Afrykański pomór świń. Działania Inspekcji Weterynaryjnej w celu

Marek Pirsztuk
Główny Inspektorat Weterynarii
Afrykański pomór świń. Działania Inspekcji Weterynaryjnej
w celu zwalczenia ASF
Afrykański pomór świń (African swine fever  ASF) to nieuleczalna, zakaźna, wirusowa
choroba świń domowych wszystkich ras oraz dzików. Ludzie nie są wrażliwi na zakażenie
wirusem. Przenoszenie go jest możliwe w drodze kontaktu bezpośredniego zwierząt
wrażliwych, kontaktu pośredniego (m.in. droga alimentarna, pojazdy, ubiór, sprzęt) oraz
przez wektor  - kleszcze z rodzaju Ornithodoros. Wirus ASF jest odporny na działanie
czynników środowiskowych i chemicznych. Może znajdować się we wszystkich produktach
pochodzenia zwierzęcego, które zostały poddane niewystarczającej obróbce termicznej.
W przypadku introdukcji wirusa ASF do stada zwierząt, zakażeniu może ulec 100%
stada (nawet 100% śmiertelności). Szacuje się, że straty ekonomiczne związane z
wystąpieniem ASF w Polsce liczone będą w setkach milionach PLN i będą obejmowały straty
bezpośrednie, którymi są koszty likwidacji choroby oraz pośrednie, w postaci restrykcji w
handlu świniami i produktami wieprzowymi.
W naszym kraju monitoring w kierunku ASF został rozpoczęty w 2011 r., po
otrzymaniu informacji o możliwości wystąpienia zakażenia u świń i dzików w obwodzie
kaliningradzkim. Pierwszy stwierdzony przypadek ASF w Polsce wystąpił u dzików i był
stwierdzony 17 lutego 2014 r. Do dnia 30 stycznia 2015 r. stwierdzono w sumie 31
przypadków ASF u dzików  wszystkie na ograniczonym obszarze (4 gminy w dwóch
powiatach), w odległości nie przekraczającej ok. 20 km od granicy z Białorusią.
Podstawowe działania, które podjęto w Polsce w obliczu zagrożenia wirusem, to
ustanowienie, zgodnie z dyrektywą Rady 2002/60/WE, obszaru zakażonego i wdrożenie
obowiązujących w nim restrykcji, spis świń i kontrola stanu ich zdrowia w gospodarstwach w
promieniu 10 km od miejsc znalezienia zwłok dzików oraz pobieranie próbek do badań w
tych gospodarstwach. Działaniem prewencyjnym jest również ubój lub zabicie świń w
obszarze 10 km od stwierdzenia przypadku ASF u dzika.
Strategia zwalczania ASF zakłada między innymi: odstrzał dzików na niezbędnym
poziomie, badanie ubitych zwierząt, zakaz dokarmiania dzików zimą, monitoring liczebności
populacji oraz zwalczanie, poprzez szkolenia, nawyków myśliwych, które zwiększają ryzyko
przeniesienia choroby.