Idea projektowania energooszczędnego

Idea projektowania energooszczędnego
Ważnym elementem, na który
powinni zwracać uwagę inwestorzy,
jest odpowiednie usytuowanie
domu na działce, wspomagające
pozyskiwanie naturalnego ciepła
oraz jego przepływ we wnętrzach
na zasadzie promieniowania,
w sposób naturalny zmniejszając
koszty zużywania energii. Dogodne
usytuowanie i nasłonecznienie
domu wpływa w znaczący sposób
na bilans cieplny budynku, koszty
eksploatacji, a co za tym idzie —
stan naszego portfela.
dom Cyprys 2, proj. arch. Maciej Matłowski
P
omieszczenia w domu powinny być
tak rozmieszczone, aby światło i ciepło swobodnie penetrowało budynek.
Dobremu wykorzystaniu naturalnego ciepła
i energii sprzyja:
—zwarta bryła budynku zbliżona do
prostokąta;
—prosty układ wewnętrzny;
—minimum dwie kondygnacje z wysokim
poddaszem, pozwalającym na wykorzystanie ciepła gromadzącego się tam za dnia;
—prawidłowo wykonana izolacja;
—elementy budowlane o dobrych parametrach technicznych (współczynnik U).
Przed dokonaniem analizy nasłonecznienia
działki należy zapoznać się z miejscowym
planem zagospodarowania przestrzeni i zorientować się, jakie inwestycje są planowane
w pobliżu naszej działki. Warto zwrócić również uwagę na drzewa rosnące w okolicy domu
i ocenić, w jaki sposób będzie przebiegał ich
dalszy wzrost.
Zastanawiając się nad wyborem projektu, trzeba przeanalizować wydatki, nie tylko
te ponoszone w trakcie budowy, ale również
prognozy kosztów utrzymania domu. Należy zwrócić uwagę na kubaturę domu, rodzaj
materiałów z jakich jest wykonany, i rodzaj
przyjętego ogrzewania. Niebagatelną rolę odgrywa tu rodzaj zastosowanych materiałów
izolacyjnych oraz rozwiązania techniczne przyjęte przy projektowaniu przegród. Dobrze, jeśli
dom pozbawiony jest mostków termicznych
i posiada odpowiednio dobrane grubości izolacji
termicznej.
Projekt „Sójka 2”
Energooszczędny dom „Sójka 2” charakteryzuje się zwartą bryłą z dwuspadowym dachem.
Od strony północnej pozbawiony jest okien,
większe przeszklenia usytuowano od południa,
co w połączeniu ze zastosowaniem stolarki
zewnętrznej o wysokiej szczelności i izolacyjności, pozwala na znaczne ograniczenie strat
ciepła. Pozostałe rozwiązania gwarantujące
niskie koszty utrzymania oraz podwyższające
wartość rynkową budynku to m.in.:
—bardzo dobra izolacyjność cieplna przegród;
—staranne docieplenie mostków termicznych;
—zastosowanie wentylacji mechanicznej z rekuperacją, zintegrowanej z gruntowym
wymiennikiem ciepła, który jest dodatkowym źródłem energii w zimie i ekologicznym klimatyzatorem w lecie;
—zastosowanie wentylatora kominkowego
wraz z systemem mechanicznego rozprowadzania gorącego powietrza.
Materiały izolacyjne
dom Sojka 2, proj. arch. Maciej Matłowski
70
KREATOR–PROJEKTY • 4/2010
Inwestorzy często nie wiedzą, jakie zastosować
materiały i jakie instalacje są konieczne, a z jakich można zrezygnować. W trakcie wyboru
Porównanie kosztów eksploatacji domu zbudowanego zgodnie z wymogami prawa budowlanego z domem
energooszczędnym
projektu poza podjęciem decyzji, z czego ma być
zbudowany dom, czyli z jakiego pustaka, o reszcie mają tylko mgliste wyobrażenie. Istnieje
grupa bardzo dobrych materiałów izolacyjnych,
które w znaczący sposób poprawiają izolacyjność
przegród. Ich grubość ma tu niebagatelne znaczenie. Najczęściej inwestorzy stosują 10–15 cm
styropianu w ścianie. W naszych projektach
z kolekcji domów energooszczędnych stosujemy
styropian o grubości 20 cm, a współczynnik
jaki uzyskujemy, to Umax 0,14 W/m2xK (warto
tutaj zaznaczyć, iż normą jest U max 0,3 W/
m2×K). To samo dotyczy izolacji posadzek czy
dachu, który jest najbardziej narażony na straty
ciepła. Stosujemy tutaj wełnę mineralna Isover
Super Mata 40 cm, dzięki czemu otrzymujemy
współczynnik Umax 0,095 W/m2×K, a norma to
Umax 0,25 W/m2×K. Prace izolacyjne przy stanie
surowym zamkniętym są o tyle istotne, iż nie
ma możliwości naprawy albo później trudno ją
przeprowadzić. Wymiana izolacji w posadzce
jest praktycznie niemożliwa, nie mówiąc już
o ścianie. Warto więc poważnie zastanowić się
nad jakością materiału izolacyjnego, ponieważ
od niego w znacznym stopniu będzie zależał
komfort cieplny naszego przyszłego domu.
Instalacje wspomagające
Do najczęściej spotykanych źródeł ciepła
należą: kocioł gazowy kondensacyjny lub
kocioł na paliwo stałe stosowany w terenie,
gdzie nie ma gazu. Jedno i drugie rozwiązanie jest dobre. Warto zaznaczyć, iż kocioł
kondensacyjny jest kotłem niskotemperaturowym, który pokazuje moc dopiero po
zastosowaniu np. ogrzewania podłogowego
lub coraz bardziej popularnego ogrzewania
ściennego kurtynowego. Kocioł na paliwo
stałe jest kotłem mniej wygodnym, ale za to
jest rozwiązaniem w miarę tanim. Z drugiej
jednak strony wymaga nieco zaangażowania
ze strony domowników.
Warto stosować instalacje rekuperacji, czyli wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.
Jest to najistotniejszy element, jaki trzeba
zastosować, aby zminimalizować straty ciepła.
Przez wentylację tracimy ok. 35 proc. ciepła,
wobec czego zniwelowanie tych strat powinno
być priorytetem. Poza tym należy pamiętać, iż
w obecnej chwili domy maja bardzo szczelną
stolarkę okienną i drzwiową, w pomieszczeniach panuje deficyt tlenu, a domownicy
nie otwierają okien w obawie o straty ciepła.
Instalacja rekuperacji ten problem niweluje.
Inwestorzy, którzy decydują się lub są
zmuszeni do stosowania kotła na paliwo
Powierzchnia użytkowa
Zużycie energii
na ogrzewanie
Koszty
Zużycie energii na
przygotowanie ciepłej
wody
Koszty
Zużycie energii na
gotowanie, oświetlenie
i zasilanie urządzeń
elektrycznych
Koszty
Typowy dom
Analogiczny dom o standardach
energooszczędnych
150 m2
150 m2
144 kWh/m2 rok
44 kWh/m2 rok
Przyjmując cenę 0,20 zł/kWh
to 4.320 zł/rok
Przyjmując cenę 0,20 zł/kWh
to 1.320 zł/rok
30 kWh/m2 rok
30 kWh/m2 rok
Przy cenie 0,20 zł/kWh
to 900 zł/rok
Przy cenie 0,20 zł/kWh
to 900 zł/rok
26 kWh/m2 rok
26 kWh/m2 rok
Przy średniej cenie gazu i energii
elektrycznej 0,26 zł/kWh
to 1.014 zł/rok
Przy średniej cenie gazu i energii
elektrycznej 0,26 zł/kWh
to 1.014 zł/rok
stałe na pewno docenią walory solarów, gdyż
w okresie letnim doskonale sprawdzają się
do podgrzewania wody. Jednak inwestorzy,
którzy mają do dyspozycji gaz, powinni się
bacznie przyjrzeć zyskom z zastosowania tej
instalacji.
Z roku na rok coraz bardziej wyśrubowane
normy dotyczące współczynników przenikania ścian nie pozostawiają złudzeń — energia
tanieć nie będzie. A do tego dojdą następne
normy, np. emisji dwutlenku węgla, i będzie
to dotyczyć także domów jednorodzinnych.
DOM ENERGOOSZCZĘDNY to kompleksowy system rozwiązań obejmujący:
odpowiednie strefowanie pomieszczeń, nasłonecznienie, określony rodzaj i ilość okien.
Ważne jest też wyposażenie w instalacje,
takie jak: solar, pompa ciepła, niskotemperaturowy kocioł kondensacyjny, rekuperacja,
itp. To tylko niektóre z elementów, jakie
znajdują się w projektach energooszczędnych. Zastosowanie zaproponowanych rozwiązań ma odzwierciedlenie w całościowym
zużyciu energii, które w przypadku domu
energooszczędnego jest najmniejsze.
A rch. Maciej Matłowski
MTM ST Y L
dom Neptun 5, proj. arch. Maciej Matłowski
KREATOR–PROJEKTY • 4/2010
71