Oceany świata

Oceany świata
Wpisany przez Internet
czwartek, 30 lipca 2009 13:12 -
Ocean Spokojny
Pacyfik to ocean znajdujący się pomiędzy Azją, Ameryką Północną i Ameryką Południową,
Antarktydą i Australią. Ocean ten jest największym, najgłębszym i najstarszym na świecie
zbiornikiem wodnym. Z powierzchnią równą 179,7 mln km² zajmuje jedną trzecią całej Ziemi.
Południkowo rozciąga się pomiędzy Morzem Beringa, a Antarktycznym Morzem Rossa na około
15,500 km. Największą rozpiętość równoleżnikową Pacyfik osiąga między Indonezją, a
wybrzeżem Kolumbii i jest to 19,800 km.
Nazwa (hiszp. pacífico - spokojny) została nadana przez żeglarza portugalskiego w służbie
hiszpańskiej Ferdynanda Magellana. Przez większość jego wyprawy ocean ten faktycznie
pozostawał spokojny. Jednakże pacyficzne wyspy nękane są przez liczne huragany i tajfuny, a
otaczające lądy naszpikowane są wulkanami. Często spotykane są trzęsienia ziemi, a te
podwodne powodują wielkie fale zwane tsunami.
W centrum dno oceaniczne położone na średniej głębokości 4,270 m jest przeważnie jednolite.
Zachodnia część basenu urozmaicona jest przez podwodne pasma górskie, które wynoszą się
ponad powierzchnię jako archipelagi wysp. Do grzbietów przylegają ogromne rowy ocaniczne
takie jak Rów Mariański(11,034 m), Filipiński, Tonga, czy Japoński.
Temperatura wód Oc.Spokojnego waha się od bliskiej zeru w okolicach podbiegunowych do ok.
29 st. C w pobliżu równika. Zasolenie również zmienia się stopniowo. Woda opodal równika i
biegunów jest mniej słona (ok. 30‰) od tej znajdującej się na zwrotnikach(ponad 35‰).
Cyrkulacja powierzchniowa wody w północnej części oceanu jest zgodna z ruchem wskazówek
zegara, w części południowej jest odwrotnie. Główne prądy ciepłe: Północno- i
Południoworównikowy, Równikowy Wsteczny, Kuro-siwo, Północnopacyficzny, Aleucki oraz
Prąd Wschodnioaustralijski. Natomiast prądy zimne to głównie Antarktyczny
Pr.Okołobiegunowy(Dryf Wiatrów Zachodnich) i jego odnoga Pr.Zachodnioaustralijski, a także
Pr. Kalifornijski i Oja-siwo.
Nieregularneą linię brzegową otaczają morza, z których największe to: Morze Celebes, Morze
Koralowe, Morze Wschodniochińskie, Morze Japońskie, Morze Tasmana, Morze
Południowochińskie, Morze Żółte oraz Morze Ochockie.
Na oceanie tym znajduje się około 25,000 wysp, czyli więcej niż na reszcie zbiorników wodnych
razem wziętych. Ich ogół na Oceanie Spokojnym nosi nazwę Oceanii.Ważniejsze wyspy i ich
archipelagi: Aleuty, W-y Japońskie(Hokkaido, Honsiu, Sikoku, Kiusiu), Tajwan, Filipiny,
Arch.Malajski(Sumatra, Borneo, Celebes, Jawa, W-y Sundajskie, Timor), Nowa Gwinea,
Mikronezja, Polinezja, Melanezja(W-y Salomona, Nw.Hebrydy, Nowa Kaledonia), Tasmania,
Nowa Zelandia, W-y Marshalla, Fidżi, Tonga, Tuvalu, Vanutau, Hawaje, Thaiti, W-y Galapagos.
1/4
Oceany świata
Wpisany przez Internet
czwartek, 30 lipca 2009 13:12 -
Na północy jedynie wąska i płytka Cieśnina Beringa oddziela Oc.Spokojny od Oceanu
Arktycznego, na południu granicą jest południk przechodzący przez Przylądek Horn. Granicą z
Oc.Indyjskim jest umowna linia biegnąca od Cieśniny Malakka, wzdłuż zachodniego wybrzeża
Indonezji, Nowej Gwinei do Przyl.York w Australii, dalej przez Tasmanię, a następnie
południkiem 147 długości geograficznej wschodniej do Antarktydy.
Tylko wnętrze Australii, Nowa Gwinea i Nowa Zelandia pozostają poza wpływem klimatycznym
Oceanu Spokojnego, w którego obrębie występuje pięć znacząco różnych stref klimatycznych:
okołobiegunowa, umiarkowana chłodna, podzwrotnikowa, zwrotnikowa oraz równikowa.
Zarówno w północnych, jak i południowych średnich szerokościach geograficznych strumienie
powietrza z zachodu powodują spore różnice temperatur w różnych porach roku. Bliżej równika
równomiernie wiejące pasaty zapobiegają dużym wahaniom temperatury stabilizując ją na
poziomie 21-27 st. C przez cały rok. Region monsunowy leży w zachodniej części oceanu
pomiędzy Japonią, a Australią. Dla tej klimatycznej strefy charakterystyczne są wiatry wiejące z
wnętrza kontynentu do oceanu w zimie, zaś w lecie w kierunku przeciwnym. Konsekwencją jest
zauważalna sezonowość zachmurzenia i opadów. Częste tajfuny powodują wiele strat w
zachodniej i południowozachodniej części zbiornika. Z największą częstotliwością występują
one w trójkącie między Japonią, centralnymi Filipinami, a wschodnia Mikronezją.
Wydobycie cennych złóż mineralnych z dna Pacyfiku jest ograniczone z powodu jego ogromnej
głębokości. W płytszych wodach przybrzeżnych Australii i Nowej Zelandii pozyskuje się ropę
naftową i gaz ziemny. Coraz mniejsze znaczenie ma zbieractwo pereł. Najważniejszymi
zasobami Pacyfiku są ryby. Poławia się: śledzie, łososie, sardynki, mieczniki, tuńczyki oraz
mięczaki.
Ocean Atlantycki
Ocean Atlantycki, Atlantyk to drugi pod względem wielkości ocean na Ziemi pokrywający około
jednej piątej jej powierzchni. Nazwa wywodzi się z mitologii greckiej i oznacza "Morze Atlasa".
Ocean ten ma kształt pogrubionej i nieco rozciągniętej litery "S". Znajduje się pomiędzy Europą,
Afryką, Ameryką Północną i Ameryką Południową. Atlantyk połączony jest z Oceanem
Spokojnym poprzez Ocean Arktyczny na północy oraz Cieśninę Drake'a na południu.
Stworzonym przez człowieka połączeniem obu zbiorników jest Kanał Panamski. Na wschodzie
linią oddzielającą Oceany: Atlantycki i Indyjski jest południk 20°E.
Atlantyk wraz z przyległymi morzami zajmuje powierzchnię ok. 106 450 000 km kw., a bez nich
82 362 000 km kw. Przybliżona objętość tegoż oceanu wynosi 354 700 000 km kw.(z morzami) i
323 600 000 km kw. (bez mórz). Średnia głębokość: 3600 m; największa - Rów Puerto Rico
9219 m. Długość linii brzegowej: 111 855 km(najbardziej urozmaicona w części północnej).
Rozciągłość równoleżnikowa w największym przewężeniu między wybrzeżami Ameryki
Południowej i Afryki wynosi 2 800 km, a 13 500 km licząc od zachodnich krańców Zatoki
Meksykańskiej do wschodniego brzegu Morza Czarnego. Temperatura wody kształtuje się w
granicach od 26-27 st.C w okolicy równika do ok. -1st.C przy biegunach, dając średnią na
poziomie 16,9 st.C. Średnie zasolenie wynosi 35,4 promila.
2/4
Oceany świata
Wpisany przez Internet
czwartek, 30 lipca 2009 13:12 -
W części północnej oceanu prądy morskie poruszają się zgodnie z ruchem wskazówek zegara
przyjmując kształt elipsy, na półkuli południowej natomiast poruszają się w kierunku
przeciwnym. Prądy morskie ciepłe: Północnorównikowy, Karaibski, Antylski, Zatokowy
(Golfsztrom), Północnoatlantycki, Norweski, Zachodniogrenlandzki, Gwinejski, Gujański,
Południoworównikowy oraz Prąd Brazylijski. Prądy zimne to: Labradorski,
Wschodniogrenlandzki, Kanaryjski, Benguelski, Falklandzki i Dryf Wiatrów Zachodnich.
Ocean Atlantycki położony jest we wszystkich strefach klimatycznych. Warunki klimatyczne
Alantyku kształtują się pod wpływem dużej rozciągłości południkowej i cyrkulacji
atmosferycznej, stałej nad oceanem i zmiennej nad sąsiadującymi kontynentami. Huragany
mogą występować głównie u wybrzeży Ameryki Środkowej od maja do grudnia, ale najczęstsze
są w miesiącach od sierpnia do listopada. Sztormy są powszechne na Północnym Atlantyku
(szczególnie podczas zimy) czyniąc przekraczanie oceanu trudnym i niebezpiecznym.
Większe wyspy i archipelagi wysp: Grenlandia, Wyspy Brytyjskie, Islandia, Ziemia Baffina,
Nowa Fundlandia, Wielkie i Małe Antyle, Bahamy, Wyspy Kanaryjskie oraz W-y Zielonego
Przylądka.
Atlantyk jest bogaty w złoża ropy naftowej, gazu ziemnego, rud metali, żwiru oraz kamieni
szlachetnych. Flora morska jest słabo rozwinięta. Północna część oceanu tworzy potężne
łowisko ryb (blisko 50% połowów światowych). Poławia się tu: dorsze, makrele, śledzie, sardyny
i tuńczyki.
Ocean Indyjski
Ocean Indyjski to trzeci pod względem wielkości zbiornik wodny na świecie, zajmujący około
20% powierzchni Wszechoceanu. Od północy ograniczony jest przez Azję, od zachodu przez
Półwysep Arabski i Afrykę, od wschodu przez Półwysep Malajski, Wyspy Sundajskie oraz
Australię, a od południa przez Antarktydę. Umownymi granicami są południki: 20° i 147°
długości geograficznej wschodniej.
Ocean ten ma powierzchnię 73 556 000 km² (włączając Morze Czerwone i Zatokę Perską;
przybliżona objętość wynosi 292 131 000 kilometrów sześciennych. Rozciągłość południkowa i
równoleżnikowa dochodzi do 10 000 km. Średnia głębokość 3890 m, maksymalna 7729 m
(Rów Jawajski). Linia brzegowa o długości 66 526 km jest słabo rozwinięta. Ocean Indyjski jest
bardzo ciepły, w północnej części jego temperatura rzadko spada poniżej 25 °C, natomiast w
pobliżu Antarktydy obniża się do ok. 0°C, co daje średnią na poziomie 17°C. Zasolenie wynosi
34,8 promila.
W części północnej oceanu prądy morskie są zależne od monsunów i mają charakter sezonowy
(Prąd Somalijski, Monsunowy i Równikowy Wsteczny). Ciepłe prądy stałe to: Prąd
Południoworównikowy, Prąd Madagaskarski, Prąd Mozambicki, natomiast zimne: Prąd
3/4
Oceany świata
Wpisany przez Internet
czwartek, 30 lipca 2009 13:12 -
Zachodnioaustralijski oraz Dryf Wiatrów Zachodnich.
Warunki klimatyczne Oceanu Indyjskiego kształtują się pod wpływem wzajemnego
oddziaływania kontynentu i oceanu. Silne, północno-wschodnie wiatry wieją od października do
kwietnia; od maja do października dominują wiatry południowe i wschodnie. Na półkuli
zachodniej wiatry są raczej łagodniejsze, ale letnie sztormy w pobliżu Mauritiusa mogą być
niebezpieczne. Cyklony występują u wybrzeży Morza Arabskiego i Zatoki Bengalskiej w
miesiącach wymiany monsunów zimowego i letniego.
Większe wyspy i archipelagi: Madagaskar, Komory, Seszele, Malediwy, Mauritius, Sri Lanka
oraz część Indonezj.i
Ocean Indyjski jest ważną drogą łączącą Bliski Wschód, Afrykę, południową Azję i Australię.
Jest szlakiem przewozu ropy naftowej oraz produktów ropopochodnych pochodzących z rejonu
Zatoki Perskiej i Indonezji. Rybołówstwo jest dość słabo rozwinięte i zaspokaja głównie
potrzeby lokalne. Poławia się przeważnie tuńczyki i krewetki.
4/4