzona ekopracownia”.
To na nas nauczycielach spoczywa zadanie nauczenia dzieci szacunku do przyrody
oraz czułą potrzebę jej ratowania. Obcowanie dzieci z roślinami, zwierzętami prowadzi do
pełniejszego poznania zachować i wzajemnych zależności. Spotkania z przyrodą są
najlepszym sposobem na związek z naturą, wyzwolenie chęci doznania nowych przygód,
odkrycie piękna przyrody, które to bogaci nasze przeżycia emocjonalne. Należy także
pamiętać o tym, że tereny wiejskie wymagają szczególnej ochrony ze względu na: ochroną
źródeł wody pitnej, produkcję żywności oraz ochronę krajobrazu.
Program ten ma na celu pogłębienie wiedzy przyrodniczej zarówno z zakresu
ekologii jak i ochrony środowiska przyrodniczego. Najważniejszym celem jest jednak
zwiększenie wrażliwości dzieci na piękno przyrody, na konieczność jej ochrony dla siebie
i przyszłych pokoleń. W związku z powyższym edukacją ekologiczną nie można zajmować
się doraźnie, ale musi to być ciąg zaplanowanych działań, dlatego jako rada pedagogiczna
przyjęliśmy do realizacji w roku szkolnym 2014/2015 poniższy program.
Cele:
1. Uświadomienie zagrożeń środowiska przyrodniczego, występujących w najbliższym
środowisku i uwrażliwienie na problemy ochrony środowiska.
2. Budzenie szacunku do przyrody.
3. Wzbudzenie poczucia odpowiedzialności za środowiska.
4. Przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego działania na rzecz ochrony środowiska.
5. Rozbudzanie potrzeby kontaktu z przyrodą.
6. Nauka odpowiedzialności za zwierzęta domowe i dziko żyjące.
7. Kształtowanie i promowanie postaw sprzyjających trosce o środowisko w domu
rodzinnym, na podwórku, klasie, szkole i jej okolicy.
2
8. Zaktywizowanie całej społeczności szkolnej oraz rodzin uczniów do działań na rzecz
najbliższego środowiska.
9. Włączanie środowisk rodzinnych do edukacji ekologicznej prowadzonej w szkole.
10. Uświadamianie odpowiedzialności za stan środowiska w najbliższej okolicy.
11. Dostrzeganie
zmian
zachodzących
w
otaczającym
środowisku
oraz
ich
wartościowanie.
12. Uczestnictwo w działaniach mających na celu ochronę i zapobieganie dewastacji
środowiska.
13. Ukazywanie możliwości współdziałania na rzecz ochrony środowiska.
14. Prowadzanie obserwacji i doświadczeń mających na celu ocenę aktualnego stanu
najbliższego środowiska.
15. Poznanie niekorzystnych skutków ingerencji człowieka w środowisko przyrodnicze.
16. Kształtowanie nawyków ekologicznego życia we własnym domu.
17. Kształtowanie poczucia własnej wartości i własnych możliwości.
18. Doskonalenie integracji i współpracy w klasie oraz między klasami.
19. Promowanie wśród uczniów zdrowego trybu życia.
20. Poznawanie form ochrony przyrody.
21. Poznanie sposobów ochrony bliższego i dalszego środowiska.
Kształcone umiejętności
 Obserwowanie zjawisk i procesów zachodzących w środowisku.
 Dostrzeganie zależności między człowiekiem, a przyrodą.
 Dokonywanie oceny działalności człowieka i jego wpływu na stan środowiska.
 Przeprowadzanie prostych badań oceny stanu środowiska najbliższej okolicy.
 Wnioskowanie na podstawie danych zebranych w wyniku obserwacji.
 Korzystanie z różnych źródeł informacji.
Kształcone postawy
 Kształtowanie nawyków kulturalnego obcowania z przyrodą podczas zajęć terenowych,
wycieczek oraz w życiu codziennym.
 Przekonanie o odpowiedzialności człowieka za stan środowiska przyrodniczego.
 Przekonanie, że środowisko należy tak wykorzystać, aby zachować je dla przyszłych
pokoleń.
 Kształtowanie wrażliwości na środowisko przyrodnicze, szacunek dla niego, wrażliwość
na piękno przyrody.
3
 Pobudzanie do aktywnego działania na rzecz ochrony środowiska.
 Świadome planowanie i organizowanie działań służących poprawie stanu środowiska
w najbliższym otoczeniu.
 Współodpowiedzialność za ochronę środowiska.
 Wyrabianie
pozytywnych
cech
charakteru
jak:
pracowitość,
spostrzegawczość,
systematyczność, dokładność, zdyscyplinowanie, odpowiedzialność.
Procedury osiągania celów
Program
zakłada
jak
najczęstsze
odchodzenie
od
systemu
klasowo-lekcyjnego,
a proponuje następujące procedury osiągania celów:
 Zorganizowanie wycieczek pieszych, rowerowych.
 Gromadzenie informacji na określony temat z prasy, TV, radia, książek, Internetu,
materiałów źródłowych.
 Analizowanie map, przewodników, zdjęć.
 Zorganizowanie wystawy „zdrowej żywności"
 Zorganizowanie i przeprowadzenie w szkole zbiórki makulatury, baterii, plastikowych
opakowań.
 Akcja - SPRZĄTANIE ŚWIATA.
 Obchody Dnia Ziemi, akcja „Czysty las”.
 Przygotowanie festynu „Ekologia i Zdrowie”.
 Wykonywanie zielników.
 Opieka nad terenami zielonymi wokół szkoły.
 Opieka nad roślinami doniczkowymi w klasach – konkurs na najpiękniejsze kwiaty
doniczkowe w klasie.
 Opieka nad zwierzętami.
 Dokarmianie ptaków, budowa karmników.
 Zorganizowanie i branie udziału w konkursach plastycznych dotyczących ekologii.
 Zorganizowanie i branie udziału w konkursach sprawdzających wiedzę przyrodniczą
i ekologiczną.
 Badanie czystości powietrza za pomocą skali porostowej.
 Określanie stopnia zanieczyszczenia wody poprzez obserwację organizmów wodnych.
 Porównywanie życia w glebie naturalnej oraz przekształconej przez człowieka.
 Obserwacja uszkodzeń liści drzew.
4
 Obserwacje prowadzone w oczyszczalni ścieków, na wysypisku śmieci, w lesie i na
terenach zurbanizowanych.
Przewidywane osiągnięcia
Uczniowie potrafią:
 Samodzielnie poznawać świat przyrody.
 Rozwijać zainteresowania przyrodnicze.
 Samodzielnie szukają informacji na określony temat (biuletyny,
czasopisma, Internet).
 Słuchają i oglądają audycje oświatowe.
 Dokonywać pomiarów i obserwacji przyrody w terenie.
 Dokumentować wyniki obserwacji i pomiarów, analizować i interpretować wyniki
obserwacji i pomiarów.
 Orientować się w terenie.
 Wnioskować i przewidywać skutki wpływu różnych czynników na środowisko naturalne.
 Korzystać racjonalnie i bezpiecznie z zasobów przyrody.
 Wskazywać działania ekologiczne w skali lokalnej i globalnej.
 Wskazywać walory przyrodnicze regionu i kraju.
 Wskazywać działania służące poprawie środowiska.
 Rozpoznawać przedstawicieli flory i fauny.
 Promują zdrowy styl życia.
5
Harmonogram zadań w na rok 2016/2017, realizowanych w oparciu o ekopracownię
„Moja wymarzona Ekopracownia w Szkole Podstawowej w Dzierzgówku”
Miesiąc
Wrzesień
Rodzaj zajęć
Szkolne Koło
LOP
Zajęcia Koła
Ekologicznego
Akcje/projekty
Edukacja
przyrodnicza
kl. I
Październik
Edukacja
przyrodnicza kl.
IIa, b
Edukacja
przyrodnicza kl.
IIIa, b
Szkolne Koło
LOP
Zajęcia Koła
Ekologicznego
Akcje/projekty
Konkursy
Edukacja
przyrodnicza
kl. I
Edukacja
przyrodnicza kl.
IIa, b
Tematyka zajęć
Odpowiedzialni
1. Wybory
zarządu
Szkolnego Koła LOP.
2. Opracowanie planu pracy.
3. Wykonanie gazetki LOP
na korytarzu.
4. Przygotowanie apelu odn.
„Sprzątania świata”
1. Miejsce ekologii i ochrony
środowiska wśród nauk
przyrodniczych.
2. Recykling szansą na
ratowanie środowiska,
udział w akcji „Sprzątanie
świata”.
„Sprzątanie świata” – 21.09.
1. Pokaz multimedialny –
krajobrazy Polski.
2. Rozpoznawanie zwierząt,
poznanie ich środowiska
życia
1. Jakie typy krajobrazów
występują w Polsce?
B. Kowalski
Wychowawcy
1-3
1. Ekologicznie czyli
Wychowawca klasy
Uwagi o
realizacji
klas
Opiekun koła
ekologicznego
Wychowawcy klas
Wychowawcy klas
Wychowawcy klas
logicznie
1. Obserwacja odlotu ptaków.
2. Spotkanie z leśniczym.
3. Ogłoszenie akcji „Zbiórka
makulatury”.
1. Obszary chronione na
terenie Gminy Nieborów.
2. Na tropach dzikich
wysypisk śmieci –
wycieczka. Sporządzenie
dokumentacji
fotograficznej.
Akcja „Zbierasz makulaturę oszczędzasz las”
Festyn „Ekologia i zdrowie”
Wystawa „Owoce jesieni”
„Dobre rady na odpady”
1. Pokaz multimedialny –
środowisko życia zwierząt
egzotycznych.
1. Gospodarstwo ekologiczne.
Opiekun koła LOP
Opiekun koła
ekologicznego
Opiekun koła LOP,
wychowawcy klas
Wychowawcy klas
Wychowawcy klas
Wychowawcy klas
6
Listopad
Edukacja
przyrodnicza kl.
IIIa, b
Szkolne Koło
LOP
Zajęcia Koła
Ekologicznego
Akcje/projekty
Grudzień
Edukacja
przyrodnicza
kl. I
Edukacja
przyrodnicza
kl. IIa, b
Edukacja
przyrodnicza
kl. IIIa, b
Szkolne Koło
LOP
Zajęcia Koła
Ekologicznego
Akcje/projekty
Edukacja
przyrodnicza
kl. I
Edukacja
przyrodnicza
kl. IIa, b
Edukacja
przyrodnicza
kl. IIIa, b
1. Grzybobranie – las jesienią. Wychowawca klasy
1. Poznajemy
Bolimowski
Park Krajobrazowy.
2. Rozpoznawanie
drzew
i krzewów w okolicy
szkoły.
1. Odnawialne źródła
energii: woda, słońce,
wiatr, biomasa.
2. Gleby w Polsce. Badanie
czystości gleby.
Akcja „Zbierasz makulaturę oszczędzasz las”
Akcja zbierania zużytych
baterii opakowań i nakrętek
plastikowych.
1. Oglądanie prezentacji
zasobów wody na kuli
ziemskiej.
1. Drzewa – korzyści z lasu.
Opiekun koła LOP
1. Poznajemy największe
rzeki w Polsce.
Wychowawca klasy
1. Opracowanie regulaminu
konkursu pod hasłem
„Zimowy Karmnik".
2. Dlaczego
dokarmiamy
ptaki?
1. Poznanie skali porostów.
Porosty pionierskie.
2. Ekologiczne znaki
graficzne.
Akcja zbierania zużytych
baterii i nakrętek
plastikowych.
1. Rozróżnianie zmysłów.
Przeprowadzenie
doświadczenia z różnymi
zmysłami.
2. Pokaz multimedialny
śnieżynek.
3. Badanie właściwości
śnieżynek –
doświadczenie.
1. Zimowe kryjówki zwierząt
– zachowanie zwierząt w
czasie zimy.
1. Jak zwierzęta szykują się
do snu?
Opiekun koła LOP
Opiekun koła
ekologicznego
Opiekun koła LOP
Wychowawcy klas
1a, 1b
Wychowawcy klasy
Opiekun koła
ekologicznego
Opiekun koła LOP
Wychowawcy klas =
Wychowawcy klas
Wychowawca klasy
7
Styczeń
Szkolne Koło
LOP
Zajęcia Koła
Ekologicznego
Edukacja
przyrodnicza
kl. I
Luty
Edukacja
przyrodnicza
kl. II a, b
Edukacja
przyrodnicza
kl. IIIa, b
Szkolne Koło
LOP
Zajęcia Koła
Ekologicznego
Marzec
Edukacja
przyrodnicza
kl. I
Edukacja
przyrodnicza
kl. IIa, b
Edukacja
przyrodnicza
kl. IIIa, b
Szkolne Koło
LOP
Zajęcia Koła
Ekologicznego
1. Rozstrzygniecie konkursu
pod hasłem „Zimowy
Karmnik”.
2. Akcja dokarmiania
ptaków.
1. Formy ochrony przyrody w
Polsce.
Co to są gatunki rzadkie,
zagrożone i ginące?
1. Doświadczenie –
mierzenie temperatury
powietrza.
2. Badanie właściwości lodu
– zimowe zjawiska
atmosferyczne.
1. Dokarmiamy ptaki zimą.
Opiekun koła LOP
Opiekun koła
ekologicznego
Wychowawcy klas
Wychowawcy klas
1. Nasi skrzydlaci przyjaciele Wychowawca klasy
– budowanie karmników.
1. Wycieczka po okolicy –
obserwacja
ptaków,
dokarmianie ptaków.
1. Co
zawiera Czerwona
Księga Roślin i zwierząt?
2. Poznajemy czasopisma o
tematyce ekologicznej
1. Praca z mapą „Gdzie leżą
Tatry”. Oznaczenia na
mapie.
1. Ochrona roślin i zwierząt
w Polsce.
Opiekun koła LOP
1. Żyjemy w przyjaźni ze
zwierzętami.
Wychowawca klasy
Opiekun Koła
Ekologicznego
Wychowawcy klas
Wychowawcy klasy
1. Szkolny Turniej Wiedzy Opiekun koła LOP
Przyrodniczej.
2. Ogłoszenie
konkursu
fotograficznego „Przyroda
w obiektywie”.
1. Rodzaje zanieczyszczeń
Opiekun koła
człowieka – dyskusja
ekologicznego
w oparciu o własne
obserwacje i film.
2. Wpływ zanieczyszczenia
na powietrze na świat
roślin, zwierząt, człowieka
– badanie czystości
powietrza.
3. Szkody wyrządzane przez
posypywanie dróg solą
(reakcja roślin na sól).
8
Kwiecień
Edukacja
przyrodnicza
kl. I
Edukacja
przyrodnicza
kl. IIa, b
Edukacja
przyrodnicza
kl. IIIa, b
Szkolne Koło
LOP
Zajęcia Koła
Ekologicznego
Wycieczki
Akcje/projekty
Maj
Edukacja
przyrodnicza
kl. I
Edukacja
przyrodnicza
kl. II a, b
Edukacja
przyrodnicza
kl. IIIa, b
Szkolne Koło
LOP
Zajęcia Koła
Ekologicznego
Wycieczki
Edukacja
przyrodnicza
kl. 1
Edukacja
przyrodnicza
kl. IIa, b
1. Ryby w akwarium.
Wyposażenie akwarium.
Wychowawcy klas
1. Znaczenie wody dla życia
ludzi, zwierząt, roślin.
Wychowawcy klas
1. Przyroda bywa groźna.
Wychowawca klasy
1. Organizacja
obchodów
Międzynarodowego Dnia
Ziemi.
2. Opracowanie scenariusza
akademii.
1. Badanie stanu środowiska
w pobliżu szkoły.
2. Konkurs plastyczny z
wykorzystaniem opakowań
i plastiku.
Zwiedzanie Oczyszczalni
Ścieków w Skierniewicach.
Dzień Ziemi - akcja „Czysty
las”.
1. Co to jest ekologia?
2. Rośliny i zwierzęta
chronione. Święto Ziemi.
1. Rodzaje drzew i krzewów.
Ekologiczne uprawy
warzyw i owoców.
1. Zapraszamy na przejażdżkę
rowerową.
Opiekun koła LOP
1. Rozstrzygnięcie konkursu
fotograficznego „Przyroda
w obiektywie”
2. Rajd rowerowy do BPK.
3. Wycieczka do Rogowa.
1. Badanie czystości wody.
2. Obserwacja mikroskopowa
kropli wody.
1. Wycieczka do Rogowa –
LOP.
2. „Zielona Szkoła” w góry.
1. Cztery żywioły –
przyczyny i skutki ich
występowania.
Przeprowadzenie
doświadczenia z wodą i
powietrzem
2. Prezentacja multimedialna
„Dwie twarze Bałtyku”.
1. Funkcje ZOO w ratowaniu
ginących zwierząt. Życie
zwierząt egzotycznych.
Opiekun koła LOP
Opiekun koła
ekologicznego
Opiekun koła LOP
Wychowawcy klas
Wychowawcy klas
Wychowawcy klas
Wychowawca klas
Opiekun koła
ekologicznego
Opiekun koła LOP
Wychowawcy klas
Wychowawcy klas
9
Czerwiec
Edukacja
przyrodnicza
kl. IIIa, b
Szkolne Koło
LOP
1. Spacerkiem po lesie.
1.
2.
Zajęcia Koła
Ekologicznego
1.
2.
Edukacja
przyrodnicza
kl. I
1.
Edukacja
przyrodnicza
kl. II a i b
Edukacja
przyrodnicza
kl. IIIa, b
1.
2.
Wycieczki nad staw i na
łąkę połączone z
obserwacjami zwierząt i
roślin oraz monitorowanie
wody na rzece Skierniewce.
Podsumowanie całorocznej
pracy.
Monitoring czystości rzeki
Skierniewki
Spotkanie z leśniczym.
Podsumowanie działalności
koła ekologicznego.
Wręczenie nagród
książkowych i dyplomów
dla aktywnych, młodych
ekologów i działaczy LOP.
Sztuczne wywoływanie
tęczy – doświadczenie.
Mieszkańcy łąk i
zagrożenia ze strony
człowieka.
Ekologia wokół nas –
czyste środowisko.
1. Parki narodowe w Polsce
Wychowawca klasy
Opiekun koła LOP
Opiekun koła
ekologicznego
Wychowawcy klas
Wychowawcy klas
Wychowawca klasy
Ewaluacja
Powodzenie programu zależy w znacznej mierze od trafnego doboru treści jak również od
sposobu ich przekazu – odpowiednich dla specyfiki danego środowiska. Stąd konieczność
krytycznego spojrzenia na skuteczność tego edukacyjnego przedsięwzięcia.
Narzędziami do zbierania informacji będą:
 anonimowe ankiety skierowane do rodziców i uczniów,
 testy i zadania kierowane do uczniów, wymagające praktycznych umiejętności,
Metody i formy pracy
 obserwacja,
 wyjścia w teren,
 eksperymenty, badania,
 dyskusja,
 wywiad,
 ankieta,
10
 projekt,
 pisanie,
 drama,
 film,
 prezentacja,
 ekspozycja (plakaty),
 drzewko decyzyjne
 kula śnieżna.
11