pełna wersja w pdf

STANOWISKA
I ZALECENIA
Stanowisko Światowej
Organizacji Alergii (WAO) – 3 września 2007
127
Kim jest alergolog? Stanowisko Światowej Organizacji
Alergii (WAO)
Dokument uwzględniający komentarze ze strony organizacji
członkowskich Światowej Organizacji Alergii (WAO)
What is an Allergist? Reconciled Document Incorporating
Member Society Comments
SERGIO DEL GIACCO, LANNY J. ROSENWASSER, CARLOS D. CRISCI, ANTHONY J. FREW, MICHAEL A. KALINER,
BEE WAH LEE, LIU GUANGHUI, JORGE MASPERO, HEE-BOM MOON, NOKAGAWA TAKEMASA, PAUL C. POTTER,
ANAND B. SINGH, ERKKA VALOVIRTA, DANIEL VERVLOET, JOHN O. WARNER, KAREN HENLEY
© Alergia Astma Immunologia 2008, 13(3): 127-129
Translated with permission from WAO Journal. 2008: 19-20.
www.alergia-astma-immunologia.eu
Przedruk z: World Allergy Journal 2008, 19-20.
Tłumaczenie: dr A. Lewandowska-Polak
Alergolog jest lekarzem, który ukończył szkolenie
specjalizacyjne w zakresie alergologii i immunologii
oraz szkolenie specjalizacyjne z chorób wewnętrznych
lub podspecjalizację medycyny wewnętrznej, to jest
dermatologię, pulmonologię, otorynolaryngologię i/lub
pediatrię. Zależnie od wymagań obowiązujących w różnych krajach, alergolodzy odbywają również pełne lub
częściowe szkolenie w zakresie immunologii klinicznej z uwagi na podłoże immunologiczne chorób, które
diagnozują i leczą. W większości krajów akceptowany
czas kształcenia w zakresie alergologii i immunologii
wynosi 2-3 lata intensywnego szkolenia. W zależności
od obowiązującego w danym kraju systemu akredytacji,
ukończenie szkolenia powinno być zakończone przyznaniem przez Komisję Certyfikatu Uzyskania Specjalizacji
w dziedzinie alergologii, alergologii i immunologii lub
alergologii i immunologii klinicznej. W niektórych krajach uzyskanie specjalizacji jest uwarunkowane zdaniem
testu, w innych – pisemnym poświadczeniem zdobytych
kwalifikacji przez opiekuna specjalizacji.
Alergolodzy, którzy ukończyli szkolenie specjalizacyjne, uczestniczą w kształtowaniu lokalnego systemu
opieki zdrowotnej zapewniając opiekę pacjentom chorym
na choroby alergiczne. Alergolodzy stanowią wsparcie dla
pacjentów, omawiając i dyskutując z lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej i specjalistami innych dziedzin
przypadki kliniczne ich pacjentów w celu zapewnienia
pacjentom lepszej opieki, a lekarzom – edukacji.
Alergolodzy powinni konsultować skomplikowane
przypadki i zapewniać opiekę pacjentom kierowanym
przez lekarzy pierwszego kontaktu i specjalistów innych
dziedzin.
Głównymi cechami alergologa są: uznawanie znaczenia czynników zewnętrznych w wywoływaniu choroby alergicznej i wiedza, w jaki sposób ją rozpoznać
i leczyć, włącznie ze znajomością właściwych leków
i terapii immunologicznych. Takie podejście do diagnostyki i leczenia jest główną wartością specjalizacji
z alergologii i przeciwstawia alergologów specjalistom
innych dziedzin, których pacjenci są również pacjentami
alergologów.
Szczegółowe wymagania szkolenia dla alergologów są wyszczególnione w dokumencie „Wymagania
dotyczące kompetencji lekarzy w zakresie alergologii:
Kluczowe umiejętności kliniczne dla sprawowania
opieki nad pacjentem chorym na chorobę alergiczną lub
immunologiczną (chorobę z nadważliwości): Stanowisko
Światowej Organizacji Alergii [1]. W tym dokumencie
określono poziomy szkolenia pierwszego, drugiego
i trzeciego stopnia, które różnicują wiedzę i szkolenie
specjalisty alergologa od lekarzy podstawowej opieki
zdrowotnej i lekarzy specjalizujących się w chorobach
jednego narządu lub układu. Amerykańska Akademia
Alergologii i Immunologii również opublikowała wytyczne: W jaki sposób alergolog/immunolog może pomóc [2].
Wytyczne europejskie kształcenia specjalistów alergolo-
128
Alergia Astma Immunologia 2008, 13(3): 127-129
gów w postaci Syllabusa [3,4] są dostępne „on line” na
stronie Światowej Organizacji Alergii: www.worldallergy.
org/allergy_certification/index.html
Kim jest alergolog – definicja
Alergolog jest lekarzem, który posiada szerokie spektrum umiejętności diagnostycznych i klinicznych oraz
wiedzę obejmującą:
• obraz kliniczny chorób alergicznych i immunologicznych z uwzględnieniem ich współistnienia oraz
komórkowe podstawy reakcji immunologicznych
i alergicznych:
• nieżyt nosa i spojówek
• zapalenie zatok
• zapalenie ucha
• astma
• kaszel
• zapalenie oskrzeli
• zapalenia płuc z nadwrażliwości
• zapalenie pęcherzyków płucnych
• wyprysk atopowy
• kontaktowe zapalenie skóry
• pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy
• alergia na leki
• alergia na pokarmy
• alergia na lateks
• alergia na jad owadów
• reakcje ze strony przewodu pokarmowego spowodowane alergią
• wstrząs anafilaktyczny
• niedobory odporności
• alergiczne choroby zawodowe
• czynniki ryzyka rozwoju chorób alergicznych –„marsz
alergiczny”
• inne narządowo swoiste reakcje alergiczne
• choroby, które mogą naśladować lub nakładać się
z chorobami alergicznymi;
• epidemiologię i uwarunkowania genetyczne chorób
alergicznych i autoimmunologicznych i specjalistyczna wiedza dotycząca alergenów włączając alergeny
wziewne, leki, jady owadów, alergeny zawodowe,
alergeny pokarmowe;
• komórki efektorowe uczestniczące w chorobach alergicznych (komórki macierzyste, limfocyty, komórki
tuczne, bazofile, eozynofile, neutrofile, monocyty,
makrofagi, komórki dendrytyczne);
• cząsteczki uczestniczące w odpowiedzi immunologicznej (we wrodzonej i nabytej), immunoglobuliny,
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
dopełniacz, cytokiny, włączając interleukiny, chemokiny i ich receptory, i antygeny głównego układu
zgodności tkankowej;
typy reakcji z nadwrażliwości;
oddziaływania międzykomórkowe;
metody diagnostyki in vitro (laboratoryjne testy diagnostyczne), ich wybór i interpretacja, włączając testy
radioimmunologiczne (CAP-RAST), immunoenzymatyczne (ELISA), Western blotting, testy markerów
zapalnych (kationowe białko eozynofilów ECP i tryptaza), komórkowe testy stymulacji alergenem (CAST),
testy uwalniania histaminy.
alergolog jest specjalistą szczególnie kompetentnym
w zakresie (wykonywania/interpretacji):
przeprowadzania wywiadu alergologicznego i badania
fizykalnego,
wykonywania testów skórnych,
zlecania i interpretacji badań laboratoryjnych w kierunku alergii i zaburzeń immunologicznych,
zlecania i interpretacji pomiaru całkowitego stężenia
IgE w surowicy i stężenia swoistych IgE,
wykonywania testów prowokacyjnych w diagnostyce
chorób alergicznych i immunologicznych,
analizy i udzielenia porady w zakresie środowiskowych/powietrznopochodnych alergenów i czynników
drażniących,
analizy i udzielenia porady w zakresie alergenów
pokarmowych,
wykonywania i/lub oceny badań czynnościowych płuc
i testów markerów zapalnych,
wykonywania i/lub oceny badań czynnościowych
nosa, być może z włączeniem badania fibroskopowego
nosa i gardła i endoskopii nosa,
wykonywania swoistej immunoterapii alergenowej
i immunoterapii alergenami jadów owadów,
farmakoterapii chorób alergicznych i pokrewnych,
w razie konieczności przeprowadzania diagnostyki
różnicowej,
porady w zakresie modyfikacji stylu życia w celu
redukcji ekspozycji na alergeny,
terapii immunomodulacyjnej,
przeprowadzania desensytyzacji na leki,
prowadzenia profilaktyki pierwotnej, wtórnej i trzeciorzędowej chorób alergicznych,
prowadzenia edukacji pacjentów, lekarzy pierwszego
kontaktu i innych osób sprawujących opiekę zdrowotną.
Stanowisko Światowej Organizacji Alergii (WAO) – 3 września 2007
129
Dodatek
Wszystkie Towarzystwa, które skomentowały i zaakceptowały:
– Amerykańska Akademia Alergii, Astmy i Immunologii
– Amerykańskie Kolegium Alergii, Astmy i Immunologii
– Argentyńskie Stowarzyszenie Alergii i Immunologii
– Australijskie Towarzystwo Immunologii Klinicznej i
Alergii
– Towarzystwo Alergii i Immunologii Bangladeszu
– Brazylijskie Towarzystwo Alergii i Immunopatologii
– Towarzystwo Alergii i Immunologii Chile
– Kolumbijskie Stowarzyszenie Alergii, Astmy i Immunologii
– Duńskie Towarzystwo Alergologii
– Towarzystwo Alergologii i Immunologii Klinicznej
Egiptu
– Francuskie Towarzystwo Alergologii i Immunologii
Klinicznej
– Niemieckie Towarzystwo Alergologii i Immunologii
Klinicznej
– Węgierskie Towarzystwo Alergologii i Immunologii
Klinicznej
– Włoskie Towarzystwo Alergologii i Immunologii
Klinicznej
– Japońskie Towarzystwo Alergologiczne
– Towarzystwo Alergii i Immunologii Malezji
– Meksykańskie Koleglium Alergii, Astmy i Immunologii Klinicznej
– Mongolskie Towarzystwo Alergologiczne
– Holenderskie Towarzystwo Alergologiczne
– Towarzystwo Immunologii i Alergologii Paragwaju
– Rumuńskie Towarzystwo Alergologii i Immunologii
Klinicznej
– Rosyjskie Towarzystwo Alergologii i Immunologii
Klinicznej
– Towarzystwo Alergii Południowej Afryki
– Towarzystwo Immunologii, Alergii i Reumatologii
Singapuru
– Szwedzkie Towarzystwo Alergologii i Immunologii
– Towarzystwo Alergii i Immunologii Tajlandii
– Tureckie Narodowe Towarzystwo Alergii i Immunologii Klinicznej
– Towarzystwo Alergii i Immunologii Wenezueli
– Wietnamskie Towarzystwo Alergii, Astmy i Immunologii Klinicznej
– Towarzystwo Alergologii Zimbabwe
– Towarzystwo Alergologii i Immunologii Klinicznej
Azji i Pacyfiku
– Czeskie Towarzystwo Alergologii i Immunologii
Klinicznej
Piśmiennictwo
1. Kaliner MA, Del Giacco S, Crisci CD, Frew AJ, Liv G, Maspero
J, Moon HB. Requirements for physician training in allergy: key
clinical competencies appropriate for the care of patients with
allergic or immunologic diseases-a provisional position statement
of the World Allergy Organization. Allergy Clin Immunol Int
J World Allergy Org. 2006;18: 92-97.
2. American Academy of Allergy, Asthma and Immunology. Consultation and referral guidelines citing the evidence: how the
allergist/immunologist can help. J Allergy Clin Immunol. 2006;
117(suppl): S495-S523.
3. Malling HJ, Gayraud J, Papageorgiu-Saxoni P, Hornung B, Rosado-Pinto J, Del Giacco SG, et al. Objectives of training and
specialty training core curriculum in allergology and clinical
immunology. Allergy. 2004; 59: 579-588.
4. European Union of Medical Specialists Allergy Training Syllabus. Allergology and Clinical Immunology Section and Board:
07.06.2003. Available at: www.worldallergy.org/allergy_certification/index.shtml