Uczniowie słabowidzący i niewidomi

Warunki niezbędne do prawidłowej edukacji ucznia słabo
widzącego i niewidomego.
Rozpoczynając pracę z uczniem słabo widzącym, niewidomym wszyscy
pracownicy szkoły stają przed poważnym zadaniem. By je wykonać poprawnie,
muszą zostać spełnione warunki które określam poniżej. Zostały one
przedstawione jako cele operacyjne dla nauczycieli (którzy spędzają z uczniem
najwięcej czasu prowadząc różnorodne zajęcia, dokonują najbardziej trafnych
obserwacji ucznia, najlepiej znają jego potrzeby) i dyrektora. Określam również
niezbędne warunki dotyczące otoczenia zewnętrznego.
Zorganizowanie nauki zgodnie z przedstawionymi warunkami pozwoli uczniom
słabo widzącym i niewidomym osiągnąć sukces edukacyjny.
Nauczyciel
- Zna zasady i metody pracy z uczniem słabo widzącym, niewidomym,
- zna potrzeby, możliwości i ograniczenia wzrokowe ucznia (zawarte w
diagnozie okulistycznej i funkcjonalnej diagnozie widzenia),
- zna zalecenia Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej zawarte w orzeczeniu
o potrzebie kształcenia specjalnego,
- opracowuje z klasowym zespołem nauczycieli i zespołem diagnostycznym
indywidualny program edukacyjny dla ucznia słabo widzącego,
niewidomego, dokonuje jego ewaluacji, wprowadza ewentualne zmiany,
- zapoznaje ucznia z topografią szkoły, klasy, wskazuje miejsca nieprzyjazne,
niebezpieczne, punkty ułatwiające poruszanie się,
- wspólnie z uczniem, zgodnie z zaleceniami okulisty wybiera najbardziej
odpowiednie do pracy miejsce w klasie, zapewnia dodatkowe oświetlenie,
- wymaga stosowania przez ucznia indywidualnych pomocy optycznych
zaleconych przez okulistę (np. lupa, monookular, lunetka, folia
powiększająca, powiększalnik telewizyjny),
- podczas zajęć zapewnia swobodny dostęp ucznia do tablicy,
- stosuje środki dydaktyczne dostosowane do możliwości wzrokowych ucznia,
przejrzyste, uproszczone graficznie, zrozumiałe w układzie, kontrastowe w
kolorach,
- indywidualizuje pracę z uczniem,
- podczas poznawania rzeczy, zjawisk, pracy z tekstem zapewnia uczniowi
tyle czasu, by obserwacje były trafne, rzetelne, adekwatne,
- wspiera obserwacje wzrokową objaśnieniem słownym, mówi o cechach
typowych, najbardziej istotnych,
- wzmacnia poznanie wzrokowe stosując metody polisensoryczne,
- stosuje zmienność rodzaju pracy i techniki relaksacji wzroku,
- docenia wysiłek włożony przez ucznia w wykonanie zadania,
- przygotowuje ucznia do sprawdzianu, egzaminu zewnętrznego – dobiera
wspólnie z uczniem arkusz egzaminacyjny dostosowany o czcionce
odpowiedniej wielkości,
- współpracuje z rodzicami, ustala wspólne zasady postępowania,
- współpracuje ze specjalistami.
DYREKTOR
- Organizuje pracę z uczniem zgodnie z zaleceniami zawartymi w orzeczeniu
o potrzebie kształcenia specjalnego,
- współpracuje z klasowym zespołem nauczycieli i zespołami
diagnostycznymi, monitoruje realizacje indywidualnych programów
edukacyjnych,
- organizuje przyjazne i bezpieczne dla osoby słabo widzącej, niewidomej
warunki zewnętrzne,
- zapewnia środki, godziny na zajęcia specjalistyczne prowadzone z uczniem
słabo widzącym, niewidomym ( terapia widzenia, orientacja przestrzenna,
nauka pisma Braille’a, nauka pismem Braille’a, rehabilitacja podstawowa,
integracja sensoryczna, terapia metodą Tomatisa, logopedia, terapia
pedagogiczna, rehabilitacja ruchowa, terapia psychologiczna i inne w miarę
potrzeb),
- zapewnia środki finansowe na zakup środków dydaktycznych
dostosowanych dla słabo widzących i niewidomych,
- organizuje współprace z rodzicami, specjalistami,
- zgłasza do OKE zapotrzebowanie na arkusze egzaminacyjne dostosowane.
ORGANIZACJA PRZESTRZENI
- Oznaczenie niebezpiecznych miejsc kontrastowymi taśmami (progów,
kantów, słupów, schodów),
- oznaczenie sal piktogramami w kontrastowych kolorach,
- odpowiednie oświetlenie – maksymalne światło przy minimum błysku
(matowe ściany, podłogi, meble),
- matowa czarna lub zielona tablica, biała tablica bezpyłowa – z zawsze
pozostawiającym mocny ślad pisakiem,
- okna w klasie zaopatrzone w rolety lub żaluzje,
- dodatkowe oświetlenie w miejscu pracy.
Małgorzata Sobocińska
doradca metodyczny m.st. Warszawy w zakresie kształcenia specjalnego
tyflopedagogika