docWYJDŹ!
download 
Reklamacja Transkrypt
WYJDŹ!
WYJDŹ! 04/2013 | GRY I ZABAWY NA ŚWIEŻYM POWIETRZU | | ECO-DESIGN | PIKNIK Z RODZICAMI | | MOTYWACJA DLA DRUŻYNOWYCH | | WOODCRAFT I SURVIVAL | | KIERUNEK JAMBOREE | SPIS TREŚCI 04/2013 Reduce Reuse Recycle - str. 4 PKS - Przygoda Kadry Skutkuje - str. 8 „Jak przyjdzie słonko, przyjdzie kwiecień łąką” - str. 10 Weź wyjdź - str. 12 Zagraj na żywo! - czyli współpraca z rodzicami - str. 15 „Żeby mi się chciało tak jak mi się nie chce” - str. 17 Woodcraft is Lifecraft - str. 18 Z błękitnym Niebem!(...) wśród ciszy lasu (...) - str. 21 Motywacja... - metodyka zuchowa - str. 25 Drużyna LUSTRO! - metodyka harcerska - str. 26 W poszukiwaniu motywacji! - metodyka sh - str. 27 Koło napędowe motywacji - metodyka wędro. - str. 30 Recykling - str. 31 Zabierz drużynę na... - str. 34 Za granicą... - Kurs na Jamboree! - str. 35 Za granicą... - (Za)granica w ZHP - str. 37 Zabawa i piosenka numeru - str. 38 2 04/2013 Od redakcji... Trwające pierwsze dni wiosny nie przypominają tej pory roku, na którą wszyscy czekamy. Zielone trawy i liście, żółte, ciepłe słońce i błękit rześkiego nieba dają jeszcze cierpliwie na siebie czekać. A co będzie, kiedy mile widziani goście w końcu się zjawią? No cóż, nie pozostanie nic innego, jak WYJŚĆ! Wraz z wiosną otwierają się nam drzwi, by wyjść z harcówek i poznawać świat w pełniejszej jego okazałości. W tym numerze poznacie miejsca, które z wypiekami na twarzy czekają na Was i Wasze drużyny. Spojrzycie na las inaczej niż zwykle. Wyjdziecie także do rodziców swoich pociech, by wyciągnąć do nich rękę współpracy i zrozumienia. Przy wszystkich działaniach pamiętajcie, by działać w zgodzie z naturą i nabywać ekologicznych postaw (które, jak się okazuje, mogą Wam się zwrócić). Namiestnicy w duchu rodzącej się do życia przyrody podpowiedzą Wam, w jaki sposób motywować członków swoich drużyn. „Wskazówka” wyjdzie także i szerzej pozna świat. A gdzie? ZAGRANICĘ! W tym numerze otwieramy nowy dział, w którym mamy nadzieję zainspirować Was działaniem skautingu. Jeśli macie spakowany plecak ciekawości i wzięliście ze sobą motywacyjną czekoladę, to czas… WYJŚĆ na lekturę numeru! Skład redakcji: Redaktor naczelny: phm. Artur Grendzicki HO Zespół redakcyjny: - hm.Anna Kasprowicz HR - phm. Malwina Siwczak HR, - phm. Radosław Podolak HR, - phm. Magdalena Wieńska HO, - pwd. Aniela Bożejewicz HO, - pwd. Izabela Drojecka HO, - pwd. Marta Paluszyńska HO, - pwd. Katarzyna Dulska HO, - HO Patrycja Deuter, - HO Szymon Owsiański, - pion. Sandra Pożerska 3 Opracowanie graficzne: - odkr. Mateusz Zedler Korekta: - sam. Aleksandra Lewandowska 04/2013 Reduce Reuse Recycle Zasada 3R to motto tych, którzy na cenią sobie ekologiczne podejście do życia. Reduce, czyli zredukuj ilość wytwarzanych śmieci. Reuse, czyli użyj tego ponownie. Recycle, czyli utylizuj odpadki. Zasadę tę wzięli sobie do serca również projektanci. Wszystko, co stare, używane i pozornie niepotrzebne można ponownie wykorzystać, ożywić i nadać temu zupełnie nową, niecodzienną formę. Artyści opanowali tę sztukę do perfekcji. Internet jest pełen przykładów „eko designu”: wieszak na klucze z zapięcia pasów samochodowych , krzesło ze sklepowego wózka, wazon lub klepsydra z plastikowych butelek to dopiero początek. 4 Możliwości są nieograniczone, więc wykorzystajcie je na zbiórkach! Zuchy mogą samodzielnie wykonać zabawki z butelek i pudełek. Nuda? To może do grudnia uda Wam się zebrać górę butelek, żeby zbudować z nich choinkę? W drużynach harcerskich można urządzić konkurs. Kto znajdzie najciekawsze zastosowanie dla puszki po groszku? Ja zrobiłabym z niego lampion (z pomocą młotka i gwoździa wykonałabym dziurki układające się we wzór, a do środka wstawiła podgrzewacz) albo pojemnik na pisaki (uwaga na ostre krawędzie!). Znam druha, który z puszek zrobił palnik. 04/2013 „Poplamiona koszulowa bluzka może stać się modnym, nadziewanym ćwiekami kołnierzem.” A teraz propozycja, która spodoba się harcerkom w każdym wieku: trashion. TRASH + FASHION = TRASHION. Styl wywodzi się z idei DIY (do it yourself). Podobnie jak w przypadku eko designu, chodzi o przerabianie rzeczy starych, nieużywanych lub niemodnych. Poplamiona koszulowa bluzka może stać się modnym, nadziewanym ćwiekami kołnierzem, za krótkie jeansy – shortami lub kopertówką. A może wykonacie swoją własną biżuterię? Zamieńcie klocki lego w kolczyki, miarę krawiecką w bransoletę lub nadziejcie nakrętki i podkładki pod śruby na żyłkę – koraliki gotowe! Więcej pomysłów i inspiracji bez trudu znajdziecie wpisując w wyszukiwarkę hasło „trashion”. Zbiórki inspirowane eko designem i stylem trashion to naprawdę ciekawy pomysł, ale nie poprzestawajcie na pokazaniu jak „zrobić coś z niczego”. Wykorzystajcie okazję i porozmawiajcie ze swoimi podopiecznymi o ekologii, podpowiedzcie im, w jaki sposób można dbać o środowisko na co dzień. Zaproponujcie zuchom zdobywanie sprawności ekoludka, harcerzom przyrodnika. A może opracujecie wymagania na swoje własne sprawności i je zatwierdzicie? pwd. Marta Paluszyńska HO 5 04/2013 Papierowa wiklina Robienie papierowej wikliny to sprawa bardzo prosta, jednak wymagająca cierpliwości. Pamiętajcie, że robienie wszelkich rzeczy manualnych sprzyja w drużynie rozmowom, a co za tym idzie- integracji! Jest również sposób na praktyczne wykorzystanie nagromadzonych w domu gazet rodziców lub gazetek promocyjnych, które większość ludzi niestety dręczą swoją obecnością. Kosze, koszyczki i pudełka, można wykorzystać do segregacji prostych sprzętów w harcówce, a będą wyglądać na pewno efektownie i twórczo! Znaleźć miejsce mogą także na półce w domu. Pracę rozpoczynamy od tworzenia papierowych rurek. Proces ich wytwarzania jest prosty. Gazetę składamy na pół ( w poprzek jej stron) tak, aby paski, do których zmierzamy były jak najdłuższe. Przecinamy ją nożykiem introligatorskim, starając się, aby linia cięcia była jak najprostsza. Następnie składamy dwie uzyskane części jeszcze raz na pół i również przecinamy. W ten sposób z jednej podwójnej 6 strony uzyskujemy cztery długie pasy. Nasz pasek smarujemy klejem w sztyfcie na jednym długim brzegu. Na krańcu jednego takiego paska przykładamy pod kątem mniej więcej 30 stopni patyczek do szaszłyków i za jego pomocą zwijamy pasek w rurkę. Takich rurek musimy niestety zrobić sporą ilość w zależności od tego, jakiej wielkości koszyk przewidujemy. Sposoby robienia dna są dwaalbo wyplatamy koszyk od początku, albo początkowo wyklejamy dno z kartonów. Aby pokazać oba sposoby, dno zostanie wyklejone, a przykrywka koszyka wypleciona. Wycinamy dwa identyczne dna. (Koła można odrysować np. za pomocą talerzyka). Smarujemy jedną stronę wyciętego koła klejem wikol i zaczynamy przykładać nasze rurki w sposób „gwieźdźisty” (przykładając je obok siebie, od środka koła). Będą one podstawą do dalszego wyplatania koszyka (najlepiej, żeby była ich nieparzysta ilość). Przyklejone do jednego kółka rurki osnowy przykrywamy drugim również posmarowanym klejem. Przyciskamy je do siebie, aby dobrze się złączyły (najlepiej przykryć je czymś ciężkim i pozostawić aż do wyschnięcia kleju). Gdy już to nastąpi, zaginamy rurki do góry i rozpoczynamy wyplatanie. 04/2013 Bierzemy dwie rurki i układamy je na krzyż pomiędzy dwiema rurkami osnowy. Teraz trzeba wyplatać je na krzyż w taki sposób, aby oplatać rurki osnowy. Aby je przedłużać, należy skręcić z jednej strony rurkę i wsadzić ją w końcówkę drugiej na taką długość, żeby nie wypadała. Staramy się dociskać do dołu wyplecione części, aby nie tworzyć zbyt dużych dziur. Koszyk wyplatamy do takiej wysokości, jaka najbardziej będzie nam odpowiadała. Zakończenie polega na założeniu rurki osnowy za następną (ewentualnie owinięciu jej pomiędzy dwie następne), po czym wplatamy ją pod wykonaną już część (można sobie pomóc patyczkiem). Ewentualne wystające od środka koszyka resztki możemy odciąć. Wykonanie pokrywki wygląda podobnie, jedynie początek się różni. Bierzemy cztery rurki, które zginamy na środku. Następnie należy je spleść w taki sposób, aby jedna końcówka każdej rurki wchodziła w każdą następną. W ten sposób uzyskujemy osiem rurek osnowy. Wyplatanie jest analogiczne do poprzedniego. Pokrywkę mocujemy za pomocą jednej rurki lub sznurka czy wstążki do koszyka. Po ukończeniu koszyk można pomalować na swój ulubiony kolor. Gotowe! phm. Malwina Siwczak HR 7 04/2013 PKS - Przygoda Kadry Skutkuje T oruń, dworzec autobusowy PKS, godzina 9.20. Stoimy na stanowisku szóstym, do którego zaraz zawitać ma duża maszyna lokomocyjna. Wokół nas piętrzą się ludzie. Niby tacy sami – ciała te same, z bagażami, biletami w dłoniach. Coś jednak czuję, że trochę się wyróżniamy. Może przez ubrane spodnie moro? Może przez gitarę? Karimaty? A może po prostu eskalację euforii, jaka pojawiała się na naszych twarzach? Autobus przyjechał. Pasażerowie zaczęli zajmować miejsca. Oczywiście do nas należały tyły. Teraz widzimy, że nasze bagaże, to przynajmniej połowa wszystkich obecnych. Czy schody koło tylnego wyjścia to dobre miejsce, by tam spoczęły? Jak przyszłość pokaże – nie, no ale cóż – raz można pozwolić sobie na takie ekscesy. Ruszyliśmy. Niczym dzieci z podstawówki pomachaliśmy do czekających na dworcu ludzi i zaczęliśmy żegnać się z Toruniem. Pierwszy przystanek poza nim i doczekaliśmy się momentu, kiedy nasze plecaki wyleciały z autobusu. Pan kierowca tylko pomachał głową i otworzył nam bagażnik. Cóż za luksusy – należał tylko do nas! Jeszcze trochę pławiliśmy się w tym dobrostanie, ale nadszedł czas opuścić nasz środek transportu. Tak oto wylądowaliśmy gdzieś 8 schowaliśmy go do bagażnika. Podróże kształcą. Drużynowy i jego kadra, to instytucja, która pracuje przez cały rok. Wszak powstać musi plan pracy, trzeba realizować program drużyny, zorganizować obóz. Pamiętać przy tym o pracy z instrumentami metodycznymi, pracą w zastępach, wszelką organizacją, wychowywaniem i o wielu innych ważnych aspektach. By drużyna mogła odpowiednio funkcjonować, należy pamiętać o tym, by między jednym polem buraków a zadbać o jej trzon – czyli kadrę. drugim. Czy to odpowiednie miejDobrą praktyką jest prowadzenie sce? Reszta kompanów miała wątzastępu kadrowego, który spopliwości, jednak ja nie – przecież tyka się regularnie i umożliwia wszystko z góry było zaplanowarozwijanie i motywowanie każne. Plecaki na plecy, gitara w dłoń, dego jej członka. Wielką bomsnickersy na przekąskę i ruszamy! bę, i rozwojową, i motywacyjną, Była to podróż przez 6 miejscowostanowi jednak wyjazd kadrowy. ści i 3 czasy: przeszły, teraźniejszy i przyszły. W każdym miejscu poznaWypad, który wspominam w tym waliśmy przyrodę i zabudowania, artykule był wyjazdem mojego ale przede wszystkim – siebie. To zastępu kadrowego drużyny harbył jeden z istotnych elementów cerskiej. Do dzisiaj wspominam naszego wypadu. Prócz poczugo jako wielce satysfakcjonującia przygody i ciekawości tego, co ce i integrujące przedsięwziękryje dla nas świat tuż za rogiem, cie. Specjalnie nie zdradzam był to czas na zaplanowaną pracę wszystkich jego elementów – to nad sobą, nad nami. Nad wysilezawsze zostaje w gronie uczestniem swojego umysłu, wpłynięciu niczących. Na pewno jednak na stan ducha. Wysiłek wart był przydatne w organizacji takiego nagrody – pod koniec dnia udało wypadu będzie kilka informacji. nam się dojść na zamek, z którego rozpościerały się widoki na najPrzede wszystkim – zagadka. Kabliższe okolice. Potem nocleg pod dra w ciągu roku wie o każdym gwiazdami przy ognisku nieopowydarzeniu, jakie ma miejsce. dal w lesie, seans samochodowy, Wie, kiedy będzie jaka zbiórka, zawody nad jeziorem, zwiedzanie co się na niej wydarzy. Wymyśla, najbliższego miasta, urodziny i tort pracuje, tworzy. Wyjazd powinien malinowy, muzyczne zarobienie być więc dla niej zagadką – jedna obiad, obiad i powrót. Nogi zyną wielką niewiadomą. To na nim skały 30 kilometrowe doświadczeodpoczną od pracy, poczują się nie, oczy widoki przyrody, mózgi uczestnikami, których da się zamasę wspomnień, serca poczuskoczyć. O wszystkim, co będzie cia więzi i przyjaźni. Zdecydowamiało miejsce wie tylko drużynonie wróciliśmy z większym bagawy – sprawca całego zamieszania. żem. Tym razem jednak – od razu 04/2013 Oczywiście, istotną wiedzą nt. wyjazdu jest jej termin. Musi być on wszystkim znany i wspólnie ustalony, by mogła wziąć w nim udział cała kadra. Podczas wyjazdu mają miejsce dwie sfery poznania. Z jednej strony, jak to podczas każdej podroży, warto wybrać miejsca atrakcyjnie turystycznie. Miłe dla oka okoliczności przyrody, zabytki. Dobrze zobaczyć więcej niż jeden punkt – wędrować od jednego miejsca do drugiego. Spotykać innych ludzi, przysiąść na chwilę nad zastanym na drodze stawem. Po drugie zaś poznać swoich współtowarzyszy. To idealny moment, aby przy zachwycaniu się zewnętrznym oknem na świat, skupić się także na wewnętrznym obszarze. Każdego z osobna, całej kadry jako grupy. Dobrze przygotować zadania i materiały, które pozwolą na efektywniejsze spełnienie tej potrzeby. Im dalej w świat, tym więcej wrażeń, wspomnień i wzajemnego docierania. Z pewnością znajdą się potem na ustach wszystkich uczestników i będą kluczem do ich więzi. Kiedy wytyczy się konkretne miejsce docelowe, np. noclegu, łatwo wtedy nawiązać do celów, jakie wyznacza kadra w związku z drużyną i co do tego celu przybliża. Podczas wyjazdu warto utwierdzić kadrę w przekonaniu, jaką ważną rolę pełnią na co dzień. Wskazać na wszystkie dobre przejawy i nawyki, zaproponować zmianę tych nienajlepszych. To dobry czas na podsumowanie swojej pracy, wzięcie Niech każdy poczuje zew przy- oddechu i ruszenie znów naprzód. gody. Ważną kwestią jest to, by Podczas motywującej i przepełdrużynowy zaplanował wcześniej trasę, zadania, kwestie organizacyjne. Dzięki temu może zrealizować cele, jakie postawił sobie przy organizacji wyjazdu czy też uniknie pewnych zagrożeń, jakie mogą się pojawić. Niemniej – warto być elastycznym. Gdzieś zza zakrętu może pojawić się super rozgałęzione drzewo, które prosi, aby się na nie weszło. Jakaś pani może zaoferować, żeby skorzystać z jej sadu i najeść się czereśni. Takie małe elementy wypełniają zew wolności i przygody. Dobrze jest pozwolić wszystkim na przeżywanie takich drobnych momentów. nionej spełnieniem atmosfery, łatwiej jest odpowiednio wpłynąć na członka kadry. Mobilizację, jaką odczuwa, przełoży na działania, które podejmie po wyjeździe. Drogi Drużynowy, czy masz już plany na majówkę, czy też inne weekendy majowe i czerwcowe? Jeśli nie, to zapisz sobie w kalendarzu „wyjazd kadrowy”. Z pewnością będzie to świetna inwestycja dla Twojej kadry i całej drużyny. Pamiętaj o zagadce, pięknu świata, wzajemnym poznaniu, przygodzie i podsumowaniu pracy. A, no i nie kładź wszystkich plecaków i gitary na schodach przy tylnych drzwiach autobusu PKS-u… ;) phm. Artur Grendzicki 9 04/2013 Śnieg, mróz, wszechogarniające ciemności egipskie, kto nie ma ich dość? Mimo że 21 marca nie wyglądał tak, jakbyśmy chcieli, to jednak najwyższy czas, by okres chandry, depresji i przygnębienia ustąpił radosnej, kolorowej i słonecznej wiośnie! Dość już białego puchu, czas wziąć przykład ze zwierząt i wyjść z kryjówek, by spędzić aktywnie czas na świeżym powietrzu! Poniżej zamieszczam kilka ciekawych propozycji wykorzystania potencjału, jaki daje nam przyroda, otoczenie czy kreatywność drużynowego. „Jak przygrzeje słonko, przyjdzie kwiecień łąką” Gry zespołowe Geocaching Każdy z nas jest inny, ma inne za- Geocaching jest to zabawa po- legająca na wyszukiwaniu skarbów za pomocą odbiornika GPS. Ideą przewodnią jest znalezienie skrzynki „geocache” i odnotowanie tego faktu na specjalnej stronie internetowej. W dobie telefonów, komputerów nie trudno o odpowiedni sprzęt do takiej zabawy, ale można poradzić sobie także bardziej po harcersku. Jedną z możliwości jest np. szukanie skrytek poruszając się według podanych azymutów. Każdy zastęp może zaczynać z innego miejsca lasu, a wygrywa ten, który dotrze do wszystkich najszybciej. Może być także więcej skrzynek i konkurencja, by znaleźć ich jak najwięcej. Sam pomysł daje mnóstwo możliwości, a wszystko zależy od inwencji twórczej prowadzącego. 10 interesowania, inne talenty. Robi się coraz cieplej, a w drużynie sami chłopcy, czemu by nie wybrać się gdzieś i pograć w piłkę nożną? Powstaje coraz więcej ośrodków sportowych - „orlików”, które dają nam dodatkowe możliwości. Wybierając się tam podczas zbiórki możemy spędzić aktywnie czas, świetnie się bawić, a także pozwolić harcerzom na pokazanie swojej indywidualności czy też pasji. Warto dać możliwość pochwalenia się swoimi umiejętnościami, wiedzą na temat sportu lub nauczenia czegoś innych. Nikt nie jest specjalnie zainteresowany jakimkolwiek popularnym sportem? Może warto pokazać coś innego, np. ringo, palant albo chociażby zorganizować konkurencje związane z jazdą na rolkach/wrotkach, wyścigi na hulajnogach. Istnieje wiele różnych możliwości, z których niekoniecznie korzystamy. 04/2013 Zabawy ruchowe Podchody Piknik Tradycyjna forma spędzania czasu Nie ma niczego lepszego niż przerywnik podczas zbiórki w postaci wyjścia na dwór – piłka pod pachę i można wyruszyć na kilkunastominutową zabawę. Atrakcyjne szczególnie dla młodszych harcerzy i zuchów gry: dwa ognie czy też zbijak, gra w kolory lub piłka parzy. Warto także wykorzystać typowo podwórkowe zabawy: berek, zabawa w chowanego, krowa, murarz – które nie wymagają rekwizytów, a tylko uczestników. Oczywiście, dla naszych harcerzy nie będzie to nic nowego, ale takie zabawy można wykorzystać, aby zachęcić dzieci z osiedla do bliższego zainteresowania się harcerstwem. Może to być niecodzienny pomysł na akcję naborową. w dzieciństwie. Kto nie wychodził na dwór ze znajomymi i nie bawił się w podchody? Kreda na chodniku, poukrywane listy w krzakach, strzałki z patyków – to wszystko brzmi znajomo. Po co się jednak ograniczać do formy pieszej? Czemu by nie wybrać się na wycieczkę rowerową połączoną ze świetną zabawą? Grupa uciekająca może zostawiać papierowe strzałki na drzewach, używać telefonów by przekazywać wskazówki, zagadki mające pomóc w ich odnalezieniu czy też tradycyjne, ale kreatywne zadania na punktach. A jeśli nie na lądzie, to może drogą wodną? Kajaki to także świetna okazja, by móc oddać się relaksowi i grze jednocześnie. Warto wykorzystać miejsca, atrakcje, które możemy napotkać na swojej drodze, np. park linowy, zadanie interaktywne z innymi ludźmi. Zadania nie muszą jednak koniecznie być w formie papierowej, schowanej tuż obok drogi. Mogą one znaleźć się w balonach zawieszonych na gałęziach, które trzeba przebić rzucając w nie lotką, wkładając do małego zbiornika rękę po butelkę, w której jest schowana kartka. Słońce, las, kocyk i… jedzenie! To dobry przepis na udany piknik. Każdy zabiera swoje smakołyki. Najlepiej wykonane samodzielnie, aby przeprowadzić konkurs kulinarny. Można zaprosić jeszcze rodziców, aby ich bliżej poznać, poopowiadać im o zbliżającym się obozie. Przy tak luźnej formie zastępy mogą porozmawiać o sprawnościach i zadaniach na stopnie. Wszystko to podczas beztroskiego klimatu wiosennego powietrza. Wiosna to czas, w którym pragniemy odetchnąć od zimowego, ponurego nastroju, wygrzewać się na słońcu, przebywać jak najwięcej na dworze. Wykorzystajmy to jak najlepiej, zapewnijmy odpowiedni rozwój i podmuch świeżego powietrza. pion. Sandra Pożerska 11 04/2013 Jeśli czujesz, że Twoje pomysły są wtórne, konspekt zbiórki „już gdzieś widziałeś”, w połowie biwaku marzysz, żeby już się skończył, a zajęcia w harcówce już od dawna wieją nudą, to… weź wyjdź i skorzystaj z możliwości, jakie daje nasze miasto. Po pierwsze – daj się zainspirować i rozwiń nowe umiejętności. Im więcej inwestujesz w siebie i swoją kadrę, im szersze są Wasze horyzonty – tym lepszy i bardziej wartościowy program możecie zaoferować swojej drużynie. Gdzie szukać? Bardzo atrakcyjny pogram szkoleń i warsztatów oferuje Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury. Między innymi: 12-14 kwietnia 2013 – Wideoklip, warsztaty filmowo-telewizyjwne 27-28 kwietnia 2013 – Teatr Impro 11-12 maja 2013 – Happening, jako narzędzie działania aktora, nauczyciela, społecznika 24-26 maja 2013 – Film dokumentalny 15 czerwca 2013 – Muzyka z odzysku – muzyka złomowisko Wszystkie propozycje znajdziecie na stronie: www.woak.torun.pl Ciekawe propozycje warsztatów, które rozwijają przede wszystkim kompetencje zawodowe (kto jednak powiedział, że również, a może przede wszystkim, tych nie przekładamy na pracę harcerską) można znaleźć na stronie: www.hermaneducation.pl. Najbliższe szkolenia to: 13 kwietnia 2013 – Tajniki skutecznej reklamy 27 kwietnia 2013 – Efektywna komunikacja W poszukiwaniu podobnych form warto odwiedzać również stronę: www.szkolenia.ngo.pl, która jest jednocześnie fenomenalnym źródłem wiedzy na temat działalności organizacji pozarządowych, studentom polecam również stronę: www. biurokarier.umk.pl. 12 Weź wyjdź ! 04/2013 Po drugie – daj się wyręczyć. Zajęcia przygotowane dla Was przez zewnętrznego prowadzącego lub takie, na które udacie się do jakiejś instytucji to dobra odskocznia od cotygodniowych zbiórek zamkniętych w czterech ścianach harcówki. Warto jednak zastanowić się nad kierunkami mniej popularnymi niż lodowisko czy basen. Gdzie szukać? Dom Muz Na stronie internetowej na bieżąco publikowany jest program na kolejny miesiąc. Odnajdziemy tam przede wszystkim zajęcia i warsztaty manualne, między innymi: ceramika, tworzenie biżuterii eko, scrapbooking. Wstęp na zajęcia jest wolny lub płatny (zwykle ok. 10zł/osobę). www.dommuz.pl Centrum Sztuki Współczesnej Chcąc rozwinąć wrażliwość estetyczną, kreatywność i wyobraźnię harcerzy – warto skorzystać z programu edukacyjnego oferowanego przez CSW. Proponowane zajęcia dostosowane są do wieku – znajJak to na Kujawach ładnie. Zaję- dziecie więc warsztaty dla wszystcia w sezonie letnim w chałupie kich: od zuchów po wędrowników. kujawskiej poświęcone tradycyj- Oferta Centrum jest bardzo bogata nemu zdobnictwu; własnoręczne – poniżej kilka przykładów. Muzeum Etnograficzne sypanie wzorów piaskiem, wycinaJeśli Muzeum Etnograficzne koja- nie firanki z papieru. Walking City rzycie z przedszkolnych występów, http://www.etnomuzeum.pl/wy- Podczas warsztatu zajmiemy się na których w przygotowanych darzenia/ problematyką ruchu – dosłownie przez mamy strojach z poliestru i w przenośni. Do działania zaintańczyliście oberka lub śpiewa- Teatr Lalek Zaczarowany Świat spiruje nas grupa architektów z liście „O mój rozmarynie” – to Możliwość przeprowadzenia Wielkiej Brytanii „ARCHIGRAM” i odwiedzając stronę internetową warsztatów przewiduje rów- projekt „Walking City”. Zbudujemuzeum możecie zdziwić się tak nież Teatr Lalek Zaczarowa- my „chodzące maszyny” i pojazdy, samo jak ja. Muzeum Etnograficz- ny Świat. W programie: tech- które sami wprawimy w ruch. Każne oferuje program edukacyjny, niki teatru lalek, animacje da z maszyn będzie posiadać okrektóry porusza wiele różnorodnych lalkami, zadania aktorskie, ćwicze- ślone funkcje, które wykorzystamy tematów, powalających doświad- nia z dykcji i emisji głosu. Na zaję- w konstruowaniu „Kroczącego czyć tego, „jak to było kiedyś”, cia umawiamy się indywidualnie. Miasta”. między innymi: www.teatrzaczarowanyswiat.pl Wirówka Kolorów Chłopek – roztropek czy biznes- Rowerowa Masa Krytyczna Świat jest pełen barw. Kolory są men? Zajęcia dla gimnazjów i O inicjatywnie Stowarzyszenia wszędzie. Kolorowe są ulice, wnęszkół ponadgimnazjalnych z wy- Rowerowy Toruń mało kto nie sły- trza, ubrania i przedmioty, ale czy korzystaniem gry ekonomicznej szał. Warto zaproponować udział nie dziwi nas fakt, że białe światło „Chłopska Szkoła Biznesu” (wyd. w wydarzeniu Waszym harcerzom zawiera wszystkie kolory? Dlatego na tym warsztacie będziemy wiroMałopolski Instytut Kultury). w ramach zajęć sportowych lub Uczniowie poznają działanie me- wstępu do tematu zdrowego stylu wać i segregować kolory, potem będziemy niektóre prasować, zachanizmów rynkowych oraz ele- życia. Terminy najbliższych Mas projektujemy dla siebie „kapelumenty przedsiębiorczości poprzez Krytycznych: sze – misaki” i zapakujemy wszystsobota 20 kwietnia 2013: Elegancaktywne uczestnictwo w symulacji ko w „papierowe opaki”. ka Rowerowa Masa Krytyczna działalności gospodarczej. sobota 25 maja 2013: Muzyczna Masa Krytyczna W dawnej szkole wiejskiej. Zajęcia na wystawie stałej w części Szkoła; niedziela 23 czerwca 2013: Wakapoznanie sytuacji ucznia i nauczy- cyjna Masa Krytyczna 13 ciela w dawnej szkółce wiejskiej w okresie zaborów i po odzyskaniu niepodległości w okresie międzywojennym, praktyczne działania, m.in. pisanie piórem ze stalówką i atramentem. 04/2013 Światło i ciemność Podczas warsztatów fotografii cyfrowej odkryjemy jakie znaczenie ma oświetlanie obiektów, budynków i twarzy ludzkiej, jak zmienia się ich wygląd i znaczenie. Na przykładzie toruńskiego festiwalu światła „SKYWAY” spróbujemy stworzyć własne instalacje. Wykorzystując ultrafioletowe żarówki, farby fluorescencyjne, latarki i magiczne pałeczki zmienimy zwykłą przestrzeń w niespotykaną krainę światła i ciemności, z której będziemy się wyłaniać jak duchy. Podczas naszych działań poruszymy zagadnienia związane ze źródłem światła w obrazach malarzy na przestrzeni wieków i skonfrontujemy nasze spostrzeżenia z pracami współczesnych twórców. CUBUS Na warsztatach poszukiwać będziemy zasad przestrzennej budowy dzieła. Do działań wykorzystamy różne materiały plastyczne, między innymi: glinę, siatkę lub tekturowe rurki, z których skonstruujemy ciekawe rzeźby. Wcielimy się w rolę młodych designerów – naszym zadaniem będzie zaprojektowanie, ozdobienie i wykonanie ciekawych opakowań do prezentów, przedmiotów użytkowych, ciężkich narzędzi lub lekkich jak piórko obiektów. Poruszymy naszą wyobraźnię przestrzenną i niczym Buckminster Fuller skonstruujemy „wielką cząsteczkę” kopuły geodezyjnej. www.csw.torun.pl/edukacja Toruński Festiwal Nauki i Sztuki O tym obfitującym w atrakcje wydarzeniu wiemy wszyscy – czy jednak kiedyś zabraliście na nie drużynę? Bez względu na udzieloną odpowiedź warto tegoroczny festiwal wpisać w kalendarz: 1923.04.2013. www.festiwal.torun.pl Towarzystwo Przeciwdziałania i Profilaktyki Uzależnień Zajęcia z profilaktyki uzależnień nie muszą polegać na stworzeniu plakatu o szkodliwości palenia papierosów. Warto w tym szerokim i bardzo ważnym temacie posiłkować się wiedzą i kompetencjami specjalistów – dlatego zdecydowaAlliance Française nie zachęcam do przygotowania Motywy wielokulturowości i po- takich zajęć ze wsparciem TPPU. dróży „palcem po mapie” w na- Instytucja ta prowadzi również szych planach pracy pojawiają się cykl warsztatów dedykowany lideczęsto. Dlaczego więc nie uboga- rom – na pewno jest to ciekawa cić naszych pomysłów udziałem w propozycja, która może wspierać warsztatach organizowanych przez kształcenie kadry drużyny. specjalistów od francuskiej kultury www.tppu.org – Alliance Française? Zajęcia odbywają się w siedzibie instytucji, trwają 60 minut i obowiązują indywidualne zapisy. La hautecouture: warsztaty poświęcone modzie francuskiej, czyli wprowadzenie w świat wielkich kreatorów mody oraz słownictwa związanego z ubraniami przy pomocy ćwiczeń interaktywnych. Otwarte konsultacje La BD francophone: warsztaty ma- W Toruniu regularnie prowadzone jące na celu zapoznanie uczniów są konsultacje społeczne, dotycząz komiksami francuskojęzycznymi ce spraw kluczowych dla mieszoraz wprowadzenie słownictwa z kańców miasta. Jest to możliwość zakresu wyglądu zewnętrznego i do przedstawienia własnych opicech charakteru. nii, zaproponowanie własnych www.alliance-francaise.pl pomysłów i rozwiązań. To również dobra lekcja samorządności i pole do działania na rzecz lokalnych społeczności. Więcej informacji o idei konsultacji społecznych oraz najbliższe spotkania można znaleźć na stronie: www.konsultacje. torun.pl. phm. Magdalena Wieńśka 14 04/2013 Zagraj na żywo! – czyli współpraca z rodzicami Wyobraź sobie sytuację, w której jesteś organizatorem dużego koncertu. Twoim obowiązkiem jest znalezienie zespołu muzycznego, który będzie umilał czas. Jeżeli będziesz miał wybór pomiędzy dwoma zespołami: jednym, który tylko z Tobą porozmawia, przedstawi się i drugim, który poza przedstawieniem pokaże swoje umiejętności grając na żywo specjalnie dla Ciebie. Bez wahania wybierzesz drugi zespół, bo namacalnie będziesz widział ich wkład i działalność – jakąś reprezentację, która wywoła w Tobie pozytywne odczucia. Tak samo jak przy wyborze zespołu na uroczystość, tak my, jako drużynowi, zobligowani jesteśmy do przedstawienia swojej „oferty” rodzicom. Bądźmy tym zespołem, który zagra na żywo! My, jako harcerscy wychowawcy, mamy obowiązek współpracować z rodzicami. Rodzice będą mieli świadomość, że harcerstwo to nie tylko ciekawa alternatywa spędzania wolnego czasu, ale również proces wychowawczy. Warto jest zaprezentować coś więcej i pokazać to, co z naszymi harcerzami robimy na co dzień, aby zaskarbić sobie uznanie rodziców. To rodzice mają bezpośredni wpływ na swoje dzieci i skupiając się na tym, co widzą decydują o tym, czy nasi harcerze pójdą na zbiórkę, pojadą na biwak czy na obóz. Pamiętajmy o tym, aby poza elementami wychowawczymi oraz stale doskonalonym i stymulującym programem w naszym planie nie zabrakło obszaru pod tytułem WSPÓŁPRACA 15 Z RODZICAMI, który zapewni nam wiele korzyści. Nasuwa się jednak pytanie – co zrobić, aby nasz „występ” był dobrze odebrany? ubiegłych lat działalności drużyny i wszystko wygląda inaczej! REAKCJA RODZICA: CO ZA ODPOWIEDZIALNY CZŁOWIEK – PODobrze jest zaznaczyć w planie MYŚLAŁ O TYM, ŻE NIE ZAWSZE pracy drużyny współpracę z rodzi- JESTEŚMY DOSTĘPNI I Z WYPRZEcami na cały rok. Rodzice już od DZENIEM INFORMUJE NAS O samego początku mają możliwość DNIACH W KTÓRYCH BĘDZIEMY zaplanowania roku w taki sposób, POTRZEBNI! POZA TYM, NIE ZDAaby w wyznaczone dni być dostęp- WAŁEM SOBIE SPRAWY, ŻE TO nym i poświęcić czas dla Twojej WSZYSTKO JEST TAK ZAPLANOWAdrużyny. NE I MA SWÓJ SENS. ONI WIEDZĄ, > ZEBRANIE Z RODZICAMI CO ROBIĄ! Zorganizuj zebranie dla rodziców na początku roku harcerskiego, > GRA DLA RODZICÓW aby przedstawić im plany na naj- A może sobotnia gra? Gry obecnie bliższy okres i zapoznać ich z spe- stały się bardzo popularne. Wiele cyfiką działalności harcerskiej. Ze- firm organizuje gry dla swoich prabranie jest dobrym sposobem na cowników, aby umocnić między to, aby rozjaśnić wszelkie obawy nimi więzi. Gra dla rodziców to dorodziców i uniknąć ciągłych tele- bry pomysł, aby mogli poczuć choć fonów z powtarzającymi się py- przez chwilę klimat harcerstwa, taniami. Pamiętaj jednak o tym, poznać Was, czyli osoby, które aby wszystko odbyło się profesjo- pracują z ich dziećmi, ale i, co najnalnie! O zebraniu poinformuj z ważniejsze, odpocząć od codzienwyprzedzeniem, aby każdy z ro- ności. Zadowolony rodzic = wiele dziców zaplanował sobie czas. Zor- korzyści. Niech w organizacji gry ganizuj salę i koniecznie przybądź pomogą Ci wędrownicy z środona miejsce spotkania w mundurze. wiska. Im więcej głów, tym więcej Często spotykamy się z sytuacja- pomysłów. Oczywiście musisz limi, że wszystko to, co przekaże- czyć się z tym, że nie wszyscy rodzimy dzieciom nie zawsze trafia do ce wyrażą chęci, jednak na pewno rodziców. Zebranie to dobry mo- znajdzie się grupa zwolenników, ment na to, aby rodzice podpisali która będzie się świetnie bawiła. zgody na przynależność dziecka do naszej organizacji. Na spotka- REAKCJA RODZICA: LUDZIE, KTÓniu możesz przedstawić cele na- RZY PRACUJĄ Z MOIM DZIECKIEM, szej działalności i zaprezentować TO NAPRAWDĘ WYJĄTKOWE OSOkadrę. Pamiętaj o tym, aby to nie BY! NA WŁASNEJ SKORZE MObyła kolejna szkolna wywiadówka GŁEM DOŚWIADCZYĆ TEGO, JAKIE i zadbaj o atmosferę – harcerski EFEKTY MA ICH PRACA. POZA TYM klimat, prezentacja ze zdjęciami z MOGŁEM POROZMAWIAĆ Z INNY- 04/2013 MI RODZICAMI – MOŻE WSPÓLNIE Wyślij list z informacjami bezpoPOMOŻEMY DRUŻYNIE NASZYCH średnio do rodzica. Listy obecnie POCIECH W BIWAKU? poszły w niepamięć, jednak dla rodziców naszych dzieci są bliskie > GRA Z UDZIAŁEM RODZICÓW sercu. Pamiętajmy, że kiedyś była Gra nie musi być tylko i wyłącznie to jedyna forma komunikacji. Wydla rodziców. Jeżeli nie czujesz się syłając taki list na pewno wywona siłach, aby zorganizować grę na łamy uśmiech i wspomnienia u takim poziomie, aby zadowolić ro- rodziców naszych dzieci! Nie ogradziców – zorganizuj grę, w której niczaj się jedynie do korespondenrodzice pomogą Ci w organizacji. cji informującej. Pamiętaj o innych Pamiętasz początki swojej pracy okazjach, które w ykażą, że o nich z dziećmi, kiedy uwielbiałeś stać pamiętasz. na punktach i obserwować pracę swoich podopiecznych mając REAKCJA RODZICA: ALE PORZĄDobowiązek przypilnować danego NA OSOBA – DBA O KWESTIĘ WIZUzadania? Rodzice poczują się tak ALNĄ I DO TEGO W TAK WSPANIAsamo jak Ty na początku swojej ŁEJ FORMIE, KTÓRA PRZYPOMINA pracy! Będą mogli obserwować, MI MOJĄ MŁODOŚĆ! BARDZO jak ich dzieci pracują i co potrafią! MIŁO Z JEJ STRONY, ŻE SKŁADA Aby to nie było tylko i wyłącznie OSOBIŚCIE ŻYCZENIA Z OKAZJI oczekiwanie na kolejny zastęp, w ŚWIĄT. międzyczasie daj im zadania, które będą rozwiązywać. Twoja kadra > KOCHAM MAMĘ, KOCHAM TATĘ więcej czasu spędzi z dziećmi wy- – PRZEDSTAWIENIE TEATRALNE konując z nimi ćwiczenia, rodzice Wystawcie z drużyną przedstabędą dumni z pracy swoich dzieci, wienie z okazji dnia mamy i taty. a realizując zadania przez chwile Rodzice będą pękać z dumy, kiedy będą mogli wrócić do młodości. zobaczą, że ich dziecko odgrywa Czego jeszcze potrzeba? Na zakoń- rolę specjalnie dla nich. Będą Ci czenie wspólne ognisko przy któ- wdzięczni za to, że przypominasz o rym wspólnie będziemy śpiewać i tym jak ważne jest rodzicielstwo. bawić się! Przygotowanie takiego przedstawienia sprawi Tobie i dzieciakom REAKCJA RODZICA: ŚWIETNA wiele zabawy. Podczas przygotoSPRAWA! MOJE DZIECKO TYLE SIĘ wań do przedstawienia pamiętaj NAUCZYŁO, DZIĘKI HARCERSTWU! o sprawności AKTOR*! Poza wyA JA POCZUŁEM SIĘ JAKBYM WRÓ- stawieniem przedstawienia zrób CIŁ DO MŁODZIEŃCZYCH LAT! ze swoimi harcerzami manualne prezenty, które później wręczą ro> NIEBANALNE INFORMACJE! dzicom. Listy do rodziców z harcerskim klimatem – opalona kartka, lak, ręcz- REAKCJA RODZICA: JESTEM nie pisany tekst , brzozowa kora i WZRUSZONY! TA DRUŻYNA HARjuż z daleka widać, że to harcerska CERSKA ROZWIJA UMIEJĘTNOŚCI robota. Często przekazujemy dzie- MOJEGO DZIECKA! ciom informacje, o których mają poinformować swoich rodziców. > WSPÓLNE PIKNIKOWANIE Dzieci najczęściej zapominają o Nic tak nie cieszy jak wspólnie spętym, że coś było do przekazania. dzone popołudnie. Zorganizuj pik- 16 nik z rodzicami. Poza sztampowym planem pikniku, czyli siedzeniem na kocach i jedzeniem, wymyśl program, w który włączeni będą rodzice. Niech będą to np. zawody sportowe RODZICE kontra DZIECI! Nawet nie wyobrażasz sobie, ile frajdy im to sprawi. Na pewno na długo zostanie zapamiętany widok rodzica skaczącego w worku. Organizując wspólny piknik dajesz możliwość wspólnego spędzenia czasu rodziców z dzieckiem, które równocześnie będzie bawiło się z resztą drużyny. Pakiet dwa w jednym! Zyskujesz aprobatę rodziców jednocześnie sprawiając przyjemność dzieciom! REAKCJA RODZICA: ŚWIETNA ZABAWA! CIESZĘ SIĘ, ŻE MOJE DZIECKO OBRACA SIĘ W TAK DOBOROWYM TOWARZYSTWIE! Reakcje rodziców na wszelkie propozycje z Twojej strony były rozpatrzone pozytywne! A wiosna tuż, tuż, która przypomina nam o regeneracji i zmianach, zatem jeżeli czujesz, że w Twoim planie brakuje obszaru współpraca z rodzicami koniecznie wprowadź ten element, a zobaczysz, że Twoja drużyna tylko na tym zyska. Ja skorzystam ze swoich propozycji, mam nadzieję, że Wy również! HO Patrycja Deuter 04/2013 „Żeby mi się chciało, tak jak mi się nie chce.” Za pewne nieraz powtarzałeś sobie te słowa, w szczególności, kiedy natłok zadań i obowiązków zaczynał Cię przytłaczać. Co wtedy zrobić? Uciec, zapaść się pod ziemię, a najlepiej wyłączyć się od rzeczywistego świata? Właśnie nie! Tego typu „zabiegi” uśmierzą Twoją demotywację na chwilę, wyciszysz się, a później nadejdą wyrzuty sumienia, że nie wykonałeś ważnego zadania, nie odpowiedziałeś na maila, nie załatwiłeś ważnej sprawy. Motywowanie zacznij od siebie! Kiedy do Twojego życia wedrze się demotywacja, nie pozwól, aby zburzyła Twoją harmonię, dotychczasową pracę. Co możesz zrobić? Przede wszystkim znajdź punkt, który właśnie Cię zniechęcił. Być może po dłuższym zastanowieniu stwierdzisz, że sytuacja lub zdarzenie nie jest warte tego, aby się frustrować i popadać w histeryczną panikę „bycia beznadziejnym i bezradnym”. Jeśli sam uważasz, że ta sytuacja ma przekreślać wszystkie inne dobre rzeczy, które wykonujesz, skonfrontuj sytuację z inną postronną osobą, która spojrzy na to bez takiego zaangażowania jak Ty sam i da Ci informację zwrotną. Pamiętaj! Twoje subiektywne odczucie może być mylne i nie do końca jest sens zatracać się w negatywnych emocjach, które powodują złe samopoczucie, a co za tym idzie – demotywację. Druhno/Druhu Drużynowy – nie od dziś wiemy, że humor poprawić nam może czekolada (po zjedzeniu czekolady rośnie w mózgu poziom neuroprzekaźników: serotoniny i 17 lepszymi osobami, • to Ty jesteś dla nich jak starszy brat/siostra, to Ty jesteś dla nich wzorem – i co, nadal myślisz, że to nie ma sensu? A może nadal Ci się nie chce? :) Postaw na szali sytuację, która być może faktycznie nie do końca poendorfin; serotonina przeciwdzia- toczyła się tak, jak Ty tego chciałeś ła depresji, a endorfiny poprawia- (co nie oznacza, aby stawiać siebie ją nastrój i potęgują odczuwanie na straconej pozycji, a konstrukprzyjemności), promienie słonecz- tywnie podejść do oceny siebie sane, a nawet przebywanie wśród mego) i wszystko to, co dotychczas osób nam bliskich. Jednak to może zrobiłeś dobrego, pozytywnego nie wystarczyć. W pracy harcer- (nie tylko w ZHP). Myślę, że szala skiej to Wy, drużynowi, wykonuje- będzie znacząco „cięższa” po tej cie najważniejszą, najistotniejszą drugiej stronie. pracę dla całego Związku i to jest fakt, nad którym nikt nie powinien się głowić! Jeśli nadal się zastanawiasz lub nie wiesz jak się zmotywować, spójrz na to tak: Motywują nas inni ludzie, przypadkowe, pozytywne zdarzenia z otaczającego świata, nasi mento• znajdujesz się wśród 5876 dru- rzy – korzystaj również z tego. Każżynowych, którzy odpowiadają za dy ma w sobie pokłady motywacji, którą pobudzają różne czynniki, to wychowanie młodego człowieka, • to Ty zmagasz się z problemami tylko sytuacje nam niesprzyjające dzieci i młodzieży dając im oparcie powodują pogorszenie naszego samopoczucia. w trudnych dla nich chwilach, • to Ty stymulujesz ich wszechJako drużynowy jesteś istotnym stronny rozwój, • to Ty pomagasz, aby odważnie elementem całego mechanizmu stąpali w dorosłym życiu, byli od- motywacji, pracuj nad sobą i sposobami, które mogą Cię zmotywopowiedzialni i samodzielni, • to Ty starasz się zapewnić im bez- wać. Może będziesz chciał/a się pieczne warunki rozwijania swoich swoimi pomysłami podzielić? umiejętności, • to Twoje pomysły i działania sprawiają, że pojawia się u nich uśmiech oraz że chcą stawać się hm. Anna Kasprowicz HR 04/2013 Woodcraft is Lifecraft Wilk, który zmienił Amerykę Woodcraft to ruch, który został stworzony pod koniec XIX wieku przez Ernesta Setona, Czarnego Wilka – przyrodnika, rysownika, pisarza i wielkiego przyjaciela Indian. Dlatego też Woodcraft w swojej pierwotnej postaci opiera się w ogromnym stopniu o mądrość rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej. Ernest Seton w swojej książce „Dzikie zwierzęta, które znałem” opisuje – mniej lub bardziej prawdziwą – historię wilka o imieniu Lobo, która zmieniła całkowicie jego postrzeganie dzikiej przyrody. Całą historię poznać można oglądając film nakręcony przez BBC: http:// tnij.org/filmernest. Najważniejsze jest jednak przesłanie płynące z historii, na którym wybudowany został ruch woodcrafterski – potrzeba powrotu do przyrody, troska o naturalne dziedzictwo i to, co dziś nazwalibyśmy zrównoważonym rozwojem. Do Polski Woodcraft został z powodzeniem zaadoptowany w okresie międzywojennym i nosił kilka nazw, między innymi leśne junactwo i najbardziej dziś popularne – puszczaństwo. Realizując program w drużynie warto korzystać z woodrafterskiej metody jako alternatywny dla „survivalowych wypadów na forty” – bo puszczaństwo to ani bieganie po fortach, ani survival. 18 Siedem Tajemnic Lasu 3. Północna gwiazda Nikt nie powinien błądzić w czasie nocy w puszczy, kiedy firmament jest tak jasny, że widoczne są gwiazdy. Bowiem siedem gwiazd Wielkiej Niedźwiedzicy pokazuje drogę do gwiazdy polarnej, gwiazdy kraju ojczystego. Owe siedem gwiazd otacza się koło gwiazdy polarnej, a wszak zawsze pokazują na nią. Dla woodcraftera las nie jest wrogiem, wręcz przeciwnie – daje on bezpieczne schronienie i zapewnia wszystko, co niezbędne jest do życia. Woodcraft uczy bytowania w lesie z poszanowaniem dla przyrody i wszystkich mieszkańców lasu. To, czym dla woodcraftera jest las, wyraża się w siedmiu tajemnicach lasu: 4. Leśny chleb Wszędzie w puszczy znajduje się jakaś potrawa, którą człowiek gło1. Pokój nocy Były czasy, kiedy nasze babcie dujący może wyszukać i uratować mówiły, że powietrze nocy jest sobie życie. W każdym kraju pojajadowite. Dziś wiemy, że nie jest wia się co najmniej jeden gatunek to właśnie tak. Bóg nie zsyła w rośliny, która nam w potrzebie donocy gorszego powietrza, niż w starcza pożywienia. Dla woodcraciągu dnia, tylko chłodniejsze. ftera jest przyjemnym zadaniem Nocne powietrze jest nie tyl- szukanie i odkrywanie takiego ko chłodniejsze, lecz również skrytego błogosławieństwa w wzmacniające i ma uspokajające swoim kraju. działanie na nasze nerwy. Ludzie zmęczeni i rozstrojeni nerwowym 5. Święty ogień dniem, cierpiący na bezsenność, Ogień, powstały przez tarcie kamogą oddać się przyrodzie w wałków drewna, zawsze był uwanocy z przekonaniem, że dozna- żany za święty. W drewnie ukryte ją błogosławionego wypoczynku. jest światło słoneczne, które uwalnia siła łuku. 2. Wigilia - nocne czuwanie Czy wiesz, iż siedząc całą noc przy 6. Lekarstwo na firmamencie ogniu, na jakimś chronionym Jest chyba największą tajemnicą, wzniesieniu, bez pożywienia, bez że promienie słoneczne posiadaksiążek i towarzystwa ludzi, zbliżasz ją moc unieszkodliwienia wielu z się bardzo ku Wielkiemu Duchowi? najgorszych chorób, które gnębią I jeśli pragniesz tego bardzo żarli- ludzkość. Może tylko jeden z pięćwie, możesz usłyszeć wewnętrzne dziesięciu ludzi ich nie znosi, ciergłosy, a na myśl przyjdą ci mądrzej- piąc na jakąś osobliwą chorobę. sze pomysły, niż miałeś przedtem. Tę właściwą miarę poznacie łatwo w ten sposób, że dopóki mamy w ciągu wygrzewania się na słońcu przyjemne uczucie, jest wszystko w porządku. Jeśli natomiast przebywanie na słońcu odczuwamy 04/2013 jako nieprzyjemne, powinniśmy To jest światło piękna. Wychodzą oddawaj im uszanowanie również szukać cienia. z niego trzy promienie: w inny sposób. W czasie próby milczenie jest trudniejsze jak mówie7. Czterokrotna reguła 1. Bądź czysty: ty i miejsce, w któ- nie, ale w końcu bywa mocniejsze. Z wielkiego centralnego Ognia wy- rym żyjesz. Nie ma doskonałego 9. Bądź posłuszny. Posłuszeństwo chodzą cztery drogi - droga Ciała, piękna bez czystości ciała, ducha jest pierwszym obowiązkiem na droga Myśli, droga Ducha i droga i zachowania. Czystość przynosi drodze leśnej mądrości. PosłuSłużby. Wszyscy ludzie, którzy dążą korzyść przede wszystkim tobie, szeństwo znaczy panowanie nad do doskonałości powinni kroczyć następnie ludziom wokół ciebie. sobą i to jest treścią ustawy. tymi drogami. Każda z nich prowa- Ci, którzy przestrzegają tej ustawy, dzi do Światła, do małego ognika, istotnie służą Swojemu krajowi. To jest światło miłości. Wychodzą który rozniecamy z wielkiego cen- 2. Bądź silny. Znaj i czcij swoje cia- z niego trzy promienie: tralnego Ognia. Tymi Światłami ło. Jest to świątynia ducha i jeżeli są Piękno, Prawda, Siła i Miłość. ciało nie jest zdrowe, nie może być 10. Bądź uprzejmy. Wykonaj coZ tych czterech Świateł wychodzi silne ani piękne dziennie chociaż jedna służbę dwanaście Ustaw Leśnej Mądrości 3. Chroń przyrodę. Bądź przyjacie- bezinteresownie, chociażbyś - to jest tajemnica Czterokrotnego lem dziczy, obrońcą lasów i kwia- miał tylko poszerzyć szczelinę w Ognia. tów i uważaj zwłaszcza na ogień miejscach, gdzie wychodzi na pow lesie i mieście. Chroń wszystkie wierzchnie źródełko. 12 Ustaw Leśnej Mądrości nieszkodliwe twory dla radości, 11. Chętnie pomagaj. Przyczyniaj Siódmą tajemnicę lasu przedsta- która daje ich piękno. się i bądź aktywny. Pełnij swoje wia się za pomocą ogniska – w obowiązki dla podniosłego uczucentrum znajduje się największe To jest światło prawdy. Wychodzą cia, które daje służba, bowiem ognisko, symbolizujące Wielkiego z niego trzy promienie: człowiek czerpie z służby swoją Ducha. Od niego odchodzą cztery siłę. drogi: ciała, myśli, ducha, służby. 4. Mów prawdę. Uważaj swoje 12. Żyj radośnie. Staraj się cieszyć Każda z tych dróg prowadzi do słowo honoru za święte. To jest z twojego życia, a ponieważ każda mniejszego ognia: piękna, praw- ustawa prawdy, a prawda jest mą- rozumna radość, która możesz uzydy, siły i miłości. Z kolei z każdego drością. skać lub komuś dać, jest niezniszz tych ognisk wychodzą po trzy 5. Bądź pokorny. Czcij wielkiego czalnym skarbem, który podwoi promienie – przedstawiające 12 ducha i miej w poważaniu naboż- się za każdym razem, kiedy się nim ustaw leśnej mądrości. ność innych. Bowiem nikt nie zna podzielisz z drugim człowiekiem. całej prawdy i każdy, kto pokornie wierzy, ma prawo do na- Z błękitnym niebem! – symbole szego szacunku. woodcraftu 6. Bądź uczciwy. Graj uczci- Symbolem woodcraftu jest biała wie, bowiem uczciwa gra tarcza z błękitnymi rogami. Biały jest prawdą, a fałszywa kolor tarczy oznacza czyste i jasne oznacza zdradę. ideały woodcraftu, a rogi – gotowość do ich obrony. Błękit przypoTo jest światło siły. Wycho- mina o woodrafterskiej dewizie: dzą z niego trzy promienie: „Nasze hasło brzmi: błękitne niebo! Ponieważ pod błękitnym nie7. Bądź odważny. Odwa- bem, w świetle słońca spędzimy ga jest najwyższą cnotą. nasze życie i nasze myśli są błękitStrach jest u korzeni każ- nego nieba, to znaczy radosne, a dego zła. Nieustraszoność kiedy są chmury, wiemy, że błękitoznacza siłę. ne niebo jest poza nimi i ukaże się 8. Bądź milczący. Milcz, znowu.” kiedy starsi przemawiają i 19 04/2013 społeczności – inspiracji może- my szukać na własnym podwórku Co czerpać z woodcraftu… …czyli jak konkretnie wzbogacić wśród pierwotnych słowiańskich plemion. nim program drużyny? Poszukiwanie autorytetów i wartości Baden-Powell i jego wizja skautingu nie musi, a może i nie powinna być jedyną jaką prezentujemy naszym harcerzom. Również w dzisiejszym świecie skauting nie stanowi monolitu, a ZHP to nie jedyna organizacja harcerska w naszym kraju. Warto więc pokazywać, że do tych samych wartości i ideałów mogą prowadzić różne w formie i metodzie ścieżki. Warto również posłużyć się postacią Setona jako jednego z wzorców osobowych, do których w naszej pracy wychowawczej przecież często się odwołujemy. Praktyczne umiejętności Rozwój duchowy 12 Ustaw Leśnej Mądrości to zbiór zasad, w oparciu o który z powodzeniem można przeprowadzić działania w obszarze rozwoju duchowego. Świetnie koresponduje on z wartościami płynącymi z Prawa Harcerskiego – warto posłużyć się nim w harcerskim „rachunku sumienia” i w formach dyskusyjnych. Inspiracja dla obrzędowości Zainteresowanie rdzennymi kulturami, ich mądrością i prostym, a jednocześnie pełnym tajemnicy życiem, to nieocenione źródło inspiracji przy tworzeniu obrzędowości drużyny lub tematyki biwaków i obozów. Nie trzeba jednak sięgać daleko za ocean do indiańskich 20 Ekologiczna świadomość Równowaga pomiędzy rozwojem cywilizacyjnym, a troską o naturę jest dziś prawdopodobnie zagadnieniem tak samo ważnym jak w czasach Setona, kiedy to ludzie dopiero zaczęli uzmysławiać sobie skalę problemu, który sami przecież stworzyli. Prowadząc zbiórki przyrodnicze w drużynie warto skupić się nie tylko na wiedzy o leśnej faunie i florze, ale poruszać również zagadnienia, z którymi obecnie mierzą się ekolodzy. Należy budować świadomość harcerzy w tym obszarze i pokazywać zależności, jakie występują pomiędzy nami, a resztą świata przyrody. Gotowym instrumentem do pracy z drużyną, jest program Leśnych Wampów. Do pobrania tutaj:http://tnij.org/programlesnewampum Znajdziemy tam zbiór leśnych umiejętności, która stanowią wymagania potrzebne do zdobycia kolejnych stopni wampum. Gdzie sięgnąć po więcej? Ernest Seton: „Zwitek kory brzozowej” Ladislav Rusek: „Leśne Junactwo”, „Zielony dziennik” www.23dsh.wedrownik.net www.woodcraft.pl phm. Magdalena Wieńśka 04/2013 Z błękitnym Niebem! (…) wśród ciszy lasu (…) „Las jako ekosystem stanowi nasze wspólne bogactwo. Zarówno drzewa, jak i krzewy, trawy, grzyby, mchy i paprocie, zwierzęta żyjące wśród nich wymagają ochrony oraz odpowiednich warunków do egzystencji. Edukacja ekologiczna młodych ludzi, kształtowanie pełnej świadomości i budzenie zainteresowania społeczeństwa ochroną środowiska naturalnego oraz ukształtowanie właściwego stosunku do lasu i gospodarki leśnej jest dziś naszym wspólnym wyzwaniem. Szeroka współpraca pomiędzy różnymi organizacjami, dla których priorytetem jest ochrona przyrody, może dać wymierne skutki ukształtowania proekologicznych postaw.” Preambuła Porozumienia zawartego w dniu 04.09.2005r. w Spale Pomiędzy Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe Reprezentowanym przez Dyrektora Generalnego, Janusza Dawidziuka Związkiem Harcerstwa Polskiego Reprezentowanym przez Naczeknika, hm. Wiesławem Maślanką Jak świadczą pierwsze słowa preambuły Porozumienia między GLLP a ZHP – Las to nasze wspólne bogactwo. Powinniśmy więc umieć czerpać z tych zasobów jak najwięcej. Zwłaszcza, że „Las”, a pod tym pojęciem związana także cała przyroda, dobrze wykorzystany może oddziaływać na płaszczyznach potencjalnie z nią niezwiązanych, a więc nie tylko na świadomość ekologiczną, poszanowanie natury czy umiejętność podporządkowania się przyjętym zasadom dla dobra przyrody, ale również na samoświadomość (w recepcji „ja” > „przyroda” > „ja”) czy świadomość otoczenia ( „ja” > „przyroda” > „świat”). Dostępność tej tezy zarezerwowana jest jedynie dla tych, którzy faktycznie poświęcą się realizacji „leśnego programu”, a poczynając od woodcraftu i survivalu, o których mowa w innym artykule, możliwości jest wiele. 21 Płaszczyzny Działania, czyli świadomość realizacji programu w lesie Na rzecz określenia możliwości i poziomów w realizacji programu drużyny o tematyce leśnej, puszczańskiej pokusiłem się o wyodrębnienie trzech płaszczyzn realizacji planu. Są to: Działanie, Poznanie i Obcowanie. Te trzy płaszczyzny sumują bowiem wszystkie możliwości, jakie dają harcerzom sprawności, zadania na stopnie, projekty i zadania zespołowe oraz znaki służb w kwestii „leśnego rozwoju”. Te trzy dziedziny są ze sobą bardzo silnie związane, chociaż płaszczyznę Działania i Poznania można realizować osobno. Jest to właśnie najczęstszy sposób wykorzystywania w planie pracy puszczaństwa i wiedzy o lesie. Nie daje on jednak maksymalnego efektu i nie daje możliwości realizacji na płaszczyźnie Obcowania. W kwestii samej terminologii: Pisząc Działanie mam na myśli bezpośredni kontakt harcerzy z lasem. Organizowanie zadań i realizacja projektów w leśnym otoczeniu lub z jego uzupełnieniami, takich jak dokarmianie ptaków zimą przez budowę karmników. Płaszczyzna Działania wiąże się z nauką Wartości Lasu. Poszanowania jego tworów przez funkcjonowanie w jego otoczeniu. Działanie to pomoc przy pracy leśniczych na rzecz roślin i zwierząt, organizowanie sprzątania lasu, uczestnictwo w sadzeniu nowych drzew, w zbiorze nasion, naprawie drewnianych ogrodzeń, paśników, budowania mocowań dla uszkodzonych roślin i informowanie nadleśnictw o napotkanych zniszczeniach. To też robinsonady, zwiady, gry leśne, zwiadowcze oraz INO. W płaszczyźnie Poznawania wyodrębniłem wszystkie zadania i prace mające na celu zwiększanie wiedzy, tej teoretycznej, na temat Lasu. 04/2013 Praca nad płaszczyzną Poznawania uczy i zwiększa Świadomość na temat Lasu. Dotyczy znajomości funkcjonowania lasu, a nie funkcjonowania w lesie jak w płaszczyźnie Działania. To wiedza rzeczowa na temat rozwoju roślin i zwierząt, ich potrzeb i istniejących zagrożeń. Poznanie to czytanie o lesie i pisanie o lesie. Tworzenie list zagrożonych gatunków, leczniczych ziół i niebezpiecznych grzybów. Poznawanie leksykonów zwierząt, szczegółów ich życia, znajomość łańcucha pokarmowego w danym otoczeniu leśnym, wiedza o kolejności zakwitania jadalnych owoców. Jest to również umiejętne przekazanie tej wiedzy przez tworzenie plakatów, prezentacji, wędrówek, wizyt w muzeach przyrody, ogrodach botanicznych i zoologicznych, quizów, konkursów i urządzanie „polowań fotograficznych”. Płaszczyzna Poznania niejednokrotnie wynika z płaszczyzny Działania. Łączenie tych dwóch dziedzin możliwe jest we wszystkich metodykach, na przykład przez realizowanie sprawności. Oto zestawienie wszystkich sprawności, które realizują plan „leśnego wychowania” z podziałem na te pasujące do płaszczyzny Działania i te Dziedzina w realizacji programu leśnego Metodyka (oznaczenie sprawności) Działanie Znaki Służb Poznanie Z (zespołowe) Archeolog, Człowiek Zimy, Ekoludek, Górnik Z (indywidualne) Hodowca kwiatów, Meteorolog, Zbieracz grzybów, Zielarz H (*) Przyrodnicze Puszczańskie Terenoznawcze Wyrobienie Hobby Przyrodnicze Puszczańskie Logistyczne – harcerskie obozowe Przyrodnik Obserwator Ognik Przyjaciel Przyrodnik Obserwator roślin, Kwiaciarz, Przyjaciel Zwierząt H, HS (**) Przyjaciel przyrody Robinson Terenoznawca Strażnik ognia Zielarz, Miłośnik kwiatów Przyjaciel przyrody HS, W (***) Znawca przyrody Leśny człowiek Topograf Mistrz ognia Znawca przyrody W (M) Ekolog Trzy pióra Kartograf Botanik, Leśnik, Ogrodnik, Sadownik W Znak Służby Przyrodzie Ekolog Leśny człowiek Wyrobienie Hobby harcerskie Ognik Kwiaciarz, Przyjaciel Zwierząt, Terenoznawca Strażnik ognia Zielarz, Miłośnik kwiatów, Znawca Zwierząt, Topograf Botanik, Zoolog, Mistrz ognia Kartograf Opr. Szymon Owsiański HO Wymagania do zdobywania sprawności zuchowych obejmują zawsze obie płaszczyzny. Podział można zaobserwować w niektórych sprawnościach harcerskich i starszoharcerskich. Znak służby daje natomiast wybór, na rzecz której z dziedzin Wędrownicy chcą bardziej się rozwinąć, chociaż nie uniemożliwia realizacji którejś z nich. 22 04/2013 Obcowanie, jako najwyższa forma poznania Lasu Obcowanie postanowiłem pozostawić na koniec, zwłaszcza, że Obcowania z Lasem najtrudniej jest się nauczyć. Wiedzą to Ci, którzy je poznali, czyli drużyny o specjalności puszczańskiej oraz zdobywający Odznakę Leśnego Wampum. Obcowanie to płaszczyzna, która nie jest związana z nauką, lecz świadomością. To przebywanie w Lesie z własnej chęci w gronie drużyny czy w samotności. To pragnienie realizacji większości planu pracy drużyny właśnie w Lesie. Obcowaniem nie będzie sama umiejętność przetrwania, jak w survivalu, ale chęć „życia w naturze”. Obcowania przez realizację wcześniejszych założeń Działania i Poznania trzeba dojść. „To sztuka wchłaniania życia, które nas otacza, to oczy i uszy otwarte, to tajemnica współodczuwania przyrody i człowieka. Wędrówką nie będzie przyspieszony tupot nóg, nadmiar krzykliwego humoru, lecz właśnie cisza wśród ciszy lasu, skupienie wobec wschodów czy zachodów słońca. To wyczucie wędrownik łatwo odszuka w sobie.” W realizacji płaszczyzny Obcowania z przyrodą dobrym tropem jest zdobywanie Leśnego Wampum, organizowanie noclegu na chatUmiejętność Obcowania osiągnąć kach, samotna noc w lesie, jak najmożna dzięki Działaniu i Poznaniu. częstsze wizyty w lesie czy wyjazdy Obcowanie to płaszczyzna, w któ- (np. w góry), organizowanie oborej otaczająca przyroda daje bodź- zów wędrownych. ce do osobistych przemyśleń, to płaszczyzna, w której Las staje się Łatwo jednak zauważyć, kto wyjściem do pracy nad własnym wszedł już w płaszczyznę Obcowasystemem wartości, miejscem do nia. Niczym niepodyktowane prorealizacji wyczynów i pracy nad pozycje o wyjazdy w góry, wyjście swoimi słabościami. do lasu i sposób z jakim traktuje przyrodę, nie mówiąc o Lesie tylko Dobrze mówi o tym fragment Ko- jako o miejscu na dobrą zaprawę deksu Wędrowniczego, chociaż to albo obóz przetrwania. nie oznacza, że harcerze starsi nie mogą go osiągnąć, a harcerze nie Nie bez lipy mówi się o niektórych są na dobrej drodze. Chociaż do „Ludzie z Lasu”. HO Szymon Owsiański 23 04/2013 NAMSŁOW O IES OD TNI KA Zuchy pwd. Marta Paluszyńska HO Harcerze phm. Malwina Siwczak HR Harcerze starsi phm. Artur Grendzicki Wędrownicy hm. Anna Kasprowicz HR 24 metodyka zuchowa 04/2013 motywacja... - Kto pomoże druhnie zamieść podłogę po zbiórce? - Jaaa!- krzyczy Oliwia, Maciek i Zuzia. A właściwie to cała gromada. Zuchy to takie perpetuum mobile. Zawsze chętne do zabawy, do pomocy, do zdobywania sprawności, do… Można by tak wymieniać bez końca. Tych chęci zazdroszczą zuchom wszyscy. No to bądźmy wredni i te chęci im zabierzmy. Zacznijcie już na początku roku, przy okazji pisania planu pracy. Zaproponujcie zuchom cały pakiet sprawności artystycznych i nie przejmujcie się, że akurat wolą kopać piłkę. Na rozgrzewkę proponuję zacząć od artysty. Kiedy już opanujecie podstawy rysunku, śmiało możecie przejść dalej i zacząć realizować cykl zaczarowana paleta. Na każdej zbiórce obowiązuje majsterka. Ćwiczenie czyni mistrza, więc polecam zaopatrzyć się w kilkadziesiąt tubek farb i malować, malować, bez końca. Możemy być pewni, że 8 tygodni od rozpoczęcia pierwszego cyklu waszym zuchom nie będzie chciało już nigdy więcej tego robić. Dobrze zaplanujcie przebieg zbiórki. Zabawa w aktora to nie przelewki, przedstawienie musi być dopięte na ostatni guzik. Pół godziny próby – krótki pląs, pół godziny próby – pląs, pół godziny próby – podsumowanie. Gwarantuję, że po 20 minutach usłyszycie „ Druhu! Już nam się nie chce!”. Jeżeli już jesteśmy przy zbiórkach: niech panuje na nich artystyczny nieład. Oczywiście najlepszy będzie brak jakichkolwiek reguł, ale jeżeli przyjęliście system kar i nagród – nie przejmujcie się! Z tym też można sobie poradzić. Przyznawajcie dodatkowe i ujemne punkty jak leci, czasem zapominajcie o tym w ogóle. Zuch, który nie wie, co mu wolno, a czego nie albo taki, który nie wie za co został ukarany, na pewno nie będzie chciał chodzić na zbiórki. Trafił się wyjątkowo dzielny osobnik i dalej ma ochotę na zbiórkach bywać? Zadbajcie o odpowiednio kiepską atmosferę. Ściągnijcie ze ściany listę spraw, a konfliktami i problemami się po prostu nie przejmujcie (no bo jakie można mieć problemy w tym wieku?). To rozwiązanie powinno zdemotywować nawet najwytrwalszych. Przejdźmy do gwiazdek i sprawności. Gwiazdkami proponuję nie zawracać sobie głowy w ogóle, bo to trudne. Zuchy mogą być coraz lepsze i bez gwiazdek. Niestety ze sprawnościami indywidualnymi nie pójdzie już tak łatwo, bo zuchy bardzo chcą je zdobywać. Jak je zniechęcić? Niech wszyscy zdo- 25 bywają te same sprawności. Zadania niech będą nudne i trudne, a karty sprawności czarno-białe, obowiązkowo pozbawione rysunków. Jeżeli zuch dopnie swego, wykona wszystkie zadania i poprosi o kolejną kartę, to powtarzacie całą procedurę od nowa. Dobrym pomysłem jest nie dawać zuchowi plakietki albo dać ją ze sporym opóźnieniem. Możecie być pewni, że zuchom szybko przejdzie zapał do zdobywania sprawności indywidualnych. I złota rada na koniec, znacie ją doskonale: przykład własny! O to zadbajcie szczególnie, bo to Was drodzy drużynowi naśladują zuchy. Nie chce Ci się pościelić łóżka, to zuchowi też nie. Przyboczny marudzi, że brzydka pogoda – zuch także. Żebyście zawsze świecili przykładem proponuję szerokim łukiem omijać wszelkie imprezy, które mogą zmotywować. Szczególnie ostrzegam przed wszelkimi warsztatami i zbiórkami namiestnictwa. Drodzy drużynowi! Wiecie już jak skutecznie zniechęcać Wasze zuchy do działania. Nie próbujcie mi tylko wmówić, że to trudne. Prawda jest taka, że jest to banalnie proste. Może nawet sami czasami tak robicie i nieświadomie demotywujecie zuchy. Tylko… czy właśnie takie są Wasze chęci? pwd. Marta Paluszyńska HO metodyka harcerska 04/2013 konany o tym, że ta wiedza jest im potrzebna i dlaczego jest to dla nich ważne. Jak myślisz? Zbiórka się uda? Oczywiście, że tak. Jeśli Twoje nastawienie, będzie pozyUjęcie drugie - drużynowy z kulą tywne i tryskające energią to i tau nogi. Idziesz z drużyną na wę- kie wyjdą dzieciaki z tej zbiórki! drówkę, na którą w ogóle nie masz ochoty. Twoi ludzie początkowo są nastawieni pozytywnie, tryskają energią, ale Ty mimo wszyst- Pamiętaj o tym, że już nic w TwoW tym miejscu mam pisać o moty- ko idziesz, bo idziesz. Jesteś już im życiu nie odzwierciedli Ciebie, wacji naszych drużyn, naszych har- znużony, bo przygotowywałeś Twojej osobowości i zachowań cerzy. Jednak zastanówmy się, czy wszystko już tak długo, że nie molepiej niż Twoja drużyna! To jest rzeczywiście przy metodyce har- żesz na to patrzeć. Uwierz, że nic Lustro, w którym możesz się przecerskiej jest potrzeba motywowa- innego - żadne obcierające buty, glądać! Wykorzystaj to, przypatrz nia naszych druhów i druhen do żadne bolące kolana i nogi nie posię, jak jest i stwórz taki obraz, na działania? Czy nie jest wcale tak, psują nastroju na wędrówce tak jaki, rzeczywiście chcesz patrzeć. że nasi harcerze to w większości dobrze, jak markotny przywódca. Musisz sobie uświadomić, jak ważchodzące szczęścia? Żywe srebro? Motywacja spada w dół. Przewine w Twojej pracy jest Twoje poLecz co, jeśli przestają mieć chęci dywalnie już po pół godzinie wszydejście i nastawienie, jak bardzo do działania? Gdzie tak naprawdę scy zaczną się ociągać i marudzić. ono wpływa na zachowanie podleży problem? opiecznych. Wiedz i pamiętaj o Drogi drużynowy, czy zastanowiłeś Akt trzeci - drużynowy jako potym, że jest to odpowiedzialność, się kiedyś nad tym, co w rzeczywi- stać liryczna dumnie podpierająktóra razem z granatowym sznustości przyciąga Twoich harcerzy do ca podbródek niczym antyczna rem ciąży na Tobie i czy chcesz, czy drużyny? Powiem Ci - TY! Ty, Twoje rzeźba hellenistyczna. Drużyna nie - musisz nad tym pracować. podejście i Twoje zaangażowanie! na rajdzie. Trwają zajęcia warsztatowe. Wszyscy uczestniczą, Ilustracja pierwsza - drużynowy korzystają, nawet, jeśli już znają A jak zmotywować do tego Jan Kukułka. Wyobraź sobie teraz temat - pomagają innym lub wywszystkiego siebie? Pomyśl sosiebie i całą swoją drużynę z boku. mieniają się doświadczeniem. bie, na ile młodych duszyczek Stoisz ze swoją drużyną, mówisz do Ale co robi nasz drużynowy? możesz mieć wpływ! Obserwują nich po raz trzeci tę samą, nudną Dumnie podpiera głowę! A gdzie wszystko, co robisz - każdy Twój gawędę. Może być i nawet nowa, Twoje zaangażowanie?! Halo, ruch! Wszystko przeżywają raale zupełnie nudząca Ciebie same- halo! Kochanie! Z takim podejzem z Tobą. Nie chcesz dzielić go. Jak myślisz? Harcerze tryskają ściem to Ty daleko nie zajedziesz! się z nimi radością i szczęściem? energią i są przepełnieni zachwyMi to zawsze wystarczało i mam tem? Chyba nie do końca… Jeżeli Ilustracja czwarta - drużynowy nadzieję, że Tobie też! Pomyśl wybierasz złe tematy, zmuszach ich jako postać roztrzepana, ale rosobie o tych małych uśmiechniędo robienia czegoś, na co wcale nie ześmiana! Przybiegasz na zbiórkę, tych buziach, to już wystarczy! mają ochoty, bo może wcale ich to nie jesteś do końca przygotowany, nie interesuje, (być może woleli by bo tydzień w szkole był ciężki, a i skupić się na czymś innym), to nie rodzice w domu nie dali odpocząć. spodziewaj się zaskakujących efek- Ale cieszysz się, że w końcu zobatów. Również nie zarazisz ich entu- czysz swoje dzieciaki i wiesz najzjazmem, kiedy samemu będziesz ważniejsze! Wiesz, jaki cel chcesz się zmuszał do robienia czegoś - w im przekazać, jesteś święcie prze swojej opinii - bezsensownego. phm. Malwina Siwczak HR Drużyna LUSTRO! 26 metodyka starszoharcerska 04/2013 w poszukiwaniu motywacji! - - - - - - - - - - - Motywacja to proces, który podtrzymuje rozpoczęte działanie i pozwala, by zostało ono ukończone z zamierzonym celem. By do tego doszło istotne jest, by była obecna przez cały czas, okresowo podbudowywana określonymi czynnikami. Nie wystarcza odpowiednia doza tuż przy rozpoczynaniu zadania, bo z czasem i ona się skończy. To podstawowa zasada, jeśli chcemy, by działania podejmowane przez harcerzy starszych (ale nie tylko) były dla nich sensowne, sprawiały przyjemność i kończyły się odpowiednim efektem. O czym należy jeszcze pamiętać? sobie wyzwań, harcerze starsi, z podziwem dla Ciebie, podejmą wyzwanie – w końcu chcą być tacy, jak Ty . By utrzymać motywacje, potrzebne są czynniki – to jak drewno, dzięki któremu może płonąć ognisko. Zastanów się, czym dla Ciebie jest owo drewno? Bliskie osoby? Czekolada? Wiosna? Wcześniejsze sukcesy? Pochwała przełożonego? Wiedza na temat tego, co Cię motywuje jest niezwykle kluczowa. Pozwala ona na kontakt z tymi czynnikami, co z kolei wpływa na Twoją motywację. Zaczynając bowiem motywować innych sam musisz czuć, że jesteś pełen inspiracji i jesteś przekonany o głębokim sensie swoich działań. Harcerze starsi widzą w Tobie autorytet – jeśli pokazujesz im witalność i chęci, to uznają, że są to cechy, jakich należy poszukać także u siebie. Poza tym Twoje nastawienie będzie rzutowało na to, w jaki sposób podzielisz się zadaniem, które chcesz przed nimi postawić. Na pewno nie podejdą do niego z entuzjazmem, kiedy powiesz im o nim z grobową miną i znudzonym tonem. Nie skupiaj się jedynie na jednorazowych elementach. Jeśli sam odnajdziesz w sobie motywacje do działania, zdobywania stopni, stawianiu RÓWIEŚNICY Czas gimnazjum to nawiązywanie większej ilości kontaktów, tworzeniu się „paczek”. Szkoła nie jest jedynie miejscem nauki, ale także spotkań z kumplami i koleżankami. Nawiązują się relacje, zaczyna powstawać życie towarzyskie. Mając swoich zaufanych przyjaciół można robić wszystko – szczególnie łączą wspólne „przypały”. HS-i, którzy mają taką paczkę w swojej drużynie mogą z entuzjazmem robić wszystko – zarówno układać zeribę na obozie, jak i organizować przedstawienie dla dzieci ze świetlicy. Dlatego tak ważne jest to, by stwarzać w drużynie możliwości integracji, poznania się, zacieśniania więzi. Aby HS-i czuli, że przychodząc na zbiórkę czy jadąc na biwak, spotkają się ze swoją paczką. Cokolwiek będą razem robić, na pewno będą bawić się przednio. 27 Jeśli wiesz, co motywuje Ciebie i jesteś w dużej mierze witalny, czas poznać, co motywuje Twoich podopiecznych. Oczywiście istnieją duże różnice indywidualne w tym, co komu sprawia, że się chce. Jednak w zależności od etapu rozwoju, w jakim człowiek się znajduje, istnieją pewne cechy wspólne dla określonej grupy wiekowej. Oto pięć czynników, które motywują harcerzy starszych. ROZWIJANIE PASJI Jeśli macie swoją pasję, wiecie, jak wiele satysfakcji wprowadza ona w życie. Jest swoistego rodzaju odskocznią od codziennych obowiązków. To płaszczyzna, na której rozwija się umiejętności – a przecież to zawsze jest pożądane. Harcerze starsi, którzy już znaleźli swoje zainteresowanie – czy to dyscyplinę sportu, formę sztuki, nauki – definiują je jako coś, co ich wyraża, co pozwala na zbudowanie swojej tożsamości. Jeśli ma się wiedzę nt. tego, co przynosi satysfakcję, brnie się ku temu – a zatem przybliża do czynników motywacyjnych. Wyobraźmy też sobie sytuację, w której na trasie rajdu pojawia się zadanie napisane w języku włoskim. W patrolu znajduje się Ania, której pasją są Włochy i język włoski – bez trudu tłumaczy zatem zadania, dzięki czemu cały patrol zdobywa cenny czas na jego rozwiązanie. Przez to cała grupa daje wyrazy uznania, cieszą się z obecności Ani i jej pasji. Dziewczyna czuje się świetnie, gdyż została doceniona. To jeszcze bardziej wzmocni jej chęci nauki języka. A może spróbuje też czegoś innego, by móc zwiększyć pole swoich umiejętności? Przy tym wszystkim ważne, by drużynowy miał świadomość, czym interesują się jego harcerze starsi. Wplątując te zainteresowania w działania drużyny, uruchomi wspomniane wcześniejsze przyjemne doznania. Jeśli w jego drużynie członkowie nie mają skonkretyzowanych pasji, to cały sęk w tym, by pomóc im je znaleźć. Dotykając różnych obszarów, zachęć do bliższego poznania. Wiesz już, że kiedy Twoi HS-i złapią bakcyla, będzie ich to motywowało do pracy na innych płaszczyznach życia. 04/2013 ZWIĘKSZNIE ZAUFANIA I ODPOWIEDZIALNOŚCI ZADAŃ Jednym z podstawowych czynników motywacyjnych jest rozwój (w wielorakim aspekcie jego rozumienia). Odbywa się on, kiedy na drodze pojawiają się zadania wymagające włożenia większego wysiłku. Robienie wciąż tego samego, utartego, nieambitnego, zostawia nas wciąż w tym samym punkcie. Nic się nie zmienia, więc gdzie jest sens coś robić? Jeżeli przed harcerzami starszymi postawi się zadanie, które zdążyli wykonać z milion razy w przeciągu, kiedy byli harcerzami, nie przyniesie im to zbyt wiele satysfakcji. Dlatego ciszy nocnej. Harcerze idą spać o 22.00, a harcerzom starszym pozwala się być na sali gimnastycznej do 23.00, by mogli wziąć udział w formie tylko dla nich, przygotować niespodziankę na urodziny drużyny czy porozmawiać ze sobą. Warto werbalnie nakreślać fakt zwiększania zaufania w stosunku do nich. Muszą mieć świadomość, że kredyt zaufania może się skończyć, kiedy pozwolą sobie na za dużo, nie będą posłuszni, spadnie efektywność ich pracy. Wtedy „przywileje” mogą być ograniczone – ale oni wiedzą, że warto się postarać, bo stawka jest co najmniej warta tego wysiłku. też zadania te powinny wymagać od nich większej odpowiedzialności. Do pewnego czasu biegali po punktach wykonując zadania. Teraz, stawiasz im inne zadanie – zostanie patrolowym grupy, która uczestniczy w grze. To już nie jest tylko bieganie i zabawa – dochodzi tu meldowanie patrolu, uczestniczenie w odprawie patrolowych. Taka odpowiedzialność sprzyja większej uwadze na realizację zadania. „Drużynowy ma do mnie zaufanie, że sobie z tym poradzę, nie mogę go zawieść”. Prostym przykładem jest chociażby czas po 28 NOWOŚCI Bycie wciąż w tym samym miejscu rozwoju to jak ugrzęźnięcie w błocie. Z czasem po prostu brakuje sił, by się z niego wyrwać i koniec końców – zostaje się w nim. Zwiększanie zakresu i odpowiedzialności zadań to nowy element, który ciekawi i umożliwia rozwój. Z nowością związane są także poczynania drużynowego. Jeśli formy, jakie stosuje, są wciąż takie same, a na zbiórkach wciąż wałkuje się szyfry, to atrakcyjność działania drastycznie spada. HS-i przechodząc z drużyny harcerskiej do starszoharcerskiej, powinni odczuć zmianę. Nowa obrzędowość, nowe tajemnice, nowe formy, nowe wyjścia – to elementy, które właśnie ze względu na swoją świeżość i zagadkowość, sprawiają, że ma się ochotę na ich poznanie, sprawdzenie na własnej skórze. Jeśli HS-i będą mieli świadomość, że wciąż odkrywają coś nowego, to tym bardziej chętnie przyjdą na zbiórkę, pojadą na biwak, bo pomyślą „Hmm..., ciekawe, co dzisiaj nas spotka?”. Również sprzyjające są wyjazdy poza miejsce zamieszkania – to kolejna nowość, która zachęci do odkrywania kolejnych. 04/2013 RYWALIZACJA, RÓŻNORODNOŚĆ Wiedza ekonomiczna dostarcza nam informacji, że konkurencja jest istotnym i dobrym elementem napędzającym rynek. Akurat „konkurencja” użyta w kontekście motywacji nie jest najlepszym określeniem. Nie mniej ostatni omawiany obszar motywacji harcerzy starszych to rywalizacja, która wynika z ich różnicowania. Młodzież w gimnazjum zaczyna znacząco różnić się pod względem podejścia do nauki, sprawności fizycznej, zainteresowań. Jak już wspomniałem, te ostatnie – inspirują i dostarczają ogólnej weny do życia. Rywalizacja między jednym a drugim HS-em nie polega więc na kwestii „ja jestem lepszy, ty jesteś gorszy”, ale kwestii różnicowania. „Kolega świetnie gra w piłkę, ja też muszę znaleźć coś, żeby utrzymać sylwetkę atlety”. Porównywanie się to naturalna rzecz, a jeśli jeszcze motywuje do rozwoju – tym lepiej. Dobrze zatem w programie wprowadzać rywalizację w niektórych obszarach, aby HS-i mogli się wykazać swoją wiedzą i umiejętnościami. Ci, którym to nie do końca wychodzi, mają świetną okazję, by zrealizować np. zadanie na stopień, które poszerzy ich kompetencje. Przy tym wszystkim należy pamiętać, by nie doprowadzić do destrukcyjnego „wyścigu szczurów”. Współzawodnictwo ma motywować do rozwoju, a nie doprowadzać do chronicznego stresu i spadku wiary w siebie. Jeżeli Ty, jako drużynowy, wiesz o tym, co Cię motywuje, jesteś przepełniony inspiracją i wiesz, jak zrobić, aby udzieliła się ona Twoim harcerzom starszym, to… no cóż – działaj! ;) Mając świadomość, w jakie obszary najlepiej uderzyć, aby popchnąć Twoich podopiecznych do rozwoju, zwiększasz szanse na to, że układając plan, podasz kroplówkę motywacji. Pomyśl, jak dzięki tym obszarom możesz zachęcić HS-ów do realizowania instrumentów metodycznych. Poprawna i stymulująca praca z nimi pomnoży potencjał motywacyjny Twojej drużyny. phm. Artur Grendzicki 29 04/2013 Drużynowy - koło napędowe motywacji dla wędrowników Nie od dziś wiemy, że zmotywowani wędrownicy to efektywniejsi wędrownicy. Pełnią oni funkcje kadrowe na poziomie drużyn, szczepów, a czasami również hufca. Doskonale wiesz, Druhno/Druhu Drużynowy, że wiek wędrowniczy (zwany wiekiem dorastania) jest tym momentem, gdzie młodzież zaczyna uważniej niż do tej pory obserwować otoczenie, przeprowadzać porównania między zaobserwowanymi faktami, analizować cechy i sposób postępowania osób ze swojego środowiska. Stają się krytyczni wobec innych, ale również wobec siebie. Istotną zmianą jest również pogłębione życie uczuciowe, a co za tym idzie – charakterystyczna zmiana nastroju i wrażliwość. Każdy z nas posiada zasób energii motywującej. Możemy ją zrealizować za pomocą siły wizji, sugestywnego przedstawiania swoich racji i przekonującej logiki rozumowania. Wystarczy dodać do tego odpowiednie bodźce i wędrownicy z entuzjazmem pomaszerują we właściwym kierunku. W przypadku takiej huśtawki humoru przed drużynowym stoi nie lada zadanie: motywowanie swoich ludzi. Brak motywacji wśród Twoich członków drużyny może wynikać przez różne działania np. problemy w domu, szkole. Te negatywne emocje mogą się nasilać, co w końcowym efekcie może zmienić pozytywną energię w negatywne postawy i zachowania lub znaleźć ujście poza środowiskiem działania. Wprowadź w ruch „koło napędowe” motywacji, a sam zobaczysz jego efekty. Dbaj o swoich wędrowników, pracuj z nimi, motywuj! A motywacja sama wróci do Ciebie ze zdwojoną siłą. hm. Anna Kasprowicz HR 30 04/2013 -----------Jeśli myśląc o zbiórce ekologicznej przed oczami staje ci burza mózgów i wypisywanie pomysłów na ochronę środowiska, takich jak segregacja odpadów lub naprawa kapiącego kranu – propozycje programowe, które znajdziesz poniżej są właśnie dla Ciebie. ZHP wydało przez ostatnie lata kilka propozycji programowych w temacie ekologii, ochrony środowiska i nauki o przyrodzie – między innymi: „Zielone Harcowanie”, „Chrońmy bioróżnorodność”, „Woda jest życiem” i „Pomyśl o wodzie”. Wszystkie znajdziecie na stronie www. propozycje.zhp.pl. Czego i jak w nich szukać, w jaki sposób z nich korzystać – i czy w ogóle warto? ------------ Jak wyhodować glony? Napełnij słoik wodą ze stawu, jeziora czy rzeki. Postaw (bez przykrywania) na słońcu. Dolewaj wody w miarę jej wyparowywania. Po pewnym czasie w słoiku pojawią się zielone lub brązowe glony. Obejrzyj je przez lupę i pod mikroskopem. Jeśli chcesz sprawdzić, na ile trwałe są to organizmy, możesz podgrzać albo oziębić wodę, ewentualnie dodać do niej detergenty. Okaże się, że w każdej z tych sytuacji glony zginą. To doświadczenie może pokazać, jak ingerencja człowieka wpływa negatywnie na naturalne środowisko. wiło się niebezpieczeństwo i zwierzęta muszą powrócić do swoich schronień. Brak jednego krzesła symbolizuje, że właśnie podczas nieobecności zwierząt człowiek zadysponował terenem, narażając gatunek na wyginięcie lub wędrówkę. Znów zabieramy jedno krzesło, a zwierzęta wędrują dalej. Można rozdzielić rząd krzeseł na dwie części, będzie to pokazywało zupełnie nową sytuację. Powstała ruchliwa autostrada i nasze zwierzęta boją się ją przekroczyć. Populacja została rozcięta na dwie części – dwie grupy dzieci chodzą Budowa drogi (ok. 15 min.) podczas zabawy dookoła dwóch Zabawę zaliczamy do zabaw sy- grup krzeseł. Zielone Harcowanie mulacyjnych, może ona być przy„Zielone Harcowanie” na pierwszy kładem przedstawiającym skutki rzut oka nie zachwyca ze względu zaniku terenów, na których mogą Podczas zabawy można zwrócić na nieciekawą grafikę –niech Was żyć dane gatunki. Do zabawy tej uwagę na jeszcze jedno zjawisko. to jednak nie zraża – propozycja potrzebne są krzesła, w ilości Może się okazać, że w grupie, któjest bardzo merytoryczna i bazuje mniejszej o jedno od liczby uczest- ra przetrwałą są same dziewczynna rzetelnych i nieraz zaskakują- ników. Zabawa prowadzona jest ki, albo sami chłopcy. Dla zwierząt cych informacjach. Zawiera goto- na zasadach znanej wszystkim za- oznacza to, że gatunek nie może we pomysły na zbiórki ekologiczne, bawy „Krzesła” – takie same za- przetrwać, kiedy wyginęły wszystpełne doświadczeń i eksperymen- sady, jednak inna fabuła. Każdy z kie samce, albo wszystkie samice. tów – do przeprowadzenia przede uczestników może wybrać sobie Choć wydaje się, że jest jeszcze kilwszystkim na świeżym powietrzu. gatunek zwierzęcia, którym będzie ka osobników w danym gatunku, Znajdziemy tam również podpo- podczas zabawy. Krzesła symboli- to praktycznie ich czas wyginięcia wiedzi, w jaki sposób nie tylko zują miejsce życia danego gatunku jest już określony. Po zabawie poprzekazać wiedzę, ale również (np. nory, gniazda, lasy). Uczestni- winna nastąpić dyskusja na temat uświadomić harcerzom, jak ważna cy stają tyłem do krzeseł. Zwierzę- zaniku terenów, na których mogą jest troska o środowisko i zrówno- ta nie mogą jednak przez cały czas żyć określone gatunki. ważony rozwój. Propozycja kiero- siedzieć w swoich schronieniach, wana jest do gromad zuchowych dlatego na dany sygnał (może to i drużyn harcerskich – z powodze- być włączenie muzyki) zwierzęta niem można ją jednak wykorzystać wychodzą z kryjówek. Kiedy muna zbiórkach harcerzy starszych. zyka milknie oznacza to, że poja- 31 04/2013 Chrońmy bioróżnorodność To propozycja, która trafiła do nas z zagranicy, a opracowano ją przy współpracy między innymi z Organizacją Narodowych Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa. Warto sięgnąć po nią przede wszystkim ze względu szerokie i nowoczesne spojrzenie na tematy ekologiczne. Propozycja porusza między innymi takie zagadnienia, jak: znaczenie roślin i zwierząt dla czystości wody, wtórne wykorzystanie wody deszczowej, zrównoważone rybołówstwo, zdrowe odżywianie, różnorodność genetyczna roślin i jej znaczenie. W propozycji nie znajdziemy gotowych scenariuszy zajęć – jest ona raczej zbiorem pomysłów – i tu również raczej zbiorem tematów i informacji niż form. Wiele zadań nadaje się jednak doskonale do wykonania indywidualnie – warto pomyśleć o wpleceniu je w próby na stopnie i sprawności. Po śmierci, rośliny i zwierzęta dostarczają pożywienia maleńkim stworzeniom, zwanym mikroorganizmami. Nawet jeśli mikroorganizmy są zbyt małe, aby je obserwować bezpośrednio, można zobaczyć ślady ich obecności podczas produkcji biogazu. Umieść gnijącą materię organiczną, taką jak: resztki, odpady roślinne, części z owoców i warzyw, w plastikowej butelce. Umieść nienadmuchany balonik nakońcu szyjki butelki. Następnie umieść butelkę w pobliżu źródeł ciepła lub w słońcu. Co dzieje się z balonem w ciągu pięciu do dziesięciu dni? Dlaczego tak się dzieje? Pomyśl, jak użyteczne są mikroorganizmy w świecie, a co by było, gdyby ich nie było. 32 Niektóre gatunki są ważne do oczyszczania wody, uzdatniając ją dla innych gatunków żyjących w ekosystemie. Gatunki, które filtrują wodę mogą usunąć bakterie, wirusy, metale ciężkie, toksyny i/lub zanieczyszczenia. Porównaj metody oczyszczania stosowane przez różne gatunki, takie jak ostrygi, mchy i drzewa, do filtrowania wody. Wykonaj swój własny filtr wody przy użyciu naturalnych lub wtórnych surowców. Pomysły, jak wykonać filtry znajdują się na stronie: www.ewb.ca/en/whatwedo/ canada/projects/hso/teachers/ w4w/workshop.html. Zanieczyszczenie może zaszkodzić różnorodności biologicznej. Wykonaj eksperyment, aby dowiedzieć się, jak wyciek ropy może uszkodzić ptasie pióra. Weź dwa pióra. Przy pomocy wacika nanieś na jedno pióro kilka kropel oleju jadalnego, rowerowego lub smaru. Polej trochę wody nakażde z piór. Co się dzieje? Jak myślisz, w jaki sposób wyciek oleju wpłynąłby na ptaki? Przedyskutuj swoje obserwacje z grupą. Czy wiesz, że w przypadku świeżo złowionych ryb, lepiej jest kupić niektóre gatunki w poszczególnych miesiącach? Gwarantuje to, że ryby te nie są złowione w czasie tarła. Przygotuj kalendarz pokazujący, kiedy można spożywać poszczególne gatunki ryb. Na każdy miesiąc narysuj obrazki przedstawiające gatunki ryb, które mogą być spożywane bez szkody dla ich populacji. Zrób eksperyment w celu zbadania wpływu kwaśnego deszczu na rośliny. Wyhoduj trzy rośliny w trzech oddzielnych doniczkach w identycznych warunkach, z wyjąt- kiem podlewania. Podlewaj pierwszą roślinę 100% wody. Podlewaj drugą roślinę mieszanką składającą się z 90% wody i 10% soku z cytryny lub octu. Podlewaj trzecią roślinę mieszanką z 50% wody i 50% soku z cytryny lub octu. Co się dzieje? Jak, twoim zdaniem, kwaśny deszcz wpływa na rośliny i drzewa? Podziel się swoimi spostrzeżeniami z grupą. Idź na targ lub do sklepu. Poszukaj przykładów różnorodności gatunków i różnorodności genetycznej. Są to dwa poziomy różnorodności biologicznej (trzeci poziom to różnorodność ekosystemu). Policz liczbę gatunków warzyw (takich jak: marchew, ogórki, sałata). Znajdź gatunek, który ma kilka odmian (np. ziemniaki). Jest to przykład różnorodności genetycznej w obrębie gatunku. Ile jest tam odmian ziemniaków? W jaki sposób są do siebie podobne? Czym się różnią? Jakie inne produkty żywnościowe mają różne odmiany? Dlaczego ważna jest różnorodność genetyczna w plonach roślin? Podziel się wnioskami z gromadą, drużyną lub zastępem. 04/2013 Pomyśl o wodzie Propozycja przygotowana była przez WAGGGS na Dzień Myśli Braterskiej w 2008 roku. Odnajdziemy tam więc nawiązania do problemów krajów trzeciego świata związanych z brakiem wody pitnej, utrudnionym do niej dostępem lub jej zanieczyszczeniem. Propozycja składa się z kilkudziesięciu pomysłów na zadania, które najlepiej chyba określić „nieporywającymi”. Całej propozycji nie polecam – poniżej jednak kilka ciekawszych pomysłów. Woda jest życiem Propozycja składa się z trzech częDowiedzcie się, jak rozwój ści – fakty, działanie i służba. W przemysłowy wpływa na wła- „Faktach” znajdujemy szczegółościwe zaopatrzenie w wodę. we, ale jednocześnie przystępnie Przygotuj prezentację dla po- zaprezentowane informacje dotyzostałych członków drużyny. czące wody – do czego i w jakich ilościach jest wykorzystywana, Dowiedzcie się, jakie choroby dlaczego i gdzie jej brakuje, jakie mogą być spowodowane zanie- są główne źródła zanieczyszczeń i czyszczoną wodą w naszym kraju i wiele, wiele więcej. Taka konstrukw innych częściach świata. Zróbcie cja propozycji pozwala nam dobrze listę, co i jak można robić codzien- zapoznać się z tematem, bez ponie, aby zapobiegać zanieczyszcze- trzeby wyszukiwania i weryfikowaniu wody. DLa starszych: Sprawdź- nia informacji na własną rękę. Pocie, jakie są widoczne skutki zostałe dwie części to jednak raczej używania pestycydów dla wód zbiór pytań i zagadnień do porupowierzchniowych i gruntowych. szenia na zbiórkach – nie znajdziePrzedyskutujcie problem. Zorga- my w nich zbyt wiele pomysłów nizujcie kampanię informującą lo- na formy czy elementy zajęć. kalną społeczność o tych efektach Zasadź w sześciu doniczkach jedi dowiedzcie się, jak możecie to nakowe rośliny. Podlewaj je w nazmienić (np. przerzucić się na uży- stępujący sposób: wanie produktów organicznych). • nr 1 – codziennie Dzień ochrony wody. Rano przy- • nr 2 – co 3 dni dziel sobie określoną ilość wody, • nr 3 – co 5 dni którą wykorzystasz podczas ca- • nr 4 – co tydzień łego dnia (nie wlicza się do tego • nr 5 – co 10 dni wody do picia). Czy wystarczyła Ci • nr 6 – co 2 tygodnie ta ilość? Czy ograniczenie się do takiej ilości wody było dla Ciebie wyzwaniem? Napisz raport, jak zmierzyłeś się z wyzwaniem. Jak będą wyglądać poszczególne rośliny, jak szybko będą się rozwijać? Ustal najwłaściwszy cykl podlewania. Taśma z podziałką centymetrową wskazuje, na jakiej głębokości pod lustrem wody leży czarno-biała płytka, którą – badając głębokość – zanurzamy w wodzie, aż do zniknięcia różnicy między białą i czarną jej częścią. Głębokość, przy której przestajemy widzieć płytkę pomiarową nazywamy granicą światła, co oznacza, że poniżej niej wzrost roślin jest prawie niemożliwy. Zmierzoną głębokość zapisujemy w notatniku badacza. Przeciętna granica światła może też dostarczyć informacji o zanieczyszczeniu. 0 – 20 cm -> woda zła 21 – 50 cm -> woda przeciętna powyżej 50 cm -> woda dobra, czysta phm. Magdalena Wieńśka 33 04/2013 Zabierz drużynę na Wakacje już za pasem, kwiecień to najwyższy czas by pomyśleć o tym, dokąd wybrać się ze swoją drużyną. Mimo wyjazdu warto pomyśleć o rajdzie, zlocie – najlepiej ogólnopolskim, by móc rozwinąć skrzydła i wymienić się doświadczeniami w dużym gronie. W wakacje 2013 w Polsce dominują 3 imprezy: > Zlot Wicek organizowany w Toruniu... z okazji 100 rocznicy urodzin patrona polskich harcerzy - bł. Stefana Wincentego Frelichowskiego. To okazja dla tych, którzy nie mają okazji pojechać na duże zloty typu Jamboree – tym razem to skauci z Europy przyjeżdżają do nas! Do wyboru jest kilka ścieżek programowych, między innymi: FOR FUN – gdzie największa atrakcja to lot balonem, ścieżka wodna: nurkowanie i wszystko, co związane z wodą.Aby zasięgnąć szerszych informacji wejdź na: wicek2013.pl Termin: 6-12.08.2013 Koszt: 150zł Zgłoszenia do: 30 kwietnia 2013! >Wędrownicza Watra 2013... > Rajd Grunwaldzki który wędrownik nie wie o czym mowa, ten nie wędrownik. To impreza jakich mało, a właśnie dlatego, że dla wędrowników i przez wędrowników organizowana. W tym roku organizacją Watry zajął się Referat Wędrowniczy Chorągwi Krakowskiej. Co czeka nas na Watrze? Wyzwania, zabawa, noce z gitarą, radość i jeszcze raz niezapomniane wrażenia! :) Aby wziąć udział w zlocie na Watrę trzeba dojść. Pomogą nam w tym trasy, a wybór jest nie mały, bo jest ich aż 10! :) Aby zasięgnąć szerszych informacji wejdź na: watra2013. zhp.pl Termin: 19-25 sierpnia 2013 Koszt: 55zł Zgłoszenia do: 22 kwietnia. Rajd Grunwaldzki to największe przedsięwzięcie edukacyjno-turystyczne Związku Harcerstwa Polskiego. Od 2009 roku na początku lipca kilkuset turystów wędruje szlakami „Pogranicza”, mikroregionu leżącego na styku granic województwa mazowieckiego, kujawsko-pomorskiego, i warmińsko-mazurskiego, aby po 5 dniach dotrzeć pod Grunwald. W rajdzie biorą udział harcerze, kluby turystyczne, rodziny i nieformalne grupy przyjaciół. Rajd Grunwaldzki jest niezwykłą przygodą w mało rozpowszechnionym nurcie turystyki kulturowej. W tym roku tras, które zaprowadzą uczestników jest 7 – każda z nich nawiązuje do różnych narodów – sąsiadów Polaków. Rajd co roku ściąga turystów z całej Polski i co roku jest ich coraz więcej. (informacje zebrane ze strony: rajdgrunwaldzki.zhp.pl) Aby zasięgnąć szerszych informacji wejdź na: rajdgrunwaldzki.zhp.pl Termin: 4-8 lipca 2013 Koszt: do 31 marca 39zł - później 55zł Zgłoszenia do: 31 maja. pwd. Aniela Bożejewicz 34 04/2013 za granicą... Kurs na Jamboree ! napotykają takie same przeszkody. Prócz świetnej zabawy, której można być pewnym w trakcie obcowania ze skautami, to także wymiana doświadczeń oraz nabycie nowych umiejętności od liderów z innych organizacji skautowych. osoba nie będzie miała wątpliwości, że WARTO. Nie mogę napisać, że przygotowanie się do takiego wyjazdu i zebranie patrolu, aby pojechać na drugi koniec świata Daje się odczuć, że część harcerzy będzie łatwym przedsięwzięciem, i instruktorów uważa współpracę bo nie będzie. Jednak jest to WYzagraniczną za fanaberię wąskiej KONALNE. Wymagać będzie to grupy członków naszej organizacji, długofalowej pracy i właśnie TEa wyjazd na Światowe Jamboree RAZ jest najlepszy moment, aby za coś niepotrzebnego i zbyt wypodjąć decyzję o chęci uczestnicmagającego. Przecież mamy wietwa w tym ogromnym projekcie. le innych problemów, z którymi Jak wygląda Jambo? Uczestnimusimy mierzyć się w codziennej cy podzieleni są na zastępy jampracy harcerskiej. Dlaczego więc borowe liczące 10 osób razem z marnować siły na coś tak pozornie pełnoletnim opiekunem. W jedodległego? Otóż trzeba zadać sonym podobozie są cztery zastępy bie inne pytanie: skupione w 40-osobową drużynę. Spora część działań odbywa się albo w zastępach, albo w drużynach. Zaliczyć można do tego chociażby przygotowywanie posiłków oraz udział w zajęciach programowych. Właśnie perfekcyjnie przygotowany program jest jednym z gigantycznych atutów Jambo. W Szwecji codziennie obsługa zlotu realizowała program dla 30 000 W najbliższym czasie (jeśli najbliż- uczestników. Głównym hasłem „Czym jest Światowe Jamboree?”. sze 2,5 roku można tak określić) w przewodnim 23 Światowego Jam2015 roku, czeka nas 23 Światowe boree w Japonii będzie „a Spirit Początkowo, gdy zdecydowałem Jamboree w Japonii. Jeśli zastana- of Unity”, co oznacza: „Duch Jedsię wraz z pozostałymi członkami wiacie się czy jechać, to spytajcie ności”, natomiast program Jambo mojego szczepu wziąć udział w się kogoś, kto już był na Jambo. Ta będzie skupiał się w kilku polach. „Jambo”, uważałem to za możliwość przeżycia przygody oraz spędzenie 2 tygodni wakacji w interesujący sposób. Jednak 1,5 roku po powrocie z 22 World Scout Jamboree, kilku spotkaniach ze skautami i spojrzeniu na całość przedsięwzięcia z nieco szerszej perspektywy mogę stwierdzić, że jest to przede wszystkim możliwość międzynarodowego spotkania z ludźmi, którzy robią to samo, co my i 35 04/2013 Zaliczyć do nich można: • Blok poza miejscem zlotu poświęcony pokojowi na świecie połączony z wizytą w Hiroshima Peace Memorial Park; • Wioska Globalnego Rozwoju, na której uczestnicy będą mogli poznać globalne problemy współczesnego świata, do których można zaliczyć: pokój, środowisko, rozwój, prawa człowieka oraz zdrowie; • Cross Road of Culture, który będzie kładł nacisk na międzykulturową wymianę doświadczeń oraz budowę szacunku do innych narodowości; • City of Science uwagę na zrozumieniu przez uczestników dobrodziejstw i negatywnych skutków związanych z nauką i rozwojem (przyszłościowe źródła energii, problemy ekologiczne, automatyzacja); • Community services, który da możliwość uczestnikom wiedzę oraz możliwość przeżycia jednego dnia pracując z okoliczną ludnością; • Water activities przygotowane w bliskim otoczeniu miejsca zlotu; Właśnie podczas zajęć zlotowych uczestnicy mieli możliwość poznania i współdziałania ze skautami z innych organizacji skautowych z całego świata. Głównym językiem używanym na Jambo jest język angielski, co jest świetną możliwością, aby sprawdzić w praktyce umiejętność posługiwania się nim przez naszych harcerzy. Światowe Jamboree w swojej różnorodności kulturowej i gamie wspaniałych możliwości jest idealnym przedsięwzięciem dla członków Twojej drużyny, a jedyną przeszkodą są tylko nasze CHĘCI, dlatego do zobaczenia w Japonii!!! phm. Radosław Podolak 36 04/2013 za granicą... (Za)granica w ZHP można decydować, z kim ją podejmiemy? Jakie są inne organizacje skautowe? Jak zorganizować wymianę? Czy organizacja wyjazdu na zlot międzynarodowy jest trudna? W psychologii funkcjonuje pojęcie Skąd pozyskać na to fundusze…? „błysk” – to jest moment, kiedy Na te i inne pytania w nowym człowiekowi w głowie się wszyst- dziale WSKAZÓWKI będziemy sukko zmienia, kiedy nagle dociera cesywnie zamieszdo niego coś, co było oczywiste od czać odpowiedzi. lat, ale teraz nabrało nowego zna- Po to, abyście „błysk”. czenia. Dla każdego harcerza oczy- poczuli wistym jest, że jako ZHP należymy Poczuli, że tzw. do WOSM i WAGGGS. Oczywistym zagranica nie jest jest, że lilijkę czy koniczynkę skau- czymś nieosiągaltową nosimy na lewej kieszeni nym z racji koszmunduru, a Dzień Myśli Braterskiej tów, dokumentaobchodzimy 22 lutego, w dniu uro- cji, odległości czy szeregu dzin Naczelnego Skauta Świata, od innego powodów, ale leży którego wszystko się zaczęło. W naszych gawędach, grach, zbiór- w granicach Wakach nawiązujemy do skautingu. W szych możliwości, ponieważ jeśli moim życiu harcerskim moja przy- miałoby być inaczej, Wydział Zagoda ze skautingiem ograniczała graniczny Głównej Kwatery ZHP się do niedawna do zajęć na kursie przewodnikowskim, kilku zbiórek, które samodzielnie opracowałam i corocznym obdarowywaniu kartek z okazji DMB. Przynależność naszej organizacji do Światowej Organizacji Ruchu Skautowego i Światowego Stowarzyszenia Dziewcząt Przewodniczek i Dziewcząt Skautek daje nam, organizacji harcerskiej, która wedle nowej strategii stawia na drużynowego, szeroką paletę możliwości wzbogacenia programu drużyny, podróżowania, poznania nowych kultur, rozwinię- funkcjonowałby wyłącznie do celu cia nowych umiejętności u kadry podtrzymania stosunków dyploi podopiecznych, przełamania ba- matycznych z innymi organizacjami. Wydział Zagraniczny znajduje riery językowej. się pod adresem www.skauting. Zatem… Gdzie szukać informacji? zhp.pl. Sercem oddani temu miejJakie są możliwe formy podję- scu są - od lat jego kierowniczcia współpracy zagranicznej? Czy ka hm. Ewa Lachiewicz, szefowie 37 i członkowie sześciu zespołów, dwoje komisarzy zagranicznych (WOSM i WAAAGS) oraz instruktorzy ds. Międzynarodowej Katolickiej Konferencji Skautowej (ang. ICCS, International Catholic Conference of Scouting, ICCG, International Ca- tholic Conference of Guiding) i dodatkowo sekretarz Międzynarodowego Bractwa Skautów i Przewodniczek (ang. ISGF, International Scout and Guide Fellowship). Tutaj zamieszczane są informacje o wydarzeniach skautowych na świecie, ośrodkach skautowych, organizowanych seminariach i konferencjach, historii, symbolice, polskich organizacjach harcerskich działających w świecie. Podejmując się działań ze skautami, należy pamiętać o dobrym imieniu naszej organizacji, a tym samym, nie tyle co nie działać na własną rękę w skali drużyny, a pochwalić się pomysłem do podjęcia współpracy, do jednego z autorów niniejszych informacji, którzy od dnia dzisiejszego będą w nurtujących Was kwestiach skautowych, do Waszej dyspozycji pwd. Kasia Dulska 04/2013 Zabawa i piosenka numeru Miejmy nadzieję, że etap zimowej zawieruchy mamy już za sobą, a w takim razie czas na odrobinę słońca. Zespół Zgórmysyny założony w 2002r. rozpoczął swoją wędrówkę estradową na deskach Festiwalu Sztuk Różnych „Bieszczadzkie Anioły” i od tej pory nieprzerwanie nagrywa i koncertuje. Często można ich spotkać na przeróżnych spotkaniach wokalnych i festiwalach w górskich schroniskach, bo nie bez kozery ich zespół nosi taką nazwę. Nagrywają poezję śpiewaną, sami piszą teksty, a z okazji wiosny: utwór „Pod Słońce”, który może być dobrym utworem „na początek” w trakcie ogniskowych śpiewanek. „Pod Słońce” G C D G C D G A D h E A4 A Z różowym świtem pierwszy w światło stawiam krok Zórz horyzontem napełniam duszę mą Senne marzenia zostawiam za siną siatką mgieł Witam świat. Wiem, czego chcę! D D/Fis G A D D/Fis G A D h E A /E A D/ Biec pod słońce, kochać mocniej, chłonąć każdy dzień Przed horyzontem znaleźć spokój pod koronami drzew Spocząć na chwilę i znów szczęście nieść Wiedzieć, że żyję - cieszyć się fis h A D G Fis h G E A Radości beztroskiej zdroje wyplotę z promieni przędz Duszy żagiel wypełnię wśród ciepłych wiatru tchnień. Nadziei korzenie wsadzę w wiary żyzny grunt By jutro znów, by jutro znów. Biec pod słońce. Aż zmrok zmęczenia kołdrą otuli mnie Z kalejdoskopu przeszłych dni na nowo życia czytam treść Z lekkością ptaka frunę pod snów tęczy szczyt By jutro na jawie spełnić największy z nich. Biec pod słońce. Link z portalu youtube.com do piosenki „Pod Słońce” wykonywanej podczas Ogólnopolskiego Studenckiego Przeglądu Piosenki Turystycznej YAPA: http://www.youtube.com/watch?v=oOiZ4FobZHU 38 04/2013 Zabawa Numeru Nazwa: Słoń/Zwierzęta Przeznaczenie: Z, H, HS, W (litera wytłuszczona oznacza, do którego pionu zabawa najlepiej przystosowana) Liczba uczestników: 5-30 osób Zapotrzebowanie przestrzenne: niewielka sala lub plener (potrzebne są krzesła lub ich zastępnik, np. poduszki, w ilości o jedno mniej niż ilość uczestników zabawy) Czas: 5-10min (jedna tura) Przebieg gry: Uczestnicy wybierają spośród siebie jedną osobę, która wchodzi do środka koła. Pozostali siadają na krzesłach skierowanych do środka koła. SIEDZĄCY w myślach wybierają sobie zwierzę jakim są (w zależności od ustalonej wcześniej kategorii). Kiedy wszyscy są gotowi stojący pośrodku zaczyna „słonić”, czyli udając słonia machającego trąbą wymienia zwierzęta starając się wywołać jak najwięcej osób. Osoby wywołane wstają i w „korowodzie zwierzaków” chodzą za Słoniem udają zwierzę, które sobie wybrali. UWAGA! OSOBY W KRĘGU NIE MOGĄ BYĆ SŁONIEM ANI LWEM! Kiedy SŁOŃ wywoła zadowalającą sobie ilość osób (nie muszą to być wszyscy siedzący), wtedy woła: „LEW!” i zadaniem wszystkich CHODZĄCYCH jest zajęcie wolnych krzeseł. Osoba, która zostanie po środku nie mając wolnego krzesła jest Słoniem w kolejnej turze. W Słonia mogą grać wszystkie piony, chociaż harcerze i wędrownicy mają przy tym największy ubaw. Harcerze, ponieważ gra jest bardzo dynamiczna i zmienna, a wędrownicy, bo wymyślają wciąż bardziej skomplikowane kategorie, dochodząc do owadów i bezkręgowców. HO Szymon Owsiański 39
