D - Sąd Apelacyjny

Sygn. akt
III AUa 848/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 lutego 2015 r.
Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSA Mirosław Szwagierczak
Sędziowie:
SSA Alicja Podczaska (spr.)
SSA Ewa Madera
Protokolant
st.sekr.sądowy Elżbieta Stachowicz
po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2015 r.
na rozprawie
sprawy z wniosku M. H.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.
o wypłatę niezrealizowanego świadczenia
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Okręgowego w Przemyślu
z dnia 4 września 2014 r. sygn. akt III U 706/14
zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddala odwołanie.
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 17 kwietnia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., na podstawie art. 136 ustawy o
emeryturach i rentach z FUS oraz przepisów ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o ustaleniu i wypłacie emerytury, do
których prawo uległo w okresie od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r., odmówił M. H. prawa do wypłaty
niezrealizowanego świadczenia po zmarłym S. K..
W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawczyni domagała się jej zmiany, podnosząc że jej ojciec miał prawo do
emerytury od dnia 1.09.2009 r., była ona wypłacana do dnia 30.09.2011 r., następnie została zawieszona na podstawie
art. 103 a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przepisu który został uznany za niezgodny z Konstytucją, w zakresie
w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed dniem 1.01.2011 r.
Odpowiadając na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc, że skoro ojciec wnioskodawczyni
miał zawieszone prawo do emerytury w okresie od 1.10.2011 r. do dnia śmierci, w związku z obowiązującym wówczas
art. 103 a ustawy o emeryturach i rentach z FUS i do dnia śmierci nie wystąpił z wnioskiem o wypłatę zawieszonej
emerytury, brak jest podstaw do uznania, że zawieszone świadczenie jest świadczeniem niezrealizowanym w myśl art.
136 ustawy emerytalnej.
Wyrokiem z dnia 4 września 2014 r., sygn. akt III U 706/14, Sąd Okręgowy w Przemyślu zmienił zaskarżoną decyzję i
przyznał M. H. prawo do wypłaty niezrealizowanego świadczenia po zmarłym ojcu S. K. za okres od dnia 1 października
2011 r. do 31 grudnia wraz z ustawowymi odsetkami.
Sąd ustalił, że S. K., ur. (...), miał przyznane prawo do emerytury decyzją z dnia 18 września 2009 r. Na podstawie
kolejnej decyzji z dnia 12.10.2011 r. organ rentowy z urzędu wstrzymał wypłatę emerytury, począwszy od dnia 1.10.2011
r., z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia. S. K.(...)
Przechodząc do oceny prawnej, Sąd Okręgowy stwierdził że wnioskodawczyni, jako córka osoby uprawnionej do
świadczenia, może skorzystać z możliwości, jakie emerytom, którym na podstawie art. 103 a ustawy o emeryturach
i rentach z FUS zawieszono prawo do emerytury, otworzyło wejście w życie w dniu 19 lutego 2014 r. ustawa z dnia
13 grudnia 2013 r. o ustaleniu i wypłacie emerytury, do których prawo uległo w okresie od 1 października 2011 r. do
21 listopada 2012 r.
W apelacji od powyższego wyroku organ rentowy domagał się jego zmiany i oddalenie odwołania, zarzucając
naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 13.12.2013 r., poprzez przyjęcie, że zmarły S. K. miał prawo do wypłaty zwieszonej
emerytury, pomimo, że nie dożył wniosku o wypłatę tego świadczenia, a także art. 136 ust. 1 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS, przez przyjęcie, że pomimo iż zmarły nie złożył wniosku, to emerytura za okres od 1.10.2011 r. do
31.12.2011 r. stanowi niezrealizowane świadczenie.
Sąd Apelacyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:
Apelacja organu rentowego jest uzasadniona, choć z przyczyn odmiennych niż wskazane i skutkuje wydaniem
orzeczenia refornatoryjnego.
Spór w sprawie dotyczył prawa wnioskodawczyni do wypłaty emerytury zmarłego ojca – S. K., za okres od 1.10.2011 r.
do 31.12.2011 r., w którym Zmarły miał zawieszone prawo do emerytury, w związku z treścią obowiązującego wówczas
art. 103 a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.
Wyrokiem z dnia 13 listopada 2012 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r.
o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257 poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr
291 poz. 1707) w zw. z art. 103 a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.) dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 16 grudnia
2010 r., w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011
r. bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i
stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji RP.
Powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego ma znaczenia dla osób, w tym wnioskodawcy, które przeszły na
emeryturę w okresie od stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r., nie rozwiązując umowy o pracę i zostali „ukarani"
zawieszeniem emerytury, ponieważ mają prawo domagać się od ZUS jej wypłaty wraz z odsetkami za opóźnienie.
Niezrealizowane świadczenie emerytalne w rozumieniu art. 136 ust. 1 ustawy emerytalno – rentowej to świadczenie,
do którego prawo zostało już ustalone lub, co najmniej osoba uprawniona wystąpiła o nie jeszcze za życia, ale nie
zostało ono wypłacone, niezależnie od przyczyn opóźnienia w wypłacie świadczenia. Zgodnie z ust. 3 powołanego
przepisu roszczenia osób uprawnionych o wypłatę świadczeń niezrealizowanych wygasają po upływie 12 miesięcy
od dnia śmierci osoby, której świadczenia przysługiwały, a termin ten jest terminem zawitym. Skoro zatem ojciec
wnioskodawczyni zmarł w dniu 27 grudnia 2011 r., to wniosek o wypłatę niezrealizowanych świadczeń winien zostać
złożony w nieprzekraczalnym terminie do dnia 27 grudnia 2012 r. Uchybienie powyższemu terminowi i złożenie
przedmiotowego wniosku w dniu 26 lutego 2014 r. stanowi faktyczną przyczynę odmowy wypłaty wnioskodawczyni
niezrealizowanego świadczenia po zmarłym ojcu.
Mając na uwadze powyższe orzeczono, jak w sentencji na podstawie art. 386 § 1 kpc.