Instytut Wymiaru SprawiedliwoĞci - Instytut Wymiaru Sprawiedliwości

Ins
INSTYTUT WYMIARU SPRAWIEDLIWO CI
ut
tyt
m
Wy
dzia Emil Szczepanik
iar
Wybrane zagadnienia egzekucji s dowej w Belgii
wo
dli
wie
pra
uS
Warszawa 2014
ci
Ins
Spis tre ci
Bibliografia:........................................................................................................... I
tyt
Komornicy w Belgii ..................................................................................................... 1
Nabór na funkcj komornika ....................................................................................... 2
ut
Kandydaci na komornika ............................................................................................ 3
Komornicy................................................................................................................... 8
m
Wy
Kompetencje komorników......................................................................................... 11
Taryfy i ksi gowo
.................................................................................................. 15
Post powanie dyscyplinarne .................................................................................... 18
Kary dyscyplinarne ................................................................................................ 18
Procedura dyscyplinarna przed komisj dyscyplinarn ......................................... 19
iar
Podst powanie dyscyplinarne przed s dem ......................................................... 23
Prewencyjne zawieszenie w wykonywaniu czynno ci komorniczych .................... 24
uS
ORGANIZACJA SAMORZ DU KOMORNIKÓW ...................................................... 25
Obowi zki cz onków rady Izby .............................................................................. 27
KRAJOWA IZBA KOMORNIKÓW ......................................................................... 28
pra
Dane statystyczne dotycz ce zawodu komornika .................................................... 32
Post powanie przed s dem w sprawach egzekucyjnych ......................................... 33
wo
dli
wie
Struktura s downictwa w Belgii ......................................................................... 41
ci
Ins
Bibliografia:
tyt
1. Memento des saisies 2014; Vaast Herreweghe, Michel Forges, Didier Noel ;
Wolters Kluwer;
2. D.Quotidiens L’huissier de justice et vos dettes ; Larcier 2011
ut
3. Droit judiciaire privé – questions spéciales de droit judiciaire privé TOM III,
Hakim Boularbah;
wo
dli
wie
pra
uS
iar
m
Wy
4. L’huissier de justice, une profession en évolution, Rapport annuel 2013.
ci
Ins
Komornicy w Belgii
tyt
Podobnie jak we Francji, komornicy wykonuj
wolny zawód, który nosi podwójny
status – zawodu o charakterze publicznym (public) i ministerialnym (ministériel).
ut
Pierwszy ze wskazanych statusów oznacza, e wykonuj c wolny zawód, komornik
ma tak e zadania stanowi ce fragment w adzy publicznej. Drugi, oznacza obj cie
szczególnym re imem prawnym reguluj cym zasady powo ywania i funkcjonowania
m
Wy
tego zawodu. W praktyce wskazane poj cia wyst puj
W zwi zku z powierzeniem zada
cznie.
z zakresu w adzy publicznej, komornik jest
zobowi zany do ich wykonywania, a odmow
przyj cia zlecenia mo e jedynie
uzasadnia potencjalnym naruszeniem prawa lub konfliktem interesu.
Wykonuj c wolny zawód, komornik jest podmiotem niezale nym i bezstronnym, co
iar
do zasady niewynagradzanym przez w adze publiczne.
Komornicy
w systemie
belgijskim
wykonuj
tak e
uS
pozas dowym, z których najwa niejsze to mo liwo
windykacyjnych przed zas dzeniem
ustale
zadania
o
charakterze
prowadzenia czynno ci
danej kwoty przez s d oraz dokonywanie
stanu faktycznego (constat), oraz s dowym – prowadzenie egzekucji oraz
wo
dli
wie
pra
dokonywanie dor cze w ramach post powania.
ci
Ins
Nabór na funkcj komornika
tyt
Status komornika jest szczegó owo uregulowany w Kodeksie s dowym z dnia 10
pa dziernika 1967 r. w ksi dze IV. Cz
ta zosta a gruntownie zmieniona ustaw
ut
z dnia 7 stycznia 2014 roku z modyfikacjami wprowadzonymi do nowego tekstu
jednolitego. Zasadnicza cz
Komornicy s
zmian wesz a w ycie w dniu 1 lutego 2014 roku.
ustanawiani dla ka dego okr gu s dowego (arrondissement – w
m
Wy
sumie, po ostatniej reformie okr gów tych jest 12). S nominowani na sta e przez
Króla spo ród kandydatów przedstawionych wed ug zasad opisanych ni ej.
Komornik, który zrezygnowa z wykonywania swych obowi zków w zwyk ym trybie,
mo e dalej nosi tytu honorowego komornika, je li zosta mu on nadany przez Króla.
iar
Komornik jest osobi cie odpowiedzialny za zawinione zachowania zwi zane
z wykonywaniem swych obowi zków, niezale nie od tego, czy wykonywa je
w ramach spó ki, czy te dzia aj c jednoosobowo. Ustawodawca na
przy tym na
uS
komorników obowi zek ubezpieczenia odpowiedzialno ci cywilnej do kwoty 5 mln
EUR. Odpowiedzialno
komorników nie mo e przy tym przekroczy 5 mln EUR za
jedno zdarzenie powoduj ce szkod .
wo
dli
wie
pra
ci
2
Ins
Kandydaci na komornika
tyt
Ka dego roku, Król Belgii okre la liczb
osób, któr
mo na dopu ci
do zawodu
komornika w charakterze kandydatów na komornika. Ustalenie to nast puje po
znajomo
ut
uzyskaniu opinii Krajowej Izby Komorników, z uwzgl dnieniem podzia u na
j zyka. Bierze si przy tym pod uwag liczb komorników, która ma by
nominowana, liczb
osób, które w poprzednich okresach uzyska y prawo do
m
Wy
nominacji, ale jeszcze nie zosta y nominowane oraz zapotrzebowanie na
dodatkowych kandydatów na komorników.
Dekret Króla co do liczby stanowisk oraz og oszenie o naborze s publikowane co
roku w oficjalnym publikatorze (Monitor Belgijski).
Aby
móc
zosta
nominowanym na
stanowisko
kandydata
na
komornika,
iar
zainteresowana osoba musi:
by doktorem prawa, magistrem prawa lub uzyska licencjat z zakresu prawa;
uS
przedstawi wyci g z rejestru karnego z dat
pó niejsz
od daty publikacji
naboru na stanowisko kandydata na komornika;
by narodowo ci belgijskiej, z pe ni praw publicznych i cywilnych;
znajdowa
si
na ostatecznej li cie, okre lonej w art. 513 § 5 Kodeksu
downiczego.
wie
Aby uzyska
pra
uzyska certyfikat odbycia sta u;
certyfikat odbycia sta u nale y odby
praktyk
trwaj
efektywnie
i nieprzerwanie dwa lata, w jednym lub kilku biurach komorniczych patrona sta u.
Patronem sta u mo e by
wy cznie komornik, który wykonuje swoje funkcje co
dli
najmniej przez 5 lat i wobec którego nie orzeczono wy szej kary dyscyplinarnej (kara
grzywny ponad 5000 EUR lub zawieszenie). Sta
mo e si
rozpocz
dopiero
wo
z dniem uzyskania dyplomu uprawniaj cego do starania si o funkcj kandydata na
komornika. Ustawa okre la jakie zdarzenia nie stanowi przerwania sta u, nale
nich:
do
30 dniowe coroczne wakacje;
ci
3
Ins
absencja
z
powodu
choroby,
po wiadczona
medycznie
o
d ugo ci
nieprzekraczaj cej 6 miesi cy na ca y okres sta u;
tyt
urlop rodzicielski;
nieobecno
z powodu si y wy szej, zaakceptowanej przez Krajow
Izb
ut
Komorników.
Król, aktem wykonawczym, okre la szczegó owe warunki sta u, w tym jego przebieg
godzin kszta cenia ustawicznego. Warunki, które powinno wype ni
m
Wy
i liczb
kszta cenie w formie sta u s
oznaczana przez Krajow
trwania sta u oraz jego przebieg powinien znale
Izb
Komorników. Czas
odzwierciedlenie w dzienniku
sta u, który jest sporz dzany w dwóch egzemplarzach. Jeden jest przekazywany
sta
cie, a drugi Krajowej Izbie Komorników. Po otrzymaniu dziennika i po jego
weryfikacji, Krajowa Izba Komorników wydaje certyfikat odbycia sta u.
iar
Minister Sprawiedliwo ci mianuje komisje nominacyjne – jedn
zyka francuskiego, drug
wspólne komisje
uS
nominacyjne.
holenderskiego, które razem tworz
dla kandydatów
Komisje dla kandydatów j zyka francuskiego i holenderskiego przygotowuj
zestawienia kandydatów wed ug najlepszych predyspozycji do wykonywania zawodu
i holenderskim, a tak e klasyfikacj
pra
kandydata na komornika odpowiednio dla dyplomowanych w j zyku francuskim
kandydatów na stanowiska komorników
(nominacje na sta e). W tym ostatnim przypadku, komisja dla j zyka francuskiego
przygotowuje zestawienia dla regionu francuskoj zycznego, a komisja j zyka
dla
pozosta ego
obszaru
zarezerwowanego dla komisji wspólnej.
Komisja wspólna okre la klasyfikacj
wie
holenderskiego
Belgii,
z
wy czeniem
obszaru
kandydatów na stanowiska komornika dla
dli
obszaru s dowego Brukseli oraz przygotowuje program egzaminu na stanowisko
kandydata na komornika.
wo
Sk ad komisji nominacyjnych (odpowiednio francuskiej i holenderskiej) to: jeden
dzia lub prokurator, trzech komorników, z trzech ró nych okr gów, z których jeden
ma mniej ni 3 lata sta u w momencie wyboru, jeden profesor lub wyk adowca na
wydziale prawa uniwersytetu belgijskiego, który nie jest komornikiem ani kandydatem
ci
4
Ins
na komornika oraz ekspert maj cy do wiadczenie zawodowe przydatne dla udzia u
w pracach komisji.
tyt
Dla ka dego z cz onków komisji ustanawiany jest zast pca, który musi spe nia te
same warunki co podstawowy sk ad komisji. Ponadto, cz onkowie komisji nie mog
pe ni funkcji politycznych. Kadencja cz onków komisji wynosi 4 lata i mo e by raz
ut
przed
ona. W miejsce osoby ust puj cej wchodzi jej zast pca. W takim przypadku
dokonuje si wyboru zast pcy nowego cz onka komisji.
m
Wy
Ka da z komisji wybiera ze swego sk adu przewodnicz cego, zast pc i sekretarza,
przy czym w przypadku Komisji wspólnej nast puje zmiana przewodnicz cego co
dwa lata, raz jest to przewodnicz cy komisji j zyka francuskiego, raz holenderskiego.
Pierwszy zaczyna kadencj przewodnicz cy o starszym wieku.
Komisje podejmuj decyzje przy obecno ci wszystkich cz onków, zwyk
wi kszo ci
iar
osów. W przypadku równego rozk adu g osów, decyduje g os przewodnicz cego
lub zast puj cego go zast pcy przewodnicz cego. W przypadku nieobecno ci
uS
danego cz onka komisji, zast puje go jego zast pca.
Ustawa wyra nie przewiduje, e w obradach Komisji nie mo e bra udzia u cz onek,
który co do dyskutowanego tematu lub podejmowanej decyzji mia by bezpo redni lub
pra
po redni interes osobisty. Dok adniejsze regu y funkcjonowania komisji oraz
wynagrodzenie jej cz onków s ustalana przez królewski akt wykonawczy. Komisje
nominacyjne mog równie uchwali swój wewn trzny regulamin, który musi zosta
zatwierdzony przez Króla. Komisje nominacyjne musz
stosowa
te
jednakowe
wie
zestawienia ewaluacyjne, równie zatwierdzane przez Króla.
W okresie jednego miesi ca od publikacji naboru na stanowisko kandydata na
komornika, osoby zainteresowane, dysponuj ce certyfikatem uko czenia sta u
zg osi
si
dli
komorniczego, mog
do konkursu organizowanego przez Ministra
Sprawiedliwo ci. Kandydaci s kierowani do odpowiednich komisji j zykowych, które
oceny kandydatów tak e na podstawie egzaminu, który zawiera cz
pisemn i ustn . Do cz
wo
dokonuj
ci ustnej s dopuszczane tylko te osoby, które otrzyma y co
najmniej 60% punktów z cz
ci pisemnej. Aby zaliczy cz
ustn kandydat musi
otrzyma co najmniej 50% punktów. Egzamin ustny musi odby si zanim cz onkowie
ci
5
Ins
komisji zapoznaj si z opiniami, wydawanymi w trybie zapytania kierowanego przez
Ministra Sprawiedliwo ci do prokuratury w
ciwej dla miejsca zamieszkania
kandydata o rodowisku, w którym yje kandydat oraz o jego dotychczasowym yciu.
tyt
Zapytania te s
kierowane równolegle z wezwaniem na egzamin ustny. Ustawa
wskazuje, e wezwanie na egzamin ustny musi nast pi w terminie 90 dni od dnia
ut
publikacji w Monitorze o konkursie na stanowiska na kandydatów na komorników.
Opinie powinny by przedstawione Ministerstwu Sprawiedliwo ci w terminie 45 dni
na odpowiednim formularzu. W przypadku braku opinii we wskazanym terminie,
m
Wy
przyjmuje si , e nie ma ona wp ywu na przebieg konkursu.
W terminie 60 dni od dnia wezwania kandydatów na egzamin ustny, komisja
nominacyjna
ustala
wst pn
klasyfikacj
kandydatów
opart
na
wynikach
egzaminów. W terminie 14 dni od otrzymania od Ministra Sprawiedliwo ci opinii
o kandydatach, komisja nominacyjna
mo e dokona
zmian w klasyfikacji
iar
kandydatów, przy czym czyni to tylko wtedy, gdy dany kandydat zosta negatywnie
oceniony w przedstawionych przez Ministra Sprawiedliwo ci opiniach.
z
podpisanym
jest
protoko em
uS
Ostateczna klasyfikacja
przedstawiana
przez
przewodnicz cego
z uzasadnieniem oraz dokumentacj dotycz
W
miesi cu
przekazania
listy
i
sekretarza
Komisji
kandydatów. Przedstawiona lista nie
wi kszej liczby kandydatów ni
z og oszeniem o naborze.
Sprawiedliwo ci wraz
ta podana w Monitorze wraz
pra
mo e zawiera
Ministrowi
kandydatów sklasyfikowanych,
Król
mianuje
publikowane w Monitorze Belgijskim.
Ka dy z kandydatów mo e, na pisemne
wie
zainteresowanych na stanowisko kandydata na komornika. Nominacje te s
i tej, która dotyczy kandydatów mianowanych.
ci protoko u, który jego dotyczy
dli
nominacyjnej, otrzyma w terminie 8 dni kopi cz
danie skierowane do Komisji
wo
W terminie 14 dni od publikacji w Monitorze belgijskim, ka da z Komisji
nominacyjnych wysy a do Krajowej Izby Komorników zestawienie kandydatów na
komorników mianowanych w celu ich wpisania na list kandydatów na komorników,
ci
6
Ins
któr Izba ma obowi zek aktualizowa . Od momentu wpisu kandydata na komornika
na wspominan list , podlega on organom samorz du zawodowego komorników.
tyt
Kandydat na komornika jest wykre lany z listy prowadzonej przez Krajow
Izb
Komorników, gdy nie wykonuje swojej podstawowej dzia alno ci w ramach biura
komornika przez okres co najmniej 6 miesi cy. Wykre lenie nast puje na wniosek
ut
prokuratora albo na wniosek rady izby regionalnej, przy której dzia a kandydat.
Z wa nych przyczyn, po wys uchaniu kandydata na komornika, umieszczenie na
utrzymane w mocy. W przedmiocie tej decyzji,
m
Wy
li cie mo e jednak zosta
zawieraj cej uzasadnienie, kandydatowi przys uguje odwo anie do Krajowej Izby
Komorników, w terminie miesi ca od notyfikacji. Decyzja w sprawie odwo ania
podejmowana jest w terminie 2 miesi cy.
Kandydat na komornika mo e sam wyst pi o jego wykre lenie z listy kandydatów
iar
w zwi zku z zako czeniem pracy w biurze komornika, a nadto mo e wyst pi
o ponowne wpisanie, gdy znów podejmuje prac w takim biurze. Podobnie jak przy
wykre leniu,
decyzja
regionalnej
podlega
zaskar eniu,
na
zasadach
wo
dli
wie
pra
uS
wskazanych jak wy ej.
Izby
ci
7
Ins
Komornicy
tyt
Nominacja na komornika wymaga:
pi cioletniego sta u pracy w charakterze kandydata na komornika;
ut
przedstawienie swej kandydatury Ministrowi Sprawiedliwo ci na wolne
stanowisko komornicze, og oszone w Monitorze belgijskim w terminie jednego
m
Wy
miesi ca od daty publikacji;
za czenie wymaganych dekretem Króla dokumentów.
Og oszenie o wolnym stanowisku komorniczym publikowane jest najwcze niej 12
miesi cy przed wyst pieniem wakatu.
Przed przyst pieniem do nominacji, Minister sprawiedliwo ci wyst puje o wydanie
iar
opinii, w terminie 45 dni od publikacji w Monitorze o wolnym stanowisku do:
prokuratora, w którego okr gu zamieszkuje kandydat, na podstawie wywiadu
uS
co do rodowiska, w którym funkcjonuje kandydat i jego przesz
ci;
rady izby regionalnej komorników, w okr gu której kandydat na komornika
wykonuje swoje obowi zki.
pra
W terminie 90 dni od publikacji og oszenia o wakacie, organy wezwane do
przedstawienia swojej opinii, przesy aj j Ministrowi Sprawiedliwo ci oraz danemu
kandydatowi. Brak przedstawienia opinii w zakre lonym terminie jest traktowany jako
wie
wydanie opinii neutralnej – ani pozytywnej ani negatywnej.
W terminie 100 dni od publikacji o wakacie i najpó niej w terminie 15 dni od
notyfikacji opinii, kandydaci mog przedstawi swoje uwagi co do opinii Ministrowi
dli
Sprawiedliwo ci oraz organowi wydaj cemu opini .
W terminie 30 dni od wskazanego w akapicie wy ej terminu, Minister Sprawiedliwo ci
ciwej Komisji nominacyjnej dokumentacj
z kandydatów.
ka dego
ci
8
dotycz
wo
przekazuje w
Ins
Komisja
nominacyjna
przes uchuje
zg oszonych
kandydatów
i
przedstawia
kandydatury trzech osób najbardziej nadaj cych si na nominacj , chyba e zg osi a
si
mniejsza
liczba
kandydatów.
Klasyfikacja
przyjmuje
form
protoko u
tyt
z uzasadnieniem, podpisanym przez przewodnicz cego i sekretarza Komisji. Je li
dany kandydat zosta wybrany jako pierwszy jednog
nie, czyni si o tym wzmiank .
ut
W terminie 30 dni od up ywu terminu do przedstawienia przez Ministra
Sprawiedliwo ci kandydatur na komorników odpowiednim komisjom nominacyjnym,
m
Wy
przewodnicz cy komisji nominacyjnej przesy a list
kandydatów z protoko em
Ministrowi Sprawiedliwo ci z kopi do kandydatów. Król mianuje komornika spo ród
przedstawionych kandydatur. Ka dy z niemianowanych kandydatów, mo e wyst pi
o przes anie mu kopii cz
nominata.
ci protoko u, który dotyczy jego osoby i tej, która dotyczy
odpowiedzialno ci karnej.
zobowi zani do tajemnicy, pod rygorem
iar
Cz onkowie komisji nominacyjnej s
uS
Obszar dzia alno ci, w danym okr gu s dowym, okre la dekret nominacyjny
komornika wydany przez Króla. Poza tym obszarem komornik nie mo e podejmowa
czynno ci. Komornik otwiera swoje biuro w gminie wskazanej przez Ministra
Sprawiedliwo ci, przy czym wskazanie gminy mo e by , na wniosek komornika,
pra
zmienione. W przypadku naruszenia wskazania miejsca wykonywania zawodu,
komornika uznaje si
dotycz ce w
za zdymisjonowanego. Istniej jeszcze szczególne regulacje
ciwo ci terytorialnej komorników w niektórych kantonach oraz
Komornik stawia si
wie
zwi zane z prawem morskim.
w terminie jednego miesi ca od dnia notyfikacji decyzji
o nominacji, aby publicznie z
w s dzie pierwszej instancji (tribunal de
Królowi oraz pos usze stwo wobec Konstytucji i praw
dli
première instance) na wierno
przysi
narodu belgijskiego, jak równie wobec praw i obowi zków zwi zanych z obj ciem
funkcji komornika. Niezw ocznie po z
eniu przysi gi, komornik sk ada swój podpis
wo
z paraf u sekretarza s dowego (greffe) a tak e w Krajowej Izbie Komorników. Przed
wype nieniem tych obowi zków nie mo e wykona
ci
9
adnych czynno ci komorniczych.
Ins
Król okre la liczb
komorników na ka dy okr g s dowy w relacji do dost pno ci
komornika dla klientów, po uzyskaniu opinii prokuratora generalnego przy s dzie
apelacyjnym, prokuratora oraz Krajowej Izby Komorników. W tak ustalonej liczbie nie
tyt
uwzgl dnia si
tych komorników, którzy przekroczyli wiek 70 lat. W przypadku
nadmiaru liczby komorników, ograniczenie ich liczby nast puje wraz z wyst pieniem
ut
nast puj cych okoliczno ci – mierci, dymisji, zniesienia z urz du.
wo
dli
wie
pra
uS
iar
m
Wy
ci
10
Ins
Kompetencje komorników
tyt
Mo na je podzieli na te obj te monopolem i jednocze nie ich statusem, co zwi
si
z obowi zkiem dzia ania w przypadku z
-
wykonywanie
enia zlecenia przez wierzyciela. Do
:
ut
powy szej kategorii nale
e
czynno ci
s dowych
(dor czenia
s dowe
wszczynaj ce
post powania) oraz prowadzenie egzekucji decyzji s dowych jak i innych aktów
m
Wy
stanowi cych akty wykonawcze;
- sporz dzanie na wniosek s dziego lub zainteresowanych stwierdzenia okre lonego
stanu
faktycznego,
z
wykluczeniem
jakiegokolwiek
ustalania
przyczyn
i konsekwencji, które mog yby z danego ustalenia wynika , podobnie jak ustalenia,
które wynikaj
z podejmowanych przez komornika czynno ci; ustalenia te maj
iar
charakter dokumentów urz dowych, co do okoliczno ci, które komornik mo e
stwierdzi swoimi zmys ami;
uS
- sporz dzenie protestu dotycz cego weksla lub czeku;
- sprzeda ruchomo ci oraz statków w ramach procedury egzekucyjnej;
dowego (w ramach egzekucji);
pra
- sprzeda s dowa w trybie ugodowym ruchomo ci zgodnie z art. 1526bis Kodeksu
- sprzeda publiczna dobrowolna (monopol obejmuje tak e notariuszy);
wie
- dokonywanie okre lonych czynno ci w ramach procedury egzekucyjnej w ramach
zlecenia.
uprawnieni, poza monopolem okre lonym przez prawo, do
wykonywania czynno ci, które mog
tak e wykonywa
dli
Ponadto komornicy s
inne podmioty i w tym
zakresie nie maj obowi zku przyjmowania zlece . Do tych czynno ci nale y przede
wo
wszystkim prowadzenie windykacji na zlecenie wierzyciela przed uzyskaniem tytu u
egzekucyjnego, a ponadto: nadzorowanie loterii i konkursów prawnie dozwolonych,
sporz dzenie dla celów podatkowych stwierdzenia nie ci galno ci wierzytelno ci,
przeprowadzenie badania wyp acalno ci oraz sporz dzanie raportów o maj tku,
ci
11
Ins
przedstawianie
opinii
prawnych
dotycz cych
praw
i
obowi zków
odpowiedzialno ci zwi zanych z czynno ciami w których uczestnicz
wykonywanie
czynno ci
tyt
wykonywanie
czynno ci
likwidatora,
wykonywanie
zabezpieczaj cych
w
czynno ci
komornicy,
depozytariusza,
post powaniu
naprawczym
dotycz cym ma ych przedsi biorstw (ustawa z 31 stycznia 2009 roku o ci
wykonywanie
czynno ci
ut
przedsi biorstw),
kuratora
oraz
wakuj cych
ci
spadków,
prowadzenie wyceny ruchomo ci i pomoc dla kuratorów w zakresie sporz dzania
inwentarza i przeprowadzenia upad
m
Wy
w post powaniu upad
ci, wyst powanie w charakterze mediatora
ciowym osoby fizycznej nieprowadz cej dzia alno ci
gospodarczej, wyst powanie jako zwyk y mediatora w zakresie dobrowolnego
sp acania d ugów, potwierdzanie zgodno ci kopii i t umacze
sporz dzanie wyci gów z aktów nale
Nale y zaznaczy ,
cych do ich wy cznej w
z orygina em,
ciwo ci.
e przedstawiona wy ej lista czynno ci zosta a umieszczona
iar
w nowym brzmieniu statutu komorników, uj tym w Kodeksie s dowym, stanowi c
w istocie kodyfikacj
dotychczasowej wypracowanej praktyki rozumienia zasad
uS
funkcjonowania zawodu komornika w oparciu o normy sprzed nowelizacji.
Zgodnie z art. 519 § 3 Kodeksu s dowego komornik ma obowi zek udzielania
informacji tak wobec swego zleceniodawcy jak i wobec d
móg w
nika, ma obowi zek poinformowa o tym wierzyciela tak by ten
ciwie oceni zasadno
przyst pienia do egzekucji. Z drugiej strony, ma on
tak e obowi zek poinformowa d
procedury upad
pra
niewyp acalno ci d
nika. W przypadku ryzyka
nika o mo liwo ciach jakie daje przyst pienie do
ciowej osoby fizycznej nieprowadz cej dzia alno ci gospodarczej.
wie
Podobnie komornik ma obowi zek poinformowania podejmuj cego okre lone
czynno ci o zwi zanych z nimi kosztami.
Poza wskazanymi czynno ciami, ustawa wyra nie zakazuje komornikowi jak
dli
i kandydatowi na komornika osobi cie lub za po rednictwem innej osoby
prowadzenia innej dzia alno ci, poza prowadzeniem dzia alno ci naukowej.
sporz dzone
przez
komornika,
zgodnie
wo
Dokumenty
z
przyznanymi
mu
kompetencjami maj moc dokumentów urz dowych, chyba e zostan podwa one
w przewidzianej do tego procedurze (action en faux civil – art. 895 B.k.s.).
ci
12
Ins
Koszty czynno ci komornika, które okaza y si niewa ne lub zb dne pokrywane s
przez komornika. Ponadto, komornik ponosi odpowiedzialno
zwi zan
z
prowadzonymi
tyt
odpowiedzialno
przez
niego
czynno ciami
(art.
866
szkod
B.k.s.
–
przewidziana dla ka dego z funkcjonariuszy ministerialnych) –
przyk ady czynno ci, których koszty obci
aj
komornika: koszty zwi zane
w centralnym rejestrze egzekucji, w sytuacji gdy egzekucja nie by a
ut
z weryfikacj
za powsta
prowadzona; koszty egzekucji w sytuacji gdy komornik móg , przy dochowaniu
zwyk ej
staranno ci,
dowiedzie
si
o
nieistnieniu
szans
na
odzyskanie
m
Wy
wierzytelno ci, przyst pienie do egzekucji wobec osoby trzeciej, bez wcze niejszego
upowa nienia, utrzymywanie zaj cia mimo dostarczenia oczywistego dowodu przez
osob trzeci , e jest ona w
Przyjmuje si ,
cicielem.
e komornik powinien szczegó owo i niezw ocznie poinformowa
zleceniodawc o stwierdzeniu ograniczonych szans na skuteczn egzekucj . Jednak
iar
prowadzenie egzekucji na podstawie tytu u, który mo e podlega zmianie, odbywa
si
na ryzyko wierzyciela zlecaj cego. Nie mo na zapomina ,
e prowadzenie
którego powinien przyst pi
uS
egzekucji na podstawie tytu u wykonawczego jest obowi zkiem komornika, do
z nale yt
staranno ci . Ewentualna odmowa mo e
wynika np. z faktu e sam tytu wykonawczy mo e by podwa ony.
pra
Ograniczeniem o naturze obiektywnej jest niemo no
dzia ania komornika poza
swoim okr giem (art. 516 B.k.s.). Ograniczenie czasowe to niemo no
dzia ania
w dni wolne oraz w wi ta pa stwowe oraz w godzinach od 9 wieczorem do 6 rano,
nawet je li chodzi o miejsca publiczne. To ostatnie ograniczenie nie odnosi si do
wie
sprzeda y ruchomo ci, któr dokonuje si w trybie publicznym.
dzia egzekucyjny mo e jednak w wyj tkowym trybie zezwoli
na dokonywanie
czynno ci egzekucyjnych w okresie zakazanym, je li wnioskodawca wyka e
konieczno ”
podj cia
wnioskowanych
czynno ci. Zezwolenie
dli
„absolutn
to
wydawane jest w procedurze nieprocesowej (sur requete unilaterale).
wo
Komornik, na podstawie udzielonego pe nomocnictwa, mo e dzia
w sposób
wybrany przez siebie, dla przeprowadzenia skutecznej egzekucji, chyba
e
pe nomocnictwo zawiera wyra ne ograniczenia co do sposobu jej prowadzenia.
ci
13
Ins
W zakresie wykonywanych czynno ci, komornik jest traktowany tak jak osoba
wykonuj ca czynno ci z zakresu w adztwa publicznego, st d zniewaga lub czynny
opór wi
si z surowymi karami. W takim przypadku komornik zobligowany jest do
tyt
sporz dzenia protoko u, o czym niezw ocznie powinien zawiadomi
prokuratora,
przekazuj c tak e sporz dzony protokó .
ut
wo
dli
wie
pra
uS
iar
m
Wy
ci
14
Ins
Taryfy i ksi gowo
tyt
Zgodnie z art. 522 Kodeksu s dowego, Król okre la taryfikator wszystkich aktów
i czynno ci obj tych urz dowym charakterem zawodu komornika. W przypadku
ut
nieobj cia danych czynno ci taryfikatorem, Krajowa Izba Komorników mo e na
minimalne stawki.
Komornicy s zobowi zani do wskazania na oryginale jak równie na ka dej kopii
m
Wy
sporz dzanego przez siebie aktu naliczone wynagrodzenie wraz ze wskazaniem
wszystkich elementów sk adowych ca kowitego wynagrodzenia.
Komornicy maj obowi zek prowadzi ksi gowo
wed ug zasad okre lonym w akcie
wykonawczym ustalonym przez Króla. Je eli biuro komornika prowadzone jest
w formie stowarzyszenia lub spó ki, prowadzi si tylko jedn ksi gowo
.
iar
Ka dy komornik musi wprowadzi
rozdzielenie mi dzy funduszami w asnymi
a funduszami osób trzecich. W zwi zku z powy szym wszelkie rodki otrzymywane
uS
w zwi zku z wykonywaniem funkcji komornika na rzecz klientów lub osób trzecich
musz
wp ywa
na jedno lub kilka rachunków otwartych na ich imi
(lub osoby
prawnej w ramach której wykonuj czynno ci) z zaznaczeniem e chodzi o rachunek
pra
komornika. Rachunki te s otwierane zgodnie z zasadami ustalonymi przez Krajow
Izb Komorników. Wp aty klientów i osób trzecich na rzecz komornika dokonywane
wy cznie poprzez rachunek komornika. Rachunki prowadzone przez komornika
mog
stanowi albo rachunki osób trzecich albo rachunki zindywidualizowane. Te
wie
pierwsze, to rachunek wspólny na który s przyjmowane i zarz dzane rodki, które
maj by przekazane dla klientów lub osób trzecich. Rachunki zindywidualizowane
otwierane dla danej sprawy lub danego klienta. Rachunki komornika mog
by
do w
dli
otwarte tylko w instytucjach akredytowanych przez Narodowy Bank Belgii stosownie
ciwej ustawy i musz odpowiada nast puj cym warunkom:
wo
- rachunki te nigdy nie mog wykazywa debetu;
- na aden z tych rachunków nie mo e by udzielony kredyt, rachunki te nigdy nie
mog stanowi zabezpieczenia d ugu;
ci
15
Ins
- niemo liwe jest potr cenie; po czenie tych rachunków z innymi rachunkami
w danym banku jest wykluczone; nie jest mo liwa adna umowa nettingu. Krajowa
Izba Komorników mo e ustanowi
dodatkowe zasady zarz dzaniami
rodkami
tyt
klienta i osób trzecich.
Komornik ma obowi zek w najkrótszym mo liwym terminie przekaza zgromadzone
ut
rodki, zgodnie z regulacj
Krajowej Izby Komorników i, najpó niej w terminie 2
miesi cy od ich otrzymania, przelewa je na rachunki zindywidualizowane. Obowi zek
otrzymanych
m
Wy
ten nie powstaje je li ca
rodków na rzecz jednej osoby, albo
w zakresie jednej operacji, albo w zakresie jednej sprawy nie przekracza 2500 EUR.
Król, aktem wykonawczym, mo e zmieni
wysoko
tej kwoty, co dwa lata,
stosownie do zmieniaj cej si sytuacji ekonomicznej.
Krajowa Izby Komorników ma obowi zek stworzenia i zorganizowania systemu
kto, kogo, kiedy i jak kontroluje w zakresie
iar
kontroli, pozwalaj cego ustali
prowadzenia rachunków na rzecz klientów i osób trzecich, wraz z ustaleniem sankcji
i mo liwych
rodków, które nale y podj
w przypadku narusze
tych regu ,
uS
niezale nie od innych zasad kontroli.
Komornik przekazuje ca
rodków do Kasy Depozytowej, w przypadku gdy nie
zosta y podj te przez uprawnionego w okresie dwóch lat od zamkni cia sprawy.
pra
Termin ten ulega zawieszeniu w okresie prowadzenia spraw s dowych. Podobne
rozwi zania s przewidziane dla tytu ów i praw na okaziciela.
Nowy statut komorników przewiduje tak e szczegó owe regulacje w przypadku
wie
mierci komornika lub dymisji bez wcze niejszej notyfikacji ( art. 523 – 525 Kodeksu
dowego).
W art. 526 Kodeksu s dowego przewidziano instytucj
zast pstwa komornika
- si y wy szej;
- urlopu, na maksymalny okres 60 dni w roku;
- dodatkowych szkole i organizacji biura.
ci
16
wo
dli
w przypadku:
Ins
Zast pstwo rocznie nie mo e przekroczy 180 dni, chyba e chodzi o przypadek si y
wy szej.
tyt
Zast pca komornika musi by na li cie kandydatów na komornika i jest mianowany
przez prokuratora. Ustawa wskazuje przy tym, e z dniem obj cia urz du, zast pca
podlega dok adnie takim samym regu om jak zast powany komornik. Pod rygorem
ut
kar dyscyplinarnych, zast powany komornik w okresie zast pstwa, nie mo e
odejmowa
czynno ci komorniczych. Z kolei zast pca komornika, który dokona
m
Wy
czynno ci po up ywie zast pstwa, ponosi odpowiedzialno
karn . Nale y jednak
podkre li , ze naruszenia te nie powoduj niewa no ci czynno ci komorniczej.
wo
dli
wie
pra
uS
iar
ci
17
Ins
Post powanie dyscyplinarne
tyt
Kary dyscyplinarne
ut
Ka dy komornik oraz kandydat na komornika, który przez swe zachowanie narusza
dobre imi zawodu komornika lub który nie wykonuje w
ciwie swych obowi zków
mo e podlega nast puj cym karom dyscyplinarnym:
- nagana;
m
Wy
- upomnienie;
- grzywna dyscyplinarna od 250 do 5000 EUR, która jest wp acana do skarbu
pa stwa;
iar
- wy czenie ze zgromadzenia generalnego i rady Izby Okr gowej oraz ze
zgromadzenia generalnego i komitetu zarz dzaj cego Izby Krajowej, z komisji
uS
dyscyplinarnej, komisji nominacyjnej na okres maksymalnie 5 lat, przy pierwszym
orzeczeniu i 10 lat, w przypadku ponownej kary.
Prezes S du Pierwszej Instancji okr gu s dowego w którym zainteresowany
pra
sprawuje lub sprawowa funkcje komornika stwierdza wykonalno
orzeczenia
dyscyplinarnego zawieraj cego orzeczenie kary grzywny, na wniosek komisji
dyscyplinarnej,
reprezentowanej
przez
swojego
przewodnicz cego.
Grzywna
wie
dyscyplinarna mo e zosta orzeczona obok innej kary.
W odniesieniu do kandydatów na komorników mo na orzec zakaz wykonywania
zast pstwa innego komornika na okres maksymalny 6 miesi cy, za pierwszym razem
dli
i 12 miesi cy przy kolejnym orzeczeniu kary.
Wskazane wy ej kary okre lone s przez ustawodawc jako kary zwyk e.
wo
Ponadto wyró nia si wy sze kary dyscyplinarne, do których nale
- W odniesieniu do komorników i kandydatów na komorników:
:
- kara grzywny dyscyplinarnej w granicach ponad 5000 EUR do 25 000 EUR;
ci
18
Ins
- zawieszenie;
- zniesienie z urz du.
tyt
- W odniesieniu do kandydatów na komornika – zakaz wykonywania zast pstwa
komornika na okres ponad 12 miesi cy a do sta ego zakazu.
ut
Kara grzywny tak e w przypadku powa nych kar dyscyplinarnych mo e by
orzeczona obok pozosta ych kar.
m
Wy
Procedura dyscyplinarna przed komisj dyscyplinarn
We w
ciwo ci ka dego s du apelacyjnego ustanawia si
komisje dyscyplinarne,
które prowadz post powania przeciwko komornikom i kandydatom na komorników
z ich okr gu. Ka da komisja dyscyplinarna sk ada si
który
jej
iar
dziego,
przewodniczy,
dwóch
z czterech cz onków –
komorników
i
jednego
cz onka
zewn trznego, który posiada odpowiednie do wiadczenie zawodowe.
uS
Pierwszy prezes s du apelacyjnego wyznacza ka dego roku jednego s dziego
spo ród s dziów s dów i trybuna ów, któr to kandydatur niezw ocznie przedstawia
Ministrowi Sprawiedliwo ci. Krajowa Izba Komorników wybiera dla ka dej z komisji
co najmniej 10 komorników na okres 4 lat. Mog
ponownie wybrani i musz
pochodzi
pra
dyscyplinarnej grup
oni by
z co najmniej 3 okr gów. Lista ta jest
przekazywana w terminie 15 dni Ministrowi Sprawiedliwo ci. Król z kolei okre la list
co najmniej 3 cz onków zewn trznych dla ka dej z komisji dyscyplinarnej. Aktem
wie
wykonawczym Król okre la wymagania jakie musz spe nia cz onkowie zewn trzni.
Lista komorników oraz cz onków zewn trznych, którzy maj
wchodzi
do komisji
dyscyplinarnych podlega publikacji w Monitorze belgijskim.
dli
Dla ka dej sprawy dyscyplinarnej, przewodnicz cy komisji okre la jej sk ad,
dokonuj c wyboru ze wspominanej listy komorników i cz onków zewn trznych.
wo
Ponadto, wyznacza spo ród komorników sekretarza, który nie uczestniczy
w g osowaniach oraz nie podlega odwo aniu. Przy powo ywaniu sk ady komisji do
danej sprawy, przewodnicz cy ma obowi zek czuwania, aby powo ani komornicy nie
mieli swych biur w okr gu s dowym w którym komornik lub kandydat na komornika
ci
19
Ins
wykonywa
swoje
obowi zki.
Królewskim aktem wykonawczym okre la
si
wynagrodzenia cz onków komisji.
tyt
Procedura dyscyplinarna jest inicjowana przed komitetem zarz dzaj cym Izby
Krajowej komorników, która wst pnie bada spraw
na wniosek sprawozdawcy,
z urz du albo na skutek skargi. Post powanie mo e tak e zainicjowa
pisemny
ut
wniosek prokuratury lub sprawozdawcy Okr gowej Izby komorników.
Komornik, którego dotyczy sprawa, jest o tym informowany przez sprawozdawc
m
Wy
Krajowej Izby Komorników, w miesi cu, który nast puje po powzi ciu informacji
o przewinieniu. W zawiadomieniu opisuje si
okoliczno ci stanowi ce przedmiot
post powania oraz informuje si zainteresowanego komornika o miejscu i godzinach
w których mo e on zapozna
si
z aktami sprawy. Sam zainteresowany mo e
przedstawi swoje uwagi ustnie lub na pi mie, a tak e mo e za
i przygotowuje raport.
do pojednania stron. Gromadzi dokumentacj
iar
Sprawozdawca mo e d
da wys uchania.
sprawy
daj
podstawy do podj cia w
uS
W przypadku gdy komitet zarz dzaj cy Izby Krajowej uzna, e okoliczno ci sprawy
ciwej procedury dyscyplinarnej, przekazuje j
ciwej komisji dyscyplinarnej. W przeciwnym przypadku, przygotowuje pisemne
uzasadnienie, które jest przekazywane zainteresowanemu komornikowi oraz
pra
odpowiednio podmiotom które wnios y skarg .
Skar
cym przys uguje mo liwo
wyst pienia do sprawozdawcy o przekazanie
sprawy do komisji dyscyplinarnej w terminie 15 dni od wys ania zawiadomienia
wie
o zako czeniu wst pnej procedury dyscyplinarnej.
Sekretarz komisji dyscyplinarnej wzywa komornika do stawienia si
na jej
posiedzeniu. Wezwanie zawiera okre lenie stawianego zarzutu, miejsca i godziny
dli
w których b dzie mo na zapozna si
z dokumentacj sprawy oraz sk ad komisji
dyscyplinarnej. Kopia zawiadomienia przekazywana jest do w
oraz do sprawozdawcy Krajowej Izby
Komorników.
Zainteresowany komornik mo e wyst pi
wo
ewentualnie do sk adaj cego skarg
ciwego prokuratora,
w sprawie z udzia em adwokata albo
innego komornika. Tak prokurator jak i zainteresowany komornik mo e zg asza
ci
20
Ins
dowody w tym dowód z przes uchania wiadków, w terminie 15 dni od wezwania.
Komisja dyscyplinarna mo e wezwa cz onków Izby, którzy s stronami w sprawie
oraz zainteresowane osoby trzecie. Ka da z tych osób mo e stawi si z adwokatem
tyt
albo komornikiem. Mo liwe jest tak e wezwanie sprawozdawcy, cz onka rady danego
okr gu oraz komorników, których dotyczy przedmiotowa sprawa.
ut
Komornikowi obj temu zarzutami przys uguje prawo do
dania usuni cia ze sk adu
komisji osób, które podlega yby wy czeniu ze sk adu s dziowskiego w post powaniu
w terminie 8 dni od otrzymania wezwania.
m
Wy
cywilnym. Wniosek ten nale y z
W terminie 15 dni od trzymania pisma, komisja dyscyplinarna, z wy czeniem
cz onków obj tych wnioskiem, podejmuje decyzje co do wy czenia. Decyzja te jest
dor czana w terminie 15 dni od jej podj cia i nie podlega zaskar eniu.
Posiedzenie przeznaczone na przeprowadzenie dowodów powinno by wyznaczone
komornika do stawienia si
iar
w terminie nie krótszym od 15 dni po dacie wyznaczonej dla zainteresowanego
przed komisj dyscyplinarn . W przypadku wniesienia
wniosków o wy czenie cz onków komisji, termin ten jest wyd
uS
Komisja dyscyplinarna rozpoznaje spraw
jednak wnie
any do 30 dni.
jawnie. Zainteresowany komornik mo e
o rozpoznanie sprawy przy drzwiach zamkni tych. Komisja powinna
co do zasady przychyli si ku temu wnioskowi, chyba e w ogólnym interesie by oby
pra
rozpoznanie sprawy w sposób jawny. Poza tym mo liwe jest rozpoznanie sprawy
przy drzwiach zamkni tych, gdy wynika to z ogólnie przyj tych podstaw wy czenia
jawno ci post powania (porz dek publiczny, moralno
naruszania dobrego funkcjonowania s downictwa).
Ustawa jednoznacznie przewiduje,
wie
nieletnich, mo liwo
, ochrona prywatno ci osób
e sk adaj cy skarg
prokurator s wys uchiwani je li tego za
lub jego adwokat oraz
daj . Zainteresowany komornik ma prawo
dli
osobi cie lub za po rednictwem swego adwokata lub innego komornika przedstawi
swoje rodki obrony. Wezwany wiadek mo e by przes uchiwany tak przez komisj
jak i przez zainteresowanego komornika.
wo
W przypadku gdyby komisja dyscyplinarna dosz a do wniosku,
sprawy wskazuj
na mo liwo
e okoliczno ci
wykonania przez komornika lub kandydata na
komornika czynno ci poci gaj cych za sob powstanie zb dnych kosztów, sekretarz
ci
21
Ins
komisji dyscyplinarnej sk ada akta sprawy w sekretariacie s dziego egzekucyjnego
(juge de saisie). Sekretarz s dowy wyznacza posiedzenie, po wys uchaniu
zainteresowanego
komornika,
sk adaj cego
skarg
oraz
ewentualnie
inne
tyt
zainteresowane osoby.
Komisja dyscyplinarna podejmuje decyzj
w tajnym g osowaniu, bezwzgl dn
ut
wi kszo ci g osów. Mo e orzec kary okre lane jako kary podstawowe (upomnienie,
nagana, grzywna od 250 do 5000 EUR, wy czenie z zgromadzenia generalnego).
m
Wy
Og oszenie decyzji jest jawne i nast puje w miesi cu zamkni cia post powania.
Decyzja jest uzasadniana, umieszczana w przeznaczonym do tego rejestrze
i podpisywana przez cz onków komisji na posiedzeniu na którym decyzja ta jest
og aszana.
W okresie 15 dni od og oszenia decyzji jest ona dor czana skar
cemu,
iar
zainteresowanemu komornikowi i prokuratorowi. Wraz z dor czeniem, poucza si
zainteresowanego komornika o mo liwo ci wniesienia apelacji.
decyzji przekazuje si
przedstawi spraw
uS
Kopi
sprawozdawcy Krajowej Izby Komorników, który
komisji dyscyplinarnej, a tak e syndykowi (organ samorz du
komorników) Okr gowej Izby Komorników, do której nale y zainteresowany
pra
komornik.
Apelacja od decyzji komisji dyscyplinarnej sk adana jest w terminie 1 miesi ca od
notyfikacji do S du I instancji (Tribunal de I Instance) w
ciwego dla miejsca
dyscyplinarnej
przys uguje,
poza
wie
zamieszkania zainteresowanego komornika. Prawo zaskar enia decyzji komisji
zainteresowanym
komornikiem
tak e
sprawozdawcy Krajowej Izby Komorników oraz prokuratorowi. Ma ona efekt
zawieszaj cy.
dli
d orzeka w tej sprawie jako ostatnia instancja, od której nie przys uguje odwo anie.
Mo e
orzec
jedynie
kary
podstawowe
(wspomniane
uwolni
ci
22
albo
wo
zainteresowanego komornika od odpowiedzialno ci.
wy ej)
Ins
Podst powanie dyscyplinarne przed s dem
tyt
Prokurator albo komisja dyscyplinarna mog skierowa spraw dotycz
komornika
do S du I instancji, je li w ich ocenie skarga uzasadnia zastosowanie jednej
z wy szych kar dyscyplinarnych, chyba
e co do danego stanu faktycznego ju
ut
orzeczono podstawow kar dyscyplinarn .
Wezwanie komornika do udzia u w przedmiotowej procedurze ko czy spraw przed
dem w
m
Wy
komisj dyscyplinarn .
ciwym do rozpoznania sprawy dyscyplinarnej jest s d miejsca
zamieszkania zainteresowanego komornika albo s d miejsca w którym prowadzi lub
prowadzi swoj dzia alno
zawodow .
iar
d mo e orzec wszystkie wspomniane wy ej kary dyscyplinarne – tak podstawowe
jak i wy sze kary dyscyplinarne. Orzeczenie s du podlega apelacji, kierowanej do
du apelacyjnego (cour d’appel), która ma efekt zawieszaj cy, za wyj tkiem
uS
orzeczenia kary zawieszenia wykonywania czynno ci zawodowych.
W przypadku naruszenia kary zawieszenia wykonywania czynno ci zawodowych,
zainteresowany komornik podlega odpowiedzialno ci karnej. W czasie trwania
pra
zawieszania zainteresowany komornik nie mo e uczestniczy w zgromadzeniach izb
komorniczych oraz nie mo e by wybrany do rady komorników.
Ustawa jednoznacznie wskazuje,
e po prawomocnym zniesieniu komornika
wie
z urz du musi on zaprzesta wykonywania zawodu, pod rygorem odpowiedzialno ci
odszkodowawczej i innej, przewidzianej w przepisach dotycz cych funkcjonariuszy
zniesionych z urz du.
dli
Ponadto, ustawa przewiduje szczególny przypadek naruszenia zasad wykonywania
zawodu komornika, to jest przys dzania w asno ci w ramach post powania
egzekucyjnego na swoj
rzecz lub na rzecz swojej spó ki, bezpo rednio lub
wo
po rednio, w zakresie powierzonej mu sprzeda y ruchomo ci. Naruszenie tego
zakazu poci ga za sob kar
przedmiot oraz kar
3 – miesi cznego zawieszenia za ka dy tak nabyty
grzywny w wysoko ci 250 EUR, niezale nie od mo liwo ci
poci gni cia do odpowiedzialno ci karnej. Kara grzywny nie mo e przy tym
ci
23
Ins
przekroczy 25 000 EUR. Ponowne naruszenie tej normy zawsze poci ga za sob
zniesienie z urz du. Królewskim aktem wykonawczym mo liwa jest zmiana
wysoko ci stawki grzywny.
tyt
Prewencyjne zawieszenie w wykonywaniu czynno ci komorniczych
ut
W przypadku gdy zainteresowany komornik jest obj ty post powaniem karnym albo
procedur
dyscyplinarn
przed s dem (to jest mo e by
obj ty wy szymi karami
m
Wy
dyscyplinarnymi), prokurator albo przewodnicz cy komisji dyscyplinarnej mo e
wyst pi
do s du w trybie post powania zabezpieczaj cego o zawieszenie
komornika w wykonywaniu czynno ci komorniczych. W przypadku wniosku
onego przez prokuratora, s d wyst puje o opini
wniosek z
komisji dyscyplinarnej. Je li
a komisja dyscyplinarna, o fakcie tym s d informuje prokuratora.
iar
Warunkiem orzeczenia zawieszenia jest istnienie powa anego prawdopodobie stwa
co do prawdziwo ci stawianych zarzutów oraz oczywiste niebezpiecze stwo,
e
uS
dalsze wykonywanie czynno ci przez zainteresowanego b dzie powa anie narusza o
interesy osób trzecich lub b dzie stanowi o powa ne naruszenie dobrego imienia
zawodu komornika. Zawieszenie orzeka si
maksymalnie na czas trwania
post powania. Orzeczenie jest natychmiast wykonalne i nie podlega zawieszeniu na
pra
czas zaskar enia.
Mo liwe jest tak e orzeczenie zawieszenia w wykonywaniu zawodu komornika
w przypadku z
enia skarg wskazuj cych na oczywiste niebezpiecze stwo
wie
powa nego naruszenia praw osób trzecich lub na istotne ryzyko naruszenia dobrego
imienia zawodu komornika. Orzeczenie nie mo e obowi zywa
miesi c i jest natychmiast wykonalne.
d
ej ni
jeden
dli
Zawieszenie mo e by zniesione przez prezesa s du na wniosek zainteresowanego,
prokuratora lub komisji dyscyplinarnej.
wo
ci
24
Ins
ORGANIZACJA SAMORZ DU KOMORNIKÓW
tyt
W ka dym okr gu dzia a Izba Komornicza, w siedzibie danego okr gu s dowego.
W jej sk ad wchodz komornicy z danego okr gu oraz kandydaci na komorników,
ut
którzy wykonuj swoje czynno ci g ównie w danym okr gu. Izba posiada osobowo
prawn . Ustawa przewiduje tak e jeden przypadek wspólnej Izby dla dwóch okr gów
(Verviers i Eupen).
m
Wy
Okr gowa Izba Komornicza dzia a poprzez rad , której sk ad zale y od liczby
komorników w danym okr gu: 9 – w okr gach w których dzia a ponad 50
komorników; 7 – dla okr gów z liczb
komorników ponad 10 i mniej ni
komorników od 30 do 50; 5 – z liczb
30; 4 – z liczb
komorników od 5 do 10;
przewidziano tak e, e w przypadku mniejszej liczby komorników – rada liczy o jedn
iar
osob mniej ni liczba komorników w danym okr gu.
Zgromadzenie ogólne komorników danego okr gu ma nast puj ce zadania:
uS
wybór rady, okre lenie bud etu na ka dy rok i zatwierdzenie sprawozdania rady;
okre lenie sk adki dla cz onków Izby, sporz dzenie regulaminu wewn trznego oraz
uchwalenie zasad wykonywania zawodu, które musz
Krajowej Izby Komorników.
e nie mog
przestrzegana przez
one wkracza
pra
cz onków Izby z tym zastrze eniem,
by
w kompetencj
Uchwa y podejmowane s bezwzgl dn wi kszo ci g osów osób obecnych.
wie
W odniesieniu do rady Izby Okr gowej, jej sk ad jest wybierany corocznie, na
zgromadzeniu komorników okr gu zwo anym i prowadzonym przez syndyka.
Rada sk ada si
z syndyka, sprawozdawcy, skarbnika, sekretarza i zwyk ych
dli
cz onków rady. Tylko zwykli cz onkowie rady mog by kandydatami na komorników.
Liczba kandydatów na komorników w radzie nie mo e by
wi ksza od liczby
wo
komorników w radzie. Ponadto w radzie musi by co najmniej jedna osoba, b
kandydatem na komornika. Funkcje skarbnika i sekretarza mog
w radzie sk adaj cej si z mniejszej liczby cz onków od 4.
czone
ci
25
by
ca
Ins
Wybór cz onków rady nast puje w g osowaniu tajnym, corocznie, w czerwcu.
Najpierw wybiera si
cz onków rady, a nast pnie dokonuje si
powierzanych funkcji. Wyborów dokonuje si
tyt
W przypadku niemo no ci wyboru na dan
bezwzgl dn
funkcj
rozdzia u
wi kszo ci
g osów.
z powodu niewystarczaj cej
wi kszo ci, przyst puje si do g osowania spo ród dwóch osób z najwi ksz liczb
W
przypadku
równo ci
ut
osów.
Cz onkowie rady obejmuj
g osów,
decyduje
starsze stwo
s
bowe.
swe funkcje z dniem 1 wrze nia ka dego roku.
Cz onkowie rady mog by ponownie wybierani, z tym e nie mog by cz onkami
m
Wy
rady d
ej ni kolejne trzy lata. Rada zbiera si
co najmniej raz w miesi cu, na
zarz dzenie syndyka.
Zgromadzenie nadzwyczajne jest zwo ywane przez syndyka, je li uzna to za
ciwe, na uzasadniony wniosek dwóch cz onków rady, na wniosek prezesa S du
I instancji lub na wniosek prokuratora.
iar
Rada Izby Okr gowej ma obowi zek:
nad
utrzymaniem porz dku
uS
1) czuwa
i
dyscypliny
w ród
komorników
i kandydatów na komorników wykonuj cych zast pstwo komornika, jak
równie
czuwa
nad
nale ytym
wykonywaniem
ustaw,
dekretów
i rozporz dze ich dotycz cych;
pra
2) zapobiega i d
do ugodowego za atwienia konfliktów, które mog powsta
mi dzy komornikami i kandydatami na komorników wykonuj cych zast pstwo
komornika w zakresie ich praw, wype nianych zada i obowi zków;
wie
3) zapobiega i, na ile to jest mo liwe, za atwia polubownie wszystkie skargi
i reklamacje osób trzecich przeciw cz onkom izby, zwi zane z wykonywaniem
obowi zków zawodowych;
4) bada
sk adane skargi i je kierowa , w uzasadnionych przypadkach, za
5) zapewni
kontrol
w
ciwego
stosowania
dli
po rednictwem sprawozdawcy do Krajowej Izby Komorników;
taryfikatorów,
ksi gowo ci,
rzecz osób trzecich;
6) kontrolowa , równolegle z Krajow
Izb
Komorników, zasady wykonywania
zast pstwa komornika przez cz onków danej Izby;
ci
26
wo
zindywidualizowanych rachunków biura komorniczego oraz przelewów na
Ins
7) wydawa
opini
w przedmiocie spraw wynikaj cych z kwestionowania
wynagrodzenia i kosztów komornika;
8) okre li
list
komorników
zobowi zanych
do
dokonywania
dor cze
tyt
w sprawach karnych;
9) wydawa opinie, w przypadku wniosku s du, prokuratora;
ut
10) egzekwowa sk adki od cz onków Izby;
11) zarz dza funduszami Izby, w tym ich przeznaczaniem na pomoc socjaln dla
cz onków rady, w tym honorowych i ich rodzin, za zgod Izby;
m
Wy
12) prowadzi
i kontrolowa
sal
sprzeda y wraz z okre leniem, kiedy istnieje
obowi zek jej u ycia;
13) wykonywa uchwa y zgromadzenia Izby Okr gowej;
14) reprezentowa Izb we wszystkich sprawach, które dotycz wspólnych praw
i interesów cz onków Izby, w relacji do w adz publicznych i s dowych,
iar
w sprawach z zakresu prawa publicznego i prywatnego;
Ponadto Rada ma obowi zek prowadzenia, tak e w formie elektronicznej,
aktualnego zestawienia wszystkich cz onków Izby. Dotyczy to tak e Krajowej
uS
Izby, która powinna by
niezw ocznie informowana przez Izb
Okr gow
o zmianach w zestawieniu. Krajowa Izby Komorników informuje Ministra
Sprawiedliwo ci o zmianach w zestawieniu w terminie 15 dni.
pra
Obowi zki cz onków rady Izby
Syndyk kieruje pracami rady, przedstawia tematy podlegaj ce jej obradom, ustala
wie
wynik g osowania i podaje jego rezultat. Kieruje wszystkimi dzia aniami rady,
stosowanie
do
podj tych
uchwa .
Jest
jedyn
osoba
uprawnion
do
reprezentowania Izby i rady w relacjach z prezesami s dów, prokuratorem
dli
generalnym i prokuratorem, chyba e upowa niono sprawozdawc , w zwi zku
z niemo no ci wykonywania swych obowi zków przez syndyka.
sprawozdawcy nale y analiza skarg, przeprowadzenie post powa
wo
Do zada
zwi zanych ze skargami, mo e wys ucha strony oraz sporz dza raport dla rady.
Mo e z urz du przekaza Krajowej Izbie Komorników spraw , która mo e dawa
podstaw
do
na
enia
kary
dyscyplinarnej.
zast puje
syndyka
ci
27
Nadto
Ins
w przypadku niemo no ci wykonywania przez niego swych obowi zków.
Sprawozdawca mo e by zast piony przez swego zast pc , który jest corocznie
wybierany przez zgromadzenie generalne Okr gowej Izby Komorników. Zast pca
tyt
sprawozdawcy nie mo e by cz onkiem rady.
Sekretarz rady sporz dza protoko y z obrad rady, które umieszcza si w rejestrze,
ut
oznakowane,
parafowane
przez
syndyka i
podpisane
przez
wszystkich
uczestnicz cych w obradach rady. Sekretarz jest depozytariuszem archiwum,
m
Wy
z którego wydaje wyci gi.
Rada nie mo e podj
decyzji ani wyda opinii co do jakiejkolwiek sprawy, je li
wcze niej nie wypowiedzia si
podejmowa
w tej sprawie sprawozdawca. Rada mo e
uchwa y tylko wtedy gdy co najmniej 2/3 jej sk adu jest obecna.
Uchwa y podejmuje si bezwzgl dn wi kszo ci g osów. W przypadku równego
enia g osów, przewa a g os syndyka.
Na
danie prokuratora generalnego albo prokuratora, rada obowi zana jest
iar
roz
w jej archiwum.
Szczególn
kompetencj
uS
przedstawi protoko y ze swych obrad oraz wszystkie inne dokumenty z
rady Izby okr gowej jest mo liwo
one
wydania nakazu
pra
zap aty wobec cz onka Izby, który zalega ze sk adkami. Nakaz zap aty musi by
podpisany przez skarbnika rady i je li ma by egzekwowany w drodze egzekucji,
moc wykonawcz nadaje mu prezes s du I instancji na wniosek rady. Odwo anie
co do nadania klauzuli wykonalno ci mo e zosta z
KRAJOWA IZBA KOMORNIKÓW
Krajowa Izba Komorników jest instytucj
prawn . Jej siedzib
dli
wie
od notyfikacji nadania klauzuli.
osobowo
one w terminie 1 miesi ca
prawa publicznego, posiadaj
jest Bruksela. Sk ada si
wo
komorników i kandydatów na komorników z terenu Belgii.
z wszystkich
Organami Krajowej Izby Komorników s – zgromadzenie generalne oraz komitet
zarz dzaj cy.
ci
28
Ins
Zgromadzenie generalne sk ada si z przedstawicieli Izb okr gowych, lub, pod ich
nieobecno
, ich zast pców.
tyt
Ka da z Izb okr gowych wybiera reprezentantów na zgromadzenie generalne
Krajowej Izby Komorników w liczbie od 1 do 5 cz onków, przy czym na ka
rozpocz
dziesi tk
komorników przypada jeden reprezentant.
Ponadto
ut
wybiera si jako reprezentanta jednego kandydata na komornika o co najmniej 5letnim sta u.
m
Wy
Na tych samych zasadach wybiera si
zast pc
dla ka dego z wybranych
reprezentantów.
Mandat reprezentanta trwa 3 lata i mo e by raz przed
ony.
Decyzje podejmuje si bezwzgl dn wi kszo ci g osów.
iar
Zgromadzenie generalne Krajowej Izby Komorników wybiera ze swego grona
komitet zarz dzaj cy na który sk adaj si :
uS
przewodnicz cy, dwóch zast pców przewodnicz cego, sekretarz, dodatkowy
sekretarz, sprawozdawca i dodatkowy sprawozdawca, skarbnik i dodatkowy
skarbnik. Osoby te wybiera si na okres dwóch lat, z mo liwo ci reelekcji, przy
w niej zasiada nieprzerwanie d
pra
czym cz onkowie rady nie mog
ej ni 6 lat.
Wyboru na poszczególne funkcje dokonuje si w sposób bezpo redni.
Komitet zarz dzaj cy zwo uje co 6 miesi cy zgromadzenie generalne Krajowej
zwo ywane, gdy komitet
wie
Izby Komorników. Zgromadzenia nadzwyczajne s
zarz dzaj cy tak postanowi oraz gdy 1/5 cz onków zgromadzenia wyst pi o to w
drodze pisemnego wniosku obejmuj cego tematy do rozpoznania.
protokó z obrad. Zapad e uchwa y obowi zuj
protoko u (10 dni liczy si jako dni robocze).
ci
29
po up ywie 10 dni od wys ania
wo
Do zada komitetu zarz dzaj cego nale y:
dli
W terminie 10 dni od odbycia zgromadzenia przesy a si cz onkom zgromadzenia
Ins
1) czuwanie nad jednolito ci dyscypliny i deontologii w ród cz onków Krajowej
Izby i nad przestrzeganiem ustaw i wynikaj cych z nich aktów wykonawczych;
2) podejmowanie wszystkich niezb dnych
rodków aby zapewni
wykonanie
tyt
obowi zków wynikaj cych z odpowiedzialno ci zawodowej komorników,
w granicach i na warunkach okre lanych przez Krajow Izb Komorników;
ut
3) dor czanie dziennika sta u;
4) organizowanie
kszta cenia
ustawicznego
komorników,
kandydatów
na
komorników, sta ystów oraz wspó pracowników komorników. Królewskim
m
Wy
aktem wykonawczym okre la si
liczb
godzin kszta cenia ustawicznego,
ciw dla wykonywania zawodu komornika;
5) zabezpieczenie, równolegle z rad
Izb okr gowych, kontroli w
ciwego
stosowania taryf, ksi gowo ci, rachunków zindywidualizowanych i przelewu
rodków na rzecz osób trzecich;
komornika;
iar
6) wydawanie opinii we wszystkich sprawach dotycz cych wykonywania zawodu
7) reprezentowanie, w zakresie swych kompetencji, wszystkich cz onków
uS
Krajowej izby Komorników wobec w adz i instytucji;
8) wyst powanie w sprawach s dowych po stronie wszczynaj cej lub pozwanej
zwi zanych z interesem ogó u komorników;
9) zarz dzanie infrastruktur
pra
nominacyjnymi i dyscypliny;
Krajowej Izby, jej sekretariatem, komisjami
10) prowadzenie listy elektronicznej komorników i kandydatów na komorników;
11) zapobieganie, i je li to mo liwe doprowadzanie do polubownego za atwienia
z prowadzeniem dzia alno ci zawodowej;
wie
skarg i reklamacji dotycz cych cz onków Krajowej Izby, zwi zanych
12) weryfikowanie przes anych skarg i, w uzasadnionych przypadkach, ich
przekazywanie do komisji dyscyplinarnej;
dli
13) prowadzenie elektronicznej listy komorników i ich zast pców. Królewskim
aktem wykonawczym okre la si szczegó y funkcjonowania tego rejestru.
wo
Zgromadzenie generalne Krajowej Izby Komorników ma obowi zek:
- ustali generalne regu y deontologiczne zawodu komornika;
- zatwierdza sprawozdania roczne komitetu zarz dzaj cego oraz bud et;
ci
30
Ins
- zatwierdzi regulamin dzia ania komitetu zarz dzaj cego;
- ustali
zasady dzia ania oraz zorganizowa
system kontroli dotycz cy
tyt
prowadzenia rachunków w biurach komorników oraz zarzadzania funduszami
osób trzecich;
ut
- zorganizowa wybór cz onków komitetu zarz dzaj cego;
- zorganizowa wybór cz onków komisji nominacyjnych i dyscypliny;
m
Wy
- ustali corocznie sk adk .
wo
dli
wie
pra
uS
iar
ci
31
Ins
Dane statystyczne dotycz ce zawodu komornika
tyt
Dane z okresu 2009 – 2013 wskazuj ,
komorniczych nie zmienia si
e liczba osób pracuj cych w biurach
w sposób zasadniczy, cho
w ostatnich trzech
ut
latach mo na zaobserwowa niewielki wzrost tak liczby komorników jak i ogólnej
liczby osób zatrudnionych w biurach. Ogólnie liczba komorników wynosi a w Belgii
w 2013 roku 559 osób, dzia aj cych w 308 biurach. W 2011 odpowiednio dane te
m
Wy
przedstawia y si nast puj ce – 531 komorników dzia aj cych w 322 biurach, a w
2012 – 517, dzia aj cych w 321 biurach. Ogólna liczba osób zatrudnionych
w biurach komorniczych wynosi a w 2011 – 2795 osób, w 2012 - 2911, a w 2013
– 2943. W ród osób zatrudnionych wyró ni nale y sta ystów – w 2013 by o ich
215, kandydatów na komorników – 345 pracuj cych w zawodzie w 2013 r,
zatrudnionych, nie przygotowuj cych si do zawodu komornika – 2383 osoby.
iar
Z informacji uzyskanej z belgijskiej Krajowej Izby Komorników wynika, e w tym
kraju nie zauwa ono problemu biur specjalizuj cych si
w obs udze du ych
uS
klientów, bez nale ytego zaanga owania si w prowadzeniu czynno ci na rzecz
podmiotów sk adaj cych incydentalne wnioski.
rednia wieku komorników to 50- 60 lat (43 %), ogromna wi kszo
czy ni
wo
dli
wie
pra
(85 %).
to m
ci
32
Ins
Post powanie przed s dem w sprawach egzekucyjnych
tyt
Regulacje dotycz ce post powania egzekucyjnego zawarte s w Kodeksie s dowym
(Code judiciaire) w cz
ci V.
ut
Kodeks s dowy przewiduje utworzenie specjalnego organu s dowego, który ma si
zajmowa sprawami z zakresu post powania zabezpieczaj cego, egzekucyjnego –
juge des saisies (s dzia egzekucyjny).
m
Wy
Zgodnie z art. 79 Kodeksu s dowego aktem królewskim wyznacza si
spo ród
dziów s du I instancji, w oparciu o zapotrzebowanie na wykonywanie okre lonych
prawem obowi zków, jednego lub kilku s dziów egzekucyjnych. Dodatkowo,
w
przypadku
przeszkody
w
wykonywaniu
obowi zków
przez
s dziego
iar
egzekucyjnego, prezes s du wyznacza s dziego zast puj cego.
dziowie egzekucyjni nie tworz odr bnej jednostki organizacyjnej w ramach s du i
uS
mog tak e orzeka w innych sprawach.
dziów egzekucyjnych wyznacza si
powo aniu), z mo liwo ci
na okres jednego roku (przy pierwszym
ponownego powo ania na okres 2 lat, a nast pnie na
pra
okresy pi cioletnie. W czynno ciach swych s dziemu egzekucyjnemu asystuje
sekretarz s dowy (greffier), którego jednak pomoc, w przypadku podj cia nag ej
czynno ci, nie jest obowi zkowa. Udzia prokuratora w czynno ciach s dziego
egzekucyjnego jest mo liwy, ale nieobowi zkowy.
wie
Kompetencje s dziów egzekucyjnych mo na podzieli
czynno ci:
na nast puj ce rodzaje
- wyra anie zgody na dokonanie okre lonych czynno ci egzekucyjnych – chodzi
dli
przede wszystkim o dokonanie zaj cia zabezpieczaj cego przed uzyskaniem
ostatecznego orzeczenia s du. Tym samym, s dzia egzekucyjny musi uzyska
,
e wierzyciel spe ni wymagane prawem warunki dla zastosowania
wo
pewno
okre lonego sposobu zabezpieczenia;
ci
33
Ins
- podejmowanie okre lonych czynno ci w ramach post powania egzekucyjnego –
np. wyznaczenie notariusza dla dokonania sprzeda y nieruchomo ci, rozstrzygni cie
co do sporu okre laj cego warunki sprzeda y;
tyt
- czuwanie nad prawid owym przebiegiem post powania egzekucyjnego – w ramach
tej kompetencji s dzia egzekucyjny rozstrzyga skargi co do prawid owo ci
ut
prowadzenia egzekucji, mo liwo ci jej prowadzenia w oparciu o przedstawiony tytu
wykonawczy.
m
Wy
Zakres orzekania s dziego egzekucyjnego obejmuje np.:
- wszystkie
dania dotycz ce zaj
w ramach post powania zabezpieczaj cego,
post powania egzekucyjnego oraz upad
ci osoby fizycznej – wyj tki obejmuj
procedury restrukturyzacyjne obj te kompetencj s du gospodarczego, oraz o tzw.
egzekucj w naturze – egzekucja wynikaj ca z zabezpiecze rzeczowych; okre la
enia przez d
nika
rodków do depozytu s dowego w ramach
iar
warunki z
post powania zabezpieczaj cego, podejmuje decyzje w przedmiocie p atno ci
w ramach instytucji „astreinte” – p atno ci przymuszaj cych d
nika do okre lonego
Generalnie przyjmuje si ,
uS
zachowania, orzeczonych przez s d w procedurze zwyk ej.
e kompetencja s dziego egzekucyjnego nie jest
okre lona zaw
aj co – i z zasady b dzie on w
egzekucji i zaj
. Granic jego w
istoty
sprawy
b dzie
np.
ciwo ci w odniesieniu do s du orzekaj cego co
pra
do
ciwy w sprawach dotycz cych
mo liwo
wprowadzenia
korekt
do
tytu u
wykonawczego, o ile usuni cie w tpliwo ci b dzie mo liwe na podstawie
przedmiotowego tytu u. Zarzuty co do merytorycznego rozstrzygni cia zawartego
egzekucyjnym, który nie jest kolejn
jednak rozstrzygane przed s dzi
instancj
a wierzycielem.
wie
w tytule wykonawczym nie powinny by
w sporze mi dzy d
Nale y tak e zwróci uwag , e brak podniesienia zarzutu niew
ciwo ci rzeczowej
dli
(ewentualnie b dne przyj cie swej w
nikiem,
ciwo ci przez s dziego egzekucyjnego) nie
stoi na przeszkodzie ostatecznemu rozstrzygni ciu sprawy przez s d apelacyjny
ciwy tak dla s dziego egzekucyjnego (s dziego s du
wo
(odwo awczy), który jest w
pierwszej instancji) jak i s du pierwszej instancji (orzekaj cego co do istoty sprawy),
bez konieczno ci przekazywania sprawy do ponownego rozpoznania do s du
ciwego w pierwszej instancji.
ci
34
Ins
dzia egzekucyjny powinien, orzekaj c w sprawie egzekucyjnej, wzi
aktualno
pod uwag
tytu u wykonawczego – powinien wi c sprawdzi czy tytu ten jest jeszcze
wa ny, w zwi zku z wydarzeniami, które mog y zaistnie po jego wydaniu – np.
tyt
przedawnienie, sp ata zad
enia, nowacja, potr cenie, zwolnienie z d ugu, zbieg
tytu ów prawnych itp. Co do zasady, nie powinno si jednak bra pod uwag tych
ut
okoliczno ci, które mog y by
rozpatrywane przez s d orzekaj cy co do istoty
sprawy, trzeba jednak uwzgl dnia
szczególne okoliczno ci jak np. up yw czasu
mi dzy notyfikacj , wykonaniem orzeczenia i jego wydaniem.
m
Wy
dzia egzekucyjny rozstrzyga spory odnosz ce si
do skuteczno ci przelewu,
subrogacji i zwi zanego z tym przej cia praw z tytu u wykonawczego. Nie mo na
jednak, co do zasady, rozszerzy skuteczno ci tytu u wykonawczego na d
który nie zosta w nim wymieniony, chyba
podstawienie osoby trzecie w miejsce d
e wierzyciel wyka e bezprawne
nika – np. co do uprawnionego z rachunku
iar
bankowego.
nika,
Rozwi zaniem zbli onym do wskazanego w art. 759 § 2 K.p.c., jest art. 1396
uS
Belgijskiego Kodeksu s dowego w którym to przewiduje si , e s dzia egzekucyjny
mo e, nawet z urz du, nakaza przedstawienie raportu z przebiegu post powania
egzekucyjnego przez komornika lub inny podmiot o statucie publicznym i
ministerialnym zaanga owany w post powanie (np. notariusz przeprowadzaj cy
pra
sprzeda nieruchomo ci).
W przypadku stwierdzenia uchybie , s d informuje o tym prokuratora, który
wie
podejmuje decyzj co do wszcz cia post powania dyscyplinarnego.
Post powanie przed s dzi
egzekucyjnym mo e odbywa
post powania zabezpieczaj cego – w zwi zku z za
albo w trybie
eniem ustawodawcy, e ten
dli
typ procedury pozwala na
si
szybkie uzyskanie rozstrzygni cia (en référé) albo, w
przypadkach wskazanych w ustawie, w trybie wniosku pisemnego (par requête,
szybko ci tego typu procedury.
za
enie
ci
35
ma realizowa
wo
zazwyczaj tryb nieprocesowy - unilaterale), co równie
Ins
dzia egzekucyjny nie mo e orzeka
co do istoty sprawy, b
egzekucji, tym niemniej jego decyzje nie maj
cej podstaw
charakteru tymczasowego mimo
stosowanej procedury zabezpieczaj cej, i jest z nimi zwi zana, podobnie jak z
tyt
orzeczeniami innych s dów, powaga rzeczy os dzonej.
s dziego egzekucyjnego okre la si
ut
ciwo
przez miejsce dokonania zaj cia.
Rozwi zanie to w praktyce nie jest atwe do zastosowania st d orzecznictwo
przyjmuje dwa sposoby rozumienia tego rozwi zania – albo przyjmuje si
m
Wy
zamieszkania d
nika albo miejsce po
miejsca
enia mienia stanowi cego przedmiot
post powania egzekucyjnego.
Prowadzenie procedury w trybie post powania zabezpieczaj cego (art. 1035 – 1041
B.k.s. – belgijski kodeks s dowy) sprawia, e termin stawienia si w s dzie wynosi
iar
co najmniej 2 dni (chyba e dochodzi do wyd
B.k.s. – wyd
enia terminu na podstawie art. 55
enie o 15, 30, 80 dni w zale no ci od miejsca przebywania osoby nie
maj cej miejsca zamieszkania, pobytu w Belgii). W przypadkach nag ych, termin ten
wyznaczony z pomini ciem wskazanych ogranicze , nawet w czasie
uS
mo e by
wi tecznym.
Decyzje s dziego egzekucyjnego s natychmiast wykonalne, co jednak nie odnosi
si
np. do decyzji wydanej na skutek zarzutów d
nika w przypadku zaj cia
pra
wierzytelno ci (art. 1543 ust. 2 B.k.s.), w tpliwo ci co do natychmiastowej
wykonalno ci odnosz
si
równie
do orzeczenia w przedmiocie w asno ci
przedmiotu do którego skierowano egzekucj .
e stosowanie procedury post powania zabezpieczaj cego nie
wie
Nale y podkre li ,
powoduje konieczno ci wykazywania przez sk adaj cego wniosek, w ramach
post powania egzekucyjnego, okoliczno ci wymagaj cych podj cia czynno ci w
trybie pilnym (co mog aby sugerowa stosowana procedura).
dli
rodki zaskar enia – z wyj tkami przewidzianymi dla procedury egzekucji z
przypadku
zaj
decyzje
,
s dziego
apelacja
egzekucyjnego
rozpoznawana
jest
podlegaj
w
zaskar eniu. W
wo
nieruchomo ci,
trybie
post powania
zabezpieczaj cego, termin stawiennictwa w s dzie apelacyjnym wynosi 2 dni. Termin
do wniesienia rodków zaskar enia wynosi 1 miesi c (art. 1048 i 1051 B.k.s.).
ci
36
Ins
Ustawa przewiduje tak e w cz
ci ogólnej,
e
adna czynno
egzekucyjna nie
mo e by dokonana mi dzy 21 a 6 rano, a tak e w soboty, niedziele oraz wi ta
tyt
uznane przez prawo, chyba
e s dzia egzekucyjny podejmie na wniosek inn
decyzj uzasadnion wyj tkowymi okoliczno ciami.
ut
W przypadku orzekania w trybie zwyk ym – par requête (zazwyczaj w trybie
nieprocesowym – requête unilaterale) – w post powaniu egzekucyjnym prawo
m
Wy
zazwyczaj przewiduje wy czenie obowi zku adwokackiego, który to obowi zek,
poza post powaniem egzekucyjnym, jest regu .
Podobnie jak w polskim systemie, egzekucja s dowa mo e by przeprowadzone je li
zostanie przedstawiona komornikowi pochodz ca od s du kopia lub, wyj tkowo,
iar
orygina orzeczenia lub aktu opatrzone klauzul wykonalno ci (art. 1386 K.s.b.)
Przyjmuje si , e je li okre lenie d
faktycznemu, okoliczno
nika nie odpowiada w sposób dok adny stanowi
ta nie stanowi podstawy do stwierdzenia niewa no ci
by prowadzona egzekucja.
uS
tytu u wykonawczego, chyba e powsta aby uzasadniona w tpliwo
Formu a klauzuli wykonalno ci, któr
umieszcza si
wobec kogo ma
na dokumencie stanowi cym
podstaw egzekucji, okre lona jest w dekrecie królewskim z 21 lipca 2013 roku.
pra
Nale y zwróci uwag , e belgijski kodeks s dowy nie podaje zamkni tej definicji,
która okre la aby dokumenty na których umieszcza si klauzul wykonalno ci. W art.
1386 B.k.s. u ywa si ogólnych poj
- orzeczenie i akt. Przyjmuje si , e poj cia ta
wie
nale y rozumie szeroko, to jest w nast puj cy sposób:
- decyzje s dów belgijskich – tak e np. orzeczenie s du karnego, nakazuj ce
pracodawcy wyp at
dla pracownika rodków o charakterze socjalnym, nawet je li
pracownik nie wniós powództwa adhezyjnego (orzeczenie S du Kasacyjnego z 19
nakazywa
wyp aty przez d
nawet,
dli
lutego 1973 roku); przyjmuje si
e orzeczenie s du karnego nie musi
nika okre lnej kwoty pieni dzy, wystarczy
e
wysoko
wierzytelno ci;
- protokó z ugody zawartej przed s dem (art. 733 B.k.s.)
ci
37
wo
obowi zek ten wynika z orzeczenia, zawieraj c wystarczaj ce dane aby okre li
Ins
- akty notarialne, z zastrze eniem,
pieni
e chodzi o wierzytelno ci bezwarunkowe,
ne, pewne i wymagalne. Je li wi c zawarte w akcie notarialnym klauzule
nasuwa yby w tpliwo ci, akt taki nie jest wykonalny w drodze egzekucji s dowej.
tyt
dzia egzekucyjny ma prawo zawiesi
egzekucj
w przypadku podniesienia
zarzutów przeciwko zawartym w akcie notarialnym wierzytelno ciom. Zawieszenie to
ut
nie stoi jednak na przeszkodzie dalszemu prowadzeniu egzekucji w zakresie w jakim
postanowienia aktu nie zosta y merytorycznie zakwestionowane; w tej kategorii
mo na wyró ni
ogólne warunki udzielenia kredytu przewiduj ce,
m
Wy
pozostaj ce do zap acenia mo e by
kredytodawcy;
e saldo
ustalone na podstawie ksi g rachunkowych
- dokument okre laj cy obowi zek podatkowy;
- zestawienie obci
podatkowych;
- niefiskalne wezwanie do zap aty;
danie stwierdzenia wykonalno ci orzecze
iar
-
arbitra owych wydanych w Belgii i
zagranic , z tym zastrze eniem e orzeczenie s du arbitra owego musi zawiera
jednoznaczne zobowi zania do zap aty (decyzja prezesa s du pierwszej instancji –
uS
art. 586 B.K.s.)
-
danie stwierdzenia wykonalno ci zagranicznych aktów notarialnych;
-
danie stwierdzenia wykonalno ci decyzji s dów zagranicznych (decyzja s du
pierwszej instancji – art. 570 B.k.s.).
pra
dzia egzekucyjny mo e dokona korekty b dów nie maj cych istotnego znaczenia
dla wa no ci tytu u egzekucyjnego, o ile korekta jest uzasadniona sam
tre ci
tytu u. W praktyce nie jest atwe oddzielenie kompetencji s du orzekaj cego co do
wie
istoty sprawy, w gestii którego pozostaje interpretacja i uzupe nienie orzeczenia, od
zakresu kompetencji s dziego egzekucyjnego, który, jak si
przyjmuje w prawie
belgijskim, pozostaje wy cznie w adnym do rozstrzygania sporów zwi zanych z
egzekwowaniem tytu u wykonawczego.
dli
W przypadku cesji wierzytelno ci, moc tytu u egzekucyjnego jest zawarta w akcie
cesji i z niej wynika. Wystarczy wi c, aby przelew wierzytelno ci by zakomunikowany
o fakcie
wo
w wezwaniu do zap aty lub zaj ciu. Wystarczy tak e poinformowa
dokonania cesji, nie jest wymagane dor czanie dokumentu cesji. Podobne regu y
obowi zuj w przypadku przeniesienia wierzytelno ci w drodze subrogacji. Przyjmuje
ci
38
Ins
si tak e, e zarzuty zwi zane z okre leniem uprawnionego do egzekucji w drodze
cesji lub subrogacji nale
do kompetencji s dziego egzekucyjnego.
W prawie belgijskim nie mo na przyst pi
do egzekucji na podstawie decyzji
tyt
dowej, je li tytu wykonawczy uleg ju przedawnieniu. Zasad jest, e orzeczenia
przedawniaj si w terminie 10 lat, niezale enia od terminu przedawnienia danego
ut
typu wierzytelno ci. W przypadku jednak odsetek, które sta y si
wymagalne po
decyzji s dowej, przedawniaj si one w terminie 5 lat. Trzeba tak e pami ta , e
wierzytelno ci alimentacyjne, które sta y si
wymagalne po decyzji s dowej s
m
Wy
poddane 5-letniemu terminowi przedawnienia (a nie 10 – letniemu) oraz e termin
przedawnienia dla aktów notarialnych odpowiada terminowi przedawnienia danej
wierzytelno ci (a nie przedawnieniu dla decyzji s dowych).
Ponadto, p atno
dokonana po wszcz ciu egzekucji nie mo e by
uznana za
uznanie d ugu, które przerywa przedawnienie.
nie mo na powo ywa
egzekwowania.
si
iar
Co do zasady, przyjmuje si tak e, e do czasu przedawnienia tytu u wykonawczego,
na nadu ycie prawa w przypadku jego pó nego
musi by
opatrzona klauzul
wykonawczego.
uS
Klauzul wykonalno ci jest opatrywana pierwsza kopia orzeczenia lub aktu. Kopia ta
wykonalno ci pod rygorem niewa no ci tytu u
Tylko w wyj tkowych okoliczno ciach orzeczenie mo e podlega
wykonaniu na
pra
podstawie orygina u – art. 1041 B.k.s – w tym artykule, wskazuje si na „przypadek
absolutnej konieczno ci”, dla post powa w trybie zabezpieczaj cym.
Aby otrzyma tytu wykonawczy nale y zwróci si do sekretarza s dowego lub do
wie
przechowawcy akt publicznych (art. 1380 B.k.s.). W przypadku trudno ci z
otrzymaniem dokumentu, organy te odpowiadaj za powsta
791 B.k.s., sekretarz s dowy musi odmówi
szkod . Zgodnie z art.
dostarczenia dokumentu, je li
orzeczenie nie jest jeszcze podpisane. Sekretarz s dowy mo e odmówi
dli
dostarczenia dokumentu dopóki nie zostan
op acone koszty z nim zwi zane.
Nieuzasadniona odmowa dostarczenia dokumentu (dotyczy to tak e notariusza i
wo
przechowawcy akt s dowych) daje podstawy do wszcz cia post powania przed
prezesem s du I instancji okr gu w którym dostarczenie dokumentu powinno mie
miejsce. Jest to procedura przy pieszona, w trybie zabezpieczaj cym (art. 1035 –
1041 B.k.s.).
ci
39
Ins
Druga kopia egzekucyjna mo e by
wydana tylko po przyznaniu takiego prawa
odpowiednim zarz dzeniem prezesa S du pierwszej instancji, w trybie post powania
nieprocesowego (sur requete unilaterale).
tyt
Koszty zwi zane z ponownym wydaniem dokumentu co do zasady obci
wnioskodawc . Od orzeczenia przys uguje odwo anie, co oznacza,
ut
dor czeniem zarz dzenia inicjuj cym procedur
wydaniem musi up yn
aj
e mi dzy
wydania drugiego tytu u, a jego
co najmniej miesi c i osiem dni. O ponownym wydaniu czyni
si wzmiank na kopii, z zaznaczeniem sumy, która b dzie podlega a egzekucji, je li
Za decyzj
m
Wy
wierzytelno
zosta a w cz
ci sp acona lub przelana.
o wszcz ciu egzekucji odpowiada osoba, która j
samym, w przypadku ustalenia,
podejmuje. Tym
e egzekwowane nale no ci nie mog y by
egzekwowane np. z powodu uchylenia orzeczenia, wierzyciel musi je zwróci , z
odsetkami.
iar
Komornik, na podstawie udzielonego pe nomocnictwa, mo e dzia
w sposób
wybrany przez siebie, dla przeprowadzenia skutecznej egzekucji, chyba
e
pe nomocnictwo zawiera wyra ne ograniczenia co do sposobu jej prowadzenia.
1024 B.k.s.), chyba
aj stron , przeciwko której prowadzi si egzekucj (art.
uS
Koszty post powania obci
e wierzyciel „w oczywisty sposób dzia a nierozs dnie”.
Taryfikator czynno ci komornika zosta okre lony w dekrecie królewskim z 30
listopada 1978 roku, znowelizowanym dekretem z 8 grudnia 1998 roku –
pra
opublikowanym w Monitorze Belgijskim z 29 grudnia 1998 roku, nr 41.428.
Taryfikator jest sukcesywnie indeksowany, na 2014 roku – M.B. z 23 grudnia 2013,
nr 101.913.
wo
dli
wie
ci
40
Ins
Struktura s downictwa w Belgii
ut
tyt
wo
dli
wie
pra
uS
iar
m
Wy
ci
41