Guidebook_pl - Fundacja United Way Polska

Guidebook_pl - Fundacja United Way Polska

Jak pracować z dziećmi? Polscy i rumuńscy
pedagodzy dla dzieci. Poradnik dobrych praktyk w
pracy z młodzieżą.
Zbiór pozytywnych przykładów napisanych przez profesjonalistów
pracujących z dziećmi i młodzieżą w sytuacji zagrożenia
Spis Treści
Programy pozaszkolne dla dzieci z defaworyzowanych rodzin .................................. 3
Porzucenie szkoły; Przyczyny oraz sposoby przeciwdziałania zjawisku .................. 12
Zarządzania sprawami dzieci w przypadku nadużycia lub zaniedbania w rodziny . 21
Przystosowanie do publicznego system nauczania dzieci z niepełnosprawnościami
pochodzących z ubogich rodzin ................................................................................ 22
Empatia, zasób w kontekście społeczno-edukacyjnej .............................................. 30
Więcej niż przedstawienie w świecie ciszy ............................................................... 31
Znaczenie ośrodków dziennych w zapobieganiu porzucenia . ............................... 44
Dobre praktyki - przykłady zajęć organizowanych dla uczniów słabowidzących ..... 53
Programy pozaszkolne dla dzieci z defaworyzowanych
rodzin
Autor: Alexa Simona
Zawód: Koordynator Projektu "Nauka do sukcesu!"
Instytucja / Organizacja: Stowarzyszenie na rzecz Dzieci i rodziców "SCOP"
Timisoara
"Edukacja jest najpotężniejszą bronią, której możesz użyć, aby zmieniać świat."
(Nelson Mandela)
Programy, takie jak Szkoła po szkole (SDS), zostały uregulowane w Rumunii
w rozporządzeniu numer 5349 Ministerstwa Edukacji z dnia 7 września 2011 roku,
w sprawie zatwierdzenia Metodyki organizacji programu "Szkoła po szkole".
Dokument ten został zdefiniowany jako uzupełnienie obowiązkowego programu
szkolnego, który przewiduje formalne i nieformalne możliwości kształcenia,
wzmocnienie kompetencji uczenia się i przyspieszenie nauki
poprzez zajęcia
edukacyjne, rekreacyjne oraz w czasie wolnym. W rozporządzeniu, o którym
wspomniano powyżej, stwierdza się, że takie programy powinny być zaprojektowane
w sposób odpowiadający na priorytetowe potrzeby dzieci należących do grup
defaworyzowanych. W Narodowej Strategii Integracji Społecznej i Zmniejszenia
Ubóstwa (2015-2020), zostały przedstawione szczegółowo wszystkie grupy w
znajdujące się w niekorzystnej sytuacji w Rumunii, z których dzieci mogą być
beneficjentami programów "Szkoła po szkole";
 dzieci żyjące w rodzinach wielodzietnych i osób samotnie wychowujących
dzieci;
 dzieci z rodzin długotrwale bezrobotnych lub o dochodach poniżej płacy
minimalnej;
 dzieci pozbawione opieki rodzicielskiej i wsparcia;
 dzieci, których rodzice pracują za granicą;
 dzieci niepełnosprawne;
 dzieci pochodzenia romskiego
 dzieci z rodzin, których członkami są osoby niepełnosprawne, uzależnione od
alkoholu lub innych substancji uzależniających.
Dzieci z rodzin defaworyzowanych wymagają szczególnej uwagi, ponieważ
zrozumienie złożoności ich sytuacji rodzinnej i szkolnej, jest niezbędne, aby zapobiec
ich
wykluczeniu
w
niedalekiej
przyszłości.
Biorąc
pod
uwagę
wzajemne
oddziaływanie pomiędzy ubóstwem a dostępem do edukacji, jest oczywiste, że dzieci
z ubogich rodzin, niezależnie od ich pochodzenia etnicznego, bez odpowiedniego
wsparcia, dostępu do edukacji i kształcenia zawodowego będą wykluczne, co
zmniejsza możliwości zatrudnienia na rynku pracy oraz zwiększa ryzyko wykluczenia
społecznego. Efektem jest przekazywanie ubóstwa z pokolenia na pokolenie.
Programy "Szkoła po szkole" muszą oferować dzieciom korzystne dla rozwoju
środowisko edukacyjne, którego działania są prowadzone w uporządkowany
i zrównoważony sposób, wolny od ograniczeń. Dzieci powinny korzystać ze
specjalistycznego wsparcia w wykonywaniu zadań szkolnych, w organizowaniu
czasu wolnego, powinny być wspierane i doceniane w osiągnięciu sukcesu. W takim
programie, stabilność i ciągłość są niezbędne dla wzmocnienia stosunków w mikro
grupie dzieci i czerpaniu umiejętności i kompetencji, w celu zapewnienia
długoterminowego sukcesu w szkole.
W ramach tych programów, dzieci są dowartościowane również w społeczności,
poprzez angażowanie ich w projekty i partnerstwa z innymi dziećmi.
Z kolei rodzice zostają beneficjentami programów, które przyczyniają się do poprawy
ich umiejętności rodzicielskich, zrozumienia znaczenia szkoły, relacji szkoła-rodzic
i stania się lepszymi rodzicami dla swoich dzieci.
Dla lepszego zrozumienia znaczenia takiego programu przedstawiamy poniżej
szereg
zagadnień,
które
zostały
zaczerpnięte
z
doświadczeń
zdobytych
w zarządzaniu programami pozaszkolnymi dla dzieci z rodzin żyjących w strefie
peryferyjnej, dzielnicy Iosefin, w Timisoarze.
Centrum Edukacyjne Integracji Szkolnej i Zapobiegania opuszczaniu szkoły
Stowarzyszenia dla dzieci i rodziców -SCOP-Timisoara działa już od ponad 6 lat w
okolicy zamieszkałej przez wiele rodzin żyjących poniżej granicy ubóstwa: rodzin
wielodzietnych, o ograniczonych zasobach materialnych i finansowych, z niskim
poziomem wykształcenia , bez pracy, niektóre bez dokumentów tożsamości, często
mieszkają
w
miejscach
niedostosowanych
do
liczby
członków
rodziny.
W tym kontekście, program proponuje szereg konkretnych działań (typu zajęcia po
szkole, poradnictwo i wsparcie dla
rodziców, kampanie informacyjne, dotyczące
świadomości społecznej w zakresie przestrzegania zakazu dyskryminacji głównie w
prawie
dostępu
do
edukacji),
prowadzących
do
następujących
osiągnięć;
 zmniejszenia ryzyka przedwczesnego kończenia nauki wśród dzieci z rodzin
dysfunkcyjnych w sąsiedztwie Iosefin-Dâmboviţa;
 obowiązku dla rodzin z programu, by zapewnić klimat społeczno-edukacyjny
korzystny dla rozwoju dziecka;
 wzmacniania solidarności społecznej w celu zmniejszenia marginalizacji i
poprawy integracji społecznej dzieci i rodzin w trudnej sytuacji społecznoekonomicznej.
Beneficjentami programu są dzieci w wieku od 5 do 15 lat zagrożone
porzuceniem nauki w szkole: dzieci z dużą liczbą nieobecności w szkole, dzieci z
trudnościami w uczeniu się, które nie otrzymują wsparcia w rodzinie lub w szkole;
dzieci z niewłaściwym zachowaniem społeczno-szkolnym lub ze specjalnymi
potrzebami
edukacyjnymi,
dzieci
z
rodzin
o
niskim
poziomie
społeczno-
ekonomicznym, znajdujące się w szczególnej sytuacji rodzinnej, która ma znaczący
wpływ na ich edukację (choroba psychiczna, agresywne zachowanie, alkoholizm,
różne formy niepełnosprawności, samotni rodzice, rodzice za granicą itd.) i ich
rodzin.
Prośba o włączenie do programu przyszła ze szkół znajdujących się w niewielkiej
odległości od centrum, w niektórych przypadkach zostały przekazane przez
DGASPC Timis i osoby ze społeczności.
Dopuszczenie
beneficjentów
kompleksowej
oceny
do
programu
następuje
poprzez
społeczno-psychologiczno-pedagogicznej
i
dokonanie
społeczno-
ekonomicznej rozwoju rodziny dziecka. W ocenie wzięto pod uwagę poziom rozwoju
psychicznego dziecka, poziom wiedzy i kompetencji szkolnych w odniesieniu do
programu nauczania, postawy i zachowania dziecka i rodziny wobec szkoły,
środowiska rodzinnego, poziom integracji społecznej rodziny, standard życia
i sytuację zdrowotną wśród członków rodziny. Ocena danych została zebrana za
pomocą
instrumentów
specyficznych
dla
diagnozy
(psychologicznych,
pedagogicznych arkuszy), poprzez rozmowy z członkami rodziny i nauczycielami,
wizytami domowymi, dokumentami konsultacyjnymi (zapisy, certyfikaty, kupony
emerytalne i inne dodatki, itp), specyficznych metod zbierania danych przez
profesjonalistów. Do monitoringu i oceny beneficjentów programów użyliśmy narzędzi
ewaluacyjnych i wskaźników związanych z poziomem zaangażowania beneficjentów
oraz poziomem realizacji celów programu (wyniki uzyskane w stosunku do
planowanych).
Wskaźniki wykorzystywane: liczba dzieci w trudnej sytuacji korzystających
z programu, liczba nieobecności bez urlopu, kwalifikacje uzyskane w szkole, liczba
poinformowanych dzieci, liczba dzieci zaangażowanych, liczba realizowanych
kampanii, ilość zorganizowanych spotkań i grup wsparcia, liczba uczestniczących
rodziców, liczba rodzin i częstotliwość pomocy materialnej, liczba zaangażowanych
wolontariuszy, liczba zorganizowanych wydarzeń specjalnych i twórczych klubów
oraz liczba uczestniczących dzieci.
Narzędzia: arkusze frekwencji, arkusze psychologiczno-pedagogiczne, psychosocjo-pedagogiczne raporty oceny dzieci oraz społeczno-ekonomiczne raporty oceny
rodzin, arkusze nagrywania spotkań z rodzicami, sprawozdania z prowadzonych
kampanii,
arkusze
z
superwizji,
regularne
raporty
o
aktywności
osób
zaangażowanych w realizację projektu.
W Centrum Edukacyjnym przeprowadzane jest szczególne wsparcie szkoły: prace
domowe z podstawowych przedmiotów, szkolenia i rozwój umiejętności samodzielnej
pracy i indywidualnej nauki, umiejętności komunikacyjne, właściwego języka
mówionego i pisanego, a także działań uzupełniających: kreatywne lekcje języka
angielskiego, korepetycje z matematyki i fizyki, popołudniowe czytania, rekreacja
i socjalizacja, w których biorą udział dzieci ze wspólnoty.
Ponadto, rodzice / opiekunowie,
korzystający z
indywidualnego lub grupowego
poradnictwa na temat poprawy relacji rodzic-dziecko, rodzic-szkoła, w celu
zmniejszenia negatywnych postaw wobec szkoły, zwiększają odpowiedzialność
rodziny na temat znaczenia edukacji dla dzieci i wsparcia w celu poprawy sytuacji
społeczno-ekonomicznej (integracja zatrudnienia i / lub uzyskanie korzyści
społecznych, jakie są wymagane przez prawo).
Głównymi działaniami w Centrum, zgodnie z rocznym planem nauczania, są:
Działania edukacyjne. Uruchamianie programu po szkole, który obejmuje:
wspieranie dzieci w codziennej pracy domowej, szkolenia i rozwój umiejętności
samodzielnej pracy, rozwój umiejętności społecznych oraz osobistą autonomię.
Dzieci korzystają z rekreacyjnych i formalnych aktywności (opcjonalnie kursy języków
obcych, PC, wizyty w muzeum, wycieczki do teatru, kina, itp.).
Działania odbywają się w ciągu dnia w Centrum Effata, każdego dnia tygodnia,
zgodnie z harmonogramem szkolnym każdego dziecka. Na specjalnych imprezach,
dzieci uczestniczą w towarzystwie nauczycieli / profesjonalnego personelu i
wolontariuszy, w sobotę lub niedzielę, zgodnie z ustalonym harmonogramem.
Każdego dnia, każde dziecko dostaje ciepły posiłek lub przekąskę.
Zajęcia
edukacyjne
odbywają
się
w
czasie
wakacji
szkolnych
zgodnie
z harmonogramem ustalonym przez dzieci i ich rodziny.
Doradztwo i wsparcie dla rodziców i dzieci: wyspecjalizowany personel zapewnia
poradnictwo dla dzieci i rodzin, w celu zmniejszenia negatywnych postaw wobec
szkoły, rodzinnej odpowiedzialności na temat znaczenia edukacji dzieci. Poradnictwo
jest oferowane zarówno indywidualnie, podczas wizyt domowych dokonanych przez
pracownika socjalnego w celu oceny sytuacji rodziny lub w grupie, w spotkaniach lub
grupach wsparcia dla rodziców, organizowanych co kwartał w Centrum ( "Akademia
Rodzica"). Ponadto, zespół projektowy współpracuje ze szkołami, do których
uczęszczają dzieci z programu, w celu monitorowania sytuacji w szkole i współpracy
z rodzicami i, jeśli to konieczne, pośredniczą w relacji rodzic-szkoła, w celu
zwiększenia zaangażowania rodziny we współpracę ze szkołą.
Działaniami wspieranymi przez wolontariuszy są regularne (kursy, warsztaty, wizyty
w muzeach, teatrach, remonty przestrzen, itp) korepetycje, wolontariusze biorą udział
w różnych działaniach społecznych edukacji formalnej i nieformalnej;
Wolontariusze są rekrutowani przez Fundację United Way Rumunia i Stowarzyszenie
dla Dzieci i Rodziców.
Pracownicy i wolontariusze są zaangażowani w działania mające na celu
informowanie
i
uwrażliwienie
społeczności
co
do
zasady
niedyskryminacji
w zapewnieniu praw dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem prawa do edukacji
i barier napotykanych przez dzieci z ubogich rodzin w celu zapewnienia tych praw.
Celem kampanii jest uwrażliwienie uczniów na kwestię dzieci znajdujących się
w niekorzystnej sytuacji, w celu zwiększenia ich akceptacji do środowiska szkolnego,
ale także do rekrutacji dzieci do programu, wolontariuszy do kampanii zbierania
produktów.
Po działaniach informacyjnych i uwrażliwiających prowadzonych w szkołach są
rekrutowane dzieci, które działają jako osoby pomocnicze dla dzieci w programie.
Dzieci te, wspierane przez zespół projektowy, promują, organizują i prowadzą
kampanie szkolne i społeczne, aby zebrać książki, gry i zabawki, artykuły szkolne,
produkty higieny osobistej i odzież dla ubogich rodzin.
W celu rozwijania umiejętności społecznych i uczenia skutecznych sposobów
spędzania wolnego czasu i rozwoju interakcji pomiędzy grupą a dziećmi zagrożonymi
wykluczeniem, odbywają się inne działania społeczne w i poza centrum klubów
kreatywności. Spośród tych działań warto wspomnieć: urodziny, wizyty w miejscach
związanych z kulturą, festiwale, uczestnictwo w targach i wystawach, festiwale dla
dzieci.
Głównymi rezultatami programu są:
 Ponad 90 dzieci skorzystało z usług socjalnych w programach pozaszkolnych;
 Zorganizowano ponad 60 wydarzeń specjalnych dla dzieci włączonych do
programu (wizyty, wycieczki tematyczne, obozy, rocznice itp);
 Rodziny dzieci uczestniczących w programie skorzystały z doradztwa i
wsparcia materialnego;
 30 dzieci wzięło udział w akcjach zbierania produktów dla ubogich rodzin w
programie, a także w aktywnościach społecznych;
 6 kampanii zbierania produktów zostało zorganizowanych;
 Ponad 600 uczniów i nauczycieli zostało poinformowanych i uwrażliwionych o
zasadzie niedyskryminacji w zapewnieniu prawa do edukacji, w trakcie 6
kampanii prowadzonych w szkołach społecznych.
 90 ochotników brało udział w zajęciach edukacyjnych i towarzyskich;
wyposażono bibliotekę centrum w książki do szkolnego księgozbioru oraz
specjalne notebooki
 zakupiono gry edukacyjne i towarzyskie
 urządzono i wyposażono Centrum i place zabaw na terenie obiektu.
Realizacja programu przyniosła szereg zmian na poziomie indywidualnym,
rodzinnym i wspólnotowym: poprawa zdolności adaptacyjnych beneficjentów
społeczno-szkolnych, zwiększenie odpowiedzialności rodziny, aby zapewnić godne
warunki życia, wzrost wykształcenia w obszarze niekorzystnej sytuacji w sąsiedztwa,
zwiększenie
solidarności
społecznej
w
społeczeństwie
oraz
zmniejszenie
wykluczenia społecznego dzieci z rodzin w trudnej sytuacji.
Współpraca ze szkołami w obszarze obsługiwanym przez program doprowadziła do
lepszej efektywności programu poprzez promowanie go, opracowywanie informacji i
uwrażliwianie, promowanie solidarności społecznej wśród społeczności oraz
rozwiązywania sytuacji punktowych dotyczących beneficjentów programu.
Uruchomienie programu było możliwe dzięki współpracy z Braćmi Miłosierdzia Belgii i
United
Way
Romania,
którzy
zapewnili
wsparcie
finansowe
dla
centrum
edukacyjnego, z których ten ostatni jest zaangażowany w pozyskiwaniu dodatkowych
środków
w
społeczności.
Ponadto,
wsparcie
władz
lokalnych
zostało
zmaterializowane przez zapewnienie przestrzeni aktywności i codziennych posiłków
dla dzieci beneficjentów. Przy wsparciu finansowym także od Fundacji United Way
Romania, we współpracy z Gimnazjum nr. 15 w Timisoara, w naszym pragnieniu
zwielokrotnienia doświadczeń w pracy z dziećmi z ubogich rodzin, projekt "Nauka do
osiągnięcia sukcesu" dla 48 uczniów w wieku od 5 do 11 lat jest realizowany od
października 2015 r.
Każdego dnia po zajęciach dzieci otrzymują gorący posiłek i bezpłatne usługi
specyficzne dla programu "Szkoła po szkole", usługi, na które rodzina nie jest w
stanie sobie pozwolić.
Choć jesteśmy świadomi, wysiłków, które wiążą się z realizacją działań,
implementacją i trwałością długoterminowych efektów programu Szkoła po szkole,
prowadzą nas one do przekonania, że wyniki programu zasługują na to. Z tego
powodu chcieliśmy podzielić się naszym doświadczeniem z innymi, w nadziei, że
dzieci z dysfunkcjami będą miały szansę stać się jak nasze dzieci korzystający z
takich programów.
BIOGRAFIA:
1. Order number 5349 of the Ministry of Education of 7 September 2011
approving the Methodology of the program "School after school" http://www.edu.ro/index.php/articles/16421;
2. National Strategy for Social Inclusion and Poverty Reduction (2015-2020) http://www.mmuncii.ro/j33/images/Documente/Familie/2015-DPS/2015-sn-is-rs.pdf;
3. Ungureanu, D. (1988) - Children with learning difficulties, Bucharest: Teaching
and Pedagogical;
4. Vasmas, T. (2004) - School and education for all, Bucharest: Miniped.
Porzucenie szkoły; Przyczyny oraz sposoby
przeciwdziałania zjawisku
Autor: Zimta Clivia Ramona
Zawód: Koordynator projektu; pracownik socjalny-wolontariusz
Organizacja: Christian Association For Help
Streszczenie opracowania: Ten artykuł ma na celu pokazanie istotnych przyczyn
porzucania szkoły oraz sposobów przeciwdziałania im. Prezentuje statystyki
opracowane przez badaczy tej tematyki, w tym porównanie współczynnika porzuceń
szkoły w Rumunii z innymi krajami Unii Europejskiej. Zaprezentowane zostaną
metody prewencji generalnie używane z naciskiem na metody używane przez nas.
Konkretne przypadki z którymi mierzyliśmy się w przeszłości, ale również wyzwania
jakie napotykamy obecnie znalazły wyraz w treści opracowania. W każdej sytuacji
osiągnęliśmy
rezultat,
czasem
w
pełni
zakładany,
innym
razem
mniej
satysfakcjonujący. Uważam, że jest wiele czynników wpływających na wynik procesu
przeciwdziałania porzucaniu szkoły. Dlatego wszystkie powinny być wzięte pod
uwagę.
Uzasadnienie: Determinujący powód do wzięcia pod rozważenie modelu dobrych
praktych
był
problematyczny
zarówno
narodowy
jak
I
stosowany
wobec
beneficjentów przez inne instytucje. Krótkie zestawienie statystyk porzucenia szkoły
obrazuje jak poważne jest to zjawisko. W 2012 roku, UNICEF zaproponował
inicjatywę by wszystkie dzieci podlegające systemowi edukacji w Rumunii
uczęszczały do szkoły do roku 2015. Ten projekt nazwano „All children in school by
2015". W badaniu przeprowadzonym przez UNICEF występuje zwiększony związek
między biedą a edukacją. Krytycznym okresem dla Rumunii był czas ekonomicznego
kryzysu, kiedy państwo nie znalazło sposobu na finansowanie opieki społecznej.
Negatywny wpływ kryzysu ekonomicznego na wydatki publiczne w sektorze
społecznym był znaczący, nie tylko na edukację. Co więcej
wydatki socjalne
wyniosły poniżej wymaganego poziomu, średnio 17% PKB w okresie 2000-2007
(Eurostat 2008). Udział wydatków socjalnych we wszystkich wydatkach publicznych
wyniósł w Rumunii 37%, podczas gdy w Unii Europejskiej było to przeciętnie 56,2%
„Fartusnic et al (2012)". Według oświadczenia Costache Officer L. (2013), przy
współczynniku porzucania szkoły wynoszącym w 2010 roku 17%, bieda była
głównym czynnikiem odpowiedzialnym za to zjawisko.
Eurostat (urząd statystyczny Unii Europejskiej) opublikował liczbę porzuceń szkoły
przez uczniów w Rumunii w porównaniu do innych krajów UE. Zatem, „współczynnik
porzuceń szkoły w Rumunii w 2014 roku przekroczył 18% (uległ on wzrostowi
w porównaniu z analizą z 2010 roku) osiągając poziom o ponad 5% wyższy niż
w Bułgarii (12,9%) oraz na Węgrzech (11,4%). Tylko na Malcie i w Hiszpanii jest on
wyższy podczas gdy najmniejsze straty uczniów spośród europejskich systemów
edukacji notują Chorwacja (2,7%), Słowenia (4,4%) oraz Polska (5,4%)" Eurostat
(2015). W 2014 roku w porównaniu z wcześniejszymi latami nastąpił procentowy
wzrost tej wartości. Dramatyczna sytuacja w edukacji była i jest widoczna nie tylko
dzięki porzucaniu szkoły, lecz również dzięki słabym wynikom osiąganym przez
uczniów w ubiegłych latach w państwowych testach i badaniach. Ostatnio stworzono
zróżnicowane strategie do walki z porzucaniem szkoły i pracuje się nad ich
zastosowaniem. Moim zdaniem dobrze jest mieć porządnie przygotowane plany oraz
wizję zastosowania ich w praktyce, ale uważam, że bardzo istotne jest też zwracanie
uwagi na ludzi, z którymi będzie się pracować i mam na myśli nie tylko
bezpośrednich beneficjentów, ale również ich rodziny oraz inne osoby, z którymi
docelowo przyjdzie nam się kontaktować.
Według gazety Timpolis (2015) w okręgu Temesz współczynnik porzuceń szkoły
wyniósł około 2%, ale w ostatnich latach zachodnia część kraju zanotowała znacznie
wyższy odsetek uczniów przerywających naukę. Jeśli chodzi o poziom organizacyjny
Christian Association For Help (ACFH) odniosę się do działań podjętych od 2010
roku, już z moim udziałem. Przeciwdziałanie porzucaniu szkoły jest celem ACFH od
2007 roku. Kategoria beneficjentów organizacji jest dotknięta tym problemem w tak
dużym stopniu, że stworzyła ona pozaszkolny program mający na celu wspieranie
dzieci i ich rodziców. Ten dobry pomysł stał się podstawowym celem działania
organizacji kilka lat później. Ale to nie wystarczyło. Jak wspomniałam, jest bardzo
ważne by cała grupa ludzi, z którymi będziesz pracować osiągała rezultaty.
Szczególnie ci, do których należy ostatnie słowo – rodzice, a tym często brakuje
determinacji by zaangażować się w edukację własnych dzieci. Wzrastająca liczba
dzieci porzucających szkołę (czasami też rodzinę), postawa rodziców przeciwna
edukacji oraz trudności w rejestracji czy reintegracji dzieci w szkole czy przedszkolu
były decydującymi powodami stworzenia innego typu praktyk.
Stosowne doświadczenie autorki: Z omawianym obszarem pracy mam styczność
od 2010 roku, najpierw jako praktykant, później jako pracownik socjalny i koordynator
projektu. Z praktycznego punktu widzenia nie byłam postrzegana jako student ale
jako współpracownik bezpośrednio włączony od początku. Po ukończeniu studiów
kontynuowałam pracę w tej samej organizacji, znając już beneficjentów, ich rodziny
oraz partnerów ACFH. Jako profesjonalny pracownik socjalny, który wybrał pracę
w obszarze ochrony dzieci i ich prawa do edukacji, wierzę, że krajowe oraz
międzynarodowe szkolenia i warsztaty dotyczące tych zagadnień, w których brałam
udział w trakcie i po ukończeniu studiów wpłynęły korzystnie na moją pracę,
uformowały mnie w tym zakresie. Również udział w projekcie "Practice to learn, learn
to practice" przyniósł wartość w moich działanich jako superwizora. Co więcej, na
drugim roku studiów uczestniczyłam w zapisywaniu dzieci do przedszkola, stadium,
które uważam za niezwykle ważne w intelektualnym rozwoju dziecka, w reintegracji
uczniów w szkole oraz przeciwdziałaniu porzucaniu nauki. W międzyczasie poznałam
rodziców, którzy nie zdawali sobie sprawy z tego jak ważna jest edukacja w rozwoju
ich dzieci, przedstawicieli instytucji takich jak przedszkola, szkoły, gabinety lekarskie,
którzy stawali się niechętni kiedy słyszeli, że chodzi o kwestie socjalne, ale
satysfakcja była tym większa kiedy osiągałam pożądane efekty „walcząc” z ich
trudnymi charakterami. Oznacza to, że, przynajmniej na razie, zmieniłam coś w ich
postrzeganiu dzieci z ubogich rodzin, dzieci romskich oraz innych grup znajdujących
się w niekorzystnej sytuacji. Chciałabym, żeby nie okazało się to tymczasowe, lecz
na stałe wpisało się w ich praktykę, a integracja dzieci w szkołach oraz pozytywne
ukończenie edukacji stały się przedmiotem wspólnej troski dzieci, ich rodziców
i instytucji oświatowych.
Pierwsze działania organizacji w jakich wzięłam udział w 2010 roku dotyczyły opieki
nad rodzinami otrzymującymi wsparcie od ACFH, co oznaczało wywiad socjalny oraz
kompletowanie
dalszej
ewaluacyjnej
dokumentacji,
zapisanie
najmłodszych
dziewczynek do przedszkola i reintegracja ich starszego brata w szkole. Nie
posiadając praktycznego doświadczenia w takich kwestiach, nie myślałam, że mogę
mieć
jakieś
trudności
z
dwoma
ostatnimi
zadaniami.
Dzieci
pochodziły
z sześcioosobowej, rodzice plus czworo dzieci, rodziny z problemami finansowymi.
Wszyscy mieszkali razem w wynajmowanym domu, na który składały się jedna
sypialnia, kuchnia oraz pokój służący za łazienkę. Kilka lat wcześniej byli zmuszeni
do koczowania przez kilka dni pod mostem, a potem w parkach, więc postrzegali
obecne lokum jako bezpieczne schronienie. W tamtym czasie (2010 rok) zapisanie
Adeliny, najmłodszej z rodzeństwa, do przedszkola było szczególnie istotne z trzech
powodów. Po pierwsze, edukacja przedszkolna jest podstawą dla przyswojenia
pewnych przydatnych uczniowi cech, a także jego przyszłego zachowania w szkole,
więc jest niezbędne by każde dziecko pokonało ten stopień edukacji. Po drugie,
najstarszy brat Adeliny musiał zostawać z nią w domu co doprowadziło do
porzucenia przez niego szkoły i stratę jednego roku nauki. Po trzecie, uczęszczanie
przez Adelinę do przedszkola umożliwiało jej matce zachowanie pracy. Tylko ona
utrzymywała rodzinę. Ojciec dzieci miał problem z alkoholem i choć nie posiadał
pracy znajdował środki by się napić zbierając i sprzedając złom. Matka musiała
wybrać między pracą a uczęszczaniem do szkoły przez Roberta (najstarszego syna).
Mimo, że sama próbowała zapisać córkę do przedszkola cały czas z różnych
powodów jej odmawiano.
Pierwszym krokiem było zapisanie Adeliny do przedszkola. By tego dokonać
potrzebowałam dobrze przygotowanych dokumentów, w tym badań medycznych
dziewczynki. Byłam obecna przy ich wykonywaniu. Wszystko przebiegło normalnie.
Do dalszej pracy potrzebowałam przeprowadzenia dalszych badań, ale ten etap
zakończył się pomyślnie. Problemy napotkałam, kiedy doszło do spotkania z
dyrektorem przedszkola. Od początku sprawiał wrażenie, że nie chce przyjąć Adeliny.
Wyszukiwał różne powody, np.: „Przedszkole jest pełne, nie ma już miejsc” albo
„Proszę zapomnieć, znam tę rodzinę i wiem, że nie dbają ani o swoje sprawy, ani o
swoje dzieci", czy: „nie chcemy mieć problemów z taką rodziną, zresztą romską
rodziną”.
Po długich naleganiach i zapewnieniach, że rodzice będą odpowiedzialni tylko za
przyprowadzanie i odprowadzanie dziewczynki, a inne kwestie będą załatwiane z
naszą organizacją, dyrektor przedszkola zgodził się na przyjęcie Adeliny. Osiągnęłam
pozytywny rezultat, lecz nie tak łatwo jak zakładałam.
Również reintegracja Roberta nie wydawała się taka łatwa, ponieważ dyrektor nie
uważał go za dobrego ucznia oraz nie ufał, że chłopiec będzie uczęszczał na szkolne
kursy. Obecnie Adelina jest w czwartej klasie. Jest małą dziewczynką, która pomimo
życia w trudnych warunkach pozostaje inteligentną uczennicą, która stara się osiągać
coraz lepsze wyniki w nauce. Robert ukończył szkołę, aktualnie pracuje, a nawet
szykuje się do założenia rodziny. Te przypadki pozwalają mi wierzyć, że naszą pracą
w pewien sposób możemy przeciwdziałać porzucaniu szkoły. Nadal zapisuję dzieci
do przedszkoli, ale obecnie mogę cieszyć się z owocnej współpracy z ich
przedstawicielami.
Grupa docelowa: Grupą docelową do której adresowana jest proponowana praktyka
składa się z dzieci z rodzin w trudnej sytuacji zagrożonych porzuceniem szkoły
i rodziny, ich rodzin oraz nauczycieli. „Rodzina jest znaczącym czynnikiem i jest
odpowiedzialna za edukację. Rodzice odpowiadają przed społeczeństwem za
szczęście i życie swoich dzieci"(A.S. Makarenko). Ten cytat powinien pomóc
uzmysłowić każdemu rodzicowi jak duży ma wpływ na rozwój własnego dziecka.
Poniżej prezentuję list od “byłego dziecka” do jego rodziców. Przypadek nie jest
częścią beneficjentów organizacji, ale gdyby nie pociągnął za sobą silnego sygnału
dla rodziców przypominałby. List ten opisał Renaud Gagné (2011). „Moi drodzy
rodzice, dziękuję Wam za wszystko, ale wybieram się do innego miasta rozpocząć
nowe życie. Zastanawiacie się czemu zrobiłem rzeczy, które sprawiły Wam tyle
zmartwień. Dla mnie odpowiedź jest prosta, ale zastanawiam się czy ją zrozumiecie.
Pamiętacie kiedy byłem młody i chciałem żebyście mnie wysłuchali? Nigdy nie
mieliście czasu. Byłem bardzo szczęśliwy z powodu tych wszystkich pięknych rzeczy,
które dawaliście mi na Gwiazdkę i urodziny. Byłem szczęśliwy przez tydzień, lecz
przez resztę roku to nie prezentów pragnąłem. Chciałem żebyście wysłuchali mnie
bardzo uważnie, jak kogoś kto posiada uczucia. Ale byliście zawsze zbyt zajęci.
Mamo, świetnie gotowałaś i utrzymywałaś dom tak czysty i schludny, że to właśnie to
sprawiało, że byłaś tak zmęczona. Ale wiesz co? Wolałbym tosta z masłem
orzechowym gdybyś usiadła koło mnie i powiedziała << Chodź, opowiedz mi,
zobaczymy czy pomogę ci zrozumieć >>. I później, kiedy urodziła się moja siostra
Louise, nie mogłem zrozumieć po co to całe zamieszanie. Wiedziałaś, że to nie moja
wina, że miała tak białe zęby, tak kręcone włosy i nie była zmuszona nosić tak
grubych okularów. Co więcej, w szkole miała lepsze stopnie ode mnie, prawda?
Mamo, jeśli Louise będzie miała dzieci, mam nadzieję, że powiesz im by uważały na
tych, którzy nie śmieją się zbyt często, ponieważ ci wewnątrz płaczą. A jeśli, tak jak
Ty, będzie chciała zacząć przygotowywać cudowne posiłki, powiedz jej, by najpierw
spytała samą siebie czy jej dziecko nie chce jej opowiedzieć o żadnym śnie, nadziei,
czy planie, ponieważ dzieci myślą o takich rzeczach, nawet jeśli nie wszystkie
znajdują słowa by o nich opowiedzieć. Gdybyście Wy, moi rodzice, powiedzieli
„Przepraszam" kiedy mi przerwaliście, byłbym zdumiony. Mamo, Tato, jeśli ktoś Was
zapyta gdzie jestem, powiedzcie mu, że wyjechałem poszukać kogoś kto ma czas.
Ponieważ jest wiele rzeczy, o których chciałbym porozmawiać. Z wyrazami miłości,
Wasz syn." Właściwie jest to list od więźnia, który opuszczał więzienie, do jego
rodziców, pochodzący z wystąpienia Jeana-Marca Chaputa w Places des Arts.
Sprawa tego młodego człowieka nie jest odosobniona, tak jak to co go spotkało.
Doświadczenia zdobywane w rodzinie kształtują myśli i zachowania każdego
dziecka. Nic prawdziwszego niż to, że rodzice są tymi, którzy wpływają na trajektorię
jego
życia.
Dla
nas,
pracowników
socjalnych,
odniesienie
sukcesu
w
przeciwdziałaniu porzucaniu szkoły przez uczniów często oznacza dokonanie zmiany
w mentalności rodziców odnośnie edukacji oraz zaangażowania w sprawy, z którymi
mierzą się ich dzieci. Jest to innymi słowy pierwsza bitwa do rozegrania: przeciągnąć
rodziców na stronę edukacji i pracy nad zabezpieczeniem przyszłości własnych
dzieci.
Opis modelu
Cel: Poprzez wdrożenie dobrych praktyk proponujemy aktywny udział rodziców w
edukacji dzieci, z widocznymi rezultatami, co przeciwdziała porzucaniu szkoły.
Użyte metody: Rodzice zostali przyzwyczajeni do tego, że ilekroć przychodzili do
organizacji na spotkanie czy sesję otrzymywali dary: jedzenie, ubrania dla dzieci,
czasem pieniądze. Wiem z doświadczenia, że kiedy wzywamy rodziców na
zorganizowane spotkania w sprawie zaprezentowania korzyści jakie daje dobre
funkcjonowanie dziecka, przychodzi ich więcej, kiedy mówimy: „Na zakończenie
otrzymacie paczki, jedzenie, etc." niż kiedy przekonujemy, że to ważne żeby przyjść i
podyskutować o sytuacji dzieci w szkole. Chcemy zwiększyć poziom zaangażowania
rodziców w edukację dzieci, zamiast tego na początek dajemy im „paczki”. Jedzenie
będzie im służyło przez dzień lub dwa, za to edukacja przez całe życie.
Rozmowa z rodzicami na temat sytuacji szkolnej dzieci rodzi dyskomfort, a czasem
wstyd. Ani dla mnie, ani dla moich koleżanek nie było komfortowe zadawanie pytań
odbieranych przez nich jako krępujące. Nie mogli przyznać, że nie wspierają
własnych dzieci w zadaniach szkolnych, nie mają dobrego zdania o edukacji czy
wolą by dzieci zostały w domu. Występowanie z pozycji, gdzie postrzegano nas jako
pracownika socjalnego, nauczyciela czy policjanta nie dawało efektów. Nowa metoda
była taka, że na spotkaniach z rodzicami odgrywałam drugoplanową rolę, z małymi
interwencjami. Główną role zaczęli odgrywać rodzice tworzący grupy dwu- lub
trzyosobowe, opowiadający sobie wzajemnie o problemach jakie napotykają w
codziennym życiu jak i w relacjach z dziećmi. Pomysł zadziałał i teraz nazywa się
projektem „Wsparcie grupowe", prowadzonym przez organizację i wspieranym przez
United Way Rumunia. Kolejny krok: Organizowanie łączonych zajęć edukacyjnych
oraz rekreacyjnych dla dzieci i rodziców. Spotkanie jest śledzone przez następujące
podmioty: rodzice – pracownik socjalny (reprezentujący organizację) – reprezentant
szkoły (nauczyciel), do której uczęszcza uczeń. Ta sytuacja odnosi się do
przypadków uczniów, ale ta
przedszkolaków.
Zamiast
sama metoda może zostać użyta w przypadku
nauczycieli
w
spotkaniach
biorą
wtedy
udział
przedszkolanki albo dyrektorzy przedszkoli. By zwiększyć odpowiedzialność
rodziców w każdym semestrze dwoje wybranych zajmuje się przekazywaniem
informacji o spotkaniach reszcie. Od początku rodzice powinni być świadomi
i dotyczy ich to wyraźnie, że zapisując dziecko do organizacji są zobowiązani do
uczęszczania (z uwzględnieniem programu prac) w spotkaniach organizowanych
przez zespół ACFH, gdzie omawia się różne tematy. Stanowczość w przekazywaniu
informacji jest ważna dla lepszego przyswojenia ich przez odbiorców.
Wymagane zasoby: By zastosować te techniki potrzebujemy trzech zasobów: ludzi,
pieniędzy i czasu. Pierwszy, ludzie, są niezastąpieni: potrzebujemy zespołu by
zastosować metody i techniki dostosowane do zadania przeprowadzanego
w określonej kategorii beneficjentów organizacji, a także nauczycieli do współpracy
po zajęciach w ramach kursu. Jeśli chodzi o finanse to zaliczają się do nich środki
potrzebne
do
organizowania
spotkań,
zastosowania
zróżnicowanych
metod
motywowania uczniów do osiągania satysfakcjonujących rezultatów, wyposażenia
uczniów w przybory szkolne, a wszystkich uczestników w dyplomy. Czas jest
najważniejszym
zasobem.
Zależy
od
zorganizowania
i
udziału
wszystkich
zainteresowanych stron.
Zespół implementacyjny: Zespół jest złożony z menedżera projektu, pracownika
socjalnego, psychologa, rodziców-mediatorów wymienianych co semestr, a także
nauczycieli. Menedżer projektu jest odpowiedzialny za monitorowanie działań oraz
superwizję zespołu implementacyjnego w celu osiągnięcia oczekiwanych rezultatów.
Do zadań pracownika socjalnego należy organizowanie zajęć rekreacyjnych
i edukacyjnych prowadzących do osiągnięcia celu, przekazywanie zaangażowanym
stronom jasnych i zwięzłych informacji organizacyjnych, w tym dotyczących tematów
spotkań,
aktywne w nich uczestnictwo, wcześniejsze ustalanie tematów dyskusji
w kontakcie z ekspertami oraz witanie ich na spotkaniach. Przy podejmowaniu
wszystkich działań brane są pod uwagę trzy wspomniane wcześniej zasoby.
Psycholog aranżuje sesje doradcze z rodzicami, dziećmi lub jednocześnie z dziećmi
i rodzicami.
Rodzice-mediatorzy działający w zespole implementacyjnym rozpowszechniają
istotne informacje dotyczące spotkań – ich celu, długości, uczestników oraz gości
specjalnych – wśród rodziców z ich społeczności, a także zachęcają ich do udziału
w tych wydarzeniach. Muszą nalegać i upewnić się, że zjawi się przynajmniej połowa
plus jeden całkowitej liczby rodziców. Dzięki temu zadaniu mogą zrozumieć jak
trudno jest ponownie zebrać rodziców na spotkaniu co może sprawić, że
w przyszłości będą na nie bardziej otwarci.
Rolą nauczycieli jest utrzymywanie kontaktu między organizacją a rodzicami,
uczestniczenie w pewnych działaniach czy spotkaniach, proponowanie oraz
organizowanie we własnym zakresie paneli dyskusyjnych na tematy edukacyjne dla
rodziców i uczniów.
Dobra rada: Jest bardzo prawdopodobne, że rodzice, którzy zadeklarowali, że
wezmą udział w zajęciach nie przyjdą na żadne albo nie zjawią się na pierwszym
spotkaniu wierząc, że na drugie nie zostaną już wezwani. Musicie nalegać i zrodzić
w nich przekonanie, że ich nieobecność jest traktowana jako wyjątek, który nie
powinien się powtórzyć.
Rezultaty: Udział rodziców w spotkaniach, gdzie
będą pracowali w grupach by
zbudować optymalną relację z ich dziećmi (każdy członek grupy będzie mówił
o trudnościach jakie napotkał oraz o tym jak jego zdaniem może sprawy polepszyć)
da im odwagę do komunikowania jak się czują i z czym się mierzą, da im więcej
pewności siebie by uczestniczyć w spotkaniach i może zmienić ich spojrzenie na
edukację. Spotkania z nauczycielami oraz zespołem da możliwość zbierania
informacji i monitorowania rozwoju szkoły, do której uczęszczają dzieci, pozytywnie
na nią oddziałując. Wspólne zajęcia są dobrą okazją do pogłębienia wiedzy
o dzieciach – dowiedzenia się jakie materiały preferują, jakie trudności napotykają
przy wykonywaniu pracy domowej, jakie gry lubią najbardziej i co zamierzają robić
w przyszłości. Wszystko to przeciwdziała porzuceniu szkoły.
Wartość dodana zaproponowanego modelu: Uzupełnieniem poprzednich modeli
jest metoda prowadzenia spotkania grupy rodziców. Przychodzą do ośrodka by
spotkać innych rodziców, podzielić się problemami jakie napotykają i znaleźć
wspólnie ich rozwiązanie. W ten sposób uzmysławiają sobie, że nie tylko oni mierzą
się z trudnościami w relacji z dzieckiem czy też nie tylko oni nie mają pracy co rodzi
stresową sytuację, która zaburza komunikację między członkami rodziny. Co
najważniejsze, z pomocą wspierającej ich organizacji znajdują rozwiązania.
Wnioski i zalecenia: Ostateczna konkluzja jest taka – wierzę, że kiedy zespół ma na
celu wdrożenie wielu metod, ważne jest by uzbroić się w cierpliwość i zaufanie, że
osiągnie się rezultaty. Krok wstecz znaczy wiele kiedy pracujesz z ludźmi. Jeśli jakieś
działanie nie pójdzie zgodnie z planem nie powinno się porzucać zamysłu, lecz
przeciwnie, zabiegać o jego realizację. By zyskać współpracę rodziców specjaliści
mogą zaprezentować pozytywne podejście i zaangażowanie. Musimy jednak
zachować stanowczość i determinację w przekazywaniu decyzji. Kładzenie nacisku
na współpracę z podmiotami wymienionymi w powyższym materiale stanowi metodę
zmniejszenia liczby przypadków porzucenia szkoły.
Bibliografia
1. Renaud, H. and Gagné, J. (2011) - Eight effective methods for educating
children, Iasi, Polirom.
2. Financial Truth. (2015). Romania (of) statistics - 18% dropout. But it's absolutely
a catastrophe? http://adevarulfinanciar.ro/articol/romania-din-statistica-18-abandonscolar-dar-e-neaparat-o-catastrofa/
3. Fartusnic, C. et al. (2012) - All children in school by 2015. Global Initiative on
children outside the education system. National study - Romania.
http://www.uis.unesco.org/Education/Documents/OOSCI%20Reports/romania-osscireport-2012-rm.pdf
4. Timpolis. (2015). Hundreds of students from Timis abandoned school in the
past two years. http://timpolis.ro/sute-de-elevi-din-timis-au-abandonat-scoala-inultimii-doi/
Przystosowanie do publicznego system nauczania dzieci z
niepełnosprawnościami pochodzących z ubogich rodzin
Autor: Boanca Ionela
Stanowisko: nauczyciel
wychowania przedszkolnego
Instytucja: P. N. Secas Kindergarten
Podsumowanie: Społeczna integracja do publicznego system edukacji dzieci
z niepełnosprawnością jest znaczącym problemem w społeczeństwie. Kiedy te osoby
są młode, nie mają uprzedzeń, nie zdają sobie sprawy z intelektualnych różnic
i w miarę tego jak dorastają staja się ich świadomi. Dzieci w wieku przedszkolnym
będą grać w gry, będą naśladować ludzi i będą się uczyć społecznych ról i statusów.
Rodzina dziecka z niepełnosprawnością musi zrozumieć te problemy, musi być
otwarta na społeczność i musi prosić ją o pomoc. Zaprezentowany tutaj opis
przypadku zawiera spersonalizowany plan interwencji.
Uzasadnienie: Celem przy wyborze tematu były dziewczynka i chłopiec, którego
poznałam w przedszkolu w którym pracuję. Jest to wiejskie przedszkole z normalnym
programem. Dziewczyna ma niepełnosprawność ruchową. Kiedy przyszła do
przedszkola miała ciężki czas w wyrażaniu siebie oraz nie mogła chodzić. Chłopiec
ma poważne upośledzenie. Kiedy przyszedł do przedszkola zdiagnozowano u niego
zaburzenia emocjonalne, umiarkowane opóźnienie umysłowe, niedorozwój serca
oraz problemy behawioralne. Dzieci pochodzą z rodzin ubogich, wiejskie przedszkole
jest ich jedyną szansą na rozwój i stopniową integrację społeczną.
Adekwatne doświadczenie autora w tym obszarze: Siedmioletnie doświadczenie
w tym obszarze ułatwiło mi dostęp do społecznych metod interwencji dla dzieci.
W tym czasie stworzyliśmy partnerstwa pomiędzy przedszkolem, psychologami oraz
lekarzem. Uczęszczałam również na liczne kursy związane z integracją społeczna
dzieci z niepełnosprawnościami w szkole i w społeczeństwie, całościowo ucząc się
różnych koncepcji i teorii.
Grupa docelowa: Praktyka pomaga dziecku z niepełnosprawnością, nauczycielom
pracującym w przedszkolu, pracownikom socjalnym, a przede wszystkim rodzinie
dziecka.
Opis modelu: W przedszkolu dzieci są proste i otwarte na akceptacje kolegów
z trudnościami zdrowotnymi. Przedszkole jest to idealny okres aby rozpocząć
socjalizacje dzieci z niepełnosprawnościami. W tym wieku jest ona osiągana poprzez
zabawę. Zarówno w przedszkolu jak i w rodzinie dziecko uczy się jak nawiązywać
interakcje z dorosłymi, jak mówić, jak się zachowywać w określonych sytuacjach, co
jest dozwolone, a co nie. Nauczyciel musi stopniowo wprowadzać nowe zasady
dotyczące zachowania, które pomogą dziecku integrować się lepiej.
W przedszkolu integracja może nastąpić również indywidualnie, rozumiana jako
integracja dziecka do grupy. Nie tylko dziecko powinno się zaadaptować do rytmu
i wymagań przedszkola, ale również przedszkole powinno się zaadaptować do
potrzeb dziecka.
Każde dziecko musi być traktowane indywidualnie, biorąc pod uwagę jego historię.
Każdy
przypadek
jest
unikalny
z
punktu
widzenia
klinicznego
i
psycho-
pedagogicznego i tak właśnie powinien być traktowany.
Opis przypadku
1. Dane osobowe
Imię/Nazwisko: B.R.
Wiek: 4 lata
Zamieszkanie: obszar wiejski
Struktura rodziny i atmosfera/klimat: Chłopiec pochodzi z normalnej rodziny
z umiarkowaną sytuacją socjalno-bytową (finansową). Jego ojciec jest rolnikiem,
a matka zajmuje się domem. W rodzinie jest 3 dzieci w wieku pomiędzy 4 a 13 lat,
rodzina przejawia silne zaangażowanie i ich wychowanie. Chłopiec mieszka
z rodzicami i dwójką braci. W rodzinie panuje harmonia oraz dobre relacje zarówno
pomiędzy rodzicami jak i rodzicami a dziećmi.
Diagnoza medyczna: Niepełnosprawność ruchowa – według wypisu szpitalnego.
Ocena psychologiczna: introwersja, wada wymowy
2. Anamneza
-
Poród naturalny, przedwczesny, dziecko nie cierpiało na żadne wady
płodowe/brak wad płodowych
Historia rozwoju:
-
Chłopiec miał problem z adaptacją do atmosfery i wymagań panujących
w przedszkolu
3. Diagnoza
-
Według
danych
medycznych
pochodzących
z
Szpitala
Dziecięcego
w Timisoara
Ocena somatyczna: dziecko posiada normalną wagę, a także charakteryzuje się
prawidłowym rozwojem klatki piersiowej, jednakże wykazuje minimalny poziom
upośledzenia w zakresie mowy, zmysłów oraz umiejętności motorycznych
Ocena psychologiczno-pedagogiczna:
 Dziecko uczęszczało do przedszkola od 3 roku życia
 Minimalny poziom rozwoju fizycznego
 Dobry poziom inteligencji, wyobraźnia odtwórcza w normie, średni poziom
rozwoju pamięci, trudności w wyrażaniu myśli oraz artykulacji słów
 Zachowanie dziecka w przedszkolnych aktywnościach było nierówne, dziecko
ulegało wahaniom w zakresie uwagi i zainteresowania, charakteryzowało się
niskim poziomem zdolności psychomotorycznych,
chłopiec częściowo
realizuje zadania praktyczne i artystyczne, jednak nigdy angażuje się
w aktywności fizyczne związane z użyciem kończyn dolnych
 Integracja Społeczna i zachowanie w grupie: trudności w komunikowaniu
i nawiązywaniu relacji z innymi, postawa wyizolowana i z rezerwą,
introwertyczny.
 Podejmowanie zadań edukacyjnych zajmuje mu dużo czasu i energii, pracuje
bardzo powoli
Spostrzeżenia:
-
Według oceny psychologa oraz nauczyciela: Dziecko wykazuje umiarkowaną
zdolność do wykorzystania pamięci podczas procesów myślowych w związku
z brakiem uzasadnienia w procesie myślenia.
Deficyty społeczne są kolejną ważną częścią problemów dziecka. Komunikacja jest
ograniczona. Zachowania samostymulujące zmniejszają u dziecka zdolność do
reakcji w środowisku jego nauki, dlatego powinny być używane jedynie jako
pozytywne wzmocnienie. Jedzenie oraz zabawa są idealnymi stymulantami. Kwestie
związane z nauką poprzez obserwacje i naśladowanie prowadzą do problemów
odnoszących się do rzeczy i ludzi.
W związku z tym, że chłopiec prezentuje ograniczony obszar aktywności,
kiedykolwiek akceptuje współpracę, rekomendowane zajęcia uczące to gry,
ćwiczenia manipulacyjne (z zabawkami), ćwiczenia współpracy, cięcie po prostej,
łamanie, gniecenie, klejenie, rozpoznawanie obrazu, proste gry samoobsługowe, gry
konstrukcyjne, energiczne spacery, łowienie, chwytanie i orientacja w znanych
przestrzeniach.
4. Rekomendacje – według opini psychologa

Terapia mowy

Terapia fizyczna

Konsultacje dziecka oraz rodziny
Polecane obszary interwencji psychologiczno-pedagogicznej

Autonomia

Zachowania poznawcze/umiejętności szkolne
5. Interwencje w przedszkolu
A. Uczenie
skoncentrowane
na
indywidualnych
potrzebach
w obszarze psychomotoryki, społecznym oraz estetyki)
B. Doradztwo
Specjaliści zaangażowani w egzekwowanie programu:
(głównie
 Guwernantka, psycholog w celu wsparcia dziecka w nabyciu określonej
wiedzy, umiejętności oraz zachowań do wieku, doprowadzając do integracji
dziecka w grupie pozostałych przedszkolaków podczas zajęć
Ogólne cele:
 Rozwój umiejętności komunikacyjnych
 Nauka podstawowych umiejętności (ruchowych, praktycznych, związanych
z samodzielnością na co dzień)
 Rozwój umiejętności poznawczych specyficznych dla tej grupy wiekowej
Cele długoterminowe:
1. Wzrost umiejętności motorycznych / poprawa ruchomości kończyn dolnych
2. Wzrost poziomu umiejętności poznawczych
3. Rozwój mowy oraz ekspresji słownej / rozumienia I poprawnego używania
konstrukcji słownych
4. Wzrost umiejętności społecznych oraz nawiązywania relacji
Cele krótkoterminowe:
1. Odpowiednia ocean poznawcza I intelektualna
2. Testy psychologiczne
3. Ocena fizyczna dokonana przez terapeutę
4. Ocena języka i jego wyrażania
5. Implementing a classroom chip based reward system aimed at reinforcing the
reaction to tasks, accomplishing the school activities, impulsivity and behavior
control, asking and answering questions, taking part in informal small groups
discussions and participating in the groups study activities.
6. Przekonanie
rodziców,
aby
zachęcali
oraz
stymulowani
dziecko
nagradzając/chwaląc go za osiągnięcia (szkolne i społeczne)
A. Indywidualny plan interwencji/pracy/pomocy
Interwencje w przedszkolu: Zasadniczo, interwencja pedagogiczna dla właściwego
rozwoju psychicznego dziecka w wieku przedszkolnym opiera się na działaniach
mających na celu rozwój mowy z fonetycznego punktu widzenia, po uaktywnieniu
słownictwa poprzez kojarzenie z bezpośrednimi doświadczeniami związanymi ze
zjawiskami, działaniami, relacjami i emocjami.
Cele są związane z ich specyfiką:
1. Artykułowanie relatywnie poprawnie znaki w języku
2. Przekazywanie prostych wiadomości podczas działań edukacyjnych
3. Otrzymywanie wiadomości
4. Realizowanie prostych zadań
5. Dawanie poprawnych odpowiedzi
Zawartość składa się z :
 Gier pozwalających nabyć nowe umiejętności
 Posiadania inicjatywy w działaniu i relacjach
 Zdobywania niezależności w działaniach i relacjach
 Adaptacji i integracji ze środowiskiem
 Konsolidacji umiejętności emocjonalnych
Gry – Ćwiczenia:
a. Naśladowanie dźwięków poprzez onomatopeje
b. Ćwiczenia zawierające powtarzanie określonych grup sylab
c. Ćwiczenia wymowy słów jedno-, dwu- i wielo- sylabowych
d. Nazywanie określonych obrazków i rzeczy
e. Formowanie krótkich zdań
f. Zdolności I umiejętności motoryczne
g. Odpowiadanie na pytania
Strategia: w celu ułatwienia integracji w grupie, zastosowane zostały następujące
strategie:
1. B.R będzie umiejscowiony w środku grupy, aby zapobiec samoizolacji
2. Będzie odpowiadać na pytania o niskiej trudności (n.p.: wymień element na
obrazku, później pozostałe dzieci będą proszone o opisanie obrazka – będą
oceniane według ich standardów wystąpień)
3. B.R. będzie słownie nagradzany za każdą odpowiedź, a kiedy to pomoże
w uzyskaniu odpowiedzi będzie ona otrzymywać zachęty (dobrze, następnym
razem będziesz rozwiązywać ten problem na własną rękę, dużo lepiej niż
teraz)
4. Integracja podczas zajęć edukacyjnych będzie sprzyjać pozytywnemu
nastawieniu, a także będzie wspomagana przez różne sytuacje towarzyskie
i uczenia się w grupie. Warunkiem jest to, że poziom trudności jest adekwatny
dla specyfiki B.R. tak, że umiejętności poznawcze będą stymulowane
do następnego poziomu.
Ocena specyficznych zachowań dziecka bierze pod uwagę poniże aspekty: Ich
obecność jest zaznaczana: tak/nie
• Występowanie gry opartej na umiejętnościach sensorycznych i motorycznych
(stereotypie/odtworzenia /imitacje)
• Dziecko ma umiejętności korzystania z specyficznych instrumentów dziecięcych
(gry imitacyjne, gry zawierające tematy dnia codziennego)
• Przejawia zachowania naśladujące (symboliczne / konstrukcyjne / oparte na
tematach i rolach dotyczących dnia codziennego)
• Bierze udział w interaktywnych grach (odgrywanie ról / gry oparte na zasadach)
• Preferowane gry (sensoryczna / logiczna / twórcza / konstrukcyjne)
• Akceptowane gry (gry z wolnymi zasadami / Gry wybrane przez nauczyciela)
B. Konsultacje dla rodziców
Cel: Wsparcie dziecka I rodziny w celu osiągniecia całościowego rozwoju
przedszkolaka. Rozwój pozytywnej postawy oraz poprawnej percepcji społecznej,
poprawnego postrzegania wzrostu i edukacji dziecka, jak również usuwanie
wszelkiego rodzaju dyskryminacji.
Aktywności służące osiągnięciu celu:
 Wykłady z rodzicami
 Sesje informacyjne
 Spotkania ze specjalistami
 Dyskusje
 Filmy edukacyjne
 Tematy i dyskusje: “Negatywne wpływy współczesnego świata”, “Ocena A dla
rodziców”, “Jest też NIE dla rodziców”
Porady i zalecenia: Dzieci z niepełnosprawnością są często negatywnie odbierane
i izolowane. Część nauczycieli twierdzi, że nie są w stanie sobie poradzić
z programem, że nie powinny uczęszczać do przedszkoli. Nie akceptują wyzwania
związanego z personalizacją programu edukacyjno-rehabilitacyjnego dla każdego
dziecka. Jednocześnie, możemy oczekiwać braku zaangażowanie w edukacje
dziecka ze strony rodziców oraz ich sprzeciw aby zaakceptować problem dziecka.
Wartość
dodana
przedstawionego
modelu:
przystosowanie
dziecka
z niepełnosprawnością do publicznego system edukacji jest problemem dla
nauczyciela. Rekomendowane modele zostały zaprojektowane aby stymulować
dzieci poprzez kreowanie środowiska, które jest korzystne dla jego rozwoju
i rehabilitacji.
Doświadczenie pokazało mi, że kiedy dziecko z niepełnosprawnością jest
angażowane regularnie, w normalne aktywności w innymi dziećmi i dorosłymi staje
się
w
zmotywowane
przyjemnym,
i
robi
zabawnym
postępy.
Zaangażowanie
środowisku
z
w
włączeniem
aktywności
uczące
adekwatnych
modeli
pozytywnie wpływa na rozwój dziecka z niepełnosprawnością. Interwencje oparte na
spersonalizowanym programie, zaczynając od specyficznych potrzeb dziecka, jest
przesłanką do osiągnięcia integracji i adaptacji dziecka do publicznego systemu
edukacji i jego celów. Integracja obejmuje, jako zasadniczy element, stworzenie
partnerstwa
pomiędzy
rodzicami,
nauczycielami,
personelem
medycznym
i psychologiem, które stworzy dostosowany plan interwencji. Rodzice muszą być
integralną częścią tego procesu i muszą stosować metody i interwencje sugerowane
przez interdyscyplinarny zespół nawet poza środowiskiem szkolnym.
Wnioski i rekomendacje: Współpraca składająca się z nauczyciela, psychologa,
terapeuty i rodziny, wszystkich zaangażowanych w przypadek B.R. z celem integracji
do grupy normalnych dzieci oraz przygotowania specjalnych potrzeb dziecka dla
reprezentanta
szkoły
stanowią
uzupełniającą,
dalszą
integracja
na
forum
społeczeństwa.
W wyniku interwencji edukacyjnych mogliśmy dostrzec pozytywną zmianę w zakresie
ogólnego stanu zdrowia fizycznego i psychicznego, które z kolei prowadzą
do rozwoju konkretnych korzyści wieku przedszkolnym
BIBLIOGRAFIA
1. Gherguț, Alois, Psychopedagogy for people with special needs, Ed. Polirom,
Iași, 2006
2. Nicole, Simona, New trends in the the Early Education of special learning
needs children published in the Preschool Magazine, nb. 3-4, pag. 47-51,
București, 2006
3. Păun, E. Și Verza, E. (coord.), The integrated education for children with
disabilities, București, 1998
4. UNESCO,
Teachers’
training
resource
pack,
Special
classroom
requirements, study material, București, UNICEF translation, 1995
5. Vasiliu, Gina, Learning interventions in groups, based on the governess’
training through counseling and orientation courses(II), published in the
Preschool Magazine, nb. 3-4, pag. 220-226, Bcucurești, 2006
6. Vrăsmaș, Ecaterina, Introduction in special needs education, București
University, Editura CREDIS, București, 2006
7. Vrăsmaș, Traian, School and education for everyone, Ed. Miniped, București,
2004
8. Vrăsmaș, Ecaterina (Coord.), Let’s learn with pleasure, Ed. Arlequin, București,
2011
9. Vrăsmaș, Ecaterina (Coord.), 8 LOG, Ed. Arlequin, București, 2012
Więcej niż przedstawienie w świecie ciszy
Autor: Mate Angela-Cristina
Stanowisko: Nauczyciel Specjalnych Potrzeb
Instytucja/Organizacja: Szkoła Edukacji Włączającej “Constantin Pufan” Timisoara
Motto: “Słuchać drugiej osoby I dać jej pełna uwagę to największy dar jaki
możesz dać tej osobie” Allen Ivey
Podsumowanie: Temat tego dokumentu, poza osobistym rozważaniem i wartością
dla autora, jest wołaniem o pomoc dla rodziców, rodziny, społeczności I całego
wielodyscyplinarnego
zespołu
który
pracuje
nad
edukacją
dziecka
z
niepełnosprawnością słuchu.
Większość problemów
w społecznej integracji osób z problem słuchu wynikają
częściowo z ich problemami komunikacyjnymi I niskiej samooceny. Jednak również
dużą rolę odgrywa brak informacji i pozytywnych postaw w społeczeństwie które
moglibyśmy nazwać społeczeństwem włączającym.
Zdecydowałem
się
pokazać
interwencję
podnoszącą
samoocenę
moich
niesłyszących uczniów aby promować integrację szkolną I społeczną takich dzieci
począwszy od świadomości I własnych emocji.
Uzasadnienie: Ważne jest aby głuche dziecko, odizolowane na “wyspie ciszy”,
zaczęło wykorzystywać umiejętności emocjonalne aby zrozumieć własne emocje I
innych ludzi, mieć odwagę wyrażać emocje zapewniając tym samym swoją integrację
w szkole i w życiu.
Nie jest tajemnicą że moje pragnienie by promować, zmieniać i przyciągać
zainteresowanie słyszących osób w kierunku niesłyszących jest częścią mojej
“osobistej legendy”.
W Rumunii nadal możemy mówić o dyskryminacji osób niesłyszących używając
takich argumentów jak brak tłumaczy, brak dostępności w przestrzeni publicznej,
brak równych szans np. w dostępnie do numeru alarmowego 112, praw mniejszości
utworzonych przez głuchych, praw zawartych w przepisach ale nie realizowanych.
Utworzono numer alarmowy 113 dla osób niesłyszących, jednak nadal nie działa.
Osobiście uważam że dopiero w ostatnich latach głos niesłyszących zaczął być
zauważany w kraju, głos głuchych walczących o tożsamość w świecie który ich nie
rozumie I odrzuca ich kulturę.
Razem możemy zaoferować głuchemu dziecku kotwicę poprzez inwestycję w jego
edukację. Możemy znaleźć pozytywy w każdym ludzkim kontakcie, każdej rozmowie,
długich lub krótkich partnerstwach jakie mamy w życiu społecznym. Dziecku z
niepełnosprawnym słuchem ustanowienie relacji osobistych jest zwykle bardzo
trudne ze względu na bariery komunikacyjne. Jest to w naszej mocy, nawet bez
magicznej różdżki, by to zmienić. Kiedy kierujemy na coś nasze myśli, cały
wszechświat pomaga nam osiągnąć nasze marzenia. Jestem przekonany, że “ nie
ważne jest głuche ucho jeśli umysł słyszy. Prawdziwa głuchota, nieuleczalna, dotyczy
umysłu”. (Victor Hugo).
Doświadczenie autora w temacie: Angela Mate przepracowała ponad 23 lata z
niesłyszącymi dziećmi, pełniąc funkcje: od listopada 1992 w szkole specjalnej dla
niesłyszących dzieci: 8 lat jako pielęgniarka medyczna, 15 lat jako nauczyciel
specjalnych potrzeb, 3 ostatnie lata jako autoryzowany tłumacz języka migowego. Jej
szerokie doświadczenia pozwalają jej wypowiadać się o najlepszych praktykach
integracji i promocji niesłyszących dzieci, zapobiegania przerwania szkoły,
zwiększania motywacji głuchych dzieci by chodzić na specjalne zajęcia szkolne.
Grupa docelowa: studenci I młodzi ludzie z poważnym ubytkiem słuchu, ich rodziny,
nauczyciele.
Opis modelu:
Cel: głównym celem obiektu jest budowanie umiejętności emocjonalnych u
głuchych
studentów,
używając
podejścia
innego
niż
typowi
pedagodzy,
nakierowanego na podwyższenie samooceny, zaufania we własne siły i lepszą
integrację szkolną, zapobieganie opuszczania szkoły i szkolnej porażce.
Konsekwencje niesłyszenia są głównie widziane na poziomie osobowości i
zachowania i zależą od stopnia niepełnosprawności i wynikających ograniczeń dla
edukacji i rozwoju. Głuche dzieci ogólnie wykazują niską samoocenę, czują się niej
akceptowane, są mniej uspołecznione, wymagają więcej wysiłku aby zrozumieć
zasady społeczne, koncepcje przyjaźni i ogólnie mają więcej problemów by
nawiązywać znajomości między sobą.
Nauczyciele i rodzice zauważają więcej problemów emocjonalnych i w zachowaniu u
głuchych dzieci, bez względu na stopień niesprawności, ponieważ mają tendencję
przypisywania wrogich intencji innym ludziom.
a. Wykorzystywane techniki / metody i narzędzia:
W przeprowadzonej interwencji czuliśmy potrzebę by znaleźć instrumenty działające
na korzyść głuchego studenta. Gry są wspólnym językiem dla każdego dziecka,
przekraczające granice wieku, narodowości i niepełnosprawności. Wszystkie
narzędzia uwzględniają element ludyczny aby zaakcentować siłę ekspresji i rozwoju
osobowości dziecka, bez uderzania barier komunikacji które istnieją z powodu
podstawowego słownictwa dzieci w porównaniu do bogatego słownika dziecka
zdrowego.
1. Program Laboratorium Umysłu
Koncepcja Laboratorium Umysłu powstała na bazie zasady że gry które stymulują
myślenie są silnym narzędziem edukacyjnym. Ma unikalne podejście do rozwoju
myślenia, inteligencji emocjonalne I umiejętności społecznych poprzez wykorzystanie
gier strategicznych.
Gry strategiczne przyczyniają się do poprawy zdolności poznawczych i świadomości
procesu poznawczego w czasie uczenia dziecka by lepiej radziło sobie z sytuacjami
społecznymi i emocjonalnymi. Ludyczne doświadczenie, które jest esencją programu,
jest przyjemne, przyciągające I emocjonalne, stymulując motywację i entuzjazm
dzieci i będąc fundamentem uczenia przez doświadczenie.
Laboratorium Umysłu oferuje dzieciom w wieku 4-14 możliwość odkrycia i rozwoju
podstawowych życiowych umiejętności poprzez wykorzystanie atrakcyjnych gier
strategicznych, pochodzących z całego świata i starannie umieszczonych w
programie nauczania. Laboratorium Umysłu jest porywające i skupia uwagę dzieci
pomagając
im
systematycznie
rozwijać
potencjał
rozumowania,
inteligencję
emocjonalną i umiejętności społeczne.
Studia pokazały wpływ Laboratorium Umysłu na rozwój emocjonalny poprzez
uczenie radzenia sobie z własnymi emocjami, uczenie się na własnych błędach,
praktykę cierpliwości, zwiększanie koncentracji, siły woli i wytrwałości; na
umiejętności poznawcze poprzez rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji,
zarządzanie zasobami, myślenie matematyczne i logiczne, kreatywne i krytyczne
myślenie, wzrost umiejętności słownych; na umiejętności społeczne poprzez
współpracę, ducha drużyny, przestrzeganie zasad i struktur, efektywną komunikację,
rozwiązywanie konfliktów.
Uczniowie
biorą
udział
w
Programie
Laboratorium
Umysłu
godzinę
tygodniowo. Proces nauczania jest prosty ale bardzo mocny I składa się z 3
kroków:
 Krok pierwszy: Dzieci są zaangażowane w grę strategiczną. Obecnie w
programie jest ponad 50 gier, dzieci otrzymują instrukcje: części gry, zasady i
koncepcje poznawcze które pomogą rozwinąć umiejętność grania.
 Krok Drugi: Uczenie z wykorzystaniem Laboratorium Umysłu: Trener i dzieci
podsumowują sesję gry z pomocą wzoru/modelu myślenia. Model odnosi się do
procesów poznawczych zaangażowanych w grę i do innych emocjonalnych lub
społecznych procesów.
 Krok Trzeci: Transfer – Zastosowanie w Prawdziwym Życiu: Trener i dzieci
analizują modele gry i dyskutują o sytuacjach życia codziennego które są podobne
do tych doświadczonych w grze. Dzieci są w stanie zastosować wiedzę zdobytą w
doświadczaniu gry w życiu codziennym, w rzeczywistych sytuacjach: w szkole,
rodzinie, z przyjaciółmi.
2. Art-Terapia
Art-Terapia jest dziedziną mieszaną opartą na 2 dyscyplinach: sztuce i psychologii.
Podstawowym celem jest wykorzystanie kreatywności w celu uzdrowienia i poprawy
życia uczestnika. Art-Terapia dotyka różnych aspektów osobowości za pomocą
środków artystycznych aby odkryć potencjał osoby I go wykorzystać dla
harmonijnego rozwoju osoby. Art-terapia korzysta ze sztuki jako środka osobistej
ekspresji, pozwala na komunikowanie emocji, poznawać wewnętrzny świat i wzrastać
w harmonii jako istota ludzka.
Wyrażanie siebie przez sztukę może mieć efekty terapeutyczne w każdym wieku, w
każdej kulturze i populacji. W sztuce, obraz jest substytutem, drogą uzewnętrznienia
doświadczeń życiowych, pasji, fantazji i emocji osoby. W terapii sztuką uwaga jest
skupiona na efekcie terapeutycznym a nie na produkcie końcowym.
Poza zajęciami z malowania lub rysowania, pozaszkolne zajęcia ze sztuki są bardzo
popularne I korzystne dla dzieci niesłyszących, które zawsze wykazywały szczególne
zainteresowanie sztuką I tego typu aktywnościami. Wykorzystanie pasji sztuką jako
zalety chcieliśmy przeprowadzić badania nad grami and graniem używając sztuki
jako
pośrednika
między
ograniczeniami badań.
wolnymi
doświadczeniami
z
gier
dziecięcych
i
Rolą art-terapeuty jest rozpoznać I odpowiedzieć na oczywiste jak również na ukryte
aspekty dziecięcej twórczości, pomóc dziecku wyrazić siebie, sprzyjać rozwojowi
emocjonalnemu dziecka.
Zaobserwowane u dzieci efekty art-terapii: rozwój inteligencji emocjonalnej,
stymulowanie wszystkich kanałów sensorycznych, rozwój Zdolności wyrażania siebie
i osobowości przez wartości artystyczne; uruchamianie złożonych procesów
asymilacji i afektywne utrwalenie wartości artystycznych na poziomie indywidualnym i
zbiorowym, rozwój postrzegania i wizualnej reprezentacji, kreatywna wyobraźnia i
ułatwienie
komunikacji
interpersonalnej,
integracja
społeczna,
sprawne
rozwiązywanie konfliktów; Art. Terapia tworzy toniczne stany emocjonalne, przynosi
uczucie spokoju, samoakceptacji, zmniejsza napięcie i niepokój, daje zdolność
pokonywania przeszkód natury mentalnej („nie umiem”, „nie jestem w stanie”,
pokonywanie „odkładania na później”).
W interwencji prowadzonej przez Szkołę Specjalną Edukacji Włączającej “Constantin
Pufan”
Timisoara, korzystaliśmy z rysunku, malowania, rzeźby, odgrywania ról i
teatru.
2.1. Sztuki wizualne
Termin sztuki wizualne odzwierciedla w tym kontekście zajęcia manualne takie jak:
rysowanie, malowanie, rzeźbienie. Te 3 sposoby ekspresji są tak bogate jak język,
pozwalając uczestnikowi na tworzenie w rzeczywistości rzecz które zobaczył, przeżył
lub wyobraził sobie.
Materiały wykorzystane w tej aktywności zaspokajają ciekawość i pragnienie wiedzy,
aktywności i ekspresji, podczas gdy wyobraźnia dziecka może budować, wymyślać i
tworzyć nowe rzeczy. Sukces jest bardzo cenny gdyż osiąga się go poprzez
wytrwałość, eksperymentowanie i cierpliwość.
Dziecko jest dumne z tego co stworzyło, możliwość wyrażenia siebie przynosi
energiczny nastrój, stymulację i podniesienie pewności siebie.
Sztuka jest formą osobistego wyrazu i pozwala uzyskać rzeczy nieraz nieosiągalne
dla języka mówionego: komunikuje doświadczane uczucia, daje możliwość
eksploracji i rozwoju osobistego.
Studenci uczestniczyli w sesji “sztuk wizualnych”. Na każdej sesji uczyli się o innej
emocji która była prezentowana w różny sposób studentom niesłyszącym, tak aby
upewnić się że rozumieją ją właściwie. Korzystaliśmy z kart z napisami, krótkich
filmów z odpowiednim znakiem języka migowego, jak również obrazy które otwarcie
opisują daną emocję. Potem studenci zostali poproszeni o wyrażenie tej emocji
poprzez rysunek, malowanie lub rzeźbę. Na zakończenie każdego spotkania
robiliśmy wystawę prac, dyskutowaliśmy i dawaliśmy każdemu uczestnikowi
możliwość wyrażenia opinii i uczuć na temat określonej emocji. Pracowaliśmy w 4
sesjach nad każdą główną emocją: smutek, radość, złość, strach i 2 sesje nad
zdziwieniem I obrzydzeniem.
2.2. Psychodrama – Terapia teatrem
Terapia przez teatr pomaga kontynuować lub zamknąć różne uczucia i działania
dziecka (wydarzenia z przeszłości, niedokończone sytuacje, życzenia, traumatyczne
wydarzenia, przyszłe wydarzenia, etc.), w formie dramatycznej interpretacji i
odgrywania ról. Terapia ta jest powszechnie wykorzystywana w sesjach grupowych.
Wykorzystanie kukiełek w terapii jest środkiem rozwijania ekspresji i komunikacji w
sytuacjach gdy są trudności w bezpośredniej słownej ekspresji.
Psychodrama (terapia poprzez teatr) odkrywa i aktywuje twórczy potencjał. Cele
terapii teatrem: podniesienie interakcji
społecznej, podwyższenie inteligencji
emocjonalnej i interpersonalnej, zwiększenie zdolności do relaksu, kontrolowania
emocji i skupienia, spontaniczności, zwiększenie samooceny i rozwój zdolności
rozpoznawania I akceptowania ograniczeń I możliwości każdego z uczestników.
Niepełnosprawni słuchowo uczniowie ze Szkoły Specjalnej „Constantin Pufan” w
Timişoarze mieli możliwość od Czerwca 2008 brać udział w narodowym festiwalu
teatralnym urządzanym dla wszystkich dzieci z tą niesprawnością w kraju. Festiwal, 7
edycja w tym roku, jest wpisany do Narodowego Kalendarza Narodowych Aktywności
Edukacyjnych I stanowi jeden z najważniejszych I zauważalnych wydarzeń dla
niesłyszących dzieci. Dzieci uczęszczały na zajęcia teatralne w zakresie 2 godziny
tygodniowo w roku szkolnym.
2.3. Odgrywanie ról
Odgrywanie ról jest metodą interaktywną która aktywnie angażuje uczestników,
niebezpośrednio i metaforycznie pokazuje liczne strony sytuacji, podkreślając
szczegóły pomagające zrozumieć problem całościowo, nawet jeśli nie wszystkie
aspekty mogą być zrozumiałe w danej chwili.
Odgrywanie ról ma efekt kształtowania uczestników, pozwala każdemu studentowi
uświadomić sobie własny sposób reagowania w danej sytuacji, uczy kontroli reakcji,
monitorowania I zarządzania emocjami i podnosi poziomy empatii.
Uczniowie brali udział 2 razy w miesiącu w zajęciach z odgrywaniem ról. Odgrywanie
ról było kontynuacją zajęć ze sztuk wizualnych, odtwarzaniem sytuacji z
prawdziwego życia.
Przykłady zajęć: „Jak dokonuję wyboru?”, „Smutek vs. Radość”, „Cierpliwość”,
„Akceptacja”, „Ja myślę że!”, „TAK lub NIE”. W tych zajęciach zaakcentowaliśmy fakt
że sytuacja nie powoduje emocji tylko to co o niej myślimy; Emocje nie mogą być
etykietowane jako złe lub dobre, każdy może mieć inne emocje, myśli i reakcje w tej
samej sytuacji. Uświadomiliśmy ich że są rozwiązania i praktyki redukowania
intensywności nieprzyjemnych emocji.
b. Zespół wdrożeniowy i Role: Cała aktywność miała miejsce w szkole, a
członkowie zespołu mieli różne role które mogli sobie wybrać. Zespół składał się z
nauczyciela specjalnych potrzeb, edukatora, psychologa, instruktora i pracownika
socjalnego.
c. Wskazówki:
-
Nie poznasz społeczności nie znając jej języka.
Z doświadczenia ponad 20 lat wśród głuchych ludzi mogę stwierdzić że mało jest
sytuacji w których rodzice w pełni zaakceptowali ich głuche dziecko, z normalną
postawą miłości, zrozumienia i wsparcia dla niepełnosprawnego dziecka. Spotkałem
niewielu rodziców którzy rozmawiają z dzieckiem tym samym językiem, zbyt często
zadając mi pytanie „Nauczycielu, co on próbuje mi powiedzieć?”. Fakt że komunikuje
się językiem migowym przyniósł mi szacunek i uznanie wśród moich studentów i
jestem bez wątpienia najbliższą dla nich osobą mającą dostęp do wielu rzeczy które
trudno dzielić z innymi. Relacja z nimi nie kończy się z końcem szkoły tylko trwa całe
życie, bez granic. Jestem w kontakcie z większością moich studentów i mogę
uczciwie powiedzieć że są częścią mojego serca.
-
Bezpośrednio, bez dyplomacji
Kiedy jesteś częścią życia osoby głuchej, dziecka lub dorosłego, uczysz się patrzeć
na rzeczy bardziej bezpośrednio, bez możliwości bycia bardzo dyplomatycznym,
robienia małostkowych kompromisów aby być uprzejmym, co jest powszechne
wszędzie indziej. Głusi ludzie żyją bez niuansów szarości, rzeczy są albo czarne albo
białe. Jeśli jesteś nieodpowiednio ubrany, niedopasowane kolory, dziwna fryzura, to
właśnie usłyszysz! Bezpośrednio, uprzejmy i bez prawa do apelacji.
d. Rezultaty:
Wprowadzenie interwencyjnego program emocjonalnego rozwoju
miało następujące efekty na uczestników: nauka zarządzania emocjami, nauka
na błędach, praktyka cierpliwości, podniesienie umiejętności skupienia, siły woli i
wytrwałości;
W
umiejętnościach
poznawczych
pojawiły
się
efekty
w
rozwiązywaniu problemów, podejmowaniu decyzji, zarządzaniu zasobami,
matematycznym i logicznym myśleniu, kreatywnym i krytycznym myśleniu,
rozwoju umiejętności werbalnych; W umiejętnościach społecznych pokazały się
współpraca, duch drużyny, szanowanie zasad i istniejących struktur, efektywna
komunikacja,
rozwiazywanie
konfliktów,
rozwój
inteligencji
emocjonalnej,
stymulacja wszystkich kanałów sensorycznych, rozwój możliwości ekspresji,
budowanie charakteru poprzez wartości estetyczne i zorientowanie się na piękno
w życiu codziennym i aktywności, wywołując złożone procesy asymilacji i
afektywnej fiksacji na indywidualnym i zbiorowym poziomie. Inne wyniki obejmują
rozwój percepcji i wizualnej reprezentacji, kreatywną wyobraźnię, stymulację
kreatywności, ułatwienie interpersonalnej komunikacji, podwyższenie integracji
społecznej, tworzenie postawy tonicznej, wywoływanie uczucia spokoju,
samoakceptacji, redukcję napięcia i niepokoju i pokonywanie ograniczeń.
Możemy bez wątpienia podsumować że program interwencji miał silny wpływ na
rozwój emocjonalnych umiejętności u dzieci upośledzonych słuchowo, bez względu
na poziom niepełnosprawności, oferując im właściwe narzędzia wyrażania siebie.
Wartość dodana modelu: Mamy dzieci ze znaczącymi osiągnieciami szkolnymi,
które pochodzą z rozbitych rodzin, o małym dochodzie i zmagające się z życiem
każdego dnia. Trudno jest wytłumaczyć niewinnemu dziecku które ciebie nie słyszy i
nie rozumie, że w tym miesiącu nie zobaczy swoich przyjaciół z którymi może
rozmawiać i ma wiele wspólnego? Jak sprawić by zrozumiały ze nie otrzymały
pomocy społecznej? Podczas tej interwencji, w ciągu wielu lat szkolnych, udało nam
się znaleźć wydajność kryjącą się za niedoborem. Udało nam się pokazać
społeczeństwu sposób że te dzieci mogą nas nauczyć tak wielu lekcji.
Wiadome jest że jedną z ważnych rzeczy w życiu człowieka jest sposób
nawiązywania optymalnych relacji międzyludzkich. W zależności od jakości tych
relacji możemy osiągnąć pewien poziom zadowolenia spełnienie i równowaga. To
jest rodzaj relacji które otrzymałem w darze poprzez partnerstwo z lokalną
społecznością. Udało mi się zebrać ludzi którzy zrozumieli że każdy z nas może
przyczynić się nawet w małym stopniu do sukcesu dziecka. I kiedy objęcie dziecka
mówi więcej niż tysiąc słów jak mogę nie kontynuować?
Konluzje i rekomendacje:
Nie istnieje recepta na sukces, każde dziecko jest
wyjątkowe i ma własny bagaż, rytm rozwoju, własne potrzeby edukacyjne, określoną
pozycję z której czyta ruch ust i pilną potrzebę jasnych i wielokrotnych wyjaśnień.
Parafrazując Antoine de Saint-Exupery’ego w zakresie edukacji I interwencji na rzecz
sukcesu w życiu głuchych studentów, nogę powiedzieć: „Jasno możesz słyszeć tylko
swoim sercem. Znaczenia rzeczy nie usłyszysz uszami.”
BIBLIOGRAFIA:
1. Anca, M.,( 2001), Psychology of hearing disabled persons, University Press, ClujNapoca;
2. Barbu, F.,( 2011), Sign language. Communication and Interpretation, Lumen
Publishing, Iaşi;
3. Barbu, F., (2006), Deafness and communication, Association for Audioprothesis
Acoustics, Bucureşti;
4. Drugaş, I., (2010), 101 Art-therapeutical applications in counseling of children,
Primus Publishing, Oradea;
5. Kallay, E., (2007) Developing emotional and social skills in preschoolers,
practical guide for teachers, Editura A.S.C.R, Cluj-Napoca;
6. Lane, H., Hoffmeister, R., Bahan, B., () A Journey into the DEAF-WORD,
Dawnsignpress, San Diego, California, 1996;
7. Mc. Cracken, W., Sutherland, H., (1996), Efficient not deficient. Guide for the
parents of children with hearing disabilities, Semne Publishing, Bucureşti;
8. Popescu, R., (2001), Prelingvistics Interactions between the deaf child and
parents, Sibiu , Publishing of University Lucian Blaga;
9. Salloum, M., (2006), There will be no more mute deaf, there will only exist deaf
who can talk, Napoca Star Publishing, Cluj-Napoca;
10. Tucker, I., Powell, C., (1993.) The child with hearing deficiency and the school,
Souvenir Press Publishing, Bucureşti;
11. http://www.ailg.ro/
12. http://www.socialsciences.leiden.edu/psychology/news/deaf-childrens-emotionaldevelopment.html
Znaczenie ośrodków dziennych w zapobieganiu
porzucenia
Autor: Mihaela Elena Buzilă-Petrescu
Pełniona funkcja: szef - Usługi
Organizacja: Usługi dla dzieci i ochrona Rodzina Timisoara
Podsumowanie: Centra dzienne mają na celu zmniejszenie ryzyka wykluczenia
społecznego i pozostawiania samym sobie
dzieci pochodzących z rodzin
nieuprzywilejowanych za pomocą różnych usług społecznych, edukacyjnych
i psychologicznych. Rezultaty uzyskane podczas udziału w działalności dziennego
centrum
obejmują rozwój wartości, postaw i umiejętności prospołecznych dzieci,
uczęszczających do szkoły oraz poprawę wyników szkolnych.
Omawiany model ma pomóc specjalistom w dziedzinie społecznej, którzy chcą
podejść do kwestii zapobiegania porzucaniu nauki poprzez integrację w ośrodkach
dziennych.
Uzasadnienie: Przerywanie szkoły jest jednym z najważniejszych tematów
w programie politycznym w Rumunii i Unii Europejskiej. Znany jako poważny problem
wśród krajów rozwijających się, porzucanie szkoły dramatycznie wzrosło w ostatnich
latach, zwłaszcza na terenach wiejskich. Na poziomie wspólnotowym, edukacja jest
jednym z priorytetów Unii Europejskiej. Kwestia negatywnego wpływu na poziomie
wspólnotowym, krajowym
i
europejskim jest tak ważna, dlatego że stanowi
przeszkodę w rozwoju gospodarczym. Dane pokazują, że ponad sześć milionów
młodych ludzi z UE opuszcza system szkolny posiadając co najwyżej średnie
kwalifikacje. Co więcej, według danych KE, ci młodzi ludzie mają trudności w
poszukiwaniu pracy, są często bez pracy i zależą od systemu ubezpieczenia
społecznego.
Rumunia i jej 26-te z 28 miejsce w UE w 2014 roku co do wczesnego porzucania
szkoły według najnowszych danych ma nadal jeden z najwyższych wskaźników
porzucania szkoły w Europie. Ma to długoterminowy wpływ zarówno na siłę roboczą
i wiedzę społeczną jak i świadomość obywateli.
Wskaźnik przerywania szkoły rośnie i dotyczą
zwykle
czterech grup dzieci:
Cyganów, dzieci z ubogich rodzin, dzieci z obszarów wiejskich i dzieci
niepełnosprawnych. Większość faktów porzucania szkoły występuje w pierwszych
latach szkoły podstawowej.
W hrabstwie Timis , stopa porzucania szkoły była stosunkowo niska - poniżej 5%.
Jednak wskaźniki mogą zmieniać się z roku na rok w ciągu roku szkolnego,
ponieważ dzieci mogą przestać przychodzić do szkoły w trakcie semestru.
Zdaniem UE, proces dotyczy głównie dzieci opuszczających szkołę przed
ukończeniu drugiego cyklu kształcenia (zalecenie Rady w sprawie polityki na rzecz
ograniczania zjawiska przedwczesnego kończenia szkoły p.2³), dzieci, które nie
ukończyły obowiązkowej
edukacji, czy nie
uzyskały certyfikatu kwalifikacji.
(Dokument roboczy Komisji, faktycznie zmniejszający porzucanie nauki. Dokument
uzupełniający propozycję dotyczącą zalecenia Rady w sprawie polityki na rzecz
ograniczenia zjawiska przedwczesnego kończenia nauki, str. 5 4).
Doświadczenie autora w temacie: Badania w dziedzinie pomocy społecznej na
Uniwersytecie
Zachodnim
Timisoara
i poprawnego zidentyfikowania
dostarczył
mi
możliwość
zrozumienia
segmentu populacji narażonego na
ryzyko
przedwczesnego kończenia nauki. Mam 20-letnie doświadczenie w pracy w dziećmi,
począwszy od
w schronisku
pomocy socjalnej dla dzieci bezdomnych w Timisoarze i pracy
dla tej kategorii w "Centrul de Tranzit pentru Minori" SF. Nicolae
w Timisoarze.
W ramach realizacji ustawy nr. 272/2004 w zakresie ochrony i promowania praw
dziecka, byłem członkiem służby prewencyjnej dla dziecka oddzielonego od rodziny
w Dyrekcji Usług Społecznych, Timisoara. Byłem zaangażowany w rozwój dziennych
usług
(centrum dziennego i poradni), które dały mi możliwość lepiej zrozumieć
kontekst.
W moim doświadczeniu wraz z profesjonalnym, oddanym
i sympatycznego
zespołem, zauważyłem postępy dzieci, z którymi pracowaliśmy , byłem świadkiem
ich osiągnięć i radości, które spowodowały do napisania niniejszego materiału.
Grupa docelowa: Praca ma na celu pokazać znaczenie ośrodków dziennych
w zapobieganiu wczesnego odchodzenia ze szkoły. W tym celu zrobię krótką
prezentację koncepcji. Ośrodki dzienne
dotyczą usług dziennych, które mają
zadanie utrzymywania i odzyskania oraz rozwoju "zdolności do przezwyciężenia
czynników, które prowadzą do rozdzielenia dzieci i rodziców. To wszystko jest
określone i regulowane w H. G. nr. 1438/2004 (centrum dzienne - ramy organizacji
usług dla zapobiegania oddzielenia dziecka od rodziny i usług dla szczególnej
ochrony dzieci w tymczasowej lub ostatecznej opiece państwa.
Ośrodki opieki dziennej mają następujące obowiązki: zapewnić program edukacyjny
w zależności od wieku, potrzeb, możliwości i specyfiki dziecka, zapewnić kontakty
towarzyskie i odpowiednie formy spędzania wolnego czasu, zapewnić doradztwo
psychologiczne i edukacyjne / doradztwo zawodowe, zapewnić wparcie i doradztwo
dla rodziców
Ośrodki opieki dziennej mogą być otwierane przez władze lokalne poprzez decyzje
rady lokalnej lub przez fundacje i stowarzyszenia. Uważam , że tego typu centra
powinny być otwarte w każdej zaniedbanej dzielnicy miasta, aby działania miały
dostęp bezpośrednio i skutecznie .
Grupa docelowa jest utworzona z dzieci opuszczających zajęcia szkolne lub które
już opuściły szkołę, które są z rodzin w trudnej sytuacji i o słabych możliwościach
rozwoju, tak jak ich rodzice. Poszerzając termin, możemy także zaliczyć dzieci
z dużych rodzin, z wysokim poziomem ubóstwa, niski poziom wykształcenia, które
nie są zintegrowane w przestrzeni roboczej lub rodzin, w których występują choroby
przewlekłe. Ponadto, możemy zawrzeć w tej kategorii dzieci z rodzicami
przebywającymi za granicą, które są pod opieką innych krewnych / przyjaciół.
Beneficjentami
w
ośrodkach
dziennych
są
dzieci,
w obowiązkowym systemie edukacji w wieku od 6 do 16 lat.
które
są
zapisane
Opis modelu
Główny cel: zapobieganie przedwczesnego kończenia nauki i retencji w szkole
dzieci opuszczających lekcje z wysokim ryzykiem porzucenia za pomocą działań
ośrodków dziennych.
Konkretne cele:
Opracowanie i prowadzenie innowacyjnych metod edukacyjnych w celu zwiększenia
frekwencji w szkołach i pozostania w szkole dzieci zagrożonych
Odkrywanie i rozwijanie umiejętności społecznych u dzieci z wysokim ryzykiem
absencji w szkole i jej porzucenia
Inflacja społeczna i integracja dzieci i rodziców, uczestniczących w zajęciach
pozalekcyjnych
Rozwijanie
współpracy
partnerstwa
pomiędzy
stronami
bezpośrednio
zaangażowanymi w proces edukacji: rodziców, pedagogów, pracowników socjalnych,
publicznych usług zdrowotnych i społecznych, organizacji pozarządowych.
Obecność grupy docelowej w ośrodkach dziennych ma ogromne znaczenie, biorąc
pod uwagę fakt, że pochodzą z rodzin, które nie mogą zapewnić wsparcia
i przewodnictwa. Według Youth Forum Jeunesse (załączniki do roboczych zapisów
projektu polityki
i porzucania wczesnej edukacji, Holandia, Rotterdam, str 5 5.)
Istnieją różne czynniki, które prowadzą do przedwczesnego kończenia nauki;
1. Dzieci, które pochodzą z rodzin o niskim poziomie wykształcenia lub o niskim
statusie
społeczno-gospodarczych
są
bardziej
skłonne
do
przedwczesnego
kończenia nauki. Podobnie ci uczniowie którzy pochodzą z rodzin monowychowawczych lub którzy nie mają dobrych relacji w komunikacji z rodzicami są
bardziej skłonne do przedwczesnego kończenia nauki.
2. Cechy społeczeństwa mają wpływ na rozwój dziecka. Dlatego w czasach wzrostu
gospodarczego, kiedy w ofercie przestrzeni roboczej przewyższa popyt, tempo
przedwczesnego kończenia procesu edukacyjnego wzrasta. To zjawisko zdarza się
również, gdy liczba szans na czarnym rynku pracy wzrasta. Tendencję tą jest łatwo
wytłumaczyć, jeśli weźmiemy pod uwagę segment populacji, z których dzieci
pochodzą. Będą one łatwo porzucać szkołę. Ze względu na sytuację ekonomiczną
rodzin, zawsze będzie tendencja do opuszczenia szkoły na rzecz pracy, co prowadzi
do błędnego koła: bez wykształcenia, dzieci będą pracować tylko jako pracownicy
niewykwalifikowani.
3. Model edukacyjny oferowany przez rodziców i rodzeństwa może doprowadzić do
odejścia ze szkoły i przedwczesnego kończenia nauki. Ze względu na niski poziom
edukacji, rodzice nie będą zaangażowani w edukację dzieci i też nie będą świadomi
zagrożeń jakie ta sytuacja niesie.
4. Brak motywacji do nauki i niskiej ocena
wysiłku intelektualnego może
doprowadzić do przedwczesnego kończenia nauki.
5. Stan psychiczny i reakcja dzieci na
niepowodzenia
szkolne są ważnymi
czynnikami przy porzucaniu szkoły. Dzieci, które nie mają zdolności intelektualnych
do pokonania przeszkód mogą oceniać się jako niegodne szkoły, co prowadzi do
przedwczesnego kończenia nauki.
6. Małżeństwo w młodym wieku, zwłaszcza w społecznościach cygańskich może
prowadzić do porzucenia szkoły .
Metodami stosowanymi
w zespole interdyscyplinarnym w stosunku
do dzieci
i rodziców są:
Wywiad – adresowany
do dziecka / rodzica. Wymaga to aktywnego słuchania,
interpretacji i wypytywania. Rozmowa jest przeprowadzana przez pracownika
socjalnego i pedagoga instytucji w celu zbierania danych, identyfikacji problemów
i znalezienie rozwiązania. Na podstawie ustaleń, zespół opracuje indywidualny plan
interwencji z krótko-, średnio- i długoterminowych ocenami oraz konta jakie dziecko
będzie miało w ośrodku dziennym.
Sposób uczenia się poprzez współpracę, co oznacza wsparcie i zachętę jakie
dziecko otrzymuje od wychowawcy poprzez pozytywne wzmocnienie. Każdy
wychowawca
organizuje
grupy
4
uczniów
w zależności
od
ich
poziomu
wykształcenia. Praca w grupach będą maksymalizować zarówno samodzielne
kształcenie i uczyć innych . Obserwuje się, że pacjenci, którzy pracują w grupach w
działaniach edukacyjnych mają zwykle lepsze wyniki w nauce, bardziej wykształcone
umiejętności społeczne
i
lepsze rozumienie treści i możliwości ich rozwoju.
Pedagog musi monitorować grupy i interweniować w razie potrzeby, aby pomóc
dzieciom w bardziej efektywnej pracy zespołowej.
Innowacyjne metody nauczania, które będą motywować zagrożoną
grupę
w kierunku kształcenia. W tym scenariuszu uczniowie nie będą grupowane jak
w zwykłej klasie. Zostaną oni pogrupowani w zależności od ich możliwości nauki
i zasobów wychowawcy. Dzieci będą patrzeć na siebie, nawzajem się komunikować
i prawidłowo współdziałać. Odpowiedzi zostaną sformułowane
we współpracy
z pedagogiem, wymieniając
myśli, współpracując, tak że dzieci mają możliwość
wyrażania własnych pomysłów, prawo racji i do zadawania pytań. Pedagog ułatwia
proces uczenia się, pomaga dzieciom zrozumieć i wyjaśnić swoje pomysły i jest
partnerem nauki. Nauka poprzez innowacyjne metody ma wpływ w kształtowaniu
kompetencji i umiejętności praktycznych i jest realizowana poprzez współpracę.
Warsztaty kreatywności, przez które dzieci mogą swobodnie wyrażać siebie
poprzez rysunek, modelowanie różnych przedmiotów rzemieślniczych oraz inne
liczne atrakcje. Działania są moderowane przez pedagoga i zaprojektowane
w oparciu o specyfikę wieku dzieci. Są one prowadzone za pomocą obu metod:
klasycznych i nieformalnych, tak że dzieci się nie nudzą. Wśród zalet jest fakt, że
wychowawca pracuje z niewielką grupą dzieci, a dziecko otrzymuje należytą uwagę.
Twórcze warsztaty pozwalają na eksperymenty i pomagają
kreatywność, poprawić swoją samoocenę, ułatwiają
dzieciom odkryć ich
efektywne rozluźnienie
i eliminują frustrację poprzez twórcze spełnienie.
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne - stanowi "złożony proces, który
opisuje zależność. Poradnictwo jest procesem uczenia się, który ma na celu
zmotywować klienta kierunku działania (Egan, 1990) . Niewłaściwe zachowanie jest
wynikiem niewłaściwego uczenia. Podczas poradnictwa, dziecko lub rodzic jest
zachęcany do rozpoznania i zaakceptowania trudnych sytuacji życiowych, aby
znaleźć alternatywne rozwiązania i rozwijać swoje własne strategie w celu ich
przezwyciężenia.
Metoda edukacji pozaszkolnej, która jest prowadzona równolegle do edukacji
formalnej i ma uznaną rolę w rozwoju osobowości dziecka. Celem tych działań jest
rozwijanie szczególnych
umiejętności,
zaangażowanie dzieci w różnorodności
działań pełno treściowych, rozwijanie zainteresowania w działaniach społecznych
i kulturalnych, w celu ułatwienia integracji w szkole,
oferowanie wsparcia dla
osiągnięć szkolnych. Zajęcia pozalekcyjne prowadzone są w sposób nieformalny , co
pozwala dzieciom, które mają trudności w nauce
i maksymalizować
zmniejszyć poziom lęku
ich potencjał intelektualny. Oto kilka przykładów: wizyty w
muzeach, wystawach sztuki, zabytków i miejsc pamięci, domów, teatr / opera /
wycieczki i obozy.
Interdyscyplinarny zespół, który współpracuje bezpośrednio z dziećmi składa się
z pracownika socjalnego, pedagoga i psychologa. Zespół nawiązuje porozumienie
z rodzicami, którzy są stale informowani o stanie nauki i są bezpośrednio
zaangażowani w ten proces. Aby osiągnąć cel zespół podchodzi do problemu
systematycznie co oznacza pozostawanie w kontakcie ze szkołą, do której dziecko
uczęszcza, komisje oceniające z Kuratorium Oświaty, lekarza rodzinnego i DGASPC
Timis. Organizacje pozarządowe współpracują, aby znaleźć rozwiązania wszelkich
problemów, które mogą ten proces zakłócać.
W celu zrozumienia roli każdego członka zespołu, zostaną one opisane w skrócie
poniżej.
1. Pracownik socjalny uczestniczy w rozwiązywaniu problemów społecznych i jest
odpowiedzialny za:
a) tworzenie wstępnej oceny i rozpoznanie sytuacji społecznej rodziny dziecka
b) uczestniczenie w tworzeniu i wdrażaniu środków interwencji w krótkim, średnim
i długim okresie
c) po dokonaniu oceny tworzenie i wdrażanie planu działań
d) współpracę ze służbami społecznymi, jeśli
dziecko nie posiada metryki,
monitorowanie rozwoju dziecka i kwartalne raportowanie
lub kiedy zajdzie taka
potrzeba
e) odwiedzanie dzieci w ich domach i dowiadywanie się czy dziecko jest zadbane,
o jego ogólny stan i notowanie , jeśli zauważy, że zdrowie i bezpieczeństwo dziecka
jest zagrożone. Jeśli po wizytach, pracownik socjalny zauważy, że jego rozwój
fizyczny, umysłowy, duchowy, moralny i społeczny jest zagrożony, musi zgłosić
Służbom Socjalnym, które będą interweniować zgodnie z prawem (art. 35 Alin (1)
i (2) ustawa 272/2004.
2. Nauczyciel jest odpowiedzialny za:
a) organizację codziennych zajęć i obserwację dzieci podczas ich pobytu w centrum
b) organizację i planowanie działalności kulturalno-edukacyjnej, w oparciu o różne
kryteria, jak: wiek, poziom szkoły, potrzeby społeczne.
c) organizację i prowadzenie działań poznawczych (wiedza, umiejętności, zdolności)
- Organizuje grupę
- Przygotowuje, organizuje i bierze udział w różnych wizytach, uroczystościach
i innych działaniach społecznych
- poznaje środowisko z grupą - Oferuje wsparcie psychologiczno-pedagogiczne
d) prowadzi działania, które przygotowują dzieci do życia, które pomagają
w kształtowaniu umiejętności przydatnych w sytuacjach codziennych - prace
domowe, prowadzenie budżetu, zarządzanie czasem, wiedza ogólna, higiena
osobista i społeczna.
e) przygotowuje i prowadzi zajęcia artystyczne i sportowe: kluby sportowe, kluby
muzyczne w siedzibie lub na zewnątrz, przedstawienia/ spektakle, wycieczki i obozy
f) wykorzystuje nowoczesne metody odnowy: terapię grupową, ergo-terapię.
3. Psycholog jest odpowiedzialny za następujące działania:
a) spotyka się z
beneficjentami: słucha,
radzi, stosuje indywidualne i grupowe
metody terapeutyczne . Wszystkie działania kończą się wypełnianiem formularza
interwencji społecznej.
b) współpracuje w tworzeniu planu pomocowego
c) realizuje indywidualny plan poradni
d) ustosunkowuje się, koryguje i interpretuje wyniki badań psychologicznych
e) współpracuje z pedagogiem, wraz z innymi członkami zespołu w planie interwencji
socjalnej
f) opracowuje raport kwartalny indywidualnego planu porad i raport końcowy.
Profilaktyka przedwczesnego kończenia nauki powinny rozpocząć się we wczesnych
latach szkolnych z wykształceniem podstawowym i musi być prowadzona przez
profesjonalny personel, który jest przeszkolony w odnajdowaniu i leczeniu
dysfunkcyjnych zachowań edukacyjnych.
Istotne jest, aby beneficjenci trafili do poradni we wczesnym stadium i byli wspierani
w pokonaniu trudności w odpowiedni sposób.
Istnieją różne metody dobrej praktyki, które mogą być stosowane zarówno w
ośrodkach opieki dziennej i szkołach, które mogą zapobiec przedwczesnego
kończeniu nauki. Należą do działań edukacyjnych, które zwiększają atrakcyjność
centrów
dziennych.
Niektóre
z
metod
to:
- Partnerstwo pomiędzy rodzicami i centrum dziennym
- Obecność wolontariuszy w działalności centrów dziennych - zajęcia dodatkowe
- sesje, w których rodzice są informowani o potrzebach dzieci przez kształtowanie
świadomości korzyści płynących z dobrej edukacji
- poradnictwo dzieci / rodziców dotyczące pomocy społecznej: stypendia, renty
państwowej oraz dotyczące prawnych dokumentów tożsamości na potrzeby dziecka
- poradnictwo edukacyjne
- wpływ na samoocenę - osiągany poprzez zajęcia pozalekcyjne
- promowanie otwartej współpracy pomiędzy dziećmi.
Wnioski i zalecenia: W Rumunii porzucenie szkoły jest poważnym problemem
i wymaga podejścia interdyscyplinarnego. Uważam, że odpowiedzialność powinna
kierować się od dołu do góry, od rodziców, pedagogów, a dopiero potem do szkoły.
Rodzice i
wychowawcy mają największy wpływ na dzieci
zaangażowanie
dzieci
są
i dlatego ich
powinno być większe. Istnienie ośrodków dziennych, w których
prowadzone
przez
zajęcia
szkolne
są
bardzo
zalecane.
Z drugiej strony, zarówno dzieci jak i rodzice powinni być poinformowani o zaletach
właściwej edukacji i ryzyku na jakie dziecko jest narażone, jeśli opuszczają system
szkolny. Wychowawcy muszą być bardziej otwarci na potrzeby dziecka i włożyć
więcej wysiłku w wyjaśnianiu roli edukacji w jego przyszłości. W tym kontekście,
rozwiązaniem jest interdyscyplinarne podejście, w którym są zaangażowani najlepsi
specjaliści.
Na zakończenie, kilka słów słynnego pedagoga Marii Montessori "Nie kształćmy
dzieci dla dzisiejszego świata. Ten świat nie będzie już istnieć, kiedy dorosną i nic
nie pozwala nam się wiedzieć, jak to będzie. Uczmy je adaptować się".
BIBLIOGRAFIA
1. Egan G., Specjalistyczny poradnik: Systematyczne podejście do skutecznej
pomocy, Monterey, CA, Książki / Cole.
2. H. G. nr.1438 / 2004 zatwierdzania regulacji
3. http: //ec/europa.eu/education/school-education/doc2268_en.htm
4. http: //ec/europa.eu/education/school-education/doc/earlywp_en.pdf
5. http://youthforum.org/en/system/files/yfj_public/strategic_priorities/en/002508_ANNEXES_Early_Education_Leaving.pdf
6. Montessori, M. Descoperirea copilului, Editura Didactica Si pedagocica, Bucuresti,
1977
Dobre praktyki - przykłady zajęć organizowanych dla
uczniów słabowidzących
Autor: Slatină Maria
stanowisko: Psychopedagog
Organizacja: Liceum (Szkoła Specjalna dla uczniów ze specjalnymi potrzebami )Iris,
Timisoara
Podsumowanie:
Uczniowie
słabowidzący
wymagają
specjalnego
podejścia
w zakresie edukacji ze względu na ograniczenia związane z dysfunkcją wzroku.
W związku z tym działania edukacyjne oraz terapeutyczne powinny być planowane
w
sposób,
który
indywidualnych
i
dostarczy
uczniom
praktycznych
skutecznego
umiejętności
narzędzia
niezbędnych
do
do
rozwoju
codzienngo
funkcjonowania. Mając to na uwadze, w 2011-2012 udało mi się zrealizować projekt,
który był dostosowany do uczniów słabowidzących z Liceum Iris (Szkoła Specjalna
dla uczniów ze specjalnymi potrzebami).
Celem działań było opracowanie modelu relacyjnego i komunikacyjnego między
niedowidzącymi uczniami. Działania , które zostały wykorzystane w ramach projektu
okazały się pomocne zarówno dla uczniów oraz nauczycieli.
Innym celem projektu było wypracowanie u uczniów niezależnych umiejętności, które
będą pomocne w ich codziennym funkcjonowaniu.
Uzasadnienie:
Opracowanie takiego projektu w ramach edukacji formalnej , obejmuje szereg
działań, które mogą być wykorzystywane przez nauczycieli poprzez integracyjne
nauczanie w najbliższym otoczeniu. Ten rodzaj działań odpowiada na realne
potrzeby uczniów
niedowidzących, które znajdują się w różnych sytuacjach
życiowych. Co więcej, aktywności podejmowane na rzecz uczniów niedowidzących
prowadzą do rozwoju efektywnej komunikacji i relacji w systemie nauczyciel – uczeń
oraz nauczyciel – grupa uczniów oraz uczeń – uczeń.
Doświadczenie autora w zakresie pracy z dziećmi niedowidzącymi: Jestem
psychopedagogiem oraz nauczycielem z 21 letnim doświadczeniem zawodowym.
W czasie mojej kariery zawodowej ukończyłam szereg kursów oraz warsztatów oraz
napisałam/opublikowałam wiele artykułów dotyczących tematyki, którą się zajmuje.
Przez ostatnie 4 lata pełniłam funkcję mentora praktyk edukacyjnych (psychologia
oraz
psychopedagogika
specjalna)
dla
studentów,
którzy
kształcili
się
w Departamencie Kształcenia Kadr Nauczycieli. Od 2013 roku byłam inspektorem
powiatu ds. edukacji skierowanej do osób ze sepcjalnymi potrzebami. W szkole,
w której jestem zatrudniona przez ostatnie 5 lat koordynowałam pracę komisji
ewaluacyjnej, której zadaniem jest ocena każdego ucznia pod względem aspektów
psychologicznych, psycho-pedagogicznych oraz medycznych.
Grupa docelowa: Wyżej przedstawione działania są zgodne z psychicznymi,
psychologicznymi uwarunkowaniami uczniów słabowidzących. Grupa uczniów, która
została zrekrutowana w ramach projektu pochodziła z klas 2-4.
Charakterystyka modelu:
a. Cel: rozwój zdolności, które umożliwią dzieciom niedowidzącym większe
w
uczestnictwo
życiu
społecznym,
w
tym
rozwój
umiejętności
komunikacyjnych oraz nawiązywania relacji, a także rozwój kompetencji
twórczego
zachowania
i
wewnętrznej
motywacji,
które
pomogą
im
w podejmowaniu odpowiedzialnych decyzji w dynamicznie zmieniającym się
społeczeństwie.
b. Wykorzystywanie technik/metod: Literatura specjalna oferuje szeroką gamę
modeli o tematyce relacyjno-komunikacyjnej, których zadaniem jest wspomóc
nauczycieli
w
ich
działaniach
edukacyjnych,
a
także
w
zajęciach
rehabilitacyjnych, które prowadzą. Korzystając z wiedzy, którą nabyłam
w trakcie treningu, a także wiedzę odnoszącą się do fizycznej i psychicznej
specyfiki osób niedowidzących, wypracowałam zajęcia dostosowane do tej
grupy osób.
Główną metodą jaka została wykorzystana w projekcie była gra.
Metoda ta przyczynia się do rozwoju określonych kompetencji oraz do formowania
niezależnych umiejętności życiowych u uczniów niedowidzących.
W
ten
oto
sposób
uczniowie
wykonują
zadania,
które
angażują
ich
w wypracowywaniu skutecznej strategii rozwiazywania problemów.
Użyłam następujący rodzaj gry: gry reprezentacyjne - dla struktur, które pomagają
dzieciom zrozumieć, w jaki sposób zintegrowane struktury organizacyjne działają precyzja gry, które wymaga symulacji sytuacji kontekstowych, w których student musi
podjąć ważną decyzję; gry mediacyjne - które ułatwiają stopień rozumienia, mediacji
i rozwiązywania konfliktów, które zdarzają się między 2 osobami lub 2 grupami; gry
performacyjne – które pomagają w podejmowaniu decyzji dotyczących prawdy oraz
fałszu.
Inna metoda, która była wykorzystywana przy pracy to storytelling. Jej rolą jest
pomoc w budowaniu możliwości do wyrażania emocji przez uczniów słabowidzących.
Poprzez wdrożenie tej metody, uczniowie rozwijają umiejętności werbalne, które są
ważnym elementem budowania relacji społecznych, zarówno w mniejszych
i większych grupach. Stosując te metodę mozna rozwijać niezawodne kompetencję,
wydajny w uzupełnianiu ról społecznych w grupie.
Jeszcze
innym
rodzajem
metody
wykorzystywanej
do
pracy
z
uczniami
słabowidzących są: objaśnienie, wyjaśnienie oraz rozwiązywanie problemów.
Warto dodać, że te metody są najbardziej wydajne biorąc pod uwagę psychiczne,
psychologiczne uwarunkowania uczniów słabowidzących.
Z każdą z klas pracujemy przy indywidualnym podejściu; każdy z nauczycieli, który
był
zaangazowany
w
projekt,
przeprowadził
szereg
działań,
zgodnych
z odpowiednimi działaniami. W czasie trwania projektu, w każdym tygodniu, każdy
nauczyciel prowadził działania w innej klasie uczniów, biorących udział w projekcie.
Comiesięczne
spotkania
były
prowadzone
z
udziałem
wszystkich
dzieci
zaangażowanych w projekt, tworząc w ten sposób większą grupę, w której uczniowie
mogli wykorzystywać modele współpracy odpowiednie do specyfiki zadań pod ręką.
c. Potrzebne materiały: Niezbędny budżet na realizację tego projektu jest mały,
wszystko, co potrzebne to: arkusze A4 i A0 z papieru, długopisów i markerów.
d. Zespół projektowy oraz role w zespole: Było 7 członków drużyny, która
zrealizowała projekt w ramach Pedagogiki Specjalnej Liceum (Szkoła
Specjalna dla uczniów ze specjalnymi potrzebami ) Iris: 3 nauczycieli ze
specjalizacją psychologiczno-pedagogiczną, 2 wychowawców, 1 nauczyciel
matematyki
i
pracownik
socjalny
szkoły.
Są
oni
częścią
zespołu
dyscyplinarnego dla 2-4 klasy.
Taki projekt wymaga szczegółowej dokumentacji dotyczącej specyfiki każdego
studenta wchodzącego w skład grupy. Ważne jest, aby w działania wdrożyć również
psychologa, który będzie mógł przeprowadzić psychologiczną ocenę każdego
studenta. Ten aspekt jest bardzo ważny, ponieważ przy wyborze poszczególnych
zadań, powinniśmy mieć na uwadze psychologiczny profil każdego ucznia.
Mając na uwadze każdy etap zadań, które zostaną zainicjowane doprowadzą do
pomyślnego zakończenia wszystkich działań zawartych w projekcie, a także
rozwijanie umiejętności życiowych w niezależnych niedowidzących studentów.
Rezultaty: Uczniowie z wadami wzroku , którzy brali udział w działaniach zostali
włączeni w szereg działań dotyczących jednej akcji w ramach programu - Narodowa
Strategia Działań Wspólnoty . W ramach akcji były prowadzone różnego rodzaju
zadania z uczniami z liceum w Timisoarze. Celem doboru grupy uczniów biorących
udział w projekcie było zaobserwowanie i zmierzenie rezultatów działań , które miały
miejsce
w
ramach
projektu.
Uczniowie
niedowidzący
nabyli
umiejętności
komunikacyjne oraz przyswoili skuteczne strategię rozwiązywania problemów.
Wnioski i zalecenia:

Pierwsze lata nauki w przypadku dziecka z dysfunkcją wzroku są bardzo ważne,
a zarazem utrudnione ze względu na zahamowanie rozwoju relacji pomiędzy
uczniami.

Rozwijanie asertywności, zdolności do nawiązywania i
poznawanie samych
siebie od dzieciństwa może stać się barierą przed zaangażowaniem w działania
antyspołeczne. Programy rozwoju osobistego są pomocne dla uczniów
niedowidzących do odkrywania własnej osobowości i indywidualnych talentów, do
nauki komunikacji werbalnej, ale również uczy ich, jak tworzyć i przedstawiać
szkolny projekt lub pomysł na oczach swoich kolegów i nauczycieli, prowadząc je
w kierunku przyjęcia skutecznej strategii, która będzie przydatna w podejmowaniu
i wypełnianiu różnych ról społecznych, które mają w swoich grupach.

Podczas działania uczniom spodobały się nowe, interesujące informację,
dostosowane do specyfiki fizycznej i psychicznej. Kompetencje , które zostały
rozwijane przez cały czas trwania projektu były przydatne do uporządkowania
swoich relacji i modelu komunikacji.
Bibliografia
1. Gherguţ, Alois (2001), „Psycho-pedagogy persons with special needs : education
strategies integrated”, Ed. Polirom - lasi:,
2. Radu, Gh. (1999), „Disabled Psycho-pedagogy for school development”,
Bucureşti, Ed. Foundation Humanitas9
3. Rozorea, Anca,(2003),„ Sensory impairments in terms of psychopedagogypsychopedagogy on visually impaired - – vol. I”, Constanţa, Ed. Ex Ponto10