Temat: Trudne wybory moralne bohaterów literackich . Rozwiń temat
Transkrypt
Temat: Trudne wybory moralne bohaterów literackich . Rozwiń temat
Temat: Trudne wybory moralne bohaterów literackich . Rozwiń temat na przykładach wybranych lektur I. Literatura podmiotu: 1. Borowski, Tadeusz, Wybór opowiadań, Sara, Warszawa, 2001, ISBN 83-7297-024-6 , Proszę państwa do gazu, U nas w Auschwitzu, s. 68-75, 100-112. 2. Camus, Albert, Dżuma, wyd. 1, PIW, Warszawa, 2003. ISBN 83-06-02466-4. 3. Conrad Joseph, Lord Jim, wyd. 1, Lettrex, Warszawa, 1991. ISBN 83-85201-05-X. 4. Dostojewski Fiodor, Zbrodnia i kara, wyd. 1, Siedmioróg, Wrocław, 1997. ISBN 83-7162-100-0. 5. Grudziński-Herling, Gustaw, Inny świat: zapiski sowieckie, wyd. 3, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2003. ISBN 8308-03230-3. II. Literatura przedmiotu: 1. Adamowicz-Pośpiech, Agnieszka, Lord Jim Conrada: interpretacje, „Ruch Literacki”, 2008, z. 6, s. 674-677. 2. Kajtoch, Wojciech, Lagry i łagry: Tadeusz Borowski, Gustaw Herling-Grudziński, Aleksander Sołżenicyn: problematyka obozowa w IV klasie LO, „Język Polski w Szkole Średniej” 1997/1998, z. 2, s. 84-86. 3. Piłat, Krzysztof, Zbrodnia i kara – motyw siedmiu grzechów głównych w kulturze, „Język Polski w Liceum”, 2005/2006, nr 2, s. 58-74. 4. Piotrkowski, Ryszard, Humanizm w Dżumie Camusa, „Miesięcznik Literacki” 1971,nr 6, s. 69-75. 5. Uścinowicz, Barbara, Inny świat G. Herlinga-Grudzińskiego jako dzieło literackie, „Język Polski w Szkole Średniej” 1991/1992, z. 2, s. 44-52. 6. Wyslouch, Seweryn, Przybylski, Ryszard, Etos i artyzm. Rzecz o Herlingu-Grudzińskim, 1991. ISBN 83-900036-2-7, Stabro, Stanisław, Gustaw Herling-Grudziński - „Inny świat: fenomenologia cierpienia, s. 20-21. 7. Zajkowska, Joanna, Dżuma Alberta Camusa, „Cogito” 2008, nr 3, s. 75-80. III. Ramowy plan wypowiedzi: 1. Określenie problemu: Dylematy moralne uwarunkowane postępowaniem człowieka, kodeksem moralnym, przekonaniem i nierzadko rozdźwiękiem pomiędzy tym co dobre , a co złe 2. Kolejność prezentowanych treści: a) Problemy psychologiczne i moralne w Zbrodni i karze F. Dostojewskiego- analiza psychologiczna dylematów moralnych Rodiona, który egoistycznie wierzył w swój rozum i poczuł się przez to lepszy od innych; stworzenie prywatnej moralności przez bohatera b) Lord Jim J. Conrad - niemoralny postępek na statku „Patna” skazuje bohatera na miano negatywnego;” absolutyzm moralny”- kodeks norm: HONOR, OBOWIĄZEK, ODWAGA, HEROIZM, POMOC BLIŻNIEMU –moralność to dotrzymanie wierności tym zasadom, odstępstwo zasługuje na najwyższą karę. c) Człowiek zlagrowany jako więzień hitlerowskiego obozu zagłady - Opowiadania obozowe T. Borowski- trudne wybory moralne w „świecie nieludzkim” (wyraźny relatywizm moralny): U nas w Auschwitzu- wyrodne matki, żony i dzieci, Proszę państwa do gazu - przerażająca relacji mówiąca o reakcji ludzi skazanych na śmierć w komorach gazowych. d) Inny świat G. H. Grudziński- więzienie jako sowiecki obóz katorżniczej pracy, osobowość i postępowanie człowieka złagrowanego ukazana poprzez przedstawienie: indywidualnych portretów więźniów (Kowal, żydowski architekt), różnorodnej złożoności więźniów ( „Biezprizorni”, „Urkowie”, „Błatni”), stosunku Polaków i Rosjan do obozu, postaci Natalii Lwowej i Jewgenii Fiedorowej. e) Dżuma A. Camus- bunt przeciw złu i cierpieniu, które zostały stworzone przez Boga. Bunt wobec wyroków i dzieła Boga - dr Bernard Rieux; Jean Tarrou- walka z dżumą jako walka ze złem, które tkwi w człowieku. 3. Wnioski: a) Człowiek w sytuacji granicznej przyjmuje różnorodny stosunek wobec rzeczywistości. Jedni w swoich decyzjach są egoistyczni, interesują ich tylko i wyłącznie partykularne cele, inni kierują się poczuciem obowiązku wobec drugiego człowieka. b) Moralne konsekwencje niewłaściwych wyborów, fałszywych kroków, błędów to: ucieczka, stchórzenie, samobójstwo, nieszczęśliwa miłość, zemsta, śmierć, cierpienie psychiczne. c) Bohater moralny- działa w zgodzie z nakazem sumienia, przyjętych uniwersalnych wartości moralnych; jest wzorem do naśladowania. Bohater niemoralny- postępuje niezgodnie z zasadami etycznymi; jest antywzorem. d) Wybór jako naturalny składnik ludzkiej egzystencji. IV. Materiały pomocnicze: Karta z cytatami.