UZASADNIENIE odstąpienia od przeprowadzenia

UZASADNIENIE odstąpienia od przeprowadzenia

UZASADNIENIE
odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla
projektu „Planu gospodarki niskoemisyjnej Gminy Lubaczów na lata 2016-2020” zawierające
informacje o uwarunkowaniach, o których mowa w art. 49 ustawy z dnia 3 października 2008
r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity Dz. U. z
2013 r., poz. 1235 z późn. zm.).
1. Charakter działań przewidzianych w dokumencie.
a) Stopień, w jakim dokument ustala ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć, w
odniesieniu do usytuowania, rodzaju i skali tych przedsięwzięć.
Plan gospodarki niskoemisyjnej jest dokumentem, który umożliwia zaplanowanie
działań inwestycyjnych i nieinwestycyjnych, służących ograniczeniu emisji, zwiększaniu
efektywności
energetycznej
oraz
poprawie
bezpieczeństwa
energetycznego
z
wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. W opracowanym „Planie gospodarki
niskoemisyjnej Gminy Lubaczów na lata 2016-2020” (PGN) przedstawiono:

wyniki inwentaryzacji emisji CO2 oraz zużycia energii w Gminie Lubaczów,

wyznaczone obszary problemowe oraz możliwości redukcji zużycia energii,

działania do realizacji, aby osiągnąć wyznaczone cele,

możliwe formy finansowania proponowanych działań.
W tabeli 1 przedstawiono wyznaczone do realizacji zadania w ramach PGN.
Tabela 1. Zadania wyznaczone w „Planie gospodarki niskoemisyjnej Gminy Lubaczów na lata 2016-2021”
Lp.
Działanie
Opis
Podmiot
odpowiedzialny
Obiekty prywatne
1
2
Montaż instalacji OZE
na budynkach
mieszkalnych
Termomoder-nizacja
budynków
mieszkalnych
montaż instalacji OZE na budynkach
mieszkalnych:



panele fotowoltaiczne
kolektory słoneczne
małe turbiny wiatrowe do 10kV




wymiana okien
ocieplenie ścian zewnętrznych
ocieplenie stropu i dachu
wymiana starych kotłów grzewczych na
nowe kotły o sprawności powyżej 90% - na
biomasę albo kotły gazowe
Urząd Gminy,
mieszkańcy
Urząd Gminy,
mieszkańcy
Obiekty użyteczności publicznej
3
Montaż instalacji OZE
na budynkach
użyteczności
publicznej
4
Termomoder-nizacja
budynków
użyteczności
publicznej
5
Rozbudowa Centrum
Edukacji Ekologicznej
w Lisich Jamach
montaż instalacji OZE na budynkach użyteczności
publicznej, w szczególności na oczyszczalniach
ścieków, stacjach uzdatniania wody,
przepompowniach ścieków:



Urząd Gminy
panele fotowoltaiczne
kolektory słoneczne
małe turbiny wiatrowe do 10kV
prace termomodernizacyjne w budynkach
użyteczności publicznej (ZOZ w Baszni Dolnej i
Opace i innych):




modernizacja instalacji grzewczej
ocieplenie stropów
ocieplenie ścian zewnętrznych
montaż kotłów na biomasę
kontynuacja prac przy Centrum Edukacji
Ekologicznej w Lisich Jamach
Urząd Gminy
Urząd Gminy
Pozostałe
6
7
Rozwój systemu
ścieżek rowerowych
Modernizacja

Urząd Gminy

poprawa nawierzchni i zaadaptowanie
części dróg na trasy rowerowe
budowa parkingów rowerowych

modernizacja oświetlenia ulicznego na
Urząd Gminy
oświetlenia ulicznego

8
Modernizacja dróg
energooszczędne
wykorzystanie OZE do oświetlania lamp
modernizacja dróg gminnych i powiatowych,
utwardzenie nawierzchni, budowa chodników
Urząd Gminy, zarządy
dróg
Urząd Gminy,
jednostki oświatowe
9
Działania edukacyjne
w jednostkach
oświatowych
organizacja spotkań związanych z: ograniczeniem
emisji zanieczyszczeń do powietrza, racjonalną
gospodarką odpadami, efektywnością
energetyczną, wykorzystaniem odnawialnych
źródeł energii
10
Działania edukacyjne
dla mieszkańców
gminy
organizacja spotkań związanych z: ograniczeniem
emisji zanieczyszczeń do powietrza, racjonalną
gospodarką odpadami, efektywnością
energetyczną, wykorzystaniem odnawialnych
źródeł energii
Urząd Gminy
11
Planowanie
przestrzenne
Uwzględnianie w zapisach MPZP wymogów
dotyczących zaopatrywania mieszkań w ciepło za
pomocą niskoemisyjnych nośników energii albo
paliw stałych (ale przy wykorzystaniu
wysokosprawnych kotłów)
Urząd Gminy
12
Wspieranie
produktów i usług
efektywnych
energetycznie – tzw.
zielonych zamówień
publicznych
Uwzględnienie w zamówieniach publicznych
problemów ochrony powietrza poprzez
odpowiednie przygotowanie specyfikacji
zamówień publicznych
Urząd Gminy
13
Realizacja działań
naprawczych
zapisanych w PGN



stworzenie, koordynacja i utrzymanie
systemu organizacyjnego dla realizacji
działań
inwentaryzacja zużycia energii i emisji CO2
monitoring realizacji PGN
Urząd Gminy
b) Powiązania z działaniami przewidzianymi w innych dokumentach.
Zadania zaproponowane w PGN są powiązane z działaniami wyznaczonymi w
dokumentach strategicznych na poziomie europejskim, krajowym, wojewódzkim i lokalnym.
Cele dotyczące gospodarki niskoemisyjnej i ochrony powietrza, które wynikają z dyrektyw
UE, zostały uwzględnione w:

Polityce Energetycznej Polski do 2030 roku,

Polityce Ekologicznej Państwa 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016,

Programie ochrony powietrza dla strefy podkarpackiej,

Programie Ochrony Środowiska Województwa Podkarpackiego na lata 2012-2015 z
perspektywą do roku 2019,

Strategii Rozwoju Województwa – Podkarpackie 2020,

Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego 2002,

Wojewódzkim
Programie
Odnawialnych
Źródeł
Energii
dla
Województwa
Podkarpackiego 2013,

Programie Ochrony Środowiska Powiatu Lubaczowskiego na lata 2012-2015 z
perspektywą do 2019 roku,

Strategii Rozwoju Powiatu Lubaczowskiego 1999-2010,

Strategii Rozwoju Gminy Lubaczów na lata 2016-2020,

Lokalnym Programie Rewitalizacji dla Gminy Lubaczów na lata 2010 – 2018,

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Lubaczów 2015.
Realizacja zadań i celów wynikających z PGN na szczeblu lokalnym, prowadzi pośrednio
również do realizacji celów wyznaczonych na poziomie powiatu, województwa oraz kraju.
c) Przydatność w uwzględnieniu aspektów środowiskowych, w szczególności w celu
wspierania zrównoważonego rozwoju, oraz we wdrażaniu prawa wspólnotowego w
dziedzinie ochrony środowiska.
Celem głównym PGN jest transformacja gospodarki Gminy Lubaczów w kierunku
niskoemisyjnym. Cele szczegółowe planu to redukcja emisji gazów cieplarnianych, wzrost
udziału odnawialnych źródeł energii oraz podniesienie efektywności energetycznej. Ponadto
celem jest również edukacja społeczeństwa w zakresie racjonalnego wykorzystywania
energii, poprawa jakości powietrza w gminie oraz wspieranie realizacji pakietu
energetyczno-klimatycznego, czyli zobowiązania wszystkich krajów członkowskich Unii
Europejskiej do redukcji emisji gazów cieplarnianych o 20% do 2020 roku, wzrostu udziału
energii ze źródeł odnawialnych do 15% do 2020 roku oraz wzrostu efektywności
energetycznej o 20% do 2020 roku. PGN powinien być spójny z planami ochrony powietrza
(POP), planami działań krótkoterminowych (PKD) oraz innymi dokumentami strategicznymi.
Sporządzenie PGN ma na celu zaplanowanie działań inwestycyjnych i nieinwestycyjnych,
dokument stanowi również podstawę do ubiegania się o środki wsparcia na działania
efektywnościowe i proekologiczne związane z realizacją celów gospodarki niskoemisyjnej w
nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020.
Celem strategicznym Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Lubaczów:

redukcja emisji gazów cieplarnianych o 10% do roku 2020,

redukcja zużycia energii pierwotnej o 5% do roku 2020,

zwiększenie udziału wykorzystania odnawialnych źródeł energii o 8% do roku 2020
(udział energii pochodzącej z OZE w stosunku do całości energii zużywanej w gminie
w roku 2020 na poziomie 65%),

osiągnięcie poziomu dopuszczalnego stężenia średniorocznego dla benzo(a)pirenu
(redukcja o 0,5 ng/m3).
d) Powiązania z problemami dotyczącymi ochrony środowiska.
Analiza obecnego stanu, uwarunkowania lokalne oraz przeprowadzona ankietyzacja
w Gminie Lubaczów wykazała obszary problemowe, które znacznie utrudniają realizację
celów związanych z planowaną gospodarką niskoemisyjną:
BUDOWNICTWO:

wiele budynków mieszkalnych jest nieocieplonych, co się wiąże ze stratami ciepła i
większą energochłonnością,
ENERGETYKA:

brak centralnego systemu ogrzewania,

systemy grzewcze o niskiej sprawności,

duża liczba indywidualnych źródeł ciepła w budynkach mieszkalnych, gdzie głównym
nośnikiem energii oprócz drewna jest węgiel,

bardzo niski stopień wykorzystania odnawialnych źródeł energii, zarówno wśród
mieszkańców, jak i w obiektach użyteczności publicznej,

potrzeba modernizacji części linii elektroenergetycznych,

niski stopień gazyfikacji (około 30%),
JAKOŚĆ POWIETRZA:

niska emisja w zabudowie jednorodzinnej – związana ze stosowaniem węgla do
celów grzewczych, który jest głównym emiterem dwutlenku węgla do atmosfery,

w
sezonie
jesienno-zimowym
przekroczenia
dopuszczalnych
poziomów
zanieczyszczeń w powietrzu,

ponadnormatywne zanieczyszczenie powietrza B(a)P,

niska świadomość ekologiczna mieszkańców,
TRANSPORT:

niewielka ilość ścieżek rowerowych,

powszechność transportu indywidualnego.
W ramach opracowywania PGN przeprowadzono inwentaryzację emisji CO2
powstającą podczas zużycia na terenie gminy energii elektrycznej i energii cieplnej.
Badaniem objęto budynki mieszkalne i mieszkalno-usługowe, budynki użyteczności
publicznej, przedsiębiorstwa oraz oświetlenie uliczne. Łączne zużycie energii w Gminie
Lubaczów w roku 2015 przyczyniło się do emisji CO2 na poziomie 15 430,5 Mg CO2.
Wyznaczone działania w PGN odwołują się przede wszystkim do problemu jakości powietrza,
efektywności energetycznej oraz termomodernizacji budynków.
2. Rodzaj i skala oddziaływania na środowisko
a) Prawdopodobieństwo
wystąpienia,
czas
trwania,
zasięg,
częstotliwość
i
odwracalność oddziaływań.
Oddziaływania negatywne mogą się pojawić na etapie realizacji niektórych zadań,
jednak będą one krótkotrwałe i chwilowe, polegające na emisji hałasu, spalin, pyłów,
ograniczaniu powierzchni ziemi, czasowych zmianach stosunków wodnych, usuwaniu drzew i
krzewów, płoszeniu zwierząt, w związku z prowadzonymi pracami budowlanymi. Po
zakończeniu prac przewiduje się wyłącznie oddziaływanie pozytywne długoterminowe i
stałe. Zadania mogące mieć negatywny wpływ na środowisko:

termomodernizacja budynków użyteczności publicznej,

termomodernizacja budynków mieszkalnych,

montaż małych turbin wiatrowych do 10 kV,

rozwój systemu ścieżek rowerowych,

modernizacja dróg gminnych i powiatowych na terenie gminy.
Dla pozostałych zadań, związanych z działalnością edukacyjną w zakresie ochrony
środowiska, modernizacją oświetlenia ulicznego na energooszczędne oraz montażem
kolektorów słonecznych oraz ogniw fotowoltaicznych, nie przewidziano negatywnego
oddziaływania na środowisko. Zadania wyznaczone w PGN mają zasięg przede wszystkim
lokalny, prowadzone będą na terenie Gminy Lubaczów, w wyznaczonych miejscach w latach
2016-2021.
b) Prawdopodobieństwo
wystąpienia
oddziaływań
skumulowanych
lub
transgranicznych.
Gmina Lubaczów położona jest w obszarze przygranicznym Polski, granicząc od
wschodu z Ukrainą, natomiast działania zaproponowane w PGN będą realizowane tylko na
obszarze Gminy, dlatego też przewidywany zasięg oddziaływania będzie miał charakter
przede wszystkim lokalny. Realizacja PGN nie będzie powodowała transgranicznego oraz
skumulowanego oddziaływania na środowisko.
c) Prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi lub zagrożenia dla
środowiska.
Realizacja zadań przewidzianych w PGN nie będzie stanowiła zagrożenia dla zdrowia
ludzi i środowiska, została oceniona całościowo jako działanie pozytywnie oddziałujące na
środowisko i wpływające na poprawę jakości powietrza na terenie gminy, przez co również
będzie miała wpływ na poprawę komfortu życia i zdrowia mieszkańców.
3. Cechy obszaru objętego oddziaływaniem na środowisko
a) Obszary o szczególnych właściwościach naturalnych lub posiadające znaczenie dla
dziedzictwa kulturowego, wrażliwe na oddziaływania, istniejące przekroczenia
standardów jakości środowiska lub intensywne wykorzystywanie terenu.
Obiekty znajdujące się na terenie Gminy Lubaczów, które mają znaczenie dla
dziedzictwa kulturowego, zostały określone w rejestrze zabytków. Najważniejsze z nich
wymieniono poniżej:
Basznia Dolna

cmentarz greko-katolicka z XIX w.,

rządcówka,
Huta Kryształowa

gorzelnia z początku XX w.,
Krowica Sama

kościół p.w. Przemienienia Pańskiego,

cerkiew greko-katolicka p.w. św. Michała,

cmentarze greko-katolickie z XIX-XX w.,

park dworski z XVIII-początek XX w.,
Lisie Jamy

cmentarz epidemiczny z 1918,
Opaka

cerkiew greko-katolicka z XVII w.,

dzwonnica,

cmentarz,
Podlesie

cmentarz ewangelicki z XIX w.,

dawna plebania ewangelicka z 1856, obecnie Centrum Edukacyjno-Kulturalne Gminy
Lubaczów „Pastorówka”,
Szczutków

cerkiew greko-katolicka p.w. św. Dymitra, obecnie kościół rzymsko-katolicki p.w. św.
Wawrzyńca,

drewniana dzwonnica,

cmentarz greko-katolicki z XIX w.,
Załuże

cmentarz komunalny z XIX w.
Na terenie Gminy również występują obszary podlegające ochronie ze względu na
właściwości naturalne (obszary te wymieniono poniżej).
Jakość powietrza w strefie podkarpackiej, do której należy Gmina Lubaczów,
określona została na dobrym poziomie. Świadczy o tym przyznanie klasy A dla zanieczyszczeń
tj. dwutlenek węgla, dwutlenek azotu, benzen, ozon, tlenek węgla, ołów, kadm, nikiel i
arsen, w przypadku których nie zostały przekroczone poziomy dopuszczalnych stężeń. W
przypadku pyłu zawieszonego PM10, PM2,5 oraz benzo(a)pirenu stężenia przekraczały
poziom dopuszczalny, przez co przyznana została klasa C. Zanieczyszczenia mogą powstawać
na skutek wykorzystywania do celów grzewczych węgla oraz ruchu samochodowego.
Również mogą być przenoszone z innych obszarów poprzez dominujące kierunki wiatru.
Przeprowadzone przez WIOŚ modelowanie wykazało, że w Gminie Lubaczów nie
odnotowano przekroczeń poziomu dopuszczalnego dla PM10 oraz PM2,5. W przypadku
benzo(a)pirenu stężenie średnioroczne określono na poziomie 0,6-1,5 ng/m3 (poziom
dopuszczalny został przekroczony).
b) Formy ochrony przyrody w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie
przyrody oraz obszary podlegające ochronie zgodnie z prawem międzynarodowym.
Na terenie Gminy Lubaczów występują obszary podlegające ochronie tj.:

Rezerwat Kamienne w zachodniej części gminy, powierzchnia: 8,27 ha,

Obszar Natura 2000:
 Łukawiec w południowo-zachodniej części gminy PLH180024
powierzchnia: 2270 ha,
 Horyniec w północno-wschodniej części gminy PLH180017
powierzchnia: 11633 ha,

Roztoczański Obszar Chronionego Krajobrazu w północno-wschodniej części gminy
powierzchnia: 31236 ha.
Prace realizowane w ramach PGN, prowadzone na terenie obszarów Natura 2000 nie
doprowadzą do trwałego negatywnego oddziaływania na środowisko. Oddziaływanie, które
może się pojawić, będzie miało jedynie charakter krótkotrwały i chwilowy, w trakcie
prowadzonych prac, a po ich zakończeniu wpływ na środowisko będzie pozytywny i
długookresowy.
PODSUMOWANIE
W trakcie realizacji zadań wyznaczonych w „Planie gospodarki niskoemisyjnej Gminy
Lubaczów” wystąpią oddziaływania krótkotrwałe, ale będą one miały miejsce tylko w
konkretnych obszarach/punktach gminy. Realizacja działań określonych w PGN nie
spowoduje wystąpienia oddziaływań skumulowanych i transgranicznych oraz ryzyka dla
zdrowia ludzi i zagrożenia dla środowiska. Celem PGN jest redukcja emisji dwutlenku węgla
do powietrza poprzez zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii, termomodernizację
budynków, likwidację systemu grzewczego opartego na paliwie węglowym, rozwój ścieżek
rowerowych, modernizację dróg oraz pośrednio poprzez działalność edukacyjną w gminie w
zakresie ochrony środowiska.
Negatywne oddziaływania mogą pojawić się przy okazji prowadzenia prac związanych
z termomodernizacją budynków, montażem turbin wiatrowych, modernizacją dróg oraz
rozwojem ścieżek rowerowych. Oddziaływania będą krótkoterminowe i chwilowe,
polegające podczas prowadzenia prac na emisji hałasu, spalin, pyłów, ograniczaniu
powierzchni ziemi, czasowych zmianach stosunków wodnych, usuwaniu drzew i krzewów,
płoszeniu zwierząt. Po zakończeniu prac przewiduje się wyłącznie oddziaływanie pozytywne
długoterminowe i stałe.
Realizacja PGN nie wpłynie znacząco negatywnie na środowisko przyrodnicze w
Gminie Lubaczów,
z tego też względu oraz
biorąc pod
uwagę opinie Regionalnego
Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie i Podkarpackiego Państwowego Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego odstąpiono od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko dla „Planu gospodarki niskoemisyjnej Gminy Lubaczów na lata 2016-2020”.